Өмірге құштарлық - іштарлықтан тұрмайды, ағайын

ӨЗІМШІЛДІК ОТЫН ӨШІРЕ БІЛ
Қызғаншақтық - ай, күлмен көмілген шоқсың - ау...
Ілияс Есенберлин,
жазушы
ҮНДІ ХАЛҚЫНДА: Ол мені масқаралады, ол мені сабады, ол менен басым болды, ол мені тонап кетті. Кімде - кімнің ішінде осындай ой сақталса, ол күншілдіктен арыла алмайды , - деген сөз бар.
Күншілдік, міншілдік, өзгенің бойындағы жақсы қасиетті сезінбеу – адамды өсірмесе керек.
Әрбір жан өз қанағатын шектемесе, батыл да дұрыс бағыт ала алмаса, адамдық рухы төмендейді. Өзгені күндей берсе, тек қана өзім, өзім дей берсе адамдық жолы да тарыла түсер еді. Шындығында, адамның асыл қазынасы – ұстамдылық пен парасаттылық.
Будда жинақтарының пали тілінде жазылған нақыл сөздерінде: Төбесі жұқа үйден жаңбыр өтіп кететіні сияқты, нашар дамыған ақылға да құштарлық тұрақтап тұра алмайды , - депті. Өмірге құштарлық – іштарлықтан тұрмайды, ағайын...
Ұстаз шәкіртіне бар ілімін арнаса, зергер оюдан өрнек өрсе, көкірегі кең, жан - дүниесі бай адам өзіне - өзі дем беріп, толықтырып, қайрай түсуі керек.
Пенделік есеп - қисаптан құтылудың жалғыз жолы - өз кеудеңді өзімшілдікті өшіру , - деген екен бір ғұлама.
Айналадағы өскен ағашқа су бармаса, күннің көзін сезінбесе... қурап қалмай ма? Адам да сондай. Өзгелермен араласпаса, мейірім шапағатын сезінбесе, тек өзімшіл болса, солған гүлдей керексіз болып қалады. Ал тек ішіп - жеуді ғана ойласа, жабайыдан айырмасы қайсы?
Қызғаншақтық, күншілдік деген ағзаға жұғатын микробтар сияқты. Дер кезінде тойтарыс беріп, өзіңе кішіпейілділіктің дәнін еге білмесең – кешіккенің. Асқынтып алсаң, өрши түскен аурудай, құлатпай қоймайды.
Жазықсыз жанды босқа күйдіріп, ізгілікті ісін сүйкімсіз етеді. Тұлпарды сүріндіретін де, сұңқарды төмендететін де, дарынды табалайтын да, шаланы бағалайтын да – күншілдердің, міншілдердің, қызғаншақтардың әрекеті.
Мұқағали Күндестік құрысын атты өлеңінде:
... Қарасаңдаршы,
Қаншама достан айрылдық...
Біріміз нағыз,
Біріміз жалған қайғырдық....
Тазалайықшы
Ынтымық деген айдынды,
Қалыпқа түспей тұрғанымызда маймылдық... – дейді.
Күндей беру, іштарлық жасау – ол адамның соры. Нағыз бақыттың өзі - өзгелермен бірлікте, тілеулес, ниеттес болуда жатқан жоқ па?

Әкім Ысқақтың Жүректегі жазулар Күнделік эссесінен

Толық нұсқасын қарау