Туынды зат есім жасайтын жұрнақтарды ата
Сабақтың тақырыбы: Туынды зат есімнің жасалуы
Сабақтың мақсаты:
А) Туынды зат есім туралы алған білімін, білік дағдыларын еске түсіріп, қорытындылау.
Ә) Оқушылардың ойлау қабілетін, сөздік қорын дамыту, сөйлеу әңгімелеу дағдысын жетілдіру, өз бетінше жұмыс орындауға баулу.
Б) Іздемпаздыққа, тазалыққа, ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың әдісі: сұрақ - жауап, түсіндіру, талдау, ой қозғау, оқулықпен, тақтамен, сызбалармен жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: сөз жұмбақ , сызба, интерактивті тақта.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі
Психологиялық дайындық.
Қазақ тілі - өмірің де, өлең де,
Қазақ тілі – тамыр жайған тереңге
Қазақ тілі – болашаққа жетелеп,
Ұрпақтарды танытады әлемге.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру
Сөз жұмбақ
к ө б е й т у
а з а й т у
ж ы л ғ а
а н а
д о п
ш а ң ы р а ғ ы
1. Есе арттыру үшін? (көбейту)
2. Санды кеміту үшін (азайту)
3. Ылдиға қарай ағатын бұлақ суы (жылға)
4. Айтқаныңды екі етпей,
Ақ сүтіңді өтермін Ана
(Ғали Орманов)
5. Резеңке секіргіш
ойыншық (доп)
6. Әлемдегі жаратылыста ақ зат асыл ма, қара зат асыл ма?
Абай, Абай шаңырағы
7. Сөз таптары (зат есім)
8. (етістік, сын есім)
9. (Сан есім)
10. (Түбір қосымша)
Қайталау, пән аралық байланыстармен тексерілді.
Жаңа сабақ
Негізгі және туынды зат есім туынды зат есімге көбірек тоқталамыз.
Дәптермен жұмыс күннің жадын жаздыру. Б б бас, бастық, басшы, бастау, басқарма, басқыш, баспалдақ т. б.
(бас - деген негізгі түбірден туынды зат есім жасау).
Ой шақыру Ойлан тап ойыны арқылы берілген жұрнақтарды жалғап туынды зат есімдер жасау.
Көп нүктенің орнына негізгі зат есімді қойып жазу.
.................. көлшік.................. достық
.................. кезекші.................. сөздік
.................. сыйлық.................. іскер
31 жаттығу ауызша
шы лық
гіш
Біліміңді көрсет
- ұш, біл, іл, сыз, жүз, өшір
- Қай сөз табына жатады?
- Адал, ұзын, сұлу, таза, биік
- Бұлар қай сөз табына жатады.
Семантикалық карта
қ с сөздер ғыш дық гіш лық қыш тік
1 ұш
2 біл
3 іл
4 сыз
5 жүз
6 өшір
7 ұзын
8 сұлу
9 таза
10 биік
Шығармашылық тапсырма
Мына тірек сөздерді пайдаланып өлең құрастыру
------------------------------------------------ атпаймыз
------------------------------------------------ қорғаймыз
------------------------------------------------ саптаймыз
------------------------------------------------ ақтаймыз
Мәтін оқу Өнерлі бала
- өнерлі баланың кім екенін білгіңіз келе ме?
- Мәтінді оқып, қарамен жазылған сөздің түбірін тауып, оларға түрлі жұрнақтар қосу арқылы туынды зат есім жасау.
35 - жаттығу
Мақалды жатқа жазу
1. Адал достық алтыннан да қымбат
2. Адамды еңбек асырар
Жалқаулық құтын қашырар.
Оқушылардың қорытындысы
Сабақты қорыту.
1. Бекіту сұрақтары
Туынды зат есім қалай жасалады? Туынды зат есім жасайтын жұрнақтарды ата.
2. Оқушыларды мақтау, мадақтау, бағалау.
3. Үйге тапсырма
33 - жаттығу. жазу, жаттау. Туынды зат есім құрамын тиісті белгімен белгілеу.
Ескі қыпшақ жазба ескерткіштеріндегі сөзжасамдық ерекшеліктер ( Китаб әл-Идрак ли-Лисан әл- Aтрак ескеркіші бойынша)
Қазақ тіліндегі түбірге сіңіскен көне жұрнақтар
Көpкем шығаpма тiліндегі қoс фyнкциялы жұpнақтардың қолдaнылуы
Жұрнақтардың шығу тектері мен даму тарихының сипаттамалары
Eтістіктің грaммaтикaлық кaтeгoриялaрының өзіндік eрeкшeліктeрі
Сын есім түсінігі
Етістік категориялары
Сын есімді оқытуда ата дәстүр мен әдептілікті дарыту жолдары
Үстеу сөзжасамының ерекшеліктері
Сөздің құрылымы
ШЫҒАЙҰЛЫ ЕСІМ ХАН
Негізгі қорлардың амортизациясын анықтау әдістері және олардың кәсіпорынның негізгі капиталын жаңартудағы ролі
Ақша қаражаттарының қоры қаржы қатынастарының материалдық-заттық көрінісі ретінде
ӘЛІБЕКҰЛЫ СЫПАТАЙ
ТАЙМАНҰЛЫ ИСАТАЙ
Нидерланды еліне экономикалық сипатама
Арал өңірі қазақтарының ХIХ ғасырдағы Хиуа хандығы мен Ресейге қарсы ұлт – азаттық күресі
МҰҚАҒАЛИ МАҚАТАЕВ
Оңтүстік Корея Республикасының дамыған елдер қатарына қосылудағы мемлекеттік шараларының рөлі
Матасов ерлеп тұр