Әдеби кеш

Мақсаты: Сафуан Шаймерденовтің мұрасын жас ұрпаққа таныту, олардың азаматтық ұстанымын, ұлттық ой – санасының қалыптасуына ықпал ету.
Міндеттері: Мектеп оқушыларының жазушы өмірі мен шығармашылығын тануға деген қызығушылықтарын аттыру, жазушының рухани мұрасы жайлы терең зерттеуге ынталандыру.
Көрнекілігі: С. Шаймерденовтің портреті, шығармалары мен аудармалары бойынша әдеби көрме, слайдтар.
Өтілу формасы: Әдеби кеш.

Іс – шараның өтілу жоспары:
- С. Шаймерденовтің туғанына 90 жыл толуы туралы кіріспе сөз.
- С. Шаймерденовтің өмірбаяны.
- С. Шаймерденовтің жазушылығы мен шығармалары туралы.
- С. Шаймерденовтің қайраткерлігі хақында.

1 - жүргізуші:
Белгілі есімің
Бауырмал ағасың.
Көңілдің есігін
Күй болып қағасың.
Қашан да ақ жақсыға
Құшағың жаясың.
Аязда ақ шуақ,
Аптапта саясың.

Кіріспе сөз: С. Шаймерденовтің туғанына 90 жыл – қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімдерінің кіріспе сөзі.
1 - жүргізуші:
Биылғы жыл біздің өңір үшін айшықты жылдардың бірі. Биыл, наурыз айында жерлес қаламгер, сөз зергері Ғабит Мүсіреповтің 110 жылдық мерейтойын атасақ, ал 15 - сәуірде тағы бір атақты жерлесіміз, жазушы Сафуан Шаймерденовтің 90 жылдық мерейтойын атадық. Соған байланысты мектепішілік және аудан көлемінде әр түрлі шаралар өткізілуде. Бүгін мектебімізде осы күнге байланысты Көркем сөздің жұлдызы атты әдеби кешті бастағалы отырмыз.

2 - жүргізуші:
1922 жылы 15 - сәуірде Солтүстік Қазақстан облысы, Преснов ауданы (Қазіргі Жамбыл ауданы), Амангелді ауылында дүниеге келген. Орта мектепті бітірген соң, біршама уақыт өз ауылының орталау мектебінде мұғалім болды. Әскер қатарында қызмет атқарды.
1942 - 1943 жылдары Преснов аудандық комсомол хатшысы,
1942 - 1945 жж. Ленин туы газетінде тілші, әдеби қызметкер,
1950 ж. Каз МУ - дің филология факультетін үздік бітірді.
Содан кейін республикалық жастар газетінің Қарағанды облысы бойынша тілшісі,
1952 жылы Әдебиет және искусство журналының бөлім бастығы,
Қазақстан Жазушылар одағы проза секциясының меңгерушісі,
1955 жылы Қазақ әдебиеті газеті бас редакторының орынбасары,
1958 - 1960 жылдары Қазақстан жазушылар одағы басқармасының хатшысы,
1970 - 1975 жылдары Қазақ ҚСР Мәдениет министрлігі репертуарлық коллегиясының бастығы болған.
Ән Ағажан .

1 - жүргізуші:
Болашаққа жол атты алғашқы романы 1953 жылы жарық көрді. Бұл туынды кейін Инеш деген атпен орыс тіліне аударылды. Өмір нұры атты хикаяттар цикліне тақырыбы, идеясы жағынан өзекті бір желі, бір нысанаға бағындырылған алты хикаят – Мезгіл , Қарғаш , Өмір нұры , Ит ашуы , Мәжнүн тал кіреді. Олар шетел тілдеріне әлденеше рет аударылған.
Қайдасың, Зарина? , Қыр гүлі , Әнім сен едің , Марғау , Төрт бойдақ, бір қыз , Өкіл әке , Түйе көтерген , Ару ана - дүние пьесалары көптеген қазақ театрларының сахнасында қойылып келеді.
Үнді жазушысы Р. Тагордың Күйреу , Гәуірмақан романдары мен Алтын сағым деген атпен жарық көрген әңгімелер жинағын, Л. Толстойдың Альберт хикаятын, беларус драматургі А. Макаеноктың Трибуналын , француз композиторы Эрве мен драматург А. Мильяждың Түлкі бикеш комедиясын аударған.
(Көрмеге қойылған кітаптарға шолу жасау, қысқаша түсінік берсін).

2 - жүргізуші:
Жыл құсы хикаяты 1974 жылы ВЦСПС пен ҚСРО Жазушылар одағының жұмысшы тақырыбына арналған бауқауында жүлделі орынға ие болды. Ал Р. Тагордың Күйреу романының аудармасы үшін 1984 жылы Қазақстан Жазушылар одағының сыйлығын, Ағалардың алақаны , Әдеби толқындар атты кітаптары үшін 1988 жылы республикасының Абай атындағы Мемлекеттік сыйлығын алды. 1992 жылы Қазақстан Республикасының Халық жазушысы құриметті атағына ие болды. Отан , Құрмет Белгісі ордендерімен марапатталды. Қызылжар (Петропавл) қаласының құрметті азаматы.

1 - жүргізуші:
Қазақ әдебиетінің көрнекті өкілдерінің қатарында Сафуан Шаймерденовтің әдеби мұрасының алатын орны ерекше. Жазушының қаламынан туған романдары мен хикаяттары әдебиетіміздің алтын қорына енген туындылар. Жалпы, жазушы шығармаларының эстетикалық талғамы, көркемдігі туралы айтар болсақ, Сафуанның суреткерлік табиғатына тән айрықша алты сипаттың бірқатары туралы академик Зейнолла Қабдолов былай деп жазды: Үшіншіден, Сафуан – мәдениетті жазушы. Әдеби туындының құны, баураған күші эстетикалық сипатында жатады. Эстетика – әдемілік туралы ілім. Ал әдебиеттің бас қасиетінің сарқып құяр сағасы – сұлулық. Сафуан әрқашан адамның ажарын, асылдығын, жан сұлулығын суреттеуге бейім. Бұл – мәдениетті жазушыға тән мінез.
Төртіншіден, Сафуанның қай шығармасын алсақ та күн шуағы секілді жылы, нәзік лиризмге толқып, төгіліп тұрады. Бұл оның сыршыл суреткер екенін танытады.
Бесіншіден, Сафуанның қай шығармасын алсақ та таза, тұнық парасат бар. Ал интеллект әдеби шығармаға ауадай қажет .

2 - жүргізуші:
Қазақ прозаиктерінің қатарында ең мәдениетті жазушы атанып, эстетикалық қуаты мол туындыларды дүниеге әкелген жазушы Сафуан Шаймерденовтің көркем туындылары өн бойындағы образдары, сұлулығымен де, сыпайылылығымен де, әдептілігімен де оқырманын баурап алады. Жазушы қаламынан туындаған Инеш, Әспет, Қарғаш т. б. образдардың қай – қайсысы болмасын жылылықтың, әдеміліктің, әдептіліктің өзіндей.
Міне, жазушының сондай көркем образ қазақтың жас әйеліне тән әдептілік, биязылық, әдемілік, әсемдік, өткірлік, алғырлық сияқты толып жатқан эстетикалық талғампаз қасиеттерді жинап береді. Оның өзін шебер сюжетпен қиюластыра, жанастыра сипаттап, баян етеді.
Ән Арулар .

1 - жүргізуші:
Халықтың қалаулысы атану – екінің біріне бұйырмайтын бақыт. Көркем ойымен, көсем сөзімен ұлттың көкейіндегісін көксейтін күрескер адамды әлеумет әспеттеп, сүйетінінің сыры осындай тұлғаның халықтың мұңын мұңдап, сөзін сөйлеуінде. Мұндай қасиет жерлесіміз, халық жазушысы, Мемлекеттік сыйлықтың иегері, Петропавл қаласының Құрметті азаматы Сафуан Шаймерденовтің тұла бойынан танылды. Сафуан ағамыздың 1986 жылғы Желтоқсан көтерілісі, ұлттық тіл мәртебесін нығайту, дәстүр – салттарымызды ұлықтау орайындағы күрескерлігі оның халық жүрегінен орын алған тұлғасын барша алашқа мәшһүр етті.
Сафуан Шаймерденов айтар сөзін ешкімнен жасқанбай айта білетін, тура жүріп, тік тұратын адал азамат еді , - деп жазды досы қайтыс болған 2007 жылғы ақпанда республикалық Айқын газетінде Тұрсынбек Кәкішев.

3 - Жүргізуші:
Туған жерінде ұлттық мектептердің ашылмауы ағаны қатты алаңдатушы еді. 1994 жылы мен оған Қызылжарда бірді - екілі қазақ мектептерінің іргесі қаланып жатқанын, алайда қаржы қыспағынан қызылтанау болып тұралап қалған құрылыстардың жайын хабарлаған едім. Қаланың Құрметті азаматы болғандықтан, ол осы мәселеге айрықша назар аударды да, Қазақ тілі қоғамының өтінішін аяқсыз қалдырмай, аталған мәселемен Алматыдағы өзіне арнайы барған журналист Мәлік Мұқановты ертіп, сол кездегі Премьер - Министр Сергей Терещенконың қабылдауында болып, қалалық классикалық гимназияның құрылысына қаржы бөлдірді. Келесі, 1996 жылы гимназия қазақ балаларына есігін айқара ашты. 1997 жылы, өзінің 75 жасқа толуына орай, Сафуан гимназияда болғанда, мұнда оның құрметіне сынып ашылып, жазушының аты берілген - ді.

1 - жүргізуші:
Өмірден өткендер көп аты қалмай,
Жақсының жарқыраған сәті қандай!
Құдайым әрбір үйге бала берсін
Сәбит пенен Ғабиттей, Сафуандай,-
деп ақын Ғабиден Құлахметов айтқандай осындай жерлестерімізді мақтан тұтайық.
Ән Туған жер



Ұқсас жұмыстар

Кітап оқушылар конференциясы
Әдеби тіл және оның қалыптануы (кодификациясы)
Текст материалдарын ағылшын тілдерінде жылдам тере білуі
Ардағым –ата жұрт
Сыныптан тыс жұмыс
Қазақ терминологиясының дамуы мен қалыптасуы
Нәзипа Құлжанова қазақ қыздарының арасынан шыққан тұңғыш журналист
СЕЙСЕН МҰҚТАРҰЛЫНЫҢ ПОЭМАЛАРЫ
Нұрғали және Нәзипа Құлжановтардың қоғамдық өмірі мен қызметі
Мөлшер үстеулері
Инфрақұрылым кешенінің құрамы
Ахмет Байтұрсынұлының «Әдебиет танытқыш» еңбегі ХХ ғасыр басындағы әдебиеттану ғылымының контексінде
КЭШ
Қазақстанның аграрлық өнеркәсіп кешені және машина жасау өнеркәсібі
Спандияр Көпеев және балалар әдебиеті
Агроөнеркәсіп кешені туралы
Ежелгі Грек музыка әдебиеті
Мұнай-химия кешені туралы
Әдеби аударма ғылымының тарихы
Әдеби тіл туралы ұғым