Заңды тұлғалар азаматтық құқықтық қатынастың субъектісі ретінде
МАЗМҰНЫ
Кіріспе
1 Азаматтық құқықтық қатынастың түсінігі және
1.1 Азаматтық құқықтық қатынастың түсінігі және ерекшеліктері
1.2 Азаматтық құқықтық қатынастың түрлері
2 Азаматтық құқықтық қатынастың объектілері
2.1 Азаматтық құқық объектілерінің түсінігі және түрлері
2.2 Мүліктің түсінігі және оның түрлері
2.3 Мүліктік емес құндылықтар және оны қорғау
3 Азаматтық құқықтық қатынастың субъектілері
3.1 Жеке тұлғалар азаматтық құқықтың субъектілері ретінде
3.2 Мемлекет және әкімшілік аумақтық бірліктер азаматтық құқықтық
қатынастың субъектілері ретінде
3.3 Заңды тұлғалар азаматтық құқықтық қатынастың субъектілері ретінде
Қорытынды
Қолданылған қайнар көздер тізімі
КІРІСПЕ
Тандаған тақырыбымыз, біздің көз қарасымыз бойынша бүгінгі күні проблемалы
Қазіргі кездегі қоғамды азаматтық қатынастардың дамуының өнімі деп айтуға
Кез келген құқық саласы сияқты азаматтық құқық тиісті қоғамдық
Азаматтық құқық нормалары реттейтін қоғамдық қатынастар адамдар арасында пайда
Сондықтанда азаматтық құқықтық қатынастың субъектілері ретінде жекелеген индивидтер немесе
Азаматтық құқықтың күші сонымен қатар азаматтар қатыспайтын қоғамдық қатынастарға
Бірақта азаматтық құқықтың пәнін және азаматтық құқық қатынастардың мәнін
Айта кететін бір жайт, азаматтардың құқықтары мен мүдделерін қорғау
Азаматтарды алшақтаудың осындау түрлерін қалыптастыру үшін негізгі себеп ретінде
Бұл өз алдына мемлекет пен қоғамның тұрақсыздығын көрсетеді, глобализация
Көптеген мемлекеттерде адам мен азаматтардың құқықтары ме заңды мүдделерін
Сондай - ақ осы жұмыста азаматтық құқықтық қатынасқа қатысушылардың
Сондай - ақ азаматтық құқықтық қатынастардың объектілері атты тарау
Азаматтық кодес заттарды үшке бөледі, атап айтқанда, еркін айналымдағы,
Бұл жұмыстың мақсаты:
-азаматтық құқықтық қатынастардың түсінігі, құрылымы және түрлері терең зерттеу;
- азаматтық құқықытық қатынастардың түсінігі және ерекшеліктері ашу;
- азаматтық құқықтық қатынастардың түрлерін зерттеу;
- азаматтық құқық объектілерінің түсінігі және түрлерін терең зерттеу;
- заттардың түсінігі және оның түрлерінің ерекшеліктерін анықтау;
- материалдық емес құндылықтар және оны қорғаудың мәнің зерттеу;
- азаматтық құқықтық қатынастың субъектілерін зерттеу;
- жеке тұлғалар азаматтық құқықтың субъектілері ретіндегі ерекшеліктерін зерттеу;
- мемлекет және әкімшілік аумақтық бірліктер азаматтық құқықтық қатынастың
- заңды тұлғалар азаматтық құқықтық қатынастың субъектілері ретінде ерекшеліктерін
1 АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚАТЫНАСТЫҢ ТҮСІНІГІ МЕН ТҮРЛЕРІ
1.1 Азаматтық құқықытық қатынастың түсінігі және ерекшеліктері
Өздерінің қажеттерін қанағаттандыру барысында азаматтар мен заңды тұлғалар үнемі
Қоғамдық қатынастарды құқықтың түрлі салаларының нормалары реттеп отырады. Азаматық
Азаматтық - құқықтық қатынастардың ерекшеліктері азаматтық
Азаматтық - құқықтық қатынастар ерікті болады. Әдетте, мұндай қатынастар
Азаматтық құқықтық қатынастарды қарастыра отырып, оны құқықтық қатынастың басқа
- азаматтық құқықтық қатынастың субъектілері бір бірінің алдында тең,
- азаматтық құқықтық қатынастардың кең көлемді субъектілері ретінде
- азаматтық құқықтық қатынастар объектілерінің көптігі (заттар, жұмыс және
- тараптардың өзара келісімімен азаматтық құқықтық қатынастың мазмұның анықтау
- азаматтық құқықтық қатынас субъектілерінің құқықтары мен міндеттерін нақты
- азаматтық құқықтық қатынастардың тікелей заңда көрсетілмеген, бірақ оған
- бұзылған азаматтық құқықтарды қорғаудың ерекше тәртібі мен тәсілі,
- азаматтық құқықтық қатынастардың заңи факт деп аталатын ерекше
Сонымен, азаматтық құқықтық қатынастар – бұл азаматтық құқық нормаларымен
1.2 Азаматтық - құқықтық қатынастың түрлері
Азаматтық - құқықтық қатынастардың нормалары реттейтін объектіге қарай азаматтық
- мүліктік қатынастар;
- мүліктік қатынастармен байланысты мүліктік емес өзіндік қатынастар;
- мүліктік қатынастармен байланысы жоқ мүліктік емес өзіңдік қатынастар.
Азаматтық - құқықтық реттеудің объектісі, ең алдымен, мүліктік қатынастар
Сонымен қатар, абсолюттік және салыстырмалы азаматтық - құқықтық қатынастар
Азаматтық - құқықтық қатынастар заттық және міндеттемелік азаматтық -
Зат қашан да заттық құқықтық қатынастардың объектісі болып саналады,
2 АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚАТЫНАСТЫҢ ОБЪЕКТІЛЕРІ
2.1 Азаматтық құқықтық қатынас объектілерінің түсінігі және түрлері
Құқықтар объектілері ұғымы — құқық ғылымындағы даулы ұғымдардың бірі.
Азаматтық Кодекс (әрі қарай АК) азаматтық құқықтар объектілеріне арнаулы
Мүліктік және мүліктік емес өзіңдік игліктер мен құқықтар азаматтық
Азаматтық құқық субъектілерінің материалдық және өзге де қажеттерін қанағаттандыра
Мүліктік игіліктерге (атап айтқаңда, мүліктік игіліктерді пайдалану, иелену және
Мүліктік игіліктер мен құқықтардың негізгі түрлері АК - ның
Мүліктік игіліктер мен құқықтардың АК - да келтірілген тізбесі
Азаматтық құқық субъектілерінің жеке тұлғасымен ажырамастай тығыз байланысты құндылықтар
Құқық объектілері - мүліктік емес өзіндік игіліктердің мүліктік емес
АК - ның 115 - бабының 3 - тармағында
Тізбеге екі түрге жататын мүліктік емес өзіндік игіліктер мен
Мүліктік емес өзіндік игіліктер мен құқықтар оқулықтың басқа тарауларында
ҚР Конституциясының 12 - бабының 2 - тармағына сәйкес,
Азаматтық құқықтардың объектілері — мүліктік және өзіндік құқықтарға сипаттама
Біз мүліктік және мүліктік емес құқықтар қорғаушы құқықтық қатынастарда
2.2 Мүліктің түсінігі және оның түрлері
"Мүлік" ұғымы — азаматтық құқықтың маңызды ұғымдарының бірі. Азаматтық
АК- ның 115 - бабының 2 - тармағы құқық
АК мүлік ретінде бірқатар жағдайларда мүліктік игіліктер мен құқықтарды
Материалдық заттарда мүліктің немесе мүліктік игіліктің қасиеті — бұл
Мүлікті жіктеу өзінің міндеттеріне қарай алуан түрлі болып келеді.
Мүліктің иеліктен шығарылу, белгіленген тәртіппен бір субъектіден екінші субъектіге
АК айналым қабілеттілігіне қарай мүлікті айналымнан алынып тасталған, айналымға
Заң актілерінде белтіленген жағдайлардан басқа ретгерде мүліктік емес өзіндік
Иеліктен еркін шығарылатын немесе әмбебап құқық мирасқорлық тәртібімен бір
Мүліктердің азаматтық-құқықтық әдістермен иеліктен шығаруға жол берілмейтін түрлері, яғни
Ордендер, медальдар және құрметті атақтың омырауға тағатын белгілері азаматтық
Біріншіден, айналымның белгілі бір мүшелеріне ғана тиесілі бола алатын
Заттар жылжымайтын және жылжымалы мүлікке бөлінеді. Жер учаскелері, үйлер,
Жылжымайтын және жылжымалы мүліктің құқықық режимі алуан түрлі. Жылжымайтын
Мемлекеттік тіркеу дегеніміз - бұл тіркеуші органның жылжымайтын және
Меншік құқығы, шаруашылық жүргізу құқығы, оралымды басқару құқығы, жерді
Жылжымайтын мүлікті мемлекеттік тіркеу тәртібін арнайы заң актісі -
Жылжымайтын мүлікті тіркеуді және онымен жасалатын мәмілені жүзеге асырушы
Жылжымайтын мүлікке құқықтарды және онымен жасалатын мәмілені мемлекеттік тіркеу
Жылжымайтын мүлікке құқықты және онымен жасалатын мәмілені мемлекеттік тіркеуден
Заң актілерінд көзделген жағдайлардан басқа реттерде жылжымалы мүлікке құқықты
Мүлік бөлінетін және бөлінбейтін мүлік болуы мүмкін. Бөлінегін мүлік
Бөлінетін және бөлінбейтін мүлік ұғымы салыстырмалы ұғымдар. Мысалы, жер
Күрделі зат ұғымы бөлінбейтін зат ұғымыа жуықтайды, күрделі зат
Күрделі заттағы әр текті заттардың саны екіден кем болмайды.
Күрделі заттың құқықтық режимінің ерекшелігі - заң жүзінде ол
Заттар жалпы шаруашылық мақсаты бойынша олардың біреуі (керек-жарақ) екіншісіне
Керек - жарақ дегеніміз — бұл қашан да басты
Бұл заттың (заттардың) керек - жарақ болатыны немесе болмайтыны
Заңдарда немесе шартта басты затты сатып алушыға керек-жарақты берудің
Егер шартта өзгеше көзделмесе, басты затты сатьш алушыға керек
Мүліктің мынадай негізгі түрлерін бөліп көрсетуге болады:
1) заттар;
2) ақша және бағалы қағаздар;
3) жұмыстар және көрсетілегін қызметтер;
4) шығармашылық интеллектуалдық қызметтің нәтижелері;
5) ақпарат;
6) мүліктік құқықтар.
Заттар мүліктің кең таралған түрлерінің бірі болып табылады. Заң
Зат өзінің қоғамдық қасиеттерінің арқасында ғана құқық объектісі бола
Бұл айтылғандар практикалық маңызы жоқ абстрактілі теорияландыру болып көрінуі
Заттар мүлік ретінде барынша алуан түрлі және құқық субъектілеріне
Жеміс, өнім және табыс болып табылатын заттардың құқықтық режимінің
Еңбек барысында басқа заттарды өнімді пайдалану арқылы жасалған заттарды
Затты (заттарды) пайдаланудан немесе өнім шығару әрекетінен алынатын ақшалай
Жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер. Азаматтық құқықтардың объектілері больш табылтын
Олардың арасындағы айырмашылықтар мынада: жұмыстар, жұмыс процесінің өзінен бөлінетін
Құқықтың дербес объектісі — қызмет көрсетудін қызмет көрсету жөніндегі
Мынаны атап көрсету керек: жұмыстар да, көрсетілетін қызметтер де,
Шығармашылық интеллектуалдык қызметтің нәтижелері азаматтық құқықтар объектілерінің дербес түрі,
Шығармашылық интеллектуалдық қызметтің нәтижелеріне, атап айтқанда, мыналар жатады: ғылым
Шығармашылық интеллектуалдық қызметтің осынау объективтендірілген нәтижелерінің барлығын және
Интеллектуалдық мешпік құқығы объектілері мен осы объектілердің материалдық иелерін
Қазіргі уақытта азамттық айналымға кеңінен енгізіліп отырған ақпарат азаматтық
Әдебиеттерде ақпаратқа берілген анықтамалардың көптеген түрлері бар. Азаматтық құқық
Ақпаратқа құқықтың, мысалы, қызметтік және коммерциялық ақпарат құпиясына құқықтың
РФ Азаматтық кодексінде ақпарат тікелей азаматтық құқық объектілері түрлерінің
ҚР Азаматтық кодексінде ақпараттың кейбір түрлері ғана, мысалы, ақпараттың
Азаматтық заңдар қызметтік немесе коммерциялық құпия болып табылатын ақпаратты
- үшінші жаққа белгісіз болуына байланысты ақпараттың нақты немесе
- үшінші жақтың ақпаратпен заңды негіздерде танысу мүмкіндігі жоқ;
- ақпарат иесі оның құпиялылығын сақтау шараларын қолданады.
Қызметтік және коммерциялық құпия больш табылатын ақпараттың құрамы мен
Заң еркін танысуға жол беретін ақпарат (мысалы, жылжымайтын мүлікті
Жария - құқықтық заңдармен қорғалатын, сондай - ақ ерекше
Қызметтік немесе коммерциялық құпияны құрайтын ақпаратты заңсыз жолдармен алған
Мүліктік құқықтар құқық объектісі — мүліктің маңызды түрлерінің бірі
Интеллектуалдық меншік құқығы да мүліктік құқықтардың қатарына жатады.
Мүліктік кешендер. Көптеген жағдайларда мүлік жекелеген зат немесе құқық
Жеке көсіпкердің кәсіпкерлік ісі заңда көзделген мүліктік кешеннің бір
АК - ның 119 - бабының анықтауынша, құқық объектісі
Құқық объектісі — кәсіпорын — бұл кәсіпкерлік қызмет үшін
Мүліктік кешен — кәсіпорынға жылжитын мүлік те кіретініне қарамастан,
Кәсіпорын немесе оның бір бөлігі мәмілелердің объектісі болуы мүмкін.
Мүліктің мүліктік кешен ретінде көрінетін жағдайына басқа да көптеген
2.3 Мүліктік емес құндылықтар және оларды қорғау
Адамның құқықтары мен қадыр қасиетін қорғау Біріккен Ұлттар Ұйымының
Қазақстан Республикасында адам құқықтары мен бостандықтары Конституцияға сәйкес танылады
Құқықтық мемлекет құру азаматтың мемлекет алдындағы жауапкершілігін ғана емес,
ҚР Конституциясында адам мен азаматтың айыруға болмайтын құқықтарына арналған
Адам және азаматтың құқықтары мен бостандықтары заңмен ғана шектелуі
Азаматтардың мүліктік емес өзіндік құқықтарын Конституцияда баянды ете отырып,
Азаматтық заңдар мүліктік емес өзіндік қатынастардың екі тобын реттейді
Мүліктік қатынастармен байланысты мүліктік емес өзіндік қатынастарды азаматтық құқық
Мүліктік қатынастармен байланысы жоқ мүліктік емес өзіндік қатынастарды азаматтық
Мүліктік қатынастармен байланысы жоқ мүліктік емес өзіндік қатынастар дегеніміз
Сонымен, егер мүліктік қатынастармен байланысы жоқ мүліктік емес өзіңдік
Мүліктік емес өзіндік құқықтарды реттеуде азаматтық құқықтың мүмкіндіктері шексіз
АК - ның 115 - бабына сәйкес, азаматтық құқықтар
Бұл арада мүліктік емес өзіндік құқықтардың есім алу құқығы,
Мүліктік емес өзіндік құқықтардың негізгі сипатты белгілері мыналар:
- біріншіден, олар абсолютті, яғни белгілі бір уәкілетті тұлғаға
- екіншіден, олар бөлінбейді, яғни заң бойынша қарастырылатын құқықтардың
- үшіншіден, олар мүліктік мазмұнынан айрылған, яғни өзіндік, мүліктік
- төртіншіден, олар азаматтың немесе заңды тұлғаның жеке басымен
- бесіншіден, олар осы игіліктердің иелерінен ажыратысыз, яғни нақты
- алтыншыдан, бұл игіліктер қандай да болсын азаматтық-құқықтық мәмілелердің
Сонымен, мүліктік емес өзіндік құқықтар дегеніміз - бұл мүліктік
Мүлктік емес сипаттағы игіліктерге мүліктік емес өзіңдік құқықтар пайда
Бұл шара көптеген шетелдерде бұрыннан кеңінен қолданылатын, бірақ Тәуелсіз
Сонғы жылдары заң әдебиеттерінде моральдық зиян ұғымына және моральдық
Кең мағынада алғанда, жеке адамға оның құқықтарын бұзатын іс-әрекеттер
ҚР Жоғарғы Соты "Соттардың моральдық зиянды өтеу жөніндегі заңдарды
Моральдық зиянды өтеу материалдық емес игіліктер мен мүліктік емес
- біріншіден, мүліктік емес өзіндік құқықтар мен игіліктердің өмірлік
- екіншіден, жәбірленушінің бастан кешкен азабының дәрежесін және құқық
- үшіншіден, моральдық зиянды өтеу үшін оның болуы қажетті
Егер моральдық зиянды өтеу мөлшерін анықтауда сот азаматтың мүліктік
АК-ның 143-бабының 6-тармағына сәйкес, азаматқа немесе заңды тұлғаға қатысты
Сот моральдық зиянды өтеу жөніндегі талапты жеке, сондай -
Моральдық зиян өтелуге тиісті мүліктік зияннан тәуелсіз өтеленеді. Мүліктік
Сонымен қатар, олардың қандай мән-жайларда немесе қаңдай әрекеттермен (әрекетсіздікпен)
АК - ның 187 - бабының 1 - тармағына
Жәбірленуші тарап моральдық зиянды өтеу жөнінде талап қою барысында
Заң шығарушылар моральдық зиянды ақшалай түрде өтеуді қолдайды, алайда
Егер АК-да өзгеше жағдай көзделмесе, құқық бұзған адамның кінәсына
Жәбірленуші өзінің қалауы бойынша:
- құқық бұзушыдан бұзылу зардаптарын жоюды;
- не құқық бұзушының есебінен өз бетінше қажетті әрекеттер
- не олардың орындалуын үшінші жаққа тапсыруды талап ете
Азаматтық құқықтардың қорғалуы заң шығарушылардың құқық қорғау құралдарын жасап
Ар - намысты, қадір - касиетті және іскерлік беделді
"Ар - намыс", "қадір - қасиет" және "іскерлік бедел"
Ар - намыс дегеніміз - бұл адамға берілген қоғамдық
Қадір - қасиет дегеніміз - адамның өз қасиеттеріне, қабілеттеріне,
Іскерлік бедел дегеніміз - адамның іскерлік (өндірістік, кәсіби) қадір
Белгілі бір мән - жайлардың бар - жоқтығын білдіретін
"Сот тәжірибесінде азаматтар мен заңды тұлғалардың ар-намысын, қадір-қасиетін және
Заңдарды сақтау, қоғамның моральдық принциптері тұрғысынан қарағаңда, қоғамадық
Ар - намысқа, қадір - қасиетке және іскерлік беделге
Оларды бөгде тұлғаларға хабарлауды да ар - намысқа, қадір
АК - ның 143 - бабына сәйкес, азаматтық істерді
АК - ның 143 - бабы бұқаралық ақпарат құралдарында
Бұл айтылғандар, алайда, жеке немесе заңды тұлғалар теріске шығаруды
Мұндағы жалпы ереже мынадай, бұқаралық ақпарат құралдарында таратылған мағлұматтар
Егер ұйымнан шығатын құжатта азаматтың заңды тұлғаның ар -намысына,
Өзі жөнінде оның ар-намысына, қадір-қасиетіне немесе іскерлік беделіне кір
Құқығы бұзылған адамның шеккен шығындарын, сондай - ақ егер
Егер осындай мағлұматтарды таратқан адам беймәлім болса және оны
Азаматтық заңдар бойынша ҚР азаматының жеке бастың кұпиясын сақтау,
Күнделіктерді, естеліктерді, жазбаларды және басқа құжаттарды жариялауға автордың келісімімен
АК - да, сонымен қатар, өз бейнесіне құқықты қорғайтын
АК - ның 146 - бабына сәйкес, азаматтың түрғын
3 АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚАТЫНАСТЫҢ СУБЪЕКТІЛЕРІ
3.1 Жеке тұлғалар азаматтық құқықтық қатынастың субъектілері ретінде
Азаматтық құқықтық қатынсатың субъектілері ретінде жеке тұлғалар, заңды тұлғалар,
ҚР заңдары бойынша, ерекше заңдық қасиетті — азаматтық құқық
Сонымен бірге, азаматтық құқық субъектісі мен оның құқық субъектілігін
Азаматтық құқық субъектіліктің бастаулары экономикалық тауарлы қатынастарға сүйенеді, ал
ҚР Азаматтық кодексі азаматтық құқықтардың субъектілеріне жеке тарау арнаған,
Азаматтық құқық субъектілерінің (немесе тұлғаларының) ішінен АК Қазақстан Республикасы
"Жеке тұлға" жалпы ұғымы АК - ның 12 -
Азаматтық құқық субъектілік — салалық құқық субъектіліктің бір түрі.
Аазаматтық құқықта нақты құқықтар мен міндеттерді иеленудің алғышарты –
Азаматтық құқық субъектіліктің жалпы ұғымдарын ескермейінше, азаматтық құқық субъектіліктің
Оқу әдебиеттерін қоса алғанда, заң әдебиеттерінде нақты субъективтік құқықтар
Кейбір авторлар құқық субъектіліті құқықты иеленудің абстрактілік мүмкіндігі ретінде
Өзінің заңдық табиғаты жөнінен азаматтық құқық субъектілік ерекше субъективтік
Белгілі бір қызмет түрімен айналысу құқығынан айыруды жазалау шарасы
Адамның заңдық қасиеті ретінде, ерекше субъективтік құқық ретінде азаматтық
Кейде құқық субъектілік пен нақты субъективтік құқық арасындағы айырмашылықтар
Белгілі бір заңдық фактілердің нәтижесінде кез келген субъективтік құқық
Нақты субъективтік құқық, сонымен қатар, алуан түрлі заңдық фактілердің
Құқық қабілеттілігі мен әрекет қабілеттілігінің бөлінбес бірлігі түрінде өмір
Азаматтың азаматтық құқықтар мен мівдеттерді атқару қабілеті оның құқық
Құқық қабілеттілік, жеке тұлғаларды қоса алганда, азаматтық құқықтың барлық
Заңды тұлғалардың әрекет қабілеттілігі АК нормаларында көрсетілген, олар "әрекет
АК - ның 13 - бабында "Азаматтық құқыққа ие
Тек заң актілеріне сәйкес және оның үстіне, АК -
Атап айтқанда, ҚР азаматтары болып табылмайтын адамдарға қолданылатын шектеулер
Заң актілерінде ҚР азаматтары емес және тұлғалар үшін кейбір
Азаматтық құқық қабілеттілігін тендігі принципі азаматтық құқық субъектілерінің барлық
Құқық қабілеттіліктің мазмұнына және оны жүзеге асыруға байланысты мән-жайларға
Осы заманға шындыққа сәйкес түзетулер енгізілген серпінді құқық қабілеттілік
Құқық қабілеттілікті жүзеге асыру жағдайларын жалпы және ерекше жағдайларға
Әрекет қабілеттілігі құқық қабілеттілігін жүзеге асырудың жалпы жағдайы болып
Азаматтың толық көлемдегі әрекет қабілеттілігі ол 18 жасқа жеткен
Құқық қабілеттілігін жүзеге асырудың жалпы жағдайы ретіндегі әрекет қабілеттілігімен
Құқық қабілеттілікті жүзеге асырудың барлық ерекше жағдайлары өздерінің табиғаты
Адамның психикалық күйімен байланысы жоқ заңдық қасиет ретіндегі құқық
Егер заң құжаттарында өзгеше белгіленбесе, барлық азаматтардың әрекет қабілеттілігі
Азаматтың әрекет қабілеттілігінің оның ақыл - ойы мен ерік
Қазақстан заңдары адам 18 жасқа жеткенде толық көлемде әрекет
"Неке және отбасы туралы" 1998 жылғы 17 желтоқсандағы Заңның
ҚР азаматтық заңдары құқықты теңеу (эмансипация) институты дегенді, мысалы,
ҚР АК психикалық даму деңгейіне қарай кәмелетке толмаған азаматтарды
14 жасқа дейінгі азаматтар әрекетке қабілетсіз болады. Сондықтан, егер
Заң 14 жасқа жетпеген азаматтардың әрекетке қабілетсіздігі туралы жалпы
Кәмелетке толмаған азаматтың өзінің, оның отбасының және өзге де
Заңда қандай мәмілелерді ұсақ деп есептеуге болатын және қандай
РФ Азаматтық кодексінде 14 жасқа жетпегендердің әрекет қабілеттілігі туралы
14 жасқа жетпеген кәмелетке толмағандардан өзгеше, олардың әрекет қабілеттілігі
Заң құжаттарында кемелетке толмағандар жасайтын және олар үшін жасалатын
14 жастан 18 жасқа дейінгі кәмелетке толмағандар өздері жасаған
14 жастан 18 жасқа дейінгілер мәмілелер жасау туралы жалпы
Көрсетілген жағдайларда 14 жастан 18 жасқа дейінгілердің әрекет қабілеттілігін
Заң бойынша әрекет қабілеттілігі пайда болатын жасқа жеткен кейбір
АК - ның 26 - бабына сәйкес, жүйке ауруы
Жүйке ауруы да, ақыл - естің кемдігі де жүйке
Жүйкесінің бұзылуына байланысты азаматты әрекетке қабілетсіз деп тануды Азаматтық
Соттың шешімімен жүйкесінің бұзылуына байланысты әрекетке қабілетсіз деп танылған
Әрекетке қабілетсіз азамат айыққанда немесе денсаулығы айтарлықтай оңалғанда, ол
Спирт ішімдіктеріне немесе есірткі заттарға салыну салдарынан өзінің отбасын
Спирт ішімдіктеріне немесе есірткі заттарға салынған азаматтың әрекет қабілеттілігін
Сот арқылы әрекетке қабілеттілігі шектеулі деп танылған азаматқа қорғаншылық
Азаматтың спирт ішімдіктеріне немесе есірткі заттарға салынуы тоқтатылған соң
Азаматты әрекет қабілеттілігі шектеулі деп тану және мұндай шектеулерді
Мәмілелерді әрекетке қабілетсіз және әрекет қабілеттілігі шектеулі адамдардың атынан
Әрекетке қабілетсіз азаматтардың мүдделерін қорғайтын қамқоршыларды, ал әрекет қабілеттілігі
Егер кәмелетке толмағаңдардың ата-аналары (асырап алушылары) жоқ болса немесе
3.2 Мемлекет және әкімшілік-аумақтық бөлініс азаматтық құқықтық қатынастың субъектілері
Мемлекет қоғамдық қатынастарға билік субъектісі немесе азаматтық-құқықтық қатынастарға қатысушы-меншік
Тұтас алғанда, мемлекет және әкімшілік-аумақтық бөлініс жеке және заңды
Қазақстан Республикасы азаматтық заңдармен реттелетін қатынастарға осы қатынастардың өзге
Қазақстан Республикасының мемлекеттік өкімет билігі мен басқару органдары өздерінің
Азаматтық құқықтық қатынастарға Қазақстан Республикасы атынан бұған заң арқылы
Уәкілеттігі жоқ органның мемлекет атынан жасаған мәмілесі жарамсыз болып
Мемлекеттік заңды тұлғаның балансына бекітілген мүлікке қатысты жасалған мәміледе
Жекешелендіру кезінде мемлекет, тұтас алғанда кәсіпорынның, таратылған кәсіпорын акцияларының
Жалпы ереже бойынша, Қазақстан Республикасы қатысатын дауларды мемлекеттік соттар
Тұтас алғанда, мемлекет секілді, әкімшілік - аумақтық бөлініс азаматтық
Жергілікті өкілді және атқарушы органдар осы органдардың мәртебесін айқындайтын
Сондықтан олардың қай кезде өз атынан мекеме ретіңде, ал
Заңдарда көзделген реттер мен тәртіп бойынша арнаулы тапсырмамен әкімшілік
Егер заңдардан өзгеше жағдай туындамаса, әкімшілік - аумақтық бөлініс
Аталған объектілердің бәрі коммуналдық меншікті құрайды, ал ол мемлекеттік
Әкімшілік - аумақтық бөлінісгің тиісті мәслихат бекіткен бюджетінің негізінде
Әкімшілік - аумақтық бірлік қатысатын даулар, жалпы ереже бойынша,
Қазақстан Республикасы өз міндеттемелері бойынша мемлекеттік қазына мүлкімен жауап
Қазақстан Республикасы немесе әкімшілік-аумақтық бөлініс осындай бөліністің, заңды тұлғаның,
Республикалық қазыналық кәсіпорында және мемлекеттік мекемеде өз ақша қаражаттары
Өз кезегінде, әкімшілік - аумақтық бөлініс, егер ол бұларда
Республикалық бюджеттің қаражаты, алтын валюта қоры және алмас қоры,
Құрылтайшылардың (уәкілеттік органдардың) іс - қимылына байланысты банкроттық туатын
Егер заң құжаттарынан өзгеше норма туындамайтын болса, мемлекетке және
Мемлекеттің азаматтық айналымға қатысу нысандарының өзіне тән ерекшеліктері бар.
Меншік иесі ретінде мемлекет өз мүлкіне қатысты өз атынан
Көп ретте мемлекеттің атынан Үкімет және Қаржы министрлігі өкілдік
Үкімет — мемлекет бұлар арқылы өзінің меншік иесі функцияларын
Мемлекеттік мүлікті есепке алу және барынша тиімді пайдалану мақсатында
Азаматтық айналымда Қаржы министрлігіне маңызды орын беріледі. Қаржы министрлігі
Мемлекеттік мүлікті және жекешелендіруді басқару — Қаржы министрлігінің келесі
Қаржы министрлігі (тиісгі бөлімшесі) мемлекеттік меншіктің бірден - бір
- мемлекеттік меншікті жекешелендіру мәселелері жөніндегі мемлекеттік саясатты жасауға
- мемлекеттің үлесін, акционерлік қоғамдардың уәкілетті органдар сату үшін
- сатып алу-сату шарттарының сақталуына бақылауды қамтамасыз ету, жекешелендіру
Жекешелендіру бағдарламасының шеңберінде мемлекеттік секторды азайту - мемлекеттік меншік
Мүлік мемлекетке мұраға қалу тәртібімен де өтеді. Егер мұра
Мемлекеттің үлесті меншік құқығындағы мүлкі болуы мүмкін, бірақ ол
Меншік құқығының субъектісі бола отырып, мемлекет шарттық және шарттан
Басқа жағдайларда мемлекеттің азаматтық - құқықтық жауапкершілігі мемлекеттік органдардың
Мемлекет тауар-ақша қатынастарының толықканды субъектісі болып табылады. Мұндай мәртебе
Қазақстан Республикасында қабылданған тұжырымдама бойынша мемлекетке шаруашылық жүргізу функциясы
Қаржы министрлігінің Қазынашылығы банк қызметін көрсете отырып, мемлекеттің атынан
Мемлекет бағалы қағаздармен жасалатын мәмілелерде тараптардың бірі ретінде өкілдік
Жекешелендіру бағдарламаларын жүзеге асыру барысында мемлекет уәкілетті органдар арқылы
Қазақстан Республикасы қажеттігіне қарай өз атынан сыртқы сауда айналымына
Мемлекет қабылданатын міндеттемелердің бір тарабы немесе кепілдік берушісі ретінде
3.3 Заңды тұлғалар азаматтық құқықтық қатынастың субъектісі ретінде
Жеке тұлғалармен қатар, заңды тұлғалар да азаматтық - құқықтық
Заңды тұлға дегеніміз — бұл мүліктік қатынастардың басқа субъектілері
Құқықтық санат ретінде заңды тұлғаның әдебиеттерде бір мағыналы анықтамасы
Кеңес мемлекеті өмір сүріп түрған кезенде азаматтық құқық теориясында
Мемлекеттік ұйымдарға қатысты алғанда, заңды тұлғаның академик
Қазіргі уақытта заңды тұлғаның мәні жөніндегі мәселе ғалымдардың теориялық
Шетелдерде заңды тұлғаға қатысты екі теория барынша кең таралған
Заңды тұлғаның жалған теориясы герман заңгері, XIX ғасырда пайда
Кейбір ғалымдардың пікірі бойынша, жалған теориядан туыңдайтын заңды тұлға
Жалған теория Англия мен АҚШ-та кең таралған.
Заңды тұлғаның өмір сүруін мойындау Англия мен АҚШ -
Шындық теориясы, немесе XIX ғасыр герман заңгері Гиркенің есімімен
Шын мәнінде, Гирке де "нақты" одақтас тұлғаны адамға ұқсас
Батыстағы құқықта заңды тұлғаны азаматтық-құқықтық қатынастардың дербес қатысушысы ретінде
Заңды тұлғаның барынша толық анықтамасын Латын Америкасы елдерінің азаматтық
Жоғарыда келтірілген заң практикасының негізінде заңды тұлға институты азаматтық
Заңды тұлға институтын заңды тұлғалардың құқық қабілеттілігін, олардың ұйымдық
Заңды тұлғаның жария анықтамасы ҚР АК - ның 33
Заңды тұлғаның дербес балансы немесе сметасы болуға тиіс".
Заңды тұлғаның анықтамасынан кез келген ұйымның заңды тұлға ретінде
- ұйымдық бірлік;
- мүліктік оқшауланушылық;
- дербес мүліктік жауапкершілік;
- азаматтық айналымда өз атынан әрекет ету.
Азаматтық кодекс заңды тұлғаны ұйым ретінде анықтайды. Индивидтердің жай
Сонымен бірге, ұйымдық бірлікті ұдайы көптеген адамдардың міндетті түрде
Біздің еліміздің заңдары бір қатысушыдан тұратын заңды тұлғаның қызмет
Заңды тұлғаның ұйымдық бірлігі оның құрылтай құжаттарында көрсетіледі. АК
Мүліктік оқшауланушылық — заңды тұлғаның іргелі белгісі, бұдан оның
Заңды тұлғалардың оқшаулану дәрежесі түрліше және ол осы мүліке
Өзін-өзі өтеу және дербес бухгалтерлік баланстың болуы — заңды
Дербес мүліктік жауапкершілік заңды тұлғаның мүліктік оқшауланушылығына сүйенеді. Бұл
Заңды тұлғаның банкроттыққа ұшырауы оның құрылтайшысының немесе мүліктің меншік
Азаматтық айналымда өз атынан әрекет ету, атап айтқанда, заңды
Заңды тұлғаның атауы белгілі бір ұйымды құқықтық қатынастардың субъектісі
Коммерциялық ұйым болып табылатын заңды тұлғаның міңдетті түрде фирмалық
Заңды тұлға фирмалық атаумен қатар, тауарлық белгі, қызмет көрсету
Тауарлық белгіге теңестірілетін қызмет көрсету белгісін негізгі міндеті қызмет
Тауардың шығарылған орнының атауы да заңды тұлғаны дараландыру құралы
Сонымен, заңды тұлға дегеніміз — бұл меншігінде, шаруашылықты жүргізу
Заңдар немесе құрылтай құжаттары арқылы құқықтың басқа субъектілері алдында
Заңды тұлғаның органдары дара (директор, президент, басқарушы) не ұжымдық
Заңды тұлғалардың органдарын тағайыңдау, сайлау түрлері мен тәртібін, олардың
Заңды тұлғаның органы мүліктік қатынастарда дербес субъект ретінде емес,
Заңды тұлғаның органы оның өкілі емес, сондықтан органның қызметін
Заңды тұлға үшін азаматтық құқықтарды иелену және өзінің қатысушылары
Филиалдар мен өкілдіктер заңды тұлғаның тұрған жерінен тыс орналасқан
Филиалдар мен өкілдіктердің заңды тұлға мәртебесі болмайды.
Филиалдың (өкілдіктің) оқшау өз мүлкі болмайды, филиалдың (өкілдіктің) мүлкі
Заңды тұлғаның филиалы қызметтің барлығын немесе оның бір бөлігін
Филиалдар мен бөлімшелер оларды құрған заңды тұлға бекітетін Ережелердің
Заңды тұлғалардың кейбір түрлері үшін көзделген жағдайлардан басқа реттерде
Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан заңды тұлғалардың филиалдары мен өкілдіктері
Заңды тұлғалардың филиалдары мен өкілдіктерін есептік тіркеу филиалдар мен
Филиал мен өкілдіктен еншілес және тәуелді заңды тұлғаларды айыра
Заңды тұлғаның тұрақты жүмыс істейтін органы тұрған жер оның
Заңды тұлғаның өзіне тән құқық қабілеттілігі және әрекет қабілеттігі
Құқық қабілеттілік дегеніміз - бұл заң шығарушылардың нақты субъективтік
Заңды тұлға азаматтармен (жеке тұлғалармен) қатар, мүліктік қатынастардың субъектісі
Жалпы құқық қабілеттілігі бар азаматтардан өзгеше, заңды тұлғалардың арнайы
Заңды тұлғаның азаматтық құқықтары және өз қызметіне байланысты қолданыстағы
Азаматтық құқықтар мен міндеттер заңдық фактілердің негізінде пайда болады.
Нарықтық қатынастардың дамуы шаруашылық жүргізуші субъектілердің қызметінде икемділіктің болуын
Алайда объективтік мағынада алғанда заңды тұлғаларға қатысты жалпы немесе
Коммерциялық емес ұйымдардың құқық қабілеттілігі туралы мәселені жеке қарастыру
Белгілі бір ұйымдық-құқықтық нысаңда құрылған барлық заңды тұлғаларға қолдануға
Заңды тұлғалардың кәсіпкерлік саласындағы құқық қабілеттілігі белгіл бір қызмет
АК - ның 10 - бабының 4 - тармағында
Кейбір қызмет түрлерін реттейтін заң актілерінде лицензияларды берудің және
Кейбір қызмет түрлерін лицензиялау қажетігі заңды тұлғалардың құқық қабілеттілігінің
Заңды тұлғаның құқық қабілеттілігі ол құрылған кезде пайда болып,
Аталған құқықтар лицензияны алғаннан кейін ғана құқық қабілеттіліктің мазмұнына
АК нормаларына сәйкес заңды тұлғалардың түрлері мынадай негіздер бойынша
- заңды тұлғаларға немесе олардың мүлкіне қатысты құрылтайшылардың (қатысушылардың)
- заңды тұлғалар қызметінің мақсаттары;
- заңды тұлғаның мүлкі негізделетін меншік нысаны.
Заңды тұлғаның оқшау мүлкіне қатысты оның құрылтайшылары міндеттемелік немесе
ҚР АК - ның 36 - бабына сәйкес, қатысушыпар
Өздерінің құрылтайшылары олардың мүлкіне меншік құқығын немесе өзге де
Қоғамдық ұйымдар, діни ұйымдар, қайырымдылық және өзге де қорлар
Қызмет ету мақсаттарына қарай заңды тұлғаларды жіктеу АК -
Өз қызметінің негізгі мақсаты табыс келтіруді көздейтін заңды тұлға
Заңдарда көзделген жағдайларда коммерциялық ұйымдық - құқықтық нысандағы коммерциялық
Бұл коммерциялық және коммерциялық емес ұйымдарды ажыратудың негізгі өлшемі.
Коммерциялық ұйымпар акционерлік қоғам, шаруашылық серіктестік, өндірістік кооператив, мемлекеттік
Мекемелер, мемлекеттік мекемелер, қоғамдық қорлар, қоғамдық бірлестіктер, діни бірлестіктер,
Кейде заңда заңды тұлғаның кейбір түрі үшін белгілі бір
Заң қауымдастықтар және одақтар нысанында коммерциялық және коммерциялық емес
Мынадай маңызды фактіні атап өткен жөн: заң шығарушылар коммерциялық
Заңды тұлғаның мүлкі негізделетін меншік нысанына қарай заңды тұлғалар
Мүлкі үлестерге немесе акцияларға бөлінбеген және біртұтас мүлік ретінде
"Мемлекеттік заңды тұлғалар мәселесі бойынша Қазақстан Республикасының кейбір заң
Заңды тұлғаға мемлекеттік бюджеттен белгілі бір қаражат, ақша бөлінеді.
Сондықтан мемлекеттік заңды тұлғаның құрылтайшысы уәкілетті орган түріндегі мемлекет
Қорытынды
Жазған жұмысты қорытындылай келе айта кететін жайт, әлуан түрлі
Осы диплом жұмысындаазаматтық құқы пәніне анықтама берілген. Бірақ та
Сондай - ақ айта кететін жайт, тараптардың заңи теңдігі
Азаматтық құқықтық қатынастар туралы анық түсінік оны бір тұтас
Азаматтық құқықтық қатынас объектілерін қарастырған кезде ең көп таралған
Қазақстан Республикасының жаңа Азаматтық кодексін, бағалы қағаздар рыногы туралы
Глобалды мәселелерді шешу күнделікті адамның қадыр қасиетін қорғау қажеттілігімен
Әр тұлғаға ар ождан және қадір қасиет сияқты құндылықтар
Сондай - ақ айта кететін жайт, осы жұмыста зерттелген
Осы себеппен, Қазақстан Республикасы егеменді мемлекет болғаннан кейін қолданыстағы
Сондықтанды, азаматтық құқық – бұл азаматтардың, заңды тұлғалардың, мемлекеттің
Қолданылған қайнар көздер тізімі
1 Мемлекет және құқық негіздері/ құр. Е.Баянов.- Алматы: Жеті
2 Азамттық құқық I том. Жауапты ред. М.К.Сүлейменов, Ю.Г.Басин.
3 Гражданское право РК /Под ред. Г.И.Тулеугалиева и К.С.
4 Гражданское право /Под ред. Ю.К. Толстого и А.П.
5 Жер кодексі – ҚР Парламенті 2003 ж. 20
6 Гражданский кодекс РК (Особенная часть). Комментарий. Отв. ред.
7 ҚР Жоғарғы Соты "Соттардың моральдық зиянды өтеу жөніндегі
8 "Сот тәжірибесінде азаматтар мен заңды тұлғалардың ар-намысын, қадір-қасиетін
9 ҚР Жоғарғы Соты "Соттардың моральдық зиянды өтеу жөніндегі
10 Төлеуғалиев Г.И. Қазақстан Республикасының азаматтық құқығы.
11 Макаренко О.Н. Гражданское право. Учебное пособие. - Ростов
12 Қазақстан Республикасының Конституциясы 30 тамыз 1995 жыл.
13 Крысанова Н. В. Гражданское право. Учебное пособие. -
14 Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі. (Жалпы бөлім) 1994 жыл
15 Гражданское кодекс РК (Общая часть). Комментарий. В двух
16 Қазақстан Республикасының Президентінің 1995 жылғы 19 маусымдағы №
17 1995 жылдың 18 желтоқсандағы "Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы"
18 2003 жылғы 2 шілдедегі № 415-ІІ Бағалы қағаздар
19 Венедиков А.В. Государственная социалистическая собственность. -М.. Юриздат., 1948.
20 Гражданское право в 2-х томах. Т. 1. /
21 Васильев Е.А. Гражданское и торговое право капиталистических государств.
22 Кулаган М. И. Предпринимательство и право: Опыт Запада.
23 Гражданское право. Учебник. Ч. 1. / Под ред.
24 2003 жылдың 13 мамырдағы Акционерлік қоғамдар туралы ҚР
25 1993 жылдың 18 қаңтардағы "Тауарлық белгілер, қызмет көрсету
26 Абдыкадыров Б. К. Гражданское право. Общая часть /
Заңды тұлғалар азаматтық құқықтық қатынастың субъектісі ретінде
Құқықтық қатынастың субъектілерінің кұқығы мен міндеттері
Азаматтық құқықтық қатынастар туралы
Азаматтық – құқықтық қатынастың мазмұны және түрлері
Азаматтық іс-жүргізу құқық қатынастарының алғышарттары
Азаматтық іс жүргізудегі тараптар, олардың құқықтары мен міндеттері
Азаматтық – құқықтық қатынастың мазмұны және түрлері туралы
Құқықтық қатнас субъектілері
Азаматтық құқықтық қатынастардың қатысушылары
Құқық субъектілерінің құқық қабілеттілігі және әрекет қабілеттілігінің құқықтық қатынас үшін маңызы