Ақпаратты өңдеу тәсілдері

Шығыс Қазақстан облысы,
Аягөз ауданы, Горный ЖББОМ КММ
Математика-информатика пәні мұғалімі
Жағыпарова Арай Бақытқызы

Шеберлік – класс
Тақырыбы: “Ақпараттың көлемін анықтау” (слайд)

Мақсаты: Ақпарат өлшемін, ақпарат көлемін анықтау есептерін шешіп үйрену арқылы таным белсенділігін арттыру.
Ақпаратты өңдеу тәсілдері:
• Ақпаратты сақтау;
• Ақпаратты жөнелту;
• Ақпаратты өңдеу.

Ақпараттың көлемі
Хабарламаның ақпараттық көлемі – хабарламадағы битпен, байтпен, Кбайтпен, Мбайтпен және т. с. с. өлшенген ақпараттың көлемі.
Мәтіннің ақпараттық көлемі
I - ді анықтау үшін N - символ санын, К - символдағы бит санына көбейту керек: I=N*K

Ақпаратты есептеу
Windows (CP1251)- та кодтағанда – 256, яғни 28 символ қолданылады.
Осыдан келіп 1 символдың ақпараттық көлемі 1 байт немесе 8 битке тең болады.

Юникод
Unicode - та кодтауда 65536 символ = 216 = 256*256 қолданылады. Демек, бұл кодтауда 1 символдың ақпараттық көлемі
2 байтқа немесе 16 битке тең болады.

Есептер қарастырайық
1. Unicode - та әр символ екі байтпен есептелетінін біле отырып, 24 символдан тұратын сөздің ақпараттық көлемін анықтаңыз.
1) 384 бит; 2) 192 бит;
3) 256 бит; 4) 48 бит.
Шешуі:
1 символ = 2 байт, 1 байт = 8 бит
24 символ∙2=48 байт=48∙8 = 384 бит.
Жауабы: 384 бит

Есептер қарастырайық
2. Әр символ 2 байтпен есептеледі деп, берілген сөйлемнің ақпараттық көлемін анықтаңыз.
Бір пұт - 16, 4 килограмм шамасында.
• 1) 32 Кбайт; 2) 512 бит;
• 3) 64 бита; 4) 32 байт.

Шешуі:
1 символ = 16 бит = 2 байт.
• Сөйлемде 35 символ бар, демек Unicode - та кодтағанда ол 70 байт = 512 бит болады.
Жауабы: 512 бит

Есептер қарастырайық
3. Компьютерде терілген мақалада 8 парақ, әр парақта 40 жол, әр жолда 64 символ болса, мақаланың ақпараттық көлемін әр символ 16 битпен есептеледі деп табыңыз.
• 1) 320 байт 2) 35 Кбайт
• 3) 640 байт 4) 40 Кбайт

Шешуі:
1 байт = 8 бит, 1 Кбайт = 1024 байт
• Барлық көлем: 64 ∙16 ∙ 40 ∙ 8 бит=327680бит
327680 8= 40960 байт.
40960 1024=40 Кбайт
Жауабы: 40 Кбайт