Бюрократиалық капитализм
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Тақырыбы: Қоғам және оның мәні, әлеуметтік
Мазмұны.
«Қоғам» деген ұғымның мәні мен түсінігі,
Қоғамның әлеуметтік құрылымы.
Қоғамдардың жіктелуі.
«Қоғам» деген ұғымның мәні мен түсінігі,
«Қоғам» деген ұғым әлеуметтану ғылымының басты
Қоғам дегеніміз – адамдардың жиынтығы ,
Адамдардың өмір сүруі үшін тұрақтылықты жер
Қауымдастықтың бүтіндігі мен тұрақтылығы.
Өздігінен ұдайы өндіру өзін-өзі қамтамасыз ету
Халықтың дамуына қажетті белгілі бір мәдени
Қоғамның анықтамасы: ол өз қажеттіліктерін қанағаттандыру
Күнделікті өмірде бұл ұғым кең түрде
Көп уақытқа дейін «мемлекет» және «қоғам»
«Мемлекет», «қоғам», «ел» деген ұғымдарды синоним
Ғылыми әдебиеттерде «қоғамның» мәнін түсіндіруге бағытталған
Мәселен, әлеуметтанудың негізін қалаушы француз ғалымы
Француз әлеуметтанушысы Эмиль Дюркгейм қоғамды коллективтік
Көрнекті неміс ғалымы М.Вебер: «қоғам –
Американдық әлеуметтанушы Парсонстың пікірінше, қоғам –
Ал, К. Маркс қоғамды адамдардың бірлесіп
Бұл анықтамалардың бәріне тән ортақ сипаты
Жекелеген адамдар және адам топтарының арасында
Әлеуметтік байланыстар – фактілердің жиынтығы. Ол
Әлеуметтік өзара ықпалдасу – бұл да
Әлеуметтік қарым-қатынастар – адамдар және топтар
Сонымен, қоғамдық тұтастығын осы жоғарыда айтылған
Әлеуметтік жүйедегі элементтердің (адамдардың) орналасуында белгілі
Координация – жүйенің тұтастығын қамтамасыз ететін
Субординация – тұтас жүйедегі элементтердің
Әлеуметтануда қоғамға жүйе тұрғысынан қарау детерменистік
2. Қоғамның әлеуметтік құрылымы.
Қоғамның құрылымы өте күрделі. Әлеуметтік құрылым
Әлеуметтік құрылымның басты элементтеріне: а) өзара
Әлеуметтік қоғамдастықтар деп, белгілі бір ортақ
Қоғамда адамдар қоғамдасуының сан алуан түрлері
1). Тұрақтылық дәрежесіне қарай:
а) қысқа мерзімділік байланысқа негізделген, тұрақтылығы
Мәселен, бұл топқа театрдағы спектакль көрермендерін,
б) тұрақтылығы орташа қоғамдастықтар (еңбек ұжымда
в) тұрақтылығы жоғары қоғамдастықтар (ұлттар, таптар);
2). Көлеміне қарай:
а) үлкен әлеуметтік топтар немесе қоғамдастықтар
б) орташа әлеуметтік топтар (бір аймақтың
в) кіші қоғамдастықтар немесе топтар (отбасыф,
3). Мазмұнына қарай әлеуметтік қоғамдастықтар:
а) әлеуметтік-экономикалық (қасталар, сословиелер, таптар);
б) әлеуметтік-этникалық (ру, тайпа, ұлыстар);
в) әлеуметтік-демографиялық (жастар, қарт адамдар, балалар,
г) әлеуметтік-кәсіби (шахтерлер, мұғалімдер, дәрігерлер, инженерлер,
д) әлеуметтік-территориялық (аймақтың, облыстың, аудан, селоның
Қоғамның әлеуметтік құрылымын осындай үш өлшем
Жоғарыда біз әлеуметтік құрылымның басты элементтеріне
Әлеуметтік институттар қоғамның, адамдардың қажеттіліктерінен пайда
Қоғамда қызмет ету салаларына қарай әлеуметтік
1). Экономикалық институттар экономиканың тиімді дамуын
Мәселен, меншік қатынастары жеке тұлғалардың материалдық
Еңбек ақысы – жұмысшының еңбеуі үшін
2). Саяси институттар қоғамды билеу және
3). Рухани саланың институттары ғылым мен
4). Отбасы институты – әлеуметтік жүйенің
Мәселен, мемлекет тек саяси билікті ғана
Қоғам ілгерілеп дамыған сайын әлеуметтік институттар
3 . Қоғамдардың жіктелуі.
Адамзат қоғамының пайда болуы дамуы ұзақ
Қоғамның бұл аталған даму сатысын «алғашқы
Келе-келе адамдардың шеберліктері артып, еңбек құралдары
Қоғам дамуының бұ сатысын «таптық, күрделі
Ғылыми әдебиет беттерінде қоғамды жіктеудің басқа
Сонымен қатар кейбір авторлар қоғамдағы демократиялық
Әлеуметтану ғылымы қоғамдарды жіктеуде басты назарды
Біз бұл турасында маркстік, формациялық тұрғыдан
а) алғашқы қауымдық қоғам;
б) құл иеленушілік қоғамдық-экономикалық формация;
в) феодалдық қоғамдық-экономикалық формация;
г) капиталистік қоғамдық-экономикалық формация;
д) коммунистік қоғамдық-экономикалық формация.
Бұлардың үшеуі, яғни құлдық, феодалдық және
Алайда ХХ ғасырдың барысындағы әлемдік дамудың
Кеңес Одағы мен социалистік лагерь елдерінің
Ал, алдыңғы қатарлы елдердің тарихи даму
Алайда капитализм мен нарықтық экономика жолындағы
Бастапқы капитализм;
Бюрократиалық капитализм;
Олигархиялық капитализм;
Демкратиялық капитализм,
Бұл ретте ХХ ғ. 50-60 жылдарында
Аталған автрлар адамзат қоғамының дамуын әлемдік
1). Индистриалдық сатыға дейінгі қоғамдар, оларды
2). Индустриалдық қоғамдар;
3). Постиндустриалдық қоғамдар.
Бұл аталған қоғам сатыларының алғашқысы ең
Дін иелері мен феодалдар қоғадмдағы мәртебесі
Индустриалдық саты, шамамен, бұдан 250 жылдар
Халық санының артуы мен өнеркәсіп өндірісінің
Қоғамның дамуы ғылыми-техникалық прогресс пен еркін
Постиндустриалдық қоғамның қалыптасуы ХХ ғасырдың соңғы
Бұл қоғам сатысында экономиканың негізгі саласы
Жоғары қарқынмен дамыған нарықтық экономика ғылым
Қоғам халқының 60-80%-ын ауқатты, жан-жақты жетілген,
Әрине, әлем елдерінің тек аз бөлігі
Қоғам бір орында тұрмайды, оған үнемі
Қоғам және оның мәні, әлеуметтік құрылымы, жіктелуі
Шағын кәсіпорынның маңызы мен міндеттері
Индустриялық даму сатысы
Өнеркәсіптік революция және индустриялық дамудың басы
Өнеркәсіптік революция және индустриялық даму
М.Вебердің «Протестанттық этика және капитализм рухы» еңбегіндегі протестанттар мен католиктердің этикасына салыстырмалы талдау
Капиталды ұдайы өндірісі және оның мәні
Қазіргі заманғы экономикалық жүйелер
МАРКСТІК ФИЛОСОФИЯНЫ ЛЕНИННІҢ ДАМЫТУЫ
Әдеп