Ертістің орта алабында болғын

Қимақ қағанаты туралы қазақша реферат

I. Өмір сүрген уақыты: ІХ-ХІ ғғ.
II. Территориялық аймағы: Алтайдан солтүстікке қарай Ертіс бойын мекендеген
III. Орталығы: Ертістің орта алабында болғын

                     а) Имақия

                     ә) екінші астанасы Алакөлкөлінде орналасқан

IV. Тайпалары: жеті-тайпалары : эймур, имақ, татар, байандур, қыпшақ, ланиказ, ажлад.

V. Деректер:

а) Гардизи еңбегінде айтылатын имақ этнонимі УІІ ғасырдағы Қытай шежірелеріндегі яньмо деген түркі тайпасымен бір деп саналады.

           б) Махмұд Қашқари қимақтарды йемақтар деп атаған.

         г) Махмұд Қашқари жəне Рашид-ад-дин оларды оғыз тайпасы деп қарастырады.

VI.   Сыртқы саясаты:

а) Қимақтардың тоғыз-оғыздарға соғыс жорығын жасағандары туралы мəліметтер дерек береді. Тоғыз- оғыздар Х-ғасырда өз жерлерінің солтүстік-батыс бөлігін ғана сақтап қалған еді.

б) Деректер қимақтар оғыздардың, ал оғыздар қимақтардың жерлеріне көшіп-қонып жүргендігін, мұның өзі олардың арасындағы қарым-қатынастарда соғыстың алған орны көп болғандығын айғақтайды.

в) Қимақ мемлекеті Х-ғасырдың аяғы-ХІ-ғасырдың басында өмір сүру- ін тоқтатуының екі себебі бар: 1) қыпшақтардың өзін-өзі билеуге жəне қимақтардан тəуелсіз мемлекетін құруға ұмтылуы; 2) сыртқы фактор – ХІ-ғасырдың басында көршілес Орталық Азия тайпаларының қоныс аудару үрдісі.

VII. Діни наным-сенімдері: IX – XI ғасырларда қимақтар арасында ежелгі түркі діни нанымының қалдықтары өріс алды, онда тәңірі мен аруаққа сенушілік басым болды.