Экономикалық өсу ресурстары
Мазмұны
Кіріспе.....................................................................................................................3
I. Тарау
1.1. Нарықтық экономикадығы әрекеттер мен табыстар
1.2. Экономикалық теорияның
II. Тарау
2.1.
2.2. Қазақстандағы әлеуметтік экономиканың нарықтық трансформациясының
Қорытынды...................................................................................................26-28
Пайдаланылған әдебиеттер.............................................................................29
Сілтемелер...........................................................................................................30
Кіріспе
Экономикалық теория пәні және әдісі. Экономикалық теорияның пайда
Экономикалық теориядағы негізгі бағыттар мен мектептер. Қазіргі заманғы
Қазіргі заманғы экономикалық теорияны меңгерудегі экономикалық ілімдер тарихының
Экономикалық жүйелері мен олардың ауысуының жалпы теориясы. Экономикалық
Қазіргі күнгі қоғамдағы негізгі экономикалық жүйелер (типтері, модельдері).
Шаруашылық қызметтің және экономикалық ортаның өмірлік қызметінің сипаттамасы.
Өзіндік реттелу және экономикалық жүйелердің динамикалық тепе-теңдігін қамтамасыз
Экономикалық теорияның негізгі категорияларының генезисі. Экономикалық қажеттіліктер. Игіліктер
Құн, пайдалылық, бағалылық. Шекті пайдалылық теориясындағы құн категориясы.
Пайданың тегі және оның нормалары. Капитал құру және
Жалақы категориясының мәні. Саяси экономика классиктерінің (А.Смит, Д.Рикардо)
Баға және айқындаушы факторлар. Баға және тарифтердің түрлері.
Ақша және оның функциялары. Қаржы-несие институттарындағы ақша айналысы.
Қоғамның экономикалық дамуының жалпы негіздері. Өндіріс теориясы. Қоғамдық
Өндіріс факторларының теориясы. Негізгі өндіріс факторлары. өндіріс факторларына
Кемімелі өнімділік және қосымша шығындардың өсу заңы. Өндірістің
Классикалық және неоклассикалық мектептердің өндіріс және тұтыну процесі
Өндіріс, бөліс, айырбас және тұтыну. Экономикадағы технологиялық таңдау
Қоғамды экономикалық ұйымдастырудағы меншік қатынастары. Меншік экономикалық көрініс
Дамыған елдердегі меншіктік қатынастардың эволюциясы. Нарықтық қатынастарға өту
Қазақстан Республикасындағы меншікті қатынастар. Мемлекеттік меншіктің құрылымын өзгерту
Меншік қатынастарын жүзеге асыру. Шаруашылықты жүзеге асырудың ұйымдық-экономикалық
Мемлекеттік кәсіпорын. Мемлекеттік кәсіпорындардың түрлері. Мемлекеттік кәсіпорындарды басқару.
Акционерлік қоғам. Акционерлік қоғамдардың түрлері. Акционерлік қоғамдардың бағалы
Серіктестік. Серіктестік түрлері. Кооператорлар: олардың құқықтары мен міндеттері.
Нарықтық экономика теориясының негіздері. Нарық теориясының пайда болуы
Нарықтық экономикадағы шаруашылық механизмнің атқаратын ролі мен мәні.
Жетілмеген бәсеке нарығы. Жетілмеген бәсеке нарығының негізгі құрылымдық
Бағалық және бағалық емес бәсеке. Қоғамдық, таптық және
1.1. Нарықтық экономикадағы әрекеттер мен табыстар және әлеуметтік
Нарықтық экономикадағы табыстарды әділ бөлу мәселесі. Табыстарды әділ
Халықтың табысы және олардың түрлері мен құрылуының қайнар
Өмір сүру деңгейі. Өмір сапасы. Өмір сүру дейгейін
Мемлекеттің табыстарды қайта бөлу саясаты. Тиімділік және әділеттілік
Адамдық капитал түсінігі және оның құрылымы. Адам капиталының
Адамдық капитал теориясы. Еңбек, жұмыспен қамтамасыз етілу және
Жұмысбастылық (жұмыспен қамту). Өндіріс пен жұмысбастылық деңгейін
Жұмысшы күшін босату мен қайта бөлудің нарықтық механизмі.
Еңбек ресурстарының миграциясы, эмиграциясы және иммиграциясы.
Әлеуметтік әріптестік және еңбек нарығындағы қатынастардың келісім-шарттық сипаты.
Қоғамның несие-ақша жүйесі. Құнды қағаздар нарығы. Қаржы және
Несиенің мәні, функциялары мен формалары: коммерциялық, банктік, шаруашылықаралық,
Бағалы қағаздар нарығы. Бағалы қағаздар, олардың түрлері. Бағалы
Ақша-несие жүйесін макроэкономикалық реттеу.
Қаржы және қаржы саясаты. Қаржының қызметі мен мәні.
Мемлекеттік бюджет және оның құрылымы. Бюджеттің функциясы. Салық
Бюджет тапшылығы. Бюджет тапшылығын қаржыландыру әдістері. Мемлекеттік бюджетті
Мемлекеттік борыш. Ішкі және сыртқы борыш. Мемлекеттік борышты
Дүниежүзілік шаруашылықтың дамуын теориялық мәселелері мен үрдістері. Дүниежүзілік
Дүниежүзілік нарық және халықаралық сауда теориясы. Әлемдік экономикадағы
Халықаралық валюта жүйесі. Қазіргі заманғы дүниежүзілік шаруашылықтың валюта
Қазақстан Орталық Азиялық экономикалық қоғамдастықта. Еуразия экономикалық қоғамдастығының
Қазақстанда Ресей жылын өткiзу екi елдің экономикалық ықпалдастығын
2004 жылы ақша-кредит саясатының негізгі мақсаты орташа жылдық
1.2. Экономикалық теорияның теориялық мәселелері. Халықаралық сауда және
Халықаралық ғылыми-техникалық бірлестіктер. Халықаралық ғылыми-техникалық және өндірістік бірлестіктер.
Қазіргі ғылыми-техникалық қатынастардағы реттеу құрылымдары. Үкіметтік ұйымдар. Білім,
Елдің экономикалық қауіпсіздігінің мәселелері. Экономикалық қауіпсіздіктің теориялық моделі.
Қылмыстық-қаржылық қауіп қатерлер. Қаржы экономикалық саладағы қылмыстардың ерекшеліктері.
Елден капиталдардың кету мәселелері. Капиталды заңсыз елден шығару
Оффшорды бизнес «лас ақшаларды» тазалау әдісі ретінде. Салық
Валюталық ресурстарды елден әкетудің алдын алу шаралары: Отандық
Халықтың табыстары, шығындар және тұтыну заңдылықтары. Халықтың табыстары,
Халықты зейнетақымен қамтамасыз ету. Қазақстандағы зейнетақылық реформа: жинақтау
Халықтың шығындары. Тұтыну шығындарының құрылымы. Халықтың қалыптасқан тұтыну
Кедейшілік және жұмыссыздық мәселелері. Кедейшілік. Қоғамдағы кедейшілікті анықтаудың
Инфляция: көлемі және салдарлары. Джинни коэффициенті. Кедейшілікпен күресу
Жұмыссыздық: көлемі және салдарлары. Жұмыссыздарды әлеуметтік қорғау. Жұмыспен
Еңбекке қабілетсіз халықты әлеуметтік қаржылық механизмі. Әлеуметтік қорғау.
2.1. Экономиканы әлеуметтік біртұтас модельдеу.
Аса маңызды макроэкономикалық мәселелер: экономикалық өсу, құлдырау, инфляция,
Экономикалық өсу, экономикалық өсу модельдері, факторлары мен шарттары.
Жиынтық сұраныс, жиынтық ұсыныс, олардың өзара әрекеттігі. Табыстар
Фискалдық және ақша саясаты.
Инвестициялар. Жоспарланған және жоспарланбаған инвестициялық шығындар.
Инфляция, жұмыссыздық және экономикалық өсу.
Инфляция, инфляция түрлері, сұраныс инфляциясы және шығындар инфляциясы.
Жұмыссыздық, жұмыссыздық типтері: циклдік, құрылымдық, фрикциялық табиғи жұмыссыздық.
Дамыған елдердегі экономикалық өсудің қазіргі заманғы үрдістері мен
Құрылымдық саясат.
Халық шаруашылық пропорциялары мен құрылымдық саясат. Құрылымдық өзгерістердің
Қазақстанның өтпелі кезеңдегі өнеркәсіп саясаты. Мемлекеттік реттеудің салалық
ҚӨТ, олардың мәні, қазақстандағы қалыптасуы мен іс-әрекет ету
Ақша және ақша-несие саясаты.
Ақша, ақша айналысы, оның мәні, тұрақтандырудың негізгі факторлары.
Валюталардың айырбас бағамдары: номиналды және нақты. Айырбас құны
Ақша-несие саясаты, оның негізгі міндеттері, құралдары.
Халықаралық ақша-несие саясаты, валюта нарықтары.
Банктер және банк жүйесі. Ақша айналысын реттеу мен
Коммерциялық және мемлекеттік несиелер, олардың ролі. Лизинг, лизингтік
Жинақ, инвестициялар, қаржы нарықтары. Қаржылық капитал, оның экономиканы
Құнды қағаздар, олардың түрлері, мәні, мақсаты және экономиканы
Салық – бюджет саясаты.
Бюджет, бюджет деңгейлері, бюджеттік саясаты. Бюджеттің кіріс және
Салық саясаты, салық түрлері, олардың атқаратын міндетті қызметтері,
Инвестициялар және инвестициялық саясат.
Инвестициялық процестің теориялық сұрақтары. Инвестиция ұғымы. Қарыз алу
Дамыған және дамушы елдердің инвестициялық стратегиясы. Өзектендіру және
Қазақстандағы транзиттік экономика жағдайындағы инвестициялар мен инвестициялық климат.
Қазақстандағы инвестициялық саясатты жаңартудың негізгі бағыттары. ХВҚ мен
Ғылым және ғылыми-техникалық потенциал.
Ғылымның қоғамның дамуында атқаратын ролі мен мәні. Ғылым
Ғылыми-техникалық прогесс (ҒТП).
Техникалық дамудың экономикалық теориясы. Ғылыми-техникалық прогесс заңдылықтары. Техникалық-экономикалық
Халықаралық ғылыми-техникалық ынтымақтастық.
НИОКР (ҒЗТҚЖ) тиімділігін анықтау мен жаңа техниканы игеру.
Ғылыми-техникалық қызметті ұйымдастыру формалары: технополис, технопарктер, инженерлік және
Инновациялық процесс, оның құрылымы. Инновациялық даму бағыттарының қалыптасуы:
Ғылыми-техникалық өнім нарығы, оның ерекшеліктері. Ғылыми-техникалық қызметті басқару.
Ғылыми-техникалық салада жекешелендіру мен коммерцияландыру мәселелері, Қазақстан инновациялық
Экономиканы басқару.
Басқару, оның мәні және мазмұны, құрылымы, механизмі, басқару
Басқару процесі: мазмұны. Экономиканы басқару процесі: мәні, мазмұны.
Нарықтық типтегі басқаруды ұйымдастыру құрылымы (концерндер, холдингтер, көп
Басқару әдістері: экономикалық, әміршілдік, әлеуметтік, психологиялық (ұғымы, мәні,
Әлеуметтік саясат.
Әлеуметтік саясаттың қағидалары мен бағыттары. Әлеуметтік қорғау, мәні,
Зейнетақымен қамтамасыз ету, ерікті зейнеткерлік қамсыздандыру. Әлеуметтік сақтандыру,
Кіріс саясаты, ең төмен жалақы.
Әлеуметтік саясат, оның құрамдас бөліктері, негізгі даму бағыттары.
Кадрларді дайындау мен білім беру, кадрларді қайта даярлау.
Жұмысбастылық (жұмыспен қамту) саясаты, еңбек ресурстарын пайдалану. Толық
Тұрлаулы даму мәселелері.
Қоршаған ортаның тұрлаулы дамуы: оның өзара байланысы мен
Тұрлаулы даму және әділеттілік. Гуманитарлы даму концепциясы. Қайыршылықты
Табиғи ресурстарды сақтау және тұрлаулы пайдалану.
Мемлекеттің қоршаған ортаның жағдайы үшін жауапкершілігі мен атқаратын
Жердің экожүйесінің тұтастығы мен салауатты күйін сақтау, қорғау
2.2.
Қоғамдық даму парадигмалары. Мәселенің қойылуы. Руссоның «халық егемендігі»
Вашингтон және пост–Вашингтон консенсустары доктринасы. Вашингтон консенсусының мәні.
Қазақстандық әлеуметтік-экономикалық консенсусының сипаты. ҚР ұлттық мүдделері. Монетаризм
Қазақстанның қаржы саласындағы сыртқы саясаты.
Халықаралық қаржы ұйымдарымен ынтымақтастық. Қаржы саласындағы халықаралық әріптестіктің
Сыртқы борыш. Сырқы борыштың көлемі мен құрылымы. Сыртқы
Сырттан қарыз алу саясаты. Несиелерді пайдалану мақсаты. Маршалл
Валюта курсы саясаты.
Валюталық бағам теориясы. «Валюталық бағам» ұғымы. Алтын стандарты.
Қазақстан жағдайында жүргізілетін валюталық бағам саясаты. ҚР-да ұлттық
Елдің экономикалық қауіпсіздігі мәселелері.
Экономикалық қауіпсіздіктің теориялық моделі. «Ұлттық экономикалық қауіпсіздік» ұғымының
Қаржылық-қылмыс қауіпі. Қаржы-экономика жүйесіндегі қылмыс ерекшеліктері. Қылмыс түрлері:
Салық төлеуден жалтару мәселелері. Салық төлеуден жалтарудың масштабтары
Елден капиталдың кету мәселелері.
Капиталды заңсыз шетке шығару әдістері. Экспорттық валюталық түсімнің
Капиталдардың кетуіне экономикалық баға беру: шетке шығару масштабтары,
Ақшаны басқа жаққа аудару (шаю) мәселесі, ұғымы мәні.
Оффшорлық бизнес «лас ақшаны» басқа жаққа аудару мен
Валюта ресурстарын рұқсатсыз шетке шығарудың алдын алу: отандық
Халықтың табыстары (кіріс), шығыстары және тұтынымы заңдылықтары
Халықтың табысы. Әл-ауқаттың негізгі көрсеткіштері. Халықтың жан басына
Халықты зейнетақымен қамтамасыз ету. Қазақстандағы зейнетақы реформасы: бірлескен
Халықтың шығыстары. Тұтыну шығындарының құрылымы. Халықтың тұтынуында қалыптасқан
Кедейлік пен жұмыссыздық мәселелері.
Кедейлік. Қоғамдағы кедейлік анықтамасының негізгі критерийлері: инфляция, жұмыссыздық,
Инфляция: масштабтары мен зардаптары. Халық табысының қалыптасқан аражігі
Жұмыссыздық: масштабтары мен зардаптары. Жұмыссыздарды әлеуметтік қорғау. Жұмыспен
Халықтың еңбекке жарамсыз және әлсіз топтарын әлеуметтік қорғаудың
Әлеуметтік қорғау. Төлемдердің әлеуметтік қорларға аударылуы және біріңғай
Тұрғын үй жәрдемақысы: төлеу шарттары мен қаржыландыру көздері.
Әлеуметтік саладағы сақтандыру жүйесінің дамуы: өмірді сақтандыру, тым
Білім беру мен денсаулық сақтауды дамытудың қаржылық-экономикалық мәселелері.
Медициналық қызмет көрсету нарығының дамуы (реформалау). Медициналық сақтандырудың
Қазақстанда денсаулық сақтауды коммерцияландыру және оның салдары. Дамыған
Білім беруді қаржыландыру. Жекешелендіру мен акционерлік қоғамдарға түрлендіру
Білім беру ұйымдарын жекешелендіру концепциясы. Жекешелендірудің үш варианттары
Қорытынды.
Нарықтық экономика және мемлекеттік реттеу. Нарықтық экономикадағы мемлекеттің
Мемлекеттік экономикалық іс-әрекетінің негізгі бағыттары. Мемлекеттік экономикаға араласуының
Экономиканың мемлекеттік секторы оның көлемі мен құрылымы. Әлемдік
Мемлекеттің аймақтық экономикалық саясаты, оның мақсаттары мен міндеттері.
Мемлекеттің сыртқы экономикалық қызметі және оның дүниежүзілік шаруашылыққа
Микроэкономика мен тауар өндірушілердің экономикалық іс-қимылдарының теориялық мәселелері.
Фирма нарықтық қатынастар жүйесінде. Фирма теориясы және бизнесті
Кәсіпкерлік капиталдың құрылуы. Капиталдар нарығы, оның субъектілері мен
Негізгі және айналым қорлары. Кәсіпорынның инвестициялық ресурстары.
Өндіріс шығындары және пайда. Өндіріс шығындары концепциясы шығындардың
Альтернативті фирма теориялары (фирманың дәстүрлі теориясы, фирманы басқару
Үй шаруашылығының экономикасы. Үй шаруашылығы мен жанұя микроэкономиканың
Макроэкономиканың теориялық мәселелері. Ұлттық экономика және қоғамдық ұдайы
Негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер мен оларды есептеу. Қоғамдық өнім,
Жалпы ішкі өнім және ұлттық байлық. Номиналды және
Ұлттық еспе жүйесі макроэкономикалық процестерді реттеу құралы ретінде.
Экономикалық тепе-теңдік және тиімді өсу. Макроэкономикалық тепе-теңдік пен
Экономикалқ өсуің мақсаттары. Экономикалық өсу типтері. Өсу қарқындары.
Экономикалық өсу ресурстары. Ресурстардың түрлері, экономикалық көрсеткіштері және
Макроэкономикалық тепе-теңдіктің бұзылуы. Экономикалық даму циклдарының теориясы. Мемлекеттік
Экономикалық өсудің макромодельдері У.Ростоудың моделі. Кейнстік модельдер. Харрод
Өндіріс функциясы. Кобб-Дуглас варианты. Масштаб әсері. ҚТП іштей
Экономикалық өсу және технологиялық жіктер. Экономикалық өсуді есептеу
Экономикалық өсуді мемлекеттік реттеу.
Қазақстан Республикасының экономикалық өсу жағдайы мен болашағы. Экономикадағы
Қорлардың функционалды мақсаты. Тұтыну. Іс-әрекеттің Энгельдік сапалық сызбасы.
Макроэкономикалық тұрақсыздық және инфляция. Инфляция себептері мен формалары.
Елдің экономикалық қауіпсіздігі. Экономикалық қауіпсіздік мәні мен құрылымы.
Пайдаланылған әдебиеттер.
Фишер С., Дорнбуш Р., Шмалензи Р. Экономика. М.,
Хейне П. Экономический образ мышления. М., 1993 ж.
Брайан Твисс. Управление научно-техническими нововведениями. Перевод с англ.
Глазьев С.Ю. Экономическая теория технического развития. М., Наука,
Доллан Э.Дж., Линдсей Д. Макроэкономика. Спб, 1994 ж.
Доллан Э. Дж., Кэмпбелл К.Д., Кемпбелл Р.Дж. Деньги,
Евстигнеев В.Р. Валютно-финансовая интеграция в ЕС и СНГ:
Кенжегузин М.Б., Хамитов Н.Н., Зейнельгабдин А.Б. и др.
Кошанов А.К., Рамазанов А.А. Формирование систем акционерных отношений
Әубәкиров Я.Ә. «Экономикс» оқу құралы А.Э.
Бейбатырова И.А. «Реттелетін нарықтық шаруашылық» лекциялар
Жатқанбаев Е. «Аралас экономика негіздері» А., «Қаржы қаражат»,
Жунисов Б. «Нарықтық экономика негіздері» А.Ұ.У. 1994
Ә.К. Отаров. «Нарықтық экономика негіздері», Шымкент – 2001
Микро экономика. Сыздықов И.С. Алиева З.А. Дулатбекова Ж.А.
Сілтемелер.
Доллан Э.Дж., Линдсей Д. Макроэкономика. Спб, 57 б.
Доллан Э. Дж., Кэмпбелл К.Д., Кемпбелл Р.Дж. Деньги,
Евстигнеев В.Р. Валютно-финансовая интеграция в ЕС и СНГ:
Кенжегузин М.Б., Хамитов Н.Н., Зейнельгабдин А.Б. и др.
Кошанов А.К., Рамазанов А.А. Формирование систем акционерных отношений
Әубәкиров Я.Ә. «Экономикс» оқу құралы А.Э.
Бейбатырова И.А. «Реттелетін нарықтық шаруашылық» лекциялар
Жатқанбаев Е. «Аралас экономика негіздері» А., «Қаржы қаражат»,
Жунисов Б. «Нарықтық экономика негіздері» А.Ұ.У. 115
Ә.К. Отаров. «Нарықтық экономика негіздері», Шымкент 162
Микро экономика. Сыздықов И.С. Алиева З.А. Дулатбекова Ж.А.
3
Адам потенциялының даму аспектісі және оның көрсеткіштері
Еңбек ресурстарын ұйымдастыру
Жобаның мақсаты - Стоматология жобасын құру
Еңбек потенциалын қалыптастырудың теориялық негіздері
ЭКОНОМИКАЛЫҚ ӨСУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
Өндірістік жабдық құны
Кәсіпорында еңбекақы төлеуді жетілдіру жолдары
Өнімнің сапасының техникалық және экономикалық көрсеткіштері және оларға әсер ететін факторлар
Нарықтық экономика жағдайындағы еңбек ресурстарын пайдалануды ұйымдастыру және оны жетілдіру жолдары
Қаржылық ресурстар