Экономикалық қатнастар ортасы экономикалық көрсеткіштері

Мазмұны
Кіріспе……………………………………………………………………………3
1 НАРЫҚ ЖАҒДАЙЫНДА ӨНІМНІҢ САПАСЫН КӨТЕРУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ......................................................................................6
Нарық жағдайында өндірілетін өнім сапасының мәні және мағынасы.......6
Өндірілетін өнім сапасына әсер ететін факторлар және олардың жіктелінуі.........................................................................................................12
Өнім сапасын анықтау әдістемелері.............................................................19
2 «Ахметжанов нан комбинаты» АҚ-ның экономикалық және сапа көрсеткіштерін
2.1 Кәсіпорынның шаруашылық экономикалық қызметінің сипаттамасы.....29
2.2 «Ахметжанов нан комбинаты» АҚ-ң негізгі қорларын және өзіндік
2.3 Кәсіпорында өнім сапасын көтерудің тиімділігін және бәсеке қабілеттілігін
3 КӘсіпорында Өнім сапасын жетілдіру жолдары……….…57
3.1 Өнім сапасын көтеруде кәсіпорындағы маркетингтік жүйені қалыптастыру бағыттары......................................................................................57
Кәсіпорында өнім сапасын көтеруде жаңа технологияны пайдалану тетіктері...........................................................................................................61
Қорытынды.......................................................................................................69
Пайдаланылған Әдебиеттер кӨздері……………………………….72
Кіріспе
«Қазақстан-2030» стратегиясында еліміздің экономикасының басым салалардың бірі ауыл шаруашылығы
Жоғарыда аталған факторларды есепке ала отырып , дипломдық
Жоғары сапалы астық өндіру мәселесінің кең қанат жаюымен қатар,
Ауыл шауашылығы саласындағы осындай өзара қарым-қатнастарды зерттеп, тәжірибе жүргізу
Осыған байланысты АӨК-гі кооперациялар келесі бағыттар бойынша дамуы тиіс:
Кооперациялар тиімділігі көбінесе оның қалыптасу сатысындағы дамуын реттейтін және
Агроөнеркәсіптік кооперация тек қана тік типтегі қатнастарды қамтиды және
Дипломдық жұмыстың мақсатын орындау үшін төмендегідей міндеттер қойылды:
− өнімнің сапасын арттырудың нарықтық экономика жағдайындағы
− нан өнімдерін өндіретін «Ахметжанов нан комбинаты» АҚ-ның технико-
− кәсіпорын өндіретін өнімінің сапасының көрсеткіштерін анықтау жене
− кәсіпорынның көрсететін қызметі мен өндірілетін өнімдердің сапасын арттырудың
Дипломдық жұмыс обьектісі «Ахметжанов нан комбинаты» АҚ-ы болып табылады.
Бірінші тарауда өнімнің сапасын арттырудың теориялық мәселелері қарастырылады. Оны
Екінші тарауда ауыл шаруашылығыны өнімдерін өндіру саласында ондаған жылдар
Үшінші тарауда өнімнің сапасын арттыру бағыттары келтірілген. Ауыл шаруашылығы
1 НАРЫҚ ЖАҒДАЙЫНДА ӨНІМНІҢ САПАСЫН КӨТЕРУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1 Нарық жағдайында өндірілетін өнім сапасының мәні және мағынасы
Сапа бүгінгі таңда өнімді, жұмысты және қызметті бағалаудың негізгі
XXІ ғасыр цивилизациялық дамуда сапаның барлық салалары: еңбек сапасы,
Сапа - бұл белгіленген және болжанатын сұранысты қанағаттандыра алатын
Сапа түсінігі: құжаттандырылған процедуралар негізінде үрдістерді басқару; тұрақты тұтынушылармен
Кәсіпорындар мен ұйымдар деңгейінде сапа деңгейін анықтау үшін сериясы
Өнім сапасы – бұл кәсіпорын қызметінің негізгі көрсеткіштерінің бірі.
Өнімнің сапасын көтеру:
- өткізілетін өнім және қызмет көлемін ұлғайтуға;
- экспорт құрылымын жақсартуға;
- ҒТП-ті және басқаларын қолдануға мүмкіндік береді. Өнімнің сапалылығының
Жоғары деңгейлі имидж, бұл – танымалдылық және сенімділік, сатып
Қазіргі таңда біз экономиканың әр саласында, әлемдік және Қазақстандық
Сонымен кәсіпорында сапа мәселесін шешу – оның сатып алушылар
Өндіріс технологиясы мен адам қажеттілігінің дамуы әсерінен сапа рөлі
Мәдениет пен білім деңгейінің өсуі күнен-күнге тұтынушылардың талабы мен
Осыған байланысты, өнім сапасы мәселесі - тауар өндірушілер алдында
1.Өнімнің бәсекелік қабілеті келесі элементтерден тұрады:
− бағаның негізгі бәсекелестердің бағасымен салыстырылуы;
−сұраныс пен ұсыныс қатынастарына байланысты, бәсекелестер саясатына байланысты бағаны
− жеңілдіктер жүйесінің тұтынушыларды тартуы;
2.Өнім сапасы :
− өнімнің техникалық-функционалдық қасиеттері;
− қосымша пайдалылықтың болуы;
− өнімнің танымалдық деңгейі;
3.Өткізу, жарнама және қызмет көрсету жүйелерінің бәсекелік қабілеті:
− өткізу жүйелерінің тұтынушыларға қолайлылығы;
− жарнаманың тиімділігі;
− қызмет көрсету жүйелерінің қолайлылығы мен сенімділігі.
Өнімнің сапасы саласындағы атақты американ маманы А.Фейгенбаум өзінің “Өнімнің
Сыртқы нарықты зерттеу
Бәсекелестерді
зерттеу
Әлеуетті
тұтынушылардың
қажеттілігін зерттеу
1-сурет- Тауардың бәсекелік қабілетін бағалаудың типтік сызбасы
Сапа көрсеткішін анықтаудың негізгі міндеті болып оның сандық мағынасын
- Өлшеу әдісі – приборлар мен құралдардың
- Тіркеу әдісі – белгілі бір жәйттер (мәселен: сынақ
- Есесптеу әдісі - өнімнің сапа көрсеткіштерін анықтау үшін
- Органолептикалық әдіс – адамның сезім мүшелерімен: көру, есту,
- Социологиялық әдіс – барлық тұтынушылар желісі бойынша ақпарат
Жалпы өнімнің бәсекелік қабілетін арттыруға бірнеше факторлар әсер етеді.
Сыртқы факторларға мемлекет деңгейінде қабылданатын бағдарламалар мен заңдар жатады.
Сапа туралы Республикалық бағдарламасының негізгі мақсаттары мен қызметтері келесідей
− өнімдер мен қызметтер сапасы саласында мемлекеттік басқаруды құқықтық
− басқару нысандары мен әдістерін жетілдіру;
− отандық өнімдердің бәсекелік қабілетін арттыруға бағытталған ҒТП жетістіктерін
− өнімдер мен жұмыстар, көрсетілетін қызметтерді сетификаттаудан сапа жүйесін
− стандарттау, метрология мен сертификаттау саласында кадрларды дайындау;
− сапаны артыру саласында іс-шаралар ұйымдастыру мен насихаттау.
Ішкі факторларға кәсіпорын деңгейіндегі шаралар, білікті менеджмент,сапа үйірмелері,жақсы қалыптастырылған
Бәсекелік қабілетті қамтамасыз етуде ХХ-ғасырдың 80-ші жылдары сапаға деген
− функционалдық қасиеттер тұтыну затының өз мақсаттық бағытына сәйкес
Мысалы, кір жуғыш машинаның функционалдық қасиетіне оның кір жууын
- әлеуметтік арналымы тауардың әр-түрлі халық тобына арналғандығы;
- эргономиялық қасиеттер тауардың тұтыну кезіндегі ыңғайлылық пен
- эстетикалық қасиеттер тауардың көңілге аларлықтай ерекшеліктер арқылы қоғамдық
Poole computer компаниясының тек түсімен ғана ерекшеленетін жаңа компьютер
- экологиялық қасиеттері, бұл тауарды қолдану қоршаған ортаға қаншалықты
- гигиеналық қасиеттер тауардың тұтыну кезіндегі адам ағзасына, жұмыс
тауардың тұтынудағы сенімділігі, яғни тұтыну кезіндегі өзінің негізгі ерекшеліктерін
1.2 Өндірілетін өнім сапасына әсер ететін факторлар және олардың
Өнімнің сипатталатын белгілерінің құрамы мен құрылымын анықтаудың негізгі бағыттары,
Мөлшерленуіне қарай натуралды бірліктермен (килограмм, метр, балл, көлемі шектеусіз),
Сапа деңгейінің бағалануына байланысты – базалық және оған қатысты
Анықталу стадиясына байланысты – болжамды, проектілі, өндірістік, эксплуатациялық көрсеткіштер.
Сипатталатын белгілеріне байланысты – бірліктік және кешенді (топтық, жалпылама,
Көрсеткіштер топтарын талдаған кезде олардың арасындағы белгілі бір корреляцияны
Өнімнің сапасы, оның құрамын анықтаушылардың мөлшерін өлшеу негізінде бағаланады.
Пайдалану бағытының көрсеткіштері өнімнің қай салада, қай жағдайда қолданылатынын
Пайдалану бағыты көрсеткіштері тобына келесі топшаларды жатқызуға болады: классификациялық,
Сенімділік көрсеткіштері. Сенімділік өнеркәсіптік өнімнің негізгі көрсеткіштерінің бірі болып
1 - кесте- Өнімнің сапа көрсеткіштерінің топталу ортасына қарай
№ р/с Сапа
функцияларының топталу ортасы Сапа
көрсеткіштері топтары
1 Заттық ортасы функционалды белгілерінің көрсеткіштері
2 Уақытылы заттық ортасы сенімділік көрсеткіштері
3 Кеңістікті заттық ортасы транспортабельділік көрсеткіштері
4 Өндірістік-технологиялық ортасы технологиялық-ұйымдастырушылық
деңгейінің көрсеткіштері
5 Экономикалық қатнастар ортасы экономикалық көрсеткіштері
6 Экологиялық қатнастар ортасы экологиялық көрсеткіштері
7 Қауіпсіздік қатнастар ортасы қауіпсіздік көрсеткіштері
8 Эргономикалық қатнастар ортасы эргономикалық көрсеткіштері
9 Эстетикалық қатнастар ортасы эстетикалық көрсеткіштері
10 Патенттік-құқықтық қатнастар ортасы патенттік-құқықтық көрсеткіштері
11 Нормативтік орта стандарттау көрсеткіштері
12 Нарықтық қатнастар ортасы бәсекелік қабілетінің көрсеткіштері
Технологиялылықтың көрсеткіштері еңбек өнімділігін жоғарылату үшін қабылданған құрастырушылық-технологиялық
Унификациялау және стандарттау көрсеткіштері - өнімнің стандартты, унифицирленген және
- обьектінің стандартталу коэффициенті;
- обьект бөлшектерінің жоба аралық унификациясы;
- обьектінің құрамдас бөліктерінің қайталанымдылық коэффициенті.
Өнімнің эргономикалық көрсеткіштері тұтынушының осы құндылықпен өзара қатнасын, оның
Сапаның эргономикалық көрсеткіштері обьектінің қойылатын эргономикалық талаптарға сәйкестігін анықтаған
Өнім сапасының эргономикалық көрсеткіштері жұмыс істеген адам мен қолданылатын
Өнім сапасының эргономикалық көрсеткіштері келесі түрлерге жіктеледі:
- Гигиеналық көрсеткіштер - адамның осы бұйымды қолдануда, өмірлік
- Антропометрлік көрсеткіштер – адам денесі және де басқа
- Физиологиялық және психофизиологиялық көрсеткіштер – адамның физиологиялық талаптарына
- Психологиялық көрсеткіштер – өнеркәсіптік бұйымдарға қойылатын инженерлік-психологиялық талаптарында,
Эргономикалық көрсеткіштер деңгейі, арнайы дайындалып баллмен өлшенетін өнеркәсіптің арнайы
Транспортабелділік көрсеткіштері - өнімді пайдаланбай немесе тұтынбай тасымалдауға қолайлылығын
- өнімді тасымалдауға орташа дайындау уақыты;
- өнімді тасымалдауға дайындауда орташа еңбексиымдылық;
- өнімді белгілі бір тасымалдау құралына орташа орналастыру уақыты;
- тасымалдау құралының көлемін пайдалану коэффициенті;
- өнімді белгілі бір тасымалдау құралынан орташа түсіру уақыты;
Транспортабелділік көрсеткіштерін бағалау үшін өнім бірлігінің массасы және көлемі,
Материалдық және еңбек шығындарын бір мезгілде, тасымалдау жұмыстарындағы адам
Патенттік-құқықтық көрсеткіштер өнімнің патенттік қорғалғандығын және патенттік тазалығын сипаттай
Өнеркәсіптік бұйымның патенттік-құқықтық деңгейі 2 түрлі көрсеткіштермен бағаланады,
Патенттік қорғалғандық көрсеткіші – бұйымды жасап шығаруда, оның құрамына
Патенттік тазалық көрсеткіші – бұйымның ішкі және сыртқы нарықтарды
Экологиялық көрсеткіштері - қоршаған ортаға өнімді тұтынғанда немесе
- энергия көздері (жанар май, көмір, газ) ретінде пайдаланылатын
- өнімді тұтынғанда немесе эксплуатациялағанда, тасымалдағанда, сақтағанда зиянды сәулелердің,
- атом энергиясын игеріп, пайдалану үшін зерттеулер жүргізетін атом
- түрлі саладағы транспорт құралдары мен басқа да машиналар,
Әртүрлі обьектілер бойынша барлық экологиялық көрсеткіштер сәйкес нормативтік құжаттар
Қауіпсіздік көрсеткіштері - өнімді жөндеуде, сақтауда, тасымалдауда тұтынушы немесе
Әр кәсіпорында өндірілетін өнім сапасына ішкі және сыртқы сияқты
Ішкі факторларға кәсіпорынның аталған сапаға сәйкес өнім өндіру қабілетімен,
- техникалық;
- ұйымдастырушылық;
- экономикалық;
- әлеуметтік-психологиялық;
Техникалық факторлар - өнім сапасына тікелей әсер етеді, өйткені
Ұйымдастырушылық факторлар – еңбек пен өндірісті ұйымдастыруды жетілдірумен,
Экономикалық факторлар - өнімді өндіру және өткізу шығындарымен, баға
Әлеуметтік-психологиялық факторлар – салауатты жұмыс жағдайын қалыптастыруға, өз кәсіпорынының
Нарықтық қатынас жағдайында сыртқы факторлар өнім сапасының қалыптасуына әсер
1.3 Өнім сапасын анықтау әдістемелері
Өнімнің сапасынын анықтау әдістемелері, бүгінгі күні өндіруші үшін маңызды.
Бүгінгі таңда өнімнің бәсекелік қабілетін бағалаудың көптеген әдістері мен
немесе сәйкессіздігі оның
Эксперттік әдісті қолданудың көптеген тиімділіктері бар. Ең алдымен, ол
Өнімнің бәсекелік қабілет көрсеткішін есептеуде оның сапасы мен бағасын
K = P/C →max,
мұндағы К – өнімнің бәсекелік қабілеті;
Р – тиімділігі (өнімнің сапасы)
С – өнімді алуға және пайдалануға кеткен шығындар.
Интегралдық әдісті есептеу жеке және топтық индекстердің жиынтық
Сапалық көрсеткіштің жиынтық индекстері мына формуламен есептеледі:
Ik = ∑ qi ai ,
мұндағы Ik - сапаның топтық индексі
qi – сапаның i – параметрі бойынша жекелей индексі;
ai – жалпы құрамда i – параметрінің салмағы.
Алынған топтық индекс
жағынан сәйкестігін көрсетеді. Алайда, сапа тұтынушы үшін өнімнің құндылығын
Тұтыну құны тауарды сатып алуға және жеткізуге (пайдалануға) кеткен
Іэ = ЦП / ЦПб = ∑ Ij
мұндағы ЦП,ЦПб – бағаланатын өнім мен
Ij , fj - бағаланатын өнім
j – түрінің шығыны.
Сапалық және құндық көрсеткіштердің топтық индекстері негізінде, бағаланатын өнімнің
К = Ik / Іэ ,
бұл көрсеткіштердің негізгі мәні салыстырмалы өнімдердің арасындағы тұтынушылық тиімділікті
Өнімнің бәсекелік қабілетін бағалауда өзіндік ерекшелігі бар келесі бір
Өнім мен сапа және қауіпсіздігі тамақ өнеркәсібінің басты болып
Еуропа мемлекеттерінде тамақ өнімдерінің сапасын бағалау кезінде басты критериі
Қазіргі кезде өнімнің қауіпсіздігі мен сапасын қамтамасыз ететін ХАССП
ХАССП – бұл қауіптілік идентификациясына ғылыми әдістеме. ХАССП принципіне
ХАССП жүйесі әлемдік тамақ индустриясында басты орын алады.Еуропада ХАССП
1990 жылы Еуропа елдерінде ХАССП жөнінде ұлттық құжаттар дайындалды.
Халықаралық стандарттау ұйымы (ИСО) СМЖ мен ХАССП байланыстыратын 2
Қазақстан тұрғындарын сапалы өніммен қамту үшін келесі сұрақтарды шешу
тұтынушылардың өмірі мен денсаулығына қауіп төнетін тәуекелділік деңгейінің төмендеуі
азық-түлік өнімінің жарамдылық күнінің ұзаруы мен сапа тұрақтылығының өсуі
еңбек өнімділігінің өсуі , технологиялық процестің тиімділігі , кәсіпорынның
Қазақстан 1996 жылы БСҰ-ға кіру туралы жариялы мәлімдеме жасап
Министрліктердің жариялы құжаттарды дайындауы, келіссөздер жүргізуіне және де басқа
1996 жылдың шілдесінде Қазақстан сытрқы сауда режимі туралы мемарандумын
Қазақстанның БСҰ-на кіруіне қоғамның көзқарасы әртүрлі.
БСҰ-на кірудің позитивті факторлары:
- Қазақстан тауарларына БСҰ-на мүше елдердің нарықтарына шығу мүмкіндігі,
- Халықаралық стандарттарға сай қолайлы және транспорентті ішкі заң
- Шетел инвестицияларын, өңдеуші өнеркәсіпке ноу-хау мен жаңа технологияларды
- Тұтынушыға ұсынылатын тауардың көлемі мен сапасын арттыру;
- Экономикалық өсуді ұзақ мерзімді сауда саттық жоспары негізінде
Атап өтетін жайт, позитивті эффект БСҰ-ға кіргеннен бастап емес,
БСҰ-на кірудің негативті факторлары:
- Көпжақты келіссөздер негізінде неғұрлым ауқымды өндірушінің позициясы мен
- Саудада кей жағдайларды ескермегенде, көлемдік шектеудің болмауы;
- Тауар мен қызмет сату аясын реттеуде
- Бәсекелестіктің күшеюі және экономиканың неғұрлым сезімтал секторлары жағдайының
Мемлекетіміздегі ауылшаруашылық секторының жете дамымағандығы барлығымзға бірдей белгілі бола
Осыны негізге ала отырып Президентіміз Үкімет пен барлық деңгейдегі
Ауыл шаурашылығында орта мерзімде орындалатын, басты мақсаты өңдеуші саланы
Ауылшаруашылық өнімдерін өңдеуде және өндіруде кластерлік бағытты неғұрлым басымдырақ
3. “Қазагромаркетинг” және “Мал өнімдері” корпорациялары базасында жергілікті
4. Үкіметке ауылшаруашылық құрылымдарының халықаралық стандарттарға өтуін жеделдетуге бағытталған
5. Ауылшаруашылығындағы тасымалдау инфрақұрылымының жетілменгендігінен ауылшаруашылық өнімдерін өндірушілер өнімдерін
6. Үкімет пен әкімдерге ауылшаруашылығын несиелеудің тиімді әдістері мен
7. Ауылшаруашылығының өнімділік деңгейі өндірістің техникамен жабдықталуына тәуелді. Тиісті
8. Ауылшаруашылық ғылымын дамытға басымдық беру керек. Кәсіпорынның тиімді
9. Қазіргі таңда ауылшаруашылығында көптеген шаруашылық субьектілері бар. Олардың
10. Ауылдар біздің қайталанбас тарихымыздың, салт-дәстүріміздің және ұлттық мәдениетіміздің
Президенттіміздің Үкімет пен әкімдер алдына қойған осы тапсырмалары негізінде
2 «Ахметжанов нан комбинаты» АҚ-ң экономикалық жӘне сапа кӨрсеткіштерін
2.1 Кәсіпорынның шаруашылық экономикалық қызметінің сипаттамасы
«Ахметжанов нан комбинаты» АҚ (бұдан ары - нан
Нан комбинаты өз жарғысына сәйкес келесі қызмет түрлерін жүзеге
дән сақтау;
диірмен өнімдерін, құрама жемдерді, ұннан пісірілетін және макарон өнімдерін
жанар-жағармай материалдары мен қатты отындарды сақтау қызметін көрсету;
сыртқы экономикалық қызмет;
Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасы тыйым салмаған
Нан комбинаты құрылғаннан бері екі рет атауын өзгерткен.
нан комбинатының бұрынғы атауы (1997 жылдың 26 қарашасынан 2001
мемлекеттік тілде:
толық атауы: «Ахметжанов нан комбинаты» Жабық типті акционерлiк қоғамы
2) Нан комбинатының бұрынғы атауы (2001 жылдың 28-ші маусымынан
мемелекеттік тілде:
толық атауы: «Ахметжанов нан комбинаты» акционерлiк қоғамы.
Нан комбинатын басқа заңды тұлғаларды қайта құру нәтижесінде құрылмаған
Нан комбинатын алғашқы тіркеу туралы мәлімет:
нан комбинатын тіркеу күні: 1997 жылдың 26-шы қарашасы
заңды тұлғаны мемелекеттік тіркеу туралы куәлік: 26.11.1997 ж. №3380-1900-АО(ИУ)
нан комбинатының мемелекеттік тіркеуін іске асырған орган: Алматы облысының
Нан комбинатын бірінші рет қайта тіркеу туралы мәліметтер:
нан комбинатынды қайта тіркеу күні: 2001 жылдың 28-ші маусым
заңды тұлғаны мемелекеттік тіркеу туралы куәлік: 28.06.2001 ж. №
нан комбинатының мемелекеттік тіркеуін іске асырған орган: Алматы облысының
Нан комбинатын екінші рет қайта тіркеу туралы мәліметтер:
нан комбинатын қайта тіркеу күні: 2005 жылдың 06-ші мамыры
заңды тұлғаны мемелекеттік тіркеу туралы куәлік: 06.05.2005 ж. №
нан комбинатының мемелекеттік тіркеуін іске асырған орган: Алматы облысының
01.01.2007 ж. қараған жағдай бойынша нан комбинатының жалпы жұмысшылар
Нан комбинатының басқа да аффилиирленген тұлғалары ретінде оның 12
Нан комбинатының басқа да аффилиирленген тұлғалары ретінде 2003 жылғы
2 - кесте – Нан комбинатының негізгі бәсекелестері туралы
Бәсеклесетердің атауы
Орналасқан жері, мекен-жайы
Нарықтық үлесі
«Ақсай-2 нан комбинаты» АҚ Талдықорған қаласы 23%
«Ақ қайнар» ЖШС Талдықорған қаласы 8%
«Ахметжанов» АҚ Сарыөзек кенті 5%
Нарықтың басқа қатысушылары 64%
Барлығы: 100%
Кәсіпорын мәліметтерінен
Нарықтың басым бөлігін нарықтың басқа қатысушылары алып жатыр. Бұлар
«Ахметжанов нан комбинаты» АҚ-ның даму бағдарламасы екі жылға арналған.
біріншіден, негізгі өндірістік ғимаратты жөндеу;
екіншіден, технологиялық құрал-жабдықтардың бөлігін ауыстыру.
Бағдарламаның мақсаты – персоналдың жұмыс жағдайын жақсарту, ассортиментті кеңейту,
Кем дегенде жылына бір рет жалақыны көтеру жайлы қабылданған
Өндірістік-маркетингтік стратегияның маңызды бөлігі - өндірісті жетілдіру мен техникалық
2005 жылдың екінші жартысында нан комбинатының маркетологтары отандық және
Комбинатта бар ротациялық пештер қол еңбегінің үлкен үлесін ала
Тоннельді пеште бөлке өнімінің айтарлықтай бөлігі (оның ішінде батондардың
Тоннельді пештерді пайдалануды комбинаттың арнайы дайындықтан өткен өз персоналы
Бүгінде нан комбинатында қазіргі заманғы технологияларды пайдалана отырып, жұмыс
Барлық үлгілердің нан илеу машиналарының сызбанұсқасы бірдей. Илеу органы,
«Прима» нан илеу машиналарын қолданатын көптеген тұтынушылардың пікірінше, еуропалық
2001 жылы сыйымдылығы 300 л, бағдарламалық басқарылатын, автоматты көпфункционалды
«Прима-300» нан илеу машинасы негізінде «Прима-300АР» нан илеу кешені
3- кесте- «Ахметжанов нан комбинаты» АҚ- ның техника –
№
Көрсеткіштер Өлшем
бірлігі
2005
2006 Ауытқуы
(+ ; - ) Өзгеру қарқыны
1 Өткізілген өнім көлемі
мың.тг.
40 287,1
39 036,4
-1 250,7
96,9
2 Өнімнің өзіндік құны
мың.тг.
30 315,6
30 946,6
631,0
102,1
3 Жалпы табыс мың.тг. 9 971,5 8 089,8 -1
4 Кезең шығындары мың.тг 1346,6 1387,5 40,9 103,1
5 Негізгі қызметтен түскен табыс
мың.тг
8 624,9
6 702,3
-1 922,6
77,7
6 Таза табыс мың.тг 6037,4 4691,6 -1345,8 77,7
7 Өткізілген өнімнің 1тг-не кеткен шығындар
мың.тг
0,78
0,82
0,04
105,1
8 Өнім рентабельділігі
%
19,0
15,0
-4
-
9 Жұмысшылар саны адам 267 223 -44 83,5
10 Еңбек өнімділігі мың.тг 150,9 175,1 24,2 116,1
11 Еңбек ақы қоры мың.тг 6781,8 6667,7 -114,1 98,3
12 1 жұм-ға орта айлық еңбек ақы қоры
мың.тг
25,4
29,9
4,5
117,7
13 Негізгі қордың орта жылдық құны
мың.тг
386 233,7
447 996,5
61 762,8
116,0
14 Қор қайтарымдылығы
теңге
0,1
0,08
-0,02
80,0
15 Қор сыйымдылығы теңге 9,6 11,5 1,9 119,8
Кәсіпорын мәліметтерінен
Жоғарыда көрсетілген кестедегі көрсеткіштерге талдау жасайық:
1. Кәсіпорында ең үлкен үлес сол нақты өнімдер мен
2.Кәсіпорындағы екінші көрсеткіш - ол өткізілген өнімнің өзіндік құны.
3.Жалпы табыс өнімді өткізуден қаржылық нәтижесін білдіреді және негізгі
4.Кезең шығындарына басқару шығындары , әкімшілік шығындар кіреді. Кезең
5.Негізгі қызметтен түскен табыс жалпы табыс пен кезең шығындары
6.Кәсіпорындағы келесі көрсеткіш - таза табыс. "Таза табыс" ұғымы
7.Өткізілген өнімнің 1 теңгесіне келетін шығыны кәсіпорында өткізілген өнімнің
8.Өнім тиімділігі кәсіпорын қызметі тиімділігінің ең басты экономикалық көрсеткіші
9.Кәсіпорында 2004 жылы барлық жұмысшылар саны 267 адам
10.Еңбек өнімділігі 2004 жылы 150,9 мың теңге ,
11.Кәсіпорындағы келесі көрсеткіш - еңбекақы қоры. Бұл көрсеткіш 2004
12.Кәсіпорында бір жұмысшының орташа айлық еңбекақысы 2004 жылы 25,4
13.Кәсіпорындағы келесі көрсеткіш - негізгі қордың орташа жылдық құны.
14.Кәсіпорынның негізгі қорды тиімді пайдалануды сипаттайтын басты көрсеткіш -
15.Қор қайтарымдылығына кері көрсеткіш - қор сыйымдылығы, яғни бұл
Нан комбинатының жарғысында көрсетілген қызмет түрлерінің ішінде негізгі қызмет
4 - кесте - «Ахметжагов нан комбинатының» ірі тұтынушылары
Тұтынушылардың атауы Орналасқан жері мен мекен-жайы Тұтынушылардың үлесі
«Ыстық Нан» ЖШС Талдықорған қаласы. 60%
«Набира» ТОО Қапшағай қаласы. 25%
«Әскери бөлім» Сарыөзек кенті. 10%
Басқалары:
5%
Барлығы:
100%
Кәсіпорын мәліметтерінен
Шикізат бойынша Семей қаласындағы «Шығыс ұн тарту комбинаты» АҚ
01.01.2007 ж. қараған жағдай бойынша «Шығыс ұн тарту комбинаты»
5 - кесте - Нан комбинатын шикізатпен қамтамасыз етуші
Жабдықтаушының атауы Орналасқан жері мен мекен-жайы Үлесі
«Шығыс ұн тарту комбинаты» АҚ Семей қаласы 100 %
Кәсіпорын мәліметтерінен
Нан комбинатының қызметіне маусымдық факторлар әсер етпейді. Нан комбинаты
Үлкен өндіріс көлемі тұтынушының мойындауы мен ұзақ уақыт көңіл
Нан комбинаты нанның «сау» сұрыптарына, диеталық нан өнімдеріне айтарлықтай
Тәуекел факторлары:
1) бағалы қағаздардың ұйымдасқан нарығында немесе биржадан тыс нарықта
Нан комбинатын бағалы қағаздардың ұйымдасқан нарығында акциялардың бағасына әсер
Нан комбинаты бағалы қағаздардың биржадан тыс нарығында акциялардың бағасына
2) инфляцияға, ұлттық ақшаның құнсыздануына және банктік пайыздардың деңгейіне
Қаржы тәуекелдерінің үш факторының барлығы (инфляция, ұлттық ақшаның құнсыздануы
3) шығарылатын өнімнің бәсекелік қабілетіне байланысты тәуекелдерді талдау;
01.01.2007 ж. қараған жағдай бойынша нан комбинатының негізгі екі
«Ақсай- 2 нан комбинаты» АҚ нарықтық үлесі «Ахметжанов нан
Нан комбинатының қызметіне әсерін тигізетін әлеуметтік факторларды екі топқа
Сыртқы әлеуметтік факторлар, біріншіден, халықтың табысының деңгейіне байланысты. Нан
Ішкі әлеуметтік факторлар нан комбинатының еңбек ұжымымен байланысты. Бұл
Нан комбинатын активтерінің жалпы сомасы 378 742 мың теңгені
6 - кесте - «Ахметжанов нан комбинаты» АҚ-ң мүлкі
Негізгі құралдардың аталуы Бастапқы құны
(теңге) Жиналған тозуы
(теңге) Қалдықты құны
(теңге) Активтердегі үлесі
6-қабатты диірмен 12 243 112 6 760 483 5
Қоспа зауыты 1 587 372 247 992 1 339
Жем зауыты 3 304 934 490 037 2 814
Валкілер 1 557 861 155 786 1 402 075
PAVAN кеспе жабдығы 225 492 823 64 955 033
Барлық активтер 379 106 504
Кәсіпорын мәліметтерінен
Құны нан комбинаты активтерінің баланстық құнының бес және одан
Нан комбинатының жарғылық капиталы 50 211 189 (Елу миллион
7 - кесте - Қоғамның меншікті және жарғылық капиталы
(теңге)
Меншікті капиталдың құрылымы 2005 ж. 2006 ж.
Жарғылық капитал 25 105 594 50 211 189
Қосымша төленген капитал
374 656 994
Өткен жылдардың таратылмаған табысы -143 623 509
Меншікті капитал, барлығы -118 517 915 231 440
Кәсіпорын мәліметерінен
2005 жылдың қорытындысы бойынша нан комбинаты шығынға ұшыраған. Сол
Қазақстандық нан зауыттарында қазіргі кезде екі неғұрлым кең тараған
Біріншіден, кәсіпорындарда бір-бірінен тәуелсіз мәліметтермен жұмыс істейтін бөлектенген бағдарламалар
Екіншіден, кәсіпорындарда кеңінен танымал бағдарламалардың бірі орнатылған. Әдетте, жергілікті
«Ахметжанов нан комбинаты» АҚ- ның өзіне тән сипаты оның
Бағдарламалық кешен шеңберінде нан пісіру кәсіпорындары мен холдингтердегі алғашқы
«Ахметжанов нан комбинаты» АҚ- нын басқарудың келесі функцияларын жүзеге
өнімді өндіру жоспарын, шикізатқа қажеттілікті, жоспарлы өзіндік құнын және
жоспарлы және нақты өзіндік құнды есептеу, өнім бағасын анықтау;
кәсіпорынның қаржы ағындарын бақылау;
сатып алушылар және жабдықтаушылармен өзара есеп-айырысу жағдайын талдау;
қажетті материалдық қорлар деңгейін бақылау;
өндірістегі шикізат шығынын, өнімнің шығарылуын талдау;
көлемдер, аяқталмаған өндіріс, өнім орамын бақылау;
негізгі өндіріс жұмысшылары, жүргізушілер, жүк тиеушілер басқа да персоналға
бөлімшелер, мамандықтар және персонал санаттары бойынша еңбекақы шығындарын талдау;
кәсіпорын кадрлары есебін жүргізу, кәсіпорын қызметкерлерінің жас, мамандық құрамы
клиент тапсырыстарының орындалуын жедел түрде бақылап отыру;
баға орнатудың икемді механизмдерін пайдалану (өткізу көлеміне байланысты өнім
сатып алушылар өтініші бойынша жеткізу маршруттарын құру;
клиенттердің қарыздарын жедел түрде бақылап отыру, тіпті тиеу мен
клиенттермен келісім-шарттар жүргізу және бақылау;
сату деңгейін әртүрлі аспектілерде қарастыру, ақпаратты кесте және сызба
жүзеге асырылған жеткізу құны мен әр автомобиль бойынша шығынды
регламенттелген ішкі және сыртқы бухгалтерлік және статистикалық есеп алу.
««Ахметжанов нан комбинаты» АҚ- ның бағдарламалар кешені «Софтсервис» фирмасы
2.2 «Ахметжанов нан комбинаты» АҚ- ның негізгі қорларын
Кәсіпорындағы негізгі құралдарды талдудағы негізгі мақсат – кәсіпорындағы және
Келесі 8-кестеде кәсіпорынның негізгі қорларының жағдайы мен пайдалану тиімділігін
1- ші кесте берілгендері бойынша негізгі қорлардың орташа жылдық
8- кесте - Негізгі қорлардың жағдайы мен пайдалану тиімділігін
№
Көрсеткіштер өлшем бірлігі 2004 2005 Ауытқуы
(+;-) Өзгеру %
1 Өткізілген өнімнен түскен табыс мың тг.
40 287
39 036
-1 251
96,9
2 Негізгі қордың орта жылдық құны мың тг. 386
3 Жұмысшылар саны адам 267 223 -44 83,5
4 Қор
қайтарымдылығы теңге 0,1 0,08 -0,02 80,0
5 Қор сыйымдылығы теңге 9,6 11,5 1,9 119,8
6 Қормен қарулану мың тг. 1 447 2 009
Кәсіпорын мәліметерінен
1- ші кесте берілгендері бойынша негізгі қорлардың орташа жылдық
Нарық жағдайында негізгі қорлар кәсіпорын үшін маңызды тетік болып
9- кесте - Негізгі қорлардың құрамы мен құрылымы
№
Көрсеткіштер 2005 2006 Ауытқуы
мың тг. % үлесі мың тг. % үлесі (+;-)
%
1 Жер 65,4 0,2 70,6 0,4 5,2 107,9
2 Ғимарат, құрылыс
35 266,0
9,1
33 764,6
7,2
-1 501,4
95,7
3 Машина, жабдықтар
302 469,2
78,3
310 936,4
69,4
8 467,2
102,8
4 Тасымалдау құралдары 25 689,3 6,5 49 242,9 11,0
5 Тағы басқалары 22 743,8 5,9 53 982,0 12,0
6 Барлығы 386 233,7 100,0 447 996,5 100,0 61
Кәсіпорын мәліметерінен
9 - шы кестеде берілгендер бойынша кәсіпорында негізгі өндірістік
Сонымен жер, ғимарат- құрылыс, машина-жабдықтар және тасымалдау құралдарының құны
Үлестік салмақта да елеулі өзгерістер болды, мысалы, ғимарат құны
10- кесте- Айналым қорларының жағдайының көрсеткіштері , млн.тг.
№
Көрсеткіштер өлшем бірлігі
2005
2006 Ауытқуы
(+;-) Өзгеру
%
1 Материалдар мың тг. 131 405,6 120 905,7 -10
2 Аяқталмаған өндіріс
мың тг.
172 556,2
161 694,0
-10 862,2
93,7
3 Дайын өнім мың тг. 9 062,4 8 632,3
4 Тауарлар мың тг. 10 512,8 9 940,1 -572,7
5 Тағы басқалары мың тг. 53,0 52,5 -0,5 99,1
6 Барлығы 323 590,0 301 224,6 -22 365,4 93,1
Кәсіпорын мәліметерінен
3- ші кесте мәліметтерінен 2006 жылы кәсіпорынның айналым қорларының
Талдауды өнімнің өзіндік құнын жалпы бағалаудан бастаймыз.
4- кесте. «Ахметжанов нан комбинаты» АҚ-ның өнімнің өзіндік құнын
№
Көрсеткіштер өлшем бірлігі
2005
2006 Ауытқуы
(+;-) Өзгеру
%
1 Өткізілген өнімнен түскен табыс мың тг. 40 287
2 Өнімнің өзіндік құны мыңтг. 30 316 30 947
3 Өткізілген өнімнің 1тг-не кеткен шығындар
теңге
0,78
0,82
0,04
105,1
Кәсіпорын мәліметерінен
4- ші кесте мәліметтері толық өзіндік құнның есепті жылы
Кәсіпорынның белгілі бір материалдық объектіні жасап шығаруға жұмсаған ақша
Осыдан берілген кәсіпорынның шығарылатын негізгі өнімі нанға калькуляция құрайық.
- Екінші сорттың ұнынан дайындалған өнімнің өзіндік құны 1860
5- кесте. Нан және нан өнімдерінің калькуляциялық өзіндік құны
ші сортты нан 2- ші сортты нан
Ұн 1-ші сорт
Ашытқы
Ас тұзы
Өсімдік майы
Нан жақсартқышы
Өнімнің өзіндік құны
Нанның шыққан көлемі 100дана(Q=0.650 гр)
Нанның өзіндік құны
Сатылу бағасы
Жалпы табыс
Ұн 1-ші сорт
Ұн 2-ші сорт
Ашытқы
Ас тұзы
Өсімдік майы
Нан жақсартқышы
Өнімнің өзіндік құны
Нанның шыққан көлемі100дана(Q=0.650 гр)
Нанның өзіндік құны
Сатылу бағасы
Жалпы табыс
Калач Ромашка
Ұн жоғарғы сорт
Ашытқы
Ас тұзы
Өсімдік майы
Нан жақсартқышы
Маргарин
Қант
Өнімнің өзіндік құны
Нанның шыққан көлемі 25дана(Q=0.500 гр)
Нанның өзіндік құны
Сатылу бағасы
Жалпы табыс
Ашытқы
Ас тұзы
Маргарин
Қант
Нан жақсартқышы
Кондитерлік мак
Өсімдік майы(жағуға)
Өнімнің өзіндік құны
Нанның шыққан көлемі 25дана(Q=0.500 гр)
Нанның өзіндік құны
Сатылу бағасы
Жалпы табыс
Батон Үй наны
Ұн жоғарғы сорт
Ашытқы
Ас тұзы
Өсімдік майы (жағуға)
Нан жақсартқышы
Маргарин
Қант
Жұмыртқа (жағуға)
Өнімнің өзіндік құны
Нанның шыққан көлемі 25дана(Q=0.500 гр)
Нанның өзіндік құны
Сатылу бағасы
Жалпы табыс
Ашытқы
Ас тұзы
Маргарин
Қант
Нан жақсартқышы
Өсімдік майы(жағуға)
Өнімнің өзіндік құны
Нанның шыққан көлемі 25дана(Q=0.500 гр)
Нанның өзіндік құны
Сатылу бағасы
Жалпы табыс
Кәсіпорын мәліметерінен
Осыдан берілген кәсіпорынның шығарылатын негізгі өнімі нанға калькуляция құрайық.
- Екінші сорттың ұнынан дайындалған өнімнің өзіндік құны 1860
- «Калач» өніміне жоғары сорт ұны, жоғарыда айтылған қоспалардан
- Келесі «ромашка» нанын «калачпен» салыстырсақ, ромашкада өнімнің өзіндік
- Сол сияқты «батон» мен «үй нанын» алсақ, батон
2.3. Кәсіпорында өнім сапасын көтерудің тиімділігі және бәсеке қабілеттілігін
Кәсіпорын өнімдері қызметінің тиімділігінің көтерілуі үшін өнімнің сәтті нарыққа
Сатып алушы қажеттіліктеріне және сұранысқа сәйкес өнім бағасының және
өндірістің диверсификациясы мен өнімнің дифференциациясын қолдану, сапалырақ өнімдердің жаңа
азық- түлік өнім нарығындағы бәсекелестіктің өсуін тудыратын кәсіпорынның өнімі
берілген мәселе бойынша менеджмент және маркетинг тұжырымдамасының ғылыми әдісін
әсіресе, бірқалыпты кіру, шығу, қайта өңдеу процесінің жүйелік және
нарықтық орта және өнім өндірушілердің мүмкіндіктерінен өзге бәсекелік стратегияны
Қазіргі кезде өнім сапасын көтеруде , қол жеткізген
Жұмыс барысындағы кәсіпорынның өндіретін нан өнімдерінің ассортименті бірінші ,
Нан өнімдерінің өндіріс көлемін ұлғайту мәселелері жаңа кәсіпорындарды құрумен
Сатылу нарығындағы жүргізілген маркетингтік зерттеулердің нәтижесінде шығарылатын өнім ассортиментінің
Өндірістің экономикалық тиімділігі – жалпы айтқанда өндірістік процестің нәтижелілігі
Сапа және тиімділік бұл жеке адамдар мен ұжымдардың іс
Нарықтық экономикада кәсіпорын өнімдерінің тиімділігі мен бәсекелік қабілеті оның
Нан өнімдері , онда оның бағасы ,
Бәсеке қабілетті өнімді шығару үшін қомақты қаржы керек ,
Өнімнің тұтынушылық қасиеттері бойынша бағаны қалыптастыру тұтынушыға кәсіпорынның шығаратын
Экономикалық және әлеуметтік қиыншылықтардың соңғы жылдардағы экономикалық даму қарқындарының
Нарықтық экономикада өнімнің коммерциялық сәттілігінің шешуші факторы болып оның
Өнімнің сапасы тек нарықты экономикаға ғана тән категория емес.
- бірінші деңгей – «стандартқа сәйкестігі» ;
- екінші деңгей – «қолдануға сәйкестігі» ;
- үшінші деңгей – «талаптарға сәйкестігі» ;
- төртінші деңгей – «латентті (жасырын) қажеттіліктерге сәйкестігі» .
Бірінші деңгей бойынша сапа мемлекеттік стандарттарға , техникалық жағдайларға
Екінші деңгей бойынша сапа тек өндірістік технология стандарттарына ғана
Үшінші деңгей идеалды вариант ретінде тұтынушылардың талаптарын төмен баға
Төртінші деңгей бойынша тұтынушылардың қосымша , жасырын сипаттағы қажеттіліктерін
Өнімнің сапа мен бәсекеқабілеттілік арасындағы тағы бір қағидалық ерекшелікке
«Өнімнің бәсекеқабілеттілігі» ұғымы «өнім сапасы» ұғымынан кеңірек. Соңғысы -
Сонымен жоғары сапалы өнім ұсына алтын кәсіпорын ғана нарықта
3 КӘсіпорында Өнім сапасын жетілдіру жолдары
3.1 Өнім сапасын көтеруде кәсіпорындағы маркетингтік жүйені қалыптастыру бағыттары
Агроөнекәсіптік кешен өнімдерімен байланысты маркетинг өнеркәсіптің және маркетингтік қызметтің
Жоғарыда атап өткеніміздей кәсіпорын қызметінің тиімділігін қамтамасыз ету үшін
Агроөнеркәсіптік кешенді жоғары тиімділікпен дамыту, көбіне қайта өңдеуді ұйымдастыру
Сондықтан да нарықтық жағдайда шаруашылық етудің экономикалық тетігінің бір
Ауыл шаруашылығының маңызды артықшылығы ретінде негізгі өндіріс құралы болып
Кері жағдайда топырақтың құнарлылығы төмендеп, оның өнімділігі азайып, соңғы
Маркетинг ауыл шаруашылығында белгілі бір қағидалар негізінде жүзеге асырылады.
Өнім сапасыын көтеруде маркетингтік жүйені қалыптастырудың басты мәселесін салалық
6 - кесте - TQM және басқа да
Сала аралық жүйелер
TQM Сапаны жалпылама басқару кәсiпкерлiк философияны қамтуды бiлдiредi TQM
ISO 9000 : 2000 сериялы халықаралық стандарты Сапаны
ISO 1400 сериалы халықаралық стандарты
OHSAS 18001
SA 8000
Сапалық жүйелер.
QS 9000 Автомобиль құрастырудың сапа жүйесiнiң талаптары.
TL 9000 Телекоммуникация сферасында сапа жүйесiнiң талаптары.
CMM Информациялық технологиялардың сапа жүйесi.
AS 9000
AS 9100 Аэрокосмикалық салалардағы сапа жүйесiнiң талаптары.
НАССР Қиын бақылау нүктелерiн және тәуекелдi талдау (нан өнiмдерiнiң
Сапа жүйесiн жетiлдiру қағидалары.
Жапония Э.Дельинг атындағы ссыйлық
АҚШ М.Болдриджа атындағы сыйлық
Еуропа Сапа жөнiндегi Еуропалық сыйлық (EFQM)
Ресей Сапа аумағында Ресей федерациясы үкiметiнiң сыйлығы
Қазақстан Сапа жөнiндегi Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң сыйлығы
Сапа менеджментi жүйесiнiң өзiн-өзi бағалау негiзiнде UCO 9004 :
Нан өндірісіндегі және оны өткізудегі қалыптасқан жағдайлар оның сыртқы
Кәсіпорындағы маркетингтік жүйенің мазмұнының негізіне мыналар кіруі керек: болжамданатын,
Егін шаруашылығындағы экономикалық жағдайларды талдау нәтижелерін қарастыра отырып мынадай
3.2 Кәсіпорында өнім сапасын көтеруде жаңа технологияны пайдалану тетіктері
Технологиялық үрдістің сапасы оның жаңалық енгізу қабілеттілігімен сипатталады. Ол
жоғарғы экономикалық тиімділікте жаңалықтардың маңызды құрылымы
жаңалық енгізудің қазіргі заманға сай дәрежесі экономикалық тиімділігті
Өндірісте жаңалықтардың пайдалы тиімділігі тұратын құнына қарап қана ажырату
Ұсынылған әдіс дәстүрлі нормативті жол, «шығын--- тиімділік» әдісіндей. Шаруашылық
Кейде жаңа техниканы енгізу аса қабылданбайды. Салада технологияның өзгере
Алайда жаңа техниканы енгізу шешімін қабылдаған кезде біраз шығындарға
Жаңа техниканы қолдану жаңа ағаны анықтап алғанға дейін енгізіліп
ҒЗКТЖ, техниканы жасау негізінде ол бәсекеге қабілетті
Экономикалық конъюктураға талдау жүргізілмеуі;
Сұраныстың болмауы;
Маркетинг стратегиясының дұрыс қабылданбауы;
Мүмкін болатын бәсекелестердің мінез-құлықтарын қарастырмауы;
Фирма факторларының әсер етуі қарастырылмауы(фирманың имиджі, оның тауарлық белгісі
Соңғысы қосымша түсіндірулерді қажет етеді, әлсіз және ескі салаларда
ҒЗКТЖ-дағы инвестициялар;
Бәсекедегі ұстанымдар;
Жаңа өнімнің динамикасы
Технология динамикасы;
Бәсекегеқабілеттіліктің динамикасы;
Көрсетілген технологиялық факторлар сауда стратегиясының н технологиямен байланысын белгілейді.
Ауылдық жерлердегі барлық ұйымдастырушылық-құқықтық шаруашылық түрлерінің дамуына әсер ететін
Ауыл шауашылығы саласындағы осындай өзара қарым-қатнастарды зерттеп, тәжірибе жүргізу
Осыған байланысты АӨК-гі кооперациялар келесі бағыттар бойынша дамуы тиіс:
Кооперациялар тиімділігі көбінесе оның қалыптасу сатысындағы дамуын реттейтін және
Агроөнеркәсіптік кооперация тек қана тік типтегі қатнастарды қамтиды және
Атап өтетін бір жәйт, өндірістің капиталистік тәсілі жаңа, жоғарғы
Агроөнеркәсіптік кооперацияның обьективті негізі болып өндіргіш күштердің даму деңгейі,
Аграрлық нарықты қазіргі кездегі реформалауға байланысты біріктіру үрдісі жүйелі
«Инновация» - термині технологияға байланысты дамып келе жатқан түрлі
Қазақстанның қарқынды даму экономикасында инновациялық қызметтің жандануы көптеген өндірістік
Өндірістің инновациялармен қанығуы жолындағы кедергілердің бірі болып Қазақстанның өндірістік
Жаңашылдықтардың таралу жылдамдығына жаңашылдық тиімділігі, оның алдыңғы өніммен немесе
Жаңа инновациялардың пайда болуы мен олпрды өндіріске ендіру көп
Инновациялық фактордың басқа құрамасы болып ірі корпорациялармен технологиялық нарықты
Инновацияны пайдалану патенттік құқықты нақты түсінбейінше мүмкін болмайды. Сондықтан
Инновациялық фактор жеке кәсіпорындар мен холдингтерге ғана таралып қоймай,
Инновациялық қызмет – шаруашылық етудің динамикалық типінің маңызды белгісі.
Біз өз зерттеулерімізде ауыл шаруашылық өнімдерін өндіріп, сатумен айналысатын
Талдау көрсеткендей инновациялық қызмет әлі де жаңадан қолға алу
- қажетті тауарды іздестіру мен қойма аумағында сатып алушыға
- тұрақты сатып алушылармен компьютерлік желіні ұйымдастыру;
- кәсіпорынның әлеуметтік ортасын жақсарту;
сервистік қызмет сапасын қадағалайтын жүйені ендіру қажет.
ҚОРЫТЫНДЫ.
Дипломдық жұмысты орындау барысында біз сапаның өнімнің бәсекелік қабілеті
Тауар сапасын арттыру стратегиясын дайындауда қозғалыстағы сапа көрсеткіштерінің тұрақты
Тауардың сапасын көтеру стратегиясын жүзеге асырудағы кері байланысының маңызды
Дипломдық жұмысты орындау барысында біз тауардың сапасына ішкі және
- өндіріс тиімділігінің жоспарлы өсуіне септесуі;
- қазіргі заман ғылымы мен техникасының жетістіктерін және халық
- тұрақты болуы;
- өнімнің жарамдылығын көрсететін барлық ерекшеліктерін сипаттауы;
- бағытталуына қарай белгілі бір сұранысты қанағаттандыруы.
Кәсіпкерлік стратегиясына жаңаша көзқарас - сапаның тұтынушының талаптарын
Дипломдық жұмыстың орындалуы барысында статистикалық, ақпараттық және т.б.мәліметтерді, шетелдік
БСҰ-на мүше болу қарсаңында жүргізіліп жатқан жұмыстар мен олардың
Ауыл шаруашылығындағы өндірілетін өнімнің сапасын арттыруда басты рөлге ие
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР КӨЗДЕРІ
1. Н.Ә. Назарбаев Қазақстан 2030. Барлық Қазақстандықтардың өсіп
2. 2003-2015 жылдардағы Қазақстан Республикасының индустриалды-
инновациялық даму стратегиясы. Қазақстан Республикасының Президенті және Үкіметінің актілер
3. Қазақстан Республикасының 2010 жылға дейінгі стратегиялық даму
жоспары. ҚР-ның Президентінің үкімімен 2001 жылдың 4 желтоқсанында
4. «Стандарттау мен сертификаттау туралы» ҚР-ның Заңы, »,«Егемен
Қазақстан»,1993, 17 ақпан.
5. Нұрпейісова А.С. Кластерлік талдау-микродеңгейде бәсекелік қабілетті басқару базасы,
6. Азгальдов Г.Г. Теория и практика оценки качества товара.
7. Завьялов П.С., Демидов В.Е. Формула успеха – маркетинг
8. Исаева М.Г.,Жихарева В.И.,Баймагамбетов Г.А. Прдовольственный
комплекс: формирование и развитие. –М.: Агропромиздат. -1998.
9.Маркетинг: Учебник, А.Н.Романов, Ю.Ю.Корлюгов, С.А.Красильников и др.; под
10. Минин Б.А. Уровень качества. Социально-экономические вопросы оценки качества
12. Ряполов А.Ф. Сертификация. Методология и практика. –М.: Изд-во
стандартов, 1987.
13.Стефанюк А.И. Реконструкция и техническое перевооружение предприятий пищевой
14.Каренов Р.С. Терминология рыночной экономики и бизнеса. Алматы: Ғылым,
15.Турсунбаев Б.М., Петренко И.Я., Исмуратов С.Б., Основы организации
16.Трубилин А. Конкурентноспособность – главный фактор эффективности производства, АПК:
17.Шувалов А.И. Обновление продукции и конкурентноспособность. М: Знание, 2003.
18. Сергеев И.В. Экономика предприятия. Издание 2-е, перер. И
19. Герчикова И.Н. Маркетинг и международное коммерческое дело. М:
20. Белый Е.; Барашков С. Конкурентноспособность и качество продукции:
21. Мамыров Н.К., Саханова А.Н. и др. Государство и
22. «О вступлении Казахстана в ВТО» С.Туржанов – директор
23. «Взгляд Президента», «Казахстанская правда» №13, 2006, 31 марта.
24.Маркетинг: Учебник А.Н.Романов, Ю.Ю.Корлюгов, С.С.Красильников и др.: под ред.
25.Юданов А.Ю. Конкуренция: теория и практика: Учебное пособие; 2-е
26.«Менеджмент систем качества», Учебное пособие М.Г.Круглов,
С.К.Сергеев, В.А.Такташов и др.: ИПК Издательство стандартов, 2003.
27.А.Абдрахманов, член Правления МО «СовАсК» Ш.С.Тажибаев Институт стандартизации, метрологии
28.Министерство сельского хозяйства республики Казахстан,Прграмма по «Производству и переработке
29.Ильенкова С.Д., Гохберг Л.М., Ягудин С.Ю. и др. Инновационный
менеджмент. Учебник.- М.;Изд. «Банки и биржи», ЮНИТИ, 1997г.
30.Статистические методы повышения качества. Под ред. Хитоси Кумэ –М.:
31.Янданов Л.Ю. «Современные тенденции развития АПК и технология бюджетирования»,
32.Ақпараттық Интернет сайттары – www.standart.ru , www.marketingmix.ru, www.beermarket.ru, www.minagri.kz.
33.С.Альжанова, Б.Хусаинов «Казахстан и ВТО», Эксперт 2004, 15 март,
34.«Инновации – в сельское хозяйство» ,www.Gazeta.kz., 2004, 17 сентября.
74
Тауарға деген талаптардың қалыптасуы
Бағалауға жататын параметрлер тiзiмi
Экономикалық
Параметрлер бойынша бiрегей көрсеткiштердi анықтау
Экономикалық
Тауардың бәсекелiк қабiлетiнiң интегралы
Тұтыну бағасын таңдау
Бәсекелiк қабiлеттiң қанағаттандырылуын бағалау
Жоқ
Бәсекелiк қабiлеттi арттыру жөнiндегi шараларды әзiрлеу
Тауар өндiрiсi туралы шешiм қабылдау
Бас технолог
ШТЗ
Макарон фабрикасының зертханасы
Наубайхана зертханасы
Цехтар технологиясы
Элеватор-
қойма шаруашылығы
Наубайхана
Макарон
фабрикасы
Жалғыз
акционер
Бас
директор
Кадрлар бөлімі
Бас
директордың
орынбасары
Өткізу бөлімі
Жабдықтау бөлімі
ФАО
Бас инженер
Бас механик
қызметі
Бас энергетик
қызметі
ОТ және ТБ бөлімі
Материалдық
қойма
СГП қоймасы
Бас
бухгалтер
Бухгалтерия
Операциялық
есеп
2-сурет - Нан комбинатының ұйымдық құрылымы
қққтитватиқұрылымы құрылымы

Ұқсас жұмыстар

Нарық жағдайында өнімнің сапасын басқару

Өнім сапасын басқарудың теориялық аспектілері

Өнімнің сапасын көтерудің негізгі бағыттары

Мемлекеттің экологиялық функциясы

Әлеуметтік жұмыстың экономикалық негіздері

Шет елдердегі сақтандыру жағдайы

Әлеуметтік жұмыстың экономикалық негізінің пәні мен тапсырмасы және принциптері мен әдістері

Ұйым элементтері және басқару үрдісі

Халықаралық сауда мәмiлелерiнiн бұзылғандығы үшiн жауаптылық