Қазақстанның сыртқы саудасы

Мазмұны
Кіріспе 3
1. Тәуелсіз Қазақстанның сыртқы саясатындағы экономикалық байланыс мәселелері
2. Қазақстанның сыртқы саудасы 8
3. Сыртқы сауданы талдау 11
4. Ұлттық экономикадағы сыртқы сауда ролінің көрсеткіштерін талдау
5. Дүниежүзілік Сауда Ұйымына Қазақстан Республикасының мүше болуының
Қорытынды 27
Әдебиеттер тізімі 30
Кіріспе
Соңғы 50 жыл ішінде әлем түбегейлі өзгерістерге
Ұлттық экономикалар ғаламдық экономикалық жүйеге анағұрлым көбірек интеграциялана
Міне осындай өскелең заманда Қазақстан Республикасының экономикалық жағдайы
Менің көбінесе статистикалық мәліметтермен жұмыс істеуіме тура келді.
1. Тәуелсіз Қазақстанның сыртқы саясатындағы экономикалық байланыс мәселелері
1992 ж. наурыз айында Қазақстанның Бiрiккен Ұлттар Ұйымына
Қазақстанға тiкелей инвестиция берушілердің тiзiмiнiң басында АҚШ орналасқан,
Қазақстан өзiнiң экономикалық мәселелерiн шешуде Америка Құрама Штаттарымен
1997 ж. қыркүйектiң 12-ші жұлдызында Президент Н.Назарбаев АҚШ-тың
Қазiргi кезде АҚШ Қазақстанның ең маңызды экономикалық әрiптестерiнiң
Қазақстан экономикасына инвестицияларды көптеп тартуда 1997 жылғы қыркүйекте
Инвестициялардың артуы қазiргi уақытта ең алдымен шетелдiк инвестицияларды
2. Қазақстанның сыртқы саудасы
Қазақстан экономикасының дамуында сыртқы сауданың маңызы ерекше зор.
Қазақстанның сауда айналымының шамамен 62 пайызы ТМД елдерiнiң
Қазақстанның сыртқа шығаратын тауарларының басты түрi металл (34%),
Қазақстан басқа елдерден отын-энергетика ресурстарын (27%), машиналар, құрал-жабдықтар,
Тағы бiр көңiл аударатын мәселе – Қазақстанның жағрафиялық
3. Сыртқы сауданы талдау
Сыртқы сауда статистикасының маңызды міндеті – сыртқы сауданың
Динамика қатарлары деңгейін салыстыру нәтижесінде динамиканың абсолютті және
1-кесте
ҚР-ның сыртқы саудасының негізгі көрсеткіштерінің динамикасы
Көрсет-кіштер 1995 1996 1997 1998 1999
А 1 2 3 4 5 6 7
Сыртқы сауда айналымы 12803,8 100,0 13844,0 100,0 15004,6
Экспорт 5912,7 46,2 6720,3 48,5 7188,7 47,9 6046,5
Импорт 6891,1 53,8 7123,7 51,5 7815,9 52,1 7738,7
Сальдо -978,40 7,6 -403,4 2,9 -627,2 4,2 -1692,2
ҚР сыртқы сауда айналымының жалпы сомасы 1995 жыл
1996 жыл мен 1999 жыл аралығында сыртқы сауда
Экспорт пен импорт динамикасы дамудың бір мәнді дамуында
1-диаграмма
1997-1998 жылдары азиялық және ресейлік қаржы дағдарыстары Қазақстан
Азияның елдер нарығындағы сұраныстың азаюы Қазақстандық экономикаға әлсіз
Ресейлік дағдарыс әсерінен ТМД-ның бірқатар басқа елдерінде Қазақстаннан
Республиканың сыртқы сауда айналымы (кедендік статистика негізінде) 1999
Республиканың сыртқы сауда айналымы (кедендік статистика негізінде) 1999
Кедендік статистика мәліметтері бойынша ҚР-да 1999 жылы 203,9
Республикадан шығарылатын өнімдердің тауарлық құрылымын салыстырмалы түрде талдау
1995 жылдан бастап, 1998 жылға дейінгі орталықта республика
Бағалы және жартылай бағалы металдар, негізінен, ТМД-нан тыс
Талданатын кезеңдегі импорттың тауарлық құрылымында маңызды өзгерістер болған
Жалпы алғанда, экспорт пен импорт құрылымында маңызды өзгерістер
Таяу және алыс шет ел аймақтары бойынша сыртқы
1997 жылдан бастап бұл жағдай түбегейлі түрде өзгереді.
ТМД елдерінің ҚР экспортындағы үлесі 1999 жылы 26,1%-ті
2-кесте
Елдер тобы шегіндегі сыртқы сауда көрсеткіштерінің динамикасы
(млн.АҚШ доллары)
Көрсеткіштер 1995 1996 1997 1998 1999
А 1 2 3 4 5
Тауар айналымы, барлығы соның ішінде: 12803.8 13844 15004.6
- ТМД елдеріне 7753.6 8426.1 7327 6287.7 4057.8
- ТМД-дан тыс елдерге 5050.2 5417.9 7677.6 7497.5
Экспорт, барлығы соның ішінде 5912.7 6720.3 7188.7 6046.5
- ТМД елдеріне 3378.1 3796.2 3469.3 2591 1619.2
- ТМД-дан тыс елдерге 2534.6 2824.1 3719.4 3455.5
Импорт, барлығы соның ішінде 6891.1 7123.7 7815.9 7738.7
- ТМД елдеріне 4375.5 4629.9 3857.7 3696.7 2438.6
- ТМД-дан тыс елдерге 2515.6 2493.8 3958.2 4042
Сальдо, барлығы соның ішінде: -978.4 -403.3 -627.2 -1692.2
- ТМД елдеріне -997.4 -833.7 -388.4 -1105.7 -819.4
- ТМД-дан тыс елдерге 19 430.3 -238.8 -586.5
Кедендік Одақтан тыс елдерге ҚР-ның экспортының 49%-і Украинаның
Қазіргі таңда ҚР-сының әлемнің басқа елдеріне шығаратын экспорты
ҚР-ның азиялық нарықтағы өнімді экспорттауы – 19%-ті алады,
Географиялық бағытталуы бойынша импорттың 43,3%-і ТМД елдеріне тиесілі,
Әлемнің қалған елдерінен ҚР-на келетін импорт, экспорт сияқты,
Қытай – Азия континенті елдерінің ішіндегі ең ірі
Осылайша, 1996-1999 жылдардағы жиынтық көрсеткіштер нәтижесі бойынша, ТМД
4. Ұлттық экономикадағы сыртқы сауда ролінің көрсеткіштерін талдау
Сыртқы сауданың ролі мынамен анықталады, яғни ол әлемдік
Кез-келген ел үшін сыртқы сауданың ролін бағалау өте
Ұлттық экономиканың дамуы үшін өте қолайлы шарт –
1999 жылы Қазақстандағы экономикалық жағдай жақсарды және пайызы
Біздің еліміздің потенциалдық мүмкіндіктерін ескере отырып әлемдік экономикада
5. Дүниежүзілік Сауда Ұйымына Қазақстан Республикасының мүше болуының
Әуелі тауарлармен сауда-саттық жасау жөніндегі Бас келісім, кейінен
- шетелдік әріптестерге ұлттық сауда тәртібінде анағұрлым
- импорттық тарифтермен сауда жасауды олардың деңгейін
- импорттың көлемін шектеуді және экспортқа жәрдем ақша
- мемлекеттік және жекеменшік сауда тәртіптерін теңестіру;
- саудадағы кемсітушілікке тыйым салу;
- екі жақтың да өзара бірдей жеңілдіктер жасауы;
- бәсекенің еркіндігі сияқты шарттар бар.
ДСҰ-ға кіруге қам-қарекет жасап жатқан Қазақстан үшін осынау
- тауарлар және қызмет түрлері саудасында өзара теңдестірілген
- шаруашылық заңдарын ДСҰ талаптарына сәйкес үйлесімді ету;
- шетелдермен сауда-экономикалық ынтымақтастық саласында халықаралық көпжақты және
— қажетті институциялық, соттық және әкімшілік шараларын қабылдау.
Қазақстан ДСҰ-ға кіру туралы өтінішін 1996 жылдың қаңтарында
Қазақстанның ДСҰ-ға кіруі жөніндегі Жұмыс тобы осы Ұйымға
Мүшелікке өту үрдісін үйлестіру мақсатымен 1996 жылы Қазақстан
Ақпаратпен қамтамасыз ету кезеңі аяқталғаннан кейін қосылу сатылары,
1997-1998 жылдары өткізілген келіссөздердің қорытындылары бойынша Қазақстан заң
1999-2000 жылдардың барысында ВАК мақұлдаған тауар және қызмет
2000 жылдың қазанында келіссөздер жүргізуші команда келіссөз үрдісін
2001 ж. 12-13 шілдесінде Қазақстанның ДСҰ-ға кіруі жөніндегі
Қазақстанның ДСҰ-ға кіруі әлемдік экономикаға бірігудің стратегиялық бағытының
ДСҰ-ға мүше болу Қазақстанның барлық экспорттаушылар мен импорттаушыларға
Бұған қоса Қазақстан әлемдік шаруашылық пен әлемдік құрылымдарға
ДСҰ-ның ереже-тәртібі сауда-саттық дауларында, әсіресе Қазақстанның экспорттық тауарлары
ДСҰ-ға кірген жағдайда Қазақстанның өз ұлттық мүдделерін басшылыққа
Қорытынды
Қазақстанның сыртқы саудасы – ұлттық экономиканың дамуында маңызды
1. Қазіргі таңда, республикамыздың ХЕБ-не қатысу мүмкіндігін айқындайтын
2. Импорттың тауарлық құрылымында машиналар мен құрал-жабдықтың үлесі
Бұл жағдайда, табыстың үлкен деңгейі бар тұтыну тауарларының
3. Бір жағынан, өткен кезеңде, экспорттық шығарулардың географиялық
Дамыған елдер нарығына шығу үшін, бағасы бойынша да,
4. Экспорт пен импорт көлемдері арасында тікелей және
5. ҚР-ның экспортының дамуы және экспорттық мүмкіндіктің өсуі.
6. Сауда шарттарының жақсаруына ықпал еткен маңызды факторлардың
Қорытып айтқанда, 1991 жылдан берi тәуелсiздiк тұғырына қонған
Әдебиеттер тізімі
ВТО в системе мирохозяйственных связей. // Евразийское сообщество
Данные института экономических исследований Министерства индустрии и торговли
Конференция вступления РК в ВТО: Проблемы и перспективы.
Программа развития региона Шелкового пути (тренинг вступления в
Рабочее совещание по вопросам присоединения РК к ВТО.
Мамыров Н.Қ., Тілеужанова М.Ә. Макроэкономика., Алматы., 2003ж.
Назарбаев Н.Ә. Ғасырлар тоғысында. Алматы, 1996.
Назарбаев Н.Ә. Қазақстан-2030. Алматы, 1997.
Қазақстанның ДСҰ-ға кіруі: тұрақты дамуға тигізетін салдарлары, Алматы,
3
1995 1996
Жылдар
ҚР сыртқы саудасының негізгі көрсеткіштерінің динамикасы

Ұқсас жұмыстар

ҚАЗАҚСТАННЫҢ БҮКІЛӘЛЕМДІК САУДА ҰЙЫМЫНА КІРУІНІҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ ЖӘНЕ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ

ДҮНИЕЖҮЗІЛІК САУДА ҰЙЫМЫ (ДСҰ) ТУРАЛЫ

Қазақстанның Республикасының қызмет көрсету дамуының қазіргі деңгейі

ГАТТ Кеңесі және ГАТТ келісімдер

Адам саудасы қылмыстарына қарсы күрес мәселелерін теориялық тұрғыдан қарау, әсіресе, Қазақстандық және халықаралық дәрежеде осы мәселенің шешілу жолдарын көрсету, адам саудасы қылмыстарының пайда болуының себептері мен олармен күрес жолдарын көрсету

Дүниежүзілік сауданың қарқынды дамуы

Қазақстанның Дүниежүзілік Сауда Ұйымына кіруі

Қазақстанның сыртқы саудасы жайында

Сауданың сипаты