БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІ
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 6
1. ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАРДЫ БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІ 8
1.2 ФАЗАЛЫҚ БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІ 10
2 ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТЫ ЖЕТЕКТІ ҚОЛДАНУ МЫСАЛЫ 15
2.1.ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТЫ СТАНОКТАРДЫ ПРОГРАММАЛЫҚ БАСҚАРУ 15
2.2 ОРЫНДАУШЫ МЕХАНИЗМДЕРДЕ ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАР ЖЕТЕК ҮШІН ҚОЛДАНЫЛҒАН ЖҮЙЕЛЕР
3 КЕРІ БАЙЛАНЫСТЫ ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАРДЫ БАСҚАРУ 17
3.1 КЕРІ БАЙЛАНЫССЫЗ БАСҚАРУ ШЕКТЕУЛЕРІ ЖӘНЕ КЕРІ
3.2 МИКРОПРОЦЕССОРЛАРДЫ ҚОЛДАНАТЫН КЕРІ БАЙЛАНЫСТЫ БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІ 18
3.2.1 МИКРОПРОЦЕССОРДЫҢ ШЕШЕТІН МӘСЕЛЕЛЕРІ 19
3.2.2. МИКРОПРОЦЕССОРЛАРДЫ МАТЕМАТИКАЛЫҚ ҚАМДАУ 21
4 КЕРІ БАЙЛАНЫССЫЗ ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАРДЫ БАСҚАРУ 24
4.1 БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІ 24
4.2. ТҰЙЫҚТАЛМАҒАН ТІЗБЕКТІ БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІ 26
4.2.1. ҚАДАМ ЖӘНЕ ИНКРЕМЕНТ 27
ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАРДЫ ҚОЛДАНУДЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ 28
МИКРОПРОЦЕССОРДЫҢ КӨМЕГІМЕН ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШ ҮДЕУІН БАСҚАРУ 31
5.1 МИКРОПРОЦЕССОРДЫҢ ПРОГРАММАСЫ МЕН ҚҰРЫЛЫМДЫҚ СХЕМАСЫ 36
БАСҚАРУ ИМПУЛЬСТЕРІНІҢ ҰЗЫНДЫҒЫН АНЫҚТАЙТЫН САНДАРДЫ ТАБУ 46
6. ПРОГРАММАЛАНАТЫН БЕРІЛГЕНДЕРДІ ПАРАЛЛЕЛЬ ТҮЗБЕДЕ ШЫҒАРУ 47
7. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ 52
7.1. ҚАУІПТІ ЖӘНЕ ҚОЛАЙСЫЗ ФАКТОРЛАРЫН АНАЛИЗДЕУ 52
7.2 ЕҢБЕК ҚОРҒАУДАҒЫ ТЕХНИКАЛЫҚ ҚАУІПСІЗДІК ШАРАЛАРЫ 54
7.3 ӨНДІРІСТІК ТАЗАЛЫҚ ШАРАЛАРЫ 57
7.4 ӨРТКЕ ҚАРСЫ ҚАУІПСІЗДІК ШАРАЛАРЫ 60
8 ЭКОНОМИКА 61
8.1 Алгоритм жасауға және программа жазуға кеткен шығындар 64
8.2 Программа жазу және жөндеу шығындары 64
8.3 Ағынды жылғы үлестірімдер 65
ҚОРЫТЫНДЫ 66
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 67
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ
МИНИСТРЛІГІ
Қ.И.Сатпаев атындағы Қазақ Ұлттық Техникалық Университеті
Автоматика телемеханика жүйелер кафедрасы
Қорғауға жіберілді
Кафедра меңгерушісі
тех. ғыл.д-р, профессор
_____Д.Ж. Сыздыков
“___” ________2002 ж.
Дипломдық жобаға
ТҮСІНІКТЕМЕ ЖАЗБА
Тақырыбы: “Булы камерада ТББ термоөңдеу технологиялық
үрдісінің адаптивті басқару жүйесін өңдеу”
Кеңесшілері:
Экономикалық бөлім бойынша
________________Жақып Ғазиза
“_______” ______________ 2002 ж.
Тех. ғыл. Кондидаты, доцент
______________Сейсембиев М.Ж.
“_______” _______________ 2002 ж.
Норма бақылаушы
_________________
“________” ______________ 2002 ж.
Рецезент_____________
“_______” ______________ 2002 ж.
Алматы 2002
________________________________________________________
(жоғарғы оқу орнының аты)
Факультет ________________________ Кафедра _________________
Мамандық _________________________________________________
Бекітемін
Кафедра меңгерушісі
“___” ________2002 ж.
ТАПСЫРМА
СТУДЕНТТІҢ ДИПЛОМДЫҚ ЖОБАСЫ (ЖҰМЫСЫ)
БОЙЫНША
__________________________________________________
(фамилиясы, аты, әкесінің аты)
1. Жобаның (жұмыстың) тақырыбы: “Булы камерада ТББ термоөңдеу технологиялық
университеті бойынша “____” _____________20____ж. №_________________
2. Студенттің аяқталған жобасын (жұмысын) тапсыру мерзімі
3. Жобаға (жұмысқа) берілетін бастапқы мәліметтер
4. Есептеме-түсініктеме жазбасының мазмұны (қарастыруға кіретін сұрақтар реті)
5.
6. Жоба (жұмыс, жоба бөлімдерінің оларға қатысты мәлімет
тері бойынша нұсқама беруімен) бойынша кеңес берушілер
Бөлім
Консультант Қолы, күні
Тапсырманы берді Тапсырманы қабылдады
Тапсырманың берілген күні______________________________
Жетекшісі_____________________________________________
(қолы)
Тапсырманы орындауға қабылдаған________________________
(қолы)
КАЛЕНДАРЛЫ ПЛАН
№ Дипломдық жобаның (жұмыстың)
Этаптарының аталуы Жобаның (жұмыстың)
этаптарының орындалу
мерзімі
Ескерту
1.
2.
3.
4.
5.
Бетонды өндіру технологиясы бойынша әдебиеттерді шолу
БК бетон қоспасын өндіру үрдісімен өндірісте танысу
Бетонды ТӨ үрдісінің математикалық моделін құру
Идентификация алгоритмдерін қарастыру
Еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі бойынша есептеу мәліметтері
Экономикалық бөлім бойынша есептеу мәліметтері
Студент-дипломник_________________________
Жобаның жетекшісі_________________________
Аннотация
Бұл дипломдық жобалаудың мақсаты сыртқы объектілермен (қадамды қозғалтқыштармен)
Осы дипломдық жобалаудың ішіне қадамды қозғалтқыштарды басқару программасы
КІРІСПЕ
Автоматика құралдарының дамуы жаңа автоматтандырылған жүйелерді жасау және оны
Қадамды қозғалтқыш – басқару жүйесінде әр-түрлі қызмет атқаратын автоматиканың
Сонымен қатар қазір жоғарғы шапшаңдығымен, статикалық және динамикалық көрсеткіштерімен
Осыған ұқсас функцияларды орындай алатын басқа
1) онда айналу жиілігі мен қалпын басқару үшін қажетті
2) қалыптың қатесі жинақталмайды.
3) қадамды қозғалтқыш жаңа жоғары технологиялық цифрлы құрылғылармен қатар
Осы себептерге, қасиеттеріне байланысты қадамды қозғалтқыштардың әртүрлі типтері класстары
1. ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАРДЫ БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІ
1.1 ИМПУЛЬСТІ БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІ
Импульсті басқару жүйелері құрылғыларына, ақпаратты тапсырмаларды қаламды қозғалтқыштардық басқару
арқылы іске асады. Бұдан былай бұл санағыштарды электронды коммутатор
Потенциалды шығыс импульсің ұзақтығына тәуелсіз басқарушы импульстердің арасына да
Бір фазалы қадамды қозғалтқыштық импульстік схемасы күшейткіші бар триггерден
Салыстыру үшін, бір каналды бойынша басқаруға арнап жасалған полярлығын
Сурет 1.3 қадамды қозғалтқыштың орамы көпірлік схеманың диоганаліне қосылған.
Триод ашық болғанда қозғалтқыштың орамы арқылы і1 тоғы, ал
Пәк көтеру үшін В орамдарымен тізбектей конденсатор қосылады. Бұл
Қадамды қозғалтқыштың айнымалы ток желісінен қоректенуі кезінде басқарушы триодты
Р түйіспесі арқылы түйықталған кезде П1 триодының элементтері О
Сурет 1.1 көрсетілген схема екі фазалы қадамды қозғалтқышты басқарған
1.2 ФАЗАЛЫҚ БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІ
Басқару жүйелеріне атқару механизмдері ретінде программаланатын құрылғыларды қарағанда сенімділігі
Оған қоса, көптеген жағдайларда бір есептегіш машина немесе түзбе
Фазалық (көпарналы) басқару жүйесін іске асыру үшін түзбе түрлендіргішінің
Бұл жағдайда магнитті таспадан санау құрылғысында, сигналдарды үш фазаны
Бұл жағдайда магнитті таспадан санау құрылғысында, сигналдарды үш фазаны
Резонансты күшейткіштердің өткізу жолағы өте тар (сурет 1.7). Күшейткіш
Фазалық басқару жүйелері электронды коммутаторлы жүйелері қарағанда қарапайым және
Сигнал үздіксіз синосоида түрінде жазылғандықтан, магнит таспаның ақауы да
2 ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТЫ ЖЕТЕКТІ ҚОЛДАНУ МЫСАЛЫ
2.1.ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТЫ СТАНОКТАРДЫ ПРОГРАММАЛЫҚ БАСҚАРУ
Сандық программалық басқаруы бар метал өңдеуші станоктарды қадамды қозғалтқыштар,
Бұрынғы Советтер Одағында айналдырушы моменттің гидрокүшейткіші және қадамды сервоқозғалтқыштары
1961 жылы Жапонияның “Фудзи” фирмасы осыған ұқсас қадамды электрогидравликалық
ПРС-2-60 пультінде магнит таспадағы күшейтілгеннен кейінгі сигнал күштік күшейкіштерді
Тісті фрезерлік және тістітегістегіш станоктардан басқасының бәрі, яғни, қадамды
Көптеген станоктарда қадамды қозғалтқыш моменттің гидрокүшейткішімен бірігіп қондырылған. МДМ–3
2.2 ОРЫНДАУШЫ МЕХАНИЗМДЕРДЕ ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАР ЖЕТЕК ҮШІН ҚОЛДАНЫЛҒАН ЖҮЙЕЛЕР
Қадамды қозғалтқышты пайдалану магнитті және перфорирлі таспаның жүргізіп -
Англияның ,,REDІFON LTD,, фирмасы қадамды қозғалтқышты таспакергіш механизмде 35-10-5
Түрлендіргіштің кіре берісіне ақпарат берумен бір мезгілде, қадамды қозғалтқышқа
Егер тісті доңғалақты таспаны бірдей жылдамдықпен тартса, онда олардың
Әр-түрлі жылдамдықты тісті доңғалақтардың қозғалысы үшін екі бөлек қадамды
Екінші қадамды қозғалтқышқа берілетін импульспен сәйкес келмейтін бірінші қадамды
Керісінше екінші қадамды қозғалтқышқа берілген әрбір артық импульс кідіру
3 КЕРІ БАЙЛАНЫСТЫ ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАРДЫ БАСҚАРУ
3.1 КЕРІ БАЙЛАНЫССЫЗ БАСҚАРУ ШЕКТЕУЛЕРІ ЖӘНЕ КЕРІ
Кері байланыссыз басқару жүйелерінде басқару импульстер сыртқы көздерден келіп
Оның өзіндік ерекшеліктері, артық шылықтары бар және айналу жиілігін
Егер керекті фазаларды табу үшін және олардың қосылу уақытың
Кері байланысы бар басқаруға ротордың жағдайын анықтайтын жағдай датчигі
Қазіргі күн талабына сай жүйелерде аддитивті механикалық датчиктің орамдарындағы
3.2 МИКРОПРОЦЕССОРЛАРДЫ ҚОЛДАНАТЫН КЕРІ БАЙЛАНЫСТЫ БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІ
Қазіргі кезде микропроцессорлар барынша арзан. Оларды қадамды қозғалтқыштарды
3.2.1 МИКРОПРОЦЕССОРДЫҢ ШЕШЕТІН МӘСЕЛЕЛЕРІ
Сурет 3.1 қадамды қозғалтқышты кері байланыспен басқару кезінде сызылған
Микропроцессорлық жүйе бұл жерде коммутация бұрышының өзгеруінің ең жақсы
Позициялау сигналы, ротордың қозғалысын басқаратын және микропроцессормен ақпарат ауысатын
Мұндағы 1 - уақытша сигналдырдың генерациясын және айналу бағытын
Сурет 3.2 Басқару жүйесінің құрылымдық схемасы.
3.2.2. МИКРОПРОЦЕССОРЛАРДЫ МАТЕМАТИКАЛЫҚ ҚАМДАУ
Бұл жерде баспалаушы құрылғыдағы таңбалық дискімен басқару үшін қажетті
Бастапқы күй қалпы. Қозғалтқыш басында сағат тілімен бір немесе
Алдын ала хабардар болуды дайындау, бұл процесс кезінде қозғалтқыштың
Бір айналымда бір рет түсетін сигнал түскенде санағыш нольге
Алдын - ала хабардар болуды дайындау. Бұл процесс кезінде
Қарастырылып отырған жағдайда 200-таңбалық дискіні басқару қажет болғандықтан, оптималдық
Екі жүз түрлі қозғалыстың тізбесін орындап болғаннан кейін, басқару
Қадамның санын есептеу және айналу жылдамдығын есептеу. Ротордың сол
Негізгі программа. Ротордың үдеуіне септесетін коммутация бұрышының мәні анықталады
Әрбір қимыл аз уақыт ішінде орындалады деп есептейді. Бірақ
4 КЕРІ БАЙЛАНЫССЫЗ ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАРДЫ БАСҚАРУ
4.1 БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІ
Қадамды қозғалтқыштың қарапайым басқару жүйесі сурет 4.1 көрсетілген. Түсіндіруге
Логикалық блокқа келетін басқару сигналын беруді қамдайды, соның арқасында
Айналудың бағыты кірістің логикалық қалпымен анықталады, яғни сағат тілі
4.2. ТҰЙЫҚТАЛМАҒАН ТІЗБЕКТІ БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІ
Ереже бойынша қадамды қозғалтқыштардың жұмысын электронды схема арқылы басқарады,
Кері байланыссыз басқару экономикалық ұтымды болғанымен, оның бірқатар шектеулері
Үш фазалы қозғалтқыштың жұмысын қарастырайық. Қадамды қозғалтқыштың ең негізгі
Бұйрықты алғаннан кейін логикалық тізбек қандай фаза әрекет етуі
Сурет 4.2 көрсетілгендей қозғалтқыш басқару 1-2-3-1…, тізбегінде сағат тілі
4.2.1. ҚАДАМ ЖӘНЕ ИНКРЕМЕНТ
Цифрлы басқаруы бар қазіргі кездегі машиналарды және ЭЕМ периферийлі
Қол жұмысына арналған перфоратордың көмегімен немесе ЭЕМ таспаға мәліметтер
Жұлдызшаның диаметрі төрт есе кішірейеді, және соның салдарынан бір
Жоғарыдағы мысалда көрсетілгендей таспаны келесі жол сызығына келтіретін 2,54
Бір инкремент бірінші мысалда бір қадамда және сонғы мысалда
ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАРДЫ ҚОЛДАНУДЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Қадамдардын кішкене бұрышы. Қозғалтқыш басқару импульсінде белгілі бір анықтаған
S = 360/ Өs
Басқарушы құрылғылардың танбалық дискілеріндегі жетекте қолданылатын қозғалтқыштар бір айналымда
Айналу жиілігінің жоғары дәлдігі. Бұл қадамды қозғалтқыштың сапасын анықтайтын
Бұл жерде қажетті бірнеше түсініктерді қарастырайық: максималды статикалық момент,
Максималды статикалық момент:
а) ұстап тұратын-әрі қарай айналдыруды қажет етпейтін қозғалтқыштың қоздырылған
б) нысанаға алғаш-әрі қарай айналдыруды қажет етпейтін қозғалтқыштың қоздырылмаған
Ереже бойынша ұстап тұрушы момент жоғары болған сайын, жүктемелеуден
Ротордың жұмысын тоқтату қалыптары:
а) ақырғы қалпы немесе “қоздырылған қозғалтқыштың роторы тоқтайтындай қалып”
б) жүктемелеу болмаған жағдайда және қоздырылған қалыпта тұрақты магниті
Позициялаудың дәлдігі :
а) бұрыштық қалыптың қателігі-оң максималды немесе ротордың бір қалыпты
б) позициялаудың дәлдігі-толық бір айналымда орындалатын барлық нормаланған қадамдың
Электромагниттік моменттің инерция моментіне қатынасы:
а) Қадамды қозғалтқыш кіріс импульсіне немесе импульстер тізбегіне жауап
Қозғалтқыштан тек жылдам бастапқы қозғалу ғана емес, сонымен қатар
Қадамды айналу жиілігі мен импульстер жиілігі. Айналу жиілігі бір
Көптеген қадамды қозғалтқыштар үшін қадамдар саны басқару схемасының импульсінің
Бірақ та, сонымен қатар айналудың қадамды жиілігі (Гц) абсоллютті
n = 60 f / s
мүндағы n - айналу жиілігі, айн/ с,
f - қадамды айналу жиілігі,
S - қадамдар саны.
МИКРОПРОЦЕССОРДЫҢ КӨМЕГІМЕН ҚАДАМДЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШ ҮДЕУІН БАСҚАРУ
Микропроцессорларға тән қасиеттерінің бірі ол программалауға икемділігі. Микропроцессордың артықшылығы,
Төменде қарастырылытын программа қозғалтқыштың үдеуі мен қозғалысының баяулауын басқару
В регистр орамдардың қазіргі уақытта қозған күйін сақтау үшін
Басқару импульстерінің тізбектеліп бірінің соңынан бірі жүру жиілігінің уақытқа
Сурет 5.1 – басқару импульстердің ілегу жиілігі мен Е
Қозғалтқыш қозғалуды тізбектеліп жүру импульстерінің f0 жиілігімен бастауы тиіс,
Сурет 5.1 көрсетілген он үш қадамнан тұратын қозғалудың, басқарушы
Бұрын көрсетілгендей С және Е регистрлерідегі мәліметтер, импульстердің уақыттық
D регистрі қозғалыстың бағытын басқаратын түзбені сақтау үшін пайдаланылады,ол
Егер D=2 болса, онда процессор оны қозғалу әрекетінің соңы
Қозғалуды орындау үшін керекті айналым бағыты мен қадам саны
Сурет 5.3–Бір айналымдағы қадамдар саны және айналу бағытын бақылау
Екі қатты HL регистрі 8080 микропроцессорларының математикалық қамдамында HL
Дұрыс мекен-жайды анықтау үшін HL жүктемелеуден бұрын есептеу жүргізу
Сурет 5.4 – Басқару импульстерінің жиілігі мәліметтері үшін жады
Әріне, бүл облысты үлкен қадам санында қозғалтқыштың баяулауы мен
tm=aQm+B
мұндағы а және B микропроцессордың математикалық қамдауына және уақыттың
Жадының адресін Х төмен қарай үдеумен және кері Х
HL екі қаттық регистрі сол сияқты айналу бағыты туралы
5.1 МИКРОПРОЦЕССОРДЫҢ ПРОГРАММАСЫ МЕН ҚҰРЫЛЫМДЫҚ СХЕМАСЫ
Программаның жұмысшы схемасы сурет 5.5 көрсетілген. Әрбір бөліктің детальдарын
START PUSH HL дейін. Осыны біртіндеп түсіндірейік. Бұл бөліктің
START Бұл мысалды программа
В–00110011 В регистрі иммитацияланады да қозған күйге
HL - Y Екі қаттық регистрге қадамдар саны
Сурет 5.3 көрсетілгендей, бір қозғалыс екі байтпен бейнеленеді: біріншісі,
А-00110011 А аккумуляторына 33
В А. СРU
Сурет 5.7 –Кіру порты мен коммутатордың арасындағы байланыс
Жадыға Ү мекен - жайлы мәліметтер ІІ регистрына беріледі;
Егер мәлімет D=z болса, онда программа HLT немоникилық түзбесімен
Егер D z болса? Онда HL
Ү+1 мекен-жайы бойынша мәліметтер Е регистрына
С регистріндегі мәліметтер нольге тең, HL регистріндегі мәлімет берілмейді,
Сурет 5.8 RОТАТЕ процедурасының схемасы
Логикалық блок (RОТАТЕ процедурасы). Сигналдың генерациясының анализінің программаланған уақытта
D=0 D регистріндегі мәліменттер
SHІFT LEFT АС сол жақ тармағындағы сегіз
SHІFT RІGHT В регистрының оң жақ тармағындағы
ІNCREMENT MOTOR АС берілгендер, қозғалтқыштың сағат
ROTATE:MOV A ,D
CPІ OOH
JZ LEFT
MOV A ,B, C, W
RRC
JMP STEP
LEFT:MOV A,B,CCW
RLC
JMP STEP
STEP:OUT DRІVER
MOV B,A
COUN Процедурасы қадамдарды санау және 1 тұзағының детальдарды сурет
Регистр санағыш ретінде қолданылатын болғандықтан, оңын мәліметтері әрбір қадам
E регистрындағы мәліменттер бірге келітіледі,
Егер Е регистрындағы мәліметтер нольге тең болып жатса, онда
PAUSE процедурасы. L001-де PAUSE процедурасы
AC FF тиеледі. FF он алтыншы саны екінші 11111111
PUSH BC Осы уақытша шейін В регистрі қозғалтқыштың орамының
FF мәліметтері В регистрына жүктеледі
В регистрының мәліменттері нольге тең болғанға дейін
қайталап кемітіледі.
В регистрындағы мәліменттер нольге дейін кемітілгеннен кейін, АС мәліметтер,
РОР ВС Қажет етілетін уақыт интервалы жоғалған
Процедура 995868 тактіге созылады. Бірақ бір текстінің уақыты 0,5
Импульстық уақытың интервалының берілгендері үшін жадының мекен-жайын анықтау. Егер
Жадының мекен-жайы HL бастапқы мәні бар санды көбейту арқылы
Сурет 5.10 DETERMІNE процедурасының схемасы.
ACCEL: PUSH B
MVІ B.OOH (7)
DAD B
POP B
JMP WAІT (10)
NOP(4)
Қосуды керек ететін саны келесідегідей анықталады. Алдымен қозғалыстық әрекеттің
Сурет 5.1 С6 немесе екінші жартысында Е(6 болса,
Ассемблер тілінің түзбелерінде алты саны N түрінде белгіленген. Тұрақты
WAІT процедурасы. Келесі стадия ол импульстердің интервалының немесе ауыстырып
HL регистрымен анықталатын мәліметтер АС регистрына жазылады.
АС регистрындағы мәліметтер нольге теңескенге шейін біртіндеп кішірейеді.
АС нольге тең болғанда, бұл процедураның орындалуы аяқталады және
БАСҚАРУ ИМПУЛЬСТЕРІНІҢ ҰЗЫНДЫҒЫН АНЫҚТАЙТЫН САНДАРДЫ ТАБУ
Басқару импульстерінің ұзындығын анықтау үшін мәселесі, X мекен-жайынан жадыға
Sm=15 Qm+177 (178)
Біз алдағы есептеулерді жеңілдету үшін 178 177 ауыстыра
(t=(15 Qm+177) Ł0.5 Ł10-6 (с)
Кесте 5.1, осы программадағы импульстердің пайда болатын интермалы мен
Кесте 5.1-Импульстердің ұзақтығының мысалы мен берілгендері
m (t импульсінің ұзақтығы, мс Qm Бүтін аппроксимация Он
1.
2.
3.
4.
5.
6. 1,984
1,460
1,212
1,059
0,952
0,873 252,2
182,9
149,8
129,4
115,1
104,6 252
183
150
129
115
105 FC
B7
96
81
73
69
6. ПРОГРАММАЛАНАТЫН БЕРІЛГЕНДЕРДІ ПАРАЛЛЕЛЬ ТҮЗБЕДЕ ШЫҒАРУ
Жұмыстың мақсаты интерфейсті: ҮИС сыртқы (КР580ВВ55) объектілермен жанастыру үшін
Әр түрлі сыртқы құрылғылар (С.Қ.) инификацияланған интерфейсті ЧИС аз
Бірақ қазіргі кезде программаланатын ҮИС КР580ВВ55 базасындағы параллель жанасу
Мәліметтерді ендіру-шығару үшін ІNport. 8 және OUTport. 8 командалары
Сегіз басқару орамы бар қадамды қозғалтқыштарды басқару мәселесін қарастырайық.
Қадамды қозғалтқыштардың орамына сигналдарды беру үшін түйендестіру құрылғысының (КР580ВВ55)
Орамның № 8 7 6 5 4 3 2
1
2
3
4
5
6
7
8
9 1
1
0
0
0
0
0
0
1 0
1
1
0
0
0
0
0
0 0
0
1
1
0
0
0
0
0 0
0
0
1
1
0
0
0
0 0
0
0
0
1
1
0
0
0 0
0
0
0
0
1
1
0
0 0
0
0
0
0
0
1
1
0 1
0
0
0
0
0
0
1
1
Кесте 6.1-Екілік сигналдардың тізбегі.
Екілік сигналдардың берілген тізбекті тұжырымдауын программалық әдіспен жасауға болады.
Қадамды қозғалтқыштар болмаған жағдайда көрсетілген түзбелеу басқару пультының индикаторына
А портының разрядтары светодиодтың индикатордың сигменттерін таңдау үшін қызмет
Екі білікті айналымды ығыстыруды өрнектейтін программаны қарастырайық. Басқару пульттерінің
?????? режимінде А және В порт арқылы ақпаратты шығаруға
Бақылау жағдайы үшін қадамды қозғалтқыштың орамына сигнал беру тізбектерінде
Бақылау жағдайы үшін қадамды қозғалтқыштың орамына сигнал беру тізбектерінде
Осы мақсатта программалық тәсілмен іске асырылған уақыттық кідіру қолданылады.
MVІ Rі, MNH
M1: NOP
DCR Rі
JNZ
Мұндағы Rі - РОН, К санағыш ретінде қолданылады; MNH
Визуальды бақылау үшін уақыттық кідіру с аз
7. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ
7.1. ҚАУІПТІ ЖӘНЕ ҚОЛАЙСЫЗ ФАКТОРЛАРЫН АНАЛИЗДЕУ
Берілген дипломдық жобада, телемеханикалық жүйелердегі байланыс сызықтарында болатын
Бөлме ауданы 60м2, сыртқы орта температурасы 20-250, салыстырмалы ылғалдылығы
Жобалауда іске асыру үшін ЭЕМ бір түрі болатын оқу
ЭЕМ жұмыс істегенде әсер ететін негізгі қауіп, ол 30
СВЧ сәулелену көзі ЭЕМ синхро-импульс генераторы болып табылады. Бұл
Айнымалы төменгі жиілікті электр. магнит және электростатикалық өрісінің көзі
Бұл өрістер, катаракт, қатерлі ісіктер туғызады. Электростатика зарядтары дисплейде
ЭЕМ жұмыс істейтін персонал жұмыс орнында инструктаж өтеді.
Инструктаж өткізілгенде персонал қолына техника қауіпсіздігінің инструкциялары беріледі. Инструкцияның
а) кіріспе;
ә) біріншілік;
б) қайталанбалы;
в) жоспардан тыс.
Жоспарланған уақыт мерзімі өткеннен кейін қайталанбалы инструктаж және дәрігерлерден
Арнайы құжаттар жүргізіледі:
эксплуатациялық журнал;
контрольді өлшеуіш приборлар көрсеткіштерін енгізетін журнал;
қорғау құралдарының күйін, бар жоқтығын тексеру журналы.
7.2 ЕҢБЕК ҚОРҒАУДАҒЫ ТЕХНИКАЛЫҚ ҚАУІПСІЗДІК ШАРАЛАРЫ
Профилактикалық және жөндеу шарттарын енгізу кезінде, сондай-ақ КТС ЭЕМСМ-2М
Өндірістік электр қондырғыларында аппатық жағдайда адамның денесі арқылы өтетін
Электр тогымен жарақаттанудың тағы бір түрі-ол адамға электр доғасының
Кесте 7.1-Мүмкін болатын ток пен кернеу мәндері
Ток- тың жиілі гі мен тегі Шек-теулен ген шама-
етілетін мәні
0,01
0,08 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8
жоғ
Айныма-лы, 50Гц Uпр. В
Іайн, А
650
500
250
165
125
100
85
70
65
55
50
36
650
500
500
165
125
100
85
70
65
55
50
36
Тұ-рақ-ты Uпр. В
Іайн, А
650
500
400
350
300
250
240
230
220
210
200
40
Қалыпты жағдайдағы ток пен кернеу мәндері
Токтың тегі мен
жиілігі Ең үлкен рұқсат етілетін мән
Uпр, В Іn , мА
Айнымалы, 50Гц 2 0,3
Тұрақты 8 1,0
Жарақаттану дәрежесіне токтың тегі жүру жолы және қоршаған орта
Есептеу орталығының негізгі қорек көзі 380/220 В керенулі, жиілігі
Қорғағыш жермен қосқыштың есебі. Қорғағыш жермен қосқыштың есебі қауіпсіздік
Жермен қосқышты есептеу үшін ауданы 60м2 машиналық зал үшін
мұндағы -грунттың өлшенген меншікті кедергісі;
-жыл бойғы өзгеру кезіндегі грунттың күйі мен кедергісінің көтерілуін
Онда бір оқтаманың кедергісі:
Оқтаманың қажетті саны келесі формуламен есептеледі:
бұл жерде -өзара экрандалғанды ескеретін коэффициент; R3-жердің
Жермен қосқыш оқтамалар бір-бірімен Rн кедергі жолағы арқылы байланысқан.
Горизонталь оқтаманың ұзындығы:
Сонда топтық жермен қосудың толық кедергісі мына келесі формуламен
мұндағы топтама жермен қосқыштардың сәйкесінше горизонталь және
7.3 ӨНДІРІСТІК ТАЗАЛЫҚ ШАРАЛАРЫ
Машиналық залдағы қызметші персоналға тоқпен жарақаттанудан басқа мынадай келесі
қанағаттандырарлықсыз метеорологиялық шарттар;
қолайсыз жарықтандыру;
шуыл;
механикалық жарақаттану мен зиянды сәулелер әсері.
Машиналық залдағы метеорологиялық шарттар температураның үйлесуі салыстырмалы ылғалдылықпен және
Есептеу орталығының негізгі және өндірістік ғимараттарында метеорологиялық шарттарды бағалау
Кесте 7.3-Есептеу орталығының өндірістік ғимараттарының жұмыс аймағындағы температураны нормасы,
Сырт тағы ауа Тұрақты жұмыс орнындағы қоршаған
ауаның параметрлері
Тиімділер Рұқсат етілетіндер
t0C Сал. ылғ. % қозғ. жылд м/с t0, C
ж. м/с
100С-ден төмен 20-22 40-60 0,2
орта t-мен 30С ғана жоға ры ең ыстық айлар
100С-ден жоғары 20-25 40-60 0,5
Микроклиматтың өзгеруі көбінесе температураның көтеруінен болады. Жылудың негізгі көздері:
1м2 еденге келетін жылу ығынының орташа мәні 310 В/м2;
Кесте 7.4-ЕОМ3 жұмыс аймағындағы ауаның ылғалдылығы мен температураның шектеулері
аталуы Параметрлер
тиімділер Рұқсат етілетіндер
t0C Сал. ылғ. % t0, C Сал. ылғ.%
№3 жұм. зон-ғы ауа
20-22
50-60 18-25, ауа 30 жоғары сыртқы ауадан, 130 ең
Дұрыс пайдаланылмаған жарықтану көру жұмысының шартын нашарлатады, жұмысшыға теріс
Машиналық залда бүйіргі терезелерден түсетін күн көзінің жарығы және
Табиғи жарықтану коэффициентін есептеу. Табиғи жарық пен табиғи жарықтанудың
Кесте 7.5-Табиғи және жасанды жарықтандырудың санитарлық шектеулері
Ғимараттың ата- луы Шектелген жа рықтану жаз-ң еденнен биікті
Қиыстырыл-ған жарықта ну кезінде Жалпы жарықта-ну кезінде
Маш.зал Г-0,8 750 400 15 1,5
Кестеге қарай отырып, нормаланған жарықтану коэффициентінің Е=2 тең
lp - есептеу коэффициенті келесі формуламен есептеледі:
мұндағы R - жарық климатының коэффициенті;
С - күннің коэффициенті.
СН и П 11-4-79 кестесінен R=0,7; C=0,8 тең екенін
Жарық орнының ауданын есептейміз:
Жалпы жарық ағынын мына формула арқылы есептейміз:
мұндағы Ен-көру қызметінің дәлдігін ескере отырып, алынған жұмыс орнындағы
Пайдалану коэффициентін табуүшін ғимараттың индексін анықтау қажет:
мұндағы: А және В - ғимараттың ұзындығы мен ені;
А=5 м; B=2 м; h=2,2
Анықтамадағы кестеден екенін аламыз. Барлық шамдардың
Кестеден стандартты ЛБ-30 шамы үшін жарық ағыны 1740 лм
7.4 ӨРТКЕ ҚАРСЫ ҚАУІПСІЗДІК ШАРАЛАРЫ
Есептеу Орталығының электрондық жабдықтарының құны өте жоғары болғандықтан, барлық
Машиналық залдағы өрт үлкен материалдық жағдаймен байланысты болғандықтан үлкен
Өрт қауіпсіздігі мақсатында қорғалған электрлік сымдарды қолдану қажет, басқару
Өрттен сақтандыратын құлақтандырғыш құрылғыларды қолданук және өрт туралы хабарландыру
Машиналық залда өрт шыға қалған жағдайда ОУ-2; ОУ-5; ОУ-8
Өрт қауіпсіздігінде маңызы рольді ұйымдастыру шаралары алады. Оларға яғни,
8 ЭКОНОМИКА
Микропроцессорлар мен микро ЭЕМ қолдану басқару процестерін автоматтандыру деңгейін
Микропроцессорлармен микро ЭЕМ автоматиканың локальді жүйелері мен құрылғыларына ендіргенде
Анықталған функцияларды іске асыратын Үлкен Интегралды Схемалардың жиынтығының шектеулілігі
Микропроцессорларға және микро ЭЕМ деген инженерлердің қатты көңіл бөліп,
Болашағы зор басқару жүйелерінің ешқайсысы, қандай күрделі құрылым деңгейі
Көптеген салаларда техникалық базасы өндірістік технологияны басқару сапасына және
Микропроцессорлар мен микро ЭЕМ тиімді қолданудың міндетті шарты болып,
Программаны жасау кезіндегі ең маңызды көрсеткіш оның жұмысының сенімділігі
Тез орындалатын программа баяу орындалатын программаға қарағанда үлкен аумақты
Программамен қамтамасыз етуді жасауға кететін уақыт пен жабдықтың маңызды
Қазіргі кезде микропроцессорларға арнап жазылатын программалардың ең маңызды көрсеткіші
Бұл дипломдық жобалауды жасалған программа жоғарыда айтылған жұмыс тиімділігіне
8.1 Алгоритм жасауға және программа жазуға кеткен шығындар
Программа жазуға кететін шығындар, бұл жұмысты айлық жалақысы 8000
теңге
Әлеуметтік салық 21% жалақыдан:
Сэ.1=23000 ( 0,21=4830 теңге.
Электр тогын қолданылғанға төленетін ақша:
Шэ.1=31680 (5=158000 теңге.
Бағдарламаның жалпы үлестірімін табамыз:
теңге
8.2 Программа жазу және жөндеу шығындары
Программа жазу үшін біз Untel фирмасының МК MCS-55 микропроцессорын
Микропроцессор құны – 50000 теңге.
Монтажы мен жөндеу – 35000 теңге
Әлеуметтік салық 21% жалақыдан:
теңге
Электр тогын қолданылғанға төленетін ақша:
теңге
Программа жазу және жөндеуге кететін жалпы шығындар:
Қм+Ж+Q2*+Cэ.2+Шэ.2=268080 теңге
Енді программа жазуға күрделі қаржыны табымыз, яғни жалпы шығындардың
теңге
8.3 Ағынды жылғы үлестірімдер
Ағынды жылғы үлестірімдер-жылғы эксплуатациялық жұмыс, оған инженер, жетекші, программалаушы
теңге
Әлеуметтік салық 21 % жалақыдан
Сә.с=275000(0,21=57960 теңге
Амортизация шығындары, оны табу үшін күрделі шығынның 12 %
Шамор.=Шк(0,12=54037,2 теңге
Жылғы үлестірімдер, яғни жөндеуге кеткен, оны күрделі шығынның 7%
Шжөнд.=Шк(0,07=31521,7 теңге
Басқада шығындар, яғни жылу, су телефон тогы басқа коммуналдықтарға
Шбасқ.=Q3*(0,1=27600 теңге
Электр тогын қолданғанда төленетін ақша:
теңге
Енді жалпы жылдық қосымша эксплуатациялық шығынды табамыз:
Шқос.экспл.=Q3*+Cә.з+Шамор+Шжөнд+Шбасқ+Шэ=1777678,9 теңге
Экономикалық мақсатына орай жалпы шығын 1777678,9 теңге болғанымен есептеулер
ҚОРЫТЫНДЫ
Микропроцессор мн микро ЭЕМ қолдану басқару процесстерінің автоматтандыру деңгейін
Бұл құрылғылар автоматизацияның комплексті есептерін, дәстүрлі құрылғыларға қарағанда әжептәуір
Бұл дипломдық жобалауда жасалған микропроцессордың нгізінде қадамды қозғалтқышты басқару
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Карпенко Б.К. Шаговы электродвигатели. – Киев: Техника, 1972г.
Ратмиров В.А., ивоботенко Б.А. Электроприводы с полупроводниковым управлением. Системы
Кенио Т. Шаговые двигатели и их микропроцессорные системы управления.-Москва:
Бочка А.С. Микро ЭВМ в системе управления производством.-Киев: Техника,
Ратмиров В.А. Шаговые двигатели для систем автоматического управления.-Москва: Мир,
Левенталь Л. Введение в микропроцессоры.-Москва: Энергоатомиздат, 1983г.
Алексенко А.Г., Голыцин А.А., Иванников А.Д. Проектирование радиоэлектронной аппаратуры
Фритг В. Применение микропроцессоров в системах управления.-Москва: Мир, 1984г.
Павлов С.П. Охрана труда в радто и электронной промышленности.-Москва:
Долин П.А. Справочник по технике безопасности.-Москва: Энергоиздат, 1984г.
Қадамды қозғалтқышты басқару программасы
метка
код
операнд
Комментарий
ORG
8200Н
8200
RESET
MVІ
А.ЗЗН
001100 АС–ға жүктелуі
OUT
DRІVER
АС берілгені шығысқа беріледі
MOV
B,A
АС берілгені В регистріне жіберіледі
LXІ
H,Y
Екілік регистр HL Y-ке жүктеледі
LOOP
MOV
D,M
Y-тен D-ға жіберілу
MOV
A,D
D-дан АС-ға жіберілу
CPІ
2
А-2
JZ
STOP
Егер А=2, онда STOP
ІNX
Н
HL
Өрт қауіпсіздігі туралы
Автоматты түрде шикізаттардың сапасы мен құрамын анықтау
Автоматтандырылған жүйелердің жіктелуі
Механикалық механизм
«Toyota» автосалон деректер қорына навигациялық тәсілдерді қолдану
Көпірлік крандардың электр жетегінің механикалық бөлімдері
Менеджмент жүйелері
Экономикадағы ақпараттық жүйелер
Автоматтандырылған ақпараттық оқыту жүйесінің даму кезеңдері
SCADA жүйесіне түсініктеме