Дәрілік өсімдіктердің пайдасы

Оңтүстік Қазақстан облысы, Мақтарал ауданы,
Игілік ауылы, Т. Аубакиров атындағы жалпы орта мектеп
4 сынып Пирназарова Дана Камалқызы
Жетекші: Полатова Айгүл Жамантайқызы

Бағыты: гуманитарлық
Ғылыми жобаның тақырыбы: Қазақстандағы дәрілік өсімдіктер, соның ішінде өзіміздің өлкеде кездесетін дәрілік өсімдіктер

КІРІСПЕ
Адамзат баласы әсемдікке құштар
Адамзат тіршілігінде өсімдіктер дүниесінің маңызы өте айрықша. Бағзы заманнан - ақ ата - бабаларымыз өсімдіктерді зерттеп, танып - біліп, оларға ат қойып, жеміс - жидектерін, дәндерін азыққа, жапырақ, гүл, тамырларын дәрі - дәрмекке, тері илеуге, түрлі нәрселерді бояуға пайдаланған. Өсімдіктер – оттегіні бөлуші, табиғат көркі, дәрілік шикізат, мал азығы, тағамдық өнім.
Республика территориясынан 6000 - ға жуық өсімдік түрлерін кездестіруге болады. Оның 500 - дейі дәрілік өсімдіктерге жатады. Олардың түрлерінің көптігі жөнінен Қазақстан ТМД елдері арасында бірінші орында тұр. Өсімдіктер дүниесінің осындай молдығына байланысты олардың ішіндегі өсімдіктің зерттеудің маңыздылығы айтпаса да түсінікті.
Мал бағумен ықылым заманнан айналысқан қазақ халқы шөптердің, жалпы өсімдіктердің емдік қасиеттерін ертеден білген. Сөйтіп, ел арасында ауруға шалдыққан адамдарды дәрілік өсімдіктермен емдеу ілгеріден – ақ тараған.
Әр облыстың, аймақтың халқы дәрілік өсімдіктердің әр түрлі қасиеттерін
Өздерінше пайдалануы да мүмкін.
Дәрілік өсімдіктер кептірілген шөп, тұнба, қайнатынды, шай, ұнтақ және тағы басқа түрінде қолданады. Дәрілерді дайындау үшін шикізат ретінде пайдаланатын дәрілік өсімдіктер бөлек іріктеледі. Дәріні көбінесе жабайы өсімдіктерден алады. Көптеген өсімдіктердің емдік қасиеттері бар. Оларды дәрілік өсімдіктер дейді. Осы заманғы кейбір ең таңдаулы дәрілер жабайы шөптерден жасалған.
Кейбір дәрілік шөптер, егер оларды ұсынылған артық мөлшерде қабылдаған жағдайда, өте улы болады.
Ежелгі қытайлықтарда халықтық медицина жақсы дамыды. Олар өз денсаулықтарына қатты көңіл бөлген. Қытайлық емшілер емдеудің көп түрін меңгеріп, оны өз тәжірибелерінде де қолданып отырды. Олар көптеген емдік қасиеті бар шөптерден дәрі дайындап, адамдарды онымен емдеп отырған.
Әлемдік дәрі - дәрмек рыногына шыққан бірінші қазақстандық дәрі, отандық препарат Арглабин болды. Оның авторы – қарағандылық ғалым, Қазақстан Республикасының Ұлттық Ғылым Академиясының академигі, химия ғылымдарының докторы, профессор Серғазы Әдекенов. 2007 жылы оған ғылым және техника саласы бойынша Қазақстан Республикасының Мемлекеттік сыйлығы берілген.

АННОТАЦИЯ

Ғылыми жобалық жұмыс Т. Аубакиров атындағы жалпы орта мектеп мемлекеттік мекемесінің 4 Ә сынып оқушысы Пирназарова Дананың Қазақстандағы дәрілік өсімдіктер, соның ішінде өзіміздің өлкемізде кездесетін өсімдіктерді зерттеу еңбегі болып табылады.
Зерттеу тақырыбының өзектілігі: Қазақстан Республикасының территориясынан 6000 - ға жуық өсімдік түрлерін кездестіруге болады екен. Соның ішіндегі 500 - дейі дәрілік өсімдіктерге жатады. Олардың түрлерінің көптігі жөнінен Қазақстан ТМД елдері арасында бірінші орында тұрады.
Зерттеу жұмысының нысаны: Өзіміздің өлкеміздегі бақбақ, түймедақ, жалбыз, жантақ, жолжелкен, шашыратқы, итмұрын, адыраспан шөптерінің пайдалы жағын анықтау болып табылады.
Зерттеу жұмысының мақсаты: Өзіміздің өлкеміздегі дәрілік шөптердің қаншалықты пайда келтіретінін анықтау. Тамырын, сабағы мен гүлін қалай пайдалану керектігін ашу. Өсімдіктердің қайнатпасымен, тұнбасымен емдеу жолдарын қарастыру.
Зерттеу жұмысының міндеті:
- дәрілік өсімдіктердің түрлерімен танысу
- дәрілік өсімдіктердің пайдасына тоқталу
- дәрілік өсімдіктерді ішкі ағзаларды, тері ауруларын емдеуге пайдалану.
Зерттеу жұмысының ғылыми жаңалығы:
- шашыратқымен емдеу үшін сабағы мен гүлінен тұнба жасап, тұнбаны жас балалардың үстіне ыстықтық шыққанда шомылдырады.
- жалбыздан жасалатын тұнбалар жүрек, өт жолдарын емдеуге шипалы
- бақбақтың тамырын қайнатып, шай сияқты ішеді. Бұл емді бауырды сауықтыру үшін ішсе болады.
- адыраспанның қайнатпасымен тері ауруларын емдейді.
- итмұрынның тұнбасын ішіп жүрсе, тәбеті ашылады. Тұмаумен ауырмайтын болады.
- түймедақтың гүлдерін 1 стақан суға тұндырып, ауыз қуысын шаяды.
Зерттеу жұмысының құрылымы:
Зерттеу жұмысы кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан және пайдаланатын әдебиеттер тізімінен тұрады.

Жоспары:
1. Кіріспе.
2. Негізгі бөлім:
а) Қазақстандағы дәрілік өсімдіктер.
ә) Дәрілік өсімдіктердің құрылысы мен құрамы.
б) Дәрілік өсімдіктердің пайдасы.
3. Қорытынды.
4. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.