Жөндеу қоры
Мазмұны
КІРІСПЕ 8
1. ТехнИКА-ТЕХНОлогиялық бөлім 9
1.1 Мұнай айдау станциясы 9
1.1.1 Мұнай айдау станциясы туралы негізгі мәліметтер 9
1.1.2 Мұнай айдау станцияның резервуарлық паркі 9
1.1.3 Жөнделетін резервуар туралы мәліметтер 10
1.2 Тік болат резервуарларды жөндеу 11
1.3 Резервуардың техникалық диагноcтикаға дайындау 12
1.4 Резервуар элементтерінің металының қалыңдығын өлшеу 13
1.5 Резервуарды акустико-эмиссионды әдіспен тексеру 14
1.5.1 АЭ бақылау технологиясы 14
1.5.2 Резервуар қабырғасы мен түбінің АЭ бақылауы 15
1.5.3 АЭ бақылаудың техникалық құралдары 15
1.5.4 Объекттің акустикалық қасиеттері 17
1.5.5 АЭ бақылау көздерінің бағалау критерийлерін таңдау 17
1.6 Резервуар қондырғыларын тексеру 18
1.7 Дайындық жұмыстары 19
1.8 Резервуарды мұнай және мұнайөнімдерінің қалдықтарынан тазарту 21
1.9 Дефектілер және оларды жою әдістері 24
1.10 Металл понтонын монтаждау 32
1.11 Резервуарды коррозияға қарсы қорғау 34
1.12 Резервуарды сынау 35
1.13 Резервуар қондырғыларын ауыстыру 36
1.14 Резервуардың түбіндегі тұнбаларды сұюлтуға арналған «Тайфун-20» қондырғысы
1.15 TankRadar деңгей өлшегіші 41
1.16 Патенттік шолу 44
2 Есептік бөлім 46
2.1 Резервуардың қабырғасын берітікке есептеу 46
2.2 Резервуардың қабырғасын орнықтылыққа есептеу 46
2.3 Резервуардың қалдық ресурсын есептеу 50
3. ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ 51
3.1. Инвестицияның экономикалық тиімділігі және қызметтердің принциптері 51
3.1.1. Экономикалық тиімділіктің есептеу негізі. 52
3.1.2. Экономикалық тиімділік көрсеткіштері 52
3.1.3. Өндіріс шығын және өнімнің өзіндік құны 54
3.1.4. Негізгі өндірістік қорлар. 54
3.1.5. Амортизацияның негізгі қорлары 56
3.2. Капиталды салымдарды есептеу 57
3.3.Еңбек ақыға есептеулер 57
3.3.1.Амортизация аударылымы 58
3.3.2. Еңбек ақы 58
3.3.3. Жөндеу қоры 59
3.3.4.Энергетикалық шығындар 59
3.3.5.Табиғи азаю 59
3.3.6. Тағы басқа шығындар 60
3.4 Жылдық эксплуатация шығыны 60
3.5. Айдау тарифын есептеу 60
3.6. Өнімділік уақыты 62
3.7. Залалсыздық нүктесі 62
4. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ 63
4.1 Өндірістік санитария 63
4.1.1 Қауіпті және зиянды өндірістік факторлар сараптамасы 65
4.1.2 Өндірістік жарықтандыруды ұйымдастыру және есептеу 66
4.2 Техника қауіпсіздігі 67
4.2.1 Резервуарда технологиялық операцияларды орындау кезіндегі қауіпсіздік шаралары
4.2.2 Резервуарды жөндеу жұмыстары кезінде қауіпсіздікке қойылатын талаптар
4.3 Өрт қауіпсіздігі 68
4.3.1 Резервуарды пайдалану кезіндегі өртке қарсы іс-шаралар 68
4.3.2 Резервуар мен резервуар қондырғыларын пайдалану кезінде жарылыстың
5. Қоршаған ортаны қорғау 73
5.1 Ауа кеңістігін ластау көздері 76
5.2 Ауа кеңістігін ластаушы заттарды есептеу 77
5.3 Мұнай және мұнай өнімдерінің булануынан болатын жоғалтуларды
5.4 Су кеңістігін қорғау 80
5.5 Жер және жер қойнауын қорғау 81
5.6 Қалдықтардың түзілуі мен оларды орналастыруға қойылатын шектеулер
ҚОРЫТЫНДЫ 84
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 85
КІРІСПЕ
Мұнай және мұнайөнімдері сақтау үрдісін ұйымдастыруға әсер ететін
Шикі мұнайдың көпшілік сорттарының және ашық түсті мұнай
Осы себептерден резервуардың барлық конструкцияларына беріктігі мен сенімділігінен
Үлкен тыныс алудан болатын жоғалтуларды азайтуға қалқымалы понтонды
Резервуар түбінде пайда болатын түптік тұнбалар пайдалану барысында
Резервуардың пайдалану мерзімін ұзарту үшін резервуардың түбі мен
Осы аталған жұмыстар резервуарды күрделі жөндеу кезінде жасалады.
1. ТехнИКА-ТЕХНОлогиялық бөлім
1.1 Мұнай айдау станциясы
1.1.1 Мұнай айдау станциясы туралы негізгі мәліметтер
Станцияның аталуы: “Ақтау ” БМАС.
Өлке, облыс, республика: ҚР, Маңғыстау облысы.
Пайдалануға берілген жылы: 1966 ж.
Жобалаушы ұйымның аталуы: ЮжГипротрубопровод Киев қ.
Мұнай айдау станцияняң алып жатқан жер көлемі: 26
Станция териториясының қоршалуы: Темір-бетон.
Станцияның теңіз деңгейімен салыстырғандағы биіктік белгісі: 23м.
Өзен-Жетібай-Ақтау мұнай құбырының 141,6 км. және Қаламқас-Қаражанбас-Ақтау мұнай
1.1.2 Мұнай айдау станцияның резервуарлық паркі
Магистралды мұнайөткізгішінің ажырамас бөлігіне резервуарлық парктар жатады. Олар
Резервуарлық парк деп мұнайды қабылдау, сақтау және айдау
Резервуарлық парктер келесі операцияларды орындауға арналған:
- мұнай өндіретін кәспорындардан мұнайды қабылдау;
- мұнай көлемін санау;
- Мұнайды қабылдау-айдау бірқалыпсыздығын реттеу;
Осыған байланысты бас мұнай айдау станцияларын (БМАС) резервуарлық
БМАС-ның резервуарлық парктары мұнайдың өндірістен келу тоқтап немесе
Айдау станцияларындағы резервуарлық парк сыйымдылығы станцияның арналуына байланысты
Айдау станцияларының резервуарлық парктері өртке қарсы нормаларға сәйкес
“Ақтау” БМАС-да жалпы көлемі 131560 м3 20 резерувуар
1-нші резервуарлық парк - 5000м3 16
2-нші резервуарлық парк - 5000м3 4
3-нші резервуарлық парк - 20000м3 2
1.1.3 Жөнделетін резервуар туралы мәліметтер
Стационарлы жабынды тік болат цилиндрлік резервуарлар өлшемдері 1,5х6,0
Әрбір болат бет көлденеңінен орналамтырылады. Беттердің бір қатары
Резервуардың толық көлемін пайдалану мүмкін емес екенін ескеру
Резервуардың пайдалы көлемеі осырезервуардан айдау болатын мұнайдың максималды
(1.1)
мұнадағы: Vо.р – резервуардың геометриялық көлемі;
ηэ – резервуардың көлемі мен конструкциясына байланысты пайдалану
Қарастырылып отырған №7 РВС-5000 м3 резервуар бірінші резервуарлық
Резервуардың негізгі техникалық көрсеткіштері:
Ішкі диаметрі, мм - 22774
Қабырғасының биіктігі, мм - 11800
Сыйымдылығы, м3 - 3233,27
Толтыру биіктігі, мм – 7800
Пайдалануға берілген жылы: 1966 ж.
1.1-кесте. Резервуарда орнатылған қондырғылар:
Атауы Түрі, маркасы Саны Өлшемдері
Сақтандырғыш клапандар КПГ 250 2 250
Тыныс клапаны НДКМ 250 2 250
Өрттік сақтандырғыштар
6
Өлшеу люгі ЛЗ 150 1 Ø150
Жарық люгі ЛС 2 Ø500
Люк-лаз ЛЛ 1 Ø500
Қабылдау патрубогы ПРП 1 Ø500
Хлопушка ХП500 1 Ø500
Хлопушкаларды басқару қолмен
басқару 1 -
Вентиляциондық патрубок
1 -
Пеногенераторлар УСПТ 600 4 -
Термохабарлағыш ИП103 4 -
Өлшеу приборы Корвол 1 -
Максималды деңгейді шектеуші OMUV 1 -
1.2 Тік болат резервуарларды жөндеу
Резервуар констукциясында кездесетін ақауларды шартты түрде келесі алты
- металлургтялық – прокатты дайындау кезінде пайда болған
- жобалық – жобаның жетілмегенінен пайда болған;
- зауыттық – орамалық дайындамаларды жасау барысында пайда
- транспорттық – бөлшектерді монтаждау алаңына дейін тасымалдау
- монтаждық – резервуарды монтаждау кезінде пайда болған
- пайдалану – резервуарды пайдалану барысында пайда болған
Ақаулардың қауіптілігіне және оның резервуардың немесе онық бөлшегінің
- конструкция элементтерінің жобалық сипаттамаларын қата қалпына келтіру
- қосымша қаттылық элементтерін орнату (қаттылық қабыртқаларын орнату,
- резервуар конструкциясының элементтерін алмастыру (түбін толықтай ауыстыру,
Жөндеу жұмыстарын техникалық диагностиканың периодтылығын ескере отырып, график
Жөндеу түрі толық диагностика және экономикалық тиімділік есебінің
Күрделі жөндеу кезіндегі жұмыстар келесі тәртіппен жүргізілуі тиіс:
- дайындық жұмыстары;
- техникалық диагностика;
- жөндеу жобасын жасау;
- жұмыстардың жобасын жасау;
- жөндеу жұмыстарын жүргізу;
а) конструкция элементтерін ауыстыруды қажет етпейтін ақауларды жою;
ә) қосымша қаттылық элементтерін орнату
б) ауыстыруды қажет ететін конструкция элементтерін ауыстыру;
в) геометриялық жағдайларын түзеу;
- коррозияға қарсы жұмыстар;
- жасалған жөндеу жұмыстардың сапасын бақылау контроль;
- орнықтылыққа, герметикалыққа, қаттылыққа гидравликалық байқаулар;
- пайдалануға қабылдау құжаттарын жасау;
1.3 Резервуардың техникалық диагноcтикаға дайындау
Резервуарды толық техникалық диагностикаға дайындау үшін резервуар пайдаланудан
Резервуардың диагностикасын бастамай тұрып, келесі операцияларды орындау қажет:
- резервуар ішіндегі газды ауалы қоспаның анализін жүргізу;
- резервуардың диагностикаға дайындығы туралы акт тотлтыру;
- резервуарлық паркте және резервуар ішінде газ қауіпті
- құрылғылардың, аппараттардың құралдардың дұрыс жұмыс жасауын тексеру;
- жабынының, түбінің қабырғасының разыерткасының эскиздерін дайындау;
- дефектілі орындарды белгілеу үшін ашық түсті сыр
Керек болған жағдайда, резервуардың ішкі бетін 1600 мм
Резервуар конструкциясының ішкі және сыртқы бетін, шахталық баспалдақты
Коррозияға қарсы жабынның бұзылған жерлері анықталған жағдайда жабынды
Резервуар түбінің сыртын топырақтан, мұздан және басқа
Металды щетка көмегімен барлық пісірілген тігістер мен осы
Жылулық изоляция техникалық бақылауға кедергі ететін болса, алып
Тазалау жұмыстарында 220 В кернеулі жарықтандырғыштарды бөлу трансформаторларынан
1.4 Резервуар элементтерінің металының қалыңдығын өлшеу
Металл қалыңдығын анықтау үшін ультра толқынды дәлдігі 0,1
Қалыңдықты өлшеу жұмыстарының көлемі резервуардың сыртқы байқау нәтижелері
Төменгі белдеулерде өлшеулерді әр беттің 4 нүктесінде жүргізіледі.
Үшінші белдеуден жоғары орналасқан белдеулердің қалыңдығын тігінен 3
Резервуар түбінің беттерінің қалыңдығын анықтау өзара перпендикуляр екі
Жабынның беттерінің қалыңдығы қарама-қарсы диаметральді орналасқан бағыт бойынша
Беттің бірнеше нүктесінде жүргізілген өлшеулер кезінде беттің қалыңдығы
Бір белдеу немесе басқа резервуар элементі (белдеу, түбі,
Резервуар элементтерінің қалыңдығын өлшеу орындары өлшек нәтижелерінің эскиздеріне
Өлшеу нәтижелері резервуар паспортында жазылады.
1.5 Резервуарды акустико-эмиссионды әдіспен тексеру
Акустико-эмиссиондық диагностика келесі нұсқаулар мен ережелер бойынша жүргізіледі:
- РД 03131 - 97. Сосуды, аппараты,
- МР 3S.1S.015 - 94. Методические рекомендации по
- РД OS-95-95. Положение о системе технического диагностирования
1.5.1 АЭ бақылау технологиясы
Акустико-эмиссиондық бақылау ТСО «Интерюнис» (Мәскеу қ.) Alme-16D акустико-эмиссиондық
- 2000ж. шығарылған «Portable» модификациялы Alme-16D жүйесі -
- өндірістік типті Pentium-2 компьютер негізіндегі AIme-16D жүйесі
Бақылау парк аралық сораптармен басқа резервуарлардан мұнайды айдау
Резервуардық диагностикаға дайындығы туралы акттар және хаттамалар толтырылады.
Бақылау барысында анықталған резервуардың қабырғасының бірінші белдеуінің металының
1.5.2 Резервуар қабырғасы мен түбінің АЭ бақылауы
Аккустикалық эммисия әдісі бақыланатын объектілерде пластикалық деформация немесе
Бұл дефектінің объектіге әсер етуіне негізделген дефектілердің және
Аккустикалық эммисияның тағы да бір көзі ретінде жұмыстық
Аккустикалық эммисия әдісінің ерекшеліктері:
- АЭ әдісі жаңадан дамып келе жатқан дефектілері
- АЭ әдісі өсіп келе жатқан дефектілерге өте
- дефектің орналасуы мен ориентациясы дефектің анықталуына әсер
1.5.3 АЭ бақылаудың техникалық құралдары
Резервуардың АЭ бақылауын жүргізу үшін «Интерюнис» (Мәскеу қ.)
Aline32D дефектоскоптың блогы келесі АЭ параметрлерін тіркейді:
- АЭ тіркеу уақыты;
- АЭ максималды амплитудасын тіркеу уақыты;
- АЭ аяқталу уақыты;
- АЭ энергиясын;
- Шекті мәнді асу саны;
- статустық жалаулар;
Осы барлық паратрлерге канал номері жөнінде және қосымша
АЭ параметрлерін қалптастыру барысында келесі бағадрламалау параметрлері қоданылады:
- SCETO (аяқталу уақыты)
- RTTO (максималды амплитуда мәні кезіндегі тайм-аут)
- DUR_MAX (максималды уақыт ұзақтығы бойынша тайм-аут)
- DEAD_TIME (АЭ параметрлерін уақытша тіркемеуге каналды жауып
Негізгі техникалық көрсеткіштер мен сипаттамалар:
Канал измерения АЭ параметров
Каналдар саны - 16
Бір каналға сигналдардың максималды саны – 1000 кем
Кіру кедергісі - 50 Ом
Күшейту коэффициентінің жұмыстық диапазоны - 60 дБ
Аттенюаторды орнату сатысы - 0,375 дБ
АЭ сигналдарының амплитудасын өлшеуінің динамикалық диапазоны -
Қайта жүктеу жиілігі - 5 МГц
Разрядтылығы - 12 бит
Өлшенетін АЭ параметрлер
Максималды амплитуданы тіркеу уақытының дәлдігі - ± 1мксек
АЭ сигналдарын тіркеу уақытының дәлдігі - ± 1мксек
АЭ сигналдарының максималды ұзақтығы - 10-50 000
Максималды АЭ амплитуданы тіркеу разрядтылығы - 12 бит
Бағдарламанатын параметрлер
Шуларды бөліп алу деңгейін өзгеру диапазоны - от
Максималды ұзақтылық диапазоны - от 10 мкс до
Амплитуда тайм-аутының өзгеру диапазоны - от 10 мкс
Ұзақтылық тайм-аутының өзгеру диапазоны - от 10 мкс
«Өлі уақыттың» өзгеру диапазоны - от 10 мкс
Күшейту коэффициентінің жұмыстық диапазоны - 60 дБ
Бағдарламалық қамсыздандыру
Aline32D комплекінің бағдарламалық қамсыздандыруы Windows-98 ортасында жасалған.
- ON-LFNE режимі (аппаратты бөлігі қосылған) - бұл
- OFF-LINE режимі (аппаратты бөлігі қосылмаған) - бұл
Бақылау барысында бағадарлама алынған мәліметтерді шығыс файлына жазады.
- АЭ мәліметтер файлдарын графикалық және тексттік көрініспен
- SDO файлдарын оқу;
- файл мәліметтері бойынша дефектілерді локализациялау;
- локация нәтижелері бойынша мәліметтерді фильтрациялау;
- АЭ сигналдарының кез келген параметрлері бойынша графиктер
- уақыт, канал номері, амплитуда, энергия, АЭ сигналның
1.5.4 Объекттің акустикалық қасиеттері
Бақылау нәтижесі бойынша объектіде АЭ сигналдардың таралу жылдамдығы
1.5.5 АЭ бақылау көздерінің бағалау критерийлерін таңдау
Объектінің жағдайын бағалау үшін келесі критерийлер таңдалады:
1. Амплитудалы критерии
Таңдалған бақылау интервалында әрбір АЭ көзі үшін кемінде
Амплитуда материалда тарауынын әсерінен АЭ сигналының өшуін ескере
Жіберілетін амплитуданың шекті мәні:
At=Bl ( Unop+B2(Ac
мұнда Unop - амплитудалы дискриминацияның
Ас - АЭ сигналының материалдағы жарылыстың өсуініне сәйкес
В1 = 1 , В2 = 0,2 -
Аt =Unop - 0.2(Ac
Көздердің амплитудалы критерий бойынша классификация келесідей жасалады:
1 класты көз - байқау интервалы барысында кемінде
2 класты көз - Аср < Ai теңсіздігі
3 класты көз - Аср > Аi теңсіздігі
4 класты көз - үш тіркелген импульсі бар,
2. Үздіксіз АЭ критерийі.
Бақыланатын объектің қабырғасында ағындаларының болуын растайтын үздіксіз АЭ
Үздіксіз АЭ критерий бойынша жағдай келесідей классификацияланады:
1 класты көз - үздіксіз АЭ болмауы;
2 класты көз - үздіксіз АЭ тіркеу;
1.6 Резервуар қондырғыларын тексеру
Резервуарда мұнай және мұнай өнімдерінің жоғалуын азайту мақсатында
Барлық резервуарлар дұрыс жағдайда және «Мұнай және мұнай
Герметикалық болат резервуарларының жұмыс жасау ерекшелігі – газ
Резервуардағы артық қысымның (вакуумның) жоғарлауы жоғалтулардың азаюына әкеледі.
Вакуум мәнінің шектік мәнінен артуы теріс температуралар себебінен
РВС 5000 қондырғылары ұзақ мерзім пайдалануда болуына байланысты
1.2-кесте. Ауысыруға жататын қондырғылар
№
Қондырғының атауы
Саны
Материал
Жаңа құрылғының маркасы
Өлшем бірлігі
1
2.
3.
4
5
Клапандарды ауыстыру
Өрт бөгеттерін ауыстыру
Көбік генераторларын ауыстыру
Сферикалық тығыны бар ысырмаларды ауыстыру
Түптік тұнбалардың түзілуін алдын алатын
«Тайфун» құрылғысын орнату 2
2
2
2
1
клапаны
өрт бөгеттері
көбік генератор
ысырма
құрылғы НКДМ-350
ОП-250-500
ГПСС-2000
30С964нж
Ду500 Ру16
«Тайфун-20»
дана
дана
дана
дана
дана
1.7 Дайындық жұмыстары
Жөндеу жұмыстары бастамас бұрын резервуар бетіндегі барлық дефектілер
1.3-кесте. Түйіндер мен алаңдар
Беттердің қалыңдығы 4-5 6-7 8-9 10-12 12-14
Қабаттар саны 1 2 2-3 3-4 3-4
Бірінші қабатты пісіру үшін диаметрі 3 мм электродты,
Бірінші қабатты пісіру үшін диаметрі 3 мм электродты,
Беттестіріп дәнекерлеуді кейінгі сатылы әдіспен істеу керек.
1. тігістердің үзілістері мен кратерлер дәнекерлену керек,
2. негізгі металлдың нормаға сай емес шеттері диаметрі
Дәнекерленген кедір-бүдір тігістерді чеканка көмегімен тегістеуге тыйым салынады.
5 мм дейінгі беттерді және басқа да
Саңылауы 4 мм біржақты тігісті қосылыстарда прокладканың қалыңдығы
Жөндеу жұмыстарына қол доғалық дәнекерлеуді пайдалануға рұқсат етіледі.
Жөндеу жұмыстарына қол доғалық дәнекерлеуді пайдалануға рұқсат етіледі.
Негізгі тігісті дәнекерлеуді метал қалыңдығына байланысты бірнеше қабатпен
1. Резервуар сыртынан корпустың түбіне қосылуы
2. Резервуардың ішінен корпусқа жанасатын сегменттер
3. Корпустық төменгі белдеулерінің тік тігістері
4. Резервуар қондырғылары мен люк лаздың ойып салу
5. Орталық тіректің түбіне бекітілуі
Металды тазалау шлифовалды машинкалармен немесе болат щеткалармен жүргізіледі.
Резервуарды жөндеуге қолданатын металл алдын ала лас заттардан,
1.4-кесте. Орындалатын жұмыстар
Орындалатын жұмыстардың атауы Жұмыс көлемі Материал
атауы Өлшемдері МЕСТ
Резервуардың түбі мен бірінші белдеуін ауыстыру 528м2
қалыңдығы 9мм қалыңдығы 8мм 5681-57
5681-57
Метал бетіттерінің дайындамасын кесу және шеттерін дәнекерлеуге дайындау
1.8 Резервуарды мұнай және мұнайөнімдерінің қалдықтарынан тазарту
Резервуарлық паркты пайдалану барысында резервуарды тазалау қажетті технологиялық
Тазалау тәсілін таңдау көптеген факторларға байланысты. Олардың ең
Қара түсті мұнай өнімдерін сақтау барысында ұзақ уақыт
Жиналған тұнбелер резервардың пайдалы көлемін азайтып, төгу оперцияларын
Тазалау процесі 4 негізгі операциядан тұрады:
- Жарамды мұнай өнімдерін ағызу;
- Резервуар вентиляциясы;
- Мұнай қалдықтары мен шламды тазалау;
- Газсыздандыру;
Мұнай өнімердерінен кейін резервуарға жалғанған барлық құбырөткізгіштерді айырып,
Жылжымалы жарылыстан қорғалған вентиляторларды резервуарың люк лазының фланеціне
Булы жылжымалы эжекторды резервуардың жарықтық люгіне орнатады. Ауыр
Тұнбаларды көп жиналуы қара түсті мұнай өнімдері мен
1. Резервуарды тексеру
2. Тұнбаларды жою
Резервуардың ішіне буды төменгі люктен резиналық шлангты резервуар
Көлемі 5000 м3 резервуардың ішіне диаметрі 75мм кем
Резервуар қабырғасын тез жылыту мақсатында буландыруды люктардың жабық
Буландыруды аяқтағаннан кейін резервуарды желдеттіріп ыссы сумен жуады.
Соңғы кездерде тазалау процесіне әртүрлі МЛ типті жуу
МЛ типті жуу ерітінділері - электролит қосқыштары бар
Ерітінді резервуардың жоғарғы белдеулеріндегі адсорбталған мұнай өнімінің қалдықтарын
Резервуарды қара түсті мұнай өнімдерінен тазалауды Салмақтық үлесі
Ашық түсті мұнайларды сақтауға арналған резервуарларды тазалау кезінде
1.5-кесте. МЛ-2 и МЛ-10 препараттарының құрамы
Атауы
МЛ-10
МЛ-2
Алкиларисульфонат 10 -
Кальцинирленген сода 60 50
Сұйық әйнек 23 -
ДБ-сұйылтқыш 1 10
НП- 1 (сульфанол) 6 40
Бұл жуу ерітінділері улы емес, жанбайды, жарылыстан қауіпсіз
Шикі мұнайды сақтайтын резервуарларды тазалауда МЛ-22 препаратының 0,25%
Резервуарды тазалау барысында жұмысшылар арнайы киім мен шлангалы
Люк жанында кемінде үш адам кұзетте тұрады. Күзетшілер
Резервуарды қолмен тазалау операциялары өте ауыр. Көлемі 5000м3
Резервуарды тазалау жұмыстарына медициналық байқау өткен және жұмыстарды
Резервуарды байқау кезінде мұнай өнімдерінің буларының қалдық концентрациясы
1.6-кесте. Мұнай өнімдерінің буларының жарылу қабілеттілігі
Өнімдер
Жарылу қабілеттілігінің орташа мәні, сағ/м3
төменгі жоғарғы
Бензин 0,8 7,0
Керосин 1,4 7,5
Т- 1 отыны 1,7 7,5
ТС- 1 отыны 1,2 7,1
Мұнай 1,9 6,8
Резервуар бетінің тазалығы визуалды тексеріледі. Жуудан кейін резервуардың
Егер резервуарды тексеру барысында дұрыс жуылмаған жерлер несеме
Резервуар ішінде мұнай өнімдерінің буларының концентрациясы ПГФ- 11-54;
Жұмысшылар МЛ-2 ерітіндсімен күйіп қалмауы үшін жұмысшылар арнайы
1.9 Дефектілер және оларды жою әдістері
Дефект №1
Резервуар түбі толығымен коррозияға ұшыраған
I Дефектіні жою әдісі
1. Түбінің А учаскелерін ауыстыру.
2. биіктігі 200 мм кем емес қабырғаны және
3. Кесіп алынған учаскені резервуардан тартып алып, Б
4. Шеттерін бір-бірімен дәнекерлеп, тігінен 50-70 мм жабатындай
5. Түбінің Д учаскелерін жинап, тігістерді дәнекерлейді. Дәнекерлеу
6. Қажет болған жағдайда изоляциялаушы қабатты жөндейді.
7. Барлық пісріліген қосылыстарды герметикаға тексеріп, резервуар есептік
II Дефектіні жою әдісі
1. Резервуар қабырғасының бірінші белдеуінде 2000х1500 мм болатындай
2. Резервуар түбіне 50 мм кем емес А
3. Түбінің Б учаскелерін жинап дәнекерлейді. Дәнекерлеуді ортасынан
4. Қабырғада кезегімен терезелер кесіп, Г технологиялық подкладкасы
5. окрайка сақинасын түбімен дәнекерлеп, қабырғадағы терезерлерді жабады.
6. Дәнекерлеу бағыты мен реті бағыттауышпен және сандармен
7. Барлық пісріліген қосылыстарды герметикаға тексеріп, резервуар есептік
Дефект №2
Б резервуар қабырғасында А горизонтальды гофр
Дефектіні жою әдісі
1. Гофры бар бетті кесіп алу.
2. Көрші жатқан беттердің 500 мм кем болмайтындай
3. Кесіп алынған бет орнына жаңа бетті ұстату.
4. Жаңа орнатылған бетті көрсетілген реет бойынша дәнекерлейді.
Дефект №3
Резервуар қабырғасының бірінші белдеуінінің ішкі бетінің коррозиясы.
Коррозия сипаттамасы - тереңдігі 1,5-2 мм раковиналар тобы.
Дефектіні жою әдісі
1. Резервуар қабырғасының дефектілі жерлерін ретімен бөлек учаскелермен
2. А учаскесінің шекарасын дефектілі зонаның биіктігінен 100
3. Дефектілі жерлерді алдымен түбінен содан соң қабырғасының
4. Резервуардың сыртқы жағынан қалыңдығы бірінші белдеудің қалыңдығындай
5. Накладкаларды резервуар қабырғасымен дәнекерлеу.
6. Барлық пісріліген қосылыстарды герметикаға тексеріп, резервуар есептік
Дефект №4
А дәнекерленген тігістің және ұзындығы 500 мм көп
Дефектіні жою әдісі
1. Дефектілі учаскенің шекарасы анықталып, алынатын зонаны белгілеу.
2. В дөңгелектенген бұрыштары бар тіктөртбұрышты саңылау жасау.
3. Резервуардың ішкі жағынан Б қабырғасына сағылаудың ұзыны
4. Б қабырғасы мен В накладкасын алдымен 1
Резервуардың қабырғасының жоғарғы белдеулерін жөндеу
Жөндеуді резервуар жабынынан кесіп алынған монтаждық терезе арқылы
Орамалы дайындаманы тірекке орнатады. Орама шетін резервуар қабырғасына
Дәнекерлеуді аяқтағаннан кейін қалған өабырға беттерін, жартылай ферманы
Жөндеу жұмыстарының соңынан резервуар қабырғасының жөнделген тігістерін керосинді
1.1-сурет. Резервуардың қабырғасының жоғарғы белдеулерін орамалы дайындама
1 - резервуар қабырғасы; 2 - жабын; 3
Резервуардың қабырғасының төменгі белдеулерін жөндеу
Негізгі жұмыстардың орындау реті келесідей: маериалдарды дайындау; ораманы
Жөндеу жұмыстарын бастамас бұрын, резервуар ішінен монтаждық баспалдақтарды
Орамалы дайындаманы резервуар ішіне тігінен поддонға орнатады. Әкету
Қабырғаның дефектілі белдеулерін жаңаларына 6 м учаскелермен ауыстырылады.
Ораманың төменгі шеті алдын ала дайындалған тіреулерге, үстінгі
Дефектілік учаскелерді кесіп алу келесі ретпен жүргізіледі: алдымен
1.2-сурет. Резервуардың қабырғасының төменгі белдеулерін орамалы дайындама
1 - резервуар қабырғасы; 2 - жабын; 3
1.10 Металл понтонын монтаждау
Понтон - жіңішке болаттан жасалған дөңгелек бет (мысалы
Понтон құрылыс алаңына зауыт-өндірушіден орама және бөлек сегментті
Резервуар түбінен 1,8 м биіктікте бұрылыс кронштейндерін пісіреді
Резервуар корпусын понтонды 2м биіктікке көтеру үшін сумен
Понтонды монтаждау понтон шеті мен резервуар корпусының арасындағы
Монтаждау жұмыстарын аяқтаған соң понтонды сынайды. Сынамалы көтеру
Газ өткізбейтін диск пен резервуар қабырғасы арасындағы саңылауды
Қазіргі уақытта 300-ден астам понтон тығындарының конструкциясы белгілі.
- тығынның сақиналық саңылаудың жақсы нығыздауы;
- булануға тұрақты;
- –40-тан 80 (С-қа дейінгі температурада жүмыс қабілетін
- мұнайөніміне химиялық инерттілігі;
- жинай және пайдалану қарапайымдылығы.
Қатты типті тығындар көп жылдар бойы қолданысқа ие.
Қатты тығындардың негізгі бөлшектері болып металдан жасалған бөлшектер
Понтон мен башмак арасындағы сақиналық саңылау болт арқылы
Жұмсақ типті тығындар толтырғышы бар қатты материалдан жасалады.
Бірақ тәжірибеде пайдалану барысында мұндай тығындардар қаттылығын жоғалтқан
Төменгі температураға тұрақты сұйық (керосин, газойль
Қаптаманың және толтырғыш материалдары жоғары майысқақтығымен, жақсы амортизациялаушы
Төменгі температураға тұрақты сұйық толтырғышы бар жұмсақ тығындар
Эластикалық толтырымы (поролон, пенополиуретан және т.б.)
Жалпылай алғанда жұмсақ тығындарды резервуар қабырғасы қорғаныс қабаты
1.7-кесте. Тығындардың герметикалығының коэффициенті
Тығын түрі Кг, кг/( м2Па ч)
Виггнис
Тьюб – Сил
Петлевой
РУРП –1
УЗПК –1
РУМ –1
РУМ –2 2.45 . 10 –7
3.70 . 10 –7
2.80 . 10 –7
2.04 . 10 –7
( 1.4…3.0) . 10 –7
2.14 . 10 –7
2.96 . 10 -7
РУМ-2 тығыны эластикалық поролонды нығыздама блогынан резинадан жасалған
Қатты конструкциялы тығындармен салыстырғанда РУМ-2 тығынын жасау және
РУМ-2 тығыны келесі элементтерден тұрады: нығыздама блогы, бекіту
Понтондарды қолдану үлкен тыныс алудан болатын жоғалтуларды 80%-ға
1.11 Резервуарды коррозияға қарсы қорғау
Монтаждық және дәнекерлеу жұмыстарын жүргізгеннен кейін резервуарды коррозиядан
Резервуардың ішкі бетін пассивті корғауды лакты, полимерлі, цинкті
Шпатлевканы (аралық қабат) алдын ала өңделген бетке жағады.
Жабынды қабаттар пайдалану барысында тұрақтылықты қамтамасыз ету мақсатында
Активті әдістерге резервуарлардың коррозиясымен катодты және протекторлы қорғаулар
1.12 Резервуарды сынау
Резервуардың дәнекерленген тігістерінің сапасын дәнекерлеу жұмыстары толығымен аяқтағаннан
Резервуар түбі құмдық негізде орнатылғаннан дәнекерленген тігістерде бір
Химиялық рекциялар әдісін ерекше жағдайларда қолданғандықтан, вакуум әдіспен
Вакуум әдісі бойынша ұзындығы 1 м көп емес
Корпустың сынауын барлық жұмыстарды аяқтаған соң жүргізеді. Бұл
Резервуар қабырғасының сыртқы жағына бор жағып, ішкі жағына
Тігістердің дефектілерін қол электр доғалы дәнекерлеу арқылы дұрыстайды.
Тігістерді герметикаға тексергеннен кейін резервуарды беріктікке және орнықтылыққа
Резервуарды беріктікке, орнықтылыққа және тығыздыққа сынауды резервуарды есептік
Гидравликалық сынау кезінде қауіпті зонаның шекарасын анықтап алады.
Артық қысым мен вакуумды гидравликалық манометр көмегімен өлшейді.
Сынауды бастамас бұрын резервуардан уақытша қойылған баспалдақты, монтажды
Беріктікке сынау кезінде резервуар шатырындағы жарықтық люктерін ашық
Су деңгейінің көтерілуі сайын резервуар қабырғасын және дәнекерленген
Есептік деңгейге дейін толтырылған резервуарды осы жүктемемен 24
Егер резервуар қабырғасында немесе дәнекерленген тігістердеағындылар анықталса, сынауды
Егер дефектілер I - VI дейінгі белдеулерде анықталса,
Дефектілі учаскелер жойылуға жатады. Оларды электрлі доғалы дәнекерлеу
1.13 Резервуар қондырғыларын ауыстыру
Резервуарларды дұрыс және қауіпсіз пайдалану арнайы қондырғылардың орнатуы
Қабылдау-тарату патрубкалары резервуар сыртынан қабылдау-тарату құбырөткізгіштерін, ішінен хлопушка
Люк-лаз резервуардың төменгі белдеуінде орналасады. Ол резервуардың жөндеу
Понтонды және жүзбелі жабыны бар резервуарларды үшінші
Ашық тұрған жарықтандыру люктері арқылы резервуар ішіне жарық
Жарықтандыру люгіне хлопушканың жұмыс тросының үзілуінің алдын алу
Хлопушка мұнай өнімін резервуардың қабылдау-тарату құбырөткізгіштері мен олардың
Резервуар толған уақытта мұнай өнімінің ағынының қысымы әсерінен
Мұнай өнімдерінің айдауын қашықтықтан басқару кезінде резервуарда хлопушканы
Үлкен диаметрлі хлопушкалар хлопушканың үстінен қысым түсіріп тұрған
Дем алу клапаны резервуар кеңістігінің атмосферамен байланысуы үшін
Мұнай базалары, АЭС және айдау станцияларында өткізгіштігі 600
Қазіргі уақытта тік болат резервуарлар үшін жоғары өтімділік
Клапан 2 кПа қысымға және 0,4 кПа вакуумға
Гидравликалық сақтандыру клапандары дем алу клапаны істен шыққан
Клапанға қату температурасы төмен сұйықтықтарды (дизельдік отын, глицериннің
Оттан сақтандырғыш клапандарды резервуар мен дем алу клапанының
1.8-кесте. Резервуар қондырғыларын ауыстыру жұмыстары
Орындалатын жұмыстардың атауы
Саны
Құрылғының атауы
Құрылғының маркасы
Клапандарды ауыстыру
2 дана Клапандар НКДМ-350
Өрт бөгеттерін ауыстыру 2 дана Өрт бөгеттері
Сфералық тығыны бар ысырмаларды ауыстыру 2 дана
Сфералық ысырма 30С964нж
Ду 500
Түптік тұнбалардың түзілуін алдын алатын
«Тайфун» құрылғысын орнату 1 дана Құрылғы «Тайфун-20»
Өрттік автоматиканы автоматты өрт сөндіру жүйесіне ауыстыру 1
Tank Radar деңгей реттеуші
1 дана Құрылғы Tank Radar
1.14 Резервуардың түбіндегі тұнбаларды сұюлтуға арналған «Тайфун-20» қондырғысы
Резервуардың түбіндегі тұнбалардың алдын алу және жою жұмыстарын
Резервуардың конструкциялық ерекшеліктері (понтонның болуы) бқл технологиялық процесті
Резервуардың түбіндегі тұнбаларды сұюлтуға арналған «Тайфун» құрылғысының резервуардағы
Мұнай резервуарларына қондырылатын "Тайфун" типті құрылғыларды саны мен
- РВС - 1000 резервуарына 1 "Тайфун -
- РВС - 3000 резервуарына 1 "Тайфун -
- РВС - 5000 резервуарына 1 "Тайфун -
- РВС -10000 резервуарына 1 "Тайфун - 20"
- РВС - 20000 резервуарына 1 "Тайфун -
- РВС - 30000 резервуарына 2 "Тайфун -
- РВС - 50000 резервуарына 2 "Тайфун -
Ақтау БМАС-да көлемі 5000 м3 болатын РВС типті
Соңғы үшжылдықта көлемі 5000 м3 болатын РВС типті
- Температураның төмендеуінен мұнай сапасының өзгеруі;
- мұнай құбырларында жөндеу жұмыстарынан кейін және мұнай
- резервуардағы түптік тұнбалардың әркелкі сұюлуы;
Қазіргі мұнай сақтау кезінде резервуар түбінде тұнбалардың түзілуіне
Мұнай сақтауға арналған резервуарларды пайдалану тәжірибесін ескере отырып,
Жарылыстан қорғалған «Тайфун» құрылғылары резервуардың бірінші белдеуінде орналасқан
Резервуарға «Тайфун» құрылығысын орнату алдында келесі дайындық жұмыстарын
1. Люк-лаз деңгейінен төмен резервуардағы мұнайды айдау. Люк-лазды
2. «Тайфун» құрылығысын дұрыс жұмыс жасауы үшін (қалақтың
3. Орнатылатын «Тайфун» құрылығысын құжаттарына сәйкес люк-лаз қақпағын
4. «Тайфун» құрылығысын пропеллер білігінің осін қақпақ тесігі
Қондырғыны онатуға дайын резервуар:
- корпусы бойынша тығыз;
- дем алу және сақтандыру клапандары тексерілген;
- технологиялық ысырмалары тексерілген;
- технологиялық құбырөткізгіштері және қабылдау-тарату патрубкаларында ағындылар болмауы
«Тайфун» құрылығысының жұмыс жасау режимі - үкдіксіз 20
1.9- кесте. «Тайфун» құрылығысының техникалық сипаттамасы
Параметрлер
«Тайфун-20»
құрылғысы
Пропеллердің максималды диаметрі, мм 600
Пропеллера адым, мм 500
Пропеллер қалақшаларының саны, дана 4
Пропеллердің айналу жиілігі, айн/мин 690
Көлденең жазықтықтағы пропеллер білігінің максималды бұрылу бұрышы, град
60
Жоғарыда көрсетілген бұрыш шегіндегі пропеллер білігінің бұрылу уақыты,
3,5
Тегіс тісті белдікті берілістің беріліс саны 2
Толқынды редуктордың беріліс саны 279841
МЕСТ 16921 бойынша дірілдің классы 2,8
Құрылғының нығыздамалырының ұстай алатын максималды қысымы, МПа
0,22
Пропеллер білінің берілетін максималды реактивті күш, Н
4200
Жиіліг 50 Гц үшфазалы желінің кернеуі, В 380
Құрылғының массасы, кг 500
1.3-сурет. «Тайфун-20» құрылғысының жұмысы кезіндегі РВС-5000 резервуарындағы
Статикалық электр тогының пайда болуын алдын алу үшін
РВС типті резервуар түбінің тұнбаларын сұюлту және жоюдың
1.15 TankRadar деңгей өлшегіші
Радарлы TankRadar REX деңгей өлшегіші резервуарлық парктарда
Барлық TankRadar REX деңгей өлшегіштері резервуарлық парктың Saab
TankRadar REX деңгей өлшегіштерінің негізгі артықшылықтары:
- есептеу дәлдігі ± 0,5 мм;
- термостабилизация және сандық қосымша қателіктерді болдырмайды;
- температура датчиктері деңгей өлшегішке тікелей қосылады;
- релелік шығыстар;
- микропроцессор көлем мен массаны тез есептеуге мүмкіндік
- жаңа патенттелген параболалық антенна өлшеу сапасын жақсартады;
1.4-сурет . TankRadar REX деңгей өлшегіші
TankRadar REX деңгей өлшегіші бірнеше типті антенналармен жабдықталады.
1.5-сурет . TankRadar REX деңгей өлшегішінің резервуарда орналасуы
TankRadar REX деңгей өлшегіші резервуардағы өнім көлемін электрондық
Деңгей өлшегіш резервуарда орнатылған анлогты немесе сандық қысым,
1.6 -сурет . TankRadar REX деңгей өлшегішінің басқа
1.13 Резервуарды күрделі жөндеуден кейін пайдалануға беру
Күрделі жөндеуден кейін резервуарды пайдалану беру жөндеу жұмыстарын
Жөндеу жұмыстарының түріне сәйкес келесі құжаттамалар:
- дефектілік ведомость;
- жөндеуге қажетті сызбалар;
- резервуарды жөндеу жұмыстарын жүргізу жобасы;
- метал, электрод және т.б. заттардың сапасын растайтын
- резервуарда конструкция элементтерін дәнекерлеу жұмыстарын жүргізген дәнекерлеушілердің
- резервуар түбінің, қабырғасының, төбесі мен понтонның
- резервуар түбінің, қабырғасының, төбесі мен понтонның
- жөндеу және дәнекерлеу жұмыстарын жүргізу журналы және
- егер жөндеу жұмыстары кезінде ауытқулар болған жағдайларда,
- понтон мен қабырға арасын өлшеу нәтижелері;
- понтон бағыттаушыларының тігінен орналасуын өлшеу нәтижелері;
- беріктікке және герметикалыққа гидравликалық сынау актісі:
- резервуар қондырғысын сынау актілері (клапандар, ысырмалар);
- резервуар көлемінің өзгеруіне байланысты жөндеу жұмыстарын өткізілгеннен
- жерлестірудің омдық кедергісін тексеру актісі;
- акт гидравлического испытания на прочность и герметичность;
Резервуарды пайдалануға қабылдау және беру туралы акт жасалады.
Жасалған резервуарды жөндеу жұмыстары және пайдалануға қабылдау және
1.16 Патенттік шолу
Артық қысымның пайда болуын болдырмау мақсатында резервуарда сәйкес
А.с SU 1337599 А1 4F 16K 17/19 Сақтандырғыш
Өнертабыс арматура құрылысының қондырғысына жатады және резервуарда төмен
1.7-суретте көрсетілген сақтандыру клапанының корпусында құйрықты осі бар
Жұмыс сенімділігін арттыру мақсатында остік каналда жылжымалы шток
1.7-сурет. Сақтандыру клапаны
1- корпус; 2- қақпақ; 3- саңлаулар; 4- тығынды
2 Есептік бөлім
2.1 Резервуардың қабырғасын берітікке есептеу
Шекті жағдайдағы резервуардың қабырғасының ең кіші жіберілетін қалыңдығын
(2.1)
мұндағы: - ең кіші жіберілетін
n1 - гидрoстатикалық қысым жүктелуі бойынша сенімділік коэффициенті,
- сақталатын өнімнің тығыздығы, кг/м;
Н - арын, м;
х - есептелетін деңгей мен түбінің арақашықтығы, м;
n2 - артық қысым және вакуум жүктелуі бойынша
Pu - артық қысымның нормативтік мәні, Па;
R - резервуар қабырғасының радиусы, м;
jc - жұмыс шартының коэффициенті, jc = 0.7
Ry - аққыштық шегі бойынша болаттың есептік кедергісі,
2.2 Резервуардың қабырғасын орнықтылыққа есептеу
Резервуардың қабырғасын орнықтылыққа есептеу келесі формуламен жүргізіледі:
(2.2)
мұндағы: және
және - сәйкесінше резервуар қабырғасындағы
Есептік осьтік кернеу келесі формуламен есептеледі:
(2.3)
мұндағы: n3 - өзіндік салмақ жүктелуі бойынша сенімділік
- резервуар жабының салмақ, Н;
- жоғары орналасқан қабырғалардың белдеулерінің салмағы, Н;
- қардың жабынға түсіретін жүктеменің нормативтік мәні, Н;
- вакуумның жабынға түсіретін жүктеменің нормативтік мәні, Н;
n2 - қардың жүктемесі бойынша сенімділік коэффициент, n2=l
Қардың жабынға түсіретін жүктеменің нормативтік мәні былай анықталады:
(2.4)
мұндағы: q – қарастырылатын аймақтағы 1 м2 жердің
u - қар салмағының резервуар жабынына өту коэффициенті,
ki – келтіру коэффициенті, ki=1.0.
Жоғары орналасқан қабырғалардың белдеулерінің салмағы келесі формуламен есептеледі:
(2.5)
мұндағы: а - номер (значение номера) последнего пояса,
h, - резервуар қабырғасының i-нші белдеудің биіктігі, h
- болаттың меншікті салмағы, Н/м;
Критикалық осьтік кернеу келесі формуламен есептеледі:
(2.6)
мұндағы: С - коэффициент, С=0,07
Е - болаттың қаттылық модулі, Е=2.06 105 МПа;
Резервуардың қабырғасындағы есептік сақиналық кернеу келесі формуламен есептеледі:
(2.7)
Рв - резервуарға түсіретін жел жүктеменің нормативтік мәні,
nв - жел жүктемесі бойынша сенімділік коэффициент, nв=0.5
b - резервуардың қабырғасының орта арифметикалық қалыңдығы, мм;
Вакуумның жабынға түсіретін жүктеменің нормативтік мәні:
(2.8)
мұндағы: Рвак - газды кеңістіктегі вакуумның нормативтік мәні;
Резервуарға түсіретін жел жүктеменің нормативтік мәні келесі формуламен
(2.9)
мұндағы: W0 – қарастырылатын аймақтағы жел қысымының нормативтік
К2 – жел қысымының биіктік бойынша өзгеруін ескеретін
С0- аэродинамикалық коэффициент, С0=0,8;
Резервуардың қабырғасындағы критикалық сақиналық кернеу келесі формуламен есептеледі:
(2.10)
мұндағы: Н – резервуара биіктігі, м;
b - резервуардың қабырғасының орташа қалыңдығы, мм.
Есептеулер әрбір белдеудің қалыңдығы бойынша жүргізіледі. Есептеулер нәтижесі
Алғашқы берілгендер:
Мұнай өнімінің тығыздығы, кг/м 900 (шикі мұнай)
Мұнай өнімінің құю биіктігі, м 10.87 (техн. карта
Резервуара радиусы, м 11.39 (жоба бойынша)
Аққыштық шегі бойынша болаттың есептік кедергісі, МПа 315
Резервуар жабынының салмағы, Н 224778 (жоба бойынша)
Қар жүктемесінің бойынша сенімділік коэффициенті 1.4 ҚМжЕ
Қар салмағының нормативтік мәні, Н/м2 700 ҚМжЕ бойынша
Қар жабынының өту коэффициенті 0.7 ҚМжЕ бойынша
Ki коэффициент 0.8 ҚМжЕ бойынша
Аэродинамикалық коэффициент 0.8 ҚМжЕ бойынша
Артық қысым мәні, кПа 2 (жоба бойынша)
Резервуардың газ кеңістігіндегі вакуумы, кПа 0.2 (жоба бойынша)
Резервуар түбінен есептік деңгейге дейінгі қашықтық, м 0.2
Жел жүктемесінің биіктік бойынша өзгеру коэффициенті 0.3 ҚМжЕ
Жел жүктемесінің нормативтік мәні, Па 380 ҚМжЕ бойынша
Белдеулер саны, дана 8 (жоба бойынша)
Қаттылық қабыртқаларының саны, дана 0 (жоба бойынша)
Бір қабыртқаның көлденең қимасының ауданы, мм2 0 -
Қабыртқалар арасындағы, мм 0 -
“Ақтау” БМАС-да РВС-5000 резервуарының қабырғасын беріктікке есептеу нәтижелері
Белдеу номері Белдеу биіктігі,
мм Белдеу ені,
мм
Құю биіктігі, м
Белдеудегі кернеу, МПа
Есептік кедергі, МПа
1
2
3
4
5
6
7
8 1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5 8.4
7.5
7.0
6.2
5.7
5.6
5.6
6.0 10.87
10.87
10.87
10.87
10.87
10.87
10.87
10.87 142.307
137.283
123.409
112.598
93.394
65.462
35.863
5.845 220.5
252.0
252.0
252.0
252.0
252.0
252.0
252.0
“Ақтау” БМАС-да РВС-5000 резервуарының қабырғасын орнықтылыққа есептеу нәтижелері
Белдеу номері
Осьтік кернеу
Сақиналық кернеу
Жалпы орнықтылық коэффициенті
Есептік кернеу,
МПа Критикалық кернеу,
МПа Критикалық кернеу,
1
2
3
4
5
6
7
8
1.556
1.622
1.617
1.704
1.733
1.642
1.521
0.299
10.692
9.171
8.278
6.747
5.770
5.584
5.584
6.552
0.599
0.599
0.599
0.599
0.599
0.599
0.599
0.599
1.432
1.432
1.432
1.432
1.432
1.432
1.432
1.432
0.567
0.598
0.616
0.674
0.721
0.715
0.693
0.625
Ескерту: Белдеудегі кернеу жұмыс жағдайының коэффициентін γс есепке
Бірінші белдеу үшін γс=0.7, қалған белдеулер үшін γс=0.8.
2.3 Резервуардың қалдық ресурсын есептеу
Резервуардың 1-ші белдеуі
Резервуардың қалдық ресурсын есептеу резервуардың 1-ші белдеуі бойынша
АЛҒАШҚЫ БЕРІЛГЕНДЕР:
Құюлулардың жалпы саны =2
Резервуар түбінен есептік деңгейге дейінгі қашықтық = 0.3
Резервуар радиусы = 11.380 м
Болаттық берітік шегі = 470.0 МПа
Кернеу шоғырының тиімділік коэффициенті = 3.0
Резервуар қабырғасының қалыңдығы = 0.0084м
Кернеу блогының уақыт периоды = 0.0076 год
Мұнай тығыздығы = 900.0 кг/м3
1=1 HMl= 0.7 НМА= 10.87
1=2 HMI= 0.7 НМА= 10.87
Резервуар толтыру циклының = 131.0 цикл в год
Коррозия коэффициенті = 0.205
Аққыштық шегі = 310.0 МПа
Салыстырмалы қысқару = 0.40
Пісіру кезінде сипаттмаларды жоғалтуларды ескеретін коэффициент =
ЕСЕПТЕУ НӘТИЖЕЛЕРІ:
Резервуардың қалдық жұмыс жасау мерзімі 7.03 жылды құрады.
3. ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
3.1. Инвестицияның экономикалық тиімділігі және қызметтердің принциптері
Кәсіпорынның инвестиция қызметі - оның жалпы шаруашылық қызметінің
Негізінен жалпылай алғанда, инвестициялар ақшалай қаражаттар, банк салымдары,
Инвестицияның финанстық анықтамасы - бұл табыс алу мақсатындағы
Инвестицияның экономикалық анықтамасы - негізгі капиталды техникалық қайта
Нарықтық экономикадағы инвестициялар ол қандайда бір тиімділік немесе
Инвестициялар дегеніміз - қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді
Венчурлы капитал, жоғарғы қатермен байланысты, қызметтің жаңа салаларында
Тура инвестициялар - тұрақтанған шаруашылық субъектілер, табысты шығару
Портфельді инвестициялар - портфелдер (әртүрлі инвестициялық құндылықтардың жинақталуы)
Аннуитеттер - тұрақты уақыт аралығы арқылы салымшыға алып
3.1.1. Экономикалық тиімділіктің есептеу негізі.
Өнімді шығару шығынды талап етеді. Сол жағдайда өнімді
Қоғамдық өндірісті жаңартуға бағытталған, шараларды іске асыру нәтижесіндегі
Экономикалық тиімділік белгіленген уақыт бірлігі (жыл) ауқымындағы алынған
Инвестицияның тиімділік есебі жобаланған капитал салымдарының алынатын экономикалық
Экономикалық тиімділікті есептеуде алғашқы мәліметтер ретінде ағынды және
Ағымды шығындар өнімді өндірудегі жанды және затталған жылдық
Өнеркәсіпті жаңартуға байланысты және оның экономикалық тиімділігі жоғарлатуға
1. Қандай қаржыландыру көздері болатын есептеп және шараларды
2. Шараларды жүргізу нәтижесінде алынатын экономикалық эффект қандай
3. Экономикалық эффект және қосымша шығындарды салыстыру арқылы,
3.1.2. Экономикалық тиімділік көрсеткіштері
Халықаралық жобалар негізделу практикасы бірнеше жалпылама көрсеткіштерді қолданады,
- ағымды таза бағасы;
- кірістің ішкі мөлшері;
- капиталды салымдардың өтелім периоды;
Таза ағымды көрсеткіші (Net Present Value of Discounted
Келтірілген таза баға (кірістің таза келтірілген шамасы) келешектегі
(3.1.)
мұнда: NPV- келтірілген таза баға;
Rt - t жыл ішіндегі жобадан кіріс
С - ішіндегі жобаға шығатын шығын;
i - дисконт мөлшерлемесі;
n - жоба өмір кезеңінің жыл шамасы.
Тиімділіктің ішкі коэффициенті (Internal Rate of return -
Капиталды салымдардың қайта оралу периоды (Pay - back
Уақыт факторын есепке алмай, яғни алынатын кірістің тең
(3.2.)
мұндағы: ТОК - өтімділік уақытың жеңілейтілген көрсеткіші;
k - инвестиция мөлшері;
Пр - әр жылдың кірістің мөлшері.
Таза кіріс тұрақсыз келген жағдайда, кіріс шамасы инвестиция
Өнеркәсіптің дағдарыс нүктесі немесе залалсыздық нүктесі (тиімділік табалдырығы).
Залалсыздық анализінің негізі залалсыздық графигінде толығымен ашылады. Бұл
Шығару көлемі нөлге тең болған жағдайда, жиынтық шығындар
Жиынтық кіріс түзуі жиынтық шығыс түзулерінің қиылысуы ТБ
3.1.3. Өндіріс шығын және өнімнің өзіндік құны
Шығындар, өндіріс шығыны және өзіндік құндар негізгі экономикалық
Ұдайы өндіріс жағдайына қарай шығындар үш түрге бөлінеді:
- өзіндік құнын құрайтын өнімді өндіруге және таратуға
- өнеркәсіпті жаңартуға және кеңейтуге шығындар. Ереже түрінде
- мәдени-шаруашылық, құрылыстық-тұрмыстық және осыларға ұқсас қажеттілік шығындары.
Өнімнің өзіндік құнына, өнімді өндіру үрдісіндегі қолданатын табиғи
Өнімнің өзіндік құнын құрайтын шығынның құрылымы және құрамы:
1. Материальдық шығындар (шикізатқа және негізгі материалдар, отын,
2. Еңбек ақысы;
3. Әлуметтік қажеттіліктерге аударым;
4. Амортизация;
5. Ағымды жөндеуге шығындар;
6.Тағы басқа шығындар;
3.1.4. Негізгі өндірістік қорлар.
Айналым қаражаттары және финансттік активтер, т.б. айналымнан тыс
Негізгі қаражаттар - ұзақ уақыттағы қызметі бар, материалдық
Негізгі қорлар өндіру үрдісінде (процессінде) жайлап тозады және
Негізгі қорлар екіретті тозуға шалдығады:
- Физикалық
- Орынсыз (моральді)
Физикалық тозу - уақыт өту аралығында өзінің алғашқы
Моральді тозу, негізгі қорлардың басынан өткеретін, техникалық прогресстегі
Бірінші түрінде халықтың еңбек өнімділігінің жоғарлауы нәтижесінде оларды
Моральді тозудың екінші түрінде жұмыс істеуші негізгі қорлардың
Машиналарды және механизмдерді шамаға сай қолдану моральді тозу
Моральді тозудың екінші түрінің төмендеу әсерінің негізгі түрі,
Қондырғыларды жаңғырту көп жағдайда саластырмалы аздаған шығындарда машиналардың
Қондырғыларды жаңарту көп жағдайда олардың капиталды жөндеумен бірге
3.1.5. Амортизацияның негізгі қорлары
Амортизация, тозу шамасына қарай оны өндірілетін өнімге ауыстыру
Амортизация өнеркәсіптік өнім өндіру шығындарында мұнай шығаратын өнеркәсіпте
Амортизация мөлшерінің техникалық-экономикалық негізі өнеркәсіптің қорлы салаларында маңызы
Амортизациялық периодты анықтауда кейбір техникалық және экономикалық факторларды
Амортизацияның жұмыс істейтін мөлшерінде моральді тозудың екінші түрі
Негізі қорлардың кей түрлерін қолдану ерекшеліктері, түзету коэффициенттерін
Амортизация аударылымының жалпы мөлшері екі бөліктен тұрады:
- бөлшектеп қайта тұрғызу (капиталды жөндеу және жаңғырту);
- толық қайта тұрғызу (реновация);
Негізгі қорлардың кей түрлері толық қайта тұрғызуға тек
Амортизациялық аударылым барлық негізгі қорлардың жұмысына барлық енгізілген
3.2. Капиталды салымдарды есептеу
Жобаның бұл бөлімінде мұнай айдаушы “Ақтау” станциясының негізгі
БМАС объектілерінің құрылыс құны сметалы бөлімінде анықталады. Сметалар,
Жиынтық сметаның есебі бойынша, БМАС құрылысындағы капитал салымдарының
Негізгі өндірістік мағынадағы объектілер көбіне капиталды мөлшерлі элементтер
3.1-кесте. Өндірістік құрлыстағы капиталды салымдарының құрылымдық құрамы.
Жұмыс аты,
шығындары Шығын мөлшері
млн. теңге пайыз %
1. Құрылыс жұмыстары
2. Монтажды жұмыстар
3. Қондырғылар
4. тағы басқа
Барлығы: 549,14
43,2
140,86
16,35
749,55 73,3
5,7
18,8
2,2
100
Жылдық өндірістік шығынды есептеу БМАС бойынша эксплуатациялық шығындар
3.3.Еңбек ақыға есептеулер
Олар еңбек ақы қорына 22,5%, 21% - әлеуметтік
10% жұмысшы өзінің зейнетақы қорына салуы тиіс.
26,88 млн теңге · 0,225= 6,05 млн теңге.
3.3.1.Амортизация аударылымы
Амортизациялық аударылым мөлшері негізгі қорлар құнының аударылымы жұмыс
Амортизация мөлшері - амортизацияның жылдық мөлшерінің өнеркәсіптік қорлар
(3.3)
мұнда: На - амортизация мөлшері.
Амортизация аударылым есебі төмендегі кестеде келтірілген.
3.3.2. Еңбек ақы
3.2-кесте. Штаттық кесте
Қызмет атаулары Штат
бірлік шамасы
1. Ауысым бастығы
2. Бастық орынбасары – құрылыс экспуатациясының
бас инженері
3. Бас инженер – энергетик
4. КИПиА бойынша бас инженер
5. Химанализдың лаборанты
6. Жұмыс жүргізуші – хатшы
7. Қоймашы – комендант
8. Жүргізуші
9. Қондырғы – операторы (щиттегі кезекші)
10. Зат операторы
11. КИПиА
12. Электр қондырғыларына қарайтын электромонтер
13. Технологиялық қондырғылар, сумен қамтамасыз
ету және канализация, жылумен қамтамасыз ету
және желдеткіш қызмет көрсететін слесарь
14.Өндірістік бөлмелерді жинаушы
15. Артық жұмысшы
Барлығы: 1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
2
4
1
1
28
Еңбекақының жылдық қоры орташа айлық ақы және жұмысшылар
80 мың теңге · 28 · 12=26,88 млн.
3.3.3. Жөндеу қоры
“ҚазТрансОйл” АҚ-ның батыс филиалы жүйесіндегі жүргізілетін жөндеуге, техникалық
749,55 млн теңге · 0,054 = 40,47 млн
3.3.4.Энергетикалық шығындар
Электроэнергия ақысы БМАС шығынының негізгі статьясы болып табылады.
Мұнай тасымалдаудағы энергетикалық шығындар меншікті энергошығындар, эксплуатациялық бөлімше
16 млн тонна · 100км · 16,4 квт.сағ/1000
Мұнайды айдауда оны қыздыру қажет болғандықтан, қыздыру пештерін
Жылдық құнын: 0,8 тонна/сағ · 24357 · 11,5
3.3-кесте. Амортизация аударылымы
Объек атауы Сметалық
құны Амортизация мөлшері
% млн.теңге
1.Ғимараттар, қондырғылар,
резервуарлы парк, ішкі құбырлар
2. Сораптық қондырғылар
3.Жылутехникалық қондырғылар
4. Т.б. қондырғылар
5. Су құбыры, канализация
жылу жүйелері
Барлығы: 598,6
30,0
30,0
80,86
10,0
749,55 8
20
15
10
7
8,96 47,89
6,0
4,5
8,09
0,7
67,18
3.3.5.Табиғи азаю
Мұнайдың табиғи азаюын есептеу, 1995 тасымалдау, жіберу және
16 млн тонна · 0,00015 · 18,0 мың
3.3.6. Тағы басқа шығындар
Басқа да шығындарға жоғарыда аталып өтілгендерге кірмейтін барлық
(26,88+6,05) млн теңге · 0,25 = 8,23 млн
Жыл бойынша айдауға ұсынылған көлем келесі түрде таратылады
(инвестор уақытында 6 жыл)
Инвестжоба жылы 1 2 3 4 5 6
Жылдық айдау көлемі 14 14 16 16 18
Энергошығындар және табиғи азаю – ауыспалы шығындар айдау
Шығын статъялары бойынша эксплуатациялық шығындарды жылдар бойынша инвестжоба
3.4 Жылдық эксплуатация шығыны
3.4-кесте. Жылдық шығыны
Инвестжоба жылдары
Шығын статьялары 1 2 3 4 5 6
1.Еңбек ақы
2. Еңбек ақы салымдары
3.Амортизация аударылымы
4. Жөндеу қоры
5. Энергетикалық шығын
дар
6 Табиғи шығын
7. Т.б. шығындар
Барлығы:
6,05
67,18
40,47
158,95
37,8
8,23
345,56
26,88
6,05
61,16
36,84
158,95
37,8
8,23
335,91 26,88
6,05
55,68
33,54
170,4
43,2
8,23
343,98 26,88
6,05
50,69
30,54
170,4
43,2
8,23
335,99 26,88
6,05
46,15
27,8
181,84
48,6
8,23
345,55 26,88
6,05
42,01
25,31
181,84
48,6
8,23
338,92
3.5. Айдау тарифын есептеу
Эксплуатациялық шығындар кіретін кіріс негізінде, 1 тонна мұнай
Жылдақ кіріс
D=EH·KB·KH+Э
мұнда: EH - капсалымдар тиімділігінің коэффициенті (0,15);
KB - капсалымдар, млн теңге;
KH - кіріс салығын есепке алатын, коэффициент 30%
Э -– жылдық эксплуатациялық шығындар
Бір тонна мұнайды айдау тарифы құрайды.
(3.5.)
мұндағы: Q - айдау көлемі
Бұл екі көрсеткішті жыл бойынша есептейміз де кестеде
3.5-кесте. Айдау тарифын есептеу
Көрсеткіш атауы 1 2 3 4 5 6
1. Жылдық қор
млн теңге
2. Тариф
теңге/тонна 506,22
36,16 496,58
35,47 504,65
31,54 496,66
31,04 506,22
28,12 499,59
22,75
Кірісті есептеу.
Кіріс =Айдаудан келетін кіріс - Эксплуатациялық шығындар
П1=506,22-345,56=160,66
П2=496,58-335,91=160,67
П3=504,65-343,98=160,67
П4=496,66-335,99=160,67
П5=506,22-345,55=160,67
П6=499,59-338,92=160,67
Кіріс салығы 30% құрайды. Инвестжобаның барлық жылдары бойынша
Күтіліп отырған ақша қаражаттарының таза ағыныдарын есептейміз: (КОАҚТА)
КОАҚТА төмендегідей формуламен анықталады:
КОАҚТА=ЧП – КВ - Ажыл
КОАҚТА1=112,47-749,55+67,18=-569,9
КОАҚТА2=112,47-569,9+61,16=-396,27
КОАҚТА3=112,47-396,27+55,68=-228,12
КОАҚТА4=112,47-228,12+50,69=-64,96
КОАҚТА5=112,47-64,96+46,15=-93,66
КОАҚТА6=112,47-42,01=154,48
Инвестициялық жобаның таза ағымды құны күтіліп отырған ақша
(3.6.)
ТАҚ (13%)
ТАҚ1=-504,33
ТАҚ2=-350,68
ТАҚ3=-201,88
ТАҚ4=-57,48
ТАҚ5=-82,88
ТАҚ6=136,70
ТАҚ(18%)
ТАҚ1=-505,85
ТАҚ2=-335,82
ТАҚ3=-193,32
ТАҚ4=-55,05
ТАҚ5=-36,82
ТАҚ6=105,21
ТАҚ(23%)
ТАҚ1=-463,33
ТАҚ2=-261,93
ТАҚ3=-122,59
ТАҚ4=-28,38
ТАҚ5=23,26
ТАҚ6=11,13
3.6. Өнімділік уақыты
Инвестициялық жоба үшін өтемділік уақыты, жоба бойынша ақшалай
(3.7.)
3.7. Залалсыздық нүктесі
Залалсыздық нүктесі - жиынтық кіріс жиынтық шығысқа тең
(3.8.)
мұнда: F – тіркелген төлемдер, млн теңге
Ц – есептеу тарифы, теңге
V – меншікті ауыспалы шығындар, млн теңге
Тб=227,63 млн теңге/36,16-8,42 = 8,2 млн теңге
4. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ
Еңбекті қорғау жұмыс процессінде жұмысшылардың өмірі мен денсаулығының
Резервуарды және резервуарлық парктарды пайдалану барысында еңбекті қорғауға
Резервуарларды қауіпсіз пайдалану келесі шаралармен қамтамасыз етіледі:
- резервуарларды автоматика және бақылау құралы, сондай ақ
- жабдықтар мен құралдарда жұмыс жасау үшін қоршаулы
- резервуарды жөндеу жұмыстарын өткізген кезде, оны газсыздандыру
Еңбектің қалыпты санитарлық - гигиеналық жағдайын қамтамасыз ету
- кіші архитектуралық шамалар қалдырылған демалыс алаңдарын орналастыру;
- көмбелерден өту үшін өткел – баспалдақтар орнату;
- асфальтбетонмен қапталған ені 1,0 м тротуар салу;
- жолдың құлама жарларына баспалдақ орнату;
- құрылыс жоқ аймақтарда ағаштар мен бұталар отырғызу,
Техникалық қондырғылады найзағайдан қорғау РД 34.21.122-87 «Ғимараттар және
- резервуарлар төбесіне және келтіру ыдыстарында қондырылған стрежиді
- қондырғы төбесіне жабылған найзағай қабылдағыш тормен;
- қондырғыларды жерге қосумен.
4.1 Өндірістік санитария
Өндірістік санитария дегеніміз - зиянды факторлардың еңбекерлердің денсаулығына
Зиянды факторларға ұзақ уақыт әсер етуі нәтижесінде еңбеккерлерді
БМАС-сы әкімшілік-тұрмыстық зонасымен қамтамасыз етілген, яғни бас мамандардың
Ашық ауада жүргізілетін жұмыстар бойынша күн сәулесінен сақтану
БМАС-ның алаңын жылумен қамтамасыз ету көзі – меншікті
Жылу өндіру қазандықтары бар жылыту блогы ғимраттар мен
Технологиялық қажеттер үшін (мұнай жылу алмастырғыштарға қыздыру) жылу
Күтім көрсетуші персонал тұрақты отырмайтын орындар ауа температурасын
Санитарлық және технологиялық нормалармен қабылданған метеорологиялық жағдайларды және
Байланыс торабы бар қызмет корпусында вентиляция жүйесі қарастырылады.
Отындық сорап орнында таратқыш механикалық вентиляция (сағатына 8
Жарық көзі ретінде люменесценттік лампалар және қыздыру лампалары
Басқару жүйесі қалқанның әртүрлі секцияларынан қоректенетін күзет және
Көше, үй және арнайы киім гардеробтары арнайы шкафтармен
4.1.1 Қауіпті және зиянды өндірістік факторлар сараптамасы
Резервуарды және резервуарлық парктарды пайдалану барысында келесідей қауіпті
- жарылыс қауіпті ортаны пайда болуы;
- жұмыс алаңы газдануы;
- статикалық электр тогының жоғарғы мәні;
- жұмыс ортасының температурасының жоғарғы немесе төменгі мәні;
- жұмыстарды биіктікте орындау;
- жұмыс ортасының жеткіліксіз жарықтануы;
- электр тогының адам денесіне әсері;
- жоғарғы немесе төменгі ауа ылғалдылық;
«Ақтау» бас мұнай айдау станциясында (БМАС) жұмыскер адамдардың
- ауа райы (жылулығы жазғытұрым және
- электр энергиясын тұтынатын барлық құрал-жабдықтар, яғни жұмыскерлерді
- өртке қауіпті құрылыстар мен жүйелер: станцияда дәнекерлеу
- өндірістік қондығылардан пайда болатын шулар мен дірілдер:
- резервуарларды күрделі жөндеу және тазалау кезіндегі мұнайдың
- барлық жұмыс істеп тұрған сораптық агрегаттардың біліктері,
- БМАС-сы тәулік бойы жұмыс істейтін мекеме болғандықтан
- егерде өндірістік кеңселер қыс мезгілінде жытылмайтын болса,
- психофизиологиялық факторлар.
4.1.2 Өндірістік жарықтандыруды ұйымдастыру және есептеу
"Ақтау" бас мұнай айдау станциясында ішкі жұмысты (U=220B),
Жарықтандыру торабы тоқ күшіне байланысты, қуаттың жоғалу мүмкіндігі
Жарықтандыру торабын КЗ тоғынан қорғау автоматты сөндіргілер арқылы
Есептеу үшән қарастырылып жатқан жобадағы жағдай үшін прожектордың
Формулаға келтірейік.
мұнда
Берілген нормаланған жарықтандыруды болдыру үшін
Еn=5лк
Прожекторлар тобының ықпал ету бұрышы 0
Барлығы, әрбір мачтада прожектор қондырылуы
Р=60000:40000=1,5
4.1-кесте. Қолайлы жарықтандыру кестесі
Прожектор мачталар
Мачтадағы есептеу нүктелеріне дейінгі ара қашықтық Иілу бұрышы
Ө=100 Ө=120 Ө=150
А Б В Г А Б В Д
М1 170 210 250 240 1,1 0,4 0,2
М2 170 140 120 185 1,1 1,1 1,7
4.2 Техника қауіпсіздігі
4.2.1 Резервуарда технологиялық операцияларды орындау кезіндегі қауіпсіздік шаралары
Резервуар паркінің жұмысшы персоналы апаттық жағдайларда, өрт кезінде,
Әрбір резервуарда резервуарлық парктың технологиялық сұлбасында көрсетілген, корпусында
Резервуарларды паркты қауіпсіз пайдалану келесі ережелерге сәйкес жүргізілуі
- резервуарларды автоматика және бақылау аспаптарымен, өрт сөндіру
- жабдықтар мен аспаптарға қызмет көрсету үшін қоршауы
- резервуарға жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде оны бөлшектеу
Пайдалану барысында манометрдің орнында және жөндеуден өткендігін және
4.2.2 Резервуарды жөндеу жұмыстары кезінде қауіпсіздікке қойылатын талаптар
Құю-төгу операциялары орындалып жатқан резервуарда жөндеу жұмыстарын жүргізуге
Резервуарларды тазалау жұмыстары тек тәуліктің жарық уақытында ғана
Технологиялық үрдістің барлық кәсіптері мен жұмыстары бойынша жөндеу
Дәнекерлеу-монтаждау жұмыстарын жүргізгенде дәнекерлеушi арнайы киiм мен аяқ
Жұмыстарды өткiзу кезiнде ескертетiн белгiлердi орнату керек. Айнымалы
4.3 Өрт қауіпсіздігі
4.3.1 Резервуарды пайдалану кезіндегі өртке қарсы іс-шаралар
Резервуарлық парктар және жеке тұрған резервуарлар келесі кестеде
4.2-кесте. Резервуарлық парктағы өрт сөндіруге арналған алғашқы құралдардың
Қорғалатын объекттің атауы Ұнтақты өртсөндіргіштер, дана Құмы бар
Мұнай резервуарларының тобы:
- 2 резервуар;
- 4 резервуар;
- 6 резервуар;
2
4
6
1
2
2
2
4
6
2-ден кем емес
3-тен кем емес
4-тен кем емес
Өрт сөндірудің принциптік схемасы мынандай:
Резервуарда өрт пайда болған жағдайда өрт датчигі көбікпен
Көбік жасағыштың ерітіндісі өрт кезінде мөлшерлегіш-сорғының көмегімен автоматты
1. Көбікпен сөндіру және салқындату сорғы бекеті:
- 4 АМ 250 S 4, № 75
- 4 АМ 280543, N = 110 кВт
ағыс күші 80-65 м, өнімділігі 220-380 м/сағ 1
- 4 АМ 112 М4 № = 5,5
2. Сыйымдылығы 700 м3 өртке қарсы су қоры
3. Өртке қарсы су желісі мен ерітінді желісінің
4. Сөндіру объектілерінде тұрақты қондырылған көбік генераторы.
5. Өрт сөндірудің автоматты жүйесі.
Өртке қарсы резервуарларды сумен толтыру үшін қолданыстағы тарамдарға
Өртке қауіпті орындарда автоматты, қолмен тартылатын өрт дабыл
БМАС-ның өрт сигнализациясының жүйесі ретінде «SIEMENS» швейцарлық фирмасы
- қабылдау пультінен BMZ-350;
- автоматты жылулық өрт дабыл қаққыштары WDM 215;
- автоматты түтіндік өрт дабыл қаққыштары ORM 130;
- қолмен басқаратын өрт дабыл қаққыштары, FT 513
- жарылыстан сақтандырылған автоматты өрт дабылқаққыштары ORM 130
БМАС алаңында өртке қарсы қажеттіліктер үшін ескі су
Алаңда көбік жасағыштың 100% қоры қарастырылған. Өртке қарсы
Жөндеу учаскесінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жауапкершілік жөндеу
- жұмысшыларды олардың жұмыс орындарында өрт қауіпсіздігінің арнайы
- өрт техникасы мен колоннада тұрған бастапқы өрт
- байланыс құралдарының бар болуын, түзулігін және тексерілуін
- жолдардың өтпелердің және өрт техникасының учаскеге баратын
- ведомстволық өрт бөлімшелерін апат кезінде өрт болғанда
Жөндеу учаскелерінде өртке қарсы талаптардың сақталуына бақылауды күзет
- жөндеу учаскесін тұзу өрт сөндіру құралдармен қамтамасыз
- жолдардың, өтпелердің және өрт техникасы үшін кірме
- жұмыс орындарында өрт қауіпсіздігі шаралары бойынша нұсқамалывқтың
Күзет (ӨБ) бөлімшелерінің жөндеу учаскелерінде өртке қарсы жай-күйді
Өрт шыққан жағдайда жұмыс жүргізушісі (шебер):
- өрт шыққан жерге (ӨБ) жасағын (қажет кезінде
- жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде ықтимал апаттарды жою
4.3.2 Резервуар мен резервуар қондырғыларын пайдалану кезінде жарылыстың
Жарылыс қауіпті элекрлік жабдықтар жарылыстан қорғалып орындалған болуы
Объектілердің жарылыс, өрт-жарылыс және өрт қауіптілігі категориясы және
4.3-Кесте. Объектілердің жарылыс, өрт-жарылыс және өрт қауіптілігі категориясы
Алаңдар мен қондырғылар атауы Өндіріс-
те қолданы-латын заттар РНТБ 01.94 бойынша өрт, өртжарылыс
Газ үлестіру станциясы (ГҮС) отындық газ А В-1а
Дренаждық жүйе конденсат- ты газ А В-1а ІІА-Т2
Одоризация жүйесі одорант А В-1а ІІА-Т1
Найзағайдан сақтандыру жүйесі РД 34.21.122-87 “Ғимараттар мен құрылыстарды
- резервуар төбесінде және дренаждық ыдыстарда сырықтық найзағайды
- құрылыс шатырында жабылған найзағай қабылдайтын тормен;
- қондырғыларды жерлестірумен.
Статикалық электрден құбырды сақтандыру үшін олардың металл корпустары
БМАС-ның территортясында келесі байланыс және дабыл қағу түрлері
- автоматты телефонмен байланыс;
- радиофикация;
- тура диспетчерлік байланыс;
- қатты дауыстайтын іздестіру байланысы;
- өртте дабыл қағу;
- периметрлік күзет дабыл қағу.
Резервуарлық парк ішінде жөндеу жұмыстарына МЕСТ 12.1.018 ,
Резервуарда жөндеу жұмыстарына жарқыншақ болдырмайтын мыспен қапталған құралдар
Өрт қауіпсіздігіне сәйкес жасалған статикалық электр тогынан сақтандыру
Резервуардағы барлық қозғалмалы бөлшектер жарқаншақ түзбейтін материалдан жасалуы
Қатты жел немесе жаңбыр, қар кезінде электр дәнекерлеу
Резервуар ішіндегі от жұмыстары люктің ашық жағдайында жүргізілуі
Дәнекерлеу жұмыстарына жерсіздендірілмеген немесе бұзық құралдарды пайдаланыуға тыйым
5. Қоршаған ортаны қорғау
Табиғат пен оның байлықтары Қазақстан Республикасының халықтарының өмірі
Мұнай айдау кәсіпорындарындағы жер қойнауларын және қоршаған ортаны
Резервуарлық парк аумағында қоршаған орта деп резервуарлар орналасқан
Атмосфераның ластану қауіптілігі айдау барысында мұнай қалдықтарын тастаудан
Табиғатты қорғау шараларына қоршаған ортаға кері антропогенді әсерді
Техника қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау бойынша ережелері:
1. Магистралды мұнай тасымалдау кәсіпорнының қоршаған ортаны қорғау
2. Магистралды мұнай тасымалдау кәсіпорындарында басшылықпен табиғат қорғау
3. Қызметі қоршаған ортаны қорғаумен байланысты магистралды мұнай
4. Экологиялық заңнамаға сәйкес ММҚ кәсіпорындарының табиғи қорларды
- қойылатын белгіленген экологиялық талаптарды, қолданыстағы стандарттарды, пайдалану,
- табиғи қорларды тікелей мақсатында және оларды беру
- шаруашылық және басқа қызметке қоршаған ортаның техникалық
- берілген табиғи қорларды үнемдіының бұзылуына жол бермеу;
- берілген тәртіппен қоршаған ортаны қорғау және табиғи
- табиғи қорларды пайдалануға, қоршаған ортаның ластануына және
- қоршаған ортаны қорғау саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге
Қазақстан Республикасы заңнамасымен көзделген басқа да
5. ММҚ кәсіпорындары мыналар үшін лицензия ресімдеуі тиіс:
- заңнамаға сәйке,с табиғи қорларды пайдалану;
- ластаушы заттарды қоршаған ортаға шығару және тастауды
- өндіріс және тұтыну қалдықтарын көму және сақтау.
Табиғи қорларды пайдалану және қоршаған ортаны қорғау жөніндегі
6. Мұнайды магистральді тасымалдайтын құбыр арқылы тасымалдайтын кәсіпорындар
Табиғатты пайдалануға берілген рұқсат келесілерді қамтиды: табиғи қорларды
Рұқсат қоршаған ортаны қорғау саласында арнайы уәкілдік берілген
7. ММҚ кәсіпорындарында қоршаған ортаның өндірістік мониторингісін жүргізу
- жүзеге асырылатын шаруашылық қызметтің қоршаған ортаға әсер
- өндірістік мониторинг үшін пайдаланылатын өлшеу құралдарының стандарттау
- өндірістік мониторинг деректері мен қоршаған ортаға әсер
8. ММҚ кәсіпорындары жыл сайын қоршаған ортаны қорғау
9. Қызметтің экологиялық қауіпті түрлерімен айналысатын мұнайды магистральдік
10. МЕСТ 17.00.04 талаптарына сәйкес ММҚ объектілері үшін
11. ММҚ кәсіпорындарында ластаушы заттарды, өндіріс қалдықтарын шығару
12. Экологияға әсерін тигізетін мұнайды магистральді құбыр арқылы
Қоршаған ортаға әсер етуді бағалау нәтижелері жоба алдындағы
Қоршаған ортаға әсер етуге баға беруді жүргізудің тәртібі
13. ММҚ объектілерін салу және қайта құру жобалары
14. Магистральді мұнай құбырлары объектілерімен ғимараттарын салу және
15. Мұнай магистральді құбыр арқылы тасымалдайтын объектілер мен
16. Мұнайды магистральдік тасымалдау кәсіпорындарында қоршаған ортаны қорғау
Өндірістік бақылау заңнамамен бекітілген тәртіппен әзірленген және бекітілген
17. ММҚ объектілерін пайдалану, техникалық күтім жасау және
18. ММҚ кәсіпорындары апаттардың алдын алу және апаттардың
19. ММҚ объектілеріне қазіргі заманғы табиғатты қорғау ғимараттары,
20. ММҚ кәсіпорындары табиғи қорларды пайдалану төлемін, қоршаған
21. ММҚ объектілерінде жұмыс жүргізетін мердігерлер өздері орындайтын
22. Мұнайды магистральді құбыр арқылы тасымалдайтын кәсіпорындардың қоршаған
Резервуарларды пайдалану барысындағы қоршаған ортаны қорғау шараларына келесілер
- қоршаған ортаны қорғауға байланысты қабылданған стандарттар мен
- атмосфера, су және жер бетінің ластану деңгейін
- қатты қалдықтардың территориядан уақытылы шығарылуын және утилизациялануын
- қоршаған ортаны ластануынан болған салдарды уақытылы жою;
- табиғи ресурстарда тиімді пайдалну.
5.1 Ауа кеңістігін ластау көздері
Мұнайды қабылдау-айдау кезінде жеңіл бөлшектерді жоғалту шығынын қысқарту
Ауаға улы заттар бөлу есебі РД 17-89 «Мұнай
Атмосфераны негізгі ластау көздерінің бірі - резервуарлық парк
Газдық кеңістіктегі температуралық тербелістерді азайту үшін резервуарларды күн
Резервуарлардан басқа, ауаны ластандырушылар көзі болып келесі қондырғылар
Авария жағдайында мұнай қоршалған аймаққа жайылғанда улы заттар
- өнімнің булану алаңы, м2 – 8150;
Мұнай көпқұрамды сұйықтыққа жатады және шамадағы және қош
5.2 Ауа кеңістігін ластаушы заттарды есептеу
Мұнай және мұнай өнімдерінің жоғалулары оларды тасымалдау кезінде
Мұнай және мұнай өнімдерінің жоғалулары екіге бөлінеді. Олар:
Кіші тыныс алудан болатын жоғалулар мұнай және мұнай
Бұл жоғалулар үлкен экономикалық шығындарға әкеліп қоймай атмосфераны
Резервуардағы кіші тыныс алудан болатын жоғалтулар көлемін есептеу
Алғашқы берілгендер:
Резервуар РВС – 5000 м3;
Сақталатын мұнай өнімі - бензин
Резервуардың толтырылуы дәрежесі – 0,5;
Қайнау температурасы: tн.к. = 46оС;
Атмосфералық қысым: Ра = 105Па;
Рейд бойынша қаныққан булардың қысымы: Рру = 0,6
Резервуардағы газ кеңістігінің минималды температурасы: tгmin = 12oC;
Резервуардағы газ кеңістігінің максималды температурасы: tгmax = 40oC;
Бензиннің жоғарғы қабаттарының минималды температурасы:
Бензиннің жоғарғы қабаттарының максималды температурасы:
Есептеулерді В.А.Бунчук формуласы бойынша жүргіземіз:
Р1 ≈ Р2 ≈ Ра деп қабылдаймыз
Бензиннің жоғарғы қабаттарының температурасы (tв.с.п.min және tв.с.п.max) бойынша
Ру1 = 0,027 МПа = 0,27 ∙ 105
Ру2 = 0,04 МПа = 0,4 ∙ 105
Бензин буларының орташа көлемдік концентрациясын анықтаймыз:
3. Бензин буларының молекулярлық салмағы:
Мб = 60 + 0,3tн.к. + 0,001t2н.к. =
= 60 + 0,3 ∙ 46 + 0,001
4. Газ кеңістігінің көлемі:
V = 5000 ∙ 0,5 = 2500 м3
5. Газ кеңістігінің абсолют температурасы:
Т1 = 273 + 12 = 285 К
Т2 = 273 + 40 = 313 К
6. Анықталған мәндерді В.А.Бунчук формуласына қойып, резервуардағы кіші
Резервуардағы үлкен тыныс алудан болатын жоғалтулар көлемін есептеу
Үлкен тыныс алудан болатын жоғалтуларды есептеулерді кіші тыныс
Есептеулерді келесі формула бойынша жүргіземіз:
Сыйымдылықты пайдалану коэффициенті Кv = 0,83 бойынша айдалатын
Vб = 5000 ∙ 0,83 = 4150 м3
Газ кеңістігіндегі бензин буларының орташа көлемдік концентрациясы:
мұнда Ру = 0,0335 МПа = 0,335 ∙
tсрв.с.п = 18оС - бензиннің жоғарғы қабаттарының орташа
Газ кеңістігінің абсолют температурасы:
3. Анықталған мәндер бойынша үлкен тыныс алудан болатын
Есептеулер нәтижесі бойынша жоғалтулар көлемі жалпы мұнай өнімінің
Егер бір жылда резервуардың орташа толтыру-босатулар циклының саны
5.3 Мұнай және мұнай өнімдерінің булануынан болатын жоғалтуларды
Мұнай және мұнай өнімдерінің булануынан болатын жоғалтуларды азайтуға
5.1–кесте. Мұнай булануынан болатын жоғалтуларды азайтуға арналған техникалық
Техникалық құрал Жоғалтулардың азаюындағы тиімділік көрсеткіші, %
1. Қалқымалы қақпақтар, понтондар (қолданылатын нығыздаушы тығынның түріне
2. Газ теңгеруші жүйе
3. КДС типті дем алу клапандары
4. Диски – шағылтқыштар (резервуар көлеміне байланысты)
5. Резервуардың сырлануы:
- 2 жыл пайдалануға дейін;
- 2 жылдан 4 жылға дейін 8095
40
3
1530
7
3
Резервуардағы жоғалуларды азайту үшін келесі шаралар жүргізіледі:
- мұнай және мұнай өнімдерін қалқымалы қақпағы, яғни
- газ кеңістігінің есептік қысымын көтеру;
- стационарлы қақпақты резервуарлар толтыруды максималды жоғарғы деңгейге
- бірдей мұнай өнімдері бар резервуарларды бір резервуарлық
- резервуарларды ашық түсті түстерге бояу;
Әдетте резервуарлардың ішіне жылу жіберуді азайтатын алюминийлі немесе
Ауаға улы заттарды бөлуді төмендету комплексті жоспарлау және
Технологиялық шаралар келесі шешімдерді қарастырады:
- жабдықтарды кептіру кейіннен мұнайды резервуар паркіне айдайтын
- технологиялық құбыр желілері айырғыш қосындылар саны аз
- аралықтар төмен тіреуішке орналастырылған, бұл олардың жағдайын
- резервуарларды тасып кетуден сақтау үшін деңгей шамасының
5.4 Су кеңістігін қорғау
Жет беті және жер асты суларын ластауы мүмкін
- тұрмыстық ағын сулар;
- резервуар паркінің қоршалған аймағы мен технологиялық жабдықтардың
- өрт кезіндегі өрт сөндіру сулары;
БМАС-да сулар шаруашылық тұрмыстық қосымша өндірістік (автокөлік жуудың
БМАС-да суды пайдалану 16,5 м3/тәулік, суды шығару –
Ағыс суларды шығару үшін канализациялық келесі бөлек жүйелері
- тұрмыстық;
- өндірістік-жаңбырлы.
Тұрмыстық канализация торабына тұрмыстық бөлмелердің тұрмыстық ағыс сулары
Тұрмыстық ағыс суларының шығын есебі 8,2 м3/тәулік және
Тұрмыстық ағыс суларын тазарту қондырғыларының өнімділігі 15 м3/тәулік
Өндірістік жаңбыр канализациясының жүйесіне резервуар паркінің қоршалған аймағынан,
Өндірістік-жаңбыр канализациясы жүйесіне резервуарлық паркінің қоршалған аймағының, технологиялық
Жер асты және жер беті суларының авария жағдайында
- сыйымдылығы 10 000 м3 екі резервуар және
- өндірістік-жаңбыр суларының резервуар паркінен шығар жерінде, канализацияға
- канализациялық сорғы бекеттерінде резервтік сорғы қондыру;
- канализациялық сорғы бекетіндегі ағыс сулардың деңгейіне байланысты
Жер асты суларының ластануын болдырмау үшін келесі шаралар
- резервуарлар, қоршаулар және автокөлік жолындағы жер бетілік
- тұрмыстық бөлмелердің тұрмыстық ағыс сулары өздігінен ағып
- өндірістік-жаңбыр суларын, мұнаймен операциялар жасалатын аймақтан тазарту
- ағуды қамтамасыз ететін тік жобалау жасау;
- резервуар паркінің барлық көлемі бойынша қоршау жасау
- резервуар түбінен мұнайдың кетуін бақылау үшін мұнайды
Барлық қарастыру жұмыстары мен құрылыс аяқталғаннан кейін барлық
5.5 Жер және жер қойнауын қорғау
Мұнай айдау станциясында жердің мұнаймен ластануы арматураның,
Жердің мұнаймен ластануын алдын алу үшін резервуардан мұнай
Технологиялық қондырғылардың, сальниктік құрылғылардың, фланецтік қосылыстардың, алынбалы бөлшектердің,
Мұнай ағындыларын болдырмау мақсатында берілген деңгейге жеткен кезде
Резервуар паркінде авария болған жағдайда немесе оқыс төгілгенде
Барлық алаңішілік жолдар және ғимараттар мен қондырғылар алаңы,
Кездейсоқ ағып кетулердің жер қабатына өтуін болдырмау үшін
Өндірістік-жаңбыр ағындыларын резервуар паркінің аймағынан, қоршау мен жол
Резервуарлық парктегі апат кезінде мұнай өнімінің алаңға және
Жердің табиғи қабатының ластануының алдын алу мақсатында жобамен
- апат кезінде территорияға Мұнай өнімдерінің төгілуін болдырмау
- территорияның жоспарлық белгілері жер жабындысының табиғи рельефін
- тік жоспарлау шөгу және отыру процестерінің пайда
- құрылыстан бос участоктерді көгалдандыру;
- резервуарлық парктердің, теміржол эстакадасының басқа өндірістік алаңдардан
5.6 Қалдықтардың түзілуі мен оларды орналастыруға қойылатын шектеулер
Резервуарды тазалау кезінде пайда болатын қатты қалдықтар (коррозия
БМАС жұмысы барысында түзілетін қалдықтарды жинау, жою және
Пайда болатын қатты қалдықтардың көлемі мен оларды утилизациялауға
БМАС-дағы қатты қалдықтардың көлемі мен оларды утилизациялауға қойылатын
ҚОРЫТЫНДЫ
Жобаның негізі бойынша – Ақтау БМАС РВС 5000
Технологиялық бөлімінде резервуардың диагностикасы және жқндеу жұмыстары, қайта
Мұнай құбыр өткізгішпен келеді. Сораптар арқылы резервуарға айдалады.
Патенттік іздестірулер жүргізілген. Оның ішінде Ресей авторлық куәліктері
Есептік бөлімде резервуардың қабырғасын берітікке, орнықтылыққа есептеу жүргізілген.
Резервуардың күрделі жөндеу барысындағы техника қауіпсіздігіне және қоршаған
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. Алиев Р.А. Сооружение и ремонт
2. Суворов А.Ф. Сооружение крупных резервуаров.
3. Сафарян М.К. Металлические резервуары и
4. Афанасьев В.А. Сооружение резервуаров для
5. Волков О.М. Пожарно-техническое обследование нефтебазы. М.
6. Абузова Ф.Ф. Борьба с потерями нефти
7. Панов Г.Е. Охрана окружающей среды
8. Карпеев Ю.С. Охрана труда
9. Коршак А.В. Борьба с потерями нефти и
10. ГОСТ 5264-80 Ручная дуговая сварка. Соединения сварные.
11. ГОСТ 8713-79 Сварка под флюсом. Основные типы,
12. ГОСТ 21014-88 Термины и определения дефектов
13. СниП 2.01.07.-85 Нагрузки и воздействия.
14. СниП 2.09.03.-85 Сооружения промышленных предприятий.
15. СниП 3.03.01.-87 Несущие ограждающие конструкции.
16. СниП 11-23-81 Стальные конструкции.
17. РД-08-95-95 Положение о системе технического диагностирования сварных
18. Документ - РД 39-078-03 «Нормирование потребности в
19. Документ - РД 153-112-017-97 «Инструкция по диагностике
20. Документ - РД 39-0147103-3 56-86 Руководящий документ
21. Документ - РД 39-024-2000 «Методика определения остатков
22. Документ - РД 39-015-02 «Правила технической эксплуатации
23. Документ - РД 08-95-95 «Положение о системе
бастапқы жағдай
31
48
82
190
сағ
тұнба көлемі м3
Семей станциясының тиеу-түсіру цехінің технико-экономикалық көрсеткіштерін және Отар-Алматы
Күрделі жөндеу мен техникалық қызмет сандарын анықтау
Өндірісте техникалық қызмет көрсетуді ұйымдастыру
Автокөлік кәсіпорындарын жобалау
Кәсіпорынның жөндеу шаруашылығын ұйымдастыру
Жабдықтарға техникалық қызмет көрсету, жөндеу және құрастыру
Қаржы секторын тұрақтандыру туралы
С.Балғымбаев кен орнын игерудің техника - экономикалық көрсеткіштері
Өндірістік корпус жобасын жасақтау
Кеңқияқ кен орнының игерілу жүйесі