Коммерциялық банктер
М А З М Ұ Н Ы
КlРlСПЕ.......................................................................................................................................2
1. КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ ЭКОНОМИКАДАҒЫ РӨЛІ
Коммерциялық банк жүйесі және оның дамуының
1.2 Екінші деңгейлі банктердің қызметтерінің негізгі түрлері............................6
1.3 Қазақстанның банк жүйесiндегi банк өнiмiнiң және
қажеттiлiгi және оның экономикадағы мәні................................................13
2. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНК КӨЛЕМІН
2.1 Экономиканың қазіргі жағдайындағы банк жүйесінің даму ерекшелігін
2.2 Коммерциялық банк қызметін экономикалық талдау
(ААҚ “Алматы Сауда-қаржылық Банк” маретиалдары негізінде )...........25
3. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ЖАҢА БАНК
3.1 Банк қызметтерін енгізудің халықаралық
Қазақстан Республикасында қолдану мүмкіндіктері..................................30
3.2 Банк жүйесін дамыту проблемаларының шешу
және басқару.........................................................................................................33
ҚОРЫТЫНДЫ....................................................................................................37
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ......................................................38
Кіріспе
Нарықтық экономикаға көшумен байланысты Қазақстан Республикасының банктер жүйесiнде
Банк жүйесiн реформалау қажетiлiгi Қазақстанның эволюциялық дамуының сапалы,
Қазақстанда банк жүйесiн реформалау iсi ең алдымен коммерциялық
1995 жылы ''Қазақстан Республикасының банктер және банк
Қазақстанда банк жүйесiнiң қалыптасқан алғашқы кезеңдерiнде сауатты, кәсiпкерлiк
Реформаның құқықтық қамтамасыз етiлуi және банк жүйесiнiң қалыпты
1995 ж. Қазақстанның банк жүйесiн реформалаудың бағдарламасын жүзеге
Қазақстан Республикасының банк жүйесiнiң тұрақтылығы, көбiне екiншi деңгейлi
Тақырыптың тағы бiр маңыздылығы, қарастырылып отырған банк iсiнiң
Факторлың талдау негiзiнде банк қызметiне әсер ету үшiн
Курстық жұмыстың мақсаты банк жүйесінің дамуындағы қазiргi
I. Коммерциялық банктердің экономикадағы рөлі
1.1 Коммерциялықбанк жүйесі және оның даму ерекшелігі
Банк жүйесi – бұл салым қабылдау және несие
Кез келген мемлекеттiң банк жүйесi жалпы алып қарағанда
Қазақстан Республикасында жүргiзiлген реформалар барысында елiмiзде классикалық екi
Қазақстан Республикасы Орталық банкiнiң ақша-несие саясатын жүргiзудегi негiзгi
Коммерциялық банктер банк жүйесiнiң аса маңызды буыны болып
Нарықтық экономикада банктермен қатар банк жүйесiне сақтандыру компаниялары,
Банк жүйесiн жоғарғы дәрежедегi макроэкономикалық мақсаттарды жүзеге асыратын
Нарықтық экономикаға көшумен байланысты Қазақстан Республикасының банктер жүйесiнде
Қазақстан Республикасының банк жүйесiнiң құрылымы
1-сызба
Банк жүйесiн реформалау қажетiлiгi Қазақстанның эволюциялық дамуының сапалы,
1990 жылы ''Қазақстан Республикасының банктер және банк
Қазақстанда банк жүйесiнiң қалыптасқан алғашқы кезеңдерiнде сауатты, кәсiпкерлiк
Қазақстан Республикасының банк жүйесiнiң тұрақтылығы, көбiне екiншi деңгейлi
1.2 Екінші деңгейлі банктердің қызметтерінің негізгі түрлері
Банк - Қазақстан Республикасының ''Банктер және банк қызметi
Банктiң ресми мәртебесi банктi ашуға ұлттық банктiң берген
Коммерциялық банктер мемлекеттiң несие жүйесiнде үлкен рөль атқарады.
Екiншi деңгейдегi банктердiң басқа да құрылымдардан ерекшелiгi, олардың
Сонымен, коммерциялық банктер – коммерциямен айналысатын ерекше кәсiпорын
Меншiк формасына байланысты:
мемлекеттiк
жеке
Банк капиталына иелiк етуiне байланысты:
отандық
шетелдiк
аралас банктер
Құқықтық-ұйымдастырушылық формасына байланысты:
жарна-пұл негiзiнде
серiктестiк формасында
акционерлiк қоғам формасында
Операцияларды жүргiзу дербестiгiне байланысты:
еншiлес банктер
өкiлеттi банктер
дербес банктер
Қызмет көрсету ауқымына байланысты:
әмбебап банктер
мамандандырылған банктер
Филиалдар санына қарай:
филиалсыз
көп филиалды
Аумақтың белгiсiне қарай:
халықаралық
ұлттық
аймақтық
Салалық белгiсiне қарай:
өнеркәсiптiк
сауда банктерi
құрылыс банктерi
ауылшаруашылық банктерi т.б.
Барлық отандық банк типтес несие ұйымдары екi түрге
Банктiк емес қаржы мекемелерiне Ұлттық банктiң лицензиясының негiзiнде
Басқа банктік өнімдер, қызметтердің қатарын біріктіреді, соның ішінде
есептік кассалық қызметті ұйымдастыру;
шетел валютасымен операциялар;
трасттық операциялар;
бағалы қатарды сақтау бойынша қызметтер;
кеңес беру қызметі;
ақпараттық қызмет;
аудиторлық қызмет;
инженерлік-экономикалық экспертиза бойынша қызмет;
кепілдеме беру (гарантия);
басқа да қызметтер.
I. Есептік-кассалық қызмет көрсетуді ұйымдастыру, түрлерін төмендегідей көрсетуге
төлемдік талаптармен есеп айырысу;
төлемдік тапсырыспен есеп айырысу;
акцептелгентөлемдік тапсырыспен есеп айырысу;
талап-тапсырмамен есеп айырысу;
чектермен есеп айырысу;
аккредитивті қолдаумен есеп айырысу;
жоспарлық төлемдер тәртібіндегі есеп айырысу;
транзиттік операциялар бойынша есеп айырысу.
Банктердің өзінің фукнциясымен есеп айырысуда делдал ретінде орындалумен
инкассалық операциялар;
аккредитив көмегімен есеп айырысу;
аударым операциялары.
II.Шетел валютасымен операциялар.
Сыртқы экономикалық қатынастардың дамуы, халықаралық нарықта әрекет
Ететін сбуъектілер, мұндай құрал болып шетел валютасын ауыстыру
Шетел валютасын сату-сатып алу бойынша операциялардың 3 түрі
валютаны бір клиенттерден алу және оларды басқа
валютаны басқармаға сату- сатып алу бойынша операциялар;
валютаны банктер арасында сату-сатып алу.
Сонымен қатар шетел валютасын сатудың және сатып
СПОТ, яғни тез жеткізу;
Форвард, яғни болашақтағы белгілі күнге байланысты жеткізу.
III. Трасттық операциялар.
Уақыттың жетпіспеушілігі, ірі байлықты дұрыс пайдалана алмау және
Коммерциялық банктердің сенім операциялармен үлкен топқа бөлуге
болады:
жеке тұлғаларға трасттық қызметтер;
ұйымдарға трасттық қызметтер.
жеке операциялар трасттық қызметтер.
Бұл операциялар әр клиентттің өзіндік және осымен байланысты
А. мұрагерлік басқару;
Б. меншікті басқару;
В.мүліктің сақталуын қамтамасыз ету және жәрдем беру;
Г.делдалдық қызмет көрсету;
Қазақстан Республикасының аумағында, сол сияқты оның шегiнен тыс
Еншiлес банктер – жарғылық қордың елу пайызынан астамы
Банктi ашық үлгiдегi акционерлiк қоғам етiп қайта құруға
Мемлекеттiк меншiк негiзiнде құрылатын мемлекеттiк банктердi қоспағанда, банктер
Банк филиалдары – заңды тұлға болып табылмайтын, олар
Банк өкiлеттiгi – заңды тұлға болып табылмайтын, банк
Банктiң ұйымдық құрылымы екi негiзгi әдiстермен анықталады: банктi
Басқару органдарының басты мақсаты – өзiнiң басты функцияларын
Банктi басқару құрылымын анықтау оның басқару органдарын бөлiп
Коммерциялық банктiң ұйымдастырушылық және басқару құрылымы банк жарғысымен
Акционерлiк коммерциялық банктiң ең жоғарғы басқару органы акционерлердiң
жарғы мен жарғы капиталының көлемiн өзгерту;
банк басқармасын (кеңесiн) сайлау;
жылдық есеп берулердi бекiту;
банк табысын бөлiп-тарату;
банк фирмаларын құру немесе тарату және т.б.
Банк қызметiне жалпы басшылық жасау, сонымен бiрге атқарушы
Банктiң Басқармасы (кеңесi) банктiң мақсаттарын айқындап, несиелiк-есеп айырысу,
Ірi банктер, әдетте, функционалдық белгi бойынша құрылып, департамент,
Департамент директорлары, басқарма басшылары және олардың орынбасарлары бөлiмшелер
Банктiң бөлiмшелерi мен қызметтерi жоғары бiлiмдi мамандардан тұрады,
Несие беру үшiн банкте нақты шешiм қабылдайтын және
Төменде коммерциялық банктiң ықшамдалып алынған басқару құрылымы келтiрiлген
Банктегi бөлiмдер саны банк қызметiнiң көлемi мен сипатына,
Банктiң құрылымын банктiң басқару аппаратының құрылымымен шатастыруға болмайды.
1. Банк капиталы, ол үнемi қозғалыста болады.
2. Банк қызметiнiң өзiн қамтиды, ол басқа кәсiпорындар
3. Банк iсi саласында арнайы бiлiмi бар мамандардың
4. Өндiрiстiк бөлiк деп атауға болады, бұл жерге
Өзiнiң клиенттерiне ссуда бере отырып, банктер қаржы делдалдарының
Бiзге несиенiң екi формасы белгiлi: тауарлы және ақшалай.
Коммерциялық банктердiң келесi маңызды функциясы – нақты ақшасыз
Банктердің басқару құрлымы
2-сызба
Банк кеңесi, Банк басқармасы, тексеру комиссиясы басқа да
Бiрлескен және үйлескен iс-әрекеттердi қамтамасыз ету принципi. Құрылым
Басқаруды тиiмдi, оңтайлы ету принципi. Осы принципке сәйкес,
Бақылауды қамтамасыз ету принципi. Мұндағы қажеттi шарт: iшкi
Персоналдың қызметiн зерттеу принципi. Бұл принциптi жүзеге асыру
Банк мекемесiнiң ағымдағы және қажеттi ақпаратпен қамтамасыз етiлу
1.3 Қазақстанның банк жүйесiндегi банк өнiмiнiң және
қажеттiлiгi және оның экономикадағы мәні
Банк операцияларын жүзеге асыру банктiң қызметi болып табылады.
Коммерциялық банктердiң осы операцияларын топтастыра отырып, олар атқаратын
уақытша бос қаржыларды, жинақтарды шоғырландыру (депозиттiк операциялар);
экономика мен тұрғын халықты несиелеу (активтi операциялар);
несие ақшаларын шығару;
нақты ақшасыз есеп айырысуларды ұйымдастыру және жүргiзу;
инвестициялық қызмет;
клиенттерге басқа да қаржы қызметтерiн көрсету.
Заңды және жеке тұлғалардың уақытша бос ақшаларын жұмылдыру
Ақшаларды тиiмдi орналастыру мақсатында салымдарға (депозиттерге) тартудағы банктердiң
Коммерциялық банктердiң екiншi негiзгi дәстүрлi функциясы – экономика
Банктiк қызметтердi ең алдымен спецификалық және спецификалық емес
Депозиттiк операциялар клиенттердiң банкке ақша қаражаттарын салым ретiнде
Несиелiк операция банктiң негiзгi операциясы болып табылады. Көбiнесе
Жiктелу белгiлерi Ұсынылатын қызметтер түрлерi
Банктiк қызмет
Дәстұрлi қызметтер
Қызметтердi алу
Жеке тұлғалар
Банк ресурстарын
Пассивтi операциялар
Ұсынғаны үшiн байланысты төлемiне
Материалдың өнiмнiң байланысы тәуелдi
Таза қызметтер
Банк орындайтын есеп айырысу операциялары нақты және нақтысыз
Қазақстандың коммерциялық банктердiң қызметтертiзiмiнде, тұрғындарға ұсынылатын қызметтер, әлi
Банктер бос Қаржыларды жинақтайтын болғандыңтан және оларды қайта
Активтi операцияларды орындай отырып банктер өздерiнiң және тартылган
Материалдың өнiмнiң қозгалысына байланысты банктiк қызметтер екi түрге
Негiзiнен банктер өзiнiң ақшалай операциялармен материалдың өнiмнiң қозғалысына
Таза қызметтер материалдың өндiрiспен айналысатын ұйымдарға, сонымен қатар
Банктiк қызметтердiң маңызды белгiсi болып олардың өндiрiстiк сипаты
Тең дәрежеде бұл өзiнiң өндiрiстiк және Қаржылық қызметiнiң
Банктiк операциялардың белгiсi мынадан тұрады, олар активтi және
Соңғы жылдары таза банктiк операциялар емес, банкке дәстүрлi
Банктiк қызметтердiң қасиеттерi
- запасқа өндiрiлуге мүмкiн емес
- өндiрiстiк сипатта болады
- банктiк қызметтердiң объектiсi капитал болады
- активтi жэне пассивтi операцияларды үстайды
- банктiң ғана монополиясы болып табылмайды
- банктiк емес операцияларга жатқызылуы мүмкiн
Бүгiнгi таңда әмбебап сипаттағы коммерциялық банктер банк қызметiнiң
Қазақстан Республикасының банк заңдарына сәйкес, коммерциялық банктер келесi
заңды тұлғалардың депозиттерiн қабылдау
жеке тұлғалардың депозиттерiн қабылдау
клиенттердiң шотын ашу және жүргiзу, корреспонденттiк шот ашу
қайтарымдылық, мерзiмдiлiк және ақы негiзiнде заңды және жеке
инвестицияланатын қаражатты иеленушiлердiң немесе оларға билiк жасаушылардың тапсыруымен
заңмен белгiленген тәртiпте өз меншiгiндегi бағалы қағаздар шығару
төлем құжаттары мен бағалы қағаздарды сатып алу, сату
кепiлдiк операциялары: үшiншi тұлғалар үшiн ақшалай түрде атқаруды
факторингтiк операциялар: тауарларды (жұмыстарды, қызметтердi) сатып алушыдан төлемсiз
форфейтингтiк операциялар: тауарларды (жұмыстарды, қызметтердi) сатып алушының
сейфтiк операцяилар: сейф жәшiктерiн, шкафтар мен үй жайларды
сенiм (трасттық) операциялары: сенiм бiлдiрген адамның мүддесi үшiн
жалға берушiнiң жалға берiлетiн мүлiкке меншiк құқығын сақтай
банк қызметiмен байланысты кеңес беру
банк операциялары бойынша брокерлiк қызмет көрсету.
Ұлттық банктiң арнайы лицензиясы болған жағдайда коммерциялық банктер
шетел валютасымен айырбастау операцияларын Үйымдастыру
ақшаларды инкассациялау және басқа жаққа жiберу
тұрғын халықтың ақшалай салымдарын тарту
Қазақстан Республикасының аумағында банк құруға рұқсатты ұлттық банк
Банк ашуға рұқсат алу үшiн келесi құжаттарды толтыру
банктi ашуға рұқсат беру туралы өтiнiш (өтiнiш қазақ
экономикалық негiздеме
жаңадан құрылатын банктiң қызмет стратегиясын, қызмет бағыты мен
құрылтай құжаттары: құрылтай шарты, жарғы, жарғы қабылдау мен
құрылтайшылардың қаржы жағдайының тұрақтылығы жайлы аудиторлық қорытынды
жарғы қорына қаржыны аударатынын растайтын құжат
банктiң басқару қызметiндегi адамдардың кәсiби бiлiктiлiгi мен жарамдылығын
құрылтайшылар үшiн жасалатын тәуекелдiң ең көп мөлшерi
жарғы капиталының ең төменгi мөлшерi
ұлттық банктегi мiндеттi резервтердiң мөлшерi
банктiң өз меншiгiндегi қаржылары мен оның мiндеттемелерi сомасының
шет елдерден несие ресурстарын тарту көлемiне шектеулер орнату
ұлттық банктiң орталықтандырылған көздерiнен алынатын несиелердiң ең көп
Екiншi деңгейдегi банктер ұлтық банктiң нормативтiк актiлерi мен
банктiң қаржы жағдайын сақтандыру жөнiнде, банктi қайта құру
санкциялар қолдану туралы мәселенi қарауға құқылы
Санкциялар ретiнде ұлттық банк мынадай шаралар қолданады:
Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген негiздер бойынша айыппұл салып,
ұлттық банктегi резервтiк қордан дебитор-банктiң қарызын шығынға жазуға
ұлттық банк белгiлеген жеке нормативтердi өзгерту
барлық немесе жекелеген операцияларын жүргiзуге берiлген лицензияны тоқтата
банктi консервациялау, банк ашуға берiлген рұқсатты қайтарып алу
II Қазақстан Республикасындағы коммерциялық банк көлемін және қызметінің
2.1 Экономиканың қазіргі жағдайындағы банк жүйесінің даму
ерекшелігін және банк көлемін талдау
Қазақстан Республикасының банк жүйесiнiң тұрақтылығы, көбiне екiншi деңгейлi
Қазақстан Республикасының банк жүйесiн реформалау барысында жаңадан ашылған
Кесте 1
Қазақстан Республикасы аумағында екiншi деңгейлi банктердiң сандық өзгерiсiнiң
1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
1 2 3 4 5 6 7 8
ЕДБ –барлығы 184 130 101 82 71
Лицензия алған банктер 13 - 2 6 3
Лицензиясынан айрылған банктер 33 54 31 25 14
Соңғы жылдары қаржы саласының сандық және сапалық
Қаржы қызметтерінің шеңбері кеңейіп, олардың сапасы арттуда және
Баланс шоттары резиденттік белгілері бойынша бөлініп, сыртқы және
Ішкі активтер құрамы:
- Орталық Үкіметке қойылган таза талаптар;
- банктерге койылған
- банктік емес қаржы ұйымдарына койылған талаптар;
- өзге экономикага койылган талаптар (қаржы институтына жатпайтын
- басқа нетто
Кесте 2
Қазақстан Ұлттық банкінің таза ішкі активтері бойынша монетарлық
Млн.теңге
Көрсеткіштер 2001 2002 2003 2004 2005
1 2 3 4 5 6
Ішкі активтер 310864 533706 739306 1121996 1 210
Резервтер 24359 42 343 45 380 75 970
ҚҰБ-дегі аудармалы және басқа депозиттер 14 452 28
Қолма-қол ұлттық валюта 9 907 14 303 16
ҚҰБ-не қойылатын басқа талаптар 45 291 23 930
Орттық Үкіметке қойылған таза тапаптар 42 270 61
Жалпы талапттар 59 512 75 847 107593 106217
Бағалы кағаздар, акциядан баска 58 515 74 522
Кредиттер 882 481 470 304 290
Алуға берілетін басқа шоттар 115 843 125 57
Минус: міндеттемлер 17 242 14 699 17 693
Аудармалы депозиттер 2 588 1 331 854 530
Басқа депозиттер 931 5 668 12 047 910
Бағалы кагаздар, акциядан басқа 61 - - -
Кредиттер 13651 7211 4 791 4 441 3
Төлеуге берілетін басқа шоттар 10 490 0 0
Аймақтық және жергілікті басқару органдарына қойылатын талаптар
Бағалы қағаздар, акциядан басқа - 3 961 824
Кредиттер - 1 164 955 673 486
Алуға берілетін баска шоттар - 80 12 10
Банктік емес қаржы үйымдврына қойылатын талаптар 3 703
Бағалы кағаздар, акциядан басқа 5 197 692 4
Кредиттер 916 13 092 17 973 19 680
Қаржы деривативтер - - - - -
кциялар және капиталға қатысудың басқа нысандары 2 783
Алуға берілетін басқа шоттар
280 342 549 870
Қаржыы институтына жатпайтын мемлекеттік ұйымдарға қойылатын талаптар -
Бағалы қағаздар, акциядан басқа - 2 098 4
Кредиттер - 12 296 7 993 28 538
Акциялар және капиталға қатысудың басқа нысандары - 91
Алуға берілетін басқа шоттар - 79 86 10
Аудармалы депозиттер
1) әрқашан айыппұлсыз және шектеусіз атаулы кұнымен ақшаға
2) чектің, траттың немесе
еркін айнапады;
3) төлемдер жүргізуде кең қолданылады. Аудармалы депозиттер қысқа
Басқа депозиттер - негізінен олар, белгілі уақыт аралығынан
Ақша массасының құрамы айналыстағы қолма-қол ақшадан, аймақтық және
Қаржы секторының ішінара шолуы ҚҰБ, ЕДБ, кредиттік серіктестіктері,
Қазақстанның ӘСБ-не енуіне орай, Қазақстанның қаржыгерлер ассосациямен
2000- 2005 жыл аралығында банктердің жалпы активі 6,6
Кесте 3
Қазақстан экономикасының банк жүйесінің негізгі көрсеткіштері ,
Көреткіштер 2002 2003 2004 2005
Банк саласы
ІЖӨ активтерінің қатынасы 23,9 30,6 37,7 47,0
ІЖӨ кредиттердің қатынасы 14,9 17,9 22.0 28,0
ІЖӨ өзіндік капиталдың қатынасы 3,7 4,3 5,0
Кестеден көріп отырғанымыздай тұрақты макроэкономикалық жағдайда Қазақстанның банк
Шетел валютасындағы депозиттердің үлесінің төмендеуі соңғы екі жылдағы
2004 жылы тартылған депозиттердің үлесі ЖІӨ 21% өсті
Кесте 4
Банктердің тартылған қаражаттарының көрсеткіштері
Банктердің тартылған қаражаттары (млрд.теңге)
2000 2001 2002 2003 2004 04.05 07.05 2005
1 2 3 4 5 6 7 8
Тартылған депозиттер 172,40 294,00 446,00 610,00 739,00
Шетел валютасындағы үлесі, % 47% 50% 64% 39%
Жеке тұлғалардың депозиттерінің үлесі, % 32% 31% 42%
ЖІӨ -де депозиттер, % 8,6% 11,3% 13,6% 16,3%
Шетел валютасындағы депозиттер 8,5 8,6 7,3 6,9 5,9
Депозиттер тенгелік 13,5 15,6 12,8
Банк жүйесіндегі және несие серіктестіктеріндегі депозиттер жалпы ақша
Кесте 5
Банк жүйесіндегі халық депозитінің көрсеткіштері
2001 2002 2003 2004 2005
Халық депозиттері, барлығы 88273 184865 250681 335411 441176
Аудармалы депозиттер, барлығы 19315 2762 28903 43271 58575
Ұлттық валюта 15245 1912 17779 29840 44164
Шетел валютасы 4071 850 11104 13431 14411
Басқа депозиттер,барлығы 68964 182103 221778 292140 382601
Ұлттық валюта 17592 48026 50339 97783 211778
Шетел валютасы 51377 134077 171439 194357 170823
Банк жүйесіндегі халық депозиті
1-диаграмма
Жалпы кредит салымдары үлесімде ұзақ мерзімді ссудалар 65,7
Кесте 6.
Екінші деңгейлі банктердің экономикаға салған несие көрсеткіштері
2001 2002 2003 2004 2005
Несиелер 276218 489817 672407 978128 1484294
Қысқа мерзімді 143195 241135 289014 369775 508876
Орта мерзімді 71592 136112
Ұзақ мерзімді 61430 112569 383393 608353 975418
2005 жылдың 1қаңтардағы деректер бойынша несиелеудің 26.9% саудада,
Шағын бизнесті несиелендірудегі берілген несиелер үлесі 2005 жылдың
2-диаграмма
Екінші деңгейлі банк несиелерінің экономика саласындағы құрылымдық көрсеткіштері
2.2 Коммерциялық банк қызметін экономикалық талдау
(ААҚ “Алматы Сауда-қаржылық Банк” маретиалдары негізінде )
ААҚ “Алматы Сауда-қаржылық Банк” 1995 маусым айында құрылған.
Банктің жемісті қызметінің себебі, ол қазақстандық және халықаралық
“Алматы Сауда-қаржылық Банк” филиалының 2005 жылғы қызмметі төмендегі
Кесте 7
Қаржылық көрсеткіштер
мың теңге
Баптардың аты I
тоқсан II
тоқсан III
тоқсан IV
тоқсан Жал б/ша
барлығы
Табыстар 58 376,4 61 647,2 55 504,2 73
Шығындар 56 959,1 38 310,3 33 972,1 28
Табыс салығын ескермегендегі нәтиже 1 417,2 23 336,9
Табыс салығы 2 889,6 7 285,2 4 383,4
Табыс салығын ескергендегі нәтиже -1 472,3 16 051,7
Табыс салығын алып тастағандағы таза табыс 72.195,8
Қызметтің негізгі бағыттары бойынша филиал табысының жіктелінуі (кесте
Кесте 8
Табыстың негізгі баптары
мың теңге
Көрсеткіштер Жоспар Нақты Ауытқу Жалпы көрсеткішке,%
Клиенттерге берілген несиелер бойынша пайыздық табыс 137 018,6
Комиссиондық табыстар, оның ішінде.: 47 997,0 51 679,9
- шоттарды жүргізу бойынша және қолма-қол ақшаберу
- аударым операцияларынан 8 500,0 8 030,7 -469,3
- инкассациядан және құндылықтарды жеткізуден 7 150,0
- өзге комиссиондық табыстар 1 775,0 2 333,8
- берілген кепілдемелер бойынша 900,0 930,2 +30,2 0,4
- аккредитивтар бойынша 72,0 153,5 +81,5 0,2
Дилингтік
операциялардан 27 390,0 25 207,3 -2 182,7 10,2
Өзге табыстар 34,1 2 759,8 2 725,7 1,1
Барлық табыстар 212 439,7 249 179,4 +36 739,7
3-диаграмма
Табыс құрлымы
Табыстың көп таза табыс әкелен бабы, клиенттерге берілген
Филиал шығындары 2003 жылы 157.289,4 теңгені құраған.
Кесте 9
Шығындардың негізгі баптары
мың теңге
Көрсеткіштер Жоспар Нақты Ауытқу Жалпы нәтижеге,%
Бас банкпен есеп айырулар бойынша пайыздық шығындар
Банк персоналдарына шығындар 30 411,0 33 558,3 +3
Дилингтік операциялар бойынша 11 514,4 2 316,6
Ассигнования на резервы
Клиенттер депозиті бойынша шығындар 10 778,1 15 452,1
Займдар клиенттері бойынша қамтамасыздандыруға бөлу 4 881,9 14
Жалпы шаруашылық шығындары 11 176,8 13 092,7 +1
Амортизациялық аударымдар 6 766,1 7 983,0 +1 216,9
Әкімшілік шығындар 4 280,0 4 398,6 +118,6 2,8
Өзге шығындар 4 925,7 6 057,1 +1 131,4
Табыс салығынан басқа салықтар 2 467,8 3 386,9
Инкассациялық шығындар 1 868,8 2 616,8 +748,0 1,7
Барлық шығындар 129 753,1 157 289,4 +27 536,3
Есепті жылдағы жалпы шығындар 157.289,4 мың теңге, жоспарлы
129 753,1 мың теңге , шығынның артуы 27.536,3
Шығынның артуының негізгі бабы 9.470,3 мың
4-диаграмма
Шығындар құрлымы
Бас банкпен есеп айырулар бойынша пайыздық шығындар
Банк персоналдарына шығындар – 21,3%
Дилингтік операциялар бойынша - 1,5%
Ассигнования на резервы
Клиенттер депозиті бойынша шығындар – 9,1%
Займдар клиенттері бойынша қамтамасыздандыруға бөлу – 9,8%
Жалпы шаруашылық шығындары- 8,3%
Амортизациялық аударымдар- 5,1%
Әкімшілік шығындар- 2,8%
Өзге шығындар- 3,9%
Табыс салығынан басқа салықтар 2,2%
Инкассациялық шығындар –1,7%
Шығынның артуы жеке тұлғалардың мерзімді депозиттерінің көлеміне әсерін
Филиалдың ссудалық портфелі 2004 жылдың 1 қаңтарында
Қыркүйек айында ссудалық портфельдің көлемінің төмендеуі ЖШС “Арай
Кесте 10
01.01.2005 жылғы түрлері бойынша жеке тұлғалардың мерзімді депозиттерінің
млн теңге
Жеке тұлғалардың депозиттері 01.01.05 депозиттердің жалпы сомасы Оның
Ұлттық валютада Шетел валютасында
«АТФ-КЛАССИК» 100 043,0 80 511,0 19 532,0
«АТФ-КАПИТАЛ» 1 987,0 1 508,0 479,0
«АТФ-МОМЕНТ» 0 0 0
«АТФ-ПЕРСПЕКТИВА» 0 0 0
«АТФ-КОМФОРТ» 1 017,0 736,0 281,0
«АТФ-ПРЕСТИЖ» 96 010,0 23 900,0 72 110,0
«АТФ-МОЛОДЕЖНЫЙ» 0 0 0
Барлығы 199 057,0 106 655,0 92 402,0
Жеке тұлғалардың мерзімді депозиттерінің жалпы көлемінде үлкен үлесті
«АТФ-Классик» - 50,3% және «АТФ-Престиж» - 48,2%
Ұлттық валютаның бағамының тұрақтануының нәтижесінде ұлттық валютадағы депозиттердің
01.01.2005 жылы жеке тұлғалардың мерзімді депозиттері 199 057,0
Дилингтік операциялар бойынша табыстар 2003 жылы
III. Қазақстан Республикасында жаңа банк қызметін дамыту және
3.1 Банк қызметтерін енгізудің халықаралық тәжірибесі және оны
Егер біз қазіргі уақытта экономиканың дамуына әсер ететін
Қазіргі кезде тұтас банк саласының капиталдануы дәрежесі
Қазіргі қалыптасқан жағдайда, яғни кейдір банктер капиталдың жеткіліктілік
Біріншіден, акцияларды шығару және оларды орналастыру процедуралары біршама
Екіншіден, ірі банктер өздерінің акцияларын сыртқы нарықтарға депозиттік
Банктер 2004 жылдың екінші жартысында капиталдарды толықтыру
МСФО максимальді түрде жақындау мақсатында екінші деңгейлі банктерді
Екінші деңгейлі банктердің пруденциалдық нормативтер ережесінің логикасы бойынша,
Банктер мұндай жағдайдың, тәуекелді менеджмент көзқарасынан, шешімін
Банк топтарының пруденциалдық нормативтері туралы ереженің мазмұның қарсақ,
Өкілетті органдардың есеп берулері "Облигацияларды шығару және
Банктер үшін қолайлы жағдайлардың бірі, сыйақылардың алымдары бойынша
Мұнда, резидент еместерге төленетін сыйақылар бойынша шеті левередж
Бұл тағайындалған лимит банктердің сырқы қарыз алу мүмкіндіктерін
ҚР Салық кодексі бойынша жұмыстар шеңберінде ҚҚА
Бірақ, бұл мәселерердің екінші жақтары бар, алымдарды шектеу
2002 жылы алтын және өзге де құндылықтармен операцияларға
Банктер қазіргі есеп кассалық бөлімдердің негізінде ауыл және
ҚҚА заңды және жек тұлғалар үшін сейфтік операциялар,
Осыған орай ЕКБ- де клиенттердің импортты - экспортты
ҚР Ұлттық банкнің клиентерге сапалы да тез қызмет
Банк несиелерінің сыйақы ставкаларының төмендеу мүмкіндіктері бойынша мәселеге
ӘВҚ және Әлемдік банктердің қаржы саласын бағалау бойынша
Осыны ескергенде, және Қазақстан Республикасының қаржы нарығын
Қазақстан республмикасының Ұлттық банкі 2004 жылдың 1-ші шілдесінен
Қазақстан Республикасында төлем карталарының қызмет етуімен байланысты қойылған
ҚҚА бірқатар жаңылықтардың (заңды тұлғалардың депозиттері, қорлардың
Осы мәселелерге орай, қазіргі банк жүйесінде несие
Елімізде тұрғын-үй құрылыс жинақ жүйесін тиімді дамыту мақсатында
Қазақстан Республикасының Ұлттық банкімен валюталық бақылау және валюталық
Төлем карталарының Ұлттық банк аралық жүйесін дамыту бағдарламасын
Соңғы уақыттарда әртүрлі мемлекеттік органдардың ақпараттармен мәліметтерді сұрауы
3.2 Банк жүйесін дамыту проблемаларының шешу
Қазақстан Республикасының экономикасының қазіргі жағдайындағы қызмет атқарып отырған
Активтердің өсім қарқыныңың жоғары болуына байланысты, банк
- банктердегі тәуекелді басқару жүйесін жетілдіру;
- капитал бойынша жаңа келісімді ендіру (Базель -
- Базель - II талаптарын ендіру бойынша
- банктер есеп саясаты және бағдарламалық қамтамасыздануына өзгерістер
- әлеуметтік және жалпы провизияларды есепке алу тәртібі
- МСФО талаптарына жету мақсатында екінші деңгейлі
- банк топтары және банк үшін проденциялдық
Қазақстанның сақтандыру нарығының негізгі көрсеткіштерінің тез өсу
Қазақстаның қаржы нарығы соңғы жылдарда бірқалыпты дамуда. Осыған
жобалық бағалы қағаздарды шығарушы Қазақстанның даму банк және
ҚР Үкіметі және ҚҚА зейнет ақы қорларына
Екінш деңгейлі банктердің салымдарына инвестициялаудың лимитін 10% -
Арнайы сауда тізіміне неген ипотекалық облигацияларына орналастырудың лимитін
Зейнет ақы активтерін Қазақстандық компанияларға SPV көмегімен
Инвестициялық портфелдің сапасын және бәсекелік қабілетін жоғарылату мақсатында
Эмитент-резиденттерді бағалы қағаздарды сыртқы нарықтарда орналасытруы үшін
Теңгені айналысқа енгізгеннен кейінгі пайыздық саясаттың негізгі мақсаты
Қазақстандағы жоғары карқынды инфляцияға қарсы күресте пайдалануға мүмкіндік
Қаржы операцияларының барлық түрлері бойынша пайыздык мөлшерлемесінің деңгейі
Мемлекетгік қазыналық міндеттемелер, банкаралық несие, Ұлттық банкінің ноталары
Банктерге берілетін несиенің көлемін реттеу үшін, банктің өз
Банк резервтерінің шамадан тыс өсуіне байланысты (Ұлттық банкідегі
Ұлттық банк орташа айлық қалдыкқа байланысты пайызды банктің
Әлемдік тәжірибе көрсеткендей міндетті резервтер деңгейінің тым жоғары
Үкіметтің несиелеу көлемі әрқашан бюджет тапшылығының деңгейімен және
Ақша-несие саясатының мақсаты төлем балансы, инфляция және экономикалық
Нарық экономикасы дамыған елдердің көптеген жылдардағы тәжірибесітиімді экономикалық
Қорытынды
Соңғы он жылдықта Қазақстаннның банк жүйесi өзгерiстерден өттi.
Қазiргi уақытта елдiң барлық банктерiнде халықаралық банк тәжiрибесiнде
Отандық банктердiң банктiк қызметтердi кеңейту сферасындагы одан әрi
Бұл банктiк қызмет көрсетудiң сапасын және деңгейiн жоғарылатуға,
1. Ресейдiң банк тәжiрибесiнде клиенттiң есеп айырысу шотын
Шотты несиелеу
2. Бүгiнгi таңда бiрде бiр ел экономикадан тыс
Және бiздiң республикаға да
әлемдiк экономикалың қоғамдастыңтың бiр мүшесi болып
табылады. Көптеген Қазақстандың
уақытта арыс және
қызметтiк қарым-қатынасы бар. Бұл қатынастар әр түрлi
болуы мүмкiн:
импорттауы мүмкiн және керiсiнше өзiнiң өнiмiн Қазақстанға
экспорттауы мүмкiн.
Жоғары технологиялы жабдыңтарды, машиналарды сатып алу шетелде болады.
3. Қазiргi кезде банк жүйесi дамуының маңызды және
кезеңiн өтуде. Банктердiң технологиялың базасы және қызмет
көрсету сапасы жақсаруда, бөлiмшелер өсуде. Кейбiр банктер
төмен тарифтер бойынша есептiк кассалың қызметтiн сапалы
көрсеткендiктiн клиент санын екi есе, үш есе жоғарылатқан.
Үсынылатын банктiк және банктiк емес қызмет спектiн кеңейту
процесi жүруде. Банктер оларды несиелiк Үйым қатарынан бөлiк
көрсмететiн жаңа өнiмдер мен қызметтердi белсендi iздеуде. Ал
факторинг-несиелiк тарихты қажет етпейтiн, Іаржыландырудың кепiлсiз
Сонымен курстық жұмысты жазу нәтижелерін қорыта келе біз
- банктердегі тәуекелді басқару жүйесін жетілдіру;
- капитал бойынша жаңа келісімді ендіру (Базель -
- Базель - II талаптарын ендіру бойынша
- банктер есеп саясаты және бағдарламалық қамтамасыздануына өзгерістер
- әлеуметтік және жалпы провизияларды есепке алу тәртібі
- МСФО талаптарына жету мақсатында екінші деңгейлі
- банк топтары және банк үшін проденциялдық
табыстылықтың минимальді деңгейін анықтаудың икемді әдісін анықтау;
инвестициялық табысты алмаған салымшылар алдындағы жауапкершіліктің нақты болуын
қаржы нарығы субъектілерінің есеп беру және құжат айналым
Қолданылған әдебиеттер тізімі
ҚР ''Банк және банк қызметi туралы'' Заңы 31
ҚР ұлттық Банкiнiң заң және нормативтiк актiлерiнiң жинақтары
Қазақстанның ұлттық Банкi 2004 жылғы есебi.
2002 жылдағы Қазақстан Республикасы ұлттық банкiнiң жылдық есебi.
Қазақстан Республикасы ұлттық банкiнiң статистикалық бюллетенi 1996 год
Қазақстан Республикасы ұлттық банкiнiң Жаршысы 2003 г.
Банковское дело. В.И.Колесникова. Л.П.Кроливецкая М.Финансы и
Банковское дело. Справочное пособие лод редакцией Ю.А.Бабичевой М.Экономика
Долан Э.Дж.Кемпбелл К.Д.Д. Банковское дело и денежно-кредитная политика
Егоров А.Е. «Проблемы деятельности коммерческих банков на современном
О.И.Лаврушин . «Банковское дело ң Москва
Банки Казахстана 1-12.Алматы 2005г.
Новейшие банковские технологии.1-12 .Москва 2000г.
Нысанбаев К.Тулембаева Ж. «Банки Казахстана и маркетингң. А.2001г
Каржы каражат .9-10.Алматы 2000г.
Тимоти У.Кох. «Управлени банкомң.-Уфа . Спектр.Часть 5.1993.
Парамонова Т.В. «Принципы регулирования банковской сферың //Деньги и
Усоскин В.М. «Современный коммерческий банк управление и операций
Банковские технологии 2002г.
Банковские технологии 2003г.
РЦБК 11.2003г.
Марченко Г.А. «Развитие банковского сектора в Казахстанең //Деньги
Спицын Банковский маркетинг М.1993г.
«Банки и кредитная политика в условиях переходной экономики
«Основы банковского менеджмента под редакцией О.И.Лаврушина М.,
Алехин Б.И.Рынок ценных бумаг ''Введение в фондовые
Миловидов В.Д. Современое банковское дело Опыт США М.Изд.-во
2
ПРЕЗИДЕНТ
Ұлттық банк
Коммерциялық банктер
Сақтандыру компаниялары
Шетелдiң қатысуымен банктер
Зейнетақы қорлары
Ломбардтар
Банктiң мiндеттерi
Ақшалай қаражаттарды шоғырландыру
Шаруашылық қаржылардың кассирiнiң функциялары
Эмиссия
Банктiң операциялары
Депозиттердi қабылдау
Ақшалай төлемдермен есеп-айырысулар жѕргiзу
Несие беру
Несие
комитетi
Тексеру комиссиясы
Департаменттер
Басқарма төрағасы
Бөлiмшелер,
қызметтер
Басқармалар
Басқарма (кеңес)
Байқаушы кеңес
Сатып алушы
(төлеуші)
Коммерциялық банктер
Коммерциялық банктер. Коммерциялық банк туралы ұғым және оның типтері
Коммерциялық банктер операциялары, және олардың банк қызметіндегі атқаратын рөлі
Банктердің қызметтері және операциялары
Коммерциялық банктер операциялары
Сыртық экономикалық банкі
Қазақстан Республикасының банк жүйесiнің қалыптасуы мен дамуы
Коммерциялық банктердің қызметі
Коммерциялық банктердің құқықтық негіздері
Екінші деңгейлі банктердің түрлері