Ғылымға биология терминін алғаш енгізген ғалым

11сынып
Сабақ тақырыбы: Ж. Б. Ламарктың эволюциялық ілімі
Сабақ мақсаты: Ж. Б. Ламарктың эволюциялық теориясы. Алғашқы эволюционисттер туралы білім қалыптастыру.
Сабақ міндеті:
• оқушыларға тақырыпты өз бетінше оқып талқылауға, білім алуға көмектесу;
• оқушылардың жеке тұлға ретінде қалыптасуы үшін өз ойларын топта және көпшілік ортада жеткізе алуға үйрету;
• Оқушыларды топтық жұмыс барысындағы ережелерді сақтауға үйрете отырып, өзін - өзі мәдениеттілікке, тәрбиелікке бағыттауға орта құру.
Қолданатын модульдер:
 Оқыту мен оқудағы жаңа әдіс - тәсілдер.
 Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету.
 Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау.
 Оқыту мен оқу ақпараттық – коммуникациялық технологиялар (АКТ) пайдалану
 Оқытуды басқару және көшбасшылық
 Талантты және дарынды балаларды оқыту
Стратегиялық іс - әрекет:
Психологиялық дайындық, Ротация әдісі.
Күтілетін нәтиже: Ж. Б. Ламарктың эволюциялық теориясы. Алғашқы эволюционисттер жайлы түсінік және білім қалыптасады

Кіріспе
15 мин Білу
1. Оқушылармен сәлемдеседі.
2 барлық оқушыларға бір бір тілек қағаздарына жазып болып, оны мыжғылап жұдырықтаған соң сыныптастарына қарай лақтыруларын айтамын.
Топқа бөлемін.
Әр топ парталарына өз атауларын қоямын.
3. Үй тапсырмасы:
Ротация
4. Сергіту сәті
Жаңа сабақтың таныстырылымы 5 мин
Жаңа сабақты қолдану 20 мин
Түсіну, Талдау
Мағынаны ажырату

XVII ғасырда микроскоптың ашылуы, оның түрлі биологиялық зерттеулерге қолданыла бастауы, көптеген ғалымдардың тірі табиғатқа деген көзқарасын өзгертіп, ой - өрісін дамытты. Эмбриология мен палеонтология өз алдына ғылым болып қалыптасты. Француз ғалымы Жан Батист Ламарк биологияда Дарвинге дейінгі органикалық дүниенің дамуы туралы ғылыми теорияның негізін салды. Ж. Б. Ламарктің эволюциялық теориясының артықшылығы: нақты деректерге сүйеніп, өсімдіктер мен жануарлардың құрылысын тереңірек зерттеуінде. "Зоология философиясы" (1809 ж.) деген еңбегінде органикалық дүниенің өзгеретіндігін көптеген мысалдармен дәлелдеп берді, Ж. Б. Ламарк жануарларды жүйелеу жұмыстарымен де айналысты. Ұқсастық белгілеріне қарап, омыртқасыздар және омыртқалылар деп бөліп, 6 сатыға, 14 класқа топтастырды.
I саты — кірпікшелі кебісшелер мен полиптер.
II саты — сәулелілер мен құрттар.
III саты — жәндіктер (насекомдар) мен өрмекшітектестер.
IV саты — шаянтектестер мен ұлулар (былқылдақденелілер).
V саты — балықтар мен бауырымен жорғалаушылар.
VI саты — құстар мен сүтқоректілер.
Жан Батист Ламарк (1744 — 1829) — алғашқы эволюциялық теорияның негізін қалаушы француз жаратылыстанушысы. Организмдердің бейімделушілік қасиетін сыртқы орта жағдайымен байланыстыра зерттеді. Бұл эволюциялық теорияның дамуына қосқан зор үлесі болып есептеледі. Ғылымға "биология" терминін алғаш енгізген ғалым. "Француз флорасы", "Зоология философиясы" және т. б. ірі еңбектер жазған. Омыртқасыздарды 10 класқа бөлді.

Оңтүстік Қазақстан облысы, Мақтарал ауданы,
Құрбан ата ауылы,№9 М. Жұмабаев атындағы
жалпы орта мектебінің биология пәні мұғалімі
Назира Битанова