Шығыс нан комбинаты
Мазмұны
Кіріспе
1 «Шығыс нан комбинаты» ЖШС-нің жалпы сипаттамасы және
1.1 Кәсіпорынның құрылу жәпе даму тарихы
1.2 Кәcіпорын өнімінің және оның негізгі тұгынушыларының қысқаша сипаттамасы
1.3 Кәсіпорынның ұйымдастырушылық және басқарушылық құрылымы
1.4 Кәсіпорынның нарықтық стратегиясы және маркетингтік жоспарлау
1.5 Өндірістік-шаруашылық қызметті ұйымдастыру
1.6 Кәсіпорынның ресурспен қамтамасыз етілуі
2 «Шығыс нан комбинаты» ЖШС қызметінің техникалық-экономикалық сапаттамасы
2.1 Негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіштердің сипаттамасы
2.2 Өнімді өндіру және өткізу шығындарын талдау
2.3 Негізгі өндірістік қорлар мен айналым қорларының құрамы мен
2.4 Кәсіпорын персоналы, олардың еңбегін төлеу және ұйымдастыру
2.5 Кәсіпорынның қызмет көрсету және қосымша қызметтерінің сипатамасы
3 Кәсіпорынды қаржыландыру
4 Кәсіпорынның инвестициялық кызметін басқару
5 Кәсіпорындағы құжат айналымы жүйесінің сипаттамасы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиет тізімі
Қосымшалар
Кіріспе
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасы нарықтық жағдайға көшті, сол себептен
Сондықтан нарық жағдайына өтуге байланысты кәсіпорын ғылыми-техникалық прогресстің жетістіктерін,
Осы мақсаты орындау үшін шаруашылық субъектілерінің қызметін экономикалық талдауға
Мен өндірістік тәжірибені Қазақстан Ресггубликасының Семей қаласында орналасқан «Шығыс
Өзімнің жүмысымда мен «Шығыс нан комбинаты» ЖШС барлық қызметін
өндіретін кәсіпорын болып саналады. Өз жұмысымды жазу үшін мен
есепке және т.б мәліметтерге суйендім.
11
1 Кәсіпорынның жалпы сипаттамасы және потенциалы
1.1 Кәсіпорынның құрылу және даму тарихы
«Шығыс нан комбинаты» ЖШС 1980 жылы құрылған. «Шығыс нан
«Шығыс нан комбинаты» ЖШС құрылтайшылары Юсупов Нурлан Темірбекұлы и
Өнім өнімдері бойынша негізгі цех нан -тоқаш цехы. Өндіріс
«СКПП» ЖШС құрылғаннан бастап өнім сапасын бақылаудың фирма ішілік
Бухгалтерия кәсіпорынды басқару жүйесінде маңызды орын алады. Ол өндіріс,
12
Кәсіпорында сонымен қатар дайын өнімнің өнкізу нарығына талдау жасайтын,
Кәсіпорынның үзіліссіз қызмет етуі үшін шикізаттар мен материалдарды негізгі
Құқықтық, кадрлық сұрақтармен құқықтық бөлім айналысады. Бүл бөлімнің құрылымына
Машиналар, құрал жабдықтардың үзіліссіз қызмет етуіне бақылауды бас механик
Бүгінгі күні «Шығыс нан комбинаты» ЖШС 350 түрлері тауарлар
«Шығыс нан комбинаты» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі Шығыс Қазақстан облысы
«Шығыс нан комбинаты» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің негізгі қызмет түрі
Кәсіпорынды жоғары сапалы ұнмен қамтамасыз ету және бидай өндіру
13
Осы сатып алынған нан зауыттарын шикізатпен қамтамасыз ету мақсатында
Соңғы кездері кәсіпорын өзінің өндіріс көлемін үнемі ұлғайтуда, өнім
«Шығыс нан комбинаты» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі өз өнімдерімен 280-ге
Нарықтық қатынастарға көшумен байланысты дамыған елдерде қолданылатын халықаралық бухгалтерлік
Қазіргі таңда нан зауыты Қазақстанның түпкір түпкіріндегі 180 ірі
14
1.2 Кәсіпорын өнімдерінің және негізгі тұтынушыларының қысқаша
Қазіргі таңда «Шығыс нан комбинаты» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі Қазақстан
«Шығыс нан комбинаты» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінде өндірілетін өнімдер экологиялық
Қазақстан Республикасының нарығында «Шығыс нан комбинаты» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі
15
«Шығыс нан комбинаты» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі бірінші сортты астық
«Шығыс нан комбинаты» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің нан-тоқаш өнімдері берілген
Кәсіпорынның басты және негізгі тұтынушылары болып Семей қаласының халқы
50 жылдан астам уақыттан бері нан өнімдері өндірумен шұғылданған
1.3 Кәсіпорынның ұйымдастырушылық және басқарушылық құрылымы
Кез келген кәсіпорын қызметі еңбекті ұйымдастырудан басталады.
16
Кәсіпорынды басқарма төрағасы басқарады. «Шығыс нан комбинаты» ЖШС-де әр
Басқарма төрағасы кәсіпорынды басқаруды өз орынбасарларының, өндірістік бөлімше бастықтарының
Техникалық директордың функционалдық міндеттері: барлық бөлімшелердің тоқтаусыз жұмыс істеуін
Өндіріс бойынша директор. Функционалдық міндеттері: цехтың жоспарлы тапсырмаларды орындауын,
Экономика және қаржы бойынша директор. Оның негізгі жұмысы кәсіпорын
«Шығыс нан комбинаты» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің үйымдастырушылық және басқарушылық
1. құрылымының қарапайымдылығы;
2. байланыстардың минималды саны;
3. жауапкершілікті бөлудің толық және
Кәсіпорынның өндірістік құрылымы
18
Сурет 1 – Кәсіпорынның өндірістік құрылымы
Қосымша және қызмет көрсету цехтары
1.4 Кәсіпорынның нарықтық
«Шығыс нан комбинаты» ЖШС-нің нарықтық стратегиясы болып тұтынушыларға сапалы
толық кешенді қызмет көрсетумен қамтамасыз ету;
өнім ассортименті мен номенклатурасын көбейту;
өткізу және жабдықтау нарығын зерттеу;
өткізуді ынталандыру жэне шығындарды төмендету арқылы өнімнің
бэсекелестік қабілетін арттыру;
жеке тапсырыстарды орындау;
сауда торабының жұмысын бақылау.
Бар тұтынушыларынан айырылып қалмау жэне жаңа тұтынушыларды тарту мақсатында
жеткізіп беру сенімділігі;
баға бойынша ұсыныстарды шешу жылдамдығы;
сауда торабының масштабы ;
Семей қаласында орналасқан «Шығыс нан комбинаты» ЖШС, «Керуен-сауда» макарон
Фирманың артықшылықтары: үлкен өндіріс көлемі, ассортименттің көптігі, бағасының төмендігі,
Кәсіпорынның жұмысымен танысу барысында ерекше көзге түскен жайт
Маркетинг- кәсіпорынды басқару жүйесінің спефификалық элементі. Кәсіпорында өнімді таратумен
Қазіргі уақытта нан өнімінің нарығы күннен-күнге толығуда, себебі шағын
Кэсіпорынның тауарлық саясаты төмендегідей стратегияларды қолданады:
- тұтынушылардың нан өнімдерінің дәміне, бағасына деген көзқарастарын,
- жоспарлы өткізу нарықтарын іздестіру, нарық сегменттерін жаулап
- бәсекелестердің өткізу
Нан өнімдерін өткізу нарығындағы 64 пайыздық үлесті «Шығыс нан
Кәсіпорын нан өнімдерін өзінің сауда нүктелері арқылы және таратушылардың
Кәсіпорында жоғарыда айтылғандармен қоса тұрақты тұтынушыларға жеткізіп беру мен
1.5 Кэсіпорынның өндірістік-шаруашылық қызметін үйымдастыру
Макарон өнімдерін өндіру процесі толыгымен автоматтандырылған. Оны шартты түрде
1. Қамыр илегіш макарон өнімдерінің ерекшелігіне байланысты жогары
2. Пресс макаронды әртүрлі пішіндер мен мөлшерлерде басьш
3. Кептіру шкафы температура мен ылғалдылық мөлшерін есепке
4. Таразы макарон өнімдерін белгілі бір мөлшерлерге бөліп
5. Мөшек тігетін машина макарон өнімдері салынған қаптарды тігуге
Макарон өнімдері цехы тәулігіне 20 тонна жоғары жэне бірінші
Макарон өнімдерінің технологиялық процесі төмендегі суретте көрсетілген.
22
Сурет 2 - макарон өнімдері цехындағы технологиялық процесс
Элеватордағы өндірістік процесс құрылымы:
1. Автомобиль және темір жол транспорттарымен жеткізілетін астықты қабылдау,
2. Астықты жылумен кептіру, бұл шара оны дұрыс
3. Астық партияларын физикалық және химия-физиологиялық белгілері бойынша
1.6 Кәсіпорынның ресурспен қамтамасыз етілуі
Ресурстармен қамтамасыз ету түсінігі еңбек қорларымен, материалдармен, қаржылық және
серіктестігінің қолда бар негізгі құралдары келесілер:
1. Жер;
2. Машиналар мен құрал-жабдықтар;
3. Тасымалдау курылғылары;
4. Ғимараттар.
Негізгі өндірістік ғимарат кірпіштен тұрғызылған, жалпы ауданы 2661,2 км2.
Негізгі цехтарда өндірістік жүмыстар төмендегі қүрылғылар арқылы жүзеге асады:
1. ПешФТЛ;
2. «Бурат» үн өткізгіші;
3. Қамыр илеу машиналары;
4. «ШУЛ» прәндік пеші;
5. ПЭК-2 тоқаш пеші; 24
6. ЕАС - 208 кептіру камерасы;
7. СУМ - 75 орама аппараты;
8. БН - 25 прәндік пеші;
9. «Пионер» ұн өткізгіші.
Негізгі кұралдар өндіріс процесінде біртіндеп тозады, яғни өзінің физикалық
Негізгі өндірісгік қорлардың техникалық жағдайын меңгеру үшін келесідей көрсеткіштерді
жаңару коэффиценті (Кж);
істен шығару коэффиценті (Кш);
өсу коэффиценті (Кө);
жарамдылық коэффиценті (Кжар). 25
2 Кәсіпорын қызметінің техникалық-экономикалық сипаттамасы 2.1 Негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіштердің
Кәсіпорын қызмиетінің техникалық-экономикалық талдауы оның өндірістік-шаруашылық қызметін кешенді түрде
Кесте 1 -
Көрсеткіштер 2004ж 2005ж 2006ж 2006ж 2004 жылға, % 2006ж
Өндіріс көлемі, мың теңгемен 206500 265369 286955 139 108,1
Өткізуден түскен
табыс, мың
теңгемен ; 197888
256342 280077 141,5 109,3
Тольщ өзіндік құн,
мың теңгемен 192914
249099 270507 140,2 108,6
Негізгі қорлардың
құны, мың теңгемен 352778 356900 315867 89,5 88,5
Жұмысшылар саны,
Еңбек өнімділігі,
Айналым
қорларының құны, мың теңгемен 53448
Қор
қайтарымдылыгы,
теңгемен 0,56
0,72 0,89 158,1 123
Қор сиымдылығы, теңгемен 1,78 1,39
Қор рентабелділігі, % 1,22 1,27 2,0
Таза пайда,
Сату рентабелдшігі, % 2,5
2,8 3,4 136,0 121,4
Өнім рентабелділігі, % 2,58 2,9 3,5 135,6 120,7
26
Негізгі техникалық - экономикалық көрсеткіштерді есептеуде қолданылған мәліметтер кәсіпорынның
Кестедегі мәліметтерден көрініп тұрғандай кэсіпорындағы өнім өндіру көлемі жыл
Өндіріс көлемінің артуына байланысты толық өзіндік қүн мөлшері де
Өткізуден түскен табыс жыл сайын артып отырған, бүл кэсіпорынның
«Шығыс нан комбинаты» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің өнім өткізуден түскен
Сурет 3 - Өткізуден түскен табыс мөлшерінің өзгерісі
Рентабелділік корсеткіщтерін өндіріс тиімділігі мен онім өндіру
тиімділігі сипаттайды. Өндіріс рентабелділігі таза пайда көлемінің негізгі өндірістік
Өнім рентабелділігі таза пайданың толық өзіндік құн мөлшеріне қатынасы
Сурет 4 - Өнім рентабелділігінің өзгерісі
Сату рентабелділігі таза пайданың өткізілген өнім көлеміне қатынасы арқылы
Сату реэтабелділігі
I Сату рентабелділігіі
2=Е4
2005
2006
Сурет 5 - Сату рентабелділігі
2.2 Өнімді өндіруге және өткізуге кеткен шығындарды талдау
Өнімнің өзіндік кұны өндірістің экономикалық тиімділігінің маңызды көрсеткіші. Ол
Өнімнің өзіндік құнын талдау, осы көрсеткіштің өзгеруін, жоспарды орындауын
Кэсіпорынның жұмысымен танысу барысьшда ерекше көзге түскен жайт бұл
ассортимент ұсыньыады. Кәсінорынның бұл өнім түрі бойынша бәсекелестері төменде
Келесі кестеде «Шығыс нан комбинаты» жауапкершілігі
Кесте 2 -
Шығындар
статьялары 2004 2005 - 2006 2006ж. 2004ж. өзгер. 2006ж
Сомасы % Сомасы % Сомасы %
Материал шығындары, мың теңгемен 120875 62,6 182583 76,6
Соның ішінде:
Шикізат және
Қаптау материалдары 5000 2,6- 4456 1,87 6250 2,3 165,0
Отьш 1240 0.6 2220 0.93 3000 1,1 166,7 95.2
Электр энергиясы 4690 2,4 4792 2,0 5460 2,02 128,6
Еңбек ақы 21000 10,9 28000 11,9 33550 12,4 159,7
Аударымдар 7350 3,81 8236 3,45 11910 4,4 162,0 145,1
НӨҚ амортизациясы 7202 3,73 8400 3,5 8245 3,04 114,5
Өндірістік өзіндік
құн 156427 81,1 227219 95,4 245686 90,9 157,06 108,1
; Кезең шығьшдары 36487 19,9 11080 4,6 24821 9,1
Соньщ ішінде
| Жатяы және
экімшілік 8123 |
22,3 6212 56,1 10206 41,2 125,6 164,3
Өткіз бойынша
шығындар 8976
24,6 2720 24,5 8647 34,8 96,3 3,2 есе
Проценттерді төлеу 7270 19,9 |
Басқа
Толық өзіндік кұн 192914 100 238299 100 270507 100
30
Жоғарыда берілген кестеден көріп отырғанымыздай «Шығыс нан комбинаты» жауапкершілігі
250000
200000
150000
100000
50000
2004 2005
Сурет 6 - Толық өзіндік кұн құрылымы
Өндірілген өнімнің 1 теңгесіне шаққандағы шығын мөлшерін тауарлы өнім
31
Кесте 3 - Өндірілген өнімнің
Көрсеткіштер 2004 2005 2006 2006 жылдың төмендегі жылдарға .
2004ж 2005ж
Абс.+- % Абс.+- %
Өнім көлемі, мың теңгемен 206500
Өзіндік қүн, мың
Өндірілген өнімнің 1 теңгесін ' шаққандағы шыгьшы, теңгемен 0,934
Кестедегі мэліметтерге сүйеніп қарайтын болсақ, 2005 жьілы өндірілген өнімнің
2.3 Негізгі өндірістік корлар мен айналым қорларының құрамы мен
Негізгі капитал - бұл өзінің құнын дайын өнімге біртіндеп,
• Қор
Êê=Â/Êîðò
• Қор сыйымдылығы -
Кс=1/Kk (2)
• Қорлармен карулану
Ккар = Корт/ Аорт.т (3)
Сонымен қатар, негізгі қорлардың пайдалану тиімділігін есептеу барысьшда жаңару
Кесте 4 - «Шығыс нан комбинаты» ЖШС негізгі қоларды
Жылдар Тауарлық
өнім, мың
теңге НӨҚорта
жылдык қ^ны,
мың теңге Қор
қайтарымдылығы Қор сыйымдылығы
1 2 3 4 5
2004 206500 368750 0,56 1,78
2005 265369 368568 0,72 1,39
2006 286955 322421 0,89 1,12
Айналым қаржысы - бұл ақшалай формада айқындалатын айналым қорлары
33
Кесте 6 - Айналым корларын пайдалану тиімділігін талдау
Көрсеткіштер 2004 2005 2006 2006 ж 2004, % 2006
Өндіріс көлемі, мың теңге 206500 265369 286955 139 108,1
Айналым қорларының құны, мың теңге 53448 211494 166541 311,6
Айналым
Айналым
айналым уақыты, күн 93,26 288 209,3 2,2 есе 72,6
2.4 Кәсіпорын персоналы, олардың еңбегін төлеу және
Барлық кәсіпорындарда адам ресурстары басты орынды алады, кэсіпорынның барлык
«Шығыс нан комбинаты» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінде 163 адам тынбай
Жұмысшылардың біліктілігі олардың жасынан, жұмыс стажынан, біліміне байланысты. Сондықтан
Кәсіпорын персоналдарының құрамы мен құрылымы төмендегі диаграммаларда көрсетілген.
Барлық деңгей басшылары, адам
■ Мамандар
Қызметкерлер
Жұмысшылар
Сурет 7 - 2004 жьығы кәсіпорын персоналдарының құрамы (%)
Барлық деңгей басшылары, адам
■ Мамандар
Қызметкерлер
Жұмысшылар
Сурет 8 - 2005 жылгы кәсіпорын персоналдарының құрамы (%)
Барлық деңгей басшылары, адам
Мамандар
Қызметкерлер
Жұмысшылар
Сурет 9 - 2006 жылдағы кәсіпорын персоналдарының құрамы (%)
Кәсіпорын басшылары жұмысшылардың біліктілігін жоғарлатуда жан-жақты қызығушылық танытады. Сол
Еңбек ақы - жұмыскерлердің іс жүзінде істеген жұмысы үшін
Еңбек ақы қажетті өнімнің негізгі формасы болып табылады. Қажетті
«Шығыс нан комбинаты» жауапкершілігі шектеулі серіктестігіндегі орташа айлық жалақы
Соңғы үш жылдағы енбек ақы қорының өзгерісі келесі суретте
Диаграммадан көріп отырғанымыздай кәсіпорындағы еңбек ақы қорының мөлшері жылдан-жылға
36
еңоек ақы мелшері
2004
еңбек ақы мөлшері
Сурет 10 – Кәсіпорындағы еңбек ақы мөлшерінің өзгерісі
Еңбек ақы тікелей еңбек нәтижелерімен байланысқан. Оңтайлы ұйымдастырылған еңбекті
2.5 Кәсіпорынның қызмет көрсетуші және қосымша қызметтерінің сипаттамасы
«Шығыс нан комбинаты»
1. Тасымалдау цехы;
2. Электр цехы;
3. Жылу-энергетика цехы;
4. Механикалық-жөндеу цехы;
5. Гараж;
6. Сауда бөлімі;
7. Дайын өнім коймасы; 37
8. Құрал-жабдықтар коймасы;
9. Күзетпен қамтамасыз ету бөлімі;
10. Құрыдыс бөлімі.
Тасымалдау цехында калдық тасымалдайтын машиналар, камаздар, самосвалдар, фу ргондар
3 Кәсіпорынды қаржыландыру
Кез келген кәсіпорын өзінің тұрақты дамуы кызметі үшін белгілі
АҚ «ШҚ ¥ЖК» жоғарыда айтылғандай өзінің құрал-жабдықтарын жаңартумен және
Кәсіпорын банктен несие алу кезінде оның тиімді шарттарын қарастырады.
Өтей алу мүмкіндігі ретінде кәсіпорынның табысы, таза пайдасы, шығыны,
Банктен алынған несиені мақсатты түрде қолдану үшін кэсіпорын тарапынан
Қазіргі кезде кәсіпорын қаламыздың ірі банк фирмаларымен жұмыс істейді.
Кесте 7 - «Шығыс нан комбинаты» ЖШС 2004-2006 жылдар
Көрсеткіштер 2004 2005 2006 2006ж %
2004 2005
1. Өткізуден түскен табыс, мың теңге 197888 256342 280077
Соның ішінде
Басқа да
өткізулерден
түскен түсім 7297
8324 6243 85,6 75,0
Өткізуден тыс жұмыстардан түскен түсім -192
111
- -
2. Өнімнің өзіндік құны 156427 227219 245686 157,06 108.1
Жалпы кіріс 41461 29123 34391 82.9 118,1
Кезең шығындары 36487 11080 24821 68,0 224
Жалпы жэне экімшілік
Өткізу
бойынша
шығындар 8976 2720 8647 185,5 190,9
Проценттерді төлеу 7270
970 924 191,5 143,5
Басқа
Толық өзіндік Кұн 192914 238299
Таза пайда 4974 7243 9570 192.4 132,1
39
Комбинаттың аталған банктерде өзінің есеп айырысу шоттары бар.
жеткізушілермен есеп айырысу кезінде;
банктік несиелерді алғанда;
жұмысшыларға еңбекақы төлегенде;
тұтынушылармен есеп айырысу кезінде;
әр түрлі меншік формасындағы кәсіпорындармен есеп айырысу кезінде.
Комбинаттың бухгалтерлік бөліміндегі мамандар түтынушы мен жеткізушілер
Өзіндік құн - өнім өңдіруге жіне өткізуге кеткен барлық
Өзіндік қүнды төмендету арқылы қоғамның таза табысы, кэсіпорын пайдасы
Кәсіпорынның қаржылык жағдайын сипаттау үшін ^ Менеджерлер оперативті шешім
Өзіндік хұнды барлық өнім бойынша, жеке оның түрлері, процестері,
Өндіріске кеткен шығындарды белгілі бір белгілерге қарай бөлуге болады.
> Материалдық шығындар -
> Еңбек акы;
> Еңбек ақыдаи жасалынатын әлеуметтік төлемдер-зейнетақы қорына, жұмыс
> Амортизация;
> Басқа шығындар - жәндеуге кеткен, несие
— шығын баптары бойынша.
Шығын баптары дев бір немесе бірнеше экономикалық элементі бар
Кесте ВЖалькуляцйя шығындарының баптары
№ п.п. Баптар Шығьшдар і Шығын түрі
1. Шикізат пен негізгі материалдар негізгі
2. Қайтарьшатык қалдықгар құны
*5 Жартылай фабрикатгар,
г
4. Техн.максаттағы отын жэне энергия
5. Өндір.жұмысш негізгі еңбек ақысы негізгі
6. Өндір.жұмысш.қосымша еңбек ақысы негізгі қарапайым, тура
7. Әлеуметтік төлемдер негізгі қарапайым, тура
8- Жаңа өнімді
: 9. Жабдықты күту және пайд.шыгьшдары негізгі кешенді, жанама
10. Басқа үстеме шығындар үстеме кешенді, жанама
Өндірістік өзіндік құн =1-10 сомасы
11. Мерзім шығындары үстеме кешенді, жанама
Толық өзіндік құн = Өндірістік әзіндік құн +11
/41
Негізгі шығындар өнім өңдірумен тікелей байланысты болады, ал үстеме
Егер шығын бапына бір шығын элементі кірсе оны қарапайым
Шығындарды сондай-ақ, тура және жанама деп бөлуге болады, егер
Шетелде шығыкдарды өндіріс көлемінің өзгеруіне қарай тұрақты жэне өзгермелі
Шығындардың тұрақты және өзгермелі болуы белгілі бір релеванттық облыста
Әр кәсіпорын үшін (эсіресе жаңа) қай уақыттан бастап ол
Цед - енім бірлігінің бағасы. X - сатулардың шекті
сг -түрақты шыгындар. с* - өзгермелі шығындар, өнім бірлігіне
цх=сғ+су-х
цх-су-х = с,
Х(ц-с„)=с, сг
Х =-------------
Дед-Су
Өзіндік құнды төмендету әртүрлі факторларға тәуелді болады. Ең негізгілерге
1) өнім өңдіруді өсіру
э„ = -±—'- я, э =с Ві~Вх
" у
2) Материал сыйымдылығын азайту (шикізат пен материалдар бойынша
3) өнім өңдіру өсімін еңбек ақы өсімінен жоғары
4) Жаңа техниканы енгізу арқылы, өндірісті
Э,=(С,-С2)В, С| - шараға дейінгі өнім бірлігінің өзіндік құны.
5) өнімнің қор сыйымдылығын азайту арқылы (амортизация бойынша
6) Қалдықтарды және жогалтуларды азайту шараларын енгізу. Іс
1) Өндіріс шығындарының сметасы.
2) Өнім бірлігінің және тауарлық өнімнің
3) Өзіндік құнды төмендету көрсеткіштері.
4) Тауарлық өнімніц 1 теңгесіне шаққандағы
С.....
з, .=■
N
Кәсіпорында өзіндік кұнды жоспарлау процесінде келесі шаралар жүргізіледі:
1) Өн,цірістік
көрсетілетін өндіріс шығындарының
сметаны жалпы кзсіпорын бойынша емес, жеке цехтер, бөлімшелер бойынша
2) Жеке
тапсырыстар, секциялар, партиялар жэне т.с.с.
— нормативтіік - материалдық
— кезеңді - жаппай
— Тапсырыс бойынша- қайталанбайтын
— Операция бойынша -
4.Кәсіпорынньщ инвестициялық қызметін басқару
Инвестиция - хапиталды өндеуге, кеңейтуге, оған қызмет көрсетуге ареалған
Инвестицияның түрлері:
— нақты - ендірістік негізгі капталга, шаруашылық қызметтің
— қаржылық - тиісті қаржыяық
депозиттерге және т.б.). Инвестицияларды каржыландыру көздері:
- инвестордың ез қаржылық ресурстары және ішкішаруашылық резервтері
- банк несиелері;
- бағалы кагаздар бойынша сыйақылар;
- бюджет қаражаттары:
- бюджеттен тыс қорлардың қаражаттары;
- шетел инвесторларының қаражаттары.
Негізгі капиталдарды жаңартуға инвестициялар қайнар көздері амортизациялық оөдулер болып
Инвестициялар
Қаржылық
(акцияларға, облигацияларға жәе басқа да бағалы қағаздарга салымдар)
Қысқа мерзімді (1 жылғадейін)
Нақты
(кәсіпорынның негізгі капиталына, материалдық-өндірістік запастар-дың өсіміне салымдар)
Үзақ мерзімді (1 жылдан жоғары)
Сурет 12. Инвестициялардың жіктелуі
Экономикалық сараптаманыц нэтижелері бойынша бюджеттік инвестициялық жобаның техникалык-экономикалық негіздемесін
жобаларды іріктеуді экономикалық жоспарлау жөніндегі уәкілетті орган экономикалық сараптама
Қысқа мерзімд: инвестициялар ағымдық қүн және сатып алу қүны
Инвестициялар егебі 14 «Инвестициялар» шоты арқылы жүргізіледі:
141 «Еншілер серіктестерге инвестициялар»,
142 «Тэуелді серіктестерге инвестициялар»,
143 «Біріпл бакыланатын заңды түлғаларға инвестиициялар»,
144 «Басқалар». Инвестициялар гсебі СБУ № 14 реттеледі.
Банктің иязестициялық қызметі 2 бағыт бойынша жүзеге асырылады: 1)бағалы
Бағалы кағазд&р нарығы екіге бөлінеді:
- бірінші нарық - қосымша күрделі
- екінші нарық - шығарылған бағалы
Портфелдік инвестициялар - бағалы қағаздарды сатып алу және өз
Бағалы қағаздарға салынатыя инвестициялар өз иелеріне сыйақы немесе пайыз
келмеуі мүмкік.
Бағалы лэғаздардың
капиталдандыръогак кіріс л.әлшерін көрсетеді. Бағалы қағаздардың бағасы олардың кірісіке
Инвестициялар егебі ссйынше операциялар келесі кестеде көрсетілғен.
Кесте 9. ИнвестициялЕр есео: Зойынліа шаруашылық операциялар
р/е Операцияның қысқахііа мазм^ны Шоттар корреспонденциясы
Дебет Кредит
1. ¥зак мерзімді. тәуелді, бірігіп бақыланатын серіктестсрдгн іінзестицаялар алу
2. Тәуелді немесе еншілег серіктестіктің таза табысындЕГь: илзестәтдьщ удесінің
Э.
4. Тэуелді немесе
а) жүргізідгея кайта бағалау сомасы шегінде
б) жүргізідген қайта
Тәуелді немесе
871 141-144 141-144
141-144
5. Бүрын жойьоган соманы қалпына келтіру 141-144 871
6. Өткізу кезіндегі баланстық қүнды
Жалған капитал мен
Жалған капитал
өнеркәсіпті несиелендіруге үлкен ақшалы ресурстарды шоғырландыра алады. Яғни, инзестициялардың
Инвестицияларды басқару - жеке экономикалық агенттерінің тобымен атқарылатын ерекше
құрылымдардың рөлі де ұлғаяды. Мемлекеттік мекемелер
Дебет бойынша айдың соңы мен басындағы ккаржылық салымдардың калдығы,
Шот 401 «Акциялар», Шот 402 «Облигациялар» көрсетіледі.
5. Кэсіпорындағы құжат айналымы жүйесінің сипаттамасы
Мемлекет заңына сәйкес кұрылтай кұжаттары жарғы мен қүрылтай шарты
үлкен топқа белінеді: шығатын,
қүрылтай күжаттарында көрсетелген
заңды тұл?акын мекен жайын растайтын қүжат;
тіркеу үшін аіьоідардың төленгендігін растайтын түбіртек немесе оның көшірмесі
Сонымен қатар. кэсіпорын зртүрлі шаруашьшық келісім шарттар жасасады. Келісім
Комбинатта Қазақстан Республикасы Призидентінің Жарғымен бекітілген «Тілдерді дамыту және
Құжат айнглымының график бойынша жүруіне, құжаттарды уақтылы жэне сапалы
Алғашкы құжаттар
Айналым-сальдолык ведомості
№11 журыал - ордер
Бас кітап
Айналым-сальдолық ведомості
№ 10 журнал - ордер, ведомость
Баланс
Сурет 1! - «Шығыс наи комбинаты» ЖШС-нің кұжат айналымының
сызба-нұсқасы 50
«Шығыс нан комбинаты» ЖШС-дегі шаруашылық операциялардың құжатталу жүйесі кәсіпорык
у 51
Қорытынды
«Щығыс нан комбинаты» ЖШС-нің өндірістік қызметі - бүл жоғары
Кәсіпорын өзінің жеткен деңгейінде тоқтап тұрмайды, ол үзіліссіз жетілдіріліп
Қазіргі таңда «Шығыс нан комбинаты» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі Семей
Өндірістік тэжірибені әт>' барысында мен «Шығыс нан комбинаты» ЖШС-нің
Негізгі жұмыс атқарган бөлім жоспарлау бөлімі. Өндірістік тәжірибе бшікті
# 52
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1. "Қазақстан-2030" мгмяекеттік дамудың ұлттық бағдарламасы
2. ҚР Президентінің Қазақстан халкына жолдауы
3. Аврашков П.Я., Адамчук В.В., Экономика предприятия: Учебник
4. Әубэкіров Я., Нэрібаев К. жэне т.б. /
5. Әпсәләмов Н.Ә., Исабеков Қ.Ш., Сұлтанов Ө.С./
6. Баканов М.И., Шеремет А.Д., Теория экономического анализа:
7. Галаева А.М. Экономика труда: Учеб.пособие.-М., 1995, 287с.
8. Жолдасбаева / Кәсіпорын экономикасы; А, 2002ж.
9. Қалдыбаев А.С КәсшсЬын экономикасы. Оқулық / Алматы-2000
промышленности» Москва «Финансы и статистика» 1993г. 11 .Макконнелл
политика. 3 2т.: Перевод с английского 11-го изд. Том
1992.-399с: табл, граф. 12.0рганизгдия, иланирование
предприятйях мясной и молочной промышленности / Б.И.Стерленов,
В.В.Лебедев-М: Легках и пищевая промышленность, 1981-с 560 ІЗ.Савицкая
Издание 2-е,
"Экоперспектива" 1997г. 53
М.Савицкая Г.В. Анализ хозяйствекной деятельности предприятий АПК.
Издание 2-е, исправленное. Минкс, ИП "Экоперспектива" 1997г. 494с:
ил. 15.Стерлигоз Б.И. Органйзация, планирование производства и управление
на предприятиях мясной и молочной промышленности. М.: «Легкая и
пищевая промышленность», 1981г., 555с. Іб.Слезингер Г.Э. Труд в условиях
деятельности
«Агропро\шздат». 1986, 192 с. 18-Травин В.В.. Дятлов В.А. «Основы
«Инфра-М» 1995г. 21.Экономика: Учебник/под.ред.доц.А.С.Булатова. 2-е. Изд., перераб. И
доп. - М.:Издательство БЕК, 1997.-816 с. 22.«Экономика предприятия» гюд
Экономпресс, 2001г. 23.«Экономика пргдприятия»: Учеб. Под ред.
проф. Швандара В.А. - М.іЮЯИТИ ДАНА: 2000г. 24.«Экокомический анализ»
/
Гараж
Макарон цехі
Нан зауыты
өндірістік
цехтар
цехтар
Қызмет көрсету цехы
Қосымша
цехтар
Кондитерлік цех
Дайын өнім қоймасы
Механикалық цехтар
Асхана
Нан-тоқаш
өнімдері цехі
Электр цехы
Сапа зертханасы
Жылу энергетика цехі
Құрылыс жөндеу бөлімі
Қамыр илеу
Престеу
Кептіру шкафы
Таразы
Қап тігетін машина
Шығыс нан комбинаты ЖШС нан өнімдерін, макарон өнімдерін өндіру бойынша маманданған кәсіпорын
Кәсіпорын активтерін басқару және оның тиімділігін арттыру
Қазақстанның экономикалық аудандары туралы
Экономикалық қатнастар ортасы экономикалық көрсеткіштері
Қазақстанның экономикалық аудандары
Қазақстан моноқалаларының орналасу ерекшелігі және дамуы
Шығыс Қазақстан аумағының геоглогиялық құрылымы
Орталық Қазақстан экономикалық ауданының қалалары
ШҚО-ның экономикасының қазіргі жағдайы
Қазақстандағы экологиялық мәселелері