Зерттеген саяхаты
Сабақтың мақсаты а) білімділігі: Оқушыларды Ш. Уәлихановтың өмір жолы, саяхаттары мен еңбектері туралы таныстырып әлем мойындаған даналығын, алуан қырлы талантын, арнасы терең біртуар тұлғаға мәңгілік құрмет көрсетуге баулу.
в) дамытушылық: дүниетанымдық көзқарастарын, қосымша әдебиеттер мен жұмыс істеу арқылы біліктіліктерін дамыту.
с) тәрбиелік: Отансүйгіштікке Отанды Шоқанша сүюге, адамгершілікке патриоттық сезімге тәрбиелеу.
Көрнекілігі: Қазақстанның картасы, интерактивті тақта, Шоқан - Қазақстан өнерінде буклеті, слайдтар т. б.
Сабақтың түрі: кіріктірілген сабақ
Сабақтың әдісі: баяндау, сұрақ - жауап, көрсету т. б
Пән аралық байланыс: әдебиет, тарих, сурет, биология
Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі Оқушылардың назарын сабаққа аудару.
2. Ой қозғау кезеңі.
Үй тапсырмасын тексеру сұрақтары:
1. 19 - шы ғасырда Қазақстанды зерттеген орыс саяхатшыларын ата?.
2. Қазақстан табиғатын зерттеуде П. П. Семенов - Тянь - Шанскийдің ролі.
3. Неге 1 Петр қазақ жерін зерттеуге қызығушылық білдірді?
4. Әл – Фарабидің туған жері туралы не білесіңдер?
5. Қазақ жері туралы ежелгі грек ғалымдарының зерттеулері туралы не білесіңдер?
3. Іздену кезеңі.
Ғылым оқып білгенше,
Тыным, тыныштық таппаған.
Дүниені кезіп көргенше
Рахат іздеп жатпаған.
Құйрықты жұлдыз секілді,
Туды да көп тұрмады.
Көрген, білген өкінді,
Мін тағар жан болмады
Абай
Жаңа сабақтың жоспары:
1. Шоқанның өмір жолы ( туып өскен ортасы, білім алу кезеңі )
2. Зерттеген саяхаты.
3. Шоқан туралы ұлылардың ойлары.
Компьютерден Шоқан Уәлихановтың портреті зерттеген саяхатының карта - сызбасы көрсетіледі.
Дәптермен жұмыс.
Шоқан Уәлиханов қазіргі Қостанай облысындағы Құсмұрын көлінің солтүстік жағасында, Құндызды өзенінің Обаған өзеніне құяр жерінде 1835 жылы қарашада дүниеге келген. Ғалым 1865 жылы 10 сәуірде қайтыс болды..
Тектіден текті туар қайталанбас С. Мұқановтың ой - пікірі тірек - сызба:
Абылайдың Уәлиінен туған Шыңғыс
балалары Шоқан,Жақып,
Әбілмақыжан (Мақы),
Мақымет, Сақыпкерей,Нұрмұхамед, Бәдіғұл - Жамал,Рахия.
Тақырыптың мазмұнын өз бетімен игеру, сұрақтар беріледі:
1. Ш. Уәлиханов қай жылы, қай жерде дүниеге келген?
2. Шоқанды әкесі қай жылы, қайда оқытады және қашан оқуын аяқтады?
3. Шоқанның балалық шағы туралы не білесіңдер?
4. Ш. Уәлихановтың саяхаты картадан көрсету және оның маңыздылығы неде
5. Ғалым туралы ұлылардың ой - пікірлері жайында не білесіңдер?
4. Ой қорыту кезеңі. Бекіту.
Жылдар сыр шертеді
1835 жылы - 1855 - 1859 жылдары -
1847 жылы - 1857 жылы -
1853 жылы - 1865 жылы 10 сәуірде -
5. Қорытынды. Шоқан туралы не білдік?
Шоқан Уәлиханов кім?
Компьютерден Шоқан туралы слайдтар көрсетіледі.
а) Сурет - жұмбақ шешіледі.
В) Шоқан шежіресі . Мына сөзжұмбақты дұрыс шешкенде ерекше тор көзден мемлекеттік маңыздылығы жағынан ерекше болған саяхатының атын оқуға болады.
6. Оқушы білімін бағалау.
7. Үйге тапсырма:
1. Ш. Уәлихановтың саяхаттарын кескін картаға түсіру.
2. Ғалым туралы реферат жазу.
АШЫЛУЫ ЖӘНЕ ЗЕРТТЕЛУІ ТАРИХЫ
Ұлы географиялық ашылуларға үлес қосқан саяхатшылардың шын мәніндегі мақсаттарын айқындау
Ш.Ш.Уәлиханов. (1835—1865)
Шоқан Уалиханов – саяхатшы, ғалым
Лаперуздың географиялық ашулары
Дүниежүзілік саяхатшылар
Шоқан Уәлихановтың балалық шағы
Орта Азия аймағына жүргізген орыс саяхатшыларының зерттеулері
XVI-XIX ғасырларда Қазақстан аумағын физикалық-географиялық тұрғыдан зерттеу
Ұлы географиялық ашылымдардың себептері
Ш. Уәлихановтың бірінші саяхаты
Мөңкеұлы Мұрат шығармаларын зерттегендер
Түркияның білім беру жүйесін зерттеген екен
Психобиографиялық әдісті зерттеген ғалымдар
Қазақстан аумағының бедер пішіндерін алғашқы рет зерттеген ғалымдар
Сақтарды зерттеген грек тарихшысы кім
Оңтүстік Американы зерттеген саяхатшылар
Сызықтық теңдеуді зерттеген қазақ математигі кім
Саяхатымыздың бірінші аялдамасы
Шартты рефлексті зерттеген ғалым кім