Адамның жыныстық дербестігі мен жыныстық бостандығына қарсы қылмыстар
Тақырыбы: «Жеке адамға қарсы қылмыстардың сипаттамасы»
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ........................................................................................................................4
1. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ҚЫЛМЫСТЫҚ ЗАҢНАМАСЫНДАҒЫ АДАМ ӨМІРІНЕ ҚАРСЫ ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ
1.1 Адам өміріне қарсы қылмыстар...........................................................................7
2. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҚЫЛМЫСТЫҚ ЗАҢНАМАСЫНДА ЖЕКЕ АДАМДАРҒА ҚАРСЫ ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ
2.1 Адам денсаулығына қарсы қылмыстар.............................................................29
2.2 Адам өмірі мен денсаулығына қауіп тудыратын қылмыстар.........................38
2.3 Адамның жыныстық дербестігі мен жыныстық бостандығына қарсы қылмыстар.........................................................................................................................44
ҚОРЫТЫНДЫ...........................................................................................................57
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ...............................................................59
КІРІСПЕ
Қоғамдық құндылықтар жүйесіндегі өмір сүру, денсаулық, жыныстық қол сұқпаушылық
ҚР Конституциясының 1-бабына сай адам құқықтары мен бостандықтары, оның
Қазақстан Республикасы Конституциясының 1 – бабына сәйкес «Қазақстан Республикасы
Қазақстан халқын толғандыратын мәселелердің қатарында соңғы жылдары әрбір азаматтың
Жеке адамға қарсы қылмыстар мен күрестің құқықтық механизимдер тиімділігін
Жеке басты, оның құқықтары мен бостандықтарын қорғау ісіндегі мәнділік
ҚР қылмыстық заңнамасы жеке басқа қол сұққаны үшін жауапкершілік
Алайда жеке басқа қарсы қылмыстар үшін жауапкершілік туралы сот
Қылмыстық заңнама айтарлықтай өзгерістер бастан өткізуіне байланысты, соның ішінде
Қылмыстылықпен тиімді күресуге ықпал ететін бағыттардың бірі – қылмыстық
Қазақстан Республикасы Конституциясының 1 бабы — адам, оның өмірі,
1961 жылғы Қаз ССР ҚК-іне қарағанда бұл ҚР ҚК-інде
Тәуелсіз Қазақстан мемлекетінің басты міндеттерінің бірі өз азаматтарының бостандықтары
Қазақстан Республикасында Конституцияға сәйкес адам құқықтары мен бостандықтары танылады
Дипломдық жұмыстың мақсаты. ҚР Қылмыстық құқығының жеке адамға
Адам құқықтарын және бостандықтарының сақталуына бақылауды
Қазақстан Республикасының Конституциясы әр адамның денсаулығын қорғауға кепілдік береді
Денсаулыққа қарсы қылмыстарға денсаулыққа зиян келтірудің әртүрлі тәсілдері
1. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ҚЫЛМЫСТЫҚ ЗАҢНАМАСЫНДАҒЫ АДАМ ӨМІРІНЕ ҚАРСЫ ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ
1.1 Адам өміріне қарсы қылмыстар
ҚР ҚК адам өміріне қарсы қылмыстарға адам өлтірудің (ҚР
Қылмыстың бұл құрамдары өмір сүру құқығы сияқты бұлар да
Бұл топтағы барлық қылмыстарды біріктіретіні әрқайсысының объектісі адам өмірі
Адамға өлім келтіруші әрекет егер құқыққа қайшы әрекет, қылмыстық
Кінәлі адамның әрекеті механикалық, физикалық, химиялық (тіпті психикалық, бірақ
Адам өміріне қол сұғу тәсілі ретінде әрекетсіздік кінәлі қамқорлық
Адам өміріне қарсы қылмыстарда әрекет немесе әрекетсіздік құқыққа қайшы
Адам өміріне қарсы қылмыстардың субъективті жағы қасақана да, абайсыз
Осы санаттағы қылмыстың субъектісі қылмыстық жауапкершілік жасына жеткен, яғни
Адам өлтіру жеке адамға қарсы қылмыстардың ең ауыр түрінің
Қазақстан Республикасы ҚК адам өлтірудің анықтамасын заңдық тұрғыдан алғаш
Қарапайым адам өлтірудің құрамы (Қазақстан Республикасы ҚК 96-бабының 1-бөлігі).
Қарапайым адам өлтірудің ұғымы — сараланбаған немесе күрделіленбеген адам
Адам өлтірудің обьектісі — адамның өмірі, ол адамның азаматтығына,
Өмірге қастандық жасау обьектісінің бар-жоғы туралы мәселені шешу үшін
Қылмыстық-құқықтық тұрғыдан алғанда, адамның туғаннан өлгенге дейінгі аралықта өмір
Қылмыстық заңда адамның өлген кезі деп биологиялық өлімді, яғни
Адамға клиникалық өлім келтірсе, мұндай іс-әрекет адам өлтіруге оқталғандық
Қылмыстың обьективтік жағы материалдық құрамды қылмыстар сияқты үш элементтің
Адамды өмірінен күш қолданып та, (жарақаттау, тұншықтыру, уландыру, т.
Қылмыстың субьективтік жағы кінәнің қасақана жасалуымен сипатталады. Айыпты өзінің
Адам өлтірудің субъектісі (ҚК 96-бабы) 14 жасқа толған, есі
ҚК 96-бабы 2-бөлімінде қарастырылған адам өлтіруаса қоғамдық қауіпті қылмыстарға
Объектіге қатысты белгілер («а», «б», «в», «г»-тармақтары) — екі
Қылмыстың объектілік жағына қатысты белгілер («д», «е»-т.) — аса
Субъектілік жаққа қатысты белгілер («з», «и», «к», «л», «м»-т.)
Субъектіге қатысты белгілер («ж», «н»-т.) — адамды өлтіруді адамдар
Бұл саралауды шартты деп қарастыру керек. Себебі кез-келген объектілік
Жалпы Қазақстан Республикасы ҚК-нің адам өлтіруді бұлайша саралауы толық
Зардаптарының аса ауырлығымен сипатталады. Осыған ұқсас белгі бұрынғы Қылмыстық
Уақыт аралығының алшақтығы немесе басқа да бірегей ниетін білдіретін
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Пленумындағы «Азаматтардың өмірі мен денсаулығына
Мұнда айыптының бір мезгілде бір адамды өлтіріп, екінші адамды
Дегенмен, бұл жолдың да өз қиыншылығы бар. Қылмыстың жиынтығы
Екі немесе одан да көп тұлғаларды бір мезетте өлтіру
Бір уақытта бір адамды өлтірген және екінші адамды абайламай
Егер екі немесе одан да көп адамды өлтіру көптеген
Егер екі адам өлтірудің біреуі жеңілдететін мән-жайларда жасалса (97-100-баптары)
Адам өлтірудің бұл түрі аса қауіпті қылмыстар қатарына жатады,
Осы қылмыс бойынша жәбірленушілер қызметтік міндетін атқарушы (лауазымды немесе
ҚК 96-бабы 2-бөлімінің осы тармағы бойынша жауаптылыққа тартқанда адам
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Пленумындағы «Азаматтардың өмірі мен денсаулығына
Қызметтік борышын жүзеге асыру дегеніміз — адамның мемлекеттік немесе
Қоғамдық борышты атқару дегеніміз — кез келген азаматтың өзіне
Р. Э. Оганян, А. Г. Кибальник, И. Г. Соломенко
Қоғамдық борышты атқару деп кез келген азаматтың әлеуметтік жүктелген
Қылмыстық, азаматтық істердің, сондай-ақ материалдың сотта қаралуына, алдын ала
Кәсіби борышқа адамның кәсіби мәртебесі жүктейтін міндеттер жатады. Қылмыстық
Адамның дәрменсіз жағдайы дегеніміз — адамның физиологиялық немесе басқадай
Шындығында, жас сәбиді, қарт адамды, мүгедекті өлтіру айыптының аса
Бұл көзқарасты жақтаушылар дәрменсіз жағдай жәбірленушіге қосымша ерекше зардап
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты ұйқыны дәрменсіздік жағдай деп есептемейді.
Дәрменсіз жағдайдағы адамды өлтіруді жәбірленушінің басқа да: кенеттен шабуылдау,
Екінші ұштастырылған жағдайға ҚК 96-бабы 2-бөлімі «в»-тармағында алғаш рет
Ұрланған немесе кепілге алу арқылы адам өлтіру қарастырылып отырған
Бұл қылмыс түрі үшін жауаптылық қатаң, себебі мұнда қылмыскер
Бұл тармақты қолданудың бірден-бір шарты — әйелдің жүкті екендігін
Егер айыпты адам әйелді жүкті екен деп ойлап өлтірсе,
Жүкті әйелді өлтіргенде айыптыда жәбірленушінің өліміне қатысты тікелей ниет
Жәбірленушіні аса қатігездікпен қасақана өлтіру айыптының ерекше аюандық әрекеттерге
Аса қатігездікті мынадай мән-жайлар сипаттайды:
өлтіру тәсілі (жәбірленушінің денесіне көптеген жарақат салу, көму, ас,
өлтірер алдында немесе өлтіргенде садистік қылық көрсету (қинау, зорлау,
жәбірленушіні жақындарының көзінше өлтіру, оларды күйзелту.
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Пленумының 1994 жылғы 23-желтоқсанындағы «Азаматтардың
Аса қатыгездіктің нысандары болу үшін айыпкер өлтірер алдында немесе
Айыпты жәбірленушіні өлтіру мақсатында дене жарақаттарын жасап, соңында оны
Жәбірленушіні өлтірген соң, мәйітті қорлау кінәлінің асқан қатігездігін куәландырып,
Қылмыстық құқық доктринасы тікелей де, жанама ниет бұл болмыстың
Бір-бірінің көзінше жақын қатынастағы бірнеше адамды кезекпен өлтіру аса
Мәселен, Б. өзінің әйелі, келіні мен ұлы тұрып жатқан
Кінәлінің әрекетін сот аса қатыгездікпен кісі өлтіру ретінде ҚК
Жақындар деген ұғымды заңнама жәбірленушіге туыс адамдар ғана емес,
Аса қатыгездік ретіндегі ауырлатылған белгіні дұрыс қолдануды көптеген тергеушілер
Аса қатыгездікпен өлтіргенде, кінәлі әрекетінің аса қатыгездік сипатын, сондай-ақ
Бірақ «аса қатыгездік» ұғымы «медициналық» емес, «құқықтық». Кісі өлтірудегі
Сарапшы — дәрігерлердің құзырына өлтірудің нақты тәсілінде өлер алдында
Аса қатыгездіктің мотивтері әр түрлі болады: қастық, қызғану, кек,
Кісі өлтіруді саралаудағы көптеген қателіктер аса қатыгездікті куәландыратын жағдайлар
Бұл көбінесе, кісі өлтіру процесінде көптеген дене жарақатын аса
Аса қатыгездікпен істелген кісі өлтіруді білу үшін кінәліде аса
Кісі өлтіру ҚК 96-бабы 2-бөлімнің «д»-тармағы бойынша кінәлі аса
Кісі өлтірудің осыған ұқсас түрі Қаз КСР ҚК-де «көптеген
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Пленумының 1994 жылдың 23 желтоқсанындағы
Демек, кісі өлтіру тәсілінің өзі маңызды-жалпыға қауіпті, яғни көптеген
Кісі өлтірудің бұл түріне әр түрлі автоматтық құралдар көмегімен
Кісі өлтірудің қарастырылған бұл түрінде кінәлі белгілі бір адамды
Егер аталған әрекет бір адамның өлімі мен басқа адамның
Көптеген адамдардың өміріне қауіпті тәсілмен кісі өлтіру оқиғасында кінәлінің
Алайда, көптеген адам өміріне қауіпті тәсілмен істелген өлтіруді анықтауда
Алдын ала тергеу органдары мен сот З-ның әрекетін көптеген
Қазақстан Республикасының Жоғарғы соты кінәлі З-ның әрекетін ҚК 96-бабы,
Кінәлі М. әрекетіне дұрыс баға берілген. Іс негізі төмендегідей:
Алдын ала тергеу және сот органдары кінәлі әрекетін ҚР
Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 5-мамырдағы «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық
Адамдар тобы, алдын ала келіскен адамдар тобы ұғымы ҚР
Егер қылмыс жасауға екі немесе одан да көп орындаушы
Егер қылмысқа бірлесіп жасау туралы күні бұрын уағдаласқан адамдар
Егер қылмысты бір немесе бірнеше қылмыс жасау үшін күні
Мәселен, Е., Л., О. және Н. қаланың түнгі клубтарының
Сот шешімімен Е., Л., О. және Н. әрекеті ҚК
Адамдар тобы жасаған кісі өлімінде өлімге әкеп соққан зақымдану
ҚР ҚК 31-бабы, 2-бөліміне сәйкес алдын ала келіскен адамдар
ҚР ҚК 96-бабының, 2-бөлімін қолдануда Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты
Бұрынғы «пайда табу мақсатымен» кіс өлтірудің белгісін саралау нақтыланды.
Енгізілген өзгертулер сот практикасына елеулі түрде әсер етпейді. Өйткені
23 желтоқсан 1994 жылғы «Азаматтардың денсаулығы мен өміріне қол
Пайда табу мақсатымен кісі өлтіру деп, материалдық пайда табу
Мысалы: азамат Р. Д-ға қарызға 300 АҚШ долларын берді.
Күнделікті заң қолдану барысында және бұқаралық ақпарат құралдарында жалдамалы
Жалдамалы кісі өлтіру деп ажырату осындай өлімдердің көбеюімен, олардың
Бұл құрамның міндетті элементі пайдакүнемлік себеп болып танылады. Пайдакүнемдік
Пайдакүнемдік — қылмыстардың, соның ішінде кісі өлтірудің саралаушы белгісі.
Істелу тәсіліне қарай пайдакүнемдікпен кісі өлтіру әр түрлі: тікелей
ҚР Қылмыстық кодексінің жаңа редакциясы бұл саралаушы белгіде пайдакүнемдік
Жалдап кісі өлтірудің айырмашылық шектері міндетті белгілері қатысушылар арасында
Тапсырушы мен тапсырысты орндаушының әрекетін саралауда негізгі айырмашылықты есепке
Кісі өлтірудің бұл түріндегі себептер тек пайдакүнемдік емес, саяси
Ұрып-соғумен, қорқытып алумен немесе қарақшылықпен жалғасқан кісі өлтіру қылмыстар
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Пленумының 1994 жылдың 23 желтоқсанындағы
Г. мен М-ның әрекеттері ҚР ҚК 96-бабы, 2-бөлімінің «з»-тармағы
Пайдакүнемдікпен кісі өлтіру қарақшылық шабуылмен істелген кейбір жағдайларда кісі
Егер пайдакүнемдік ниет қасақана кісі өлтірудің мотиві болмаса, онда
Әдебиеттерде және іс-тәжірибедегі қызметкерлердің кейбіреулерінің араларындағы пайдакүнемдік ниетпен кісі
Меншікті күзету кезіндегі жасалған кісі өлтіру (мысалы, ұрлау, тонау,
ҚР Жоғарғы Соты Пленумының 1995 жылғы 22-желтоқсандағы «Қорқытып алу
Бандитизммен ұштасқан кісі өлтіруге келетін болсақ, оны бөліп көрсетудің
Егер қарақшылықты белгілі бір ауыр немесе ерекше ауыр қылмыстарға
Тонау, бопсалаушылық және қарақшылық «кісі өлтіру» ұғымын қамтымайтындығын ескеріп,
Бұзақылық ниет — қоғамды және жалпыға бірдей қабылданған адамгершілік
Әдебиеттерде көрсетілгендей, бұл себептердің ерекшеліктерін ең алдымен себепті байланыстылықтан
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Пленумының 1994 жылдың 23 желтоқсанындағы
ҚК 96-бап 2-бөлім «и»-тармағы бойынша адамгершілік және мораль нормаларын
Мәселен, А. автобустан түсер кезде қоғамдық көлікте жүргендігі үшін
Алматы қаласының аудандық соты кінәлінің әрекетін ҚР ҚК 96-бабы,
Көптеген жағдайда еш себепсіз немесе кісі өлтіру үшін маңызы
Бұзақылық мотивтердің қылмыстық мақсаты айқын емес. Көбінесе ондай қылмыстар
Бұзақылық пиғылдан кісі өлтіру жағайы, егер онда қоғамдық тәртіпті
С. В. Бородин қызғаныш пен кек алудан туындаған бұзақылық
Ұрыс-керіс, төбелесте жәбірленуші себепкер болса, оның құқыққа қарсы қылығы
Бұзақылық ниетпен адам өлтіргенде екінші адамның дансаулығына қатты зақым
Сот-тергеу тәжірибесінде кездесетін ерекше қиыншылық — бұзақылық ниетпен адам
Қоғамдық орында, басқа адамдардың көзінше қызғаныш, өш алу себептермен
Егер айыпкер бұзақылық ниетпен адам өлтіргенде қоғамдық тәртіпті бұзатындай,
ҚР ҚК 96-бабының 2-бөлігі «к»-тармағында адам өлтірудің өз алдына
Қылмыстың бірінші түрі бойынща жауаптылық бұрын жасалған қылмысты жасыру
Бұл қылмысты жасағанда кінәлі адам бұрын жасаған қылмыстың толықтай
ҚР ҚК 96-бабының 2-бөлігі «к»-тармағы саралау үшін адам өлтірудің
Кінәлі адамның әрекеті жәбірленушісін зорлағаннан кейін белгілі бір уақыт
Жыныстық қатынас сипатындағы күш қолданумен адам өлтіретін маньяктар ерекше
Осы жерде сұрақ туындайды: ҚР ҚК 96-бабының 2-бөлігі «к»
Қылмыстың субъективтік жағы тікелей немесе жанама ниетпен сипатталады. Зорлаған
Әлеуметтік, ұлттық, нәсілдік, діни өшпенділік немесе араздық, не қанды
Қасақана адам өлтіруді ҚР ҚК 96-бабының 2-бөлігі «л»-тармағы бойынша
Бұрын адам өлтірген адам жасаған адам өлтіру (ҚР ҚК
Егер бұрын адам өлтіргені немесе өлтіруге оқталғаны үшін, сондай-ақ
Егер айыпкер бұрын әр кездері мәрте, ауырлататын мән-жайларда адам
Адам бұрын кісі өлтірген деп саналады, егер ол ҚР
2. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҚЫЛМЫСТЫҚ ЗАҢНАМАСЫНДА ЖЕКЕ АДАМДАРҒА ҚАРСЫ ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ
Адам денсаулығына қарсы қылмыстар
Денсаулық — адамның табиғи игілігі мен құндылығы болып табылады,
Денсаулыққа қарсы қылмыс — бұл кінәлілікпен заңға қайшы басқа
Денсаулыққа қарсы қылмыстарға ҚР ҚК 103-111-баптарында жауаптылық қарастырылған денсаулыққа
Денсаулыққа келтірілген зияндардың түрлері мен ауырлықтарына сот-медициналық тұрғысынан баға
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2004 жылғы 20-желтоқсандағы №
Денсаулыққа келтірілетін осы зияндардың үш түрін аражігін ажаратудың негізгі
Өзінің денсаулығына өзі қол сұғушылық (қасақана) қылмыс жазасына тартылмайды.
Жәбірленушінің келісімімен оның денсаулығына келтірілген зиян жалпы ереже бойынша
Қылмыстың объектісі адамның денсаулығын қамтамасыз ететін қоғамдық қатынас болып
Объективтік жағы әрекеттік немесе әрекетсіздік жолмен басқа адамның денсаулығына
Кінәлі адам механикалық, физикалық, химиялық, термикалық әрекеті (тіптен психикалық
Әрекетсіздік адам денсаулығына қол сұғу тәсілі ретінде білдіріледі, яғни
Әрекет немесе әрекетсіздік денсаулыққа қарсы қылмыста заңға қайшы мінез-құлықтар
Егер осы әрекет зиянды іздер шамасы, құлқы және әртүрлі
Бұзақылық ниетпен жасаса қасақана орташа ауырлықтағы зиян келтірген қылмыстың
Денсаулыққа қасақана орташа ауырлықтағы зиян келтіру бірнеше рет жасалынады
Кінәнің ниеті денсаулыққа ауыр зиян келтіру екендігін анықтап, бірақ
І-бөлікте көзделген қылмыстың субъектісі жасы 16-ға толға есі дұрыс
Денсаулыққа келтірілген өмір үшін қауыпты зиян деп келтірілген кезде
Көру, есту қабілеттерін немесе қандай да бір органды жаншыту
Жалпы еңбек қабылетін тұрақты жоғалту дегеніміз оның кемінде үштен
ҚК 103-бабының бір бөлігіндегі кәсіби еңбек қабілетін жоғалтқандық жағдай
Қанша айлығында болса да түсік жасату денсаулыққа келтірілген ауыр
Қылмыстың субъективтік жағы тікелей немесе жанама ниетпен сипатталады. Кінәлі
Егер кінәлінің ниеті денсаулыққа ауыр зиян келтіруге бағытталып, бірақ
Қарастырылып отырған қылмыстың себептері мен мақсаты әртүрлі болуы мүмкін
Осы аталған саралаушы нышандардың мазмұны адам өлтіру құрамының саралаушы
Жәбірленушінің мүшелерің немесе тінін пайдалану мақсатында денсаулыққа қасақана ауыр
2 немесе одан да көп адамға қатысты әруақытта (ҚК
Адам өлтіргенде кінәлі әрекетті қасақан жасайды және жәбірленушінің қаза
ҚК денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтіргендік үшін ауырлататын мән-жайларсыз
Бұл қылмыстың объектісі қоғамға қауіпті іс-әрекет (әрекет немесе әрекетсіздік)
Денсаулыққа ауыр зиян келтіргенде күш жұмсалуда (ұру, ату, т.
Кінәлі әрекетсіздік көрсету арқылы денсаулыққа ауыр зиян келтіргенде ол
Денсаулыққа ауыр зиян келтіру түсінігі әр түрлі нышандар сипатталады.
Денсаулыққа өмір үшін қауіпті ауыр зиян келтіру тұсында «денсаулыққа
Денсаулыққа келтірген өмір үшін қауіпті зиянға иға зақым келмесе
Көру, есту қабілеттерін немесе қандай да бір органды жоғалту
Сот-медициналық сараптама бет-әлпеттің қалыпқа келгісіз бұзылу фактісін анықтайды, себебі
Жалпы еңбек қабілетін тұрақты жоғалту дегеніміз — оның кемінде
ҚК 103-бабының 1-бөлігінде кәсіби еңбек қабілетін жоғалтқандық жағдай да
Қанша айлығында болса да түсік тастау денсаулыққа келтірелген ауыр
Денсаулыққа ауыр зиян келтірудің нышандарына психикалық бұзылуы, есірткімен немесе
Қылмыстың субъективтік жағы тікелей немесе жанама ниетпен сипатталады. Кінәлі
Егер кінәлінің ниеті денсаулыққа ауыр зиян келтіруге бағытталып, бірақ
Қарастырылып отырған қылмыстың себептері мен мақсаты әр түрлі болуы
Бұл қылмыс құрамының сараланған түрлері ҚК 103-бабының 2-бөлігінде анықталған.
а) екі немесе одан да көп адамға қатысты;
б) адамның қызметтік жұмысын немесе кәсіптік немесе қоғамдық
в) кінәліге дәрменсіз күйде екені белгілі, сол сияқты
г) аса қатыгездікпен;
д) ұйымдасқан топпен;
е) жолдау бойынша;
ж) бұзақылық ниетпен;
з) әлеуметтік, ұлттық, нәсілдік, діни өшпенділік немесе араздық
и) жәбірленушінің мүшелерін немесе тінін пайдалану мақсатында;
к) бірнеше рет жасалса немесе оны бұрын осы
Осы аталған саралаушы нышандардың мазмұны адам өлтіру құрамының саралаушы
Жәбірленушінің мүшелерін немесе тінін пайдалану мақсатында денсаулыққа қасақана ауыр
Екі немесе одан көп адамға қатысты әр уақытта (ҚК
ҚК 103-бабы 3-бөлігінде жәбірленушінің абайсызда қаза табуына сабап болған
Бұл саралаушы құрамның мәні — жәбірленушінің денсаулыққа ауыр зиян
Адам өлтіргенде кінәлі әрекетті де қасақана жасайды және жәбірленушінің
Қылмыс субъектісі — жасы 14-ке толған, есі дұрыс адам.
Денсаулыққат қасақана орташа ауырлықтағы зиян келтіру — ҚР ҚК
Қылмыс құрамының объективтік жағы қоғамға қауіпті іс-әрекетпен, зардаптармен денсаулыққа
Денсаулыққа орташа ауырлықтағы зиян келтіргендіктің нышандары «Денсаулыққа келтірілген зяинның
Орташа ауырлықтағы зиянға қолдың саусағын немесе аяқтың бармағын жоғалту
Қылмыстың субъективтік жағы қасақана кінә. Кінәлі өзінің қоғамға қауіпті
Бұл қылмысты жасаудағы себептер мен мақсат әр түрлі. Олардың
ҚР ҚК 104-бабының 2-бөлігі бұл қылмыс құрамының сараланған түрлерін
а) екі немесе одан да көп адамға қатысты;
б) адамның қызметтік жұмысын жүзеге асыруға не кәсіптік
в) аса қатыгездікпен, сол сияқты кінәліге дәрменсіз күйде
г) ұйымдасқан топпен;
д) бұзақылық ниетпен;
е) әлеуметтік, ұлттық, нәсілдік, діни өшпенділік немесе араздық
ж) бірнеше рет жасалса немесе бұрын осы кодекстің 96-бабында
Бұзақылық ниетпен денсаулыққа қасақана орташа ауырлықтағы зиян келтірген қылмыстық
Денсаулыққа қасақана орташа ауырлықтағы зиян келтіру бірнеше рет жасалынады
а) ҚК 104-бабында көзделген қылмысты кемінде екі рет;
ә) егер ҚК 103-бабында көзделген қылмысты бұрын жасаған
б) егер ҚК 96-бабында көзделген қылмысты бұрын жасаған
Кінәлінің ниеті денсаулыққа ауыр зиян келтіру екендігі анықталып, бірақ
1-бөлікте көзделген қылмыстың субъектісі — жасы 16-ға толған есі
Денсаулыққат қасақана жеңіл зиян келтіру — ҚР ҚК 105-бабы
Денсаулыққа жеңіл зиян келтіру нәтижесінде денсаулыққа қысқа уақытқа бұзылса
Қылмыс құрамының объективтік жағы қоғамға қауіпті іс-әрекетпен денсаулықтың қысқа
«Денсаулыққа келген зяинның ауырлығын сот-медицина тұрғысынан бағалаудың ережесінде» 10
Егер денсаулыққа жеңіл зиян келтіріліп, нәтижесінде денсаулыққа зиян уақытқа
Қылмыстың субъективтік жағы кінәнің қасақана нысанымен сипатталады.ҚК 105-бабы бойынша
Бұл қылмыстық іс-әрекеттің себептері мен мақсаты әр қилы.
Денсаулыққа абайсызда жеңіл зиян келтіргендік үшін қылмыстық жауаптылық қарастырылмаған.
Қылмыстың субъектісі — жасы 16-ға толған, есі дұрыс адам.
2.2 Адам өмірі мен денсаулығына қауіп тудыратын қылмыстар
Қорқыту — ҚР ҚК 112-бабы. Қарастырғалы отырған қылмыстың тектік
Қылмыстың объективтік жағы келесідей әрекеттермен көрінеді, өлтіремін деп немесе
Қорқыту — бұл адамға психикалық ықпал ету арқылы үрейлендіру.
Бұл қылмыстың міндетті белгісі — қорқытудың бос сөз емстігінде,
Қорқытуды жәбірленушінің субъективтік қабылдауында сақтықтың объективтік негіздері болуы тиіс.
Бұл қылмыс формальды құрамға жатады, яғни басқа адамның өміріне
Қылмыстың субъективтік жағы тікелей ниет нысанындағы кінәмен сипатталады. Кінәлі
Қорқыту тек тікелей ниеетпен жасалау мүмкін. Жанама ниетпне немесе
Аталаған қылмыстың себептері мен мақсаты әртүрлы болады және олар
Қылмыстың субъектісі 16 жасқа толған, есі дұрыс, жеке адам
Ауыстырып салу не өзгедей пайдалану үшін адамның органдарын немесе
Бұл норма Қазақстан Республикасының қылмыстық заңына алған енгізіліп отыр,
Емдеу тәсілі ретінде органдарын немесе тінін ауыстырып салу науқас
Қылмыс объектісі — адамның өмірі мен денсаулығы, ал қылмыс
Қылмыстың объективтік жағы ауыстырып салу не өзгедей пайдалану үшін
Бұл ретте күш жұмсау немесе күш жұмсайын деп қорқыту
Күш жұмсау дегеніміз — жәбірленушінің денсаулығына жеңіл (ҚР ҚК
Таңдап алған «донордың» денсаулығына ауыр зиян келтірген немесе ол
Қылмыс құрамы формальды. Ол қылмыстық іс-әрекет (алуға мәжбүрлеу) жасалған
Қылмыстың субъективтік жағы тікелей ниет нысанындағы кінәмен сипатталады, кінәлі
Қылмыс субъектісі — жасы 16-ға толған, есі дұрыс адам.
ҚР ҚК 113-бабының 2-бөлігі бұл қылмыстың сараланған құрамын қарастырады,
Кінәліге дәрменсіз күйде екендігі көрінеу немесе кінәліге материалдық немесе
Көрінеу кәмелетке толмағандарға қарсы. ҚК 113-бабының екінші тармағының «б»
Екі немесе одан да көп адамға қатысты жасалғанда. Бірінші
Адамдар тобының немесе ұйымдасқан топпен жасаса. Бірінші бөлігінде қаралғандай
Бірнеше рет. Қылмыстық іс-әрекет баптың бірінші бөлігінде қаралғандай, бір
Қаруды немесе қару ретінде құралдарды қолдану арқылы жасаса. Қолданып
Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 30-желтоқсандағы «Қарудың жеке түрлерінің айналымына
Атылатын қару деп, оқ-дәрінің немесе басқа да күштің энергиялық
Суық қару деп, адамның білек күшінің қозғалысы арқылы нысананы
Қару ретінде қолданылған басқа да құрал-жабдықтар адамның денсаулығына ауыр
Кінәліге жүктілік жағдайында екендігі анық әйелге қатысты. Осы тармақты
Алдау немесе сенімге кіру арқылы жасалса. Осы тараумен тұлғаны
Қызмет бабын пайдалана жасау. Баптың бірінші бөлігінде көзделген іс-әрекетті
Лауазымды адамдар деп, тұрақты, уақытша немесе арнаулы өкілеттік бойынша
Жәбірленушінің материалдық немесе басқа да тәуелділігін пайдалану арқылы. Ауыстырып
ҚК 113-бабының 3-бөлігінде осы баптың 1 және 2 бөліктерінде
Заңсыз аборт жасау — ҚР ҚК 117-бабы. Қазақстан Республикасының
Медициналық көрсеткіштер тізімі ҚР орталық атқарушы органындағы азаматтардың денсаулығын
Аборт — жүктілікті жасанды түрде үзу. «Қазақстан Республикасы азаматтарының
Аборт заңды (арнайы тізбеде белгіленген медициналық көрсеткіштер болса) және
Тұрақты мекеме дегеніміз — арнаулы медициналық жай.
Тиісті бағдардағы жоғарғы медициналық білімі жоқ адамға гинекологияға мамандандырылмаған
Қылмыстың объектісі — жүкті әйелдің өмірі мен денсаулығы.
Оның объективтік жағы жүктілікті үзуге бағытталған заңсыз әрекеттермен сипатталады.
Қылмыстың субъективтік жағы тікелей ниетпен сипатталады. Кінәлі өзінің аборт
Қылмыс субъектісі — 16 жасқа толған, есі дұрыс адам.
1-бөлім бойынша - тиісті бағдардағы жоғары медициналық білімі жоқ
2-бөлім бойынша - тиісті бағдардағы жоғары медициналық білімі бар
ҚР ҚК 117-бабы 3-бөлігінде заңсыз аборт жасағаны үшін бұрын
ҚК 117-бабының 4-бөлігі бұл қылмыстың ерекше сараланған құрамын, яғни
Бұл қылмыс құрамының субъективтік жағы кінәнің екі нысанымен: аборт
Науқасқа көмек көрсетпеу - ҚР ҚК 118-бабы. Қазақстан Республикасының
Қылмыстың объектісі медициналық көмекті қажет ететін адамның өмірі мен
Оның объективтік жағы әрекетсіздікпен, яғни аурудың түріне қарамай, ешқандай
Қылмыстың бұл құрамын жүктеу өзіне жүгінген науқасқа көмек көрсету
Кінәліні қылмыстық жауапқа тарту үшін нормада көрсетілген зардаптың болуы
Қылмыстың субъективтік жағы кінәнің екі нысанымен: әрекетсіздікке қатысты, яғни
Қылмыс субъектісі — арнаулы, жасы 16-ға толған, өзінің кәсіптік
Қауіпті жағдайда қалдыру — ҚР ҚК 119-бабы. Адамның жыныстық
Қылмыс объектісі — өзін-өзі сақтап шараларын қабылдауға шамасы жоқ
Қылмыстың объективтік жағы кінәлінің әрекетсіздігімен сипатталады, ол өмірі немесе
а) жәбірленуші өміріне немесе денсаулығына қауіпті жағдайда қалуға
ә) сәбилігіне, қарттылығына, науқастығына байланысты немесе өзге де
б) кінәлінің ол адамға көмек көрсетуге мүмкіндігі және
в) кінәлі жәбірленушіні өміріне немесе денсаулығына қауіпті күйде
Қылмыс құрамы формальды, яғни зиянды зардаптардың болған-болмағанына қарамастан, жәбірленушіге
Қылмыстың субъективтік жағы тікелей ниетпен сипатталады, яғни денсаулығы және
Қылмыс субъектісі — арнаулы, жасы 16-ға толған, есі дұрыс,
Адамның жыныстық дербестігі мен жыныстық бостандығына қарсы қылмыстар
Жыныстық қатынас адамзат өмірінің ажыратылмас саласын қамтиды. Олар негізінен
Тұлғалардың бостандығы мен дербес құқықтығы ерексек адамның өз жеңсікқұмарлық
Қарастырып отырған қылмыстың қоғамдық қауіптілігі мыналармен көрінеді, ол шынында
Жыныстық дербес құқыққа қарсы қылмыстар деп қылмыстық заңмен көзделген
Жыныстық қылмыстың тектік объектісі тұлғалардың дербес құқықтығы мен бостандығы
Бұл қылмыс тобының тікелей объектісі жыныстық дербес құқық мен
Жыныстық қылмыстың объективтік жағы сипаттары ҚР ҚК диспозицияларымен немесе
Қылмыстың субъективтік жағы тура ниетпен сипатталады. Қылмыстың себебі негізінен
Жыныстық қылмыстың субъектісі 16 жасқа толған екі жыныстың екеуі
Зорлау — ҚР ҚК 120-бабы. Зорлау — әйелдің жыныстық
Қылмыстық заң бойынша зорлау дегеніміз — жәбірленушіге немесе басқа
Бұл қылмыстың объектісі — әйел жынысты адамның жыныстық еркіндігі
Жыныстық қатынасқа әйелдің ықтияры болмағандығына, оның ондай әрекетке ешбір
Зорлаған кезде қатігездік танытудың белгісі — зорлап жыныстық қатынас
Жәбірленушінің соз ауруын жұқтырып алуына әкеп соғатын зорлау. Қылмыстың
Бірнеше рет жасалған зорлау немесе бұрын нәпсіқұмарлық сипаттағы зорлау
Көрінеу кәмелетке толмағанды зорлау. 14 жастан 18 жас аралығында-ғы
Кәмелетке толмағанды зорлаудағы ниет кінәлініз кәмелетке толмағанға күш қолданып,
Бұл қылмыстың ерекше сараланған түрлері мыналар:
1. Абайсызда жәбірленушінің өлуіне әкеп соқтырған зорлау. Жәбірленушінің өлімі
2. Абайсызда жәбірленушінің денсаулығына ауыр зиян келтіруге, онын ВИЧ/
Жәбірленушінің денсаулығына ауыр зиян тікелей зорлау кезінде де, не
Жәбірленушіге ВИЧ/ЖҚТБ ауруын жұқтыру дегеніміз-зорлап жыныстық қатынас жасағаннан кейін
Өзген ауыр зардаптар дегеніміз, бұл жағдайда, жәбірленушінің немесе оның
3. Жәбірленушінің 14 жасқа толмағанын көрінеу біле тұрып зорлау.
Қоғамдық зілзала жағдайларын пайдаланып немесе жаппай тәртіпсіздік барысында зорлау.
Зорлаудың объективтік жағы жәбірленушіге немесе басқа адамдарға күш қолданып
Зорлау кезінде күш жұмсау дегеніміз — ұрып-соғып жәбірленушінің денесіне
Зорлау жасау үшін күш қолданудың бір тәсіліне заң психикалық
Күш жұмсау немесе күш жұмсаймын деп қорқыту тек жәбірленушіге
Жәбірленушінің дәрменсіз күйін пайдаланып зорлау дегеніміз — өзінің дене
Ал, психикалық дәрменсіздікте, әйел өзінің психикасындағы ерекше өзгерістерге байланысты
Дәрменсіз күйге жәбірленушінің естен танып қалу жағдайы да кіреді,
Қылмыстық заң алдап зорлағандық үшін жауаптылық көздемейді. Бірақ, алдау
Жыныстық қатынас басталған кезден зорлау аяқталған қылмыс болып саналады.
Субъективтік жағынан зорлау әрқашан тікелей ниетпен жасалады, сондақтан да
Бұл қылмысты жасаудағы мақсат — кінәлі өзінің немесе басқа
Зорлаудың субъектісі — зорлап әйелмен жыныстық қатынасқа барған адамдар,
Зорлаудың мына түрлері сараланған болып табылады:
1. Адамдар тобы, алдын ала сөз байласқан адамдар тобы
Топтасып зорлағандық үшін тек тікелей зорлық көрсетіп жыныстық қатынасқа
Бірнеше адамның бір әйелді топтасып зорлағаны ғана емес, бірнеше
2. Өлтіремін деп қорқытумен ұштасып, сондай-ақ жәбірленушіге немесе басқа
Адам өліммен ұштасқан зорлау, қасақана адам өлтіру ретінде, ҚР
Зорлаған кезде қатыгездік танытудың белгісі — зорлап жыныстық қатынас
3. Жәбірленушінің соз ауруын жұқтырып алуына әкеп соғатын зорлау.
4. Бірнеше рет жасалған зорлау немесе бұрын нәпсіқұмарлық сипаттағы
5. Көрінеу кәмелетке толмағанды зорлау, 14 жастан 18 жас
Кәмелетке толмағанды зорлаудағы ниет кінәлінің кәмелетке толмағанға күш қолданып,
Бұл қылмыстың ерекше сараланған түрлері мыналар:
1. Абайсызда жәбірленушінің өлуіне әкеп соқтырған зорлау. Жәбірленушінің өлімі
Мысалы, зорлау кезінде дене жарақатын алғандықтан жәбірленуші көп қан
2. Абайсыз жәбірленушінің денсаулығына ауыр зиян келтіруге, оның ВИЧ/ЖҚТБ-ны
Жәбірленушінің денсаулығына ауыр зиян тікелей зорлау кезінде де, не
Жәбірленушіге ВИЧ/ЖҚТБ ауруын жұқтыру дегеніміз — зорлап жыныстық қатынас
Өзге де зардаптар дегеніміз, бұл жағдайда, жәбірленушінің немесе оның
3. Жәбірленушінің 14 жасқа толмағанын көрінеу біле тұрып зорлау.
4. Қоғамдық зілзала жағдайларын пайдаланып немесе жаппай тәртіпсіздік барысында
Қоғамдық зілзала жағдайларын пайдаланып немесе жаппай тәртіпсіздік өздігінен қылмысқа
Нәпсіқұмарлық сипатындағы күш қолдану — ҚР ҚК 121-бабы. Бұл
Бұл қылмыстың объектісі — еркектер арасындағы жыныстық қатынаста —
Қылмыстың объективтік жағы еркек пен еркектің жыныстық қатынасы, әйел
Еркек пен еркек жыныстық қатынасқа барған кезде белсенді серіктің
Еркек пен еркектің жыныстық қатынасын педерастия дейді. Гомосексуализм —
Еркек пен еркектің жыныстық қарым-қатынасы кезінде физикалық күш көрсету
Еркек пен еркектің жыныстық қатынасы кезіндегі қорқыту психикалық күш
Әйел мен әйелден арасындағы жыныстық қатынаста (лесбияндық) әртүрлі нәпсіқұмарлық
Жыныстық қатынастың басқа әрекеттіне барлық еркек пен әйел, еркек
Бұл қылмыстың субъективтік жағы тек тікелей ниет нысанындағы кінәні
Қылмыстың субъектісі — жасы 14-ке толған адам. Еркектер арасындағы
Нәпсіқұмарлық әрекет басталған кезден бастап қылмыс аяқталған болып саналады.
Нәпсіқұмарлық сипаттағы күш қолдану әрекеттерінің белгілі зорлау құрамының тиісті
Нәпсіқұмарлық сипаттағы күш қолдану әрекеттерінің анықталған белгілері ҚР ҚК
ҚР ҚК 121-б. 2-бөлімінде нәпсіқұмарлық сипаттағы күш қолдану әрекеттерінің
а) ұйымдасқан топ немесе алдын ала келісін бойынша
ә) өлімнен қорқыту, сонымен бірге жәбірленушіге немесе басқа
б) жәбірленушінің жұқпалы соз ауруын жұқтыруы;
в) бірнеше рет қайталанған немесе бұрында зорлаған адаммен
г) кәмелеттік жасқа толмаған адамға жасалған.
ҚР ҚК 121-б. 3-болімі нәпсіқұмарлық сипатындағы күш қолданудың ерекше
а) байқаусыздан жәбірленушіні өлтіріп алған жағдайда;
ә) байқаусызда жәбірленушінің денсаулығына ауыр зиян, жеңіл немесе
б) 14 жасқа толмаған адамға жасалған жағдайда. Бұл
Он алты жасқа жетпеген адаммен жыныстық қатынаста болу және
Бұл қылмыстың қоғамдық қауіптілігі сонда, жыныстық қатынаспен ерте араласу
Қылмыстың объектісі — кәмелетке толмағанның жыныстық дербестігі, оның өмірі
Қылмыстың объективтік жағы нәпсіқұмарлық сипаттағы үш әрекетті қамтиды, олар:
а) жыныстық қатынасқа еркімен бару;
ә) еркек пен еркек арасаындағы жыныстық қатынас;
б) әйел мен әйел арасындағы жыныстық қатынас, егер
в) нәпсіқұмарлық сипаттағы өзге де әрекеттер.
Еркімен жасалған нәпсіқұмарлық сипаттағы басқадай әрекеттер үшін қылмыстық жауаптылық
Еркек пен еркек жыныстық қатынасқа барғанда белсенді серіктің жынысы
Әйел мен әйел арасындағы жыныстық қатынаста «лесбияндық» әр түрлі
Нәпсіқұмарлық сипаттағы өзге әрекеттері бір жынысты және әр жынысты
Қылмыстың субъективтік жағы тікелей ниетпен сипатталады. Кінәлі өзінің 16
Бұл қылмыстың субъектісі — кәмелетке толған әйел де, еркек
Жыныстық қатынас жасауға, еркек пен еркектің жыныстық қа-тынас жасауына,
Мәжбүр ету деген сөз — бірдемені жасау қажеттігін тудыру.
Қылмыстық объектісі — жыныстық қатынасқа немесе әйел мен әйел
Қылмыстың объективтік жағы — адамды бопсалау, мүлкін құртамын, бүлдіремін
Мәжбүрлеудің тәсілдері: 1) бопсалау, 2) мүлікті құртамын, бүлдіремін немесе
Бопсалау жолымен мәжбүрлегенде жәбірленушінің немесе басқа адамдарың беделін түсіретін,
Мүлікті құртамын, бүлдіремін немесе тартып аламын деп қорқыту арқылы
Материалдық немесе басқадай тәуелділікті пайдаланып мәжбүрлеу кінәлінінің материалды, құрметтік
Жәбірленушінің материалдық тәуелділігі оның кінәлінің толықтай немесе жарым-жартылай асырауында
Қызметтік тәуекелділікке жәбірленушінің кінәліге жұмыс бойынша бағынышты болуы жатады,
Өзге тәуелділік бір адамның екінші адамға тәуелділігінің басқа барлық
Нәпсіқұмарлық сипаттағы әрекетті жасауға мәжбүрлеу басталған кезден бастап аяқталған
Қылмыстың субъективті жағы тікелей ниетпен сипатталады. Кінәлі адам (әйел
Бұл қылмыстың субъектісі — жасы 16-ға толған еркек те,
Жас балаларды азғындату — ҚР ҚК 124-бабы
Бұл қылмыстың қоғамға қауіптілігі сол-балалар өздерінің қорғансыздығынан, бірдемені білуге
Бұл қылмыстың объектісі — жас балалардың, яғни жасы 14-ке
Қылмыстың объективтік жағына күш қолдануа азғындық іс-әрекеттер жасау, яғни
Азғындық әрекеттер тікелей қимыл арқылы және интеллектуалдық сипатта жасалынды.
Қандай да бір теріс зардаптардың болған-болмағандығына қарамастан, азғындату әрекет
Қылмыстық субъективтік жағы тікелей ниетпен сипатталады. Кінәлі өзінең жасқа
Бұл қылмыстың субъектісі — қай жыныстан болса да жасы
ҚОРЫТЫНДЫ
Қазақстаның жаңа ҚК негізгі бөлімінің жүйесі «Жеке
1. Адам өміріне қарсы қылмыстар (ҚК 96-102 баптары).
2.Денсаулыққа қарсы қылмыстар (103-111, 114-116 баптары).
3. Адам өміріне және азаматтың денсаулығына қарсы қылмыстар (ҚК
4. Адамның жыныстық дербестігі мен жыныстық бостандығына қарсы қылмыстар.
5. Жеке адамның және азаматтың бостандығына қарсы қылмыстар (ҚК
6. Жеке адмның және азаматың ар-намыс, абройна қарсы қылмыстар
«Жеке адамға қарсы қылмыс» бөліміне жеке адамға қарсы қылмыс
Мемлекеттік қызметкерлердің кәсіби міндеттерін тиісті орындамауы лауазымына салғырттықпен қарауы
Жыныстық қатынаста және адамдардыңжұмысқа таратуға мәжбүрлеу қылмысы үшін де
Қоғамдағы, саяси және экономикалық жүйедегі өзгерістер қылмыстық заңнамада өз
ҚР 2004 жылғы 9 желтоқсандағы № 10 заңын ҚР
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:
ҚР Конституциясы толықтырулар мен өзгертулер 1998 ж. Алматы, 1998
ҚР Қылмыстық Кодексі 16.07.1997 жылғы ҚР-ң «ҚР қылмыс
Закон РК от 5 мая 2000 г. «О внесении
Закон РК от 19 мая 1997 г. “Об охране
Казахстан” // Казахстанская правда. 1997. 24 июня.
ҚР Қылмыстык кодексіне түсініктеме. // Под ред. Борчашвили И.Ш.,
Комментарий к изменениям и дополнениям в уголовный кодекс РК
Комментарий к изменениям и дополнениям в уголовный кодекс РК
Сборник постановлений ПВС Казахской ССР, ПВС Республики Казахстан, нормативных
Комментарий к УК РК. Под ред. Рогова А., и
Сборник постановлений Верховного Суда Республики Казахстан (Казахской ССР) 1961-1997
Курс уголовного права. Т.3 Особенная часть. Под ред.
М,2002г. С.468.
Алауханов Е. Қылмыстық құқық. Ерекше бөлім. Оқу құралы. Алматы:
Ағыбаев А.Н. Қылмыстық құқық. Ерекше бөлім. Оқулық. Алматы: Жеті
Аниянц М. К. Ответственность за преступления против жизни. М.,1964.
Ашитов 3. О, Социалистическая законность
преступлений. Алма-Ата, 1983.
Базаров Р. А. Уголовно-правовая характеристика
Бұғыбайқызы Д.Б. Қылмыстық құқық. Жалпы бөлім. Қайнар университеті.
Беляев В.Г. , Свидлов Н.М. Вопросы квалификации убийств.
Бородин С.В. Квалификация убийства по действующему законодательству. М, 1966г.С.251
Бородин С.В. Ответственность за убийство: квалификация и наказание.
Бородин С.В. Преступления против жизни. М., 1999. С.80.
Беляев В. Г., Свидлов Н. М. Вопросы квалификации убийств.
Галиакбаров Р. Р. Борьба с групповыми преступлениями. Вопросы
квалификации. Краснодар, 2008
ЗакалюкА. П. и др. Преступления, совершаемые с особой жестокостью
Ковалев М. И. Соучастие в преступлении: Монография. Екатеринбург, 1999.
Кондрашова Т. В. Проблемы уголовной ответственности за преступления против
Коржанский Я. И. Квалификация преступлений против личности и собственности.
Загородников Н.И. , Игнатов А.Н. Преступления против личности. М,1962
Загородников Н.И. Преступления против здоровья. М.,1969.С.168.
Игнатов А.Н. Квалификация половых преступлений. Монография. М., 1974. С.255.
Рахметов С.М., Мукажанов А.К. Изнасилование (уголовно-правовые и криминологические проблемы).
Сугачев Л.Н. Ответственность за оскорбление. Учебное пособие. М.,1966.С.34., 1984.
Красиков А. Н. Ответственность за убийство по российскому уголовному
Красиков А. Я. Уголовно-правовая охрана прав и свобод человека
Кругликов Л. Л. Преступления против личности. Ярославль, 1998.
Наумов А. В. Мотивы убийств. Волгоград, 1969.
Побегайло Э. Ф. Умьшшенное убийство и борьба с ними.
Сташис В. В., БажановМ. И. Личность под охраной уголовного
5
4
Адам өміріне, денсаулығына, бостандығына, қадір-қасиетіне қарсы қылмыстардың мазмұнын, қауіптілігін, зиянды салдарын, қоғамға әсерін кеңірек ашып талқылау
Жеке адамға қарсы қылмыс
ЖЫНЫСТЫҚ ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ҚЫЛМЫСТЫҚ ЗАҢНАМАСЫНДАҒЫ АДАМ ӨМІРІНЕ ҚАРСЫ ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ ТҮСІНІГІ
Жеке адамға қарсы қылмыс ұғымы және олардың түрлері
Жеке адамға қарсы қылмыстық құқық бұзушылықтардың объективтік белгілері
Жыныстық қылмыстар
Жеке адамға қарсы бағытталған қылмыстардың ұғымын ашып көрсет
Жыныстық бостандыққа және жыныстық қол сұғылмаушылыққа қарсы өзге де қылмыстар
Зорлаумен күрестің қылмыстық-құқықтық және криминологиялық сипаттамасы