Оқиға болған жерді қарау тактикасы
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ..................................................................................................................7
1 ТЕРГЕУЛІК КУӘЛАНДЫРУДЫҢ ТҮСІНІГІ, ТАКТИКАЛЫҚ КРИМИНАЛИСТИКАЛЫҚ ЖӘНЕ
1.1 Тергеулік
1.2 Тексеру тактикасының
2 ТЕРГЕУ ӘРЕКЕТІН ЖҮРГІЗУГЕ ДАЙЫНДЫҚ
2.1 Оқиға болған жерді қарау тактикасы............................................................31
2.1 Тергеу әрекетін жүргізуге дайындық шаралары..........................................45
ҚОРЫТЫНДЫ....................................................................................................52
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ДЕРЕК КӨЗДЕР ТІЗІМІ............................................54
КІРІСПЕ
Таңдалған тақырыптың өзектілігі. Қазақстан Республикасы 1991 жылдан бастан
Елбасымыздың, 6 ақпан 2008 жылғы «Қазақстан халқының әл
Бұл бағыттағы іс - әрекет құқық бұзушылықтардың алдын
Қазақстанның 2030 жылға дейінгі даму стратегиясында ұзақ мерзімді
Республикамызда қылмыстылыққа қарсы қаншама іс-шаралар жүргізілгенменде жеке адамдарға
Мұның ішінде менің назар аударғым келіп отырғаны кісі
Тәжірибе көрсеткендей, тергеушілердің кәсіби деңгейінің төмендігі, оқиға болған
Тек қана кісі өлтіру қылмыстарын ғана емес сол
Кісі өлтіру бойынша оқиға болған жерді қараудың ерекшелігі
Кісі өлтіру бойынша оқиға болған жерді қараудың тағы
Жоғарыда көрсетілгендер тақырыпты, сондай-ақ біліктілік және бітірушілік жұмысының
Диплом жұмысының мақсаттары және міндеттері. Жұмыстың мақсаты қылмыстарды
Диплом жұмысының мақсаты келесідей тапсырмаларды қоюды және шешуді
- тергеулік қараудың және куәландырудың түсінігі, маңызы және
- қарау тактикасының жалпы процессуалдық және тактикалық-криминалистикалық ережелері.
- окиға болған жерді қарау тактикасы.
тергеу әрекетін жүргізуге дайындық шараларын қарастыруды.
Жұмыстың объектісі болып қылмыс оқиға болған және куәландыру
Диплом жұмысының теориялық және методологиялық негіздері. Зерттеудің методологиялық
Жұмыс ғылыми-монографиялық материалдарды оқуға және қолдануға, сонымен қатар
1 ТЕРГЕУЛІК КУӘЛАНДЫРУДЫҢ ТҮСІНІГІ, ТАКТИКАЛЫҚ КРИМИНАЛИСТИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ПРОЦЕССУАЛДЫҚ
Тергеулік куәландырудың түсінігі, маңызы және түрлері
Философиялық тұрғыдан қызмет деп – оны жүзеге
Қызметтің жалпы құрылымына мақсат, амал, нәтиже және процестің
Қылмыстрды тергеу әлеуметтік қызметтердің ең бір қиын түрлерінің
Алдыңғы қатарлы отандық және шет елдердің ғалымдары қылмыстық
Заң әдебиеттерінде тергеушінің қызметі деп – қылмыстық іс
Біз қылмыстарды тергеу процесіндегі тергеушінің қызметін белгілі бір
Криминалистикалық тұрғыдан қарағанда қылмыс өз табиғаты бойынша қылмыскердің
Қылмыскерді анықтау танымдық процесс, бұл процесс кезінде тергеуші
Сонымен бірге, мұндай процестердің ерекшелігі ретінде танымның әртүрлі
Қылмыстық құқық пен іс жүргізудің жалпы теориясында дәлелдеудің
Қылмыстық іс жүргізуде дәлелдеу істі заңды, негізделген және
Құқықтық әдебиеттерде дәлелдемелерді танымның айрықша бір түрі ретінде
Дәлелдеу мен таным түсініктерінің арақатынастарын сипаттай келе біз,
Негізінен дәлелдеудің мынандай құрылымдық элементтерін бөліп көрсетуге болады:
Қылмыстарды тергеу кезінде, турасын айтқанда дәлелдемелер пайда болмайды,
Дәлелдемелер материалдық әлемнің кез келген объективті өмір сүрушісі
Аталынғандарды негізге ала отырып, біз тергеушінің танымдық
Тергеушінің танымдық қызметі ғылыми негіздердің кешеніне сүйенеді. Олар
Біздің пікірімізше, тергеушінің танымдық қызметі деп – бірінші
Тергеушінің танымдық қызметі өзінің ұзақтылығының, бағытының және мән-мазмұнының
Тергеудің осыдан кейінгі сатыларында істің мән-жайларын анықтауға қатысты
Біздің көзқарасымыз бойынша қылмыстарды тергеу кезіндегі тергеушінің танымдық
Тергеушінің танымдық қызметінің міндеттерін жүзеге асырудың бағыты мен
Тергеушінің танымдық қызметінің түрлері. Тергеушінің танымдық қызметінің дәлелдемелерді
«Дәлелдемелерді жинау» терминінің өзі шартты болып келеді. Тергеушінің
Дәлелдемелерді жинау (құрастыру) ішкі құрылымы күрделі процесс, олардың
Іздеу мен табуды дәлелдемелерді жинаудың сатысы ретінде сипаттай
Шындыққа сай келетін мәліметтерді алу процесін қамтамасыз етуде
Сондықтан да мәліметтері бар объектілерді белсенді, мақсатты түрде
Объектілер-мәліметтерді тасымалдаушы ретінде көптеген жағдайларда іздеудің пәні болып
Сонымен бірге іздеудің пәні - орыны белгісіз жәбірленушілер,
Іздеудің пәні ретінде объектіні анықтау, дәлелдемелік мәліметтердің пайда
Іздеу шаралары кешенінің негізін тергеушінің іздестіру жұмыстары құрайды,
Дәлелдемелік ақпараттардың қайнар-көздерін іздестіру былайша орындалады: танымдық қызметтің
Мұндай жұмыстар әртүрлі уақыттық және аймақтық шекараларда орындалады,
Тергеушінің іздестіру қызметінің бір түрі қылмыскерлерді іздестіру. Сондықтан
Біздің пікірімізше, қылмыскерді іздестіру барысында тергеуші іс-әрекеттерінің алгоритмі
Іздестіруге дайындалу және оны жүргізу кезінде келесі мән-жайлар
Айтылғандарды ескере отырып, тергеушіге іздеу жұмыстарын жүргізу кезінде
Бұл біріншіден, тергелініп отырылған қылмыстың әсер етуімен, қоршаған
Екіншіден, бұл мәліметтер ізделінуші объектілер туралы, олардың тасымалдаушылары
Үшіншіден, бұл анықтау органдары қызметкерлерінен жедел-іздестіру шараларын жүргізу
Аталған барлық үш деңгейдің мәліметтері іздестіруді ұйымдастыру мен
Тергеушінің дәлелдеудің негізгі субъектісі ретінде сиппаттай отырып, оның
- қылмыстар туралы мәліметтердің пайда болу заңдылықтары жайында
- қылмыстар туралы мәліметтердің пайда болу механизмінің ситуациялық
- дәлелдемелердің нақты ситуациялардағы мәнін анықтауға қажетті білімдерінің;
- ақпараттық сигналдарды таңдап алу әдістері мен құрал-саймандары
- тергеушінің қажетті субъективтік сапасының (бақылаушылық, алғырлығы, логикалық
Шындығында, мәліметтерді бекіту проблемасы - дәлелдемелерді жинау заңдылықтарын
Гносеологиялық тұрғыдан дәлелдемелерді бекіту, оның мазмұнын бейнелеу болып
Дәлелдемелер – қылмыстардың қоршаған ортадағы мәні болғандықтан, олардың
Ақпараттық тұрғыдан мәселе мәліметтерді бір объектіден (дәлелдемелерді) екінші
Тергеулік куәландыру қылмыс іздерін сондай ақ қылмыстық іс
Тергеу қарауының мақсаты — іздер мен заттай дәлелдемелерді
Заттай дәлелдемелер — бұл тергеудегі оқиға туралы ақпаратты
Қылмыстың ашылмауының негізгі себептерінің бірі — оқиға орнын
Тергеулік қарау негіздері ҚР ҚІЖК-нің 222-бабында көзделген. Қылмысқа
-оқиға жағдайын және оның мән-жайларын ұғынуға, қылмыскер әрекеттерін
-жасалған қылмыс іздерін тауып, бекітуге;
-дәлелдемелер алудың басқа да көздерін айқындауға;
-тергеу және жедел іздестіру версияларын ұсыну үшін мәліметтер
-шұғыл (кідіртуге болмайтын) тергеу және жедел әрекеттерінің жоспарын
-сараптамалық зерттеуге қажетті заттай дәлелдемелерді және іздерді алуға
Қайта қарау, яғни, бір объектіні қайталап тексеру мынандай
Жұмыстың көлемі бойынша негізгі және қосымша тергеулік қарау
Жедел қызмет мүмкіншіліктерін пайдалану оқиға сипаты туралы, оған
Қаралып жатқан объектілерді ұстай білудің криминалистикалық ережелерін сактап
Қарауға қатысушылар. Тергеуші, полиция қызметкерлері мен мамандардан басқа,
Куәгерлердің қатысуы ҚР ҚІЖК-нің 222-бабымен реттеледі.
Жетуі қиын және тиісті байланыс құралдары жоқ жерде
Мекеме өкілдері қатысуының негіздері: олар қажетті құжаттарды көрсетіп,
Жәбірленушілер, куәгерлер, сезіктілер, айыпкерлер - қарауға қатысушы тұлғалардың
ҚР ҚІЖК-нің 227-бабына сәйкес толтырылған хаттамада қарау әрекеттерінің
Сарапшының немесе дәрігердің қатысуы тергеушінің мәйітті өзі қарау
тергеушідегі іске қатысты тұлғалар туралы мәлімет алу, ал
Қарау келесі тәртіп бойынша жүргізіледі. Қоршаған орта және
Жақын орналасқан бағдарларға қатысты мәйіттің кейпі мен қалпы,
Мәйіттің бетін, қолдарын, аяқтарын және денесінің ашық жерлерін
а) көзінің қарасының, шынайнасының, ылғал қабығының жағдайлары;
ә) денесінде зақымдардың, шашыраған қанның болуы, олардың орналасуы
б) табиғи тесіктердің жағдайы, қол-аяқтарында, саусақ арасында, тырнақ
астында және шаштарында кірдің болуы;
в) денесінің ашық және жабық жерлерінің суу деңгейі;
г) басқа да мөйіт дақтары түстерінің өзгеруі;
ғ) әр түрлі бұлшық еттерінің сіресіп қалу
д) мәйіт үстінде және киімінде жәндіктердің, құрт-құмырсқа, көбелектердің,
личинкалардың болуы, олар көп жиналған жерлер зертгеліп бекітіледі.
Одан кейін мәйіттің үстінде және жанында жатқан заттарды,
Киім мен аяқкиімді қарау барысында олардың сыртқы қалпы,
Егер мәйітте жарақат болса, олардың орналасу орны, саны,
Егер өлген адамның кім екені белгісіз болса, оны
Мәйіттің жеке ерекшеліктерін: тыртықтары, татуировкалары, меңдері, т.б. ірі
Куәландыру. Куәландырудың тактикалық әдістері мен этикалық негіздері.
Куәландырылушы тұлғаның денесінде табылған кез келген ізді, дақты,
Тергеу әрекетінің ерекше бір түрі — адамдарды куәландыру.
Өзіндік міндеті бойынша және қарау үстінде қолданылатын тәсілдер
Куәландыру жүргізу туралы тергеуші сезікті, айыпталушы үшін міндетті
Киімдегі жарақаттарға және қан дақтарына көңіл аударылады. Қан
Куәландырылатын тұлғаның жәбірленушімен контактіде болғанын сараптамалық жолмен анықтауға
Тергеу әрекеті есебінде жүргізілген жағдайдан басқа, объектілерді қарау
Айтайық, адам куәландырылғанда, біріншіден, оның үстінде киген киімдері
Егер куәландырылатын адамды мұндай қарау үстінде жалаңаштандыруға тура
Қалай болғанда да бұл тергеу әрекетін жүргізу үстінде
Бұл тергеу әрекетін жүргізгенде негізінен куәландырылатын адамның үстінде
Тергеудің бастапқы кезеңінде ұсталған сезікті адам бұл қылмысқа
Сонымен куәландырудың қорытындысы істі дер кезінде ашуға өте
Куәландыру сонымен қатар сот-медициналық сараптаманың бір ерекше турі
а) куәландырған адамның денесінде, қай жерінде, қандай жарақаттар
ә) жарақаттардың түрі, өлшемі, саны және олардың жалпы
б) бұрын операция жасалған басқа куәландырушының денесінде оның
Егер де жай қарау арқылы бұл сұрақтарды шешуге
Куәландырылушының денесін зерттеудің негізгі әдістемесі - жай ғана
Куәландыру барысында табылған іздер мен ерекше белгілер хаттама
Куәландыру тергеулік қараудың ерекше түрі болып табылады. Оның
Сонымен тергеулік куәландыру мынандай мәселелерді анықтайды:
• Куәландырушының денесінде ерекше белгілер бар
Оның денесінде қандай да бір зақымдалған жер бар
Денеде немесе киімде оқиға орнынан ілесіп келген немесе
Денеде немесе киімде оның кәсіби бүйымдарында және т.б.
Тергеуші анықталған фактілерді дәрігер мен куәгерлердің сөздері бойынша
Куәландырудың барысында хатгама мен оның қосымшаларында куәландырылатын тұлғаның
а)қылмыстық әрекеттің
ә)ерекше белгілердің;
б)қылмыстық іске қатысты мән-жайлар барысында куәландырылатын тұлға ұстаған
Бұл іздерге қан, топырақ, бояу, майлайтын заттар, ерін
Куәландыруға дайындық орындалатын міндетті анықтаудан (не нәрсеге назар
қатысушыларды (дәрігерді, куәгерлерді) дайындаудан тұрады.
Іздеу объектісі туралы деректер жауап алу, оқиға орнын,
Қылмыс іздерін табу үшін техникалық құралдарды, атап айтқанда,
Куәландыру жүргізгені туралы хаттама толтырылады. Табылған барлық іздер
1.2 Тексеру тактикасының жалпы процессуалдық және тактикалық-криминалистикалық ережелері
Қарауды тергеушілер, занда көрсетілген кейбір жағдайларда анықтау органдарының
Оқиға болған жерді қарау кейде кұрылымдық элементтер ретінде
Дара басқару, тергеу әрекеті әр түрлі қызмет атқаратын
Бірыңғай басқаруды заң (ҚР ҚІЖК-нің 221-бабы) тергеушіге жүктейді.
Қараудын дер кезділігі деп жасалған қылмыс туралы хабар
Қараудың шынайылыгы (объективтілігі) барлық объектілер табылған қалпында зерттеледі
Қараудың толықтылығы мен жан-жақтылығы қылмысқа қатысты оқиға орнында
Қараудың жоспарлылыгы нақты әрекеттердің шеңберімен кезектілігін анықтаудан, қолда
Криминалистикалық техникалық құралдар мен әдістерді, мамандар көмегін пайдалану.
Маманның нақты ерекше жағдайларда қиын қабылданатын мән-жайларға тергеуші
Оқиға болған жерді қарау кезінде жерді немесе ұй-жайды
Затты тергеуші заттай дәлел ретінде тану және оны
Егер заттар ауқымды болуына немесе өзге де себептерге
Тез бұзылатын заттай дәлелдер, егер олар иесіне қайтарылмайтындай
Анықтау органы істі тергеушіге берген кезде немесе ол
ҚР ҚІЖК істі тергеу барысында жүргізілетін қарау әрекетін
Қылмыс ізін, өзге материалдық объектілерді анықтау, сондай-ақ іс
Заң қараудың объектілерін көрсетіп отыр: үй, жер, заттар,
Әртүрлі объектілерді қараудың өз ерекшеліктері бар екенін ескеріп,
Олардың қатарына:
-оқиға болған жерді қарау;
-табылған жерінде мәйітке сырттай қарау жүргізу;
-заттарды қарау;
-құжаттарды қарау;
-жануарларды қарау;
-оқиға болған жер болып табылмайтын жер учаскелерін және
-қараудың ерекше түрі куәландыру.
Өткен қылмыстық оқиға туралы, оның механизмдері, сезіктінің тұлғасы
Оқиға болған жерді қарау секілді тергеу әрекеті, болған
Оқиға болған жерді қарау-бұл кейінге қалдыруға болмайтын, кезек
Оқиға болған жерді қараудың жалпы міндеті оқиғаның механизмін
-оқиға болған жерді зерттеу және бекіту;
-қылмыскердің қоршаған ортаға әсер ету сипатын анықтау;
-қылмыстың және қылмыскердің іздерін табу, бекіту және ашу,
-қылмысты жасауға әсер еткен себептер мен жағдайларды анықтау
Қоршаған ортамен, адамдармен, материалды әлемнің заттарымен физикалық, биологиялық,
Іздер-қылмысты оқиғамен себепті байланысы бар қүбылыстар белгілерінің материалдық
Қылмыстық іс тергеу сатысында тоқтатылған кезде дәлелдер туралы
Қараудың қортынды сатысында тергеуші жасалған қарау нәтижелерін тұжырымдап,
Қараудың қортынды кезеңі. Объектілердің зерттеуін аяқтаған соң тергеуші
қараудың хаттамасын толтырып,
қажет болған жағдайда
оқиға орнынан алынған объектілерді буып-түйеді;
оқиға орнынан оларды
Куәландыру жүргізу туралы тергеуші сезікті, айыпталушы үшін міндетті
Куәландыру - бұл тергеушінің қаулысының негізінде жүргізілетін, тергеушінің
Тергеулік куәландырудың мәні тірі адамның денесін тікелей тексеруде
Куәландыруға дайындық оны жүргізу туралы шешім қабылдаудан, куәландыруды
Тергеулік куәландыруды жүргізу тактикасы үшін куаландыру бойынша әрекеттердің
Куәландыруды тергеуші дәрігердің немесе басқа маманның қатысуымен жүргізеді.
Егер куәландыруда адамның денесі жалаңаштандырылатын болса, оңда тергеуші
Тергеулік куәлаңдыруды сот медициналық куәләндіруден нақты айыра білу
Тергеулік қараудың, эксгумация мен куәландырудың процессуалды тәртібі ҚР
2 ТЕРГЕУ ӘРЕКЕТІН ЖҮРГІЗУГЕ ДАЙЫНДЫҚ
2.1 Оқиға болған жерді қараудың тактикасы
Оқиға болған жерді қарау, тергеудің бастапқы кезеңінде, қылмысты
Негізінен көптеген қылмыстардың барлығы оқиға болған жерді қараудан
Ал, жалпы кең мағынада қылмыс іздері деген ұғымға
Оқиға болған жерді қараудың, тергеу әрекеті есебіндегі маңызын
Сонымен бір жасалған қылмыс бойынша үш, төрт немесе
Айтылғандарды тұжырымдайтын болса,оқиға болған жер дегеніміз қылмыстың жасалған
Сонымен, оқиға болған жерді қарау дегеніміз іздерді айғақ
Осы түсінікте оқиға болган жерді қараудың міндеттері де
Міне, осыған байланысты тергеуші хабар алысымен, тез арада
Жасалған қылмыстың түрлеріне орай оқиға болған жерді қараудың
Ол енді кеңес криминалистерінің ой-пікірлеріне тоқталайық. Оқиға болған
"Оқиға болған жер-бұл кең мағынада тікелей қылмыс болған
Кейде қарау жүргізу кезінде осы жағдайда қылмыс орнын
Жоғарыда айтылған түсініктерді кең мағынада қарастыруға тура келеді.
Басқа жерде өлтіріліп табылған адам мәйітіне қатысты бұл
Ал жоғарыда көрсетілген материалдық іздер туралы айтатын болсақ,
Бірінші жағдайда автокөлікті қарау хаттамасы толтырылады, өйткені ұрланған
Кеңес криминалистері профессорлар А.И. Винберг, А.Н. Васильев, И.Н.
Бұл берілген түсінікте кейбір жетіспеушіліктер бар. Біріншіден, қараудың
Біздің ойымызша, оқиға болған жерді қараудың түсінігін келесідей
Криминалистикада іздер деген түсінік екі мағынада колданылады. Тар
Оқиға болған жер ұғымына қылмыс жасауға дайындық жұмыстарын
Айтылғандарды тұжырымдайтын болсақ, оқиға болған жер дегеніміз -қылмыстың
Енді тергеу әрекетінің оқиға болган жерді қарау деген
Криминалистикалық оқулықтарда бұл тергеу әрекетінің мағынасына әр түрлі
Кейбір авторлар окиға болған жерді қарауға қатысты түсініктерінде
Айтылғандарды түжырымдай келіп, бүл тергеу эрекетіне төмендегідей түсінік
Осы түсінікте оқиға болған жерді қараудың міндеттері де
Жасалған қьшмыстың түрлеріне орай оқиға болған жерді қараудың
Оқиға болған жерді қарау қылмыс іздерін басқа да
Дайындық сатысы оқиға туралы хабар алынғаннан кейін басталады
- не және қайда болғанын анықтап, оқиға орнындағы
полиция органы арқылы нұсқау беруге;
— қорғауды үйымдастырушы қызметкерлерге мэліметтерді аса пайдалы болатын
- егер жэбірленушілер болса, оларға медициналық көмек көрсету
нүсқау беруге;
-полиция қызметкерлері сезікті түлғаларды үстауға жэне болған оқиғаның
- тергеу портфелінің, фотоаппараттарының жэне қарау жүргізуге қажет
да қү-ралдардың толық жинақталуын оқиға орнына шығу алдында
қажетті мамандарды шақыруға міндетгі.
Тергеуші оқиға орнына келген соң (қарауды бастау алдында)
Тергеуші қарау шеңберін анықтайды, оқиғаны өз көзімен көрген
Оқиға орнын қарау екі кезеңде жүргізіледі:
жалпы қарау (статикалық);
егжей-тегжейлі қарау (динамикалық).
Жалпы қарау барысында тергеуші оқиға орнының жағдайын толығымен
-Оқиға орнын спираль бойынша шетінен ортасына дейін немесе
Орталы шеңберлер арқылы қарау;
Сызықты қарау (егер, оқиға орны ұзартылған формада болса).
Жүйелі қарау (оқиға орны квадраттарға жэне секторларға бөлінеді).
Қарауды жүргізгенде тергеуші келесі негізгі сүрақтарға жауап алуы
Егжей-тегжейлі қарау оқиға орны жалпы қаралғаннан кейін басталады.
Егжей-тегжейлі қарауды қызу ойлау қызметінсіз жүргізу мүмкін емес.
Оқиға орнының жағдайын жэне табылған іздерді зерттеу негізінде
Оқиға орнын егжей-тегжейлі қарау барысында олардың арасында кінэлі
э) тосқауылдардағы осал жерлерді білуі;
б) жәбірленушінің эдеттері мен өмір салты туралы хабардар
в) қылмыскер мен жэбірленушінің таныс болуы;
г) қылмыс барысында күрделі техникалық қүралдарды
(мэселен газбен пісіру қүралын) қолдануы.
Қылмысты жасау тэсілі маңызды криминалистикалық рөл атқарады. Оқиға
ОБЖ қарауға дайындық келесілерден түрады:
арызданушыдан немесе басқа қайнар көзден оқиғаның жэне тергеу
тергеуші оқиға жерін күзетуді қамтамасыз етеді;
қылмыс салдарының
қылмысты бірінші байқаған тұлғалардың келуін қамтамасыз етеді; мамандарды
техникалық қүралдардың дайындығын тексереді. Екінші сатысы (ОБЖ барғаннан
тергеуші жэбірленушілерге көмек көрсету шараларын қабылдайды; ҚР ҚІЖК-нің
ОБЖ-ден барлық бөгде адамдар шығарылады; болған өзгертулерді анықтау
басқа да қылмыскерді
Қараудың басында оқиға жерінің жағдайында бағдар алу эдісі
Сосын оқиға жерінің өзін немесе басқа да объектілерді
Ал осыдан кейін барып
қолданып ОБЖ-дің барлық жағдайын, заттарды, іздерді бөлшектеп
ОБЖ қараудың жүмысшы кезеңінде қараудың тактикалық ережелері кеңінен
жанжақтылық; жоспарлылық; нақтылық.
Оқиға болған жердің жағдайының өзгеру қауіпі болғандықтан тергеуші
Қылмыскерлер мен қылмысқа қатысушы түлғалар оқиға болған жердің
Тергеуші оқиға болған жерге келген кезде, қарауға кіріспестен
-егер оқиға болған жерде адамдар болса, онда оларды
-сот-медициналық сарапшыға жэбірленушінің хал-жағдайын тексеру туралы тасырма беріп,
-оқиға болған жерді күзету дүрыс үйымдастырылғанын тексеру, керек
-қызметтік іздеу итінің кинологымен бірге оқиға болған жерді
Д.П. Рассейкиннің айтуынша жэне ҚР ҚІЖК-нің 116-шы бабына
Егер қызметтік іздеу иті бір түлғаға экелсе, ол
Қызметтік іздеу итін қолдану дерегі жэне оның нэтисі
-азаматтардың біреуі қылмыскерді көріп оның қай бағытта кеткенін
-жедел іздестіру тобының құрамына кіретін қызметкерлер мен оқиғаны
-ҚР ҚІЖК-нің 86-шы бабында куэгер ретінде өздерінің қатысуымен
Қарау басталар алдында тергеуші, оларға ҚР ҚІЖК-нің 86-шы
Қарауға қатысушылар жайлы айтатын болсақ, ҚР ҚІЖК-нің 222-ші
Қарауға кірісер алдында тергеуші оқиға болған жерді шолып
Кейде криминалистика эдебиеттерінде оқиға болған жерді қараудың жоспарын
-болған оқиғаның механизмін;
-қылмыс жасау ниеті;
-қылмыскердің жеке басы;
-қарауға жататын объектілерді анықтап алу;
-қарау жүргізуге қолданылатын қажетті ғылыми-техникалық қүралдарды анықтау мақсатын
Оқиға болған жерді қараудың жоспарын жазбаша түрде жасау
ОБЖ қараудың қорытынды кезеңінде ОБЖ қараудың барысы мен
Хаттама толтырудан басқа бекітудің қосымша тэсілдері болып фототүсіру,
Хаттаманың баяндау бөлімінде қарау барысында анықталған оқиға жерінің
оқиға орнының шекарасы мен орналасқан жері;
оқиға орнының жалпы сипаттамасы (мысалы, мекен жайы, қандай
оқиға орнына экелетін жолдар, үй-жайға кіретін жэне шығатын
оқиға орнының жағдайы жэне қараудың барлық объектілері (іздер
оқиға болған жердің ерекше мэн-жайлары, нақты бір қылмысқа
оқиға орнынан не алынды, қайда жіберілді немесе сақтауға
қарауға қатысушылардан түскен ұсыныстар мен арыздар жэне олар
ары қарай барлық қатысушылардың қолдары қойылады. Оқиға болған
шындықты қаз қалпында жеткілікті дэл жэне толық бейнелеуі
хаттаманы толтырған түлғамен жасалуы керек;
оқиға орнында жасалуы керек
іске қатысы жоқ, артық бөлшектері болмауы керек;
міндетті түрде масштабы
сызбаның жасалған күні, айы,
қолдары қойылуы керек
Мәйітті қараудың ерекшеліктері қандай?
Мәйітті табылған жерінде (оқиға болған жерде) қарау міндетті
Мэйітті қарау барысында дэрігер өзінің ойынша нақты жағдайда
Маман-дэрігер ОБЖ қарау барысында келесі сұрақтарды шешеді:
-Өлім фактісін бекітеді жэне оның түсу уақыты жайлы
-Тергеушіге мэйітті қарауды дүрыс жэне жүйелі жүргізуге көмектеседі;
-Тергеушіге қанға, ұрыққа жэне басқа да адамның бөлінділеріне
-Мәйітті қараудың нэтижелері мен биологиялық текті заттай дэлелдемелерді
-Табылған жарақаттардың сипаты, механизмі жэне уақыты, жарақат салу
-Қажет болған жағдайда мэйітке соттық-медициналық сараптама жэне заттай
2.2 Тергеу әрекетін жүрпзуге дайындық шаралары
Кісі өлтіру қылмыстары бойынша оқиға болған жерге шығудың
Мүндай оқиға туралы хабарлама түскен соң тергеуші ең
Осы мақсатта тергеуші көрсетілген түлғалармен белгілі бір қатар
Тергеуші оқиға болған жерге күзету жөнінде мэселені шешкен
-оқиға қай жерде жэне қашан болды (нақты мекен-жайы);
-кісі өлтіру атыс қаруын немесе суық қаруды қолдану
-егер адам мәйіті ашық аумақта табылса, мысалы, орманда,
-мәйіт табылған жерге жақын мекен бар ма.
Осы мэліметтерді оқиға туралы хабарлаған түлғалардан алуға болады.
Оқиға болған жерге тергеуші ғана емес, сондай-ақ жедел
Кісі өлтіру қылмыстары бойынша оқиға болған жерді қарауға
Тэжірибелерде тергеу қызметкерлері қарау жүргізуге маман криминалистерді қатыстыру
Қарауға заң институттарының жоғары дэрежедегі криминалистика пэнінен сабақ
Кейін тергеуші қажетті ғылыми техникалық қүралдарды алу керек,
Егер кісі өлтіру қаруын қолдану арқылы жасалған болса,
Бүл сүрақ тергеушіге оқиға туралы түскен мэліметтің көлеміне
Бірақ тергеушімен алынған
Егер кісі өлтіру атыс қаруын қолдану арқылы ашық
Кейбір криминалистикалық оқулықтарында қызметтік іздеу иттерін қолдану мүмкіндігі
Бірақ, қызметтік іздеу итін қолдану тэжірибесі көрсеткендей қызметтік
Мәйіт қасында түрғылықты мекені жоқ орманда, ашық алаңда
Оқиға болған жердің жағдайының өзгеру қауіпі болғандықтан тергеуші
Қылмыскерлер мен қылмысқа қатысушы түлғалар оқиға болған жердің
Тергеуші оқиға болған жерге келген кезде, қарауға кіріспестен
-егер оқиға болған жерде адамдар болса, онда оларды
-сот-медициналық сарапшыға жэбірленушінің хал-жағдайын тексеру туралы тасырма беріп,
-оқиға болған жерді күзету дұрыс үйымдастырылғанын тексеру, керек
-қызметтік іздеу итінің кинологымен бірге оқиға болған жерді
Д.П. Рассейкиннің айтуынша жэне ҚР ҚІЖК-нің 116-шы бабына
Егер қызметтік іздеу иті бір түлғаға экелсе, ол
Қызметтік іздеу итін қолдану дерегі жэне оның нэтисі
-азаматтардың біреуі қылмыскерді көріп оның қай бағытта кеткенін
-жедел іздестіру тобының қүрамына кіретін қызметкерлер мен оқиғаны
-ҚР ҚІЖК-нің 86-шы бабында куэгер ретінде өздерінің қатысуымен
Оқиға болған жерді қарау жүргізу барысында кем дегенде
Қарау басталар алдында тергеуші, оларға ҚР ҚІЖК-нің 86-шы
Қарауға қатысушылар жайлы айтатын болсақ, ҚР ҚІЖК-нің 222-ші
Қарауға кірісер алдында тергеуші оқиға болған жерді шолып
Кейде криминалистика эдебиеттерінде оқиға болған жерді қараудың жоспарын
Оқиға болған жерді қарауды жоспарлау тергеушіге көмектесу, қарау
-болған оқиғаның механизмін;
-қылмыс жасау ниеті;
-қылмыскердің жеке басы;
-қарауға жататын объектілерді анықтап алу;
-қарау жүргізуге қолданылатын қажетті ғылыми-техникалық құралдарды анықтау мақсатын
Оқиға болған жерді қараудың жоспарын жазбаша түрде жасау
Біріншіден Н.П. Косоплечев ұсынғандай жоспарды құру аса көп
Сондай-ақ қарау басталар алдында маманмен шешілуі тиіс сұрақтарды
Әдетте бүл сұрақтар тергеушіде оқиға болған жерді қарау
Сондай-ақ бүл тапсырмалар жазбаша түрдегі жоспарлауды қажет етпейді
Қорытынды
Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 5 қыркүйегіне бастап күшіне
Өзімізге мэлімдей кісі өлтіру қылымыстары ауыр қылмыстар қатарына
Шалғай аудандарда криминалистикалық техника тіптен ескірген немесе қолданымға
Көрсетілгендер негізінде, менің үсынатыным:
-ішкі істер органдарына қызметке, оның ішінде тергеу аппаратына
-тэжірибелік орындарда тереу эрекеттерінің тактикасы бойынша теориялық түрғыда
-шалғай аудандардың ішкі істер бөлімдерінде криминалистикалық есептердің түрлері,
Пайдаланылған дерек көздер тізбесі
Н.Ә. Назарбаевтың 6 ақпан 2008 жылғы «Қазақстан халқының
ҚР Қылмыстық кодексі 1997 ж. 16 шілде
Қазақстан Республикасының Конституциясы 30.08.1995 жыл.
ҚР ҚІЖК 1997 ж. 13 желтоқсан
Жедел - іздестіру қызметі туралы Қазақстан Республикасының заңы
Назарбаев Н.А. Стратегия развития Казахстана до 2030 года.
Рассейкин Д.П. ОМП и трупа при расследовании убийства.
Осмотр места происшествия: Справочник следователя.,-М-1979,1982 г.
Быховский И.Е. Осмотр места происшествия М-1973
Жәкішев Е.Ғ. Криминалистік тактика. Алматы, 1997ж.
Рассейкин Д.П. ОМП и трупа при расследовании убийства.
Косоплечев И.П. ОМП при
Носов. В.Н. Индивидуальные особенности личности Саратов 1992 г.
Смоленск 1997 г 15.Булгаков В.Г.
Белкин Р.С. Курс криминалистики М.Юрист 1997г. 17.А.Я.Гинзбург, Р.С.Белкин.
С.Е.Еркенов, С.И.Сұлтанов "Тергеу эрекеттерінің таткикасы", Алматы-2002 ж. "Дэнекер"
А.Г.Абуов "Криминалистика негіздері", Алматы-2004 ж. "Жеті жарғы" 20.Руководство
Справочник следователя. 1-ші шығарылым. Тэжірибелік құрал. М, 1990
А.Я.Гинзбург, Г.И.Поврезнюк, А.В.Калинин.
Алматы, 1998 ж. 24.0смотр места происшествия.
Д.А.Қонаев атындағы гуманитарлық университет.
Исаев А.А.
Мозговых Г.А. Криминалистическая характеристика преступления.- Алматы, 2001
8
Тергеу әрекеттерінің түрлері
Тергеу әрекетін жүргізуге дайындық
Ұрлық қылмыстарын тергеу әдістемесі
Криминалистикалық тактика білім жүйесінде. Тергеу әрекетін жүргізуге дайындық
Ұрлық қылмыстары бойынша оқиға болған жерді қараудың тактикасы
Тергеулік куәландыру
Айғақтарды оқиға болған жерде тексеру мен нақтылау тактикасы
Криминалистика пәнінен лекция тезистері
Тонау қылмысының криминалистикалық техникалық-тактикалық әдістері
Ұрлық қылмыстарын криминалистикалық тергеу әдістемесі