Тебін жылқыларын өсіру тәсілдері

Жоспар:
Кіріспе.
Жылқы тұқымдары.
Тебінді жылқының ерекшеліктері.
Азықтың жұғымдылығын анықтау.
Жылқының ас қорытуы.
Тебін жылқыларын өсіру тәсілдері.
Тебінді жылқыларын жыл маусымына қарай бағып-күту.
Қорытынды.
Қолданылған әдебиеттер тізімі.
Кіріспе.
Жылқы қазақтың қашаннан қадірлі малы, ел
Бір кезде ауыл шаруашылық өндірісінің механикаландырылуы
Қазақстанның өзіндік асыл тұқымдық негізі –
Кезінде Қазақстанда жылқы шаруашылығының етті-сүтті саласы
2
Халқымыздың мәдени-тұрмыстық тарихында жылқы малы ерекше
Қазіргі жағдайда ауыл шаруашылықтың бірде-бір саласы
Кеңестік кезеңде республика басшылығы отандық жылқы
Жылқы тұқымдары.
Бүгінгі таңда дүние жүзінде 250-ге тарта
Жылқы тұқымының көптігі оны топтастыруды қажет
3
Жылқы тұқымын мынадай топтарға бөлуге болады:
Жергілікті жылқылар: тебіндік-далалық жылқы, тау жылқысы,
Заводта және
жылқылар, мініс және жегу жылқысы, желіті
тартатын жылқылар, жегу-жұмыс аттары.
Республикада жылқы етін мол өндірудің негізгі
Қазіргі кезде жылқыны тебінде өсірудің бірнеше
Қысы-жазы жайылымда бағу. Бұл әдіс негізінен
Қора-жайда бағып-күту негізінен көлік ретінде пайдаланылатын
Қолда – тебінде өсіру әдісімен асыл
Жылқыны қысы-жазы жайылымда бағу – ең
Тебінді жылқы шаруашылығының ең прогрессивті түрі
4
өсірудің бұл тәсілі осы түлікті бағып-күту,
Тебінді жылқының биологиялық ерекшеліктері.
Экологиялық және азықтандыру жағдайына орай тебінді
Тебінді жылқының терісі тығыз да қалың
Тебінді жылқылар қалың қарлы өрісте тебіндеп
Жергілікті жылқы тұқымының ауа райының қатал
Тебінді жылқы шаруашылығы жағдайында жылқы жыл
5
енесін емеді. Сөйтіп, өте тез жетіле
Жергілікті жылқылар таза қанды жылқымен не
будан құлындар мұндай жағдайға шыдамайды, өлім-жітімге
Әрине, малды, соның ішінде жылқыны табысты
Азықтың жұғымдылығын анықтау.
Малды энергиямен қамтамасыз ету деңгейі оның
Жылқыларға жүргізілген кейбір тәжірибелер рационда клетчатканың
Азықтың қорытылғыштығын зерттегенде оның химиялық құрамындағы
6
оның құнарлылығын анықтау қажет.
Азықтың ылғалдылығына байланысты оның құнарлығы өзгеріп
Жылқының ас қорытуы.
Ас қорыту органының маңызы. Ас
Малдың ас қорыту жүйесі ауыз қуысынан
Ас қорыту жүйесіне түскен қоректік заттар
Азықты қорытып, сіңіруде қоректік заттарды химиялық
Ас қорыту жолында қоректік заттар әр
7
соңғы бөліктерінде алуан түрлі микроорганизмдер өздеріне
Ас қорыту органдары организмге қажетсіз, зат
оларды бөліп шығаруға жәрдемдеседі.
Зат алмасу процесінің қажетсіз аралық және
Қорыта келгенде, ас қорыту органдары өзінің
Тебін жылқыларын өсіру тәсілдері.
Тебін жылқыларын
8
таңба басу, үйрету, бас білдіру тағы
Мал есебін жүргізу. Тебінді жылқы шаруашылығында
Құлын бөлу. Шаруашылық
Төл енелерінен 7-9 айлығында, яғни күзде
Құлындарын бөліп алғаннан кейін биелер жайылымға
Құлындарды енелерінен бөлген бойда өріске шығаруға
Жалпы енелерінен бөлінген жабағы, тай үйірлері
Таңба басу - тебінді жылқы
9
шаралардың бірі. Жылқы саны өте көп
Таңба басудың екі – «ыстық» және
немесе басқа да өсімдік майын жағу
Соңғы жылдары жылқыға сұйық азотта 196
Мұндай таңба басатын арнайы аспап бар.
Тебінді жылқы шаруашылығында көптеген жылқы асау,
Бас білдіру (бастықтыру). Адамға әбден үйренген
Бас білдіргенде, әрине, тайға бірден ер
10
құнанды ауыздығының екі жағындғы шығырға байланған
Ат ұстау. Асау, әлі үйретіліп, бас
Тебін мөлшері - жылқы шаруашылығының
Асыл тұқымды және спорт жылқыларынан 100
Айғырдан шығару. Тебінді жылқы шаруашылығы жағдайында
Биелерді
11
шаруашылықтың мал азығымен қамтамасыз етілу дәрежесіне,
Жаппай тебінді жылқы шаруашылығында айғыр қосу
Асыл тұқымды және екпе жайылымды
Бие құлындату – тебінді жылқы шаруашылығының
Биені кеш құлындатудың тебінді жылқы шаруашылығы
Тебінді жылқы шаруашылығында бие әдетте жайылымда
12
қора-жайлар мен баздарда құлындату қажет.
Биелердің көбісі (75-85 % дейіні) түнде
Бракқа шығару. Жылқы қартайған сайын оның
Жылқыны бракқа шығаруға 16-18 жасына дейін
жас аралығы қолайлы деп есептеу керек.
Тебінді жылқыларын жыл маусымына қарай бағып-күту.
Тебінді жылқы шаруашылығымен айналысатын аймақтың географилық
Көктемде бағып-күту. Көктем көк шығып, жер-аяғы
Жаздыкүні бағып-күту. Бұл маусымда қоңданған жылқының
13
назар аудару керек. Тебінді жылқысына бұл
Жазғы маусымда жылқы бағуды дұрыс ұйымдастырудың
Күздікүні бағып-күту. Тебін
Жылқыны үнемі бір өріске айдап салуға
Қыстыкүні бағып-күту. Бұл маусымдағы бағып-күтудің басты
Жылқы тебіндеп жайылғанда алдыңғы аяқтарының тұяқтарымен
14
қазып жіберіп, қар астында көкпеңбек болып
Қыстың басында ойпат жерлі, жыралы өрістер
Жылқыны қар өте қалың әрі тығыз
Жылқыны жайып семірту. Етті жылқы шаруашылығының
Көктемгі жайып семірту маусымының бастапқы кезінде
Әдетте жылқы күзде салмақты жиналған май
Күзгі жайып-семіртудің басында
15
жайылымға жайылып, қар жауғаннан бастап астық
Суару. Жылқы да басқа мал түлігіндей
16
Қорытынды.
Қазіргі күн тәртібіндегі негізгі мәселенің бірі
Көңіл қоятын тағы бір жай –
17
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
Бабажанов С. Этнографиялық мақалалар. Алматы, 1993.
Несіпбаев Т. Тебінді жылқы шаруашылығы. Алматы,
Тоқтарбайұлы С. Монғол жылықыларының өсіп-жетілуі мен
М.А.Кенеев. Қазақстандағы жылқы шаруашылығы және ат
Жаршы. 2001, №10.
Маңмаңкер. 1999, №5.
Биология, география, химия. 1999, №3.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
РЕФЕРАТ
тақырыбы: Жылқы шаруашылығы.
Жұмысты орындаған:
Тексерген:

Ұқсас жұмыстар

Дон жылқы тұқымы

Кабардин тұқымы жылқыларын азықтандыру

Мал шаруашылығы. Жылқы

Міністі жылқы тұқымы

Жылқы жайылым малы

Қазақстандағы жылқы тұқымын асылдандыру тарихы және мұғалжар тұқымының пайда болуы

Жылқының аяқ тұсамыс буындарының контрактурасының емін жетілдіру

Тракенен жылқы тұқымының сипаттамасы

Бізге жеткілікті ғылыми әдебиеттер бойынша жылқылардың аяқ аурулары