Демократияның қазіргі теориялары

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 3
І ҚАЗІРГІ ЗАМАНҒЫ АДАМДАРДАҒЫ ЕРКІНДІКПЕН САЛЫСТЫРҒАНДА ЕЖЕЛГІ АДАМДАРДАҒЫ ЕРКІНДІК
1.1 Б. Констанның еркіндіктің екі түріне салыстырмалы сараптамасы 9
1.2 Аббат де Мабли, Руссо және Монтескьенің көзқарастары 16
1.3 Саяси еркіндік жеке бас еркіндігінің кепілдігі ретінде 21
1.4 Өкілдік жүйенің мүмкіндіктері мен функциялары 22
1.5 Демократияның плюралистік теориясының жалпы көріністері 24
ІІ ДЕМОКРАТИЯ – ҚОҒАМ ҰЙЫМДАСУЫНЫҢ САЯСИ ФОРМАСЫ 26
2.1 Қазіргі заманғы концепциясы 26
2.3 Демократияның қазіргі теориялары 38
2.4 Демократияның жетістіктері мен кемшіліктері 40
2.5 Демократия сабақтары 44
2.6 Бізге қандай демократия қажет? 47
ҚОРЫТЫНДЫ 50
сілтемелер 52
пайдаланған әдебиеттер тізімі 54
КІРІСПЕ
Топсыз индивид – жансыз абстракция. Топта ғана, сондай-ақ топаралық
Халықты алатын болсақ, онда ол саясаттың басты субъектісі ретінде
Демократия – құбылмалы болғандықтан және бірауызды еместігінен, ол көпшіліктің
Осы немесе басқа топтардың мүдделерінің саяси шешімдеріне қысым көрсету,
Демократия, әртүрлі қоғамдық топтарға өздерінің ойларын еркін жеткізуге және
Қоғамға демократия қажет пе?
Демократияның әлемде таралуы – күрделі және қарама-қайшы процесс. Афина
Көптеген жылдар аралығында ымырашыл демократия комммунисттік идеология және социализм
Әлемдік саяси ой-пікірде демократия құндылық және ұтымды-пайдалық түрде негізделген.
Қаншалықты қазіргі демократия моделі өзіне осы құндылықтарды іске асырады
Демократиялық құндылықтардың ең бір қадірлі түрі – бостандық. Мыңжылдық
Кейбір өркениет тіпті өздерінің ымырашыл түсініктерінде бостандық дегенді, яғни
Бостандықты мойындамаудың ең ұзақтығы, оның түсіндіруінде теріс бағалауы ретінде
Қазіргі кезде бостандыққа біршама тартылу көбейсе де, көптеген адамдар,
Сірә, егерде бостандықтың өзі жұршылыққа негізгі жалпы азаматтық құндылық
Демократия үшін бөлінбестей болып табылатын, бір ғана, бостандық формальды-саяси
Мыңжылдық аралығында кез келген саяси бостандықтар кірмей толығымен монархиялар
Бұл біріншіден, адамзаттардың тікелей қажетті өмірлік мүдделері әдетте сыртқы
Халықтың сана-сезімінде саяси бостандықтың төмен бағалық статусы жөнінде, сондай-ақ
Көпшілік адам үшін саяси бостандықтың және демократияның әлсіз байланысы
Демократияның дәлелдеуіндегі кең таралған басқа да құндылықтары өздерінің нанымдылығымен
Қазірге өмірде көпшілік азаматтардың құрметі бойынша теңдіктің құндылықтары әр
Демократия теңдік мүмкіншіліктерін қамтамасыз ету және істеген еңбегіне қарай
Демократияның бостандықпен, теңдікпен және тұтастай гуманизммен әлсіз байланысын есепке
Адамдар (жалпы адамзат) құрмет тұтатын құндылықтарға демократияның қарым-қатынасы бірқалыпты
Егер де демократия өзі шағын болса да жалпы халық
Екіншіден, демократия пайдасына рационалды-утилитарлы айғақтар тобы құндылық тәсілі тұрғысынан
Демократия әлеуметтік баламаны көрсету және таңдау механизмі ретінде өзін
Демократияның ұтымды-пайдақорлық негізделуі жеткілікті егжей-тегжейлі теория жүйесінде жазылған. (Н.Луманн,
Оппозицияның бар болуы саяси шешімдердің жобаларын жан-жақты талдауға, олардың
Демократияның жүйелік дәйектемесі өздерінің адамгершілік пейілсіздіктері, құлықтылық тегеурінді талаптары
Демократияның жүйелік моделі – жиі және оның рациональдық-пайдақорлық негізі
Бұндай жеке тұлғалық модель азды немесе көпті дәрежеде батыстық
Әлеуметтік иррациональдық іс-әрекет, жеке және топтық эгоизм, халықтың және
Солай бола тұрса да барлық адамдар мен демократия туралы
Сыншылар үшін демократияның рациональды-пайдакүнемділік негізделуі ретінде де, құндылық ретінде
І ҚАЗІРГІ ЗАМАНҒЫ АДАМДАРДАҒЫ ЕРКІНДІКПЕН САЛЫСТЫРҒАНДА ЕЖЕЛГІ АДАМДАРДАҒЫ ЕРКІНДІК
1.1 Б. Констанның еркіндіктің екі түріне салыстырмалы сараптамасы
«Саяси ойлар антологиясы» журналының айдарында жазушы, саяси қайраткер және
«Менің сіздерге еркіндіктің екі түрі арасындағы бірқатар айырмашылықтарды көрсеткім
Біріншіден, біздің замандастарымыздың еркіндіктің осы екі түрін араластырып жіберуі
Екіншіден, біз соншалықты өзіміздің бақытты революциямызға еліккендіктен (мен оны
Бізге бірқатар ежелгі халықтардың өкілдік басқару іздерін тануға деген
Лакедемондарды діни-касталық аристократтар басқарды, бірақ онда өкілдік басқару болған
Осыған ұқсас белгілі партиялардың сізге таңғысы келетініндей Галлдардың режимі
Рим трибундарының миссиясы бірқандай шамада репрезентативті сипатта болды. Олар
Бұл жүйе – замандастардың жаңалығы, және сіздер, адамзат аласының
Бұған дәлел ретінде бірнеше бетті арнаймыз.
Ең алдымен, мынадай сұрақ қоялық, осы күні ағылшындардың, француздардың
Бұл әрбіреудің тек заңға бағыну құқығы, бір немесе бірнеше
Соңғысы ұжымдық, жоғары биліктің бірнеше функциясын тікелей жүзеге асырудан
Осымен, ежелгі жеке адамдардың, тәуелсіздерлік қоғамдық істері жеке
Ескертпелерді алдын ала, егер істей алсан, осы жерден тоқтау
Енді біздер мен ежелгілердің едәуір айырмашылқтарына көңіл бөлейік.
Барлық антикалық мемлекеттер тар шекараларда бекітілген. Ең адамы көп,
Қазіргі заман бізге мүлде басқа жағдайды көрсетеді. Қазіргі мемлекеттердің
Осы айырмашылықтан келесі мәселелер шығады. Соғыс коммерцияның алды, немесе
«Мен ертеде саудамен айналысатын халықтар болмады деп айтқым келмейді.
Афинада теңізбен азаматтардың 60% айналысты, жүздің небәрі 12% үшін
Ертедегі сауда жасайтын халықтар кәсібінің әдет-ғұрыптары, әдеттері, тәсілдері дәуір
Сайып келгенде, коммерцияның, діннің, адамзаттың зиялы және адамгершілік прогресінің
Сіз осы айырмашылықтардың қажетті нәтижесінің көзбен көресіз.
Біріншіден, елдің ауқымдығы әрбір жеке адамның саяси маңызын азайтады.
Екіншіден, құлдық жою еркін тұрғындардың демалыс уақытын алды, ал
Үшіншіден, коммерцияның соғыстан айырмашылығы ол адамның өмірінде іс-әрекетсіздік жасауды
Сайып келгенде, коммерциямен айналысу адамдарда жеке тәуелсіздікке нақты ұмтылысты
Енді Афины туралы әңгімелеу уәдем туралы; олардың мысалын менің
Бұрын мойындалғандай, барлық грек республикаларының ішінде Афины ең саудалық
Сонымен бірге, көне халықтардың мінезіндегі шешуші өзге де жағдайлар
Айтылғандардың барлығынан билікті ұжымдық іс асырудағы қызметтегі және тұрақты
Б. Костан қолжазбасында қызықты ремарка жасайды: "Егер Афинаның толық
Біз үшін осындай қанағаттану әлі де бар. Тобыр арасында
Айтылғандарна біздің жеке тәуелсіздікке көне замандағыларға қарағанда көбірек байланысты
Бұрынғылардың мақсаты қоғамдық билікті елді барлық азаматтары арасында бөлу
Жоғарыда ұзақ және тасқынды француз революциясы кезінде ең тиімді
Бұл әсер біз өзінің қызмет бабын асыра пайдаланған, күші
1.2 Аббат де Мабли, Руссо және Монтескьенің көзқарастары
Руссо және көптеген басқалары сияқты Аббат де Мабли бұрынғылардың
Жеке адамдарды жаншыған египеттік билікке ұқсас республикалық билік формасын
Бақылаушылық ақылы бар Монтескье оның біршама жақсы басы болғандықтан
Жаңалықтар ағынымен біздің революцияның басына көтерілген адамдар, олар алған
Сіздер осыдан не шыққанын білесіздер. Тек дәуір рухының біліміне
"Егер маған сіздерді, менің келтірілген фактілерден туындағанына мен сенімді
Жеке тәуелсіздік бұл қазіргі заманғылардың бастапқысы. Яғни, одан ешқашанда
Осыдан көпшіліктің және көне республикаларда жеке ерікті шектеген тым
Бастапқыда осы ақиқатты белгілеу тым артық болып көрінеді. Біздің
Осы сендірулерді растау үшін осы екі мадақталған институттар туралы
Афиналық остракизм қоғам өзінің мүшелерін билеу үшін барлық толық
Римдік цензура остракизм сияқты билікті болжады. Барлық азаматтары кедейшілікке
Францияда цензура сияқты қаншалықты өзін-өзі басқаратын институт бір мезгілде
Цензураны қазіргі заманға ауыстыру туралы айтылғандардың бәрін әлеуметтік ұйымның
Көне заманның кебір сипаттарын еске ала отырып, осы мақтаныштан
Жеке бостандық – шынайы, қазіргі бостандық; саяси бостандық оның
Сіздер көріп отырғандай мен өз ескертпелеріммен саяси бостандықтың құндылығын
Біздің көне заманнан барлық айырмашылығымыздан қарама-қарсы қорытынды шығады. Дегенмен
Сауданың өсуіне қарай біздің өмір сүруімізге обырлық бұрынғыға қарағанда
Сауда меншіктің жаңа сапасы – айналысты береді. Онсыз меншік
Сауданың ықпалы одан әрі созылады: ол тек қана жеке
Француздық автор айтқандай ақша деспотизмнің ең қауіпті қаруы, сонымен
Сол себептердің салдарынан жеке адам саяси өмірге аз бағынышты
1.3 Саяси еркіндік жеке бас еркіндігінің кепілдігі ретінде
Сайып келгенде, билік істің осындай жағдайымен келіссін – бізге
1.4 Өкілдік жүйенің мүмкіндіктері мен функциялары
Осы айтылғандардан биліктің өкілдік жүйесінің қажеттілігі туындайды. Өкілдік жүйе,
Қазіргі заманғы бостандықтың көне замандағыдан айырмашылығы болғандықтан оған басқа
Көне замандағы бостандыққа қауіп тек қоғамдық биліктің бөлігін қамтамасыз
Қазіргі заманның қаупі жеке тәуелсіздікті пайдаланумен жоқ бола және
Билікті тасымалдаушылар бізді осыған икемдеуді жіберіп алмайды. Олар осындай
Олар бізге былай айтуы мүмкін еді: “Сізді мүдделердің мәні
Біз өз игілігіміздің арқасында бақытты бола аламыз ба, егер
Дегенмен, іс жүзінде, бақыт қандай болса да адамзаттың жалғыз
Саяси бостандық азаматтардың зерделеуіне және қарауына олардың ең қажетті
Осылайша сіздер ұлттық онда саяси бостандықты жүйелі жүзеге асыру
Мен біз айтып өткен еркіндіктің кез келген екі түрін
Заң шығарушының еңбегі оның арқасында халық тыныштық табатын болса,
1.5 Демократияның плюралистік теориясының жалпы көріністері
Егер демократияның плюралистік концепциясынакелер болсақ, келесідей негізгі идеяға зер
Қызығушы топ демократиялық саяси жүйенің орталық элементі, жеке адамдардың
Әртүрлі топ пен компромистер арасындағы қарым-қатынастар, бұл априор бола
Таласу мен топ қызығушылығының балансы – бұл демократиялық биліктің
Ұстамдылығы және қарсы әсері - институционалды сферада ғана таралмайды,
«Ақылды эгоизм» жеке, әсіресе, топтық қызығушылық – саясат генераторы
Мемлекет «түнгі күзетші» емес, ол орган - қоғамдық жүйенің
Диффузия, яғни билікті әртүрлі саяси тұрғыдағы орталықтарға бөліп жіберу.
Қоғамдағы құнды консенсустың қатысуымен саяси жарыстарға қатысушыларға құрмет көрсету,
Демократияның ұйымдастырушысы - ең негізгі топ. Бұнсыз демократия элиталар
Демократияның плюралистік теориясы көптеген елдерден демократияның мойындауын және қабылдауын
Осы әлеуметтік топқа яғни саяси күресті ұйымдастыруға қабілеті жоқ,
Қазіргі мемлекет саясатында әртүрлі қоғамдық топтарға тойтарыс беру, теңсіздікті
ІІ ДЕМОКРАТИЯ – ҚОҒАМ ҰЙЫМДАСУЫНЫҢ САЯСИ ФОРМАСЫ
2.1 Қазіргі заманғы концепциясы
Демократияның тарихи генезисі ұзаққа созылады, көп қырлы және қарама-қайшы.
Қазіргі деңгейдегі демократия проблемалары – саясаттанудағы басты проблемалардың бірі.
Демократия теориясын жіктеу критерийлері. Саяси ғылым демкоратияның теориялық бейнесін,
Кез келген қазіргі заманғы теориялар осылай немесе басқаша алғанда
Демократия түсінігі мен оның принциптерін (негізгі ережелерін) түсіндірудегі әр
Демократия теориясын талдау олардың айырмашылықтары мен салыстырмаларының критерийлерін анықтауды
Мәні бойынша әңгіме, атап өтілгендей, индивидтің, қоғамның (халықтың) және
Саяси билік негізіне индивидті, тұлғаны алатын және демократияның шынайы
Демкоратияның технологиялық концепциясын ішінара әйгілі австриялық социолог және экономист
Идентитарлы және бәсекелес демократия. Қазіргі саясаттану әдебиетінде идентитарлы және
Идентитарлы (бірдей, сондай) демократия қоғам құрылымының әлеуметтік-гомогенді үлгісі негізінде
Осылайша, идентитарлы концепция халықтың жалпы еркі ролін демократия негізі
Идентитарлы демократияның авторитаризмге, тіпті тоталитаризмге айналуының әлуетті нақты мүмкіндігін
Бәсекелес демократия. Оның теориялық үлгісі көптеген елдердің саяси тәжірибесінде
Бәсекелес концепция бірқатар қазіргі заманғы концепцияларда берілген.
Дәстүрлі-либералды концепция.
Өз мәнінің негізіне либералдық теорияны мұраға алады. Басты идея
Демократияның дәстүрлі-либералды концепцияның тағы бір басты белгісі – өкілдік
Конститутциялық және саяси үстемдікті шектеу – өкілдік демократияны түсінудің
Қазіргі либералдық демократия негізінен плюралистік деп қарастырылады. Плюралистік демократия
Плюралистік демократияның жақтаушыларының бірі политолог Р. Даль болып табылады.
– плюралистік демократия ұйымдасқан мүдделердің көптеген түрінің қатар болуын
– ұйымдасқан мүдделер өзара саяси билікті иеленуде және ықпалда
– бәсекелес мүдделер өзара бір бірін бақылайды және билікті
– плюралистік мүдделер бәсекелестігі қоғамдық тепе-теңдікке әкеледі, саяси шешімдер
Р. Дальдің плюралистік концепциясының негізгі ұғымы – «полиархия», бұл
Демократияның плюралистік концепциясына қарсы бірқатар сыни ережелер айтылып жүр.
Плюралистік құрылымдардың мүдлелерін әркелкі білдіру легитимділікке байланысты проблемаларды туындатады.
Халықаралық саяси мәдениет пен теорияда плюралистік демократия концепциясының және
«Қоғамдастық демократия – бір мезгілде эмпирикалық және нормативтік болатын
Әрине, біршама деңгейде плюралистік модел формасы ретінде қоғ,амдастық демократияның
Қоғамдастық демократия саяси элитаның ынтымақтастығын көздейді. Сөйтіп, демократияның бұл
Демократияның элитарлық теориясы. Бұл теорияның жақтаушылары дәстүрлі либералдық идеалдарды
Элитарлық демократия концепциясы өз мәні бойынша қазіргі кезеңде (бұрынғыдағы
Элитарлық демократия бос жерден пайда болмаған. Оның негізін қалаушылар
Элитарлық демократия концепциясына балама ретінде партиципацистік демократия теориясы әрекет
«Партиципация» ұғымын әзірлеу кезінде бастапқыда саяси салаға жекелеген азаматтардың
Партиципацистік концепция қоғамдық өмірді жан-жақты демократияландыруды, оны саясиландыруды және
Неміс политолгтары Б. Гуггенбергер мен Д. Нолей партиципацистік демократия
Демократияның социалистік (марксистік-лениндік) концепциясы. Бәсекелес демократияның дәстүрлі-либералистік және басқа
Марксистік-лениндік концепцияның басты элементтерінің бірі демократия идеясын социализм туралы
Демократияның таптық табиғатын негіздеген социалистік концепция саяси демократияны әлеуметтік
М. Рокар демократияның жаңа формасы ретінде «ақпараттық демократияны» атайды.
Оған қол жеткізу құралдары: халықты сауатты басқару, халық және
М. Бунге болашаққа болжанатын демократияның мынадай белгілерін сипаттайды:
біріншіден, интегралды технодемократия толық емес, білікті теңдікті көздейді, яғни
– еңбекке сый беру және қателікті түзету;
– екіншіден, кооперация мен бәсекелестікті жалғастыру;
– үшіншіден, федерация мен мемлекеттерді, ақыр соңында әлемдік үкіметті
– төртіншіден, шағын және әлсіздеу мемлекетті құру не жақсы
– бесіншіден, интегралды демократияда еркіндік гүлденуі тиіс.
М. Бунге сипаттаған қоғамдық құрылыс оның ойынша, бұрынғы коммунистік
Демократияның қазіргі теориялық концепцияларын талдау демократияны анықтау мен сипаттауда
Талданатын концепция қазіргі демократияның әр түрлі құрамдас элементтерін бөледі,
2.2 Демократияның конституциялық негіздері
Саяси жүйенің демократиялық сипаттамасы негізгі құжаттармен яғни, азаматтардың
Демократиялық теория – дамуы үшін негізгі мәселесі бұл саяси
Мәселе конституция туралы айтылғанда, тек дұрыс жазылған құжат туралы
Саяси конституцияның фунционалды қағидалары осы уақытқа дейінгі жазбаша заңға
Конституциялық заң бар және ол әрқашан жазылмаған бірақ
Конституциялық мән
Конституцияның босаңдығы
2.3 Демократияның қазіргі теориялары
XX – ғасырдың екінші жартысында демократия түсінігін түзету нәтижесінде
Плюрализм термині – Батыстық демократияның интегералдық мінездемесі үшін қолданылды.
Америка Құрама Штаттарындағы бостандық шекаралары анық штаттар олар: сауда
Бірақ оған оның қаржы билігі кедергі жасайды, яғни Америка
Демократияның екі батыстық модельіне байланысты плюралистік теорияны саясаткер Липхарт
Сонымен қатар әртүрлі аралық формалары да бар. Бірінші
Мұндай жүйе екі партиялық негізде болады. Басқа партиялардың болуы
Америкалық демократия өзіне көпшілік қағидасын, аздың құқығын біріктіреді. Плюрализм
Мұнда да, сұрақ шешілген жоқ, ол сұрақ адамдар бір-біріне
Бұған қатысу тиімсіз, егер қатысса шешім
2.4 Демократияның жетістіктері мен кемшіліктері
Демократия айтарлықтай дәрежеде қоғамда туындаған мәселелерді шешу құралы немесе
Демократия - әртүрлі күш қатысатын процесс болғандықтан, оны бір
Көптеген ойшылдар демократияның қарсыластары болмай-ақ оның жетіспеушіліктері және ондағы
Әрине, құнды демократия жоқ және болуы мүмкін емес, ол
Демократия алдымен берік орнығу, ол өз кезегінде құндылық көрсеткіші,
Саяси жүйенің басқалармен салыстырғанда үлкен үлгісіне қарамай-ақ демократия күрделігі,
Осы байланыста көрініп отырғандай, барлық әртүрлі, мемлекеттік саяси құрылымының
Қазіргі замандағы халықтың барлығы демократияның басқару формаларына талпыныс жасаулары
Демократиялық емес саяси жүйенің жалпы кемшілігі халықтың
Ол тек жеке адамдарға қажет емес, сондай-ақ
Қазіргі қоғамдық-экономикалық прогресс көбінесе демократияның дамуын ынталандырады, демократиялық менталитетті
2.5 Демократия сабақтары
Демократия жалпы дамыған құндылыққа жата ма? Адамда жиналған тәжірибе
1) полюс – бұл барлық биліктің бүкіл концентрациясы, мысалы:
2) соңғы теорияда негізгі ролді танымал, анықталған рол ойнайды.
Қазіргі демократия бұл бір-біріне қарама-қарсы келетін идеалдың бостандығы
Демократия батыста пайда болды. М.Вебер демократияға бағаны европалық тұрғыда
Ұлттық модельге демократияның тарихи жағдайына тарихи даму деңгейі,
Батыс демократиясы әлеуметтік - мәдени және әлеуметтік экономикалық факторға
Демократия – қай жерде қиял емес, прагматикалық көзқарас қалыптасса
Демократияға кедей, жарлы-жақыбайлыларды жіберу, нашар мәдениетке ұласады. Ресейдің қолайсыз
2.6 Бізге қандай демократия қажет?
Философия ғылымдарының докторы, профессор А.С.Балғымбаевтың зерттеуіндегі кейбір ойлар мен
Тәуелсіздіктің екінші он жылдығының табалдырығында демократиялық қайта құрылған жаңа
Көрініп тұрғандай, қоғамның посттоталитарлық трансформация мәселесі көпжақты. Бізді қызықтыратыны
Батыс елдері мен посткеңестік кеңістікте мына жағдайлармен келісілген, демократяландыру
Егер батыс елдерінде жаңа билік институттары пайда болса, онда
Мұндай инверсияда демократия бірінші кезеңде босаң сипатқа ие болады
Посттоталитарлық қоғамның дамуының өзіне тән терең әрі өткір үйлесушілігі
Тоталитарлық жүйенің құлауы демократиялық қағидалардың ребилитациясына алып келді. Өткен
Постмодернизм нұсқасы тек белгіленген және ол мұндай жағдайда демократияға
Бұл сценаридің шарасыздығы, яғни капиталистік жолдың шарасыздығы бірінші кезекте
Саяси өкілдіктер бүгінде онша дамымаған, өкілді органдар бөлігі демократия
Қазақстанның саяси жүйесі басқа посткеңестік мемлекеттер сияқты бара –
Дәстүрлі құрылымдар әрқашан автократиялық жүйеге әкеледі, бұл азаматтық қоғамның
Қоғамның нашар құрылымдық жағдайында саяси элит конкуренциясы дамымаған, ал
Классикалық либерализмнің негізгі қағидасы ол: «адам - қоғам үшін
Жеке адам автономиясы немесе жеке бостандық.
Адамның құндылығы.
Жеке адамның құқығы және бостандығы.
Соңында қалудан қалай құтылу керек. «Джунгли заңы мен Хазарма
Бостандық Локк бойынша – тек мемлекет тұрғысынан және жағдайынан,
Мемлекетті – бір кезде күшті және бір кезде нашар
ҚОРЫТЫНДЫ
Өкілдік демократия классикалыққа ауысты, ол кезде барлық адамдар мемлекетті
Мұндай жағдайда диллема пайда болады.
Демократиялық қоғамда басқарушылар өкілдік және тікелей демократияны гармоникалық
Қоғамдық бақылауда институт енгізу процесін ешқайда бұрмай, азаматтарды мемлекет
Өкілдік демократияның өзі тікелей демократия институттарымен толығуды қажет етеді
Бізге авторитарлық құрылымдағы охлократия сияқты бостандықтағы, дәстүрлі құрылымдағы, ұмытылған
сілтемелер
Атенеум – Товарищество свободного общедоступного образования (1786-1848). В 1817-1818
Лакедемон – Спарта.
Эфоры – магистрат из пяти эфоров – основной орган,
Терпандр – поэт и музыкант с Лесбоса, в разных
Ж.-А.-Н. Кондорсе упоминал об этом своих работах «Записка об
Констан имеет в виду маркиза Лафайета, депутата от Сарта
Ж.-К.-Л. Сисмонди. Подразумевается его работа «История итальянских республик в
Гуггенбергер Б. Теория демократии // Политические исследования, 1991. №4.
Социально-политические науки. 1991г. №6.
Рокар М. Трудиться с душой. М., 1990.с.107
Шапиро Я. Демократия в период перехода от коммунизма к
Гуггенбергер Б. Теория демократии // Политические исследования, 1991. №4.
Основы политологии: Краткий словарь. М., 1993. с.35
Лейпхарт А. Многосоставные общества и демократические режимы // Политические
Там же.
Там же.
Гуггенбергер Б. Теория демократии // Политические исследования, 1991. №4.
Сартори Дж. Вертикальная демократия // Политические исследования, 1993. №2.
Там же. с.85-89
Рокар М. Указ. Соч. с.133
Бунге М. Холотехнодемократия: альтернатива капитализма и социализма // Вопросы
Там же. с.45.
пайдаланған әдебиеттер тізімі
Ғылыми еңбектер:
Платон. Государство // Соч.в 4-х т. Т.З.М., 1994.
Токвиль Л. Демократия в Америке. М.,1992г.
Паренти М. Демократия для немногих. М., 1990г.
Азбука процесса выдвижения кандидатов в президенты США в 1992
Арато А., Коэн Д. Гражданское общество и переходный период
Кевин Филлипс. Политика богатых и бедных. Богатство и
Арон Р. Демократия и тоталитаризм. М.,1994.
Ашин Г.К. Элитизм и демократия. // Общественные науки и
Минделл А. Лидер как мастер единоборства (введение в психиологию
Сахаров Н.А. Институт президенства в современном мире. М., 1994г.
Чешков М.А. Развивающийся мир и посттоталитарная Россия. М., 1994г.
Лекции по политологии. Том І, Таллин, 1991г. А.Мигранян. История
Основы политологии. Курс лекций /Под ред.В.П.Пугачева. М., 1992.
Панарин А.С. Политология. Учебник. 2-е издание. М., 2001г.
Пугачев В.П., Соловьев А.И. Введение в политологию: Учебник для
Гаджиев К.С. Введение политическую науку, М., 1997г. Учебник для
Берк Э. Размышления о револяции во Франции. М.: Наука,
Шибаева Е.А. Правовой статус межправительственных организаций. М.: Юридическая литература,
Аристотель. Политика. М., 1865г.
Вебер М. Избранные произведения / Пер. с нем. М.,
Сорокин П. Человек. Цивилизация. Общество. М., 1992г.
Фромм Э. Бегство от свободы. М., 1990г.
Руссо Ж.-Ж. Трактаты. М., 1969г.
Замятин Е.И., Хаксли О. О дивный новый мир. М.,
Enelone J. The Sportial Theory of Voting: An Introduction.
Almond G., Verba S. The Civil Culture. Political Attitudes
Holtmann E. Politik-lexikon. Munchen; Wien, 1991.
Huntington S.P. Will More Countries Become Democratic? // Political
MacKinder H.J. Democratic Ideas and Reality. N.Y., 1962.
Worsthorn P. The Much Freedom // Conservative Essay. London,
Баспасөз мәліметтері:
Александров В. Народ и выбор политика // Обществ. Науки
Выдрин Д. В политике должны участвовать не те, кто
Алмонд Г., Верба С. Гражданская культура и стабильность демократии
Изензее И. Конститутционные права и демократия // Вест. Моск.
Хорос В.Г., Чешков М.А. Авторитаризм и демократия в третьем
Соргин В.В. Идеологический плюрализм в США: перипетии
Что такое демократия? Выдержки их брошюры ФРГ «Парламентская демократия
Балгимбаев А.С. «Какая демократия нам нужна?» // Евразия, 2002г.,
Антология политической мысли. О свободе у древних и в
26 основных понятий политического анализа // Полис., 1993г. №1.
Латышев А. «В.И.Ленин: «Морали в политике нет» // Комсомольская
Актон Д. История свободы в античности. // Полис. 1993г.
Дарендорф Р. Дорога к свободе // Вопросы философии. 1990г.
«Три консенсуса» на пути к демократии // Полис. 1993г.
Гаджиев К.С. Тоталитаризм как феномен ХХ века. // Вопросы
2001 год был провозглашен «Годом диалога между цивилизациями». //
2

Ұқсас жұмыстар

Демократия теориясы: тарихы және бүгіні

Билік органдарын сайлау

Саяси салада өңдеу қайнарын өңдеу

Демократиялық сайлау жүйесінің болуы

Қоғамдағы саяси қатынастардың демократиялық негізі

Қазіргі демократия теориясы

Демократия туралы

Саяси билік туралы

Қазіргі кездегі демократияның негізгі теориялары