ЖЕЛІЛІК ТЕХНОЛОГИЯҒА ЕНГІЗУ ПӘНІНЕН ЭЛЕКТРОНДЫ ОҚЫТУ ҚҰРАЛЫ
КІРІСПЕ
Қазіргі заман ғылыми және ақпараттық технологиялар заманы. Уақыт өткен
Ақпараттық-комуникациялық технология электронды есептеуіш техникасымен жұмыс істеуге, оқу барысында
Оқу-ағарту жұмысына келетін болсақ, оқытудың компьютерлік технологиясы информатика пәніне
Елбасының «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» атты жолдауында: «Біз бүкіл
Қазіргі кездегі шапшаң жүріп жатқан жаhандану
ХХІ ғасыр – бұл ақпараттық қоғам дәуірі, технологиялық мәдениет
Білім беру үрдісін ақпараттандыру – жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану
Біріккен Ұлттар Ұйымының шешімімен «ХХІ ғасыр –ақпараттандыру
Электронды оқыту құралы – деп білім берудің компьютерлік технологиясын
1. Қолдану аясы – ҚР мемлекеттік стандарты электронды оқыту
2. Электронды оқыту құралы құрамына қойылатын талаптар:
Электронды оқыту құралы құрамында болуы керек: титулдық бет, мазмұны,
Титулдық бетте - электронды оқыту құралының мәліметтері орналасады. Мекеменің
Мазмұнында - электронды оқыту құралының мақсаттары мен мәселелеріне сәйкес
Көмекш і- электронды оқыту құралы жұмысын басқару бойынша ақпарат
«Ағылшын тілі» пәнінен электронды оқыту құралын жасауымның басты мақсаты.
Әлемдегі ақпараттық технология қалай дамыса, онымен қоса дамитын, қалыспайтын
І БӨЛІМ. «ЖЕЛІЛІК ТЕХНОЛОГИЯҒА ЕНГІЗУ» ПӘНІНЕН ЭЛЕКТРОНДЫ ОҚЫТУ ҚҰРАЛЫ
1.1 «Желілік технологияға еңгізу» пәнінен электронды оқыту құралына
Электронды оқыту құралы – бұл бағдарламалы-әдістемелік комплекс, компьютердің көмегімен
Электронды оқыту құралы немесе курс әдетте үш компоненттен тұрады:
Оқыту бағдарламалары түрлі пәндерді оқыту процесінде қолданылады- сурет салудан
Оқыту бағдарламалары жағымды педагогикалық әдістерге негізделген болуы қажет, пәннің
Оқыту бағдарламаларын құру - өте қиын да еңбекті қажет
Оқулықтар, егер көлемі өте үлкен жадыны алатын сыртқы көтергіште
Әдетте, Электронды оқыту құралдары мен энциклопедияларды, әуесқойлық және кәсіптік
Оқыту бағдарламасын құру барысында қазіргі информациялық технологиялар ұсынатын барлық
Электронды оқыту құралы жалпы оқу жүйесіне қойылатын талаптарға сәйкес
Компьютерлік оқу құралын жасаудың ақырғы кезеңі оны программаға айналдыру,
- оқу құралының мазмұны мен құрылымына сәйкес оны пайдаланушы
-оқу құралының кейбір бөліктерін өзгерткенде (толықтырғанда) тұтынушы интерфейсінің өзгеріссіз
Электронды оқыту құралының нәтижелілігі мынада:
тез арада қайтарма байланыс болуын қамтамасыз етеді (интерактивті қасиеті)
қажетті ақпараттық материалдарды жылдам тауып алуға мүмкіндік береді.
Гипермәтіндік түсіндіруден жан-жақты ақпараттық материалдар алады.
әрбір жеке тұлғаның, білімін, білік іскерлігін әрбір тараулар бойынша
Электронды оқыту құралын мынадай жағдайларда қолдануға болады:
теориялық материалды өз бетімен оқып-үйренуге, зерттеуге мүмкіндік береді;
сабақты иллюстрациялық материал ретінде жабдықтауда көмектеседі;
сабақта және сабақтан тыс уақытта өз бетімен әртүрлі деңгейлі,
Емтиханға дайындық кезеңдерінде пайдаланылады.
Электронды оқыту құралын қолдану мүмкіндігі өте зор: компьютерлік оқыту
Кең мүмкіндікті және жоғары «интеллекті» жаңа буындағы дербес компьютерлердің
Оқу процесіне компьютерлік технологияларды енгізу келесі істерге мүмкіндік береді:
белгілі бір пән бойынша оқу курсын толық компьютерде өткізуге
студентті қажетті кітаптарды іздеу мен сатып алу процедураларынан құтқарады;
лекция материалдарын тиімді қолдануға, берілген пән бойынша компьютерлік жүйе
әрбір тақырып бойынша жүйелі түрде студентті тестілеу нәтижелерінің анализі
студенттерге лекциондық материал мен практикалық жұмыстарды үйде орындауларына жағдай
Осылайша, компьютерлік технологияларды енгізу оқыту сапасын арттырады және оқытушының
1.2 «Желілік технологияға еңгізу» пәнінен электронды оқыту құралының
Электронды оқыту құралының негізгі қасиеттері:
Жинақтылық
Жүйелілік
Эстетикалық көркемділігі
Жылдамдылығы және т.б.
Электронды оқыту құралының құрылымы:
1.
2.
3.
Электронды оқыту құралының құрылымдық элементтері:
Сыртқы беті;
Титулдық экран;
Мазмұны;
Аннотация;
Оқу материалының толық баяндалуы;
Оқу материалының қысқаша мазмұны;
Қосымша әдебиеттер;
Өзіндік білімді тексеру жүйесі;
Авторлар тізімі;
Терминдік сөздер;
Оқулықтың элементтерін басқару бойынша анықтамалық жүйе;
Оқулықпен жұмысты басқару жүйесі.
1.3 «Желілік технологияға еңгізу» пәнінен электронды оқыту құралының маңыздылығы
Желі соңғы кезде компьютердің сәнді қосымшасынан бірден көп компьютері
1.4 «Желілік технологияға еңгізу» пәнінен электронды оқыту құралының құрылымы
Бұл электронды оқулық тапсырмалармен, тестілермен, сөздіктермен қамтылған.
Оқулықты жасау барысында оның қарапайымдылығы мен қол жетімділігін басты
Ақпаратты бір компьютерден екінші компьютерге тасымалдау үшін дискет
Компьютерлік желі - бұл әртүрлі ресурстарды (программалар, құжаттар және
Егер информатика кабинетіндегі компьютерлер желі арқылы біріктірілген болса, онда
Компьютерлерді желіге ондағы ресурстар мен ақпарат алмасуды бірге пайдалану
Тек сол компьютердің өзінен алуға болатын ресурстар жергілікті ресурстар
Компьютерлік желілердің түрлері
Компьютерлік желінің құрылуына бірі-бірінен алыста тұрған компьютер пайдаланушыларының ақпаратты
· жергілікті желі;
· аймақтық және корпоративтік желілер;
· ауқымды желілер.
Көлемі бойынша кішігірім, бір үй, ғимарат, кәсіпорын аумағында жұмыс
Ақпаратты қаланың әр бөлігінде, елдедерде, аймақтарда орналасқан компьютерлердегі ақпараттарды
Аймақтық желі - бұл бір аймақтағы компьютерлерді біріктіретін желі.
Ауқымды (телекоммуникациялық) желі - бұл әлемдегі ақпарат ресурстарын ортақ
Байланыс арналарының сипаттамасы. Әртүрлі физикалық ортадағы желі объектілерінің қарым-қатынас
Байланыс арналарының ең негізгі сипаттамасы:
-желіде 1 секунд ішінде жіберілген мәліметтерді жіберу жылдамдығы
- сенімділік (ақпарпатты еш нұқсансыз, жоғалтпай жеткізу мүмкіндігі);
- құны (бағасы);
- дамуы болып табылады.
Телефон желісіне қарағанда электр кабель байланысының жылдамдығы жоғары. Виттік
Желілік адаптерлер. Байланыс арналары арқылы ақпаратты тасымалдау барысында компьютерлік
Желілік адаптерлер - компьютермен байланыс арналарының арасындағы қызметтерді атқаратын
Желілік адаптерлер байланыс арналарына сәйкес келуі тиіс.
Клиент/сервер технологиясы.
Көптеген компьютерлік желілерде программалық жасақтауда - клиент/сервер технологиясы қолданылады.
"Клиент/сервер" желілері серверлер арасындағы тарату қызметінің сипаты бойынша: файлдық
Жергілікті желі соңғы кезде компьютердің сәнді қосымшасынан бірден көп
Бірақ кейбір қолданушылар көп таралған әдебиеттерде қарастырылған желі мүмкіндіктері
Сондықтан, біздің колледжде информатика мамандықтары студенттері үшін «Желілік технологияға
Міне, осы аталған себептер осы дипломдық жұмыстың мақсатын, актуальдығын,
Желі құру принциптері
Желінің программалық ж не аппараттық компоненттері
Желі – бір-бірімен байланысқан программалық
Желілік қосымшалар – бұл желілік операциялық
ІІ БӨЛІМ. БАҒДАРЛАМАЛАУ ОРТАСЫНА СИПАТТАМА
2.1 Delphi – туралы жалпы мағлұмат
Delphi – бұл Object Pascal сияқты керемет программалау тілі
Неге осы атпен проект шыққан екен. Бәрі жай «Егер
Неге Delphi де программа құру өте қолайлы?
Егер Delphi-ді, мысалы C++ салыстырсақ, онда біздің көретініміз
Delphi-ді Visual Basic-пен салыстырсақ, онда көретініміз Visual Basic-те жазылған
1995 жылы шыққан Borland Delphi 1.0 революция болды,
Borland компаниясы жылдан жылға Delphi-дің жаңа версиясын шығаруда.
Delphi-дің бірінші версиясы екінші версиядан айырмашылығы 32 разрядты
1997 жылы Delphi-дің үшінші версиясы шығарылды. Delphi 3 бағдарламасы
Delphi 4 - те динамикалық массивтер енгізілді, ол
Delphi 5 2000 жылы шығарылды, мәліметтер базасын және көп
Delphi 7 өзін программалық қамтамасыздандырумен ортасымен әзірлейді.
Қазіргі кезде Delphi соңғы версиясы – сегізінші. Borland Delphi
2.2 Объектілі бағытталған бағдарламауға түсінік (ОББ)
Бұл негізінде объект түсінігі көрсетілген бағдарламаларды әзірлеу әдісі. Объект
Класстар
Класс – бұл мәліметтерді сипаттаудан басқа класс мүшесі –
Type
TPerson=class
Private
fname : string[15];
fadress : string[35];
pnblic
procedure show;
end;
Класс мәліметтері алаңдар, процедуралар және функциялар әдістер деп аталады.
Ескерту: Алаңдар аттары f (fields) сөзінен басталу керек класс
type
= class
1) public
2) published
3) protected
< алаңдар, әдістер, қасиеттер, жағдайлар >
4) private
< алаңдар, әдістер, қасиеттер, жағдайлар >
end.
Мұндағы алаңдарға былайша қатынауға болады:
1) public – барлықтарынан қатынауға болады
2) published – инспектор объектісінде көрінеді және өзгереді
3) protected – тек қана ішкі пайда болып, туылған
4) private – тек қана модульде
Класс өзінің атасынан (родителя) алаңдарды, әдістерді, қасиеттерді, жағдайларды алады
1 ші бөлімінде сыртқы қолдану үшін бұл ашық интерфейс
2 ші бөлімінде проекциялау барысында инспектор объектісі қасиеттері бетінде
3 ші бөлімінде тек қана сақталатын онда хабарланатын класстан
4 ші бөлім жабық . Берілген класс ішінде ғана
Қасиеттер
Мәліметтердің алаңдары санкциялық емес қатынаудан сақтандырылуы керек. Оларға бару
property : read
write
Егер read және write бөлімінде алаң аты жазылса, онда
Default
Конструкторлар. Деструктуралар. Жағдайлар
Объектілер класс мүшелері ретінде var бөлімінде хабарланады:
var
student : TPerson
professor : TPerson
Ескерту: Delphi – да объект бұл динамикалық құрылым.
Объект айнымалылар – ішінде мәліметтер емес сілтемелер болады. Сондықтан
Мысалы: TPerson класының құрамын конструктор арқылы енгізу:
TPerson = class
private
fname : string [15];
fadress :string [35];
constructor create
public
procedure show;
end;
Объект мәліметтері үшін жадыны болу объект типіне (классына) конструктор
Мысалы: proffessor := TPerson.Create; қолданылған соң proffessor объектісіне жадыда
Объект инициализациясын орындайды.
Мысалы: Tperson объекті үшін конструктор қолданылады.
Constructor Tperson create
Begin
fname :=′ ′;
faddress :=′ ′;
end;
Конструкторды пайдалану ерекшеліктері
Бірден дианмикалық жадыны бөлуді қамтамасыз ететін (жадыны бөлу жұмысын
Мысалы: Объект алаңының мәнін орнатуға болады. Объект алаңына қатынау
Егер программада қандай да бір объектіні қолданбағандықтан оның алаңдарына
Әдістер
Класс әдістері (процедуралар, функциялар) оларды хаабрлау класстарды жазуға кірістірген.
1) Әдіс жататын класс аты
2) Әдіс аты. Олар нүкте арқылы ажыратылады.
Мысалы: procedure TPerson.show;
begin
show Message (′аты: ′fname, #B+′адрес: ′ faddress) (#13-ASII коды)
Инкапсуляция
Инкапсуляция ретінде объект алаңдарын оларға тек класс әдістері арқылы
Мұралану
ОББ концепциясы бар кластарға жаңдан алаңдар, қасиеттер, әдістер қосу
2.3 Delphi ортасының компонеттері
1. LABEL (метка) – формада әр түрлі текстік жазбаларды
Қасиеттері:
•CAPTION – меткаға жазылған тексттен тұрады.
•COLOR – метканың фонының түсін анықтайды.
•FONT – меткадағы текст шрифтінің түрін анықтайды.
2. BUTTON – программаны басқару үшін жиі қолданылады.
Қасиеті:
•CAPTION – кнопкада шығарылатын тексттен тұрады.
3. EDIT – стандартты бір жолды текстік редакторды көрсетеді.
4. MEMO – қарапайым редактірлеу өрісі. Оның негізгі ерекшелігі
5. CheckBox – қарапайым жалаушаны толық көрсетеді және екі
6. RadioGroup – стандартты айырып-қосқыш тобын көрсетеді. Өрісте бекітілген
7. ListBox – мәліметтер жинау өрісімен байланысқан ағымды мағынаны
8. ComboBox – редактілеу жолында мәліметтерді жинау өрісімен байланыстырылған
9. Panel – жалпылама мақсаттарда қолданылатын контейнер болып табылады.
Қасиеті:
•BorderStyle– рамканың стилін анықтайды.
10. RadioButton – бұл компонент әр түрлі варианттарды көрсету
Қасиеттері:
•CAPTION – мәтіннен тұрады.
•Checked – егер переключатель болса, онда true мәніне тең
ADDITIONAL астарлы бетінің компоненттері:
1. BitBtn – Button стандартты кнопкасының бір түрі. Оның
Қасиеттері:
•Glyph – бірден төртке дейінгі нүктелік суреттен тұрады;
•Kind – кнопканың түрін анықтайды.
Нүктелік сурет дегеніміз bmp форматында сақталынған графикалық файл.
Графикалық компоненттерді қолдану:
1. Image компоненті – бұл компонеттің қолдануы қарапайым мысалдармен
№1 мысал.
•әшекейлеу мақсатында қолданылатын суреттен тұратын программа құрамыз. Проектілеу: формаға
•картинканы іске қосу үшін оның Picture қасиетін таңдау керек.
батырмасын шертіп, load кнопкасын шертіңіз. Сосын суреттен тұратын файлдарды
2.4 Проект құрылымы
Delphi проекті өзін программалық бірліктер жиынтығы модульдер ретінде
Негізгі модуль program сөзінен басталады және қасына проект атымен
{$R*.res} жолы – бұл файлдық ресурстарды қосу үшін
Мұндағы * - ресурс файл аты проект атымен сәйкес
Ресурстық файл текстік файл емес. Сондықтан оны текстік редактор
Негізгі модульдің орындалатын бөлімі begin және end сөздері
Application объектісінде барлық Windows программалардың дұрыс функцияналдануы үшін керек
Мұндағы Initialize әдісі арқылы Windows операциялық жүйенің басқарылуымен жұмыс
Application Initialize бұл жолды оқыған соң компилятор арнайы
CreateForm экранда негізгі форма терезесін әзірлейжі және көрсетеді.
Run әдісі Windows та қолданушының қимылдары туралы хабарламаларды
Модуль аты unit сөзінен басталады. Одан кейін оның аты
Unit
interface
implementation
unitialization
finalization
end.
Интерфейс бөлімінде компиляторға модульдің қандай бөлігі басқа модульдердің қатынауға
Мұндағы uses сөзінен соң осы модульмен қолдануға болатын барлық
Орындалу бөлімінде форманы қолдайтын локальды айнымалылар процедуралар және
{$R*..dfm} дерективасынан кейін форманы және оның компоненттерінің жағдайларын
Инициализация және аяқталу бөлімдерінің жиі және оның басталуы unitialization
Аяқталу бөлімінде негізгі программа аяқталған соң орындалатын операторлар жазылады.
2.5 Delphi да қолданылатын файлдар
DOS та немесе Pascal да программа құрған қолданушылар,
Delphi - да, егер сіз проекті жаңа ғана құрсаңыз
Проектің файлы проекті құрған кезде ең басында құрылады. Осындай
DPR (Delphi Project) – проектің басты файлы. Мұның құрамында
DOF (Delphi Option File) және CFG (project ConFiGuration
RES – версия туралы мәліметтерді сақтайды және программаның белгішелерін
Сіз модуль құрған кезде, бастапқы файлдар өте көбее түседі.
Оларды қарастырайық:
DCU (Delphi Compiled Unit) – модулдің компиляцияланған кодын құрайды,
DFM (Delphi Form File) – формаға байланысты мәліметтерді сақтайды:
PAS – Object Pascal тіліндегі программа, ол файл модулі
Басқа кеңейтулері бар файлдар сирек кездеседі, оларды қысқаша атап
BPG (Borland Project Group) – жинақтаушы файл
BPL (Borland Package Library) – бұл DLL ол өзінде
DCP (Delphi Component Package) – файлдың бастапқы компоненті. Компиляциядан
DDP (Delphi Diagram Portfolio) – мұнда диаграмма сақталады.
DPK (Delphi Package) – проектің файлының пакеті
DSK(Desktop) – бұл файлда Delphi жұмыс ортасын құрау
OBJ – объектік файл, онда С және С++ қолданылады.
2.6 Web-дизайн және браузерлер
Web-дизайнерлердің көпшілігі web-дизайнның негізгі кемшілігі – web браузерлер мен
Microsoft Internet Explorer және Netscape Navigator браузерлері. Қазіргі кездегі
Бұл екі браузер рыноктағы көшбасшылыққа таласуда. Осы екі браузер
Internet Explorer 4.0 версиясында Macintosh компьютерлерінің функционалды мүмкіндіктері үшін
America Online браузерлері. America Online (AOL) пайдаланушылары жеті мүмкін
2.7 HTML гипермәтіндік беттерді белгілеу тілі
,
HTML (Hypertext Markup Language) тілі Web – құжаттар құруға
HTML Compendium тегтері туралы мәліметтер қорын Ron Woodall жасаған.
HTML-ді редактрлеу құрылғылары. HTML құжаттары әдеттегі ASCII файлдары болып
2.8 Web – парақтарды пайдалану мүмкіндіктері
Бекітілген өлшемді web парақты өңдегенде оған орналасқан экран өлшемін
Дизайнерлердің көпшілігі парақты өңдеген кезде оның өлшемін 640х480 форматын
HTML 4.0 құралдары. HTML 4.0 спецификасына web-құжатты
HTML 4.0 версиясын пайдаланушыларды қамтамасыздандыратын төменде көрсетілген жаңа мүмкіндіктерді
- HTML 4.0 стильі туралы ақпаратты стильдердің каскадты кестесінде
- Бет элементтерін тек пернетақта көмегімен басқаруға арналған новигациялық
- Графиктік және мәтіндік сілтемені біріктіретін жаңа клиенттік-карталық көрсетіліміне
- Аббревиатура және акронимдерді дыбыстық және басқа құрылғыларға интерпретация
- Кестелер интерпретациясын жеңілдететін кестенің жолдары мен бағанын логикалық
- Формаларды басқару элементін топтастыру мүмкіндігі. Форма элементтерін табуляция
- Альтернативті мәтін құрудың жақсартылған механизмі. Енді тегі
2.9 Web- парақтарында мәтінді көрсету
Web- ке арналған профессионалды графиканы құру үшін шеттері теңестіріліп
Теңестіру – тегіс емес шеттердегі түстердің араласуы. Тегістелмеген шеттер
Қаріптердің екі комплектісі. Web – парақты HTML-дің базалық құралдармен
Пропорционал қаріп немесе айнымалы қаріп (шрифт переменной ширины). Онда
Web - браузерлер web – парақтағы мәтіндер үшін (тақырыпша,
Бекітілген өлшемді қаріп барлық қаріптер үшін бірдей орын
2.10 Web – парақтарда графиканы көрсету
Қазіргі кезде Web парақта көрсетілген суреттердің көпшілігі GIF және
GIF. GIF (Grafic Interchange Format) форматын Web файлдардың таңдаулы
Қасиеттері:
256 түстен аспайтын түсті қолдайды;
Түстер палитрасын пайдаланылады;
LLW әдісі бойынша мәліметті жоғалтпай қысады;
Төрт жақты бақылауды қамтамасыздандырады;
Ағымды формат болып табылады, яғни суреттер көрсетілімі көшірген мезеттен
Мөлдір атрибутын таңдауға болады.
Анимирленген GIF – ді жасағанда қолданылатын бір файлға бірнеше
Файлға басқарушы блоктарды қою мүмкін қолдайды. Ол файлға комментарилер
2.11 Front Page пайдаланып электрондық оқулық құру
Front Page программасы Web – құжаттар жасауға арналған көп
Электрондық оқулықты Front Page ортасында өңдеп шығу үшін ең
Сурет 1. MS Front Page бағдарламасын іске қосу
Пуск - Программы – Microsoft Office - Microsoft Office
Front Page пайдаланып web-беттер құру және гиперсілтеме орнату
Редактор терезесі ашылған соң Файл Создать
Сурет 2. Жаңа алаң құру
Сурет.3. Front Page бағдарламасының жұмыс аймағы
Осы терезеде көрінген «One page web» (бір Веб-бет) белгішесін
Аспаптар панелінде көрінген өрісін ашып, қазақ алфавитінің қарпін таңдау.
Терезенің сол жағындағы Folder List (бума беті) блогында көрінген
Бетке Веб-бетің мазмұнын енгізу. (Бетке Clip Gallery (ClipArt)) сияқты
File Save as командасын беріп, ашылған терезеде орнатылған
File Ашу командасын беріп, ашылған терезеден берілген атауымен
Онда екінші веб-бетті дайындап, оны сақтау жоғарғы тәсілмен орындалады.
Жаңадан ашқан әрбір бетке қажетті ақпаратты енгізе отырып сақтап,
Бірінші Веб-бетті ашу.
Беттен гиперсілтеме орнатылатын сөз тіркесін таңдап, Insert-Hyperling (кірістіру -
Терезеден гиперсілтеме орнатылатын беттің атын таңдап, ОК түймесін шерту.
Терезенің төменінде Preview (Көріп шығу) түймесін шерту. Гиперсілтеме басқа
Гиперсілтеме арқылы байланысқан гипермәтінді экранға шығару үшін терезеде көрінген
Интернет желісін және компьютерді пайдаланып сырттан (қашықтан) оқыту, тіпті
Электрондық оқулыққа енгізілетіндер:
- Тақырыптарды қайталап, білімді бекіту үшін дайындалған тестілік сұрақтардан
- Тестілік сұрақтарға жауап беруге арналған және сәйкес тестілік
Электрондық оқулықтардың ерекшеліктерінің бірі – онымен жұмыс істеу сұхбаттық
Электрондық оқулық Веб-сайт түрінде дайындалатындықтан оның толық аты бума
Front Page программасында сіз қалауыңызша шрифттерді, олардың көлемін, түсін
Сіз қалауыңызша Web-бет фонына Front Page программасындағы стандартты фон
File – Properties…
Ашылған сұхбат терезесінде қажетті файлды немесе өзіңіз ұнатқан түсті
Web – бетке сурет орналастыру амалы да Word программасындағыдай
Front Page программасы гиперсілтемеден басқа закладка пайдалануыңызға болады.
Мәтіндегі қажетті сөзді белгілеп, Insert->Bookmark мәзірлерін таңдаймыз. Экранда пайда
Кесте салу амалын орындау үшін:
Table->Insert->Table мәзірін пайдаланамыз. Экранда ашылған сұхбат терезесінде салынатын кестенің
Анимациялар сіз жасаған Web – беттерге қызығушылықты арттырып қана
(Event-событие, Transition effect – эффект анимации, Duration - продолжительность).
Жүгірпе жол Marquee командасы арқылы орындалады. Экранда ашалыған сұхбат
ІІІ БӨЛІМ. «ЖЕЛІЛІК ТЕХНОЛОГИЯҒА ЕҢГІЗУ» ПӘНІНЕН ЭЛЕКТРОНДЫ ОҚЫТУ ҚҰРАЛЫН
,3.1 Есептің қойылуы
Есептің қойылымы: «Желілік технологияға еңгізу» пәнінен электронды оқыту құралы
Есептің аты – Электронды оқыту құралы
Программа аты –Index
Программалау жүйесі – Borland Delphi 6.0, Macromedia Flash 8,
Компьютер – ІВМ РС АТ/286 және жоғары.
Жазылу бейнесі: «Желілік технологияға еңгізу» пәнінен электронды оқыту құралында
3.2 Бағдарламашы инструкциясы
Бағдарламаны жасау барысында Intel фирмасының Pentium R процессорлы компьютері
Intel PC Компьютері
Процессордың тактілік тазалығы 400 МГц және одан да жоғары
Оперативтік жады 64 МБ-тан жоғары
Бейне карта жадысы 32 МБ-тан жоғары
Монитор LG Flatron L1732S
Тышқан манипуляторы PS/2
Пернетақта 101/102 немесе Genius
Қағазды басып шығару үшін – SUMSUNG ML-1610 Series принтер
Қолданбалы бағдарламалар – Borland Delphi 6.0, Macromedia Flash 8,
3.3 Қолданушы интрукциясы
Электронды оқыту құралында жұмыс жүргізу үшін алдымен оқыту құралы
Сурет 4. Титулдық бет
Бұл терезеде біз өзімізге керекті батырманы басу арқылы керекті
Сурет 5. Теориялық бөлім
Теориялық бөлім екі бөліктен тұрады. Бірінші бөлігінде теориялық тақырыптар,
Сурет 6. Тапсырмалар
Тапсырмалар бөлімі теориялық бөлім сияқты екі бөлікке бөлінген. Бірінше
Сурет 7. Қосымша
Қосымша бөлігінде HTML тіліне байланысты қоымша материалдар берілген. Қосымша
Сурет 8. Қосымша
«Сөздік» бөлімінде теориялық материалдарда қолданылатын кейбір сөздерге қысқаша анықтама
IV БӨЛІМ. ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
4.1 Электронды оқыту құралының тиімді және тиімсіз жақтары, және
Тиімді жақтары:
Оқушының уақытын үнемдейді, оқушы оқу материалын іздеп отырмайды.
Тақырыптың үлкен, қиын бөліктерін өткенде қосымша бейнехабар, клиптер, аудиохабарларды
Тапсырмалар жылдам түсіндіріледі.
Бағдарламаны меңгеруге арналған тест сұрақтарымен қаматамасыз етілген.
Көрнекілік құралдарға деген мұқтаждылықты азайтады.
Оқушының ой өрісін, дүниетанымын кеңітуге, тану үрдісіне ықпал етеді.
Зерттеушілік қабілеті бар тұлға қалыптасады.
Тиімсіз жақтары:
Психология-педагогикалық талаптардың жоқтығы.
Пән аралық байланыстың аздығы.
Материалды толық қамтуы немесе оқулықтарды толық аудару.
Оқушының жеке ерекшелігі, денсаулық жағдайы ескерілмеген.
Оқушының тіл мәдениетінің төмендеуі «тірі» қарым-қатынасқа түсе алмауы.
Жоғарыда айтылған тиімсіз жақтарды болдырмау үшін төмендегідей ұсыныс жасауға
1. Компьютерді сабақтың белгілі бір кезеңдерінде ғана
2. Компьютерді пайдалану уақытын сақтау;
3. Компьютерді пайдалануда қауіпсіздік ережесін сақтау;
4. Дәстүрлі және электронды оқыту құралын кірістіру арқылы
4.2 Бағдарламаны жазу мен тексеруге кеткен шығындар
Шығындар мына формуламен анықталады:
Сжт=Кжт+Фе/а.жт ,
мұндағы Кжт – бағдарламаны жазуға кеткен машиналық
Фе/а.жт – бағдарламаны жазу үшін бағдарламашыға төленетін еңбекақы
Еңбекақы қоры:
Фе/а.жт= kа* ЕАқұрушы +Отзп,
мұнда kа – бағдарламаны
ЕАқұрушы - бағдарламашының еңбекақысы =14 124 (тг);
Отзп – әлеуметтік қажеттіліктерге алып тастаулар (21%).
Еңбекақы қорының ақшалай сомасы мынадай:
Фе/а.жт = 1*14124+(1*14124)*0,21=17 090,04 (тг)
Бағдарламаны жазу мен тексеруге кеткен машиналық уақыт құны былай
Кжт = kт* k *q,
мұндағы kт – бағдарламаны жазуға
k – ПЭЕМ-да тәулігіне жұмыс істейтін сағат саны=8 (сағ);
q – машиналық уақыттың сағаттық құны=100 (тг/сағ).
Кжт =25*8*100=20 000 (тг)
Рейтингіні есептеудің бағдарламасын құру мен тексеруге кеткен шығындар:
Сжт=Кжт+Фе/а.жт ,
Сжт=20 000+17 090=37 090,04 (тг)
4.3 Бағдарламаны ендіруге кеткен шығындар
Бағдарламаны ендіруге кеткен шығындар келесідей жолмен анықталады:
Сенд =Кенд + Фе/а.енд ,
мұндағы Кенд – ендіру кезіндегі машиналық
Фе/а.енд – ендіру кезіндегі бағдарламашының еңбекақы қоры;
Ендіру кезіндегі машиналық уақыт құны:
Kенд=k*d*q,
мұндағы k – ПЭЕМ-да тәулігіне жұмыс
d – ПЭЕМ-да жұмыс істеудің тәулік саны =7 (тәул);
q – машиналық уақыттың сағаттық құны=100 (тг/сағ).
Kенд=8*7*100=5 600 (тг)
Еңбекақы қоры былай анықталады:
Фе/а.енд = ЕАқұрушы * +Отзп,
мұндағы ЕАқұрушы
d – ПЭЕМ-да жұмыс істеудің тәулік саны =7 (тәул);
D – Бір айдағы жұмыс күндерінің саны=30 (күн).
Жүйені ендіруге еңбекақы қорының мәні мынадай:
Фе/а.енд = 14 124*7/30+2 966=3 295+2 966=6 261,6
Жүйені ендіруге кеткен жалпы шығындар сомасы:
Сенд= 5 600+6 261,6=11 261,6 (тг)
4.4 Техникалық құралдар кешеніне кеткен шығындар
AMD AthlonXP – 1.5ГГц/256Мб/120Гб/128МбVideo/CDROM/ SAMSUNG – 17'' персоналды компьютердің
Жалпы шығын: Стқк= 95 810 тенге.
Программалық өнімді жасаудан ендіруге дейінгі сатылардағы жалпы шығын:
С=Салг+Сжт+Сенд+Стқк,
С=2 848,34+37 090,04+11 261,6+95 810=147610,98 (тг)
V БӨЛІМ. ЕҢБЕК ҚОРҒАУ
5.1 Еңбек қорғаудың заңдары және жалпы принциптері
3
Еңбек қорғау – заңды актілердің, әлеуметтік-экономикалық, ұйымдастырушылық, емдеуді алдын
Техника қауіпсіздігі – ұйымдастыратын шаралардың жүйесі және техникалық жабдықтар,
Кіріспе инструктажы (барлығы үшін, жұмыс өтеміне немесе білімділігіне қарамай).
Жұмыс орында бірніші рет (жұмысқа алынғаннан бастап ).
Қайталанатын (6 айда 1 рет жиі емес).
Жоспарланбаған (еңбек қорғау ережесінің өзгеруінде).
Жылжымалы ( жұмысшылармен өндіріс алдында жүргізіледі, бұл кезде
5.2 Есептеу техникасы бар кабинетте компьютермен жұмыс істеу ережесі
1. Есептеу техникасы бар кабинеттерде қымбат, ұқыпты ұстауды
2. Сіздің жұмыс орында ЭЕМ-ның құрамдас бөліктері бар. Олар
3. Жанған иіс пайда болған кезде тез арада жұмысын
4. Жұмыс басталар алдында жұмыс орнын тексеру керек және
5. ДЭЕМ-мен жұмыс істеу кезінде монитордың сәулелі трубкасы
6. ДЭЕМ-мен жұмысы үлкен назар аударуды, өзін-өзі ұстауды және
7. Жұмыс істеу кезінде жоғарыда көрсетілген ережелерді сақтау және
8. Жұмыс біткен соң тумблерді өшіріп, құрылғыны жұмсақ таза
9. Сіз осы ережелерді білу және орындауға міндеттісіз. Мұғалімнің
5.3 Дербес компьютермен жұмыс істеу қауіпсіздігі
1. Жұмысшының жұмыс уақыты кезіндегі міндеттері:
1. Берілген жұмысты орындау. Олар арнайы белгіленген міндеттермен тапсырылған
2. Тәулікте жұмыс уақыты кезінде жұмыс орнын ұқыпты және
3. Құрылғылар мен дербес компьютерлер жабдықталған желдету тесіктерін ашық
4. Жылу беруді төмендететін бөтен заттармен жабдықтарды жаппау.
5. Біраз уақытта жұмысты орындауды тоқтату керек болса, барлық
6. Текстік информациямен жұмыс істеу кезінде ақ фондағы қара
7. Көз бен экран арасындағы ара қашықтықты ұстау, ол
2. Дербес компьютермен жұмыс істеуде мыналар рұқсат етілмейді:
1. Жүйелік блоктың артқы панеліне жақындауға;
2. Тоққа қосылып тұрған кезде, перифериялық құрылғылардың интерфейстік кабельдерінің
3. Монитордың, жүйелік блоктың, пернетақтаның, принтердің үстіне ылғал түсуін
4. Өз бетімен құрылғыларды ашуға, жөндеуге болмайды.
3. Жұмысшы дербес компьютерді қосуда келесі тәртіптерді сақтау керек:
1. Перефириялық құрылғыларды (принтер, монитор, сканер және тағы басқа)
2. Үздіксіз қоректену бұлағын (UPS) қосу;
3. Жүйелік блокты өшіру.
4. Дербес компьютермен жұмыс істегенде мыналар рұқсат етілмейді:
1. Қараусыз қосылған электр құрылғыларды қалдыру;
2. Дербес компьютермен жұмыс істеуге құқығы жоқ адамдарға беру;
3. Қорғаныс материалдарын шешуге;
4. Өшіруге арналған сымдарды қозғауға;
5. Компьютерді ауыстыру кезінде қосқышты саусақпен ұстауға;
6. Қосылу кабельдерін тартуға, айналдыруға, майыстыруға;
7. Кабельге басқа заттарды қоюға;
8. Ыстық және жылы заттардың кабельдерге тиюін болдырмау.
5.4 Электр тогының адам организіміне әсер етуі
Программистің жұмысы электр жабдықтарымен тікелей байланысты болғандықтан, оларды
Термиялық әсер – дененің әр бөліктерінің күйюі, жоғары температураның
Электролитикалық әсер – органикалық сұйықтықтың ыдырауы сонымен қатар
Биологиялық әсер – ағзаның тірі ұлпаларының тітіркендіруіне және ішкі
5.5 Қоршаған ортаны қорғау
Біздің елдің конституциясына сәйкес мемлекеттік жүйе қалыптасқан. Бұл жүйеде
Атмосфера ауасын қорғау
Қазақстанда ауа бассейнін қорғауды жариялайтын негізгі заңды құжат болып
Есептеуіш техника кабинеттерінде өндірістік ортаның метеожағдайлары.
ДЭЕМ мен жұмыс істеу кезінде жұмыс орында ауа температурасы
Экранмен көздің арасындағы арақышықтық 60-70 см болуы тиіс, 50
5.6 Компьютермен жұмыс істегенде өрт қауіпсіздігі
Өрт – бақыланбайтын арнайы көзі бар заттардың жануы.
Электрлік жану бұл – токтың түйісуі (замыкание), электр
токтың түйісуін алдын алу желілердің дұрыс монтажы мен эксплуатациясына
Қорғанысты қолдануда автоматикалық өшіргіштер тез әсерлі реле және өшіргіштер
Программистің жұмысы электр жабдықтарымен тікелей байланысты болғандықтан, оларды дұрыс
Сонымен қатар электр тогынан қорғаудың тағы бір әдісі бар,
Изолоцияланған қорғаныс – адамды ток жүретін бөлшектерінен қорғау.
Кедергіленген қорғаныс - ток жүретін бөлшектерден уақытша сақтайтын заттарды
Қорғалған қорғаныс жұмысшының жеке желілік, жылулық және механикалық әсерлерден
Есептеу техникасы бар кабинеттерде өрт шығудың екі себебі болады.
Олар: электрлі және электрлі емес.
Электрлі – бұл қысқа тұйықталу, электр жабдықтарының және электр
Электрлі емес – жылыту жүйелерінің ақаулығы, дұрыс эксплуатацияланбауы.
Бөлмелерде өндірісте пайдаланатын керексіз қағаздар, бөтен заттар және
ҚОРЫТЫНДЫ
Қазіргі таңда әлемдегі халықаралық қатынастар тілі – ағылшын тілі
Ақпараттық-комуникациялық технология электронды есептеуіш техникасымен жұмыс істеуге, оқу барысында
Оқу-ағарту жұмысына келетін болсақ, оқытудың компьютерлік технологиясы информатика пәніне
Болашақ мамандығым бағдарламашы болғандықтан дипломдық жұмыста ағылшын тілі пәніен
Бұл электронды оқыту құралын жасау барысында мен үлкен ізденісте
Оқулықты жасау мен үшін өте қызықты болды. Себебі бұл
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Английский язык. «Учебно-методическое пособие и сборник тестов для подготовки
Kazakhstan Reference Book . Baur Publishing.
Драхведидзе М.Г., Марков Е.П. . «DELPHI 4 среда визуального
Никита Культин. Основы программирования в Delphi 7. Санк- Петербург:
«Delphi тiлiндегi бағдарламаның элементтерi» Қ. Дiнасылова
«Delphi 7 ортасында бағдарламалау негiздерi» Ш.Шекербекова, Ұ.Тұрмағамбетова
«Охрана труда и противопожарная защита» В.А.Кузьмин. Москва- 1991 ж.
Информатика негіздері журналы 2004
Артем Зубов «Трюки и эффекты программирование на Delphi »
«Delphi ортасы» О.Камардинов, Х.Жантелi
Самоучитель «Delphi 6.0.» А.Омальченько
Информатика негіздері журналы 2004, 5 бөлім.
10
Электронды оқыту құралының құрылымы
Қашықтан оқытудың құралдары мен формалары
Желілік технология енгізу пані бойынша электронды оқулық
Химияны оқытуда компьютерді қолдану
Қашықтықтан оқытуды ұйымдастыру технологиялары
Электрондық оқулықтарды құруды маңыздылығы
Қашықтық оқыту технологиялары
Информатика пәнін оқытуда қолданылатын электронды оқулықтар
ИНФОРМАТИКАНЫ ОҚЫТУ САПАСЫН БАҚЫЛАУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
Интернет желісінің ақпараттық қорларын білім беруде қолдану ерекшеліктері