Мәліметтер базасының кестесін құру

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
“Қолданбалы информатика ”
кафедрасы
К У Р С Т Ы Қ
Тақырыбы: “АТС – тің жұмысын автоматтандыру”
Тапсырма
Программада келесі мәселелер қаралуы керек:
Келесі реквезиттерге байланысты база құру керек: аты –
Номері арқылы абонентті, абонент аты – жөні арқылы
Андатпа
Бұл курстық жұмыста мынандай мәселелер қарастырылған:
Кіріспе бөлімінде жалпы ақпараттық жүйелер және олардың қызметі
Есептің қойылымын сипаттау бөлімінде курстық жұмыстың мақсаты, шарты,
Кіру құжаттарында мәліметтер базасын құру техникасы, мәліметтер базасының
Шығу құжаттарында пайдаланушыға қазіргі уақыттағы мәліметтер қоры жайлы
Программалық жабдықтау бөлімінде мәліметтерді іздеу қалай жүзеге асатыны,
Мазмұны
Кіріспе............................................................................................................................5
1.Есептің қойылымы (мақсаты, шарты, программаның қандай болу керектігі)........................................................................................................................7
1.1.Кіру құжатты (формасы, атауы)............................................................................7
1.2.Шығу құжаты (кесте формасы)............................................................................12
2.Программалық жабдықтау (фильтрация,т.б).........................................................14
3.Терминологиялық сөздер........................................................................................18
4.Листинг.....................................................................................................................19
Қорытынды...............................................................................................................21
Қолданылған әдебиеттер тізімі..............................................................................22
Қосымша....................................................................................................................23
Кіріспе
Ақпараттық жүйелер(АЖ) – экономикалық объектіні басқаруға қажетті ақпаратты
экономикалық ақпараттың негізгі құрамдық өлшем бірлігін экономикалық корсеткіштер
мәліметтерді үлгілік (модельдік) өңдеу мен есеп айырысу–есептеу кезеңінің
уақытқа қарай – экономикалық есептер мен оның шешімдерін
уақытша іс тәртібімен әкімдік–үйымдастыру құрылымына басқарылатын жүйені қатар
Қазіргі уақытта әр түрлі мақсатта қолданылатын АЖ–ның көптеген
басқару объектісінің сипатымен;
АЖ–ны тұрғызу мен жұмыс істетудің жинақталған тәжірибесімен;
басқару және басқарылушы жүйелерінің құрылымымен;
мәліметтерді жинауда, өткізіп беруде және өндеуде қолданылатын жабдықтармен;
АЖ–ны басқару объектісінің жетекшілік тұрғысымен және т.б.
АЖ – бұл ақпараттық жүйелер жобасы мен
Мұндағы АЖ жобасы – бұл АЖ-ны тұрғызу мен
Ал, АЕЖ - деп ақпараттық жүйелер жобасын жұмыс
АЖ-ның келесi есебi –шешiмдердi қабылдау үшiн мәлiметтердi алу.
Оның негiзгi есебi АЖ-ның үлкен көлемдегi жеке есептерiн
жүйенiң iшiнде және сыртында болып жатқандар туралы ақпаратпен
шешiмдер ережесi туралы ақпаратпен жабдыктау(нұсқаулар, мөлшерлер , сiлтемелер,
шешiмдердi қабылдауға, қолдануға болатындай объектiнiң ортасы туралы мәлiметтердi
басқарылатын кезеңдер барысын бақылау және басқарылатын жүйелердiң нақты
шешiм қабылдау үшiн өңделген мәлiметтерден керектi түрдегi және
шешiмдi қабылдау үшiн әкiмшiлiк және себептiк ақпарат алу;
қабылданған шешiмдердiң орындалуын бақылау.
1. Есептің қойылымы (мақсаты, шарты, программаның қандай болу
Мәліметтер базасы - деп деректердің электрондық сақтаушысын айтады.
Мәліметтер базасы – ақпаратты сақтауды және де
- қайшылықсыз
- артықсыз
- тұтас
Мәліметтер базасы басқару жүйесі деректер базасын құруға, толтыруға,
Бұл курстық жұмыстың программасының мақсаты – пайдаланушыға программаны
1.1. Кiру құжаты
Кiру құжаты – бұл ақпараттық жүйелер функциясының орындалуына
Мәліметтер базасын құру техникасы
Қарапайым ақпараттық жүйенi құруда Delphi-дiң МБ-мен жұмыс iстеуiн
МБ-ын құру;
жоба құру;
Мәліметтер базасы(МБ) мен жобадан басқа АЖ-ге есептеу жүйесi
Қарапайым кезде МБ бiр кестеден тұрады. Егер кестелер
Мәліметтердің ұйымдастыру - түріне байланысты мәліметтер базасындағы деректердің
- иерархиялық
- желілік
- реляциялық
- объектілі–бағытталған
Иерархиялық модельде деректер ағаштәріздес (иерархиялық) құрылым түріне беріледі.
Желілік модельде деректер ерікті граф түрінде ұйымдастырылады. Желілік
Объектілі–бағытталған модельде мәліметтер базасының жазбасы объект түрінде беріледі.
Мәліметтер базасының кестесін құру
Деректер базасын құрайтын кестелер қатты дискідегі каталогта тұрады.
Өріс мүмкін болатын типтің деректерін қамтиды. Кестенің негізін
- өріс сипаты
- кілт
- индекс
- өрістің мәтініне шек қою
- кестелер арсындағы біртұтастықты сақтау
- парольдер
кіреді. Кестені құрғанда кестенің аты және құрылымы беріледі.
Ал енді мәліметтер базасымен жұмыс жасамас бұрын, біз
Жаңа кестені құру келесі команда бойынша іске асады:
Құрылып жатқан кестенің әрбір өрісіне бір жазба сәйкес
Кестенің қасиетін беру
Validity Checks – бұл қасиет кестенің мәндерінің дұрыстығын
Table Lookup – бұл бөлім берілген кестенің өрісін
Secondary Index – бұл бөлім ары қарай жұмыс
Жаңа индекс құру үшін Define – анықтау батырмасын
Индексі таңдалғаннан кейін, оның индексін беретін терезе ашылады.
Referential Integrity – бұл бөлім әртүрлі кестелердің арасында
Update Rule – радиобатырмалар тобы егер бас кестеде
Strict Referential индекстерін орнатқанда Paradox –тың алғашқы версияларына
Барлық операциялар біткеннен кейін құрылған сілтеме атын беру
Table Language – бұл бөлім BDE Administrator арқылы
Dependent Tables – бұл бөлім Referential Integrity сілтемелі
Барлық керекті құрылымдық мәліметтер кестеге еңгізілгеннен кейін Save
dBase және Paradox форматының кестелері. Delphi–дің өзіндік кестелік
dBase кестесі персоналды компьютерлерге арналған бірінші форматтық кестелердің
1.1. кестесінде dBase кестесінің өрістік тип тізімі құралған.
Тип Белгіленуi Мәннің мазмұны
Character C Символдық қатар. Ұзындығы 256 символдан аспайды.
Float F Жүзбелі нүкте саны. Дәлдігі мантис саның
Number N BCD форматындағы екілік–ондық жүйесінің саны.
Date D Күн.
Logical L Логикалық мән.
Memo M Символдық мән. Ұзындығы шектелмеген.
Ole O Форматтағы деректер. Деректер DBT кеңейтіндідегі файлда
Binare B Байттар тізбегі. Ұзындығы шектелмеген.
Кесте 1.1. dBase кестесінің өріс типі.
dBase кестесі жеткілікті қарапайым және дискіде едәуір аз
DBF – кестелік деректер.
DBT – үлкен екілі объектілі деректер, немесе BLOB
MDX – колданба индекстер
NDX – dBase форматтық кестесін колдамайтын индекс. Осындай
dBase кестесінде өріс аты әріптер мен сандардан құралу
dBase кестесінің кемшілігі - оның парольдік қорғаныстың
Paradox кестесі деректер базасын құруға және онымен жұмыс
Оның негізгі артықшылықтарын атап өтейік:
- деректердің тұтастығын
- әртүрлі типті деректерді ұсынуға арналған өрістік типті
- енгізілген деректерді тексеруді
- кестенің парольдық қорғанысын қамтамасыз етеді.
BDE Administrator DELPHI қолданбасы деректер базасына қатынауды BDE
Деректер базасымен жұмыс, ережеге сай, бірқолданушылық режимде жұмыс
STANDART типті драйверлерді тек Paradox, dBase, FoxPro кестелері
Жергілікті деректер базасына қатынау үшін BDE деректер базасының
1.2. Шығу құжаты
Кейбір кезде пайдаланушыға қазіргі уақыттағы мәліметтер қоры жайлы
Енді осы формаға Rave бетінен RvDataSetConnection – ң
Енді формаға RvProgect компонентін орналастырамыз. Осымен кішкене тоқталып,
Отчет формасы аяқталды, енді оны Delphi ортасына қайтып
RvProject1.Execute;
программасын жазамыз.
Сонда біздің аяқталған отчетіміз мынандай болады:
2. Программалық жабдықтау
Программалық жабдықтау деп, ТЖЖ–ны жұмыс істетуде жабдықтайтын АЖ–ның
Жалпы программалық жабдықтау – бұл жабдықтаудың кең көлемдегі
Амалдық (операциялық) жүйе – ол есептеу кезеңін тиімді
Есептеу кезеңін ұйымдастырудың тиімділігі АЖ–ның тәсілін, оның генерациясының
Сынаққа арналған программалар (тесттер) ДЭЕМ–нің жұмыс қабілетін тексеріп,
Арнаулы программалық жабдықтауға ҚПП мен бөлек функцияларды орындайтын
Мәліметтерді фильтрлеу
Table компоненті мәліметтерді бейнелеп, реттеп, түзетіп қана қоймай,
Filtred – фильтрацияны қосып, ажыратады (true, false).
Filter – өріс мәнін шектейтін жолдық түрде шартты
Мысалы: Біздің программада фильтрацияны жасау үшін радиобатырмалар тобы
procedure TForm1.BitBtn2Click(Sender: TObject);
begin
case RadioGroup2.ItemIndex of
0: Table1.Filter:='(Fam='''+Edit1.Text+'*'+''')';
1:Table1.Filter:='(Name='''+Edit1.Text+'*'+''')';
2:Table1.Filter:='(Tel='''+Edit1.Text+'*'+''')';
3:Table1.Filter:='';
end;
end;
procedure TForm1.RadioGroup2Click(Sender: TObject);
begin
case RadioGroup2.ItemIndex of
0,1,2:begin
GroupBox1.Visible:=true;
Edit1.Visible:=true;
end;
3:begin
GroupBox1.Visible:=false;
Edit1.Visible:=false;
end;
end;
if RadioGroup2.ItemIndex=0 then Edit1.SetFocus;
if RadioGroup2.ItemIndex=1 then Edit1.SetFocus;
if RadioGroup2.ItemIndex=2 then Edit1.SetFocus;
end;
Осы программа арқылы біздің фильтрация жұмыс істей бастайды.
Filter options – фильтрациялау ерекшілігін беру.
Фильтрацияны есептелінетін өрістерге қолдануға болмайды.Мәліметтерде фильтрлеу кезіндегі біздің
Мәліметтерді іздеу
Жазбаларды іздеу, белгілі - бір шарттарды қанағаттандыратын,
Біздің программада жазбаларды жол бойынша іздейміз. Ол үшін
Locate функциясы жолдың берілген мәнімен іздейді. Егер де
Options параметрі жолды іздеу барысында мін беруге рұқсат
LoCaseInsensitive (әріп регистрі саналмайды);
LoPartialKey(мәндердің бөліктік сәйкес келуін қабылдайды).
Енді мысал ретінде бөліктеп іздеуді қарастырайық. Төменде Edit1
procedure TForm1.Edit2Change(Sender: TObject);
begin
case RadioGroup3.itemIndex of
0:Table1.IndexFieldNames:='Fam';
1:Table1.IndexFieldNames:='Gorod';
2:Table1.IndexFieldNames:='Adres';
end;
Table1.FindNearest([Edit2.Text]);
end;
procedure TForm1.RadioGroup3Click(Sender: TObject);
begin
if RadioGroup3.ItemIndex=0 then Edit2.SetFocus;
if RadioGroup3.ItemIndex=1 then Edit2.SetFocus;
if RadioGroup3.ItemIndex=2 then Edit2.SetFocus;
end;
Мәліметтерді іздеу жобада төмендегідей жүзеге асады:
3.Терминология
МББЖ Мәлiметтер базасын басқару жүйесi.
МБ МББЖ мәлiметтерiн, объектiлерiн сақтауға арналған файл. Әдетте
Кесте МБ-ның негiзгi объектiсi, ақпараттың сақтаушысы. Ол өрiстен(баған)
Мәлiмет Сақтауға және бiрнеше рет хабарласуға болатын нәрсе.
Форма Мәлiметтердi экранда көрсетуге және оларды басқаруға арналған
Отчёт Мәлiметтердi печатьқа шығаруды көрсететiн бейне.
Жазба Кестедегi жол аналогы . Ол кестедегi
Өрic Delphi-дегi кесте элементi.
Кiлттiк өрiс Өрiс, оның мағынасы кестедегi бiрыңғай анықталған
4.Листинг
unit Unit1;
interface
uses
Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics, Controls, Forms,
Dialogs, DB, Grids, DBGrids, DBTables, ExtCtrls, DBCtrls, StdCtrls,
Buttons, ComCtrls, RpRave, RpDefine, RpCon, RpConDS;
type
TForm1 = class(TForm)
DataSource1: TDataSource;
Table1: TTable;
DBGrid1: TDBGrid;
Table1Tel: TFloatField;
Table1Fam: TStringField;
Table1Name: TStringField;
Table1Adres: TStringField;
Table1Gorod: TStringField;
DBNavigator1: TDBNavigator;
Table1Num: TAutoIncField;
PageControl1: TPageControl;
TabSheet1: TTabSheet;
TabSheet2: TTabSheet;
TabSheet3: TTabSheet;
RadioGroup1: TRadioGroup;
BitBtn1: TBitBtn;
RadioGroup2: TRadioGroup;
BitBtn2: TBitBtn;
GroupBox1: TGroupBox;
Edit1: TEdit;
RadioGroup3: TRadioGroup;
Edit2: TEdit;
Table2: TTable;
RvDataSetConnection1: TRvDataSetConnection;
RvProject1: TRvProject;
GroupBox2: TGroupBox;
BitBtn3: TBitBtn;
procedure FormCreate(Sender: TObject);
procedure FormDestroy(Sender: TObject);
procedure BitBtn1Click(Sender: TObject);
procedure BitBtn2Click(Sender: TObject);
procedure Edit2Change(Sender: TObject);
procedure RadioGroup2Click(Sender: TObject);
procedure RadioGroup3Click(Sender: TObject);
procedure BitBtn3Click(Sender: TObject);
private
{ Private declarations }
public
{ Public declarations }
end;
var
Form1: TForm1;
implementation
{$R *.dfm}
Қорытынды
Аталмыш курстық жұмыс өз деңгейінде жазылды. Қойылған алғышарттардың
Сонымен дайындалған жұмыс көздеген мақсатқа жетті
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
А.Я. Архангельский. Программирование в Delphi7. Москва, 2004ж.
А. Хомоненко, В. Гофман, Е. Мещеряков, В. Никифоров.
С. В. Федотова. Создание Windows – приложениий в
А. Я. Архангельский. Приемы программирования в Delphi. Москва,
Халықова, Бостанов, Тұрғанбаев. “Объектілі бағдарланған программалау жүйелерінің негіздері”.
Қосымша
procedure TForm1.FormCreate(Sender: TObject);
begin
Table1.Active:=true;
height:=590;
width:=790;
Table1.Filtered:=true;
end;
procedure TForm1.FormDestroy(Sender: TObject);
begin
Table1.Active:=false;
Table1.Filtered:=false;
Form1:=nil;
end;
procedure TForm1.BitBtn1Click(Sender: TObject);
begin
case RadioGroup1.ItemIndex of
0:Table1.IndexName:='Famname';
1:Table1.IndexName:='Imia';
2:Table1.IndexName:='Mesto';
3:Table1.IndexName:='';
end;
end;
procedure TForm1.BitBtn2Click(Sender: TObject);
begin
case RadioGroup2.ItemIndex of
0: Table1.Filter:='(Fam='''+Edit1.Text+'*'+''')';
1:Table1.Filter:='(Name='''+Edit1.Text+'*'+''')';
2:Table1.Filter:='(Tel='''+Edit1.Text+'*'+''')';
3:Table1.Filter:='';
end;
end;
procedure TForm1.Edit2Change(Sender: TObject);
begin
case RadioGroup3.itemIndex of
0:Table1.IndexFieldNames:='Fam';
1:Table1.IndexFieldNames:='Gorod';
2:Table1.IndexFieldNames:='Adres';
end;
Table1.FindNearest([Edit2.Text]);
end;
procedure TForm1.RadioGroup2Click(Sender: TObject);
begin
case RadioGroup2.ItemIndex of
0,1,2:begin
GroupBox1.Visible:=true;
Edit1.Visible:=true;
end;
3:begin
GroupBox1.Visible:=false;
Edit1.Visible:=false;
end;
end;
if RadioGroup2.ItemIndex=0 then Edit1.SetFocus;
if RadioGroup2.ItemIndex=1 then Edit1.SetFocus;
if RadioGroup2.ItemIndex=2 then Edit1.SetFocus;
end;
procedure TForm1.RadioGroup3Click(Sender: TObject);
begin
if RadioGroup3.ItemIndex=0 then Edit2.SetFocus;
if RadioGroup3.ItemIndex=1 then Edit2.SetFocus;
if RadioGroup3.ItemIndex=2 then Edit2.SetFocus;
end;
procedure TForm1.BitBtn3Click(Sender: TObject);
begin
RvProject1.Execute;
end;
end.
3
BDE
ДЕРЕКТЕР БАЗАСЫ
ҚОЛДАНБА
Программалық жабдықтау
Арнайын программалық жабдықтау
Жалпы программалық жабдықтау
Программалық өнімді тұрғызу жабдығы
Амалдық (операциялық) жүйе
Сынаққа арналған программалар
Қолданбалы программалвр пакеті
Жеке есептерді шешетін программалар






Ұқсас жұмыстар

---

Мәліметтер базасының кестесін құру

---

Мәлiметтер енгiзу әдiсi арқылы кесте құру. Кестеаралық байланыстарды құру

---

Мәліметтер базасының схемасын құру

---

Мәліметтер базасы және мәліметтер базасын басқару жүйесі

---

Сабақ кестесі жүйесінің бағдарламалық пакетін құру

---

«Ресторан мәзірі» деректер базасында жобалау

---

MS Access анықтамалық жүйесi

---

Mіcrosoft Access-те деректер базасын құру және жұмыс жасаудың басты принциптері

---

АТС жұмысын жеңілдету үшін автоматтандырылған басқару жүйелерін пайдалану

---

Жалпы білім беретін колледждердің информатика пәнін оқытуда,объектілік бағдарланған программалау негіздерін қарастырып,ішкі программалармен жұмыс істеу

---