Әлемдегі СПИД ауруына шалдыққандарға әлеуметтік жұмыстың жасалуы
МАЗМҰНЫ:
КІРІСПЕ 1
I СПИД ХХ - ХХІ ҒАСЫР ІНДЕТІ 4
1.1 Кең таралған дерт – СПИД-ке әлеуметтік талдау 4
1.2 СПИД ауруына қарсы күрес ұйымдастыру және осы саладағы
II СПИД АУРУЫНА ШАЛДЫҚҚАНДАРҒА ӘЛЕУМЕТТІК САРАПТАМА ЖАСАУ 24
2.1 Әлемдегі СПИД ауруына шалдыққандарға әлеуметтік жұмыстың жасалуы 24
2.2 Қазақстан Республикасында СПИД індетіне шалдыққандарға әлеуметтік көмектің жасалуы
ҚОРЫТЫНДЫ 41
ҚОСЫМША МАТЕРИАЛДАР 44
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 52
КІРІСПЕ
Соңғы жылдары жер шары халықтарының назары ХХ ғасыр обасы
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметтеріне жүгінсек, қазір әлемде соңы
СПИД – бұл жерде пайда болатын иммунды жетіспеушілік. Ал
СПИД – адамзат алдында тұрған жаңа және қиын проблема.
Зерттелу дәрежесі: СПИД ауруының зерттелу дәрежесі жайындағы проблемаға қатысты
Зерттеу жұмысымыздың өзектілігі: Қандай қоғамда болмасын адамдардың әлеуметтік
Осы ретте әлеуметтік жұмыстың теориясына тоқтала келіп, негізгі концепциялары
Әлеуметтік жұмыс саласы бойынша енді ғана дамып келе жатқан
Зерттеу жұмысымыздың мақсаты мен міндеті.
Зерттеу жұмысымыздың негізгі мақсаты – СПИД ауруына шалдыққандармен әлеуметтік
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметтері мен БҰҰ – ның
СПИД-ке әлеуметтік тұрғыдан талдау жасау;
СПИД ауруына қарсы күрес ұйымдастыру және алдын алу жолдары;
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметтеріне жүгіне отырып диаграммалық кестелер
Әлемдегі және Қазақстан Республикасындағы СПИД дертіне шалдыққандарға әлеуметтік көмектің
Зерттеу жұмысымның жаңалығы.
Жасалған әлеуметтік жұмыстарға қарайсақ, СПИД дертіне шалдыққандардың ішінде әйелдер
Зерттеген бітіру жұмыстың ғылыми жаңалығы – Дүниежүзілік денсаулық сақтау
Диплом жұмысының құрылымы зерттеліп отырған тақырыптың мазмұнына сай кіріспеден,
I СПИД ХХ - ХХІ ҒАСЫР ІНДЕТІ
1.1 Кең таралған дерт – СПИД-ке әлеуметтік талдау
Дүениежүзілік Денсаулық сақтау ұйымы өкілінің 1989 жылғы 5 қаңтарындағы
Соңғы деректерге қарағанда, СПИД – пен ауырғандардың саны АҚШ
СПИД ауруының эпидемиясын зерттеуде басты көңіл аударатын нәрсе –
Келтірілген мәліметтер СПИД – пен ауырғандардың шын санын ешкім
АҚШ – тың ауруды бақылайтын Ұлттық орталығының өкілі доктор
Жапонияда 1989 жылдың тамыз айының аяғында берілген статистикалық деректерге
Дүниежүзілік Денсаулық сақтау ұйымының хабарына қарағанда, соңғы уақытта Франция
1988 жылғы наурыз айының соңында Мысырдың денсаулық сақтау органдары
Заир үкіметі барген статистикалық деректер бойынша мемлекет астанасы Киншаса
Заир мемлекетінің ауылды жерлерінде СПИД вирусын тасымалдаушылар саны қалалардағыдан
Батыстағы көптеген мемлекеттерде СПИД ауруымен жиі ауыратын „қауіпті топқа”
Болашақ бағдарлауларға қарағанда, Заирда жыл сайын 1 – 3
Қазіргі кезде социалистік мемлекеттердің көпшілігі СПИД ауруы әзірге көп
Еуропадағы социалистік мемлекеттер СПИД ауруымен күрес жүргізудің қажеттігін бір
Болгарияда СПИД – ке қарсы бағытталған күрес 1983 жылдан
СПИД – ке қарсы көптеген шаралар Германияда да іске
Өзінің СПИД – пен ауыратынын жасырушылар Германияда заң жүзінде
СПИД – қарсы жан – жақты күрес Польшада да
Қытай халық Республикасында СПИД – ке қарсы күрестің басты
Будапештте өткен пресс – конференцияда (1988) Венгрия Республикасының әлеуметтік
Венгрияда СПИД - тің алдын алу мақсатында жүргізілетін шаралардың
СПИД вирусы жайлы мағлұматтарды барша жұртқа жеткізу. Сонымен қатар,
Қатерлі СПИД ауруымен күресу мақсатымен Куба астанасы Гавана қаласының
Кубаның СПИД жөніндегі Ұлттық комиссиясының 1988 жылғы сәуір айындағы
Жоғарыда келтірілген деректер АҚШ - пен, кейбір Африка және
Бұрын бізге беймәлімдеу болып келген жұқпалы дерт, ғасыр тажалы
Соның бірі – Алматы қалалық денсаулық сақтау департаменті мен
СПИД - туралы мағұлматтар біздің азаматтар құлағына жағымсыз естілуі
Кеңес Үкіметі кезінде сыртқы істер минстрлігінің хабарлама бақармасының бастығы
Кеңес Үкіметі кезіндегі азаматтар арасында СПИД вирусын тасымалдаушы ең
СПИД ауруы жер жүзінің әр территориясында және әрбір халық
АҚШ, Батыс Еуропа, Канада, Латын Америкасы, Австралия және Жаңа
Әр топта СПИД дертінің осылай таралуы – мемлекет аралық
Тазаланбаған шприцтер арқылы норкотик дәрілерді пайдаланатын нашақорларда СПИД ауруымен
Америка елдерінде СПИД – пен жыныстық қатынас арқылы еркектермен
Кейдін жыныстық жұқпалы ауруларда әдепсіз жыныстық өмірдің белгісі. Сондықтан
Жезөкшелер, нашақорлар және гомосексуалистер жыныстық жұқпалы аурулармен ауырмаса да
СПИД дертімен ауыратын жас баплалар мен сәбилер жайына да
1989 жылдың қаңтар айының соңғы күндері Қалмақстанның Элиста қаласында
Сонымен, АҚШ пен Еуропада гомосексуалистер, ал Африка елдерінде гетеросексуалистер
Шешімін таба алмай, қат – қабат мәселелер жағадан алып
Бұдан 21 жыл бұрын анықтала бастаған ЖПБИТБ бүгінде адамзат
БҰҰ – ның АИТВ/ЖПБИТБ (яғни, ВИЧ/СПИД) бойынша Біріккен Бағдарламасы
Жыл бойы өткізілетін бұл науқан БҰҰ – ның Дүниежүзілік
Науқанның мақсаты – дүниежүзі халықтарының және қоғамдарының назарын әлемдік
Алғаш рет 1988 жылы бұл науқан „Білімсіздіктен өлмеңіздер” деген
Шынында да бұл мәселеге ешкім де немқұрайлы болуға тиіс
Эпидемия басталғаннан бері әлем бойынша 60 млн адам осы
ВИЧ/СПИД эпидемиясының әлем аймақтары бойынша таралу ерекшеліктеріне және 2001
ТМД елдері (оның ішінде ҚР) кіретін Шығыс Еуропа және
Егер бұл аймақта басқа да жыныстық қатынас арқылы берілетін
Бүгінде Ресей Федерациясында ВИЧ жұқпасының жаңа сандары күн санап
Нашаны қантамырлары арқылы пайдаланушылар арасында тіркеліп жатқан ВИЧ жұқпасының
Еліміз бойынша 2001 жылдың тек желтоқсан айында 82 ВИЧ
Эпидемия басталғаннан бері еліміз бойынша 44 адам осы дерттен
Бұл дерт бойынша Қарағанды, Павлодар облыстарыэпидемия ошақтарына айналып отыр
Қазақстан Республикасы басқа да ТМД елдеріндегідей ВИЧ жұққандардың басым
Ал вирустың басқа таралу жолдарына тоқталатын болсақ, келесі сандық
Жас ерекшеліктері бойынша алсақ, 2522 ВИЧ жұққандардың басым көпшілігі
ВИЧ жұққандарды (яғни вирус тасушыларды) әлеуметтік ерекшеліктері бойынша топтасақ;
Елімізде Ішкі істер министірлігі тарапынан (яғни бас бостандықтарынан айырылғандар
Бүгінде Алматы қаласы бойынша 92 вирус жұққандар және СПИД
СПИД – ке шалдықпас үшін ол ауру жайлы не
ВИЧ – тің (адамның иммунитет тапшылығы вирусының) берілуі үш
ВИЧ жұққан адам ағзасынан вирустың басқа адамды ауруға шалдықтыратындай
Қан аралас сілекейде, несепте және басқа да табиғи бөлулерде
Адамның ВИЧ – пен жарақаттанғандығын вирустың көбеюі қабілетін сақтап
Медицина қызметкерлерінің кесілген жарадан емес, инеден жаралануынан вирусты жұқтыруы
Жарасыз дене терісіне вирус жабысатын жасушалар таппай, терінің қорғаушы
Жарақаттанған теріге, сондай – ақ ауыз бен көздерінің шырышты
1.2 СПИД ауруына қарсы күрес ұйымдастыру және осы саладағы
Қазірге дейін СПИД – ті емдеудің өте тиімді жолы
Соңғы кезде ауруды емдеу мақсатымен моноклональды антитела аталатын преператтар
„Нойе цайт” газетінде Гумбольдт атындағы Берлин Университетінің вирусология институтының
Сиэтл (АҚШ, Вашингтон штаты) қаласындағы рак ауруын зерттеу орталығының
Олардың айтуынша аталған ағаштың тұқымы құрамында СПИД вирусының организмде
Тель – авив медиуина орталығының маманы доктор Е. Скорник
АҚШ Ғылым академиясы медицина институтының Вашингтонда өткізген конференциясында америкалық
Соңғы кездегі хабарлар бойынша азидотимидин (кей мемлекеттердегі оның аты
СПИД – ке қарсы көптеген жаңа препараттар жасалуда. Солардың
Алғашқы лабораториялық бақылауларға қарағанда, цианодидеоксидитимидин СПИД вирусының клеткаларды
СПИД – бұл жерде пайда болатын иммунды жетіспеушілік. Ал
СПИД – жұқпалы әрі қатерлі ауру. Тіпті, оған қарсы
СПИД ауруының кең таралуына жол бермеу үшін Кеңес Үкіметі
СПИД – пен күресте өз жемісін береді десек, тексеруді
біріншіден, ауру жасырын кезеңде болуы мүмкін (антитела кейде 3
екіншіден, қазір біздің елімізде СПИД вирусы халық арасында тарай
Осы тұрғыдан қарағанда, СПИД – пен күресуде жеке адам
Жеке адам профилактикасында басты орын санитарлық ағарту жұмыстарына тиеді.
СПИД – пен күрестің тиімді болуы үшін уақытылы ауруды
СПИД – ке жол бермеу мақсатымен ауруханаларда емделушілердің барлығын
Осындай мақсатпен дәрігерлердің білімін жетілдіретін СПИД – ке арналған
СПИД пандемиясы уақыт талабына орай ауруды анықтаудың, оның алдын
1990 жылға дейін ТМД елдерінде СПИД – тің ғылыми
СПИД – пен күресуде халықаралық бірлестіктерсіз табысқа жету қиын
Жер шары көлемінде СПИД жайында жүргізілетін ғылыми зерттеулер мен
ХХ ғасырдың аяғында және ХХІ ғасырдың басында дүниежүзінде, әсіресе,
СПИД – пен күресу үшін Біріккен Ұлттар Ұйымы мен
СПИД – тің бағасын анықтау;
Халықаралық қарым – қатынасты үйлестіру;
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының СПИД – пен күресу бағдарламасын
математикалық модель жасаудың соңғы жаңалықтарын пайдалана отырып, СПИД –
СПИД кең тараған мемлекеттерге жан – жақты материалдық және
СПИД – тің В гепатитінің, және безгектің қоздырғыштарынан таза
Сонымен бүгінгі СПИД ауруы – жер шары халқының денсаулығына
Әлемдік вирусолгияның бірінші дәрежелі жұлдызы доктор Француаза Барре -
Дүние жүзіне мәлім ұлы қиалгер – жазушы Станислав Лем
”Тайм” журналының бір санында ”Жеңіліс тапқан айқас” деген тақырыппен
”Адамдар ата - аналарынан гөрі, өз уақытына көбірек ұқсайды”,
Бүгінгі таңда 30 миллион ерлер мен әйелдер, балалар иммунитет
Әр жыл сайын БҰҰ - ның бағдарламасы бүкіл әлем
Неміс жазушысы Карл Фон Клаузевицтің „Адамның топастығына құдай да
Дүние жүзінде әр күн сайын 8,5 мың адам
II СПИД АУРУЫНА ШАЛДЫҚҚАНДАРҒА ӘЛЕУМЕТТІК САРАПТАМА ЖАСАУ
2.1 Әлемдегі СПИД ауруына шалдыққандарға әлеуметтік жұмыстың жасалуы
Әлемдік вирусолгияның бірінші дәрежелі жұлдызы доктор Француаза Барре -
1980 жылы қыста Нью – Йорк университетінің ауруханасына „Саркома
Дүние жүзіне мәлім ұлы қиалгер – жазушы Станислав Лем
”Тайм” журналының бір санында ”Жеңіліс тапқан айқас” деген тақырыппен
”Адамдар ата - аналарынан гөрі, өз уақытына көбірек ұқсайды”,
Бүгінгі таңда 30 миллион ерлер мен әйелдер, балалар иммунитет
Әр жыл сайын БҰҰ - ның бағдарламасы бүкіл әлем
Неміс жазушысы Карл Фон Клаузевицтің „Адамның топастығына құдай да
Дүние жүзінде әр күн сайын 8,5 мың адам
СПИД - вирусының жұғу жолдары үш түрде дамиды:
қорғану тәсілдерін қолданбай жыныстық қарым - қатынаста
СПИД - вирусын жұқтырған қаны және сол қаннан жасалған
СПИД - вирусын жұқтырған ауру анадан бойындағы балаға немесе
СПИД – адамзат өміріне өте қатерлі ауру. Сондықтан оның
СПИД – тен қорғану үшін:
біріншіден, әлеуметтік, мемлекеттік және халықаралық шаралар ұйымдастыру қажет;
екіншіден, жеке адамды қорғауға бағытталған шаралар жүргізілуі тиіс.
Академик Л.В. Громашевскийдің теориясы бойынша жалпы жұқпалы аурулардың таралуын
Біріншіден, ауру таратушының тарату мүмкіншілігін тежеп, оған жол бермеу.
Екіншіден, аурудың таралу жолдары мүмкіншілігін тежеудің немесе жоюдың профилактикалық
Үшіншіден, әр адамның жұқпалы ауру қоздырғышқа қарсы тұра алатын
Сонымен, СПИД – ке қарсы күресте жасалынатын әлеуметтік жұмыс,
СПИД ауруының пайда болуы барлық елдердің өкіметі мен жұртшылығы
Осы аурудың кең тарауына жол бермеу үшін халықаралық күрес
СПИД вирусын тасымалдаушыларды ертерек табу үшін және бұл ауруды
Халық денсаулығын қорғау және СПИД вирусымен Қазақстан территориясында зақымдалуға
Қазақстан Республикасы азаматтары, сонымен қатар Қазақстан территориясында тұратын шет
СПИД вирусымен зақымдалған деп айлауға негіз бар адамдар өз
Шет елдік азаматтар және азаматтығы жоқ адамдар тексеруден жалтарған
Біле тұра басқа адамға СПИД ауруын жұқтыру қаупін туғызғандар
Біле тұра СПИД ауруымен басқа адамды ауыртқандар сегіз жылға
СПИД вирусымен зақымданғандарды анықтау үшін өткізілетін едициналық тексеру Ережесі
1. Тексеруге мыналар жатады:
Қан тапсыратын донорлар, қан плазмасы және басқа биологиялық сұйықтар
Шет елге 1 айдан аса жұмыс бабымен барған Қазақстан
СПИД таралған мемлекеттерден келген, шет елдік азаматтар;
Қауіпті топқа жататын адамдар: көп рет қан және оның
Эпидемологиялық зерттеулер кезінде эпидемолог – дәрігер анықтаған СПИД –
Тексеруден өтуге тілек білдірген басқа шет елдіктер.
СПИД – ті анықтаудың басты тәсілі – лабораторияда қанды
Қан тапсырушы донорлар, қан плазмасы және басқа биологиялық сұйықтар
Оқуға келген шет елдер тексеруден денсаулық сақтау мекемелерінде жүргізілетін
Лабораториялық немесе клиникалық тексеруден өткен Қазақстан азаматтар мен шет
Шет елдік дипломатиялық және консульдық өкілеттік қызметкерлердің, халықаралық, үкіметаралық
СПИД-тен қорғанудың ең тиімді жолы ерлі – зайыптылардың бір
Маңызды проблеманың бірі – органдарды қайта қондырып тігу. Әбетте
Бүгінде медициналық инструменттерді дер кезінде қайнату керек екенін есте
Ауруға қарсы вакцина еккенде қолданылатын инесіз пистолеттер – СПИД
Осы уақытқа дейін СПИД вирусын ұстара, ерінге жағатын бояу,
Шаштаразға барғанда, тырғанды тазалап бояуға (маникьюр) пайдаланылатын аспаптардың тазалығын
Қазір дүниежүзінің барлық түкпірінде СПИД – ке вакцина жасау
Москвадағы вирустық преператтар ғылыми – зерттеу институты да осы
Шет елдерде де вакцина варианттары жасалып, алғашқы сынақтардан өтуде.
Ең басты қиыншылық СПИД қоздыратын вирустың бірнеше түрінің болуы.
АҚШ өкіметінің және Коннектикут „Майкроджинсис инкорпорейтед” фирмасының қызметкерлері СПИД
Осы шешім жайлы АҚШ – тың федеральды денсаулық сақтау
2.2 Қазақстан Республикасында СПИД індетіне шалдыққандарға әлеуметтік көмектің жасалуы
Дер кезінде алды алынбай, асқындырылып жіберілген ауруға кейінде тосқауыл
Бұрыннан да айтып, жазып жүргеніміздей ВИЧ пен СПИД-тің ең
СПИД халқымызға қатер төндіріп келеді. Мұның бірінші дәлелі, қазақ
Сондай – ақ, БҰҰ – ның әлеуметтік жұмыс арқылы
1981 жылы пайда болған СПИД айналасы алты жылдың ішінде,
Әлеуметтік жұмыстардың жасалуы арқылы алынған 2002 жылдың 1 шілдесіне
Аталмыш орталықтың қоғам және БАҚ - мен байланыс
Жыныстық қатынас (вагиналды, анальды, оралдық түрлі);
Парентеральдық (есірткі қабылдауда бір инені бірнеше рет қолдану);
Жүкті әйел баласына не өз жатырында жатқанда не туғанда
Денсаулық сақтау министрлігінің мәжіліс залында вице – министр –
Ал дерт болса, дендей түсуімен үрейлі. Мәселен, биылғы жылдың
Бір алаңдаушылық туғызарлығы сол – ВИЧ (АҚТҚ) жұқпалығына шалдыққандардың
Биылғы жылы жаңадан ВИЧ (АҚТҚ) жұқпалығының қармағына іліккендердің саны
Ғасыр дертінің шеңгелі абайлап жүрмесе, ешкімді де аямайды. Бүгінгі
Бір ескерерлігі ауру әлеуметтік жайттың дүмпуіндей елестейтіні бар. Оған
Елімізде осынау дертпен күрес кең етек ала түскені көңілге
Елбасының жарлығымен биылғы жылы 2002 жылы „Денсаулық жылы болып”
Экономиканы дамыту, реформаларды жүргізу тек бір жақты мақсатты көздемей,
Мемлекетіміздің тәуелсіздігін алғанына он бес дылдай уақыт болды. Денсаулық
Жастардың бұл категориясын екі топқа бөлуге болады. Бірінші топтағы
Екінші топтағы жастардың бұзылуын түсіну қиын. Олар ата –
Ендеше, мұнымен қалай күресуге болады? Әуелгі кезеңде би кештерінде,
2002 жылы Алматыда өткен „Орта Азия мемлекеттері мен Қазақстандағы
- СПИД дертімен адам қанша уақыт өмір сүре алады?
- Небәрі 5-8 жылға ғана адам ағзасы бұл дертке
Тарихта мұндай құбылыс болмаған. Оба, сүзек, шешек секілді індеттерден
Өкінші қарай, БҰҰ – ның 20 жыл бойы бұл
Қазақстан Республикасында СПИД індетіне шалдыққандарға әлеуметтік көмектің жасалуы жайында
Ал, шын мәнінде ауруларды оқшаулау мәселесі заң тұрғысынан қаралады.
СПИД эпидемиясы қазір кең етек алуда. Дүние жүзі бойынша
Республикамызда АИВТ жұқпасы тіркелмеген аймақ жоқтың қасы. Қараша айының
Қазақстан Республикасы бойынша ВИЧ жұқтырғандар 1621 немесе 69,1 пайыз
Сондай – ақ, АИТВ жұқтырғандардың 87,3 пайызы есірткіні қан
Дүниежүзіндегі жинақталған тәжірибені қолданса, бәлки, СПИД – тің таралуын
ҚОРЫТЫНДЫ
Осындай кеселмен қоян - қолтық өмір сүріп жатқан жерлестерімізге
Адамзатқа тосын келген СПИД пандемиясы өте ауыр сынақ. Оны
Қазақстан Республикасында СПИД індетіне шалдыққандарға әлеуметтік көмектің жасалуы жайында
Ал, шыне мәнінде ауруларды оқшаулау мәселесі заң тұрғысынан қаралады.
Дүниежүзіндегі жинақталған тәжірибені қолданса, бәлки, СПИД – тің таралуын
Халықты әлеуметтік қорғау жүйесі шешілетін мәселенің үйлесімділігі мен бірдейлігіне
Европаның басым елдерінде халықты әлеуметтік қорғау жүйесінің американдықтарға қарағанда,
Ал, халыққа әлеуметтік көмек беруде американдық жүйесінде бірінші орында
Халыққа әлеуметтік қызмет көрсету - тұлғаның, мемлекеттің, қоғамның моральдік
Дүниежүзі ғалымдары әлі қатерлі дерттің емін тапқан жоқ. Барлық
Менің бұл зерттеу жұмысым алға қойған мақсатына жетті деп
ҚОСЫМША МАТЕРИАЛДАР
Қосымша 1
ТМД елдеріндегі ВИЧ инфекциясымен зақымданғандар саны 39046-ға жетті
Қосымша 2
Қазақстан Республикасында ВИЧ инфекциясын тізімге алған жылдар
Жылдар ҚР азаматтары Шет ел азаматтары Барлығы Өлгендер
1987 - 4 4
53
Оның ішінде 14-ке дейінгі балалр
2
1988 - 3 3
1989 2 2 4
1990 3 1 4
1991 2 - 2
1992 1 - 1
1993 5 1 6
1994 - 2 2
1995 4 1 5
1996 45 3 48
1997 428 9 437
1998 292 7 299
Барлығы:
01.01.1999
782
33
815
Қосымша 3
Орта Азия елдеріндегі СПИД-тің өршуі
Қосымша 4
Мемлекеттер Адамдар саны
Индия 3 970 мың
Индонезия 120 мың
Иран 20 мың
Малайзия 42 мың
Армения 2 400
Азербайжан 1 400
Беларусь 15 мың
Ресей 700 мың
Украина 250 мың
Франция 100 мың
Германия 41 мың
Италия 100 мың
Португалия 27 мың
Қырғызстан 500
Қазақстан 6 мың
Тәжікстан 200
Өзбекстан 740
Румыния 6 500
АҚШ 900 мың
Бразилия 610 мың
Аргентина 130 мың
Елдердегі 2001 жылдың соңына дейінгі СПИД – ке шалдыққан
Қосымша 5
БҰҰ – ның 2002 жылдың соңындағы СПИД-тің таралуы жөніндегі
Африка құрлығының Сахараның оңтүстік жағында 28 500 000
Африка құрлығының солтүстік жағы Таяу Шығыспен қоса есептегенде 500
Латын Америкасында 1 500 000
Кариб бассейні аймағында 420 000
Солтүстік Америкада 950 000
Батыс Европада 550 000
Шығыс Еуропа мен Орталық Азияда 1 000 000
Шығыс Азия мен Тынық мұхит өңірінде 1 000 000
Оңтүстік және Оңтүстік – Шығыс Азияда 5 600 000
Австралия мен Жаңа Зеландияда 15 000
Қосымша 6
ЮНЭЙДС және Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының ВИЧ/СПИД эпидемиясы бойынша
ВИЧ/СПИД - пен өмір сүріп жатқан адамдар саны Барлығы
Ересектер 37,2 млн
Әйелдер 17,6 млн
15 жасқа дейінгі балалар 2,7 млн
Тек 2001 жылдың өзінде алғаш рет вирус жұққандар саны.
Ересектер 4,3 млн
Әйелдер 1,8 млн
15 жасқа дейінгі балалар 800000
Тек 2001 жылдың өзінде СПИД - тен мерт болғандар
Ересектер 2,4 млн
Әйелдер 1,1 млн
15 жасқа дейінгі балалар 580000
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
В.И. Курбатова Социальная работа. "Феникс», 2003 г. Ростов на
Мастюкова Е.М., Московкина А.Г. Они ждут нашей помощи. М.,
Қарақұлов И., Қалжеков Т. „Бәрі де СПИД жайында”. –
Алматинское городское общество инвалидов. Сборник статей международного научного -
Ботагөз Фазылханова (Алматы қалалың СПИД-тің алдын алу және онымен
Бұл та осында. 133-135 беттер.
Қарақұлов И., Қалжеков Т. „Бәрі де СПИД жайында”. –
Төлен Зәрубайұлы СПИД – „ХХІ ғасыр індеті” // Астана
Қарақұлов И., Қалжеков Т. „Бәрі де СПИД жайында”. –
бұл да осында. 28 бет.
Социальное обслуживание населения и социальная работа за рубежом.
Алмагүл Әлиқызы. „Ажал мен тажал” // Қазақстан мұғалімі, 27.01.
Төлен Зәрубайұлы СПИД – „ХХІ ғасыр індеті” // Астана
Алмагүл Әлиқызы. „Ажал мен тажал” // Қазақстан мұғалімі, 27.01.
Қарақұлов И., Қалжеков Т. „Бәрі де СПИД жайында”. –
Ботагөз Фазылханова (Алматы қалалың СПИД-тің алдын алу және онымен
Қарақұлов И., Қалжеков Т. „Бәрі де СПИД жайында”. –
Қуанбек Боқаев „Халқымызға жойқын қатер төніп келеді!”// Қазақ әдебиеті,
„Сақтан” қоғамдық қорының вице – президенті Балсия Қуатбаеваның айтуынша.//
Төлен Зәрубайұлы СПИД – „ХХІ ғасыр індеті” // Астана
Қайсар Әлім. Дендеген дерт – дауасыз дерт// „Егемен Қазақстан”
Мұхтар Әлиев „Ғасыр дертіне қарсы ұлттық бағдарлама қажет”// Егемен
Бұл да осында. 3-бет.
Қуанбек Боқаев „Халқымызға жойқын қатер төніп келеді!”// Қазақ әдебиеті,
Қуанбек Боқаев „Халқымызға жойқын қатер төніп келеді!”// Қазақ әдебиеті,
"Егеменді Қазақстан». 20
Н. Байсақал, Ғасыр індеті өршіп келеді // „Алматы ақшамы”
Ишанбай Қарақұлов. „Сырласу”. – Алматы. 1989ж. 172-173 беттер.
46
Жас балардағы СПИД проблемасы тек
Қан арқылы жұғатын жұқпалы ауру
Туберкулез дертіне шалдыққан адамдармен жүргізетін әлеуметтік жұмыстар
ҒАСЫР ІНДЕТІ - СПИД
Қазақстанда аса қауіпті, әлеуметтік мағыналы аурулар
СПИД және оны болдырмау сақтану жолдары
Жұқпалы аурулар «СПИД»
Әлеуметтік қызметкердің мүгедектермен жұмысы
АИТВ инфекциясының жаңа жағдайлары
Пайдалы өсімдіктер