Қазақстанда қлыптасқан кәсіпкерліктің жағдайын және дамуын талдау




МАЗМҰНЫ
Кіріспе........................................................................................................................3
1 Қазақстанда қлыптасқан кәсіпкерліктің жағдайын және дамуын талдау
1.1 Кәсіпкерліктің даму эволюциясы............................................................................5
1.2 Қазақстанда кәсіпкерліктің қалыптасу мен даму проблемалары.........................9
1.3 Бизнес-инкубаторлар және технопарктар – шағын кәсіпкерлікті қолдаушы
2 Индустриалды-инновциялық қызметтің басымдықтары
2.1 Қазақстанның ғылыми-техникалық әлеуеті..........................................................15
2.2 Жоғары технологиялық өндірістер үшін мамандарға білім беру
3 Қазақстан Республикасында кәсіпкерліктің инновациялық түрлерін дамытудың нарықтық
3.1 Франчайзингтің қалыптасуы және даму мүмкіндіктері......................................26
3.2 Оффшорлық бизнестің қажеттілігі және оны пайдаланудың негізгі
ҚОрытынды................................................................................................................30
Қолданылған әдебиет.......................................................................................31
Кіріспе
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Соңғы жылдары Қазақстан Республикасы бірқатар
Экономиканы жедел түрлендірудің шектеуші факторлары мыналар: өндіргіш күштердің
Әлемдік экономиканың жаһандауы және қазақстандық экономиканың ашық жағдайында
Қазақстанның 2003 - 2015 жылдарға арналған индустриалды –
1 Қазақстанда қалыптасқан кәсіпкерліктің жағдайын және дамуын талдау.
1.1 Кәсіпкерліктің даму эволюциясы
Кәсіпкерлік туралы теориалық тұжырымда алғашқы рет 1725 –
Алғашқы «кәсіпкерлік» термині тәуекел сөзімен, ал кәсіпкердің өзі
Кейінрек ХҮШ – ғасырдың екінші жартысында Квисней (Quesney)
Басқа бір физиократ, дін қызметшісі Николас Бауде(Nikolas
Өз ілімінде ол жаңа енгізілімдерді басқарудың қажеттілігін,
1-Кесте «Кәсіпкерлік» терминіне дегенг әр түрлі көзқарастардың
Ғалымның фамилиасы, аты, жарияланған жылы Теорияда зертелген негізгі
Ричард Кантиллион
(Richard Cantillion) (1725)
Николас Бауде (Nikolas Baudean)
(1767)
Жан Батист Сэй
(Jean Baptist Say) (1810 )
Карл Менджер(Carl Menger)(1871)
Альфред Маршалл
(Alfred Marshal) (1890)
Джозеф Шумпетер (1910)
Франк Найт (Frank Knight) (1921) Кәсіпкер - өзіне
К әсіпкер тұрлаусыздық және тәуелдік жағдайда жұмыс істейді.
Кәсіпкер нарық талаптарына сай іс - әрекет
Кәсіпкер ең алдымен жаңартпа менеджері.
Меншектеуші мен кәсіпкер арасында айырмашылықтар бар.
Кәсіпкерлерді қолдап және арнайы оқытып отыру қажет.
Кәсіпкер еңбек - еңбек, жер, капитал сияқты негізгі
Кәсіпкер – белгілі бір моральдық және кәсіби қасиеттерге
Кәсіпкер тұрлаусыздық жағдайда жұмыс істейдг және әрдайым кәсіпорынныңалдында
Кәсіпкер шешім қабылдауда 4 сатыны қолдауы қажет: мәлімет
Кәсіпкер мен менеджердің қызметтерінде айырмашылықтар бар, демек оларға
Кәсіпкердің міндеті – капмтал, еңбекті іске қосу, жоспар
Кәсіпкерләктің мәні өндіріс күштерін жаңадан ұйымдастыру.
Кәсіпкерліктің қызмет інің бағыттары:
жаңа өнімдер немесе қызмет көрсетулер;
жаңа өндіріс әдістер;
жаңа өткізу нарықтару;
жаңа жабдықтау көздері ;
жаңа ұйым түрлері;
Кәсіпкер-әлеуметтік-экономикалық жаңартпашы.Кәсіпкер өз еңбегімен пайданың жаңа түрін жасайды-
1-Кесте жалғасы.
1
Давид Макклеланд (David Mc.Clelland) (1967)
Питер Друкер (Peter F. Druker) (1964)
Харви Либеистейн (Harvey Leibenstein) (1978) Кәсіпкер бір мезгілде
Кәсіпкердің негізгі мінднттері- ұйымдастыру және бақылау.
Кәсіпкер өз көзқарасын қорғау білу және қиыншылықтарды
Кәсіпкер болашақ нәтижелерді болжай алу, тәуекел ете алу
Бірінші рет пайда табуға мүмкіндік категориясын енгізеді.
Кәсіпкердің міндеті- ресурстарды тиімділігі төмен саладан ,тиімділігі жоғары
Кәсіпкер әр түрлі нарықтық жағдайларда жұмыс істеу білу
Ол сондай - ақ кәсіпкерлердің кемшіліктерін және оларды
1776 жылы Адам Смит өзінің «Халық байлығының табиғаты
Тек 1810 жылы Жан Батист Сэй алғашқы рет
Төлем қабілетті, тәртіпті, сақ, адал және тұрақты болуы;
Қарыз түрінде капитал тарта білу және несиені уақытында
Өз бойына әділеттілік, бизністі жете білушілік пен табандылық
Сол немесе басқа тауардың ерекшелігі мен маңыздылығын, оны
Нарыққа негізінен миллиондаған айналымы бар корпарацияларға жол ашық,
1.2Қазақстанда кәсіпкерліктің қалыптасуы мен даму проблемалары.
Нарық қатнастарға өту кезеңінде экономикалық реформаны сәтті жүзеге
Кәсіпкерлік – ел экономикасының жандануы мен одан әрі
Қазақстан Республикасында да тұрғындардың жұмыспен қамтылуын арттыру және
Дегенмен кәсіпкерліктің құрлымы заң–құқықтық, негізіне, ресми құжаттардан тұрады,
1.3 Бизнес- инкубаторлар және технопарктар- шағын кәсіпкерлікті қолдаушы
« Бизнес- инкубатр » сөзі біздің тұрмысымызға «business»,
Дамудың белгілі бір деңгейіне жеткен соң, әдетте үш
Бизнес- инкубатордың әр түрлі мағынасы бар. Біреулер бизнес-
«Бизнес- инкубатор» сөзі кәсіпорын құрудың икемді әдістер
АҚШ-тағы бизнес- инкубаторлар саны соңғы жылдаы тендесі жоқ
Бизнес-инкубаторлар – кәсіпкерлерді қажетті кеңес берулермен және қолдау
Бизнес-инкубатордың негізгі қорларына мыналар жатады:
- бизнес-инкубатор қызметкерлері, оның ішінде кеңес берумен
- құрал-жабдықтар, оның ішінде оргтехника(көшіуші машиналар, факсималды аппараттар,
- бір ай мерзімге жалға берілетін жиһаздар.
Бизнес-инкубаторлардың тиімді жұмыс істеу келесі адамдар тобының қызметіне
Демеушілер – бұл дербес бизнес ретінде бизнес-инкубаторына сатылған
Кеңес берушілер- оларға әр түрлі бағыттарадағы сараптаушылар
2.Индустриалды-инновациялық қызметтің басымдылығы
2.1 Қазақстанның ғылыми-техникалық әлеуеті
Ғылыми-техникалық әлеует бұл жинақталған ғылыми білімдер көлемі, олардың
Фундаменталды ғылым қазіргі технологиялардың негізін құрайтын фундаменталды және
Жоғарғы оқу ғылымы мамандарды дайындаумен тығыз байланысты
Бүгінгі күні отандық ғылым қандай жағдайда? Ғылымды, экономиканы
Республикада 10 мыңнан аса зерттеушілер мен мамандар жұмыс
2-Кесте Ұйымдар түрлері бойынша ҒЗТҚЖ орындайтын жұмысшылар саны.
Көрсеткіштер 2000 жыл 2001 жыл 2003 жыл
ҒЗТҚЖ жұмысбастылардың барлық саны.
Соның ішінде:
Ғылыми мекемелер
ЖОО (ҒЗИ)
Жобалық және жобалық конструторлық өндірістік
Басқалары қытушылық қызметпен қатар
ҒЗТКЖ орындайды
14756
9508
4305
520
375
45
4754
15339
7008
6845
912
316
258
4869
15998
6802
7542
827
510
317
4753
Барлығы 19510 20208 20741
ҚР БҒМ статистикалық мәліметтер 2003ж.
Соңғы онжылдықта қаржылық шектеулер, материалдық-техникалық қамтамасыз етудің жетіспеушілігі,
3-кестеҒылымға арналған шығындар
Мемлекет
АҚШ
Жапония
Германия
Франция
Швеция
Ресей
Қазақстан Респуликасы
2,9
3,0
2,35
2,25
4,0
1,2
20,
40,3
66,6
31,4
32,3
2,9
3,0
ҚР БҒМ статистикалык міліметтер 2003ж.
Әлемдік беделі бар ғылыми мектептер қатары қалыптасты. Олар
Қазақстандағы ғылымның қазіргі жағдайы аяқталған, бірақ тауарлық түрге
2.2 Жоғары технологиялық өндірістер үшін мамандарға білім беру
Қазақстан Президентінің халаққа 2004 ж. Жолдауында аталғандай: «ұлттық
Елдің тұрақты экономикалық өсу мәселеріне сәйкес кәсіпорындар мен
Қазақстанның жақын арада ғылыми- технологиялық дамуындағы ең негізгі
Индустриалды-инновациялық экономиканы қалыптастыру бөлігіндегі мемлекеттің міндеттері мен функцияларының
Қазақстандағы білім беру жүйесі жеделдетілген жаһандану, бәсеклестік және
Ғылыми- техникалық үрдістің жылдам дамуы техниканың дамуының бірнеше
Қазақстанда қандай білім беру үрдісін қалыптастыру және дамыту
Қазіргі уақытта республикада мемлекеттік, мемлекеттік емес жеке
Өндіріс бұрын кәсіби техникалық училищелер дайындаған кәсіби мамандардың
2.3 “Қаражанбасмұнай” АҚ- ның ұйымдастық - экономикалық сипаттамасы.
“Қаражанбасмұнай” АҚ-ы Маңғыстау облысындағы Қазақстан Республикасының ең ірі
1997 жылы 19 мамырда Қазақстан Республикасы Министрлер
Кәсіпорын тарихы
Қаражанбас кен орны 1974 жылы Бозашы түбегіде ашылды.
1992 ж. “Қаражанбастемнефть” “Қазақстанмұнайгаз” ұлттық мұнай компаниясының,
Қаражанбас мұнай өте ауыр, тұтқырлығы жоғары, құрамында парафині
1997 жылдың басында АҚ- ң қаржылық жағдайы өте
Кәсіпорынның ұйымдық құрылымы
"Қаражанбасмұнай" АҚ-ы құрамына келесі басқармалар кіреді: мұнай өндіру
Сонымен қатар келесі өндіріс цехтары кіреді:
1. мұнай өндіру цехы;
2. жер қабаты қысымын қадағалау цехы;
3. бу өндіру цехы;
4. мұнайды дайындау және айдау (перекачка) цехы;
5. технологиялық көлік цехы;
6. пайдаланылатын жабдықтарды прокатты-жөндеу цехы;
7. электроцех;
8. құралдарды бақылау-өлшеу цехы;
9. құрылыс жөндеу цехы;
10. скважиналарды жер
11. газ цехы;
12. аппараттардан құтқару бөлімі;
13. скважиналарды терең зерттеу лабораториясы;
14. денсаулық цехы.
Өндірістік цехтар басшылығын инженеринг вице-президенті басқаратын техникалық бөлім
"Қаражанбасмұнай" АҚ-ы ның басшылығында компания президенті, одан кейін
Қаражанбас кен орны орналасқан вахталы поселкеде 800 вахташы
Материалдық- техникалық жабдықталуы Қаражанбас кен орны канадалық "Мойна
Қаражанбас кен орнында өндірілген мұнайды тасымалдау берілген тапсырыстар
Өнім тұтынушы компаниялар
1. Шет елге: 80%-і
Европетролеум» компаниясы
2. Қазақстан ішінде: 20%-і : "Алмаз интернейшнл", ТОО
"Меркурий", ТОО "Аквтейс"
“Қаражанбасмұнай” акционерлік қоғамның шаруашылық қызметінің сипаттамасы төмендегі
4кесте
“Қаражанбасмұнай” АҚ – ның технико – экономикалық көрсеткіштерін
талдау
Мың тг.
№ Көрсеткіштер Өлшем бірлігі 2003 жыл 2004 жыл
1 Сатудан түскен табыс Мың теңге 64555 70684
2 Сатылған өнімдердің өзіндік құны
Мың теңге
42098
39331
-2767
93,42%
3 Жалпы табыс Мың теңге 22457 31353 +8896
4 Кезең шығындары Мың теңге 15222 17821 +2599
5 Салық салынғанға дейінгі табыс
Мың теңге
7235
13532
+6297
187,03%
6 Таза табыс Мың теңге 4819 10056 +5237
7 Табыс рентабельділігі
Пайыз
7,46
14,22
+1,9
190,6%
8 Жұмысшылардың орташа тізімдік саны
Адам
167
173
6
116,6%
9 Негізгі құралдардың жылдық орташа құны
Мың теңге
6548
13643
+7095
208,3%
10 Қор қайтарымдылығы Мың теңге 9,85 5,18 -4,67
“Қаражанбасмұнай” АҚ – ның технико – экономикалық көрсеткіштерін
талдау
Мың тг.
№ Көрсеткіштер Өлшем бірлігі 2003 жыл 2004 жыл
1 Сатудан түскен табыс Мың теңге 64555 70684
2 Сатылған өнімдердің өзіндік құны
Мың теңге
42098
39331
-2767
93,42%
3 Жалпы табыс Мың теңге 22457 31353 +8896
4 Кезең шығындары Мың теңге 15222 17821 +2599
5 Салық салынғанға дейінгі табыс
Мың теңге
7235
13532
+6297
187,03%
6 Таза табыс Мың теңге 4819 10056 +5237
7 Табыс рентабельділігі
Пайыз
7,46
14,22
+1,9
190,6%
8 Жұмысшылардың орташа тізімдік саны
Адам
167
173
6
116,6%
9 Негізгі құралдардың жылдық орташа құны
Мың теңге
6548
13643
+7095
208,3%
10 Қор қайтарымдылығы Мың теңге 9,85 5,18 -4,67
Кесте мәліметтерінен көріп отырғанымыздай сатудан түскен табыс 2003
Табыс рентабельділігін табу үшін таза табысты сатудан түскен
Жұмысшылардың 6 адамға артуы, компанияның 6 жас маманның
Негізгі құралдардың орташа мөлшері 7095 мың теңгеге
3 Қазақстан Республикасында кәсіпкерліктің инновциялық түрлерін дамытудың
3.1 Франчайзингтің қалыптасуы және даму мүмкіндіктері
Қазіргі таңда көптеген адамдардың арман-мұраттары франчайзингтің арқасында
Бүгінгі франчайзинг - өздерінің арман- мақсаттарына берілген және
Экономиканың қазіргі заманғы жағдайы, оның интернациоландыруы бизністің біріккен
Осындай себептерге байланысты бизнесті ұйымдастыруың франчайзикгтік формасының қалыптасуы
«Франчайзинг» сөзі ағылшын терминшнен аударғанда қандайда бір қызметті
Әділдік негізіндегі франчайзингтік өзара қатнастарды қамтамасыз ету үшін
3.2 Оффшорлық бизнестің қажеттілігі және оны пайдаланудың негізгі
Нарықтық экономикаға көшу және дүниежүзілік шаруашылық жүйесінің инеграциялану
Оффшорлық фирманы құру орында және тиісті болған дағдайда,
Оффшоралық бизнесте іскелрік мүмкіншіліктерінің үлкен шеңбері бар. Халықаралық
Қазақстандағы салық төлеушілердің оффшорлық бизнестің мүмкіншіліктерін білмегендіктен, оны
Оффшорлық фирма- кәсіпорынның ерекшке, ұйымды, заңды статусы және
Оффшорлық бизнестің пайда болуы мен дамуына салықтардың рөлі
Қазіргі таңда салықтар дәстүрлі функйияларын ғана орындамай, сонымен
Салық төлеушілерге қолайлы жағдайдың тәртібін жасайтын салықтық заңдылық,
Қортынды.
Индустриалды саясаттың сәттілігі әр сала, әр өндірістің бәсеке
ХХ ғасырдың соңы ХХІ ғасыр басындағы қоғамдық-экономикалық ұйымдар
Қазақстан Республикасы Презедентінің «Жеке кәсіпкерліктің дамуын мемлекеттік қолдау
Қолданылған әдебиет.
1 Мэнкью Н.Г. Принципы экономикс: Пер.с англ.-СПб.:Питер
2 Кенжегузин М.Глобализция и экономические интересы Казахстана//Мысль.-
3 Абуев Н.Степной Феникс//Мысль.-2005.-№1.61-65с
4 Кенжебаев З.Механизм регулирования и обеспечения экономического роста//Қаржы-Қаражат-Финансы
5 Браун Э.Руководству экономикой – новый уровень ответственности//Мысль.-2005-№4.-56-58с
6 Есентугелов А.Дологосрочная стратегия развития экономики и размещения
7 Шиликбаев С.Проблемы экономики и пути их решения
8 Нинхаус Ф.Глобализация, сырьевое богатство и динамика экономики:
9 Сабден О.Что делать для восстановления эконоимки Казахстана?-
10 Каренов.Р.С.Экономика Казахстана по пути рыночной трансформации.-Караганда: ИПЦ
11 Гумаргалиев И.Диалектика плана и рынка//Экономист.-2005.№7.29-38с
12 Келимбетов М.Проблемы финансированиея инфраструктур //Аль-Пари.-1999.№6.15-17с
13 Астапов К.Условия стабильного развития эконоических систем
14 Назарбаев.Н.А.Казахстан: Стратегия -2030.-Алматы: «Білім»,1998.35с
15 Максимов А.Экономический рост и занятость населения //Аль-Пари.-2001.№5-6.42-44с
16 Райхан Н.Факторы роста и эффективность внешней торговли
17 Васильиева Н.К вопросу об экономическом росте в
18 Шиликбаев С.Основные резервы экономического развития Казахстана
19 Кучуков Р.,Савка.А.Мировое хозяйство и тенденции //
20 Марценкевич В.Современная тенденция в экономики
21 Крюков В.,Ахматукаев М.,Заика И.Модернизация экономики и проблемы
22 Сакс Д. Экономические реформы в новых рыночных
32




Ұқсас жұмыстар
Индустриалды - инновциялық қызметтің басымдықтары
Кәсіпкерлік қызметтің негіздері
Қазақстандағы коммерциялық банктердің инвестициялық қызметінің экономикадағы ролі
Біртұтас педагогикалық процесс педагогиканың пәні және мұғалім іс-әрекетінің объектісі
Қазақстандағы шағын кәсіпкерліктің экономикалық әлеуеті
Экономикалық саясат
Шағын кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау туралы
Шағын кәсіпкерлік субъектілерінің бірлестігі
Қазақстан Республикасындағы шағын бизнес дамуын жетілдіру жолдары
Кәсіпкерлік ұғымы