Кәмелетке толмағанды жазадан босату мәселелері
Кіріспе.
Негізгі бөлім.
І-тарау. Кәмелетке толмаған қылмыскерлермен жасалатын қылмыстардың мәні және мінездемесі.
1.1. Кәмелетке толмағандармен жасалатын қылмыстардың сипаты.
1.2. Кәмелетке толмағандармен жасалатын қылмыстардың негізгі себептері.
1.3. Кәмелетке толмағандардың қылмыстарының алдын-алуға бағытталған шаралар.
ІІ-тарау. Кәмелетке толмағандарға жаза тағайындаудың түсінігі мен мәні.
2.1. Кәмелетке толмағандарға тағайындалатын қылмыстық жаза түрлері.
2.2. Тәрбиелік әсері бар мәжбүрлеу шаралары және оның мазмұны.
2.3. Кәмелетке толмағандарды жазадан босату мәселері.
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер.
Кіріспе.
Мен өз дипломдық жұмысымды,,Кәмелетке
Кәмлетке толмағандардың орындауымен,олардың қатысумен байланысты қылмыстар біздің елімізде көптеп
Бұл мәселені ең
Қылмысқа қарсы күрестің соның ішінде,
Бұл мәселені ең
Тәжірибе мемлекеттің сот
Алқабилер институтын кезең-кезеңімен енгізу
Судьялардың кәсіптік даярлығының
Сонымен бірге істі
Мемлекет тарапынан қылмысқа қарсы күреске
Соның ішінде, қылмысқа қарсы күрес
Заңдарымызға соның ішінде, 29-желтоқсан 2002 жылы қылмыстық,
ҚР қылмыстық заңдарында көптеген басқа мемлекеттердікі сияқты гуманистік принциптерді
Кәмелетке толмағандарға тағайындалатын қылмыстық жаза түрлері және одан босату
Қылмысқа қарсы күресте оның сапалығын
ҚР Презеденті Н.Ә.Назарбаев айтқандай Қазақстан
Кәмелетке толмағандарға тағайындалатын қылмыстық жаза түрлері және одан босату
Жалпы қылмыстың ақырғы, мүлдем жойылатын
Қазіргі заманда, егеменді елімізде
І-тарау. Кәмелетке толмаған қылмыскерлермен жасалатын қылмыстардың мәні және мінездемесі.
Кәмелетке толмағандармен жасалатын қылмыстардың сипаты.
Өзінің тәуелсіздігімен мемлекеттілігінің қалыптасу жолындағы
Осындай әлемдік ауқымды мәселелерді өз
Жастар ісі бойынша атқарылатын мемлекеттік шаралар көптің ісі болып
-Қазір қаңғыбас балалардың кездесуі
-Көшеде тентіреп, бұрыш-бұрышты
Қазақстан Республикасы Конституциясының 27-бабына
Бұл-басты қағида. Алайда жеке
Азғындық жолға түсіп,балаларды тағдыр
Өйткені, бізде қазір қамқорлыққа
Білім-білімге жетелейтін орталықтардың күннен-күнге келіп, жабылып жатқандығы, ұстаздардың мардымсыз
Мемлекетіміздің болашағы, тірегі жасөспірімдер дейтін болсақ, не алатын сапалы
Бүгінде қай жерде болсын теледидар экранынан, баспасөз беттерінен жасөспірімдер
Ересек субъектілердің қылмыс жасауы кәмелетке толмағандарға
Бірақ, өкінішке орай, сол кешегі кішкентай ғана балақай бүгін
Құқықтық тәрбие жасөспірімдердің бойында құқықтық талаптарды құрметтеу сезімін қалыптастырып,
Кәмелетке жасы толмаған адам деп қылмыс жасаған кезге қарай
Кәмелетке жасы толмағандар қылмысты жекелей де топ болып ұйымдасып
Жасөспірімдердің қауіпті жолға түсуі барып тұрған қасіретті құбылыс. Жасөспірімдер
Кәмелетке толмағандармен жасалатын қылмыстардың негізгі себептері.
Біздің өзімізді қоршаған қоғамның қалай
Қылмыс жасау тәсілі қылмыстың криминалдық сипаттамасының негізгі элементі ретінде
Балалар, жасөспірімдер мен кәмелетке толмағандар
Өкінішке орай, әрбір жанұя және
Ата-аналардың осындай қамқорлығына сүйеніп,
Сот-тергеу тәжірибесінде көп жағдайда мұндай
Жанұяның тұрақсыз болуы, ата-аналардың аяқ астынан
,,Бала тәрбиесі-бесіктен,, -деген ұлағатты сөз
Кәмелетке толмағандар көбіне тонау және қарақшылық шабуыл жасау тәсілдерін
Ол – кәмелетке толмағандар жасаған қылмыс түрлері көп жағдайларда
Сонымен кәмелетке толмағандар жасайтын тонау және қарақшылық шабуыл әрекетерінің
Алматы қаласында жасөспірімдер қылмысымен күрес және оларды қайта тәрбиелеу
Норкологиялық орталықтың статистикалық көрсеткіштеріне сүйенсек, учётте 5500-ге жуық Алматы
Қалалық ішкі істер бөлімінің жасөспірімдер істері жөніндегі бөлімшесінің полиция
Тағы да бір басты проблема – бұл жасөспірімдердің еңбек
Құқық қорғау органдарында тергеушілердің профилактикалық жұмысы қылмыстың алдын алуда
Жалпы, жастар арасында тәртіп бұзуға, қылмыс жасауға қарсы профилактикалық
Тергеуші қызметінде тергеу сипаты тән немесе жай профилактикалық шараларды
Ал, облыстық прокуратураның 2001 жылдың 3 тоқсанындағы жұмыс жоспарына
Талдау барысында, 2001 жылдың 6 айын өткен жылдың осы
“Тоқсан сөздің тобықтай түйіні” болатыны сияқты, менің дипломдық жұмысымның
Психологтардың және педагогтардың сипаттауы бойынша он төрт жас пен
Ендігі бір мәселе, заң әдебиетінің тапшылығы, әсіресе мемлекеттік тілде
Осы сұрақты қортындылайтын болсақ кәмлетке толмағандардың қылмыстылығының негізгі себептері
Кәмелетке толмағандардың қылмыстарының алдын-алуға бағытталған шаралар.
Еліміздегі қылмысқа қарсы күрестегі басты
Бұл қызметтің құқықтық негізін “Бала құқығы жөніндегі” Конвенция, Қазақстан
Ішкі істер органдары кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі бөлімшесінің кадрларымен
Ішкі істер органдарының кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі Учаскелік аға
Кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі бөлімшенің қызметкерлеріне негізгі мақсатқа жету
1) құқық бұзушы жасөспірісдерді, заңға қарсы бағытталған кәмелетке толмағандардың
2) құқық бұзушылыққа және балалар мен жасөспірісдердің бақылауда болмауына,
3) жергілікті тұрғындарға кәмелетке толмағандар арасындағы қылмыстың алдын-алу, құқық
Кәмелекетке толмағандардың істері жөніндегі бөлімшенің қызметкерлері көрсетілген мәселерді орындау
1) заң актілерінің талаптарына сәйкес жасөспірімдер мен балалардың топ
2) қылмыстық жауаптылыққа тартуға жасы толмағандарды және қылмыстық жазалаушылық
3) қылмыс жасауға,құқық бұзуға бейімді жасөспірімдер, ата-аналаврға немесе оларды
4) сотқа, қамқоршы, қорғаншы органдарға жасөспірімдерді шектеу немесе олардың
Қылмыс болып табылатын қоғамға қарсы әрекет жасаған жасөспірімдерді қылмыстық
4) жасөспірімдердің құқықтары мен көзқарастарының қорғау тәртібінде олардың атпа-аналарына,
5) жасөспірімдердің жааған айқын қылмыстарын ашу мен тергеуге, криминалды
6) қылмыстық атқару жүйесі мекемелерімен бірлесе отырып, жазаларын өтеп
7) денсаулық сақтау органдарымен бірлесе отырып, кәмелетке толмағандарға қатысты
8) құқық бұзушы – жасөспірімдерді әлеуметік адаптациялау және реабилитациялау
Кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі бөлімше құқық бұзушылықтың жалпы алдын
Сонымен криминогенді жағдайлар ата-аналардың және оларды ауыстырушылардың ішімдікке салынуы
Кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі бөлімшеге келіп түсетін криминогендік
А) белгілі уақыт кезеңіндегі қызмет көрсететін территориялық қола немесе
Б) азаматтармен, қоғамдық немесе мемлекеттік ұйымдармен (жергілікті атқарушы органдар,
В) ішкі істер бөлімініңтергеп жатқан нақты өқылмыстық істерінің материалдары;
Г) соттағы азаматтық істердің ең алдымен некені бұзудың материалдары;
Д) арнайы жедел іздестіру шаралары нәтижесінен келіп түскен материалдар;
Е) бұқаралық ақпарат құралдары; теледидар, радио, газет басылымдары және
Кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі бөлімшенінің жұмыстары жалпы профилактика шаралары
Олар қодлда бар барлық айлық және тоқсандық материалдармен жан-жақты
А) кәмелетке толмағандардың істері жөнңндегі бөлімшенің қызмеркерлері өздері тікелей
Б) ішкі істер органдарының қызметкерлерінің басқа да мемлекеттік және
Б) кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі бөлімшенің қызметкерлерінің басқа да
Кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі бөлімш инспекторларының өткізетін шараларының құрылысна
Қылмыстық құқық бұзушылықтың және бақылаусыздық жасөспірімдер арасындағы алдын-алу және
Кәмелетке толмағандардың белгілі бір таптарына немесе категорияларына арнайы профилактиканы
А) жасөспірімдерді мас жағдайға кім жеткізгенін немесе ішімдікке кім
Б) құқық бұзушы жасөспірімдердің қоғамға қарсы немесе басқа топтарға
В) жасөспірімдердің қоғамға қарсы әрекеттері басқа адамларға қылмыс жасауға
Г) балалаоды соғатын, оларға қатал қарайтын және жасөспірімдерге қатысты
Е) жасөспірімдердің ұрланған мүлікке ұқсас ерекшеліктері бар заттарды тауып
Жеке профилактиканың (алдын алудың) объектісі болып, жасөспірімдер (олардың құқыққа
Жеке профилактика келесі этаптардан тұрады:
А) профилактикаға жататын адамдарды табу;
Б) жеке тұлғаның және оның өмір сүру бағытын объективті
В) кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі бөлімнің бақылаушы істерін есепке
Г) тікелей профилактикалық жұмыс.
Ең бастысы болып “қиын” жасөспірімдермен жұмыс табылады. Жеке профилактикалық
А) қылмыстық жауапкершілікке жасы жетпеген қылмыстық белгілері бар қоғамға
Б) қоғамдық тәртіпке қол сұғатын әкімшілік құқық бұзушылықтар жасағандар;
В) жасөспірімдердің уақытша изаляциялау, адаптациялау және реабилитациялау орталығынан (ЦВИАРК)
Г) өз бетімен 6-ға дейінгі жаста жанұясын өз еркімен
Д) адасып кеткендер тастандыларды олар кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі
Тастандылар мен адасып кеткендерге акт жасақталады. Тастап кеткен балаларға
Адасып кеткен балаларға қатысты акт екі данада жасалады, бірінші
Алкогольдің, нашаның және басда мас қылдыратын заттық әсерінде жүрген
а) ата-аналарына, оларды ауыстырушыларға;
ә) мектеп әкімшілігінің немесе басқа балалар мекемесінің (олардың тәрбиесіне
б) денсаулық сақтау органның емдеу мекемесінің басшысына, егер оқушы
г) медициналық айықтырғыш қызметкерлеріне,егер 16-17 жастағы жасөспірімдердің жеке басы,
Кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі бөлімнің лауазымды тұлғалары осы бөлімшіге
Кәмелетке толмағандарды уақытша изаляциялау, адаптациялау, реабилитациялау орталығына кәмелетке толмағандарды
Айта кету керек профилактиканың осы кезеңінде кәмелетке толмағандардың істері
Осы мақсатта оқушының оқу орны бойынша ал қажет болған
Қорыта айтқанда, кәмлетке толмағандардың қылмыстарының алдын алу аса қажетті
2-тарау. Кәмелетке толмағандарға жаза тағайындаудың түсінігі мен мәні.
2.1. Кәмелетке толмағандарға тағайындалатын қылмыстық жаза түрлері.
толмағандарға қылмыстық жаза тағайындау
толмаған адамдар айтылған құқықтар мен бостандықтарға тек ішінара ие
жауаптылыққа тартылатын ең төменгі
Он төрт жастан қылмыс жасайтындар мынадай жағдайларда жауаптылыққа тартылады:
1) кісі өлтіргені үшін;
2) қасақана денеге жара салғаны, денсаулығына зиян келтіргені үшін
3) әйелді зорлағаны үшін;
4) қарақшылық шабуыл жасағаны үшін;
5) тонағаны үшін;
6) ұрлағаны үшін;
7) бұзақылық жасаудың ауыр түрі үшін;
8) өте ауыр жағдайда мемлекеттік немесе жеке меншіктік мүлікті
9) қаруды, әскери оқ дәріні, жарылғыш заттар мен қондырғыларды
10) қасақана жол құрылысын жарамсыз еткені үшін;
11) жыныстық қатынаста зорлық жасағаны үшін;
12) адам ұрлағаны үшін;
13) терроизм үшін;
14) террорлық акті жасалады деп жалған хабар таратқаны үшін;
15) вандализм (мәдениет мұраларын, зиратта, тағы басқа қасиетті орындарды
16) наша сияқты және басқа адам психикасына зардабы тиетін
17) өлгендердің сүйегін немесе олар жерленген зираттарды қиратып, қорлағаны
Жоғарыда аталған қылмыс түрлерінің барылығында, адамның жеке басымен денсаулығы
Жоғарыда айтылғандай Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі бойынша он төртке
Егер кәмелетке толмаған адам Қылмыстық кодексте көзделген жасқа толса,
Егер кәмелетке толмаған адамның есінің дұрыстығы жоққа шығармайтын психикасының
Кәмелетке толмағандардың қылмыстық ісін қарау барысында сот олардың жасын
Ал кейбір қылмыстар үшін қылмыстық жауаптылық он төрт жастан
Яғни он төрттен он алтыға дейінгі жаста қылмыс істеген
Егер қоғамға онша қауіпті емес қылмыс жасаған он сегіз
Соттық тәжірибеден тәрбиелік әсері бар мәжбүрлеу шараларын қолданудың үш
а) қоғамға қауіпті әрекет жасаған адамның кәмелетке толмауы;
ә) қылмыстық әрекетінде кішігірім немесе орташа ауырлықтағы қылмыстардың қамтылуы;
б) адамның қылмыстық жазаны өтеусіз-ақ түзелуіне мүмкіндіктерінің болуы.
Кәмелетке толмаған адамдарға тәрбиелік әсері бар мынадай мәжбүрлеу шаралары
а) ескерту;
ә) ата-аналарының немесе олардың орнындағы адамдардың не мамандандырылған мемлекетік
б) келтірілген зиянды қалпына келтіру міндетін жүктеу;
г) бос уақытын шектеу және кәмелетке толмаған адамның жүріс-тұрысына
д) кәмелетке толмағандарға арнаулы тәрбие немесе емдеу-тәрбиелеу мекемесіне орналастыру.
Кәмелетке адамға бір мезгілде тәрбиелік әсері бар бірнеше тәрбиелеу
Кәмелетке толмаған адамға жаза тағайындау кезінде Қылмыстық кодекстің 52-бабында
Кәмелетке толмаған жас жеңілдететін мән-жай ретінде басқа да жеңілдететін
Қылмыстық кодекстің 52-бабы, 3-бөлігіне сәйкес, жаза тағайындау кезінде қылмыстық
Сот жаза тағайындаудың жалпы негіздерімен сәйкес әділеттілік қағидасын қатаң
Кәмелетке толмаған адаммен бірге басқа да қылмысқа қатысушылар немесе
Кәмелетке толмаған жас жеңілдететін мән-жай ретінде басқа да жеңілдететін
Кейбір мән-жайлар құқықтық сипатқа ие болады: адам бірнеше рет
Кәмелетке толмағандарға тағайындалатын жаза түрлері. Кәмелетке толмағандардың психикалық жағдайы
Кәмелетке толмағандарға қатаң қылмыстық жазалар (өлім жазасы, өмір бойы
Кәмелетке жасы толмағандардың статуысының ерекшеліктеріне байланысты оларға белгілі бір
Кәмелетке толмағандарға тағайындалатын жаза түрлері:
А) айыппұл;
Б) белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан айыру;
В) қоғамдық жұмыстарға тарту;
Г) түзеу жұмыстары;
Д) қамау;
Е) бас бостандығынан айыру болып табылады.
Айыппұл кәмелетке толмай сотталған адамның дербес табысы немесе өндіріп
Ересек адамдарға қарағанда, кәмелетке толмағандарға айыппұлдың төмендетілген мөлшері белгіленген,
Кәмелетке толмағандарға белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан айыру бір
Қоғамдық жұмыстарға тарту қырық сағаттан жүз алпыс сағатқа дейінгі
Егер бас бостандығынан шектеуге сотталған адам жазаны өтеуден әдейі
Түзеу жұмыстары сот үкім шығарған кезде он алты жасқа
Қамау сот үкім шығарған кезде он алты жасқа жеткен
Қамауды кәмелетке толмағандарға, тек он алты жасқа толған жағдайда
Кәмелетке толмаған адамды бас бостандығынан айыру он жылдан, ал
Кәмелетке толмай сотталған адамдар бас бостандығынан айыруды:
А) бас бостандығынан айыруға бірінші рет сотталған еркек жынысты
Б) бұрын бас бостандығынан айыру жазасын өтеген еркек жынысты
Қоғамдық қауіптілік сипатына және дәрежесіне, кінәлі адамның жеке басына
Кәмелетке толмағандар үшін белгіленген
жаза түрлері:
Айыппұл
Белгілі бір қызметпен айналысу
құқығынан айыру
Кәмелетке толмағандарға жоғарыда көрсетілген қылмыстық жазаларлар олар жасаған іс-әрекеттерге
2.2. Тәрбиелік әсері бар мәжбүрлеу шаралары және оның
мазмұны.
Кәмелетке толмаған адамға бір мезгілде тәрбиелік әсері бар бірнеше
Бала болашағымыз деп жиі
Кәмілетке толмаған жасөспірімдер арасындағы қылмыспен
қаласы бойынша жасөспірімдер
Кейбір ұсталған кәмлетке толмағандар арасынан қалталарынан
-Қазір әр жерде 18
Жасөспірімдердің осылайша кез-келген уақытта
Түнде жұмыс істейтін
-Жастардың қылмыс жасауы негізінен
-Кезінде жастар жөніндегі комитет
Кәмелетке толмағандарға тәрбиелік мәжбүрлеу шараларын қолдану ҚК-тің 81-бабына сәйкес
Сот кәмелетке толмағандарға тәрбиелік әсері бар мәжбүрлеу шараларын тағайындайды.
А) ескерту;
Б) ата-аналарының немесе олардың орнындағы адамдардың не мамандандырылған мемлекеттік
В) келтірілген зиянды қалпына келтіру міндетін жүктеу;
Г) бос уақытын шектеу және кәмелетке толмаған адамның жүріс-тұрысына
Д) кәмелетке толмағандарға арнаулы тәрбие немесе емдеу-тәрбиелеу мекемесіне орналастыру.
тәрбиелік әсері бар мәжбүрлеу шараларын қолдануда сотталғандығы көзделмейді.
Тәрбиелік әсері бар мәжбүрлеу шараларын қолдануда кәмелетке толмаған адам
Ескерту кәмелетке толмаған адамға оның әрекеті мен келтірілген зиянды
Қадағалауға беру ата-аналарына немесе олардың орнындағы адамдарға не мамандандырылған
Келтірілген зиянды қалпына келтіру міндетті кәмелетке толмаған адамның мүмкіндік
Кәмелетке толмаған адамның бос уақытын шектеу және оның жүріс-тұрысына
талаптар белгілеу, белгілі бір орындарға
оның ішінде механикалық көлік құралын басқаруға байланысты нысанын пайдалануға
тиым салуды,
болуын, мамандандырылған
баруын шектеуді көздеуі мүмкін. Кәмелетке
қайта оралу, оқуын жалғастыру немесе
органның көмегімен
Арнаулы тәрбие немесе емдеу-тәрбиелеу
Толмай қасақана
мүмкін.Сот кәмелетке толмағандарды
адамдарға не мамандандырылған мемлекеттік органға бақылауға бере отырып, кінәлінің
өзіне және бақылауға алған орындарға қойылған талаптарды мүлтіксіз орындауды
етеді, жалтарған жағдайда
адамдардың өзінің денсаулығына,
байланысты жасы толмағанға
қажет. Мұндай жағдайда
ата-аналық абыройының
мән-жайлардың орыналуы,
қолдану дұрыс болып танылмайды.
Тәрбиелік әсері бар мәжбүрлеу шараларын қолданудың мәселелерін анықтау кінәлі
Мүндай мәселелерді шешуде сотпен ескеріледі.
А) кәмелетке толмаған адамның қылмыс жасағанға дейінгі жағымды жүріс-тұрысы;
Б) қылмысты біріншірет жасауы;
В) шын өкінуі;
Г) соттылығының болмауы;
Д) келтірілген зардаптың орнын толтыруы;
Е) кінәсін мойындағы келуі, қылмысты алуға белсенді түрде көмектесуі
Осы шараларды дұрыс жүргізу қылмысқа қарсы күресте орасан
2.3. Кәмелетке толмағанды жазадан босату мәселелері.
Кәмелетке толмағанды қылмыстық жауаптылықтан және жазадан босату жалпы және
Қылмыстық Кодекстің 69-бабының 5-бөлігіне сәйкес жасаған қылмысы үшін Қылмыстық
Бірінші рет кішігірім немесе орташа ауырлықтағы қылмыс жасағаны үшін
Тәрбиелік әсері бар мәжбүрлеу шараларын тек қылмысы үшін кінәлі
Қылмыстық жазаны қолданбау мәселелерін шешу кезінде сот қылмыстық қоғамдық
Сонымен , бірінші рет немесе орташа ауырлықтағы қылмыс жасағаны
Жазаны өтеуден шартты түрде мерзімінен бұрын босату кәмелетке толмаған
А) кішігірім немесе орташа ауырлықтағы қылмысы үшін сот тағайындаған
Б) ауыр қылмысы үшін сот тағайындаған жазаның кемінде жартысын;
В) аса ауыр қылмысы үшін сот тағайындаған жаза мерзімінің
Кәмелетке толмағандарды жазаны өтеуден шартты түрде мерзімінен бұрын босатудың
Заңда сонымен қатар, түзету критерийлерінен басқа сотталған адам жазасын
Арнаулы және жалпы ескертудің мақсаты болып жазанынақты өтеудің дифференциялық
Кәмелетке толмаған адамға тағайындалған жаза мерзімінің кемінде жартысының өтелуі
Осыған байланысты кәмелетке толмағандарды жазаны өтеуден шартты түрде мерзімінен
Кәмелетке толмағандарды жазаны өтеуден, шартты түрде мерзімінен бұрын босату
Кәмелетке толмағандарды жазаны өтеуден шартты түрде мерзімінен бұрын босата
Аталған жазадан босату түрі шартты деп саналады.
Мерзімінен бұрын – шартты түрде босату қолданылған адам, егер
А) өзіне әкімшілік жазасы салынған қоғамдық тәртіпті бұзса немесе
Б) қылмыс абайсызда жасалса, жаңа қылмысқа жаза тағайындау кезінде
В) қылмыс қасақана жасалса, сот оған ҚК-тің 60-бабында көзделген
Ескіру мерзімі мен жазадан босату
ҚК-тің 69 және 75 баптарында көзделген ескіру мерзімі кәмелетке
Әділеттілік қағидасына сәйкес, ҚК-тің 69 және 75 баптарында көзделген
Егер де қылмыс жасаған күннен бастап мынадай мерзімдер өтсе,
А) кішігірім қылмысжасағаннан кейін бір жыл;
Б) орташа ауырлықтағы қылмыс жасағаннан кейін екі жарым жыл;
В) ауыр қылмыс жасағаннан кейін бес жыл;
Г) аса ауыр қылмыс жасағаннан кейін жеті жыл;
Кәмелетке толмағандарға қатысты ескіру мерзімінің есептелуі, тоқтатылуы немесе қысқартылуы
Қылмысы үшін сотталған кәмелетке толмаған дам, егер айыптау үкімі
а) кішігірім ауырлықтағы қылмысы үшін сотталғанда – бір жарым
б) орташа ауырлықтағы қылмысы үшін сотталғанда - үш жыл;
в) ауыр қылмысы үшін сотталғанда – бес жыл;
г) аса ауыр қылмысы үшін сотталғанда – жеті жыл.
Кәмелетке толмағандарға ҚР қылмыстық кодексі өзіндік
Он сегіз жасқа толғанға дейін қылмыс жасаған адамдар үшін
А) бас бостандығынан айыруға қарағанда жазаның неғұрлым жеңіл түрлерін
Б) кішігірім немесе орташа ауырлықтағы қылмысы үшін бас бостандығынан
В) ауыр және аса ауыр қылмысы үшін бас бостандығынан
Қылмыстық кодекстің 77 бабы кәмелетке толмағандарға қатысты соттылықтың алынып
Қылмыстық кодекстің 13-бабы 4-бөлігіне сәйкес 18 жасқа толмаған адамның
Қылмыстық заңда көрсетілген тәртіппен кәмлетке толмағандарды жасаған қылмыстық әрекеттері
Қорытынды
Қорыта келе айтарым, қылмыс, бір ауыз сөзбен түйіндеп айтқанда
Қолданылып жүрген қылмысқа қарсы заңдарымызды,орынды дұрыс қолдану,қылмысқа қарсы күрестің
Елбасымыз қалыптасқан жағдайға
Осы мәселе жөнінде 4.04.2003 жылы
ҚРІІМ алқа отырысында Криминалдық полиция
Ішкі істер органы қызметінің
Кәмлетке толмағандармен профилактикалық жұмыстарға назар аударатын болсақ,олардың арасындағы
Жасөспірімдерге және олардың ата-аналарымен алдын-алу және тәрбиелеу жұмыстарын түсіндіру
Зайырлы Қазақстан заңнамасының
ҚР Қылмыстық кодексі бойынша кәмелетке толмағандарға тағайындалатын жаза түрлері
А) айыппұл;
Б) белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан айыру;
В) қоғамдық жұмыстарға тарту;
Г) түзеу жұмыстары;
Д) қамау;
Е) бас бостандығынан айыру болып табылады.
Мемлекетімізде демократиялық,жариялық,заңдылық,гуманизм принциптерін басшылыққа алып жаңа заңдар қабылдауда,соның ішіде
Пайдаланылған әдебиеттер:
Нормативтік актілер
1.Қазақстан Республикасының Конституциясы Алматы: “Қазақстан”, 1995ж.
2.Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексі (жалпы бөлім) комментарий. Алматы: “Жеті
3.Қылмыстық іс жүргізу кодексі. Алматы.2000 ж.
4..ҚР Қылмыстық , қылмыстық іс
5.ҚР Президентінің прокуратура туралы жарлығы.21.12.1995.
6. ҚР Президентінің Ішкі істер органдары
7.ҚР Президентінің ұлттық қауіпсіздік органдары туралы
8.Адвокаттық қызмет туралы ҚР Заңы.
9.Жедел-іздестіру қызметі туралы ҚР Заңы.15.09.1994
10.ҚР Неке және отбасы туралы Заңы.17.12.1997 ж.
Әдебиеттер.
1. Н.Ә.Назарбаев ,, Сындарлы он жыл ,,
2. Е.Каиржанов, Уголовное право РК (общая часть). Алматы:
3. Е.Каиржанов, Криминология (общая часть). Алматы: “Өркениет”, 2000 г.
4. В.И. Куфаев, Педагогические меры борьбы с правонарушениями несовершенналетних.
5. А.М. Лазарев, Субъект преступления. Москва-1981г.
6. А.Н. Ағыбаев, Қылмыстық құқық, жалпы бөлім, оқулық. Алматы:
7. З.А. Астемиров, Уголовная ответственность и наказание несовершенналетных, Москва-1970ж.
8. М.М. Бабаев, Индивидуальное наказание несовершенолетных, Москва-1968г.
9. Г.М. Миньковский, Понятие и система мер предупреждения преступности
10. М.Нарикбаев, Р.Юрченко, М.Алиев, Актуальные вопросы применение нового уголовного
11. В.С.Орлов, Субъект преступления. Москва-1988г.
12. А.А.Пионтковский, Учение о преступлении по советскому уголовному праву.
13. Ғ.Сапарғалиев, Заң терминдерінің түсіндірме сөздігі. Алматы: “Жеті Жарғы”,
14. Ғ.Сапарғалиев, Қазақстан мемлекеті мен құқығының негіздері. Хрестоматия, Алматы:
Газет-журналдар:
1.Л.Ерінбетова,Қылмыскер тұлғасы.Заң-журналы. №5/2002ж.
2.Балалар құқығы заңмен қорғалады. Б.Нугманов.
Тураби №5/2000ж.
3.Тәрбие арқауын босаңсытуға болмайды. Заң және заман журналы, №3/2001ж.
4.Т.Құлмағанбетов.Баланы орынсыз қорғаштамас болар.
Заң және заман журналы, №3/2001ж.
5. Фемида №5/1998г. Тысячи детей брошены не произвол судьбы.
6. Фемида №2/1999г. Преступность несовершеннолетних: причины и следствия. Валерий
7.Фемида №5-6/2000 г. Уголовная ответственность несовершеннолетних . Айна Булебаева.
8. Тураби №3 (4)/1997г. Преступление несовершеннолетних и их ответственность
9. Қазақстан Заңдары №4/1998ж. Қылмыстық іс жүргізу кодексі –
10. Заң №2/2000ж. Кәмелетке толмағандардың тонау және қарақшылық шабуыл
11. Заң № 3/1999 ж. Тергеушінің профилактикалық жұмысы, Еразақ
Кәмелетке толмағандар үшін белгіленген
жаза түрлері:
Айыппұл
Белгілі бір қызметпен айналысу
құқығынан айыру
Қоғамдық жұмыстарға тарту
Түзеу жұмыстары
Қамау
Бас бостандығынан айыру
Кәмілетке толмағандардын қылмыстық жауаптылығы
Жазадан босату ұғымы және оның түрлері
Үкімді шығару
Кәмелетке толмағандардың қылмыстары бойынша сот ісін жүргізу
Кәмелетке толмағандар қылмыстық жауаптылығының жалпы мәселелері
Кәмелетке толмағандар арасындағы қылмыстылықты талдау
Кәмелетке толмаған адамдардың қылмыстары
Кәмелетке толмағандардың қылмыстық жауаптылығына жалпы сипаттама.
Кәмелетке толмағандардың қылмыстық жауаптылығы түсінігі
Кәмелетке толмағандардың қылмыстық жауапкершілігінің ерекше жағдайларына жалпы сипаттама