Екінші дүние жүзілік соғыста Ирактың ролі
Мазмұны
Кіріспе
1 Екінші дүние жүзілік соғыс қарсаңындағы Ирак
1.1 Ирактың ішкі саяси жағдайы..........................................................................9
1.2 Соғыс қарсаңындағы Ирактың халықаралық қатынастардағы орны.........12
2 Екінші дүние жүзілік соғыс жылдарындағы Ирак
2.1 1941 ж. 1 сәуірдегі Ирактағы төңкеріс және
2.2 Екінші дүние жүзілік соғыста Ирактың ролі................................................24
3 Ирак үшін екінші дүние жүзілік соғыс қорытындылары........................29
Қорытынды..........................................................................................................33
Пайдаланған әдебиеттер тізімі..........................................................................35
Кіріспе
Екінші дүние жүзілік соғыс
Қазіргі Ирак мемлекетіне 1920 ж. Осман империясының үш
1933 ж. король Фейсал кайтыс болып, орнына
сипатталды, әсіресе 1936 ж. әскери төңкерістен кейін.
Ирактың Англияға қатынасы бойынша екі
Англия соғысқа аттанғаннан кейін, Нури Саид Германиямен
Үкімет басына Рашид Али Аль-Гайлани басшылығы
дың қарсыластық ойы әр түрлі болды,
тәуелділігін әлсірету. Бірақ объективті
Ағылшын үкіметі Солтүстік Африкада және Қиыр Шығыстағы кернеулі
Сөйтіп жарияланбаған ағылшын-ирактық соғыс басталды. Нәтижесінде оқулықтарда ол
1943 ж. 17 қаңтарда Ирак үкіметі Германия және
1946 ж. 23 ақпан күні либериалдық қайраткер Тауфик
Жалпы нәтижеде ағылшындардың Хаббаниядағы жеңісі үлкен
ие болды, ол Таяу
шек қойды [4, 24 б.].
Осылайша Ирак пен Англияның
Жұмыстың мақсаты – Ирак мемлекетінің екінші дүние жүзілік
– Екінші дүние жүзілік соғыс қарсаңындағы Ирак
– Соғыс қарсаңындағы Ирактың халықаралық қатынастардағы орны;
– 1941 ж. 1 сәуірдегі Ирактағы төңкеріліс;
– Екінші дүние жүзілік соғыста Ирактың ролі;
Ирак үшін екінші дүние жүзілік соғыс қорытындылары, соның
Деректік негізде С.А Шумовтың «Ирак: история, народ, культура»
Ал, А.Р Андреевтің «Страны Ближнего и Среднего
еңбегінде тақырыпқа байланысты мынадай құжаттар келтірілді: «Парламент қабылдаған
Осы такырып жұмысын жазуда көптеген әдебиеттер пайдаланылды. Атап
Жұмыстың құрылымы үш тараудан тұрады. Бірінші тарауда екінші
Жұмыс тақырыбы 1930 жылдардың аяғы, яғни екінші дүние
1 Екінші дүние жүзілік соғыс қарсаңындағы Ирак
1.1 Ирактың ішкі саяси жағдайы
Мондаттық кезеңнен кейінгі күшейген саяси күресте «Аль-Ахали»
Саяси күрес аренасында көрнекті орынды жұмысшылар тобы иеледі.
Қазіргі Ирак мемлекеті 1920 ж. Ұлыбританиямен жасалған. Оған
1932 ж. Ирак формальді түрде тәуелсіздігін алды, бірақ
1933 жылдан бастап Ирактың корольі Гази I болған
Ирактың көрнекті реакциялық саясаткерлерінің бірі, ірі жер иеленуші,
1936 ж. 29 қазанда Бакр Сидки басшылығымен әскерлер
Х.Сулейман және Абу ат-Тиман өздерінің бағдарламасында реформалар жүргізуде
Наразылық белгісі ретінде осыған ұқсас позицияға қарсы
төңкеріс дайындап жатты.
Бірақ Хикмет Сулейман және Бакр Сидки демократиялық
Парламент қабылдаған заңды король бекітеді және оған конституцияның
Мемлекет корольі Фейсал II (1944 ж.), ол кәмелетке
Парламент корольдың бұйрығымен қурылады және таратылады. Заң шығарушы
705 бастауыш мектептер, соның ішінде 560 ұлдар үшін,
1.2 Соғыс қарсаңындағы Ирактың халықаралық қатынастардағы орны
1930 жылдар дәуірі бір жағынан, жаңа араб мемлекеттерінің
Иракта 1941 ж. сәуір айында мемлекеттік төңкеріс
1936 ж. Гитлер Ф.Гроббаны Иракта елшісі етіп
Фашитстік Германия араб халықтарын қулдарға айналдыруға ынталанды. Бірақ
Осы мақсатпен 1941 ж. наурыз айында Иракта адмирал
Иракта Англияға қатынасында екі позициясы болды. Бірінші позициясы
«Алтын квадрат» түзген төрт полковник – Махмуд
1941 ж. 1 сәуірде регент Абдул Иллахтың
2 Екінші дүние жүзілік соғыс жылдарындағы Ирак
2.1 Ирактағы 1941 ж. 1 сәуірдегі төңкеріс және
1930 ж. Ұлттық лига мандаты жойлғаннан кейін Ұлыбританияның
Ирак саясаткерлері мен әскерилердің бір бөлігі бұл келісімге
Өз кезегімен, 1940 ж. 24 маусымда Түркияға келген
1940 ж. 26 тамыз күні Берлинге құпия түрде
Оған жауап ретінде Ұлыбритания үкіметі Иракқа дипломатиялық каналдарына
1941 ж. 1 сәуірде Бағдат маңында орналасқан ар-Рашид
Жаңа үкімет тез арада Германия, Италия, Жапония және
Ағылшын үкіметі Солтүстік Африкада және Қиыр Шығыстағы кернеулі
Осылайша жарияланбаған ағылшын-ирактық соғыс басталды. Нәтижесінде оқулықтарда ол
Ағылшындықтармен оқытылған және құрылған ирактық армия төрт жаяу
Бұл күштерге Хаббаниядағы ағылшын гарнизоны қарсы тұрды, ол
ұшқыш болды, олар тез арада ағылшындықтарға әуеде сәттілікті
Ирактықтар өздерінің сауыт техника және артиллерриялық артықшылықтарын пайдалана
Иракқа «ось» державаларының көмегін алып қарасақ, 1941 ж.
1941 ж. 13 мамыр күні Түркия арқылы Мосулға
1941 ж. 23 мамырда германдық жоғары басшылық А.Гитлерден
Сол уақытта, 18 мамырда Палестинада құрылған ағылшындық
Аль-Гайлани басшылығымен «Ұлттық қауіпсіздік» үкіметі Мосулмен қатынасының тоқтағанын
2.2 Екінші дүние жүзілік соғыста Ирактың
1939 ж. гитлердік Германияның Польшаға шабуылы, және Ұлыбританияның
Ливан және Сирияда ассириялық әскери құрылымдар фашистік агентураға
Сол уақытта Бағдаттағы саяси жағдай шегіне дейін жетті.
Аэродромда әскери авиациялық бөліктер болмады және тек қана
Олар үлкен күшпен үш бобылаушы эскдрильдер және «Гладиатор»
Хаббанияда оқытылған ағылшын әскерлер болмағандықтан, аэродромның қорғаушы сауыт
1 мамыр күні Иракта ағылшындық әскери әуен күштерін
Антидағдарыстық ағылшын ұлтының қолбасшысы да сэр
2 мамырда таңғы сағат бесте «Веллинготон» бомбылаушылары ирактық
Нәтижесінде Шуайбаға Египеттен «Веллинктон» бомбышыларының тағы бір отрядтары
1941 ж. 2 мамыр күні Рашид Али Германия
Ирак басқа да мемлкекттер сияқты авиация үшін қозғалғанын
Иракта неміс авициясының алғашқысы 13 мамыр күні орнатылды,
Неміс авиациясы арқалы қауіпті жою үшін ағылшындар Солтүстік
18 мамырда ағылшын әскерлері авиация сүйенішімен Бағдатқа шабуыл
Майор Гломбердің өлімі шешуші белгіге іңкарланды. Немістер мен
Ағылшындардың Хаббаниядағы жеңісі үлкен маңызға ие болды, ол
3 Ирак үшін екінші дүние жүзілік соғыс
1943 ж. 17 қаңтарда Ирак үкіметі Германия және
1941 ж. 9 қазан күні үкімет басына Нури
1940 жылдар аяғында, яғни, екінші дүние жүзілік соғыстан
1946 ж. 23 ақпан күні либериалдық қайраткер Тауфик
Үлкен күшке теңдікті емес ағылшын ирактық келісімге қарсы
Екінші дүние жүзілік соғыс аяқталғаннан кейін Аль Гайлани
Ирак үкіметі сыртықы саясатта дербестік ала алмады. Ирак
1948 ж. 15 қаңтарда Порстмуттегі келісімге сәйкес Ұлыбритания
1946 ж. ақпан-шілдеде араб мемлекеттері мен Израиль ортасында
Ирактағы ағылшындық бақылау көптеген каналдар арқылы пайда болды
Ирак екінші дүние жүзілік соғысқа 1941ж. 19 сәуірден
Соғыста 20 ұшағы шығындалды, ал адам санынан нақты
Қорытынды
Ирактық операция – екінші дүние жүзілік соғыс қарсаңындағы
«1941 ж. 23 мамырда Гитлердің өзімен қол
Ирак гитлердік Германия үшін соғысқа армиясын аямайтынын пайдаланған
Жалпы Иракта екінші дүние жүзілік соғыс көптеген буржуазиялық-помещиктік
Осылайша жарияланбаған ағылшын-ирактық соғыс басталды. Нәтижесінде оқулықтарда ол
Ағылшындардың Хаббаниядағы жеңісі үлкен маңызға ие болды, ол
Қазыргі таңдағы Ирак мемлекетінің ресми атауы
Сонымен қорыта айтқанда, осы жылы Арабтық Шығыстағы ірі
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
1 История Великой Отечественной войны
2 Котлов Л.Н. Новейшая история
3 Родригес А.М. История стран Азии и
4 Фюдченко А.Ф. Ирак в борьбе за
5 Герасимов О.М. Ирак. –
6 Климентов В.П. Восток. // Ирак в
7 Мирский Г.И Ирак в смутное
8 Kirk G.E. The Middle East
9 Khadduri M. Independent Iraq. L.
10 Longrigg S.H. Iraq from 1900 to
11 Churchill W.S. The Second World War.
12 Гальдер Ф. Военный дневник начальника генерального
13 Хамди Валид. Курды и Курдистан в
14 Рожин И. Географические заметки.
15 Богатурова А.Д. Системная история международных
16 Ментешешвили А.М. Ирак в годы
17 Пенкин Ф.П. Иракская республика
18 Шумов С.А. Ирак: история, народ,
19 Андреев А.Р. Страны
20
Екінші дүние жүзілік соғыста Ирактың ролі
Соғыстан кейінгі ирак жағдайы
Осман империясы бірінші дүниежүзілік соғыста
Қазіргі әлемдегі аймақтық және жергілікті қақтығыстар
Халықаралық қатынастардағы аймақтық қауіпсіздік мәселелеріндегі орта шығыс
Таяу Шығыстағы қақтығыстарды шешу перспективалары
Араб халықтарына Ұлы державалардың жүргізген отарлық қысымын әшкерелеу
ХХ ғасырдағы елдерде ең алғаш фашизм ошағының пайда болуы
Иран мен Ирактың соғысқа әскери дайындықтары
ХХғасырдағы Иран мемлекеті