Паскаль тілінде бағдарламалау
Мазмұны
Кіріспе
Ішкі бағдарламалар.
2.1. Процедуралар.
2.2. Функциялар.
Төменгі деңгейлі бағдарламалау тілдері. Ассемблер
Жоғары деңгейлі бағдарламалау тілдері.
4.1. Фортран
4.2. Кобол
4.3. Алгол
4.4. Бейсик
4.7. Си
4.8. Ява
Жүйелік бағдарламалау. Паскаль тілінде бағдарламалау.
HTML туралы жалпы түсінік
Объектіге бағытталған бағдарламалау.
6.1. Visual Basic
6.2. Си++
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
1. Кіріспе.
Көлемі жағынан орташа болып келетін бағдарламаларды(бірнеше мың жолды
2. Ішкі бағдарламалар.
Қандай да бір алгоритм бойынша жұмыс жасайтын және
Ішкі бағдарламаның екі түрі болады – процедуралар және
Кез келген бағдарламада бірнеше процедура немесе функция қолданылуы
Бағдарламаның орындалуы негізгі бағдарламаның операторларынан басталады. Қажет жағдайда
Ішкі бағдарлама негізгі бағдарлама сияқты құрылады, яғни бағдарлама
Параметрдің екі түрі болады: формальды және шын мәніндегі
Шын мәніндегі параметр деп процедураны шақырар кездегі негізгі
Формальды параметрлер тізімінде айнымалылар аталып, олардың типтері көрсетіледі.
Формальды параметрлерді екіге бөлуге болады:
параметр-аргументтер, яғни процедура үшін кіретін мәліметтер;
параметр-нәтижелер, осы параметр-нәтижелер арқылы процедураның жұмысының нәтижесін негізгі
Параметр-нәтижелер тізімдерінің алдында var сөзі жазылады. (Паскаль).
2.1. Процедуралар.
Процедура – белгілі ретпен іске асырылатын іс-әрекеттер жиыны,
Процедуралардың жалпы түрі:
Бейсик Паскаль Си++
Процедура атауы SUB (); procedure
параметрлер тізімі>);
Денесі
begin
; end; {
};
Аяқталуы END SUB жоқ жоқ
Паскаль тіліндегі мысал: бір санның факториалын табу.
procedure fact (k : integer; var a :
var x : integer;
begin
a:=1;
for x:=1 to k do
begin
a:=x*a;
end;
end;
Мұндағы k – формальды параметр-аргумент, яғни негізгі бағдарламадан
Паскаль тіліндегі процедураны негізгі бағдарламаның командалар бөлігінен шақырылу
();
Мысалы: fact(i,s);
2.2. Функциялар.
Функция – басқа мәліметтер алу үшін анықталған мәліметтерге
Функциялардың жалпы түрі:
Бейсик Паскаль Си++
Функция атауы FUNCTION ();
параметрлер тізімі>):
Денесі
begin
; end; {
;
};
Аяқталуы END FUNCTION жоқ жоқ
Санның квадратын анықтайтын функцияның мысалдары:
Бейсик:
FUNCTION SQR % (X AS INTEGER)
SQR% = X*X
END FUNCTION
Паскаль:
function SQR (x : integer) : integer;
begin
SQR:= x*x;
end;
Си++:
int SQR (int x)
{
return x*x;
};
Паскаль тіліндегі функцияны негізгі бағдарламаның командалар бөлігінен шақырылу
();
Мысалы: у:=SQR(x);
3. Төменгі деңгейлі бағдарламалау тілдері. Ассемблер тілі.
Қандай да нақты жазылған қолданушы программалары басқа тілге
Ассемблер тілі – ол әрбір жеткізуі бір машиналық
Ассемблер тілінің басқа жоғары деңгейлі тілден айырмашылықтары:
ассемблер тілінің жеткізілуі мен машиналық командалардың арасындағы бірмәнді
машиналардағы барлық объектілер мен командаларға қатынау;
бір тектес компьютерлердегі жұмыс.
Ассемблер тілін қолданудың екі негізгі ерекшеліктері бар: жоғары
Ассемблер тілі мен жоғары деңгейлер тіліндегі программалық салыстырулар
Программаны жазуға кеткен адам жылының саны Секундына
программаның
орындалуы
Ассемблер тілі 50 33
Жоғары деңгейдегі тіл 10 100
Икемдеуге дейінгі аралас
10 % сынаулы 1 90
90 % қалғаны 9 10
Барлығы 10 100
Икемдеуден кейінгі аралас
10 % сынаулы 6 30
90 % қалғаны 9 10
Кейбір процедураларға ассемблер жасай алатындай аппараттық қамтамасыз етуге
Ассемблер тілінде оператор құрылымы машиналық командаға сәйкес құрылымды
Ассемблер тілінің жеткізілуі төртке бөлінеді. Олар: белгі, операция,
Егер жекізу машиналық командаың символикалық репрезентациясы, не бұл
Операндтардың алаңдары машиналық командалар үшін операндтар болып табылатын
Комментарий алаңында программа әрекетінің түсіндірмесі келтіріледі. Бұл комментарийлерсіз
4. Жоғары деңгейлі бағдарламалау тілдері.
4.1. Фортран.
IBM фирмасы жасап шығарған Фортран бағдарламалау тілі ең
Фортран тілінің көпке шейін сақталуының себебі Фортран тілінің
Фортран тілі ғылыми және инженерлік-техникалық салаларда қолдану үшін
1958 жылы Фортран тілінің модификациясы – Фортран ІІ
4.2. Кобол.
Кобол бағдарламалау тілі 60-жылдарда жасалған, ол экономикалық салада
4.3. Алгол.
Алгол – 1960 жылы шығарылған компиляторланатын тіл. Негізінен,
4.4. Бейсик.
Бейсик тілі 1964 жылы Англияда шығарылған. Бұл тіл,
Көп ұзамай бұл бағдарламалау тілінің үйренушілері және авторлары
4.7. Си.
Си бағдарламалау тілі Bell лабораториясында жасалған. Бұл тілді
4.8. Ява.
Бұл тіл 90-жылдарда Sun компаниясымен Си++ негізінде шығарылған
5. Жүйелік бағдарламалау. Паскаль тілінде бағдарламалау.
Паскаль тілін 1979 жылдары Швейцарияда Никлоус Вирт ашқан.
Паскаль тілі – IBM PC дербес компьютерлеріне арналған
Кез келген басқа тілдер сияқты, Паскаль тілінің өзінің
Орыс әріптері мен пернетақтаның кейбір басқа символдары Паскаль
Паскаль тілінің алфавиті.
Символ Атауы Символ Атауы
A-Z Бас әріптер : Қос нүкте
a-z Кіші әріптер + Плюс таңбасы
0-9 Цифрлар - Минус таңбасы
Бос орын * Asterisk жұлдызы
! Леп белгісі / Қиғаш сызық (слеш)
# Диез ^ Кірістіру белгісі
% Процент белгісі = Теңдік белгісі
& Амперсант белгісі < Кіші белгісі
$ Доллар таңбасы > Үлкен белгісі
Символ Атауы Символ Атауы
“ Қос тырнақшалар ( ) Сол жақ және
‘ Апостроф (жалқы тырнақша) [ ] Сол жақ
. Нүкте { } Сол жақ және оң
, Үтір _ Астын сызу белгісі
; Нүктелі үтір @ Коммерциялық «эт»
Паскаль тілінде жазылған бағдарламаның құрылымдық бөлімі.
Паскаль тіліндегі бағдарлама құрылымының жалпы түрі мұндай болады:
program ;
label – белгілеу;
const – тұрақтылар;
type – түрлер;
var – айнымалылар;
procedure, function – процедуралар мен функциялар;
begin
1-оператор;
2-оператор;
3-оператор;
...
end.
Паскаль тілінде қолданылатын арифметикалық амалдардың символдары.
Арифметикалық амалдардың таңбалары Амалдардың аты Паскаль тілінің символдары
х көбейту * 2*3 6
: бөлу / 8/2 4
бүтінсандық бөлу div 5 div 2 2
+ қосу + 2+3 5
- азайту - 5-2 3
бүтін сандық бөлу қалдығы mod 3 mod 2
Бағдарламаны компьютерде орындау.
Бағдарламаны орындау процесі екі бөліктен:
Бағдарламаның мәтінін машинаның жадына Турбо Паскаль текстік редакторы
Бағдарламаны орындау үшін іске қосудан тұрады.
Турбо Паскаль бағдарламалау ортасы бағдарламалар мәтінін жасауға, редакциялауға,
Элементар функцияларды Паскаль тілінде кескіндеу.
Математикада Паскальда Нәиженің типі
|х| abs(x) бүтін, нақты
x2 sqr(x) бүтін, нақты
√x sqrt(x) нақты
sinx, cosx sin(x), cos(x) нақты
arctgx arctan(x) нақты
ex exp(x) нақты
lnx ln(x) нақты
π=3,1414926… pi нақты
Деректер типі.
құрылымды
жолдық
string;
жиым
array;
жазу
record;
көпше(жиын)
set;
файлдық
file.
скалярлық
(қарапайым)
бүтін
byte 0..255
shorting
integer -32768..+32767
longint-2млрд+..2млрд
word
логикалық
boolean
символдық
char
нақты
real 2.9E-39..1.7E+38
single
double
extended
comp
реттелген
интервалдық
5. HTML тілі туралы жалпы түсінік
Интернетке түрлі қызметтердің жиынтығы әсер етеді. Солардың
Гипермәтін – бұл қосымша элементтерді басқару мақсатында
HTML тілінің құрылымы
құжат тақырыбы
құжат тұлғасы
Көп жағдайларда HTML документтердің тақырыптары болады. Олар
Тақырып
Тақырып
Тақырып
Тақырып
Тақырып
Тақырып
Ал енді жаңа абзацқа шығару үшін , ал
Сол жақ шетке түзеу
Ортаға келтіру
Оң жақ шетке түзеу
Ал текстке қалың, курсивті, сызықты және т.с.с. түр
Қалың текст
Курсивті
Асты сызылған
Сызылып тастаған
Жоғарғы индекс
Төменгі индекс
Кейбір тегтер белгілі бір параметрлермен қолданыла алады немесе
SIZE - шрифттің өлшемін береді (стандартты шрифт өлшемі
Мысал 1
Мысал 2
Мысал 3
Мысал 4
Мысал 5
Мысал 6
Красный
Красный
Сонымен түс туралы басынан айтып кетейік. тэгінің
(түстің аты қолданылған)
(түс 6 орынды кодпен берілген)
Сурет.
HTML документіне сурет салу үшін келесі құрылымды жасау
Ішкі бағдарламалар
Төменгі деңгейлі бағдарламалау тілдері
Паскаль тілінде сызықтық бағдарлама құру
Паскаль программалау тіліне жалпы түсінік
Паскаль тілінің функцияларымен процедураларын қолдану
Паскаль тілінде сызықтық программалармен жұмыс
Turbo Pascal жүйесінде массивтерді ұйымдастыру технологиясы
ТУРБО ПАСКАЛЬ ТІЛІНІҢ ТҮСІНІКТЕРІМЕН ЖҰМЫС ЖАСАУ
Тілдің алфавиті
Турбо Паскаль жүйесінде қосалқы программаларды ұйымдастыру технологиясы