Озон қабаты - стратосфераның бір бөлігі

Озон қабаты — стратосфераның бір бөлігі. Ол— озоносфера қабаты, 15–50 км биіктікте болады. Экватордан полюстерге қарай озон қабаты қалыңдап отырады. Бұл қабатта энергияға бай күннің ультра-күлгін сәулелері O2 формасындағы оттегіні O3 формалы озотқа айналдырады (3 O2 > 2 O3). Ультра-күлгін сәулелердің толқын ұзындықтарына байланысты (175—200 нм, кейде 242 нм-не дейінгі аралықтағы толқын ұзындығы)

кейде озоннан O2 формасындағы оттегі қайта түзіледі (2 O3 > 3 O2). Аталған екі реакция (процесс) да ультра-күлгін сәулелердің энергиясының көмегімен іске асады. Озон қабатын үнемі екі процесс арқылы толықтырып тұратын цикл Озон-Оттегі циклі деп аталады. Озоннан оттегі, оттегіден озон түзетін химиялық рефкцияны1930 жылы Сидней Чэпман ұсынды. Соның құрметіне Чэпман механизмі деп аталады. Озон қабатының ең тығыз бөлігі 20-25 км биіктікте орналасса, көлемі ең үлкен бөлігі 40 км биіктікте орналасады.

Егер бүкіл озон қорын жинап алып жердегі қалыпты жағдайдағы қысыммен (pn = 101.325 Pa = 101.325 N m? = 1013,25 hPa = 101,325 kPa = 1,01325 bar) қысатын болсақ, онда небары 3-4 мм болатын жіңішке қабатты озон түзілетін еді (экватор маңында жұқа, полюстерде қалың қабат болады).

Басқа да ауа қабаттарындағы газдармен салыстырсақ (мысалы, оттегі мен азот), олардың сығылғандағы биіктігі 8 км болар еді.

Ұқсас жұмыстар

Озон қабатын қорғау

Ауа және атмосфера

Озон қабатын құртатын заттар

Қазақстан Республикасының Озон қабатын бұзатын заттар жөніндегі Монреаль Хаттамасына қосылуы туралы

Озон қабатының орналасуы және оның қызметі

Атмосфералық ауаның ластануының экологиялық мәселелері

Озон қабатының бұзылуы

Атмосфераның озон қабатының Жердегі тіршілікті сақтаудағы маңызы

Атмосфера су буы және оның қасиеттері

Озон қабатының бұзылуы. Парниктік эффект

Тауар саясаты фирманың маркетинг қызметінің негізгі құрамдас бөлігі