Түгендеу түсінігі дәне түгендеу принципі

ЖОСПАР
КІРІСПЕ
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
Түгендеу түсінігі дәне түгендеу принципі
Түгендеу түрлері мен олардың сипаттамалары
Түгендеу жүргізу тәртібі және мерзімдері
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Кіріспе
Бұл жазба жұмыста бухгалтерлік есеп әдісінің
Түгендеу бухгалтерлік есептің түп негізінде жатыр,
Бухгалтерлік есептің әдісі ретінде түгендеудің қайнар
Жалпы түгендеу (inventarium, латын тілінен аударғанда
Сонымен қатар түгендеу құрамына бухгалтерлік есептің
Түгендеу маңыздылығы әр уақытта өзгеріп отырған.
Бухгалтерлік есеп жүйесіндегі түгендеу принципі –
1 Түгендеу түсінігі және түгендеу принципі
Түгендеу (inventarium, латын тілінен аударғанда шаруашылық
ҚР Қаржы министрлігінің бұйрығымен енгізілген 13.03.2003
Түгендеудің мақсаты – қолда бар барлық
Түгендеудің міндеттері:
Активтердің сақталуын және материалды жауапты тұлғалардың
Есеп объектілерінің нақты жағдайының толық көрсетілуі;
Тексерумен анықталған нәтижелердің өз уақыттылығы мен
Нормадан тыс, қолданылмайтын құндылықтарды кейін өткізу
Есеп объектілері құнының нақтылығын және оларды
Бухгалтерлік есеп жүйесіндегі түгендеу принципі –
Қаттап-тіркеу фактісінің негізі – натуралдық өлшем
Қаттап-түгендеу принципінің түпкі мақсаты қолда бар
Ұйымдағы жауапты қызмет атқарушы адамдар мен
Құндылықтардың дұрыс сақталуын қамтамасыз етіп отыру,
2 Түгендеу түрлері мен олардың
Түгендеу мәліметтері шаруашылық жүргізуші субъектілердің қызметін
Кесте-1.1
Түгендеудің түрлері мен олардың сипаттамалары
Түгендеу түрлері Сипаттамалары
Өткізу мерзімі бойынша – Жоспарлы (кезеңдік)
– Жоспардан тыс – өте қажетті
Қамту көлемі бойынша – Толық –
– Ішінара – тек жеке есеп
– Іріктемелі – толық түгендеуді жүргізу
– Тұтас – қандай да бір
Өткізу нысаны бойынша – Заттай –
– Бастапқы құжаттарды түгендеу – бухгалтерлік
– Бухгалтерлік (кітаптық түгендеу) – ұйымның
Ұйымдастыру дәрежесі бойынша – Өзекті –
– Перманентті (жалғасушы) – түгендеу түрі,
– Жылдық – баланстың құру күніне
1.1-кестеден көргеніміздей, түгендеудің түрлері мүліктің тізіміне,
Түгендеу міндетті түрде жүргізілетін жағдайлар бар:
Мүлікті жалға беру, сатып алу, сату,
Жойылу (бөлу) балансын жасауға дейін субъектінің
Нормативтік құжаттармен белгіленген негізгі құралдарды, ТМҚ
Авария, өрт және басқа да табиғи
Құндылықтарды асыра пайдалану, ұрлау, зиян келтіру
Материалдарға жауапты тұлғалардың ауысуы (басшының талабы
Тауарлардың жеткіліксіздігі үшін сатып алушыдан кінарат-талап
Жылдық қаржылық есеп жасаған кезде.
Демек, түгендеулер саны және оларды өткізу
3 Түгендеу жүргізу тәртібі және мерзімдері
Өкінішке орай, көбінесе түгендеу жүргізу жауапкершілігі
Бухгалтерлік есептің бұл саласындағы қазіргі тәжірибе
Олардың құрамы кәсіпорын басшысының бұйрығымен белгіленуі
Кәсіпорын мүлкінің сақталуын қамтамасыз ету бойынша
Түгендеу комиссиясына нұсқаулықтар беру;
Түгендеу мәліметтерінің сенімділігін қамтамасыз ету;
Түгендеудің дұрыс ұйымдастырылуы және қажет болған
Құндылықтарды сақтау орны бойынша бақылау, тексеруі
Жетіспеушілікке, бүлінуге, бұзылуға жол берген тұлғалардың
Жұмыс комиссиясының мүшелері мыналарға жауапты:
Кәсіпорын басшысының бұйрығына сәйкес тәртіптің тиісті
Түгендеу тізімдеріндегі мәліметтердің дұрыстығына;
Материалдардың түгенделуін белгіленген тәртіпке сәйкес тиісті
Түгендеуді өткізу бойынша ұйымдастыру шараларын алдын-ала
(1-үлгі)
Бекітемін
АҚ «СС» Президенті (қолы)
Күні
200_ жылдың 1-жарты жылдығына «СС» АҚ-да
түгендеу өткізу кестесі
Бөлім-ше № Түгендеу өткізудің жоспарлан-ған күні
Қойма Көмек-ші өнді-ріс Бөлшек сауда желісі
Кестені құрған (лауазымды тұлғалардың қолы)
Түгендеу комиссиясының төрағасы ретінде бір материалды
Сонымен қатар тұрақты қызмет етуші комиссиясының
Бірнеше түгендеу комиссиясын құру кезінде тұтас
Түгендеу комиссиясының тағайындалуы комиссия құрамы, түгендеудің
Ақша қаражаттарының, тауарлы-материалдық құндылықтардың, құжаттардың немесе
Кез келген есеп объектісінде түгендеу жүргізудің
Түгендеу мәліметтері тізіммен рәсімделуі керек, онда
Қымбат бағалы құндылықтарға олардың алынуын куәландыратын
Демек, салыстыру тізімі нақты және есептік
Қажетті жағдайда түгендеудің жұмыс комиссиясы атқарған
Егер түгендеуден кейін материалды жауапты тұлғалар
Түгендеу комиссиясының өз жұмыс нәтижелері үшін
Түгендеу аяқталған соң түгендеу комиссиясының төрағасы
Бухгалтерия құндылықтарды түгендеу нәтижелерін уақытылы және
Материалды жауапты тұлға рәсімделген және тапсырған
Тауарлардың бухгалтерлік табиғи-құндық есебінің және табиғи
Түгендеу күніне тауарлардың есептік қалдықтарын шығару.
Тауарлы-материалдық құндылықтарды түгендеумен қатар, бухгалтерия барлық
Түгендеуді жүргізудің жалпыға белгіленген мерзімдері 1.3-кестеде
Кесте-1.3
Түгендеу өткізу мерзімдері және олардың нәтижелерін
Түгендеу объектілері Ұсынылған өткізу мерзімі Нәтижелер
Негізгі құралдар Жылдық бухгалтерлік есеп жасау
Ақша қаражаттары, ақшалай құжаттар, құндылықтар мен
Тауарлы-материал-дық құндылықтар (шикізат, материал-дар, қорлар) Жылдық
Қойма мен базадағы тауарлар:
Сатылмайтын
Сатылатын
Жылына кемінде бір рет
Жылына кемінде екі рет Жауапкершілік сақтауға
Дүкендердегі және басқа да бөлшек сауда
Жылына кемінде екі рет Тауарларды, материалдар-ды,
Қоймалардағы дайын өнім Жылдық бухгалтерлік есептілікті
Өндірілген меншік-ті жартылай фабри-каттар және/немесе аяқталмаған
Банктермен есеп айырысу (есеп айы-рысу және
Бюджетке және бюджеттен тыс қорларға төлемдер
Филиалдармен, өн-дірістік бірлестік-термен (дербес ба-лансқа бөлініп
Дебиторлар мен кредиторлармен есеп айырысу Жылына
Аяқталмаған капи-талды жөндеуді қоса болашақ кезең
Инвестициялар немесе түрлі қаражат салымдары Жылдық
Кітапханалық қорлар Жылдық бухгалтерлік есептілікті жасау
Мұнай және мұнай өнімдері Айына кемінде
Бағалы металдар мен алмаздар Жылына кем
Жас мал мен борда-қылаудағы мал, құстар,
Баланстың қалған баптары Есеп беру жылынан
Қорытынды
Бухгалтерияда тугендеу тізімінің мәліметтері есепте көрсетілген
Салыстыру ведомостарын құру жұмыстарын бастамас және
Бухгалтерлік есеп стандарттарына сәйкес түгендеу нәтижелерін
Артықшылықтар мен жетіспеушіліктердің өзара есебі
Бухгалтерлік есепте өзара есеп көрсетілмейді
Артықшылықтар келешекте кінәлі адамдарды және олардың
Құндылықтардың жетіспеушілігін олардың туындау себептерінен тәуелсіз
Табиңи кему нормасы шегінде жетіспеушіліктерді өндіріс
Табиғи кему нормаларына артық жетіспеушіліктерді, құндылықтардың
Анықталған жетіспеушіліктер, құндылықтардың бүлінуінен залалдар нақты
Түгендеуді уақытында және сапалы жүргізу шаруашылық
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру
Бухгалтерлік есеп стандарттары және оларға әдістемелік
Бухгалтерлік есеп шотттарының үлгі жоспары (ҚР
Ә. Бухгалтерлік есептің теориясы және принциптері.
Баймуханова С.Б., Балапанова Ә.Ж. Бухгалтерлік есеп.
Кеулімжаев Қ.К. Шоттар корреспонденциясы. – Алматы:
Кеулімжаев Қ.К., Әжібаева З.Н., Құдайбергенов Н.А.,
Кеулімжаев Қ.К., Әжібаева З.Н., Құдайбергенов Н.А.
Назарова В.Л. Шаруашылық жүргізуші субъектілердегі бухгалтерлік
Назарова В.Л. Бухгалтерлік іскерлік корреспонденция. –
Нидлз Б., Андерсон Х., Колдуэлл Д.
Никиткин В.М., Никиткина Д.А. Теория бухгалтерского
Палий В.Ф., Палий В.В. Финансовый учет.
Радостовец В.К., Ғабдуллин Т.Ғ., Радостовец В.В.,
Салина А.П. Принципы бухгалтерского учета. –
Сейдахметова Р.С. Современный бухгалтерский учет. –
Соколов Я.В. Очерки по истории бухгалтерского
Төлешова Г.К. Дамыған қаржылық есеп. –
Штиллер М.В., Сеилова М.М. Принципы бухгалтерского
Щадилова С. Бухгалтерский учет для всех.
«Бухгалтерский учет и аудит», «Библиотека бухгалтера
2

Ұқсас жұмыстар

Түгендеу түсінігі

Бухгалтерлік құжаттардың жіктелуі

Құжаттарды бухгалтерлік өңдеу

Банктердегі арнаулы шоттардағы ақшалай қаржылар есебі

Біріккен жарғылық капитал

Түгендеуді ұйымдастыру есебі

Ақша қаражаттар қозғалысының мәні мен маңызы

Бухгалтерлік құжаттар туралы

Сатып алынған материалдық емес активтердің көрсетілуі