Құқықтың тарихи мектебі
ЖОСПАР
Кіріспе 2
1. Құқықтың түсінігі, мәні, белгілері 2
2. Объективтік және субъективтік құқық 4
3 Құқық және экономика, құқық және
4 Құқықтың негізгі концепциялары 10
Қорытынды 14
Қолданылған әдебиеттер тізімі 15
Кіріспе
Құқық мемлекетпен бірге қоғамның объективтік даму
Қазіргі заманда да бұл мәселе заң
Міне менің жұмысым құқықты түсінудің сипаттамасына
1. Құқықтың түсінігі, мәні, белгілері
Құқық әлеуметтік нормалардың ерекше жүйесі болып,
Ғалымдар құқықты зерттегенде бір-екі қырынан мазмұнын
Құқық адамдардың өмірімен тығыз байланыста дамиды:
Құқық – бұл қоғамдық қатынастарды реттеуге
Құқықтың белгілері:
1) еріктілік сипаты;
2) жалпыға міндеттілігі;
3) нормативтілігі;
4) мемлекетпен байланысы;
5) формальды анықталғандығы;
6) жүйелілігі.
Құқықтың қоғамдық жоғарғы мақсаты қоғамдағы бостандықты
Құқықтың құндылығы – бұл құқықтың азаматтардың
1) құқық адамдардың әрекеттеріне ұйымдастырушылықты, тұрақтылықты,
2) құқық тұлғалардың ерекше мүдделерін үйлестіру
3) құқық тұлғаның қоғамдағы бостандығын көрсетуші
4) құқық әділеттілік идеясын көрсету қабілетіне
5) құқық қоғамдық дамудың тарихи кезектілігіне
6) құқықтық тәсілдер халықаралық және ұлтаралық
Құқықтың мәні өркениеттілік жағдайында қоғамдық қатынастарды
Құқықтың мәнін қарастыруда екі аспектіні ескерудің
Құқықтың мәнін түсінуде келесі тәсілдерді бөліп
- таптық, бұның шегінде құқық экономикалық
- жалпыәлеуметтік, бұның шегінде құқық қоғамдағы
Құқықтық теңдік-жалпылама түрде айтылады, іс жүзінде
Құқық-үстем таптың және қоғамның заңға айналдырылған
Мемлекеттік құқық арқылы өзінің жоғарғы және
Құқықтың негізгі белгі-нышандары:
1. Құқықтық нормаларды мемлекеттік органдар ресми
2. Құқықтық нормалардың мемлекеттің барлық аумағына,
3. Құқықтық нормалар жеке адамдардың және
4. Құқықтық нормалардың орындалуын мемлекеттік органдар
Сонымен, құқық дегеніміз адам мен қоғамның
2. Объективтік және субъективтік құқық
Объективтік құқық – бұл қоғамдық қатынастарды
Субъективтік құқық – бұл тұлғаның жеке
Заңды мағынадағы құқықпен (объективтік және субъективтік
Табиғи құқыққа қарағанда заңды мағынадағы құқық
Позитивтік құқықтың негізгі сипаттары:
а) оны адамдар немесе қоғамдық құрылымдар–заңшығарушылар,
ә) ол заңдар немесе басқа да
Құқықтың пайда болу кезінен бері және
Бұқаралық құқық – бұл мемлекеттік істер
Жеке құқық – бұл жеке істер
Құқық қоғамдық қатынастарды мемлекеттік реттеуші ретінде.
1) мемлекет құқықты ресми түрде орнықтырып,
2) құқық мемлекеттік еріктің нормативтік көрінісі
3) құқық жалпыға міндетті сипатқа ие,
4) басқа әлеуметтік нормаларға қарағанда құқықтың
1 - кесте
3 Құқық және экономика, құқық және
Қоғам реттеушіліксіз өмір сүре алмайды, ол
Техникалық нормалар – бұл адамдардың еңбек
Әлеуметтік нормалар – бұл қоғамдық қатынастарды
Техникалық және әлеуметтік нормалар өзара тығыз
Экономика – бұл өндірістік қатынастардың жиынтығы,
Аталған түсініктердің өзара арақатынасына қатысты екі
Екінші бағытқа сәйкес, экономика құқық пен
Құқық және дін. Діни нормалар деп
Тарихқа көз жүгіртетін болсақ, бірқатар дәуірлерде
Діни ұйымдар орнықтырған нормалар бірқатар қатынастарда
Құқық пен мораль. Мораль – бұл
Құқық пен моральдың ортақ белгілері:
1) әлеуметтік нормалар жүйесінде олар қоғамға
2)олардың реттеу объектісі біреу – қоғамдық
3) олар түп негізінде қоғамның өзінен
Құқық пен моральдың арасындағы айырмашылықтар төмендегідей:
1) пайда болуы бойынша: егер мораль
2) көріну нысаны бойынша: мораль қоғамдық
3) әрекет ету саласы бойынша: мораль
4) күшіне ену мерзімі бойынша: моральдық
5) қамтамасыз ету тәсілі бойынша: моральдық
6) бағалау негізі бойынша: моральдық нормалар
Құқықтық сананың түсінігі және функциялары. Құқықтық
Құқықтық сана мынаны білдіреді:
- құқықтың қажеттігін түсіну және сезіну;
- құқықты бағалау;
- заңнаманың дамыған жүйесін құру қажеттігін
- қолданыстағы нормативтік актілерге өзгертулер мен
- құқықты жүзеге асырудың нәтижелері мен
Құқықтық сананың ерекшеліктері мыналардан көрінеді:
а) ол өмірдің шындықтарын әділеттілік, құқықтық,
ә) жалпыға міндетті жүріс-тұрыс ережелерін орнықтыруды
б) құқықтық пен құқықтық еместіктің, құқыққа
в) құқықты қамтамасыз ету үшін заңды
Құқықтық сананың рөлі оның функцияларынан көрініс
1) танымдық; бұған «құқықтық дайындық» түсінігінен
2) бағалаушылық; бұл тұлғаның құқықтық өмірдің
3) реттеуші; ол құқықтық көзқарастар мен
Құқықтық бағыттылық – бұл тұлғаның заңды
Құқықтық сананың құрылымы екі элементтен құралады:
Құқықтық психология – бұл, ең алдымен,
Құқықтық идеология – бұл адамдардың құқыққа
Құқықтық сананың түрлері. Құқықтық сана мына
1) мазмұны бойынша:
- қарапайым құқықтық сана – бұл
- кәсіби құқықтық сана – бұл
- ғылыми құқықтық сана – бұл
2) субъектілері бойынша:
- жеке құқықтық сана;
- топтық құқықтық сана;
- қоғамдық құқықтық сана.
4 Құқықтың негізгі концепциялары
Құқық туралы негізгі теориялар: табиғи, тарихи,
1. Нормативистік бағыт. Оны жақтаушылар (Штаммлер,
2. Құқықтың табиғи-құқықтық теориясы. Табиғи теорияның
Табиғи теорияны мына ғалымдар: Локк, Руссо,
3. Құқықтың діни теориясы құқықты түсіндіруде
4. Құқықтың тарихи мектебі. Оның өкілдері
Құқықтанушы-ғалымдар халықтық құқықтық рухтың көріністерін дәл
5. Психологиялық бағыт. Бұл теорияның өкілдері
6. Социологиялық бағыт. Әлеуметтік теория -
7. Марксистік бағыт. Марксистік теорияның өкілдері
Бұл теорияның тарихи даму процесін үш
Бірінші кезеңде марксизмнің құқықтың мазмұнын түсінуі
Марксизм жай теория қалпында қалмай, оны
8. Интегративтік бағыт. Бұл бағытқа сәйкес
Жоғарыда көрсетілген құқық теорияларының жеке алғанда
- құқық әлеуметтік құбылыс, онсыз дамыған
- құқық қоғамдық және жеке адамдардың
- құқық жеке адамның меншігін
- құқық мемлекетті қалыптастырған және оның
Сонымен құқық жеке тұлғалардың экономикалық, саяси,
Қорытынды
Сонымен қорытындылай келе құқық түсінігі жөнінде
Құқық – бұл қоғамдық қатынастарды реттеуге
Құқықтың белгілеріне мыналар жатады:
1) еріктілік сипаты;
2) жалпыға міндеттілігі;
3) нормативтілігі;
4) мемлекетпен байланысы;
5) формальды анықталғандығы;
6) жүйелілігі.
Сонымен қатар курстық жұмысымызда біз құқық
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. Булгакова Д. А. Мемлекет және
2. Жоламан Қ. Д., Мұхтарова А.Қ.,
3. Основы государства и права. Под
4. Сапарғалиев Ғ Қазақстан Республикасының конституциялық
2
Құқық – бұл мемлекетпен белгіленетін және
Мемлекетпен байланыстылығы – мемлекеттен туындайды және
Формальды анықталғандық – арнайы мемлекеттік құжаттарда-нормативтік
Жалпыға міндеттілік – мемлекет аумағында тұратын
Нормативтілік – заңдық нормалардың — жалпыға
Еріктілік сипаты – халықтың белгілі-бір тобының
Құқықтың белгілері
Ежелгі және ортағасырлық қылмыстық құқықта талионды қолдану тәжірибесі
Әдет - ғұрып алғашқы қауымдық құрылыстағы қоғамдық қатынастарды реттейтін нормалардың жиынтығы
Құқықтық түсінігі және мәні. Құқықтың материалистік теориясы
Құқық социологиясының пәні мен әдістемесі
Құқық туралы қалыптасқан теориялардың жалпы сипаттамасы
Құқық. Оның түсінігі және қағидалары
Құқық социологиясының пәні
Құқықтық норма ұғымы
Құқық жүйесінде «Азаматтық құқықтың» орны
Құқықтың маркстік теориясы