Меншік құқығы
МАЗМҰНЫ
К І Р І С П Е 3
1 МЕНШІК ҚҰҚЫҒЫНА ЖАЛПЫ ТҮСІНІКТЕМЕ 5
1.1 Меншік құқығының түсінігі және мазмұны 5
1.2 Тарихи құқықтық аспектісі. 14
2 МЕНШІК ҚҰҚЫҒЫНЫҢ ПАЙДА БОЛУ НЕГІЗДЕРІ ЖӘНЕ
2.1 Меншік құқығының пайда болу негіздері. Ортақ меншік
2.2 Үлестік меншіктің ерекшелігі 20
2.3 Бірлескен меншіктің түсінігі және оның түрлері. 28
ҚОРЫТЫНДЫ 43
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 45
К І Р І С П Е
Меншік экономикалық санатын ұғынудың негізі тіптен ХІХ ғасырдағы ғылыми
Адамзат көптеген ғасырлар бойы меншік ұғымын зерттеп, дамыған сайын
Мүлік өз материалдық зат, осы затпен адам арасында
Қазақстан Республикасы өз алдында егеменді ел болғалы қоғамдық қатынастар,
Ал, қазір жоғарыда айтып кеткендей теңдей қорғалады. Мұның өзі
Біріншіден, ол өндірістік болуы, яғни оны өзі жұмыс істеп,
Екіншіден, өндірістік процеске қатыспай-ақ, басқа біреудің еңбегінің арқасында иемдену.
Үшіншіден, өндіріс арқылы емес, үлестіру,тарату процесі арқылы меншік иесі
Осы көрсетіліп кеткен әрбір тәсілдерінен әрбір азамат меншік иесі
Сонымен, бір мүлікке меншік құқығы бірнеше меншік иесіне тән
1. Үлестік меншік құқығы.
2. Бірлескен меншік құқығы.
Тақырыптың өзекті мәселелері – меншік құқығы, меншіктің өзі сияқты
Меншік құқығының ғылыми зерттеу жұмыстарымен байланысы –
Тақырыптың мақсаты - қойылған мақсатқа жету үшін зерттеудің
Объектілері қозғалмалы және қозғалмайтын заттар, ақша, бағалы қағаздар, шетелдік
Зерттеу әдістері қолданатын әр түрлі болып қолданады. Құқықтың әрбір
1 МЕНШІК ҚҰҚЫҒЫНА ЖАЛПЫ ТҮСІНІКТЕМЕ
1.1 Меншік құқығының түсінігі және мазмұны
Қазақстан Республикасында егемендігін алып, тәуелсіз мемлекет болғанына аз уақыт
1. Затқа ілесіп жүру құқығы бұған сәйкес затқа деген
2. Затқа деген құқықты қорғаудың абсолюттік белгісі. Яғни зат
3. Заттық құқық иелері меншік иесімен де үшінші тараппен
4. Заттық құқықтар меншік иесінен басқа кез-келген субъектілерде болуы
5. Заттық құқықтың ішіндегі ең негізгісі меншік құқығы болып
6. Заттық құқықтың төмендегідей түрлері бар:
1) Меншік құқығы
2) Шаруашылық жүргізу құқығы
3) Жедел басқару құқығы
4) Жерді пайдалану құқығы
5) Сервитуттар
Соңғы төртеуі өзге заттық құқықтағы меншік немесе мемлекеттік меншік
Меншік – субъектілердің белгілі бір затқа деген ие
Меншік құқығы – арнайы заңдармен белгіленген, арнайы заңдармен қамтамасыз
1) 1917 жылы Қазан төңкерісі кезінде. Яғни оған дейін
2) 1991 жылы Қазақстан Республикасы өзінің тәуелсіздігін алғаннан кейін,
Меншікті пайдалану қоғамның игілігіне қызмет етуі тиіс. Меншіктің субъектілері
Қазақстан Республикасы азаматтары Қазақстан Республикасы Конституциясы мен заңдары берген
Меншік мүліктік қатынастардағы ең басты қатынас деп айта аламыз.
Меншік мүліктік қатынастың бірі болып табылады. Ал, мүліктік қатынастар
Заң ғылымында :
1) Меншік құқығын объективтік мағынада;
2) Меншік құқығын субъективтік мағынада айырады.
Меншік құқығын объективтік мағынада мүліктік игіліктерді иеденуде, пайдалануда және
Меншік құқығын субъективтік мағына да заңмен белгіленген шекте мүлікке
Адамзат эволюциясы, тарихта жазылғандай ерте кезден адамдар дамып қоғамдық
Ерте кезден біздің уақытымызға дейін, қазіргі кезде де, болашақта
Әрбір адам өмір сүру үшін өзінің материалдық жағынан да,
1. Құқық өз қоғамдық өндірістің қуатты күші болып табылады.
2. Меншік иелерінің басым көпшілігі ескертпелерінсіз қоғамның әлеуметтік-демократиялық базасы
Меншік қатынасының құқықтық реттеуін түсіну, егер де оның экономикалық
Осы даулардың кесірінен меншік түсінігі мүлік деген сөздің синоним
Меншіктің экономикалық қатынас ретіндегі түсінігі. Адамзаттың тіршілік етуіне қажетті
Меншік түсінігі дегеніміз - субьектінің заң құжаттары арқылы танылатын
Иелену, пайдалану, билік ету. Иелену дегеніміз мүлікті іс жүзінде
Билік ету құқығы дегеніміз мүліктің заң жүзіндегі тағдырын белгілеудің
1. Заңдылық актілері бұл құқықты мойындауға тиіс.
2. Заңдылық актілер бұл құқықты қорғауға тиіс.
3.Өз қарауына байланысты меншік иесімен заттық құқықты жүзеге асыру.
4. Өзіне тиесілі мүлікке қатысты меншік иесі заттық құқықты
Меншік иесі өзіне тиесілі мүлікке өз қалауы бойынша келтірген
Меншік иесі өзінің мүлкімен абсолюттік түрде билік ете алады.
1. Жеке меншік.
2. Мемлекеттік меншік.
Жеке меншік ұғымы азаматтардың және мемлекеттік емес заңды тұлғалар
1. Жеке азаматтардың меншігі.
2. Жеке мемлекеттік емес заңды тұлғалардың меншігі.
Жалпы ұйымдар жеке меншіктің ерекше түрі. Жеке меншікте кез-келген
Мемлекет меншігінің болуы төмендегідей қоғамдық маңызы бар жағдайларға байланысты:
1. Мемлекет кейбір мүлікті тек өз меншігінде ұстау арқылы
2. Мемлекет өз қоғамдағы қоғам мүшелеріне, егер олардың табыстары
Қазіргі заманда мемлекеттің меншігінде: жолдар, атом энергиясы, байланыс, әскери-өндірістік
Мемлекеттік меншік республикалық және коммуналдық болып бөлінеді. Республикалық
Коммуналдық меншік дегеніміз – меншік жергілікті қазынадан заң құжаттарына
Шаруашылық жүргізу құқығы – бұл жағдайда мемлекет өз мүлкінің
Кәсіпорынның мүлкін бөтеннің меншігіне бере алмайды;
Мүлікті бөтеннің тегін пайдалануына бере алмайды;
Жеке меншік өкілінің қатысуымен филиалдар құра алмайды;
Үшінші тарапқа кепілдік бере алмайды;
Жеке меншік иелеріне өз қаражатынан Ұлттық банк бекіткен пайыздан
Жедел басқару құқығы – бұл жағдайда мемлекет өндіріс
Қазақстан Республикасының Конституциясы меншік құқығы мәселесінде меншікті пайдалану
Меншік міндеттейді онымен пайдалану бір уақытта қоғамдық игілікке қызмет
Меншік иесінің өз мүлкін иелену, пайдалану және оған билік
Пайдалану құқығы дегеніміз мүліктен оның пайдалы табиғи қасиеттерін алудың,
Меншік иесінің өз өкілеттігін жүзеге асыруы басқа тұлғалар мен
Меншік иесі өз құқықтарын жүзеге асырған кезде азаматтардың денсаулығы
Меншік құқығының мерзімі шексіз, мүлікке меншік құқығы осы Кодексте
Заң құжаттарында көрсетілген реттерде, жағдайлар мен шектерде меншік иесі
1. Қайтадан жасалған затқа меншік құқығын иемдену.
2. Қайта өңдеу.
3. Жалпы қолдагатын заттарды меншігіне айналдыру.
4. Иесіз мүлікке байланысты меншік құқығын алу.
5. Тауып алу.
6. Қарасыз қалған жануарлар.
7. Иелену мерзімінің ескіруі.
8. Қойма.
9. Өз еркімен құрылыс салу арқылы меншік құқығын иелену.
10. Туынды тәсілмен меншік құқығын иемдену.
1. Национализациялау.
2. Жекешелендіру.
3. Заң тұлғалардың қайта құрылуы және ликвидация кезінде меншік
4. Қоғам мүддесіне сай мемлекеттік иемдену оған қарау.
5. Меншік құқығын шарт бойынша иемдену.
6. Мұрагерлік жолмен иемдену арқылы.
Меншік құқығының пайда болу негіздеріне тоқталдым. Меншік құқығы меншік
Меншік иесіне өз мүлкін иемдену, пайдалану және оған билік
Иемдеу құқығы мүлікті іс жүзінде иеленуді жүзеге асыруды заңмен
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне қарағанда Ресейдің Азаматтық кодексінде иемденуге
Сонымен иемдену құқығы дегеніміз мүліктен оның пайдалы табиғи қасиеттерін
Билік ету құқығы дегеніміз мүліктің заң жүзінде тағдырын белгілеудің
Меншік құқығы оның нысанының ерекшелігіне қарай тоқтауы мүмкін, мысалы
1.2 Тарихи құқықтық аспектісі.
Меншік қатынасы қоғамдық құрылыстың әлеуметтік-экономикалық мәнін білдіреді. Сондықтан да
1) Алғашқы қауымдағы меншік. Яғни қоғамдағы мүлік, дүниенің барлығы
2) Құл иеленуші мемлекеттегі меншік нысанына адамдар жатты.
3) Феодалдық мемлекеттегі меншік нысанына натуралдық өндіріс, жер
4) Буржуазиялық мемлекеттегі меншік нысанына индустрия жатты. Яғни қоғамда
5) Социалистік кезеңде меншіктің тек мемлекеттік нысаны болды. Демек,
6) Нарықтық кезеңде меншік мемлекеттік және жеке нысанда қалыптасты.
Меншік құқығы ең алғаш құқығы мықты жетілген Рим империясының
Алайда жеке меншік иесінің құқығы қаншама ауқымды болса да,
Римде құқықты жария және жеке деген. Қазақстан Республикасының қазіргі
Азаматтық құқық, құқық қатынаспен бірге пайда болады. Толық әрекет-қабілеттілік
2 МЕНШІК ҚҰҚЫҒЫНЫҢ ПАЙДА БОЛУ НЕГІЗДЕРІ ЖӘНЕ
2.1 Меншік құқығының пайда болу негіздері. Ортақ меншік
Меншік құқығы тек белгілі бір заңды оқиғаның немесе жиынтық
1. Меншік құқығы ерік білдіру негізінде пайда болады, яғни
2. Құқық мирасқорлық бір суібъектінің меншікке деген құқық мирасқорлығына
Осы негіздерге байланысты меншік құқығының пайда болуы екі топқа
1) Бастапқы негіз – меншік құқығы жаңадан жасалған затқа,
а) Алғашқы рет жаңадан жасалған затқа;
б) Қайта өңдеу нәтижесінде пайда болған затқа;
в) Көпшіліктің қолы жететін затты жинап алу;
г) Иесіз зат пен мүлікті меншікке алу;
д) Олжаға деген меншік құқығы;
ж) Көмбеге деген меншік құқығы;
з) Қараусыз жануарларға деген меншік құқығы;
и) Өз бетімен салынған құрылысқа деген меншік құқығы;
к) Иелену мерзімінің ескіруі негізәінде меншікке ие болуы;
2. Туынды негіз бойынша меншік құқығы төмендегі жағдайларда пайда
а) Мүлікті ұлттың меншігіне алу;
б) жекешелендіру;
в) Таратылған заңды тұлғаның мүлкін меншікке алу;
г) Борыштың есебіне өндіріп алу;
д) Тәркілеу;
ж) Реквизициялау;
з) Жер учаскесін мемлекеттке қайтарып алуға байланысты, сол жерде
и) Затты шарт бойынша алу;
к) Зат пен мүлікті мұрагерлікпен алу;
Кейбір затқа деген меншік құқығының пайда болу ерекшеліктері:
1. Шарт бойынша алынған затқа деген меншік құқығы, егер
2. Егер шарт бойынша алынған мүлікке қатысты меншік құқығы
3. Қозғалмайтын мүлікке деген немесе оған теңестірілген объектілерге арнайы
Меншік құқығының пайда болуының төмендегідей құқықтық зардаптары мен салдары
1. Меншік құқығы пайда болған күннен бастап, оны күту
2. Меншік құқығы пайда бролған мезеттен бастап, меншіктегі заттың,
Ортақ меншік құқығы дегеніміз екі немесе бірнеше адамның меншігіндегі
Ортақ меншік мағынасын субъективтік мағынада екі немесе одан да
Ортақ меншік құқығы әртүрлі негіздерден туындауы мүмкін. Мысалы: Мұрагерлік
Ортақ меншік құқығының объектісі болып кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын
Сонымен бірге ортақ меншік ерліөзайыптыларда неке кезінде мүлік иеленуінен
1. Үлесі анықталған үлестік меншік.
2. Үлесі анықталмаған ортақ бірлескен меншік.
Ортақ меншік құқығы екі түрге бөлінеді:
1. Үлесі анықталған (үлестік меншік) әрқайсысы өзіне тиесілі өз
2. Үлесі анықталмаған (ортақ бірлескен меншік) иелену құқығы теңдей
Сонымен, ортақ меншік немесе бірнеше адамның меншігіне мүлік түскен
Ортақ меншік құқығы бөлінбейтін мүлікке екі немесе бірнеше тұлғалардың
Ортақ меншік құқығы бұл-мүлікті тең объект ретінде бірнеше тұлғалардың
Ортақ меншік құқығының институтының мазмұны мынадан көрінеді – ол
Ортақ меншік екі немесе бірнеше адамдардың меншігіне мүлік түскен
Азаматтық кодексте бөлінетін және бөлінбейтін мүлікке ортақ меншік құқығы
Ортақ меншік құқығының айырмашылығы заттық құқықтан тұрады. Заттық құқықта
Ортақ меншік қатынасы кез-келген меншік құқығының субьектілерінің арасында пайда
Ортақ меншік құқығы обьективтік мағынада-бір бүтін мүлікті бір уақытта
Ал, ортақ меншік құқығы субьективтік мағынада- бір бүтін мүлікпен
2.2 Үлестік меншіктің ерекшелігі
Ортақ үлесті меншік құқығында оның әрбір қатысушысының белгілі бір
Үлесті меншік құқығына тоқталсақ бұл- мүлік меншік иелерінің үлесі
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде әрбір меншік иесі ортақ үлестік
Егер меншік иесі өз меншігінің бұзылуын және оған төніп
Яғни, ортақ меншік үлесті болып аталады, егер әрбір қатысыушылардың
Қазіргі кезде бірлескен меншік мынадай түде болуы мүмкін:
1) Ерлі-зайыптылардың ортақ меншігі;
2) Шаруа ( фермер) қожалығының меншігі;
3) Жекешілендірілген тұрғын үйге меншігі.
Ортақ бірлескен меншік Қатысушыларының үлесі болады, бірақ алдын-ала нақты
Неке контрактісі бойынша ерлі-зайыптылардың ортақ және бөлек меншіктері болуы
Ортақ меншік құқығы өз азаматтардың қатысуымен үлестік, бірлескенді меншікте
Ортақ үлестік меншік дегеніміз - мүлік меншік иелерінің әрқайсының
Егер меншік иесі өз меншігінің бұзылуын және оған төніп
Ортақ үлесті меншіктің мағынасы - біртұтас мүлікке (мысалы, тұрғын
Ал, субъектив мағынада - бұл біртұтас мүлікті өзіне берілген
Ортақ үлестік меншік құқығының пайда болу негіздері. Ортақ меншік
Ортақ мүліктің құрамына - мүліктік пайдаланудан түскен жемістер, өнімдер
Үлестік меншік құқығындағы үлесті анықтау.
1. Егер үлесті меншікке қактысушылар үлестерінің мөлшері заң құжаттары
Жеке мүлік бөлек меншікте болады.Үйдің бөлек (өзіндік) меншікке жатпайтын
Үлестің теңсіздігін ортақ меншік құқығындағы-оның қатысушылары бекіте алады және
Үлесті меншікке барлық қатысушылардың келісімімен олардың әрқайсының ортақ мүлікті
Бұндай келісімді ортақ үлестік меншіктің қатысушылары ортақ меншікті құрар
Егерде ортақ үлестік меншіктің қатысушыларының бірі өзінің есебінен ортақ
Ортақ меншіктегі меншік иесінің заңдылық юридикалық маңызы. Осы сұрақ
Ортақ үлестік меншік құқығының жүзеге асырылуы. Ортақ үлестік меншік
Үлестік меншікке жататын мүлікті иелену, пайдалану және билік ету
Ал, билік ету ортақ мүлікпен тек қана қатысушылардың келісімі
Ортақ мүліктегі үлесін алу. Жоғарыда айтып кеткендей, ортақ үлестік
Бірақ, егерде үлестік меншік қатысушыларының біреуі өз үлесін бөтен
Үлес - ортақ меншіктегі алушыға шарт бойынша болса, шарт
Үлес сатып алудың басым құқығы бұзыла отырып сатылған жағдайда
Үлесті сатып алудың басым құқығын басқа біреуге рұқсат етілмейді.
Үлесті меншік құқығындағы үлестік шарт бойынша сатып алушыға ауысатын
Мемлекеттік тіркеу немесе нотариат куәландыруға тиісті шарт бойынша үлесті
Ортақ мүліктегі үлесті алу. Әрбір ортақ үлестік меншіктегі қатысушылар
Үлесті меншіктегі мүлік оған қатысушылар арасындағы келісім бойынша өздерінің
Үлестік меншіктегі мүлікті болу және одан үлесті бөліп-шығару салыстырмалы
Үлесті меншікке қатысушылар ортақ мүлікті төлеу немесе біреуінің үлесін
Бұл жерде ортақ мүліктен үлесті бөліп шығару талабын беруге,
Егерде мүліктен үлесті заттай бөлу мүмкін болмаса,үлестік меншік құқындағы
Жоғарыда көрсетілгенгендей, ережелер бойынша ортақ мүлікті бөлу ісін жүргізудің
Азаматтық кодекстің "Ортақ меншік" туралы барлық нормаларында оның қатысушыларында,
Егер де келісімге келе алмаған жағдайда,сол кезде туған дауға
Ортақ үлестік меншіктің туындауының негіздеріне тағы бір рет тоқталып
Сот практикасы көрсетілген дауды иеленудің келесі жағдайларын көрсетеді. Біріншіден,
Құрылысқа қатысқан тұлғалар жанұялық қатынас болса немесе тіпті байланысты
Үйді ортақ меншік деп таныған жағдайда құрылысшылар арасында "сот
Осы мақсатқа алынып жатқан үлесті басым сатып алу құқығы
Ортақ үлестік меншік құқығының тоқтатылуы. Ортақ үлестік меншіктің жаңа
Мүлікті бөлу және одан үлесін бөліп шығару негіздері мен
2.3 Бірлескен меншіктің түсінігі және оның түрлері.
Ортақ бірлескен меншік: 1) Ерлі-зайыптылардың ортақ меншігі.
Ортақ бірлескен меншік қатысушылары, олардың басқа өзара келісімдерінде өзгеше
Ортақ бірлескен меншік қатысушыларының арасында ортақ мүлікті бөлу және
Ортақ мүлікті бөлу және үлесті бөліп шығару,үлесті ортақ меншіктегі
Ортақ бірлескен меншік қатысушылары, олардың басқа өзара келісімдерінде өзгеше
Ал билік ету, яғни ортақ мүліктің тағдырын шешу барлық
Мәміле жасаған кезде нотариалдық куәландыру немесе мемлекеттік тіркеуді қажет
Жоғарыда көрсетілген иелену, пайдалану және билік ету тәртібі егерде
Ортақ бірлескен меншік, егер оған қатысушылар арасындағы шартта өзгеше
Ортақ бірлескен меншік құқығы басқа тұлғаларға құқық қабылдаушылық арқылы
Мүлікке билік ету жөніндегі мәмілені қатысушылардың қайсысы жасағанына қарамастан
Біріккен меншік қатысушылары өздерінің иелену және пайдалану құқығын кез
Бірлескен меншік қатысушылары, үлесті меншік қатысушыларынан айырмашылығы; олар ортақ
Нотариаттың куәландыруын немесе мемлекеттік тіркеуді керек ететін мәмілелер жасау
Басқа қатысушымен жасалған мәмілені бірлескен меншік қатысушысы дауласа
Ортақ бірлескен меншікті бөлу және үлесін бөліп шығарудың қажетті
Бірлескен меншіктегі үлесті анықтау процесі,келесісі орталық бірлескен меншіктегі бөлу
Бөлінгеннен кейін мүлікке ортақ меншіктікті құқығы тоқтатылады, ал бөліп
Ортақ мүлікті бөлу және одан үлесті бөліп шығару
Ортақ мүлікті бөлу және одан үлесті бөліп шығару негіздері.
Ортақ мүліктегі үлестен ақы өндіріп алу. Үлесті немесе бірлескен
Осы айтылған жағдай ортақ үлестік бірлескен меншіктегі үлесті бөліп
Ортақ меншіктің өзге қатысушылары борышқордың үлесін сатып алудан бас
Егер мұндай жағдайда үлесті заттай бөліп шығару мүмкін болмаса,
Егерде ортақ меншіктегі борышқордың үлесін алу мүмкін болмаса немесе
Бір затқа меншік біршнеше меншік иесіне қатысты болуы мүмкін,
Бірлескен ортақ меншіктің түрлері. Ерлі-зайыптылардың некеде тұрған кезде жинаған
Ерлі-зайыптылардың әрқайсының меншігі болып, некеде тұрған кезеңінде сыйлыққа, мұрагерлік
Егер некеде тұрған кезеңде ерлі-зайыптылардың ортақ мүлкі немесе басқа
Ерлі-зайыптылардың некеде тұрған шақта тапқан мүлкіне ерлі-зайыптылардың еңбек етуінен,
Некеде тұрған кездегі тапқан мүліктер, контрактіде немесе ерлі-зайыптылардың өздерінің
Нотариалдық ресімдеуді тамақ ететін ортақ мүлік жөнінде келісім жасау
Ерлі-зайыптылар өздерінің неке контрактілерінде бұл мүлікті ортақ үлестік немесе
Жұбайлардың бөлек мүлкіне ерлі-зайыптылардың некеге отырғанға дейінгі мүлкі, сондай-ақ
Сонымен, ерлі-зайыптылардың ортақ меншігі бұл некеде тұрған кезде жинаған
Міне, осыған байланысты мысал келтірейік: ерлі-зайыптылардың біреуімен тұрған үйді
Ерлі-зайыптылардың бірінің міндеттемелері бойынша жаза өз меншігіндегі мүлікке ғана,
Сот мүлікті бөлген кезде жұбайлардың әрқайсысына қай зат берілуге
Жұбайлардың біреуінің жеке міндеттемелері бойынша борышқор жұбайдың неке мүлкінен
Бірлескен меншіктің екі түрі: шаруа (фермер) қожалығының меншігі. Ал
Шаруа қожалығының мүшелері: жұбайлар, балалар, асыранды балалар (қыздар), ата-аналар
Өзіндік кәсіпкерлікті жүзеге асыруға негізделген фермер қожалығы, бірлескен шаруашылық
18 жасқа толған Қазақстан Республикасының іс-әрекетке қабілетті кез келген
Шаруа қожалығы ерікті негізде құрылады және жер пайдалану
Шаруа қожалығы Қазақстан Республикасындағы ауыл шаруашылығының тең құқықты өндірістік
Шаруа қожалығы өз қызметінің бағытын өндірісінің құрлымы мен көлемлерін
Шаруа қожалығының мүлкі, олардың арасындағы шартта өзгеше көзделмелсе, бірлескен
Шаруа қожалығы мүшелерінің бірлескен меншігінде оның мүшелерінің ортақ қаражатына
Егер де шаруа қожалығы жолданбалы (аренда) жер учаскесінде жүргізілсе,
Шаруа қожалығы қызметінің нәтижесінде алынған жемісі, өнім мен табыс
Егер де келісімге келе алмаған жағдайда, сотпен шешіледі. Шаруа
Сонымен, шаруа қожалығының басшысы ұйымдармен, азаматтармен және мемлекеттік органдармен
Барлық мүшелерінің шығып кетуіне байланысты немесе өзге негіздер бойынша
Шаруа қожалығының ортақ бірлескен меншік құқығы, шаруа қожалығының қызметінің
1. Ауылшаруашылық мақсатқа арналған жер учаскелерін бір жыл ішінде
2. Шаруа қожалығының мүшелерінің қызметін тоқтату туралы шешімі.
3.Қожалықта бір адам немесе осы шаруашылықты жүргізуді жалғастыратын мұрагердің
4. Жер құнарсыздандыратын тәсілдері қолданып, пайдалануы.
5. Жерді меншіктің қажеттілігіне алып-алу.
6.Банкроттыққа байланысты.
Шаруа қожалығы тоқтатылған жағдайда жоғарыда көрсетілген тәртіппен, оның мүлкі
Шаруа қожалығы шаруашылық серіктестігі немесе кооператив етіп қайта құрған
Шаруа қожалығының серіктестікке қатысушылары немесе коопаратив мүшелері болып табылады.
Егер де келісімге келе алмаған жағдайда, сотпен шешіледі. Шаруа
Сонымен, шаруа қожалығының басшысы ұйымдармен, азаматтармен және мемлекеттік органдармен
Барлық мүшелерінің шығып кетуіне байланысты немесе өзге негіздер бойынша
Жекешендірілген тұрғын үйге ортақ меншік. Жекешелендіру туралы заңдарға сәйкес
Тұрғын үйге меншік құқығын алуы азаматтарға өз қаржыларын тиімді
Тұрғын үйдің тиімді рыногын дамыту жаңа үйлер мен коммуналдық
Тұрғын үй қатынастары туралы заңда көрсетілген реттерде мемлекеттік тұрғын
Ортақ бірлескен меншіктегі тұрғын үйдің алып қойылуына барлық меншік
Тұрғын үйге ортақ меншік құқығы. Тұрғын үйді бірлесіп салған
Азамат тұрғын үйді әртүрлі негіздер бойынша иемдене алады. Олардың
Тұрғын үйдің, сондай – ақ құрылысы бітпеген тұрғын үйдің
Тұрғын жайдың меншік иесі ортақ шығын есебіне міндетті төлемдерді
Тұрғын үйге меншік құқығы үшінші жақты, тіптен мемлекеттік органның
Азаматтардың меншік құқығы объектілерінің ерекшелігі кондоминиумде көрініс табады. Кондоминиум
Бірнеше адамның меншігіндегі тұрғын үй оларға ортақ бірлескен меншік
1. Ерлі-зайыптылардың ортақ меншігі;
2. Жекешелендірілген тұрғын үйге ортақ меншік түрінде тиесілі болады.
Жай серіктестіктің ортақ меншігі. Ортақ меншіктің, азаматтардың заңды тұлғалардың
Ортақ бірлескен меншіктің басқа да түрлерінің пайда болуы. Бұл
.
Меншік құқығы төмендегі жағдайларда тоқтатылады:
Меншік иесі затты шарт жасап басқаларға бергенде;
Заңда көрсетілген негіздер бойынша меншіктегі зат оның иесінің ықтиярынсыз
Меншік иесі меншік құқығынан бас тартқан кезде;
Меншік иесінің мүлкінен оның борышқорлары есебіне ақы өндіріп алғанда;
күтімсіз ұсталған мәдени және тарихи қазыналарды сатып алғанда;
Меншік иесі өз затын жойғанда.
Ортақ меншіктің, азаматтардың заңды тұлғалардың заңды тұлға құрмай ортақ
Ортақ үлесті меншікке қарағанда ортақ бірлескен меншік құқығындағы үлестер
Бірлескен мүлікті бөлу немесе одан үлесті шығару жоғарыда қаралған
ҚОРЫТЫНДЫ
Сонымен ортақ меншік құқығы дегеніміз екі немесе бірнеше адамның
Ортақ меншік құқығы институтының маңызы мен мағынасы ең алдымен
Ортақ меншік құқығын субъективті мағынада екі немесе одан да
Ортақ меншік дегеніміз бірнеше тұлғалардың мүлікті бір объект ретінде
Сондықтан да ортақ меншік жалпы меншік қатысушылары арасындағы меншік
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. Скрябин С.В. Қазақстан Республикасының меншік құқығы.
2. Толстой Ю.К. Понятие об собствености. –Москва,
3. Төлеуғалиев Ғ.И. Қазақстан Республикасының Азаматтық құқығы. Оқулық.
4. Қазақстан Республикасының Конституциясы // www. zakon kz.
5. Басин Ю.Г. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінің Комментариі.
6. Новицкий И.Б. Римское право. Учебник. –Москва, 1998. -205
7. Басин Ю.Г. Заң және меншік. -Алматы, 1998.
8. Толстой Ю.К. Меншік заңының түсінігі. -Алматы,
9. Әжібаев С. А., Сүлейменов М.К. Азаматтық құқық
10. Покровский Б.В., Наменгенов К.Н. Правоотношения производственных объединений и
11. Мушинский В.О. Основы гражданского права. –Москва, 1995. -430
12. Жанайдаров И.У. Меншік құқығын оның жекелеген нысандарына қатысты
13. Суханов Е.А. Права собственности граждан. –Москва, 1993.
14. Иоффе О.С., Мусин В.А. Основы римского гражданского права.
15. Рубанов А.А. Проблемы совершенствования теоретической модели права собственности.
16. Сулейменов М.К., Басин Ю.Г. Азаматтық құқық. Жоғары оқу
Диденко А.Г., Иоффе О.С. Гражданское право: Пособие по изучению
18. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі // www. zakon kz.
19. Қазақстан Республикасының Тұрғын үй құрылысын дамытуға арналған Бағдарламасы
20. Жайлин Ғ. Ортақ меншіктегі үлесті бөлудің құқықтық салдары
21. Қазақстан Республикасының Неке және Отбасы туралы Заңы //
3
Меншік құқығы
Меншік және меншік құқығы
Азаматтардың меншік құқығы
Заңды тұлғалардың заттық құқығы
ҚАЗАҚСТАН ЗАҢНАМАСЫНДАҒЫ МЕНШІК ҚҰҚЫҒЫ
Меншік құқығын қорғаудың заттық - құқықтық тәсілдері
Меншік құқығын тану
Меншік құқығы жайлы жалпы ережелер
Мeншiк құқығы жәнe өзгe дe зaттық құқықтaр
Заттық құқық