Қазақстанның экономикалық өсу мүмкіндігі
ЖОСПАР
Кіріспе 3
1 Стратегияның мәні мен мағынасы 5
1.1 Стратегия түсінігі мен мәні 5
2. Қазақстанның 2030 стратегиялық даму бағдарламасы 9
2.1 Қазақстан 2030 жылға дейінгі даму стратегиясының
2.2 Қазақстанның экономикалық өсу мүмкіндігі 13
2.3 Қазақстан экономикасын көтерудегі энергетикалық ресурстарды тиімді пайдалану
2.4 Қазақстан халқының әлеуметтік, әл-ауқатын көтеру бағдарламасы 19
2.5 Инфрақұрылым, көлік және байланыс 22
Қорытынды 25
Пайдаланылған әдебиеттер 27
Кіріспе
Әрбір мемлекет өзінің дамуы және әлемдік аренада өзінің
Біздің мемлекетімізде Президенттің бастамасымен 1997 жылы «ҚАЗАҚСТАН 2030»
Жалпы Қазақстанның бұл даму стратегиясы негізгі жеті басымдық
Ұлттық қауіпсіздік;
Ішкі саяси тұрақтылық пен қоғамның топтасуы;
экономикалық өсу;
Қазақстан азаматтарының денсаулығы, білімі мен әл-ауқаты;
Энергетика ресурстары;
Инфрақұрылым, әсіресе, көлік және байланыс;
Кәсіпқой мемлекет құру.
Сондай-ақ даму стратегиясын жүзеге асыру негізгі қабылданған үш
Тақырыптың қызықтылығы, Қазақстанның дамуы үшін маңызды саналатын 2030
Тақырыптың актуалдығы. Қазақстанның қазіргі күнде атқарып жатқан қызметтері
Қазақстанның дамуы үшін бұл қабылданған стратегияның менің ойымша
1 Стратегияның мәні мен мағынасы
1.1 Стратегия түсінігі мен мәні
Көп жылдардан бері әскери басшылар стратегия терминін қолданып
Стратегия дегеніміз — мемлекеттің міндетті ісін орындауды және
Стратегиялық жоспарлау дегеніміз — басшы қабылдаған шешімдер мен
Стратегиялық жоспарлау мемлекеттің дамуы үшін шешім қабылдауға қажетті
Стратегиялық жоспарлаудың өзіндік белгілері төмендегідей:
стратегияны көпшілік жағдайда жоғарғы басшылар тұжырымдайды, және жасайды,
стратегиялық жоспар жеке бір ұйымға ғана емес, бүкіл
стратегиялық жоспар көлемді зерттеулермен және нақты деректермен негізделуі
стартегиялық жоспар мемлекеттің айқындылығын, дербестілігін білдіреді;
стратегиялық жоспарды жасағанда, ұзақ уақыт бойы тұтастығын сақтаумен
Жалпы стратегиялық жоспарды бағдарлама ретінде қарастыру қажет, сонда
Стратегиялық жоспарлаудың моделі
Стратегия уақыт мерзімі бойынша ұзақ, орта, қысқа мерзімді
Қысқа мерзімді стратегия немесе оперативті стратегия бір жылға
Орта мерзімді стратегия бір жылдан үш жылға дейінгі
Ұзақ мерзімді стратегия ретінде бес жылдан жоғары мерзімге
Енді, Қазақстанның 2030 жылға дейінгі даму стратегиясына тоқталамыз.
Осыдан 40 жыл бұрын Сингапур өз тәуелсіздігін алған
Өзінің халқы этникалық құрамы жөнінен және басқа да
Осы елдердің тәжірбиесі көре отырып Қазақстанның да осындай
Дегенмен, 2030 жылғы Қазақстан өзінен-өзі пайда болмайды. Оны
Егер біз осы мүмкіндікті сәтімен пайдалана алмасақ, егер
2 Қазақстанның 2030 стратегиялық даму бағдарламасы
2.1 Қазақстан 2030 жылға дейінгі даму стратегиясының
Еліміздің жетістігі түбінде дұрыс құрылған стратегиялық жоспардың барына
Нәтижесінде туған жағдайлады реттеу үшін басшылар олардың тәуелді
Сонымен ағымда әрекеттерді ұзақ мерзімді стратегиялық жоспармен ұштастыруы
стратегиялық мақсатқа сәйкестілігін бақылау;
жағдайдың жетегімен жүрмей, оны реттеу;
күнделікті әрекеттерді маңызды мәселелерді шешуге бағыттау.
Қазақстанның даму стратегиясын 2030 жылға дейін анықтау келесі
Біріншіден, республикалық бюджетке түсетін кірістің үлкен бөлшегін мұнайдан
Екіншіден, отыз жыл бір ұрпақтың өмірінің әлеуметтік белсенді
Үшіншіден, демографиялық құбылыстар, жаңа капиталдың ұдайы дамуы, дамудың
Қазақстанның 2030 даму стратегиясы ел экономикасын қарқынды өсіруге,
Қазақстанның 2030 жылға дейін даму стратегиясы келесі стратегиялық
әр бес жылда анықталып отыратын 30 жылдық ұзақ
ұзақ мерзімді жоспардың алғашқы кезеңдерін айқындау мақсатымен он
мемлекеттік органдарға деректі және міндетті сипаты бар бес
1998 жылдан бастап министрліктердің және мекемелердің жұмыстарының жылдық
Сонымен, даму стратегиясы төрт кезең бойынша іске асырылатын
І. 1998-2000 ж.ж. — Алғашқы, (нөлдік) кезең. Бұл
ІІ. 2001-2010 ж.ж. Бес жылдық және он жылдық
ІІІ. 2011-2020 ж.ж. Екінші кезең технологиялық өндіріске көшумен,
интенсивті экономикалық өсу;
қуатты жалпы ағарту потенциалды құру;
демографиялық саясатты белсендіру;
инфрақұрылымды жаңарту;
экологиялық проблемаларға ерекше көңіл бөлу.
ІV. 2021-2030 ж.ж. Үшінші кезең ғылым жетістіктерін кеңінен
Сондықтан, еліміздің ұзақ мерзімді даму мақсаты тәуелсіз өркендеген
Стратегияның негізгі экономикалық мақсаты — еліміздің халық шаруашылық
Еліміздің 2030 жылға дейін даму стратегиясы Қазақстан Президентінің
ҰЛТТЫҚ ҚАУІПСІЗДІК. Аумақтық тұтастығын толық сақтай отырып,
ІШКІ САЯСИ ТҰРАҚТЫЛЫҚ ПЕН ҚОҒАМНЫҢ ТОПТАСУЫ. Қазақстанға бүгін
Шетел инвестициялары мен ішкі жинақталымдардың деңгейі жоғары ашық
ҚАЗАҚСТАН АЗАМАТТАРЫНЫҢ ДЕНСАУЛЫҒЫ, БІЛІМІ МЕН ӘЛ-АУҚАТЫ. Барлық қазақстандықтардың
ЭНЕРГЕТИКА РЕСУРСТАРЫ. Мұнай мен газ өндіруді және экспорттауды
ИНФРАҚҰРЫЛЫМ, ӘСІРЕСЕ КӨЛІК ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС. Осы шектеулі секторларды
КӘСІБИ МЕМЛЕКЕТ. Ісінде адал әрі біздің мақсаттарымызға қол
Осы ұзақ мерзімді басымдықтардың әрқайсысы үшін бір жылдық,
Осы ұзақ мерзімді басымдықтар мемлекет пен азаматтардың күш-жігерін
Стратегия экономикалық жағынан қарағандықтан тереңірек үшінші, төртінші, бесінші,
2.2 Қазақстанның экономикалық өсу мүмкіндігі
Қазақстан экономикасының өсуі үшін негізгі басымдықтың бірі болып
Экономикалық өсу шетел инвестицияларының деңгейі жоғары және шағын,
Қазақстанның ұзақ мерзімді болжауында пайда болатын жағдайларға тез
Экономикалық өсуге қол жеткізу үшін экономикалық саясаттың келесідей
Мемлекеттің экономикаға араласуының шектеулі болуы. Мемлекеттің міндетті шағын
Инфляцияны, бюджет тапшылығын төмендету жолымен, Ұлттық валюта жағдайын
Бағаны нарықтандыру, бұл Қазақстанда қазіргі күнде аяқталған процестер
Жеке меншік институттарын жерге деген құқықтың, сондай-ақ меншік
Кәсіпорынды жекешелендіру. Бұл процесте қазіргі күнде негізінен аяқталған
Ашық экономика және еркін сауда құру. Бұл жағдайда,
Өзіміздің энергетикалық және өзге де табиғи ресурстарымызды
Шетел инвестицияларын тиісінше қорғау. Қазақстанға тартылған шетел инвестицияларының
Дүниежүзілік тәжірбиеден туындап отырған Қазақстан үшін технологиялық стратегияны
Бірақ та, жақын арада Қазақстанда мұнай-газ көлемі едәуір
10. Өндірісті диверсификациялау. Қазіргі кезде Қазақстандық шикі заттардан
Бастапқы нөлдік кезеңде (1998-2000 ж.ж.) экономикалық өсу келесі
Қатаң монетарлық саясатты үздіксіз жүргізу. Инфляция деңгейін 1998
Еліміздің жаппай инвестициялық жағдайын жақсарту үшін заң шығару
Шетел инвестицияларын белсенді тарту, оларды көлемді және нәтижелілігі
Ал қазіргі күнде Қазақстан стратегиялық бағдарламаның бірінші кезеңінде
Бес жылдық ауылды дамыту жоспарын белгілеу және ауыл
Жеке меншіктің, яғни жерге деген жеке меншік проблемасын
Тұрғын мәселесін шешу мен кедейлікпен күрес шараларын бекіту;
Қазақстанда әлеуметтік жағынан жоғары орта топ деңгейін қалыптастыру;
Зенетақ, жалақы мөлшерін үнемі мемлекеттік бюджетті көтеру арқылы
Шетел инвестицияларын тиімді пайдалану және өндірістік орындарды көбейту
Дүниежүзілік сауда ұйымына мүшелікке ену.
Соңғы жылдары Қазақстанда мароэкономикалық тұрақтануы байқалуда. Бұл мемлекеттің
Егер инфляция шектен тыс асып кетсе, ұлттық валютаның
Қазіргі таңда Қазақстанда инфляция тұрақты деңгейге түсіп, елдің
Жеке меншік институттары жерге деген құқықтың, сондай-ақ меншік
2010 жылға дейінгі бірінші кезеңде өз мүмкіндіктері мен
Бұл басымдық тәртібімен айтар болсақ — ауыл шаруашылығы,
Экономикалық өсудің Қазақстан экономикасы үшін маңызды екені баршамызға
2.3 Қазақстан экономикасын көтерудегі энергетикалық ресурстарды тиімді пайдалану
Қазақстан табиғи ресурстардың, әсіресе энергетика ресурстарының орасан зор
Бірақта, алғашқы кезеңде республикада өзінің ішкі қажеттілігін қамтамасыз
Бұл өз кезегінде әлеуметтік-экономикалық жоспарлауды орындау үшін табыс
Қазақстанның 2030 жыға дейінгі даму стратегиясында энергетикалық ресурстарды
Біріншіден, халықаралық технологияны, ноу-хауды және капиталды таратуды жақсарту
Екіншіден, мұнай мен газ экспорты үшін құбыр арналарының
Үшіншіден, отын ресурстарын пайдалану жөніндегі стратегия әлемдік қауымдастықтың
Қазақстанның мұнай-газ бизнесінде АҚШ, Ресей, Қытай, Жапон және
Төртіншіден, шетел инвестицияларын тарту арқылы ішкі энергетика инфрақұрылымын
Бесіншіден, ресурстардан түсетін келешек кірістерді барынша үнемшілдікпен пайдалану
Қазақстан өзінің стратегиялық ресурстарын қатаң бақылауға алып, үнемшіл
Қазақстан Каспий құбыр консорциум (КҚК) 2000 жылы іске
Энергетиканы Қазақстандық өнеркәсіпке, тұрғын үйлерге және халықаралық нарыққа
2.4 Қазақстан халқының әлеуметтік, әл-ауқатын көтеру бағдарламасы
Экономикалық ілгерілеу біздің азаматтарымыздың игілігіне өздігінен кепілдік бере
Қоғамымызды құруымызға қарай азаматтардың өз өмірінің аяғына дейін
Ауруды болдырмау және салауатты өмір салтын ынталандыру. Мемлекеттің
Әйел мен бала денсаулығын жақсарту. Анамен баланың денсаулығын
Тамақтануды, қоршаған орта мен экологияның тазалығын жақсарту. Экологиялық
Жалпы осы саясатты жүзеге асыруда мемлекеттік веомствалардың басшылары
Сонымен қатар мемлекетіміздің халықты әлеуметтік қорғау және әл-ауқатын
Мемлекетіміздің жылдан-жылға экономикасының қарқынды өсуі мен бюджетінің толықтырылуы
Халықты әлеуметтік қорғау мен әл-ауқатын жақсарту біздің еліміздегі
Халықтың әл-ауқатын көтеру, қоғамда орта топты қалыптастыру мемлекет
Мемлекеттің халықтың әлеуметтік жағдайын көтеру жағдайын стратегиялық маңызыды
2.5 Инфрақұрылым, көлік және байланыс
Инфрақұрылымның әсіресе көлік және байланыстың дамуы жалпы
Көлік жолдары дамыса жақын арадағы 2 млрд. адамға
Сондықтан қазақстанның алдында отандық көлік коммуникация кешенінің әлемдік
Даму стратегиясында бұл мәселелерді шешу үшін келесі мақсаттар
әлемдік сауда нарықтарына шығуды қамтамасыз ететін және халықаралық
көлік-коммуникация кешенін басқарудың ұйымдастырылу құрылымын жетілдіру;
қолданылатын темір жол және автомобиль жолдарын, теңіз және
көліктердің барлық түрлерінің жылжымалы құрылымының жеке меншік зауыт
қазіргі стандарттарға сай байланыс және телекомуникация жүйесін құру.
Алғашақы (1998-2000 жж.) және кезеңінде келесідей нақты мәселелер
2000 жыл соңында «Достық» және «Ақтоғай» станциялары арасындағы
1999 жылдың соңына қарай Ақтау қаласындағы теңіз аймағын
2000 жылдың соңына қарай Алматы – Астана –
2000 жылы Астана қаласындағы әуежай қайта жаңартылды;
2002 жылдың соңына қарай Семей қаласында Ертістегі көпір
Сонымен қатар, 2000 жылы агарарлық сектордағы экономикалық проблемалар
жергілікті әкімшілікті нарықтық қатынастарға араласудан шектеу;
банкроттық тетіктері арқылы ауыл экономикасын сауықтыру;
фермерлер мен нағыз жеке шаруашылықтар үшін несиелерді арзандату;
Азия және Еуропа қайта Құру және даму банктері
тікелей отандық және шетел инвестицияларын тартып, фермерлерге өнімдерін
барлық министрліктер мен қорлар жемісі бойынша ауыл проблемаларының
Қорытынды
Сонымен қорыта айтқанда, мемлекеттің экономикасының негізі саналатын проблемалардың
Жалпы бұл стартегия Қазақстанның жан-жақты дамыту үшін және
Қазақстан дамыған елдердегідей жоғары технология мен инфрақұрылымының болуын
Ұзақ мерзімді басымдықтарды таңдап алу, негізгі басты міндеттерді
Жыл соңына дейін барлық жеті басымдықтың әрқайсысы бойынша
Жалпы бұл стартегияны жүргізу мемлеке үшін, оның атқарушы
Мен Қазақстанды 2030 жылы экономикасы дамыған, өркениеттің ең
Бұл менің және мен сияқты әрбір қазақстандықтың осы
Пайдаланылған әдебиеттер
Ашимбаев Т.А. Экономика Казахстана. Алматы 1997.
Байкенова С.М. Сратегия как объект управления // Саясат-Политика,
Есимов А.С. Стратегическое развитие экономики Казахстана // Саясат-Политика,
Қазақстан Республикасының Президентінің 2004 жылғы 19 наурыздағы халыққа
Н.Ә. Назарбаев. Қазақстан 2030. Білім баспасы 1998 жыл.
Назарбаев Н.А. Стратегия ресурсосбережения и переход к
Нұрғалиев Қ.Р. Қазақстан экономикасы. Алматы 2000.
Назарбаев Н.А. Стратегия становления и развития Казахстана
27
Стратегияны бағалау
Мемлекеттің алға қойған міндеттері
Мемлекеттің негізгі мақсаттары
Мемлекеттің мүмкіндіктерін бағалау және таңдау
Стратегияны жүзеге асыру
Мемлекет басшысының стратегияны тексеріп бекітуі
Стратегияны таңдау
Стратегиялық баламаны таңдау
Экономиканың бәсекеге қабілеттілігін арттыру мақсатында Қазақстанның инновациялық дамуының теориялық моделін
Экономикалық өсу, оның типтері және факторлары
Экономикалық өсу - экономикалық дамудың маңызды көрсеткіші
Экономикалық өсу қарқынының тұрақты экономикалық өсу ауытқымалылығы тұрақсыз экономикалық өсу
Экономикалық дамудың негізгі факторлары
Әлемдік шаруашылықтың даму кезеңдері
Халықаралық қатынастардың басты формалары
Қазақстан Республикасының тәуелсіздік жылдарындағы жалпы ішкі өнім
Ұялы байланыстың қалыптасу мен дамуы
Ақша айналысын басқару, реттеу әдістері