Бағалау құнының қағидалары

Мазмұны
КІРІСПЕ
1. БАҒАЛАУ ҚЫЗМЕТІН ҰЙЫМДЫ-ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕТТЕУ
1.1 Кәсіпорынның кайта құрылымы - өнеркәсіп аясындағы бағалау
1.2 Бағалау қызметінің нарықтағы инфрақұрылымның пайда болуы, оны
1.3.Кәсіпорын ресурстарын басқару кеңістігі
2. КӘСІПОРЫН (БИЗНЕС) ҚҰНЫН БАҒАЛАУ ҚАҒИДАЛАРЫ
2.1 Кәсіпорын бизнесін бағалау құнына қатысты түсініктемелер
2.2 Бағалау мақсаты мен құн түрлері. Бағалау мақсаты
2.3 Бағалау құнының қағидалары
2.4 Кәсіпорынның мүліктік құнына әсер ететін факторлар
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Кіріспе
Кәсіпорын экономикалық көрсеткіштерінің жақсы жетістіктерге жету мақсатында, тәжірибелік
«ҚР бағалау қызметі туралы» заңына сәйкес мемлекеттік меншікті
Бағалау қызметі ғылыми негізде, оның кез келген тапсырманы
Бүгінгі таңдағы түсінік бойынша ,бизнес-жұмыспен қамту және қызмет
«Бизнес» және «кәсіпкерлік» ұғымы бір-бірімен тығыз байланысты.Көбіне оларды
1. БАҒАЛАУ ҚЫЗМЕТІН ҰЙЫМДЫ-ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕТТЕУ
1.1 Кәсіпорынның қайта құрылымы - өнеркәсіп аясындағы бағалау
Кәсіпорындар ресурстарының нарықты құрылу үрдісі (материалдық және материалдық
Кәсіпорынның мүліктік және мүліктік емес потенциал құндылығының анықталуы,
Өндірістік ресурстар мен операцияларды басқару механизміне байланысты топтар
Дағдарысқа қарсы басқару Жекешелендіру, сатып алу сату Жалгерлік
Қарыз жэне несие Бизнесті бағалау (сонымен катар: жерді,
Сактандыру
Бағалы кағаздар
Сенімділік басқару Меншіктің қайта құрылуы және реинжинирингі Кәсіпорын
Қазақстандағы мүліктік қайта құрылу нәтижелері бүгінгі кезеңдегі мемлекеттік
Тиімсіз атқарым жасайтын және бәсекеге қабілетсіз кәсіпорындарды кеңейту,
Нарықтық бағалаудан кейін айналымға және жаңа бизнестің қалыптасуына
Кәсіпорын ресурстарының инфрақұрылымы кәсіпкерлік қызметтің бірқатар бағыттағы нарығын
1.2 Бағалау қызметінің нарықтағы инфрақұрылымның пайда болуы, оны
Кәсіпорын ресурстарын, бүгінгі уақыт шарттарына сай, шаруашылықты жүйемен
Біріншіден, Қазақстан экономикасының мемлекеттік сектордағы елеулі үлесі, кұрылымдық
Екіншіден, өнеркәсіпті қайта құру үшін инвестициялық ресурстарды тарту,
Кәсіпкерлік қызметтін бағыттары
Аталған қарама-қарсы тенденциялар өзіндік артықшылықтары мен кемшіліктері бар
Әлемдік тәжірибеде, меншік түрлеріне тәуелді емес, кәсіпорындар ресурстарының
Кәсіпорын ресурстарының операциялары ұйымдардың (заңды түлғалардың) жойылуы мен
Нарық жағдайында ресурстармен операциялар жасау, басқару шешімдерінің мүмкін
Кәсіпорын ресурстарымен операциялар жасау және оның нарықтық құнын
1.3.Кәсіпорын ресурстарын басқару кеңістігі
Мүліктік құқықтар - бағалау объектілерінің құнық жиынтығы болып
2. КӘСІПОРЫН (БИЗНЕС) ҚҰНЫН БАҒАЛАУ ҚАҒИДАЛАРЫ
2.1 Кәсіпорын бизнесін бағалау құнына қатысты түсініктемелер
Нормативтік база шегіндегі бағалау технологиясының нарықтарында кәсіпорын бизнесін
Бизнес - бұл заңды, жеке түлғалардың нақты қызметі.
Мұнда заңды тұлға - кәсіпорын, азаматтық құқықтардың объектісі
Мүліктік кешен жер телімдері, ғимараттар мен кұрылыстарды, машина
Бизнесті багалаудың бірінші концепциясы
Бірінші концепция мүліктік кешеннің құрамдастарын бағалаумен байланысты.
Кәсіпорын бизнесін бағалау мүліктік кешеннің құрамдастарын бағалауына әкеледі:
Мұнда, бір-бірінен жекеше бағаланатын (орындық, компьютер, ғимарат, станок,
Бизнесті багалаудың екінші концепциясы
Екінші концепция, кәсіпорын бизнесін бағалағандағы пайда болатын қосымша
Кәсіпорын бизнесін жүйе ретінде қарастырсақ, құрамына тауар нарығының
Құқық жүйесі немесе қоржыны, кәсіпорынға бизнес жүйе ретінде
Құқықтар жүйесі немесе қоржыны өзіне мыналарды қосуы қажет:
- кәсіпкерлік қызметті іске асыратын, кәсіпорынға республикалық және
- кәсіпорынға табыс әкелетін жал құқығы, субжал, кепіл
- бизнес бойынша әріптестердің келісім-шарт жүйелерінен пайда болатын
- кәсіпорын акцияларының бақылау пакеттерінен пайда болатын кұқықтар;
- материалдық емес активтерді қалыптастыратын артыкшылығы бар кұқыктар.
Жоғарыда аталғандарды ескере отырып, кәсіпорынның бизнесін бағалаудың объектілері
- кәсіпорынның мүліктік кешені;
- кәсіпорынға (фирмаға) нарықтың секгорын бақылауға рұқсат ететін
- кәсіпорынның (фирманың) тауар нарықтарында бәсекелесуге қабілетілігі.
Сөйтіп, кәсіпорын (фирма) бизнесін бағалау екі концепцияны қолдану
Бірінші концепция, сатып алу-сату мәміле кезіндегі кәсіпорын (фирма)
Екінші концепция, бағалау кезінде тауар нарығындағы бағаланатын сектордың
Қазақстан Республикасы заңнамасының талдауы мен нарықта неғұрлым салмақты
- иелігіндегі интеллектуалдық меншік объектілерін өз талабына сай
- оларды пайдалануға, басқа тұлғаларға рұқсат етпеу;
- белгілі шарт негізінде, интеллектуалдық меншікті бағалауға жеке
Аталған ғылыми дәлелденген артықшылықтарды, құқық иеленуші өнім нарығында
Айырықша құқықтарының ірі портфелі шоғырланған технологияларды меңгерген жоғары
Айырықша құқықтар портфелінің көмегімен тауар нарығының ірі секторларын
2.2 Бағалау мақсаты мен құн түрлері. Бағалау мақсаты
Бағалау мақсаты - кәсіпорынның нарықтық құнын есеп айырысуымен
Кәсіпорындарды бағалау белгілі бір нақты міндеттің орындалуына бағынады.
Кәсіпорынның құнын бағалау көбінесе келесі жағдайлардан туындайды:
1) кәсіпорынды сату;
2) кәсіпорын мүлігінің бөлігін сату (жер телімі,
3) ұйымды қайта құру немесе кәсіпорынды тарату (қосылу,
4) бағалы қағаздар нарықтарында кәсіпорын акцияларьн сатып
5) жауапкершілігі шектеулі коғамда немесе серістестіктің жарғылық
6) кәсіпорынды жалға беру. Құнды бағалау жал
7) кәсіпорынды жетілдіру максатында инвестициялық жобаның орындалуы
8) несие алу үшін кәсіпорын мүлігін кепілге
9) кәсіпорын мүлігін сақтандыру;
10) мүлікке салық салу үшін, оның салық базасын
11) негізгі қорларды кайта бағалау.
Сонымен, мүліктік кешен құнын бағалану негізділігі мен дәлелділігі
Құн түрлері
Кез келген мүліктің құнын, бір-бірімен тығыз байланысты екі
Құн, шығындар және баға түсініктемелері бойынша айырмашылықтарды білу
Құн негізінен төрт шарттан туындайды: сұраныс, пайдалылық, тапшылық
1. Сұраныс. Сұраныс - белгілі бір уақыт
2. Пайдалылық. Адамдардың белгілі бір қажеттіліктерін қанағаттандыратын,
3. Тапшылық. Үлкен сұраныс пен жоғары пайдалылыққа
4. Меншік құқығын біреуге беру мүмкіндігі. Кез
Мүліктің құнын бағалау нақты бір мақсатпен жүргізіледі (сатудың
Сөйтіп, бағалаудың тағайындалуына тәуелді мүлік әр түрлі құнға
Тәжірибеде бағалаушы келесідей негізгі құралдардың түрлерін қолданады:
Негізделген нарықтық құн - ашық және бәсеке нарығындағы
Мүліктік кешеннің нормативті есептелетін кұнының көрсеткішін салық салу
Бухгалтерлік есеп жүйесі баланстық құнды бастапқы, қалпына келтіру
Баланстық құн - кәсіпорынның балансында белгіленген, құрылысқа кеткен
Бастапқы құн - белгілі кәсіпорын объектілерінің эксплуатацияға енгізілген
Қалпына келтіру құны - бұрын анықталған негізгі қаржыларды
Қалдық құн. Егер баланстық кұннан, эксплуатация кезеңінде жинақталған
Қайта өндіру құны - қазіргі нарыққа сай сатып
Орнын басу кұны - бағаланатын объектінің пайдалылығы бойынша
Тағы да мүліктік кешеннің құны мен жойылу құны
Мүліктік кешеннің құны. Мәміле жасағаннан кейін табыс әкелетін
Жойылу құны мүлігін сатушы келісуге мәжбүр болатын бағаны
Бағалаудың әр түрлі жағдайларына тәуелді құндардың бірнеше түрін
Инвестициялық құн - егер оны белгілі бір инвестициялық
Нарықтық құнға карағанда, инвестициялық құн нақты және белгілі
Тұтыну кұны. Объектінің құнын немесе маңыздылығын сипаттайды. Пайдалылық
Пайдалану кезіндегі құн міндетті түрде нарықтың кұнын көрсетпейді.
Сақтандыру құны - сақтандыру шартында (полисінде) көрсетілген және
Көбінесе сақтандыру құны орнын басу құны сияқты анықталады.
Утилизациялық құн - өзінің бастапқы пайдалылығынан айырылған және
2.3 Бағалау құнының қағидалары
Бағалау қызметі ғылымының негізінде, бағалау бойынша кез келген
Кәсіпорынның мүліктік кешен құнын бағалау кезіндегі қажет негізгі
Олар мыналармен байланысты және 3 топ қағидалар жүйелеріне
Иесінің мүлік туралы көзқарасымен;
Нарықтық ортамен;
Мүлікті эксплуатациялаумен.
Иесінің мүлік туралы көзқарасымен байланысты кағидалар
Бұл топ мынаандай қағидаларға ие: пайдалылық, орнын басу,
Пайдалылық қағидасы. Меншік объектілерінің иемденуге қабілеті жоқ болса,
Орнын басу қағидасы. Иесінің қажеттіліктерін қанағаттандыра алатын және
Қағидалардың анықталуы: меншіктің максималды құны ең төмен бағамен
Күту кағидасы. Инвестор объектіге қаражатты салып, ол меншік
Қағиданың анықталуы: күту - болашақта меншікті иелік етуден
Нарықтық ортамен байланысты қағидалар
Бұл топ келесі қағидалардан тұрады: сұраныс пен ұсыныс
Сұраныс пен ұсыныс арасындағы сәйкестік қағидасы. Мүлікке деген
Негізгі заңдылықтар:
Егер сұраныс тұрақты болып, ал ұсыныс ұлғайса, онда
Егер сұраныс түрақты болып, ал ұсыныс төмендесе, онда
Егер ұсыныс тұрақты болып, ал сұраныс өссе, онда
Егер нарықта сұраныс пен ұсыныс арасында сәйкестік орнатылса,
Қағиданың анықталуы: ұсыныс - құрамындағы белгілі баға бойынша
Бәсеке қағидасы. Жал шарты немесе мүлікті сатып алу
Қағиданың анықталуы: нарықтағы пайда, өндіріс факторларын өтеу үшін
Құнның өзгеру қағидасы. Мүлік объектілері әр уақытта өзгерістерге
Қағиданың анықталуы: мүлік объектілерінің құны көбінесе тұрақты болып
Эксплуатациядағы мүлікпен байланысты қағидасы
Берілген топ мынадай факторлар қағидасын ұсынады: өндірістік, қалдық
Өндіріс факторларының қағидасы. Мүліктік кешен өндірістік жүйе болып
Қалдық өнімділіктің қағидасы. Жердің құнын бағалау негізінде оның
Сөйтіп, қалдық өнімділігі, еңбек пен капитал эксплуатациясына және
Салым қағидасы. Салым - кез келген бір жаңа
Салымның анықталуы: шаруашылық объектілерінің құнының ұлғаймалы немесе төмен
Сөйтіп, мұліктік кешенге қосымша активтерді қосу тиімді болады,
Баланстандырылған (пропорционалды) қағидасы. Өндіріс факторлары экономикалық баланстандырылған болса,
Қағиданың анықталуы: кез келген меншік объектісіне өндірістің әр
Сөйтіп, әр түрлі мінездеме бойынша, мүліктік кешенді құрайтын
Неғұрлым тиімді пайдалану қағидасы - барлық қарастырылған үш
Аталған қағидалар жалпы түрде әмбебап және мүліктің барлық
2.4 Кәсіпорыннын мүліктік құнына әсер ететін факторлар
Жылжымайтын мүлік өзімен өзі болмайды, ол айналадағы ортаның
Бағалаудың әлемдік тәжірибесі мүлік құнының бағалауына елеулі әсер
Физикалық: табиғи-жер, климат, ресурстар, топография, топырақ және адамның
Әлеуметтік: халық санының өзгеру тенденциялары, кәрілік немесе жастық
Экономикалық: табыс дейгейінің өзгеру тенденциялары, жұмыс бастылық, несиелік
Саясаттың (әкімшілік): шектік немесе либералдық аймақтау, құрылыс нормалары
Бірақ аталған факторлар жиынтығы орындалады және орын ауыстыру
Құнды бағалауда аталған факторларды түсіну үшін және олардың
Адамның әр кезде жақсы табиғи жерлерде өмір сүруге
Сөйтіп, топографияның көзқарасынан тұрғын жерлер табиғи ресурстары мен
1.Функционалды аймақтау - берілген функция қағидасы бойынша, қоныстандыруды
2. Қалалы толық бірлік сипаты. Қала функциясының
3. Өздеріне сай функциялары бар қоғамдық орталардың
4. Қаланың көлікгік - жоспарлауын ұйымдастыру. Бұл
5. Қоныстандыру дамып келе жатқан құрылым ретінде
6. Қоныстандыру жүйесіндегі қала. Қоныстандыру - тұрғын
7. Кешенділік - қоныстандыруды дамыту кезіндегі бес негізгі
Жоспарлаудың әлеуметтік мақсаты келесідей әлеуметтік функцияларды қамтамасыз етумен
Экологиялық - физикалық, санитарлы-гигиеналық және климаттық параметрлермен белгіленетін
Экономикалық мақсаты территориялық ресурстарды рационалды пайдалану және өндірістің
Эстетикалық мақсаты қоршаған ортаны толық эстетикалық сапамен қамтамасыз
Техникалық мақсаты территорияның рельефтерімен байланысты, қара топырақтың қабілеті,
Қала құрылысын жобалаудағы барлық принциптер мен талаптар адам
Жылжымайтын мүлікті бағалау теориясында объектінің орналасу ортасының дамуы
1. өсуі
2. тұрактылық
3. құлдырау
4. жаңару
Жылжымайтын мүлік объектісінің орналасу жерлерінің даму циклы
Бағалаушы мүліктік кешен құнының даму жоспарын беру үшін,
Аталған мысалда жылжымайтын мүлік объект нарығының экономикалық ахуалын
1970-1980 жж арасындағы Англия мен АҚШ-тағы жылжымайтын мүлік
Ішкі аудандардағы өнеркәсіптердің құрылымын қайта құру үрдістерінде, жоғары
АҚШ-та осы жылдарда да ірі калалар мен ескі
Францияда экономикалық өмірдің негізгі дамыған аймақтарында халықтың көп
Жоғарыда қарастырылған факторлар кестеде жүйеленген.
Жылжымайтын мүлікті бағалауға әсер ететін экономикалық, элеуметтік, саяси
Экономика-географиялық көзқарас жағынан жалпы және салыстырмалы мәліметтер үш
Кәсіпорын мүлігінің құнына әсер ететін факторлар
Факторлар Сипаттамалар
Физикалық, қоршаған орта, орналасқан жері -
- телімінің сипатына қарай: көлемі, түрі,
- ғимараттар мен
Экономикалық - әлемдік
- сұраныс: жұмыспен
- ұсыныс: сатылуға сатуға
Әлеуметтік - жерді пайдалану варианттылығы, кәсіпорындағы
- қоршаған орта, көрші объекгілермен және
- отбасы
- білімділік деңгейі
емір сүру стилі, емір деңгейі,
Әкімшілік (саяси), құқықтық - салықтық, қаржылық саясат.
- әр түрлі түрдегі женілдіктерді беру.
- жерді пайдалану мен жалға беру төлемінің қойылымын
- аймақтау: тыйым салу, шектеу.
- шектеулі құрылыс нормалары мен ережелері.
- муниципалдың кызмет көрсетуі: жолдар, көріктендіру, инженерлік құрал-жабдықтар,
аймақтык, қалалық және жақын қоршаған орта бойынша. Құнды
Сұраныс пен ұсыныс бойынша мәліметтер
Жалпы Нақты Салыстырмалы
Экономикалық Жер телімі бойынша Шығындар бойынша
Әлеуметтік Тікелей коршаған Сатулар бойынша
Қоршаган орта бойынша ортасы бойынша Табыстары мен шығындары
Әкімшілік (саяси) Құрылыс бойынша
Кәсіпорын құнына бақылаулы және бақылаусыз қатысудың әсер етуі
Бақылау деңгейі бағаланатын кәсіпорын құнына әсер етеді. Бақылау
1. Директорлар кеңесінің мүшелерін таңдау және
2. Келешектегі даму саясатын бекіту және
3. Басқару мүшелеріне сыйақылар мен артықшылықтарды
4. Кәсіпорын активтерін сатып алу, сату
5. Шарттарды жасау үшін серіктестерді таңдау.
6. Басқа кәсіпорындарды жұтып алу мен
7. Кәсіпорынды жою, сату, қайта құру.
8. Кәсіпорынның өзіндік акцияларын сату немесе
9. Ашық саудаға жаңа акция шығарылымын
10. Шаруашылық кызмет қорытындысы туралы есептілікті бекіту.
11. Дивидендтерді анықтау және төлеу.
12. Ішкі тәртіп ережелері мен жарғылық құжаттарға өзгерту
Аталған құқықтардың әрбіреуі өз алдына құлға ие. Сондықтан,
Бақылаулы пакет акция иесінің кұқықтары біркатар шарттармен шектелуі
Егер бір акционер 49 пайызға ие болып, ал
Алдыңғы екі үлкен пакет акциялардың санына қарағанда, осы
Сонымен қатар кәсіпорын акцияларының құнына, акциялардың даусының бары
Кәсіпорын құнына өзінің активтерінің өтімділігінің әсер етуі
Өтімді кәсіпорын акциясының құны (яғни, сол кәсіпорынның құны),
Жабық акционерлік қоғамның акциялар құнының төмен болуы, меншік
Кәсіпорын құнын бағалауда, сарапшы-бағалаушы, қатысуда бақылаулы сипатымен шартталған
Бағаланатын қатысу құны мен бүкіл кәсіпорын құны арасындағы
«Кәсіпорын өтімділігі» термині иемденушінің шешімі бойынша активтердің тез
Бағаланатын пакеттің өтімсіздігіне жеңілдік оның тез сатылу қиыншылығын
Егер жабық қоғам акциясының бақылаусыз пакеті пайдасын капитализациялау
Айта кететін жайт, өтімсіздікке жеңілдік жабық кәсіпорынның бақылаулы
Сонымен, кәсіпорынның жеке акция пакеттерінің жай сомасы, көбінесе,
Қорытынды
Мен курстық жұмысымды қорытындылай келе мынадай тұжырымдама енгіздім.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі :
1.Д.О.Абленов. «Аудит негіздері» Алматы.: «Экономика», 2005ж.
2.С.К.Егембердиева, З.К. Дюсембаева, К.Ш.Дюсембаев. «Аудит и анализ финансовой
3.Құнтөлеуов А., Жұмахметов С. Аудиттің айтары көп,
4.А.А.Сәтмырзаев, Б.Е.Укашев. Аудит теориясы.
Аннотация
Курстық жұмысымда кіріспеден, екі тараудан, қорытынды, пайдаланылған
І тарауда БАҒАЛАУ ҚЫЗМЕТІН ҰЙЫМДЫ-ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕТТЕУ,
кәсіпорынның қайта құрылымы - өнеркәсіп аясындағы бағалау қызметінің
ІІ тарауда КӘСІПОРЫН (БИЗНЕС) ҚҰНЫН БАҒАЛАУ ҚАҒИДАЛАРЫ
кәсіпорын бизнесін бағалау құнына қатысты түсініктемелер,
бағалау мақсаты мен құн түрлері,бағалау мақсаты, бағалау құнының
Анықтамалар
Баланстық құн - кәсіпорынның балансында белгіленген, құрылысқа кеткен
Бастапқы құн - белгілі кәсіпорын объектілерінің эксплуатацияға енгізілген
Қалпына келтіру құны - бұрын анықталған негізгі қаржыларды
Қалдық құн. Егер баланстық кұннан, эксплуатация кезеңінде жинақталған
Қайта өндіру құны - қазіргі нарыққа сай сатып
Орнын басу кұны - бағаланатын объектінің пайдалылығы бойынша
Тағы да мүліктік кешеннің құны мен жойылу құны
Мүліктік кешеннің құны. Мәміле жасағаннан кейін табыс әкелетін
Жойылу құны мүлігін сатушы келісуге мәжбүр болатын бағаны
Бағалаудың әр түрлі жағдайларына тәуелді құндардың бірнеше түрін
Инвестициялық құн - егер оны белгілі бір инвестициялық
Нарықтық құнға карағанда, инвестициялық құн нақты және белгілі
Тұтыну кұны. Объектінің құнын немесе маңыздылығын сипаттайды. Пайдалылық
Пайдалану кезіндегі құн міндетті түрде нарықтың кұнын көрсетпейді.
Сақтандыру құны - сақтандыру шартында (полисінде) көрсетілген және
Көбінесе сақтандыру құны орнын басу құны сияқты анықталады.
Утилизациялық кұн - өзінің бастапқы пайдалылығынан айырылған және
Қысқартулар мен белгілер:
ҚМЖ- Мүліктік қаржыландыру жұмысы
АҚШ- Америка құрама штаты
Делдалдық
Брокерлік
Дилерлік
Агенттік
Бағалаушылық
Ипотекалық
Сақтандырушылық
Адвокаттық
Ақпараттық
және т.б.
С
А
Т
Ы
П
А
Л
У
Ш
Ы
Л
А
Р
С
А
Т
У
Ш
Ы
Л
А
Р
Ресурстар мен операциялар
- кәсіпорындарды коса алғанда, сату мен
- кәсіпорындарды жалға беруді коса алғанда,жалға
- қарыз бен несие
- сақтандыру
- сыйға беру
- сенімділік басқару
- қайтаруға жататын мұлікке кеткен шығьшдарды
- несие берушінің талабы бойынша, үлескердің
Ресурстардың түрлері
- мүліктік комплекстер (кәсіпорындар, жылжымалы және
- бөлектенген су объектілері
- ормандар, көгалдандыру
- жер
- қойнау телімдері
Басқару шешімі
- мүліктік операцияларды тудыратын басқа міндеттер түрлері. Сатушыны
- нормативтік шарттар (мысалы, жекешелендіру немесе банкротқа ұшырау)
- мәміленің активтілігі
- басқа да күрделі шарттар (шектеулер мен
Субъективті шарттар
Z
Y
X
Тұрақтылық
Құлдырау
Өсу
Жаңару

Ұқсас жұмыстар

Кәсіпорын құнын бағалау қағидалары

Бағалау құны

Кәсіпорын (бизнес) құнын бағалау қағидалары

Жылжымайтын мүлік нысандарын бағалау

Жылжымайтын мүлік қүқығы

Кәсіпорын(бизнес) құнын бағалаудағы әдістемелік тәсілдер

Мүліктік кешеннің құны

Нарықтық экономикадағы баға және оның экономикалық категориялармен байланысы

Кәсіпорын бағалау қажеттілігі