Мырыш өндірісі
Кіріспе...........................................................................................................6
1 Өндіріс көрсеткіштерінің толық энергобалансты және энергетикалық
есептеу әдісі....................................................................................................7
2 Өскемен қаласындағы қорғасын -мырыш комбинатындағы энергетикалық
және эксергетиканың есебінің анализі.........................................................16
2.1 Күйдірілген концентраттардың пештегі қайнаған қабаттары..............18
2.2 Ертіндіні тазалау және сілтілеу................................................................19
2.3 Электролиз..................................................................................................20
2.4 Булағыш вакуум қондырғысы..................................................................21
2.5 Катод мырышының балқуы........................................................................22
2.6 Мырыш күкірт балқуы................................................................................23
2.7 Күкірт қышқылының өндірісі.....................................................................23
2.8 Сүзінділерді кептіру.....................................................................................24
2.9 Вельцевание..................................................................................................25
2.10 Мырыш өндірісіндегі (ӨСКМК) энергетиканы жұмсаудың төмендеуі жөніндегі қортындылары
2.10.1 Күйдіргіш пештер.....................................................................................26
2.10.2 Сілтілеу цехтары.......................................................................................27
2.10.3 Электролиз.................................................................................................27
2.10.4 Күкірт қышқылының цехтары.................................................................30
2.10.5 Вельц цехы.................................................................................................31
3 Лениногорск мырыш заводы............................................................................32
3.1 ЛПК мырыш заводының қысқаша технологиялық схемасы......................32
3.1.1 Мырыш тормағы..........................................................................................32
3.1.2 Күкіртқышқылының тармағы.....................................................................33
3.1.3 Лениногорск полиметалл комбинатының мырыш заводындағы энергетикалық тепе –теңдіктің
3.2 Электрмен қамтамасыз ету.............................................................................36
3.3 Жылу және бумен қамтамасыз ету................................................................37
3.4 Ауамен жабдықтау..........................................................................................41
3.5 Сумен жабдықтау............................................................................................42
3.6 Оттегімен жабдықтау......................................................................................45
3.7 Қарамаймен жабдықтау..................................................................................46
4 Еңбекті қорғау.....................................................................................................61
4.1 Еңбекті қорғау жөнінде шараларды ұйымдастыру......................................61
4.2 Жұмыс қауіпсіздігі жөніндегі техникалық шаралар....................................61
4.3 Механикалық жарақтардан қорғау................................................................62
4.4 Электр қауіпсіздігімен қамтамасыз ету........................................................62
4.5 Жерге тарту мырышының есебі.....................................................................63
4.6 Санитарлы –гигиеналық шаралар..................................................................64
4.7 Метерологиялық шарттармен қамтамасыз ету.............................................65
4.8 Ауа ауысу есебі................................................................................................66
4.9 Шу мен діріл деңгейі......................................................................................68
4.10 жасанды жарықтандырудың есебі...............................................................68
4.11 Өртке қарсы шаралар....................................................................................69
4.12 Өртке қарсы өткізілетін шаралар.................................................................69
5 Металлургиялық процесстердің экономикалық эффектілігі.........................72
5.1 Қаржы салудың эффектілік көрсетілуінің есебі..........................................72
Қортынды .............................................................................................................73
Қолданылған әдебиеттер.....................................................................................74
Аңдатпа
Жұмыста Өскемен және Лениногорск мырыш зауыттардың экологиялық талдауы келтірілген.
Талданған процесстердің қоршаған ортаға келтіретін зиян мөлшері анықталған. Зиянды
Аннотация
В работе дан анализ экологического воздействия производства цинка на
Показана величина влияние каждого процесса на окружающую среду.
Изложены необходимые меры для снижения вредного влияния на окружающую
Кіріспе
Қоршаған ортаны ластауда металлургия өндірісінің қосатын үлесі өте үлкен.
Сонымен бірге тастандылардың энергетикалық балансын анықтадым. Ол үшін термодинамикалық
Процесстерді талдау кезінде алдыменен материалдық баланстары жасалды. Материалдық баланс
Талдау нәтижесінде кірісте қанша көлемді заттар пайдаланып қортылатыны және
1 Өндіріс көрсеткіштерірінің толық энергобалансты және энергетикалық есептеу
Энергетикалық әдістің есептеу мен энергобалансты анализдің негізгі түрі.
Барлық өндіріс, жеке цех, агрегат ашық термодинамикалық жүйе
(E+ЕМ+ΔIg+ΔIХ)=(Е'+ЕМ+ΔI'g+ΔI'Х)
жылулық және химиялық энергия эксергия және энергиядан тұратынын ескере
ΔI=E+B
бұнда Е- энтальпия эксергия жұмыс істейтін бөлігі;
В- энтальпия эксергия жұмыс істемейтін бөлігі.
Басқарылуы (2.1) мына түрде көрсетілуі мүмкін
[Е+ЕМ+(Еg+Вg)+(ЕХ+ВХ)]=[Е'+ЕМ+(Е'g+В'g)+(Е'Х+Е'Х)]
Термодинамиканың екінші заңы бойынша кезкелген процесс ағынына жұмыс шығыны
Сондықтан барлық эксергия алынуы әрқашанда барлық энергия шығуынан көп:
(Е+ЕМ+Еg+ЕХ)>(Е'+ЕМ+Е'g+Е'Х);
(2.1-2.4) тендікте.
Е және Е' – алынған және шыққан электроэнергия.
Емжәне Е'м-алынған және шыққан механикалық энергия.
ΔIg=(Еg+ΔBg) және ΔI'g=- алынған және шыққан жылу энтальпиясы
=(Е'g+ΔB'g)- (эксергия және энергия).
ΔIх=(Ех+ΔBg)және ΔI'х=-алынған және шыққан химиялық энергия
=(Е'Х+ΔB'Х)
Нақты процесстерде эксергия келуі әркезде берілген (шығын)эксергиядан көп, шығын
Айырмашылығы
Сыртқы ортаға шашыранқы бөлшектене жылулық және химиялық энергияға айналады.
Процесс қортындысында энергия өседі:
ΣBΣ(Ex)пайд=349,5ккал/3моль;
Экзотермиялық реакция эксергия азаюымен. Тексеру реакцияның кесілуі(ΔН) мен Гиббс
ΔHреак=-145,7ккал/3моль; ΔGреак=148,8ккал/3моль
2 Өскемен қаласындағы қорғасын-мырыш комбинатындағы энергетикалық және эксергетиканың есебінің
Өскемендегі қорғасын-мырыш комбинатының электрлық жылу-буымен жабдықтау Алтай энергиясының жүйесімен
4-ші кесте бойынша комбинаттың электр қуатын айлық пайдалануы жөнінде
2.1 кесте
Өскемендегі қорғасын-мырыш комбинатындағы электр қуатын қолдануы (квт сағ/айы)
№ Тұтынушы атаулары Шығын % комбинаттың қажеті бойынша
1
2
3
4
5
6
7
Мырыш өндірісі
Қорғасын өндірісі
Аргондық қондырғы
Техникалық оттегі
Біржақты демалыс
өндістік шығындар
жоғалтуы
барлығы комбинат бойынша 7444988
14401994
370000
116300
431743
1109984
1657434
92536340 80,4
15,6
0,4
0,13
0,47
1,2
1,8
100,0
Ыстық су, жылу, бу Өскеменнің ТЭЦ –нен келеді. Заводтың
Сумен жабдықтау жергілікті су көздері арқылы келеді. Біршама су
Оттегі станциялары арқылы оттегімен қамтамасыз етіледі. Өскемен қорғасын-мырыш комбинаты
А) мырыш концентраттарының күйдірілуі
Б) қорғасынның шахта балқымасы
В) шлактарды өңдеуі
Г) ертінділерді тазалау процессі
Е) агломерациялық өнерксіпазықтары.
Шығын энергиясының есебімен энергетикалық және эксергетикалық (кпд) анықтамаларының өндірістік
Алғашқы екі цехтың технологиялық схемасының негізгі кезеңдері:
-пештегі концентраттардың қайнаған бөлігін күйдіру (кс)
-күкірт қышқылының қалғанын күйдіріп болған соң, тазартады.
-алюминий катодтағы мырыш металдарын тұнып қалған электролиздік ваннадағы мырыш
-индукциялық электр пештерімен катодтағы мырыштың балқып тасуы;
-күкірт қышқылының өндірістегі «кс» газдарының пештерін тазалау.
Алғашқы екі цехтың айырмашылығы құрал –саймандармен жабдықталған. Екінші цехта
Электролиттердің бейтарап аралас болып келуінен бірінші цехтағы вакумдық-бу қондырғысыорталықта
Алюминийдің көмегімен артық жылу вана арқылы шығарылып отырады, ванадағы
Үшінші цехтың техналогиялық схемасының алғашқы екі цехқа қарағанда өз
Ертістің мыс заводы мен Өскеменнің мырыш-қорғасын заводына клинкер магнитті
Тепетеңдікті сақтау үшін пайдаланылатын цехтың техникалық есептері,тәуліктік рапорттары,химиялық шикізат
Заводтағы элементтермен материалдарды қырығы бақылауының негізінде тепе-теңдік жолымен жеткіліксіз
Есеп берумен анализдер көрсеткіші мынаны анықтайды:
-Заводтағы технологиялық кезеңдердің әр түрлі энергия таратушылар мен бірге
-Өнімдердің нақты өндірістік энергиятарату шығындары;
-ПӘК заводының эксергетикалық және энергетикалық суммасымен, өнімдердің әр түрінің
Энергетикалық қуаты бойынша темір өнімдерінің ішінде негізгі орында мырыш
Нағыз жұмыстың міндеті экономикалық зерттеуге жатпағандықтан, өндірістің энергетикалық мінездемесін,
Шлак айдайтын қондырғылармен энергетикалық ресурстар екінші қайтара пайдаланыла отырып
Төмендегі 2,1 кестеде қарастырылғандай, материалдық, энергетикалық және эксергетикалық тепе-теңдіктің
2.1 Күйдірілген концентраттардың пештегі қайнаған қабаттары (Кс)
Күйдіру кезеңі (Кс) пештеріндегі өткізілген күйдірілген концентраттардың энергиясының есебінде
Заводтың шығыны 0,2%-дан 1,06% дейін сәйкес келуі, цех энергиясының
Негізгі бөлігі (76,4-75,8%) энергия коцентраттарының кері кеткен газымен әкетіледі.
Төмендегі ПӘК анықтамасында, жылу энергиясының құнсыздану күю кезеңінде 6,4*106
Энтальпия бойынша
ŋэн=2,6+12*4+124=083
33. 094
Эксергия бойынша
Ŋэкс=0,96+10,64=051
22.654
2.2 Ертіндіні тазалау және сілтілеу
Жану мен вельцоқышқылының сілтілеу кезеңдері химиялық энергияның есебі бойынша
Сілтілеу кезеңі –экстенсивтік кезең болып табылады. Су ертіндісінің басым
Жанып біткен энергиясының базасына назар аударатын болсаң, өңделінген электролитпен
Энтрапия бойынша
Ŋэн=191+0,12+2,02/8,54=0,47
Эксергия бойынша
Ŋэкс=0,3/3,977=0,025
2.3 Электролиз
Тұрақты токтың электр қуатының есебі бойынша мырышқа айналдыру кезеңінде
Электролиздің жекеленген жұмыстарының ерекшеліктеріне назар аударатын болсақ:
№1 цехтағы электролиттің атқарылған үлкен бөлігі ванна мен булағыш-вакуум
№2 және №3 цехтағы электролит құбырлар арылы ағып жатқан
Мұндай (темпер) қызудағы ертінді қалыпты жылуды қайтаруда өзінің қоршаған
Ŋэн=0,99+0,7+10,9+54/21,902=0,82
Эксергия бойынша:
Ŋэкс=268+8,8/21,202=0,49
2.4 булағыш вакуум қондырғысы. (БВҚ)
Жоғарғыда айтылғандай булағыш –вакуум қондырғысы артық жылуды электролиз ваннасынан
Вакуумның пайда болуы кез –келген вакуум насосының өткізілуіне байланысты.
Булағыш вакуум қондырғысының №1 цехында айына 3600 т жуық
Қазіргі уақытта вакуум булағыш қондырғысы бумен жұмыс істейді, Өскеменнің
Ŋэн=27+68/10,28=0,73
Эксергия бойынша:
Ŋэкс=0,0/0,72=0,0
2.5 Катод мырышының балқуы
Мырыш катодта 2,4мм қаыңдықта тұнып тұрады. Катод мырышының қабаты
Мырыш катоды индукциялық пештерде балқытылады, айналасын ол ластамайды. Пеш
Мырыштың бір бөлімі (8%) шаңға айналады, кадмийдің өндірістегі сілтілеуден
Энтальпия бойынша:
Ŋэн=11,6+0,05/12. 58,4=0,92
Эксергия бойынша:
Ŋэкс=9,35/10,284=0,91
2.6 (купорос) Мырыш күкірт қышқылды өндірісі
Ертінділерді қалыпқа келтіру үшін, заводтағы сульфат күкіртінің әсерінен шамалы
Ŋэн=1,5/2.73=0,55
Эксергия бойынша:
Ŋэкс=0,0/2,73=0,0
Судың сақындатқан құрылымының буланып салқындатқышы бу берер еді, камерадағы
2.7 Күкірт қышқылының өндірісі
Күкірт газын ұстау (SO2) үшін күген газдар үшін екі
а) күкірт қышқылының тұтас өнімін алу;
ә) әуе бассейнін ластамау.
Жанғыш газдарды тазалау үшін құрғақ электрофильтрдегі қызудың 280ºс шамасында
Энтальпия бойынша:
Ŋэн=3*32+407+39/20,04=0,28
Эксергия бойынша:
Ŋэкс=3,42+4,16/2SO4=0,3
Ізінше 70% эксергия түгелдей сапасыз жылуға көшеді. Күкірт қышқылының
15,07+3,6=18,07%
2.8 Сүзінділерді кептіру
Фильтрация қайыртпақтан кейін алынған мырыш сүзінділерінің ылғалдығы 35-40%. Мұндай
Энтальпия
Ŋэн=0,9+0,24+0,018/10,656=0,03
Эксергетикалық
Ŋэкс=0,1+0,011/6,416=0,03
2.9 Вельцевание
Сілтіленген мырыш толық жанып біткенен соң, сілтілеудің қалғаны өте
Сілтілердің қалғанын мырышқа айналдыру үшін, басқа да құрамында мырыш
Вельцивания кеңінен таралған шикізат жасау әдістері болып табылады. Трубаға
Вельцивания сәкестегі аздау, сондықтан да пеш өте үлкен өлшемге
Берілген кестеде 2,1 анықталғандай ПӘК вельцеваниясының қондырғысы:
Энтальпия бойынша:
Ŋэн=9,65+2,64/27,57=0,45
Эксергия бойынша:
Ŋэкс=9,65+2,33/22,16=0,44
Клинкерде көміртегінің шамасы 25% болады. Оны ары қарай пайдалану
2.10 Мырыш өндірісіндегі (УКСЦК) энергетиканы жұмсаудың төмендеуі жөніндегі қорытындылары
Өскемен қорғасын –мырыш заводында өндірілетін полиметалды кендер мырыш,
Құрал- жабдықтардың әсерінен (2.1 кесте) энергияны жоғалту анализінің негінде
2.10.1 Күйдіргіш пештер.
«КС» -та тоғыз пеш орнатылған 28-30% О2 лайықталып
2.10.2 Сілтілеу цехтары
Оттегіні пайдалану мақсаты неғұрлым нейтралды ертіндінің тазалау сапасын жоғарлатады.
Ауа қысымы арқылы қазіргі кезде пульптерді араластыру үшін өндіреді,
Ауа қысымының шынайы түрде ауыстыру буүрлегіш қоспалардың есебімен бекітіледі.
Адиабатикалық 1кг ауа қысымы үшін P=1кг/см2-қа дейін P=3 кг/см2
2 кг буүрлегіштің қоспасы 1кг ауа қысымын өзгерте алса,
2.10.3 Электролиз
Электролиз кезінде ваннада недәуір шамада жылу бөлініп шығады. Өндірісте
Қазіргі кезде ӨСКҚК электролит бөлімі алюминий құбырларымен (жыланшықтарымен) салқындатылады,
ВИУ-дың конструктивті шешімі арқылы тексеру мүмкіндігін ұсынуға болады.
Электордың будың ағынымен құрылған вакуумды булағышы. Цилиндрлік тамыр екі
Электордың ағынды су вакуумды булағыш қондырғысы.
Ағынды жылытқыш негізінде және паравоздағы қоректенгіш
Салқындаған судың шығыны электролиттің шығынына тең болады. Δtэлект=Δtсу, сол
Қазіргі уақытта ӨСКМК –де 5 сериялық ванна жұмыс істейді
E+H2O→H2 +1/2О2. Екінші мысалдың реакциясының жанғыш элементінің ағуы: Н2+1/2О2→Н2О+Е+В.
E+ZnSO4+Н2=Zn+H2SO4
Материал балансымен 2,47+0,03=1,0+1,5 (m 1mZn) энтальпия балансымен
Пайда болған нақты уақыттағы реакция қызуы:
E+ZnSO4+H2О=Zn+Н2SO4+1/2О2 материал балансы 2,47+0,275=1,0+1,5+470+0,0 (квт.сағатына 1m Zn).
Сутегі табиғи газ конверсиясынан алынуы мүмкін. Сутегінің бағасы үнемделген
2.10.4 Күкірт қышқылының цехтары
Қазіргі замандағы дамыған өндіріс схемалары мен конструкциялық аппаратураларымен энергиялық
SO4+1/2О2→SO2 жылу реакциясына SO3+Н2О =H2SO4. Катализатордың сапасын арттыру үшін
Экономикалық жылдың мүмкіндігі кеткен 27,7т.т. Н2SO4 жылына салқындатылған
Екінші рет өткен уақ тесікті қабырғалардың рекуператоры , газ
Кеңейтілгенде P=1кг/см2 газдар 150+200°с-қа дейін салқындап ~35+50ккал/кг немесе шамамен
«КС» пештері жылына 800*106м3 газ береді. «КС» пештерінің қыздырылған
(1245-750)*226*103=112*106квт/сағ
(1473-835)*226к103=145*106квт/сағ
ПӘК-ті қабылдай ртырып η=0,85*0,85*0,9=0,66. бұдан 145*106*0,66
2.10.5 Вельц цехы
Зерттеу нәтижесі көрсеткендей пештың сырқы беті 58*106квт/сағ жылуды жылына
а) пайда болған цилиндрдің тегіс және (вариант1) бекітілген трубалар
Ағашқы шешім дұрыс, бірақ конструктивті түрде қиындау, екінші қолдану
Суықтанда t=300° есеп жүргізе отырып, 50% жоғалтуды пайдалана отырып,
3 Ленингорск мырыш заводы
3.1 ЛПК мырыш заводының қысқаша технологиялық схемасы
Мырыш концентратының ылғалдығы 9% кептіргіш барабандарға құрғатылады, қара маймен
Дәрежелік аэроайырғыштық материал 70% фракция -0,15 мм ұстайды. Бұл
Сілтілеудің қышқылдық пульпының шығысы 60-100г/л Н2SO4, соңғы бумада
Сүзілген нейтралды ертінді өңделген электролит қоспасымен вакуумды- буланғыш қондырғысында
Салқындаған ВИУ элетролиті электролизге келіп түседі. Ізінше құрамалы электролит
3.1.2 Күкірт қышқылының тармағы
Қазандық утилизатордан укпс 6/40 кейін, жанғыш пештерде қондырылған газдар
Параметрлі бу t=180-200°c, P=4-5 ата заводтың бөлінген қарамағына жіберіледі.
Екінші скруббер электр сүзгілерінен шайылған қышқыл жинақтарға келіп түседі.
3.1.3 Лениногорск полиметалл комбинатының мырыш заводындағы энергетикалық тепе-теңдіктің қортындысы
Лениногорск мырыш заводы мырыш, кадмий, күкірт қышқылы мен мырыш
Техникалық есеп беру негізімен мекеме материалды, энергетикалық және эксергетикалық
Кесте 3.1
Лениногорск мырыш заводының материалды , энергетикалық және эксергетикалық есебі
(бір жылға берілген техникалық есеп)
Энергия таратушылар Жекеленген квт/сағ Тонна саны Бағаланды 106квт
энтальпиялық эксергиялық
энтальпиялық Эксергиялық
1 2 3 4 5 6
Кіріс
концентрат
электр энерг.
жылу энергия
отын
қортынды:
шығын:
мырыш құйл.
Күкірт қышқ.
Кадмий құйл.
Күкірт қыш. т
Қортынды:
2419
780
8150
1785
314
875
64
2091
150
8150
1436
323
682
49
174312
63170
12610
79211
131245
255
12917
421,6
380,0
49,3
102,8
953,7
141,4
41,2
0,22
0,83
183,65
364,5
380,0
9,5
102,8
856,8
113,7
42,4
0,18
0,62
156,9
Энергетикалық ПӘК
ηэн=183,65/953,7=0,193
Эксергетикалық ПӘК
ηэкс=156,9/856,8=0,183
Кестеде көрінгендей, электр энергиясы мен химиялық энергия концентраты энергиятаратушылардың
Шығыс бөлігінде энергия мырыш құрылымы және күкірт қышқылымен жіберіледі
а) Алтай энергиясының жүйесі Лениногорск полиметаллды комбинатын қамтамасыз етеді.
б) Жылумен және бу көзімен қамтитын Ленингорск ТЭЦ
в) Су көзімен қамтамасыз ететін өзен «Громотуха».
г) Мырыш заводының оттегі станциясы оттегімен
д) Мырыш заводының компрессорлы ( газды, ауаны, буды
е) Цех бөлімдері бойыша орталық қара май насос
3.2 Электрменқамтамасыз ету
Лениногорск мырыш заводы «Алтайэнерго» электрлік қарамағымен екі ВЛ 110
Заводтың аймағында екі подстанция бар. Подстанцияның №1 терең қосылған
3.2. кестеде электр көзімен қамтамасыз етілген және
Басқа цехтардың электр энергиясын қолдану үлесі белгілі пайыз болмаса
3.3 Жылу және бумен қамтамасыз ету
Жылумен және бумен қамтамасыз ететін Лениногорск ТЭЦ-і болып табылады.
кесте
Агрегат пен цех бойынша электроэнергиясын қажет етуінің айлық көлемі
№
ПП КП Қоректену сызығы Трансформатор және электрожүргізудің қуаттылығы (квл)
1 2 3 4 5 6
1
2
3
1
2
3
4
5
4.
1
2
3
5.
1
6.
1
2
3
4
5
1
2
3
КП-З
КП-З
Ф-28
ф-27
ф-21
ф-20
ф-19
КП-2
КП-2
ТП-4
ТП-3
ТП-5
қосу ф-12
қосу ф-3
Трубокомп
Трубокомп
Трубокомп
Трубокомп
Труб.генер
Қосу ф-25
Қосу ф-26
Ф-32
Ф-31
Ф-14
Ф-15
Ф-20
Ф-11
Ф-4
Ф-4
Ф-5
Электролизді цех
Электролитті ванна
1серия-Тр-р 1*25000ква
2серия-Тр-р 1*25000ква
3серия-Тр-р 1*25000ква
14141000
14173000
465000
28779000
917600
778100
16308000
1587200
167680
841940
(резервты)
2596820
421600
263800
514600
1200000
111000
186000
923000
1220000
937200
120000
196100
130150
43650
489900
53100
64900
118000
260000
150000
36916720
36463540
77%
4,36%
7,08%
3,2%
3,2%
2,6%
1,3%
0,3%
0,7%
0,3%
Квт.ч
Квт.ч
114 жүргізуші матор жұмысы
Қортынды:
Күкірт қышқылды цех
(компрессорлы байланыс бөлімшесі)
Компрессорлар 2*400квт
1*1000 ква
1*400 квт
2*1000 ква
Цех бойынша қортынды
Орталық ауаүрлегіш компрессорлы станция
(ОАҮКС)
№1 1*2500 квт
№2 1*2500 квт
№3 1*2500 квт
№4 1*2500 квт
1*4000 ква
Компрессор қортындысы:
Күйдіргіш цех
1 бу немесе газ трубиналарымен қозғалысқа келетін локомотив 2*400
Трансформатор№3 1*1000 ква
Трансформатор №3
1*560 ква
2бу немесе газ трубиналарымен қозғалысқа келетін локомотив 1*400 квт
Трансформаторлар №2
1*560 ква
Трансформаторлар №3
1*1000 ква
Электржүргізуші
Цех бойынша қортынды
Сілтілеу цехы
Трансформатор
1*1000ква
Трансформатор
1*630 ква
Тұтынушылар
58 эл. жүргізуші
Цех бойынша қортынды
Катодты балқыту цехы
Трансформатор
1*1000 ква
Трансформатор
1*630 ква
Трансформатор
1*1000 ква
Трансформатор
1*630 ква
Трансформатор
1*1000 ква
Цех бойынша қортынды
Кадмий цехы
Трансформатор №1
1*1000 ква
Трансформатор №2
1*10000 ква
Бу және газ трибиналарымен қозғалысқа келетін локомотив 1*320 квт
Басқа да тұтынушылар
Цех бойынша қортынды
Орталық салқындатқыш электролит цехы
Трансформатор №2
1*1000 ква
Трансформатор
1*1000 ква
Трансформатор 1*630ква
Цех бойынша қортынды
Мырыш күкірт қышқылды тұзды өндіріс бөлімі
Кремнийлік қайта құрылған подстанция
Завод бойынша барлығы
Басқа тұтынушыларға есеппен берілгені
Утилизатор –қазандықтар құрылған ӨККС 6/40 өндірілген нақты көрсетілген 6
3.3 кесте
ЛМЗ цехының бу есебімен бөлінуі
Цех пен қондырғылардың атаулары кіріс шығыс % шығын құны
ЛМЗ қазандық утилизатор
Лениногорск ТЭЦ-і
Булағыш вакуумды қондырғының бу эжекторы
Сілтілеу цехында қыздыру және ертінділерді араластыру
Кадмий өндірісі
Күйдіру цехы
өндірістік санитория
басқа утилизаторға
азық шығыны
баланс емес және жоғалту 11000
6700
17700
6700
3600
840
1200
1000
1000
2000
1360
17700
37,9
20,3
4,8
6,8
5,6
5,6
11,3
7,7
100
Қоректенгіш судың жоғалтуын үрлегіш қазандар арқылы орташа Д=11,103 тонн
3.4 Ауамен жабдықтау
«КС» пешінен үрленіп берілген ауа орталық компрессорлық үш ауа
Көптеген техникалық кезеңдерге сығылған ауа қажет болады. Заводта үш
3.5
Мырыш заводы өзеннен аққан сумен жабдықталады. Гүрілдеген су. Бұл
Максималды шығын есебімен=1000 1/сек және қатты ағынды завод 50м
Сондықтан да мақсатты түрде айналыммен келетін сумен жабдықтау
кесте
ЛМЗ цехында сығылған ауаны бөлу
№ПП Цехтың атауы мен құрамы Айлық шығыны Құны %
1
2
3
4
5
6
7
Күйдіру цехы
Сілтілеу цехы
Кадмий өндірісі
Мырыш-күкірт қышқыл тұзының өндірісі
Күкірт қышқыл өндірісі
Электролит цехы
Басқа ұйымдарға
Барлығы: 5,80
3,52
0,93
0,70
0,23
3,10
3,02
17,30 33,5
20,4
5,4
4,0
1,3
17,9
17,5
100,0
кесте
Сығылған ауаға жұмсалған электроэнергияның шығыны
№ ПП Атаулары Шығын квт/сағ % шығынның құны
1
2
3
Мырыш шығару
Күйдіру цехы
Сілтілеу цехы
Электролиз цехы
Мырыш өндірісінде барлығы:
Кадмий өндірісі
Кадмий өндірісінде барлығы:
Күкірт қышқыл тұзды өндірісінде:
Күкірт қышқыл өндірісі
Басқа тұтынушыларға ауамен жіберу
Барлығы:
870970
528000
465000
1863970
245170
150000
34500
453180
2596820
33,55
20,33
17,90
71,78
9,44
1,33
17,45
100,00
3.7 Кесте
ЛМЗ цехында суды ай сайын есеппен бөлу
№ ПП Бөлімшелердің аталуы Су қажеттілігі млн.м3
жаңарған қайталау % құнынан
1
2
3
4
5
6
7 Күйдіру цехы
Сілтілеу цехы
Электролизді
Булағыш қондырғылар
Компрессорлы
Кадмий цехы
Күкірт қышқылды цехы
Завод бойынша барлығы: 0,254
0,111
0,5
1,73
0,2
0,06
0,3
3,155
Әр бөлімшедегі цехтар судың сапасы бойынша талаптарын қояды:
Оттегі мен сығылған ауаның ауасын салқындатып шығарған кезде өзеннен
3.6 Өттегімен жабдықтау
Оттегі өндірісті күшейту (интенсификация) үшін пайдаланылады:
а) мырыш концентраттарын күдірген кезде;
б) өртендіні сілтілеу кезіндегі темірдің қышқылдануы;
в) күкірт қышқылымен байланысуы;
г) сүзінділердің қоспасы (агломерациясы) және өндіріс азықтары.
Оттегі станциясында ауа бөлу болып (блок-шығыр, ауыр жүкті жоғары
Өндірілетін Бр -5 5000 нм3/сағатына 95% оттегі құрайды. 8000
Агрегаттың мінездемелері:
а) өндірілуі
б) қысым
в) қуат күшінің қажеттілігі
г) салқындалған судың шығыны кіруі=20°с
д) электрожүргізудің нақты қуатты күші
3.7 Қарамаймен жабдықтау
«КС» пештеріне қара маймен басқа да мұнайотындарын заводқа жіберу
Кесте
ЛМЗ бір айда млн квт/сағ энергиясының жоғалтуы
Жоғалудың тармақтары немесе саласы 106квт/сағ %
Салқындаған судың және ауа жылуының құнсыздануы немесе жоғалуы
а) вакуумды –булағыш қондырғылар
б) күкірт –қышқылды цехы
в) басқа агрегаттар
қайтып келмейтін шығындар
а) қабырғалар және булағыш арқылы
б) концентраттың құрғатылған газы
в) кектердің құрғатылған газдары
жылулық
химиялық
д) сутегімен
электрлік жоғуы немесе шығыны
есептелмеген басқа да шығындар
15,78
12,76
1,96
18,3
3,15
3,54
3,43
1,13
1,12
7,10
2,0
70,0
22,54
18,23
2,8
25,76
4,5
5,06
4,90
1,61
1,60
10,14
2,86
100,0
3.9 Кесте
Қазан –утилизаторлардан кейінгі жылу энергиясының бөліну кезіндегі жоғалтқан шыңындары,
Шығынның салалары Млн. квт. сағ. %
Айналдыра қалау
Бункердегі салқындаған ауамен
Жоғарғы бетіндегі шаң-тозаң ұстайтын агрегаттар
Шаң-тозаң ұстап қалу
Шығарылған газдар
Барлығы: 2,75
1,293
2,52
0,275
5,78
12,618 21,8
10,3
20,0
2,2
45,7
100
Кесте
Агрегаттың жоғарғы күйдіру цехындағы жылу шығындары (жоғалтуы) мен олардың
Көрсеткіштер өлшем бірлігі «Кс» пештері Қазан утилизаторлар Барлығы цех
Агрегаттың жоғарғы қызуы
Айбыты жылуды жоғалтуы
Агрегат қабының 50°с жылуды жоғалтып алу
Жылудың төмендеу мүмкіндігін жоғалту
°с
106квт
-
-
125
1,0
0,4
0,6
175
2,75
0,79
1,96
3,75
1,19
2,56
4 Еңбекті қорғау
4.1 Еңбекті қорғау жөнінде шараларды ұйымдастыру
Қатты тұрмыстық қадықтарды заводта қабылдау графигі заводқа келетін қалдық
Өндірісте қауіпсіз еңбек жағдайын ұйымдастыру әкімшілік –техникалық қызметкерлерге жатқызылады.
Өндірісте қызметкерлерді қауіпсіз еңбек тәсілдеріне үйрету ГОСТ 12.0.004-79, және
Өндіріске жаңадан қабылданған мамандар міндетті түрде Денсаулық сақтау министрлігімен
Еңбекті қорғау департаментінің еңбектің мемлекеттік инспекциясы
Энерго бақылау
Санитарлы бақылау
өртке қарсы бақылау.
4.2 Жұмыс қауіпсіздігі жөніндегі техникалық шаралар
Қауіпті өндірістік факторлар деп жұмысшының денсаулығына немесе басқаша денсаулығының
Қауіпті өндірістік факторлардың келесідей түрі бар:
айналып тұратын механизмдер;
жұмысшыны электр тоғымен ұратын жағдайлар;
ауыр жүк көтеретін механизмдер;
жоғарыда жүргізілетін жұмыстар.
Механикалық жарақтардан қорғау
Өндірісте қолданылатын технологиялық құрал –жабдықтар, қолданған кезіндегі қауіпсіздік пен
Құрал –жабдықтардың кезекті тексеруден өткізілетін бөлек элементтері жөндеуге ыңғайлы
Технологиялық ғимаратта құрал –жабдықтарды орналастыруға ыңғайлы болу үшін құрал
Цехтерде адамдардың оңай қозғалып қауіпсіз жүруі үшін жабдықтардың қозғалыста
4.4 Электр қауіпсіздігімен қамтамасыз ету
Заводтың тоқ қабылдағыштары электрмен сенімді қамтамасыз етудің үшінші категориясына
Электр токтарын сұрыптау қалыптарындағы магниттік айырғыштар, жарылыс аэроайырғыштар, ленталы
электр тоғының аз желісінде жұмыс істеуге тырысады;
жұмыс орнын бөлек ұстауды бақылайды.
Ток желістеріне бөліктерін қол жетпеуін (оқшау тұруын) қамтамасыз етеді;
Жерге тарту қорғаныстарын қолданады.
Қауіпсіз жұмыс жасау үшін, жөндеу жұмыс орындары, трансформатор арқылы
Электр желілері жөнделген және жеке болуы тиіс. Жұмыстың қауіпсіздігі
4.5 Жерге тарту мырышының есебі
Магниттік айырғыштардың құрылысы, аэроайырғыштардың, конвейрлердің жарылысы, желдеткіштер және басқа
Табиғи жерге тартудың тоқты өткізуге қарсылығын анықтау. Ғимараттың темірбетон
R eсt=0,5 g/N5
G=1,2
Rect=0,5*1,2*195/357=6,19Om.
Яғни Rect>Rh/4Om/ жасанды жерге тарқыштар қажет.
Ғимарат ішіндегі жер тартқыштарды, жерге тарту құралдарының айналасындағы контурлар
Жасанды жерге тартқыштардың тоқ өткізуге қарсылығын төмендегідей анықтаймыз:
I/Rpakt
Топырақтың ластануын бақылау, топырақтың ластану деңгейін бағалау
Түсті металлургияның салалық құрамы
Біріншісі - Исфахан провинциясын Иран металлургиясының орталығына айналдырған Мобарек пен Мияндағы болат зауыты
Қазцинк компаниясының жалпы сипаттамасы
Түсті металдар металлургиясы
Лениногорск мырыш заводы
Қара және түсті металдардың шикізат базасын, өндіру және таралуын талдау
Металлургия өнеркәсібіндегі еңбек гигиенасы
Метанол
Адамзат қоғамының табиғи ресурстары мен қамтамасыз етілу проблемалары