Экономикалық дамудың циклдік себептері

Экономикалық дамудың циклдік себептері:

1.Тауарлы өндіріс экономиканың алдын ала байыпты түрде болжап білудің мүмкін еместігі;

2.Экономикалық субъектілер мүдделер көптігі , сондықтан да нарықтық экономиканы алдын ала болжап білудің мүмкін еместігі, тәжірибедегі олардың тепе теңсіздігі;

3.Бәсекелестік экономика ішіндегі объективтігі өзгерістері тұрақты қозғаушы;

4.Өндіріс мүмкіндіктерінің объективтігі қарама қайшылықтары;

Нарықтық экономикалық даму кезеңдерінің тербелістер себептері: сыртқы және ішкі. Экономикалық қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді кезеңдер.

Нарық экономикасына қарама-кайшылықтар, дамудың тұрақсыздығы тән. Бірақ, бұл қайшылықтардың жиынтығы қаншама үлкен болғанымен экономика қозғалысын қайта, яғни, өндірістің өсу кезеңі мен баяу өсу кезеңдерімен немесе өндірістік құлдырау кезекті ауысу козғалысы арқылы кезеңдік қозғалыс тәрізді белгілі бір заңдылықта дамиды.

Кезеңдік тербелістердің себептерін түсіндіретін экстеральды және интеральды теорияны бөледі. Экстеральды теория ең бастысы сыртқы факторы бар экономикалық кезеңді түсіндіреді. Интеральдық теориялар сол экономикалық жүйеге тән, экономикалық кезеңде туындаған ішкі факторларды қарастырады.

Ішкі себептсрге экономикалық оқиғалардың кезеңді кайталануын шақыратын және экономикалық жүйеден тыс жататын объективті және субъективті жағдайлар жатқызылуы мүмкін.

Бұлар:

1) соғыстар, революциялар және басқа да саяси сілкіністер;

2) алтының, уранның және басқа да құнды ресурстардыд ірі кен орнының ашылуы;

3) елдің көшуімен байлаиысты жаңа аумақты игеру, тұрғындарының санының өзгерістерз;

4) қоғамдық өндіріс құрылым тамырынан өзгертуге мүмкіндік беретін. технологиядағы қуатты дамулар, өнертабыстар және жаңартпалар.

Экономикалық кезеңді туындататын ішкі себегггер:

1) негізгі капиталдық қызмет ету мерзімі;

2) жұмысты қамтамасыз ету мен өндіріс көлеміне ықпал
ететін өсуі мен қысқаруы, жеке тұтыну;

3) инвестициялау, яғни, өндірісті кеңейту үшін, оны модернизациялау үшін, жаңа жұмыс орнын құру үшін;

4) сұраныс пен тұтыну, өндіріске тікелей және жанама ықпал
ететіп мемлекеттің экономикалық саясаты.

Дағдарысқа қарсы және кезеңдерге қарсы мемлекет саясаты экономикалық кезеңдер мсн жағдаяттарды тұрақтандыру сұраныс пен ұсыныстың жиынтықтарын реттеу жолымен жұмсатуға бағытталган.

Кезеңдерді реттеудің барлық тұжырымдамасы екі бағытқа тіреледі: (классикалық мектеп негізінде тұтастай алғанда осындай айырмашылықтың болуына қарамастан, кезеңдік ауытқуларды реттеуге бағытталған, мемлекеттің жүргізетін бағытын жалпы түсінушілік бар.