Несиенің валютасы
Қазақстан Республикасы білім және ғылым министірлігі
«________________________________»университеті
“________________________ ” факультеті
“______________” кафедрасы
Курстық жұмыс
Тақырыбы: «Несиелік операциялар есебін ұйымдастыру.»
Орындаған:__________________
Қабылдаған: ________________
Астана 2008
МАЗМҰНЫ
Кіріспе................................................................................................3
І. Несиелік операциялар есебі
1.1 Несиелеуді ұйымдастыру..........................................................................5
1.2 Несиелік операциялар есебін ұйымдастыру............................................9
ІІ. ҚР несие бойынша қызметін талдау
2.1 Несиелердің мониторингі.......................................................................12
2.2 Банктің несиелік қоржынының жіктемесі..............................................18
2.3. Қарыз алушының несие қабілеттілігін талдау......................................21
ІІІ. АҚ «Қазақстан Халық Банкі» бойынша несиелік
3.1АҚ «ҚХБ-кі»несиелік операцияларының жұмысы..................................25
3.2 АҚ «Қазақстан Халық Банкінің» несиелік операцилары бойынша
3.3 АҚ «Қазақстан Халық Банкінің» несие беру, қайтару,
Қорытынды ...................................................................................42
Пайдаланылған әдебиеттер.........................................................44
Қосымшалар..................................................................................45
Кіріспе
Қазақстан Республикасының қазіргі уақыттағы экономикалық жағдайы, оның ішінде
(Несие( деген сөздің өзі латын тілінен аударғанда сенуді
Біз білеміз несиелендіру процесі арқылы ауыл шаруашылығы және
Сонымен қатар несие қатынастарының нақты көрінісін несиенің формалары
Жүргізіліп отырған несиелеудің сызбасын либерализациялау, сөзсіз, клиенттің мүмкіндіктерін
Қалыптасқан несиелік мехенизм коммерциялық сипатта. Осыған байланысты сауда,
1.1 Несиелеуді ұйымдастыру.
Ипотекалық несие – жылжымайтын мүліктерді: жерді, тұрғын үй
Халықаралық несие – валюталық және тауарлық ресурстарды қайырымдылық
Жалпы банктік несиелік операциялар екі үлкен топқа бөлінеді:
активті – банк қарыз бере отырып кредитор ретінде
пассивті – төлемділік, мерзімділік және қайтарымдылық жағдайында банкке
Активті несиелік операциялар – біріншіден, клиенттер мен несиелік
екіншіден – басқа банктерде орналасқан депозиттерден тұрады.
Пассивті несиелік операциялыры үшінші тұлғаның және жеке тұлғалардың
Банктегі несиелеу мехенизмі және несиелік жұмысты ұйымдастыру Ұлттық
Несиені қамтамасы ету олардың өтелуін кепілдендірмесе де, банктің
Несиелік келісім шартта міндетті түрде келесі жағдайлар анықталуы
Несиенің мақсаты;
Қарыз алушы ұсынған зайымның технико-экономикалық негіздемесіне немесе бизнес
Берілетін несиенің жалпы сомасы;
Несиенің валютасы;
Несиені және ол бойынша сыйақы өтеу мерзімі;
Несиені өтеу әдісі;
Қамтамасыз ету;
Сыйақы мөлшерлемесінің көлемі;
Қарыз алушы заңды тұлға банкке ұсынатын есептіліктің түрлері
Қарыз алушының ол жөніндегі мәліметтерді несиелік бюроға беруі
Әрбір берілген несие бойынша клиент ұсынған қажет мерзімді
Негізгі құжаттар төмендегіше:
қарыз алушы қол қойған, несиені пайдалану мақсаты көрсетілген
егер ол заңды тұлға болса, белгіленген тәртіпте куәландырылған
қарыз алушыатынан несиелік шартқа қол қоюға өкілетті тұлғаны
жасалған несиелік шарттың түпнұсқасы;
баланс пен кіріс және шығыс жөніндегі есептілікпен бірге
егер клиент жеке тұлға болса, оның меншігіндегі активтер
қарыз алушының несиелерді қайтару бойынша төлемдерді жүзеге асыруға
несие беру кезінде бюджеттік және бюджеттік емесқорларға салық
басқа банктерде ашқан банктік шот туралы мәліметтер.
Егерде қарыз алушы, осы несиені толық көлемде немесе
1.2. Несие беру және қайтару есебі.
Несие бөлу туралы несиелік комитеттің негізінде несие бөлімі
Несиелік келісім, кепіл келісімі және басқа да құжаттар
Клиенттердің несиелік шотын ашу және жабу ішкі бухгалтерияның
- несиелік немесе арнайы несиелік шоттан бенефициардың төлем
- бенефициардың төлем құжаттары бенефициар мекенжайына төлеу (төлем
- аккредитив қою жағдайында несиелік шоттан аккредитив шотына
- қарыз алушының есеп айырысу шотына несие сомасын
- қарыз алушыға қолма-қол ақша беру;
- қарыз алушының жазбаша көрсетілген шотына несие сомасын
- басқа да жолдармен.
Қызмет көрсетіп отырған банк клиенттерге несие берген кезде
Дт 1411, 1417 «Клиенттерге берілген қысқа мерзімді және
Кт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша»
2203 «Клиенттердің ағамдағы есепшоттары»
Мерзімді міндеттемелер бір мерзімде баланстан тыс шотқа келіп
Дт 1411 «Клиенттерге берілген қысқа мерзімді қарыздар»
1417 «Клиенттерге берілген ұзақ мерзімді қарыздар»
Кт 1050 «Банктің корреспонденттік есепшоттары».
Клиенттерге шетел валютасымен несие берген кезде келесідей жазу
Дт 1411, 1417 «Клиенттерге берілген қысқа мерзімді және
Кт 1858 «Банктің шетел валютасы бойынша валюталық қысқа
2858 «Банктің шетел валютасы бойынша валюталық ұзақ позициясы».
Сонымен бір уақытта теңгемен:
Дт 1859 «Шетел валютасының теңгемен көрсетілген қарсы құны
Кт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша»
2203 «Клиенттердің ағымдағы есепшоттары»
Несиені қайтару кезінде өткізбелеркерісінше жасалады. Теңгелей берген несиені
Кт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша»
2203 «Клиенттердің ағымдағы есепшоттары»
1050«Банктің корреспонденттік есепшоттары».
Кт 1411 «Клиенттерге берілген қысқа мерзімді қарыздар»
1417 «Клиенттерге берілген ұзақ мерзімді қарыздар»
Шетел валютасында берілген несиені қайтарғанда:
Дт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша»
2203 «Клиенттердің ағымдағы есепшоттары»
1050«Банктің корреспонденттік есепшоттары».
Кт 1858 шетел валютасының теңгемен көрсетілген қарсы құны
Болашақ клиент кешіктірілген қарыздарын төлеген кезде:
Дт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша»
2203 «Клиенттердің ағымдағы есепшоттары»
1050«Банктің корреспонденттік есепшоттары».
Кт 1424 «Банк қарыздары бойынша кленттердің мерзімі өткен
Бір мезгілде мерзімді міндеттемелер «әр түрлі құндылықтар мен
ІІ. ҚР несие бойынша қызметін талдау
2.1. Несиелердің мониторингі.
1999 жылдың 16 тамыздан бастап ҚРҰҚ №276 қаулысымен
Несиелік мониторинг – несиені берген мезеттен бастап өтелуін
Ағымдағы несиелер бойынша мониторинг несмиелерді өтеумен байланысты мүмкін
ұлттық заңдылықтар мен нарықтық конъюнктураның мүмкін болатын өзгерістерін
жүйелі түрде қарыз алушының басшыларымен және мамандармен үнемі
қарыз алушының қаржылық және шаруашылық қызметіне талдау жасау,
ең маңызды қаржылық ақпаратты жинау (соңғы айдағы сатудан
қарыз алушының қайта есептеу кезінде табылған қателіктері мен
проблемаларды анықтау;
Мониторинг жүргізіліп жатқанда несие алушының өзінің немесе серіктестерінің
үстіртін мониторинг – қарыз алушының несиелік жағдайына еш
терең мониторинг – несиенің мерзіміне, сомасына байланысты жүргізіледі
Кіші кәсіпорындардың өз жұмыстарын кеңейту және де айналым
(Кесте 5)
Несие алудағы қиыншылықтар
Несие ресурстарын берудегі шарттар Құрылымның артта қалуы
-кепілдікке қамтамасыз ету мәселесі;
-жоғары қарыз пайызы;
-несие ресурстарын игерудегі қысқа мерзім;
-несиелендірудегі жеңілдік кезеңінің жоқтығы.
- банк жүйесіне құжат дайындаудағы кәсіпкерлердің білімі мен
сінің жетіспеушілігі;
-ақпараттық-консалтингтік қызмет көрсетудегі жетіспеушіліктер;
-кіші кәсіпкерлікпен айналысатын жеке тұлға
лардың Қазақстанда кәсіпкерлікті дамытуға бағытталған шетелдік және отандық
лендіру бағдарламалары туралы ақпарат
тың жоқтығы.
Үлгіде көріп отырғандай, жоғарыда көрсетілген мәселелер екі негізгі
Несие рәсімдеу кезінде болып тұратын мәселелер – макромәселелер
Жоғарыда көрсетілген көрсеткіштерде, қазіргі деңгейге қарағанда өте төмен
Қазіргі кезде берілген экономикалық сектор нақты траекториялық дамуға
келісімшарт жасалғаннан кейін несиені уақытында және толық көлемде
несие бойынша кепілді қамсыздандыру үшін ұсынылған мүлікті түгендеу
қарыз алушының кепілгері немесе кепілдік берушісінің қаржылық жағдайын
қарыз алушылар өздерінің міндеттерін орындамаған немесе тиісінше орындамаған
Жүргізілген тауарлар қаржылық көрсеткіштер және солармен байланысты барлық
Несенің мақсаты бойынша пайдаланылмағаны туралы дәлел табылған жағдайда
Ал, егер несиені өтеудің және сыйақының мерзіміұзартылғаны туралы
2.2. Банктің несиелік қоржынының жіктемесі
Барлық берілген жағдайда несие банктің Активтер, шартты
Банктердің берілетін несиелер қарыз алушының несие бойынша төлемді
стандартты;
І дәрежелі күмәнді, ІІ дәрежелі күмәнді, ІІІ дәрежелі
үмітсіз.
Стандартты несие – қайтару мерзімі жетпеген және оның
І және ІІ дәрежелі күмәнді несиеге мынадай несиелер
қаржылық жағдайы тұрақты клиенттерге берілген, бірақ белгілі дәрежеде
ІІІ және ІV дәрежелі күмәнді несиелерге – негізгі
30 күннен 60 күнге дейін кешіктірілгенде және кем
ІV дәрежелі күмәнді несиелерге – 60-90 күнге дейін
Егер келесі негіздердің бірі орын алса, онда несие
негізгі қарызды немес сыйақыны қайтару бойынша төлемнің 90
қарыз алушыны банкрот деп жариялағанда;
1 жылдан артық мерзімге сауықтыру шаралары жарияланғанда;
Форс-мажорлық, сол сияқты қарыз алушыға материалдық залал келтірген
Егер, белгіленген санаттары бойынша жіктелген несие (кесте)
Жіктеуге банк тиісінше өзінің несиелік қоржынын бақылауды жүзеге
Қарыз ылушы өзінің міндеттемелерін келісім шарт бойынша орындамаған
Алғашқы баға алдын ала келісілген қадам бойынша ең
Комиссия , нарықтық сұранысты ескере отырып, коэффициент мөлшерін
Бір қарыз алушыға кететін тәуекелдік мөлшері келесідей сома
банк балансында есепке алынатын қарыз алушыға деген банк
ағымдағы жылдың алдындағы соңғы бес жыл ішінде банк
қарыз алушы үшін, үшінші тұлғаның немесе қарыз алушының
қарыз, алушының міндеттемелері бойынша келесідей түрдегі қамтамасыз ету
осы міндеттемені қамтамасыз ету үшін банк өкімдігіне берілген
ҚР үкіметі мен Ұлттық Банкі шығарған ҚР мемлекеттік
Афинирленген қымбат бағалы металдар;
ҚР. Үкіметінің кепілдігі;
Халық аралық рейтінгтік агенттік ретінде танылған агенттіктің «А»-дан
2.3. Қарыз алушының несие қабілеттілігін талдау.
Қарыз алушының несие қабілеттілігін талдау өткен кезеңдегі статистикалық
Жоғарыда көрсетілгендей, қарыз алушы несиені алу үшін банкке
Несиенің мақсаттық бағыты, оның сомасы, пайдалану мерзімі, нақты
Бірінші және екінші данасы өткізбе үшін, ал үшіншісі
сұралатын несиені өтеуге арналған, несиеленетін шаралардың жоспарланған шығындары
бухгалтерлік және статистикалық есептер, кіріс және шығыс жөніндегі
банктік тәжірибеде қабылдаған несиені уақытында қайтаруды қамтамасыз ету
Қазіргі кезде барлық банктерде арнайы уәкілетті орган құрылған.Осы
Құжаттар пакеті несиелік бөлімге беріледі. Несиелік бөлім және
Бірінші бөлімде, қарыз алушы кәсіп орын туралы ақпарат
Сонымен қатар, мұнда компанияның барлық қызмет түрлерінің сипаттамасы
Несиеге қабілеттілікті бағалаудың негізгі мезет – қарыз алушының
Несие алушының қаржылық жағдайын анықтауда баланс өтімділігі
Екінші бөлім, - жобаның қысқаша сипаттамасы мынадай баптарды
Үшінші бөлімде, - жобаның қаржылық бағасына бірлік өнімнің
Төртінші бөлім – қаражаттың қайтарылуын қамтамасыз ету. Кепілге
Бесінші бөлімде – тәуекелді талдау келтірілген. Мынадай тәуекел
Алтыншы бөлімде, - түйін жалпылама ақпарат сипатында:
жобаның жалпы мәні мен өзектілігі, оның негізгі артықшылықтары
жоба бойынша толық өңделмеу және негізгі кемшіліктері, жоба
Сараптама жүргізу қажеттілігі туындағанда штаттан тыс сарапшыларды тарта
3.1Астана қаласының ААҚ «Халық Банк» қызмет көрсетулерін талдау.
Астана қаласындағы филалы ААҚ «Қазақстан Халық Банкі»
Жинақтық Банктер Ассоциациясының мүшесі;
Қазақстан Республикасының Банктер ассоциациясының мүшесі;
Жинақтық Банктердің Әлемдік институтының мүшесі;
S.W.I.F.T халықаралық төлемдер жүйесінің мүшесі;
Астана қаласының ААҚ «Халық Банк» тұрғындарға қызметтердің келесі
Жеке тұлғаларға көрсетілетін қызметтер:
Ұлттық және шетел валютасында банктік шоттар ашу;
Клиенттердің банктік шоттары бойынша қызмет көрсету;
Депозиттер қабылдау;
Ақша аударымдары;
Несиелендіру;
Пластикалық карточкалар шығару;
Бағалы қағаздармен операциялар;
Валюта шығаруға анықтама беру;
Коммуналдық төлемдер қабылдау.
Жалпы банктің тұтынушыларын 2 топқа бөлуге болады:
заңды тұлғалар
кәсіпкерлік қызметпен айналысатын жеке тұлғалар
Банк тұтынушылары 1- топ бойынша.
Бірінші топтың тұтынушыларын келесідей жолмен қарастыруға болады:
Екінші топтың тұтынушылары келесідей жолмен топтастыруға болады:
Жалпы банк ішіндегі кіріс бөлімінің қайнар көзі халықтың
Астана қаласының ААҚ «Халық Банк» қызмет банктің ұсынатын
Несиелер: Несиелер-қайтарылу мерзімі жағдайында қарыз алушыға берілетін ақшалай
Несие-бұл қайтару негізінде несие беруші мен несие алушыға
Несиелік келісім-шартта несиелік қарым-қатынастардың субъектілері- несие беруші және
Бұл көбінесе тартылған қаражаттар негізінде жұмыс істеумен байланысты,
ААҚ «Қазақстан Халық Банкі» жаңа пәтер, автокөлік, жиһаз
ААҚ «Қазақстан Халық Банкі»-80жылдан бері өз клиентерінің игілігі
Халық банк өзіндік меншік капитплы мен активтерінің көлемі
Халық банк өзіндік меншік капиталы мен активтерінің көлемі
Несиеге деген клиентердің қабілетін тексеру үшін АҚ «Қазақстан
-Клиенттің өтінішін қарастыру
-Беріліп отырған заемды бағалау
-Клиенттің және гаранттың несиелік тарихына анализ беу
-АҚ «Қазақстан Халық Банакі»нің клиенттің несиеге қабілеті анықталмас
-несиеге деген жағымсыз тұлғалар
-мәліметтер қорындағы сенімсіз тұлғалар
-терроризммен байланысы бар тұлғалар
-банк бойынша заемы бар тұлғалар
-мәліметтер қоры бойынша аффилиирды тұлғадар
-несиелік бюродағы мәліметтер қорындажәне басқа да мәліметтер қорлары
Клиенттің несиелік анализін ұйымдастьыру үшін орташа айлық қаражаты
АҚ «Қазақстан Халық Банакінің» несиеге деген қысқаша талаптары:
1)несие желісінің валютасы - теңге,АҚШ доллары, евро
2)несиелік желінің ең ұзақ мерзімі -15 жыл
3)табысты құжатпен растау талап етілмейді
4) несие саласы кепілдік құнына байланысты
5) коммерциялық/коммерциялық емес жылжымайтын мүлік кепілдік бола алмайды.
6) %ставкасы несиенің мерзімі б/ты (17%-21%)
7) коммессиондық төлем -2,5% -3,5%
8) Несиені уақытымен төлеген жағдайда АҚ «ҚХБ-кі» қосымша
Несиелік өтініштер үшін қажетті құжаттар:
1)Өтініш берушінің жеке куәлігі, (көшірмесі, түпнұсқасы)
2)СТН-і (көшірмесі) (түпнұсқасы)
3)Жеке зейнетақы шоты үзіндісімен расталған соңғы 6 айдағы
4)неке бұзу куәлігі
5)ӘЖК
6)Кепілзатқа ауыртпалық салынбағаны туралы анықтама
7)Бағалау қорытындысы немесе прайс-парақ (жаңа авто)
Несиені бермес бұрын клиент пен банк келісім шартқа
-келісім-шарттың аяқталғаны жайында мәліметтер қорында белгілейді.
-заемды төлеп біткендігін растайтын несиелік досыні архивке өткізеді.
Халық банкте пайдалану мерзімі бойынша несиенің келесі түрлерін
Қамтамасыз ету бойынша несиелер: кепілдірілген сәйкес, қамтамасыз етуге,
Мақсаты бойынша несиелер: банктермен ақшалай формада ұсыныла ды,
3.2 Астана қаласының ААҚ «Халық Банкінің» несиелік операциялары
Клиенттерге ұсынылған несиелердің көлемі мен үлесін келесі кесте
* Астана қаласының ААҚ «Халық Банкінің» несиелендіруі.
Несие түрлері 2005
жыл Үлесі,% 2006
жыл Үлесі,
% 2007
жыл Үлесі,%
Өнеркәсіп 2860 24,6 32675 32,3 - -
Сауда 5108 44,0 35397 35,0 - -
Микронесие - - 6271 6,2 1000 9,1
Ауыл шаруашылығы - - 2024 2,0 - -
Халық 3640 31,4 19640 19,4 - -
Мемлекетік өндіріс
5207 5,1 10015 90,9
Барлығы 11608 100,0 101214 100,0 11015 100,0
* * Астана қаласының ААҚ «Халық Банктің» бук.балансы
Сонымен кесте 3. бойынша 2005 және 2006 жылдарды
Астана қаласының ААҚ «Халық Банкі» клиентерінің жылдан-жылға өсіп
жылдар Адамдар саны
2004 2.969.592
2005 4.102.560
2006 6.791.760
2007 7.840.010
Астана қаласының ААҚ «Халық Банкі» 2007 жылдың 4-ші
Автокөлікнесиелері бойынша Астана қаласының ААҚ «Халық Банкі» 2008
Тұтыну несиесін берген Астана қаласының ААҚ «Халық Банкі»
3.3 АҚ «Қазақстан Халық Банкінің» несие беру, қайтару,
Несиелеу принципінің бірі – төлемділігі болып табылады, яғни
Банктік пайыздың деңгейі мынадай бірқатар факторларға байланысты:
несиелік қаражатқа деген сұраныс пен ұсыныстың қатынасы. Қандай
ҰБ саясатының реттеу бағыты. Бізде ҰБ екінші деңгейдегі
берілген несиенің көлемі және мерзімі (несиенің көлемі жоғары
Несиелік капиталдың өзіндік құны (яғни тартылған қаражат банкке
қарыз алушының несиеқабілеттілігі. Банк қарыз алушының қаржылық қатынасы
қамтамасыз ету сипаттамасы (кепілдік сенімділігі, кепілге қойылған мүліктің
несиенің мақсаты;
Банктік несиенің пайыздық мөлшерлемесі деңгейіне әсер ететін тағы
Банктің пайыздық деңгейіне инфлияция жағдайы үлкен әсер етеді.
Жоғарыда айтылғандардан мынадай қорытынды алуға болады: банктік несие
Несиені беру кезінде тұрақты немесе қалқымалы пайыз бекітілуі
Банктің несиелік комитетінің шешім бойынша пайыздық мөлшерлеме мөлшері,
Несиелік келісімшартта қарастырылған мерзімде және мөлшерде пайыздар аударылады,
Егер несиелер теңге түрінде берілсе, пайыздар есептелген кезде:
Дт 1740 «Клиенттерге берілген қарыздар және қаржы лизингі
Кт 4411, 4417 «Клиенттерге берілген қысқа, ұзақ мерзімді
Егер несиелер шетел валютасымен берілген жағдайда, пайыздар есептелген
Дт 1740 «клиенттерге берілген қарыздар және қаржы лизингі
Кт 1858 «Банктің шетел валютасы бойынша валюталық қысқа
Бір уақытта теңге түрінде:
Дт 1859 «Шетел валютасының теңгемен көрсетілген қарсы құны
2859 «Шетел валютасының теңгемен көрсетілген қарсы құны (валюталық
Кт 4411, 4417 «Клиенттерге берілген қысқа, ұзақ мерзімді
Есептелген пайызды төлеу кезінде:
Дт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша»
2203 «Клиенттердің ағымдағы есепшоттары»
1050«Банктің корреспонденттік есепшоттары».
Кт 1424 «Клиенттерге берілген қарыздар және қаржы лизингі
Келісімшартқа сәйкес, пайыздарды төлеу айсайын жүргізілетін болса онда
Дт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша»
2203 «Клиенттердің ағымдағы есепшоттары»
1050«Банктің корреспонденттік есепшоттары».
Кт 1424 «Клиенттерге ұзақ және қысқа мерзімді қарыздар
Егер келісімшарттқа сәйкес пайызды ай сайын төлесе, онда
Дт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша»
2203 «Клиенттердің ағымдағы есепшоттары»
1050«Банктің корреспонденттік есепшоттары».
Кт 1858 «Банктің шетел валютасы бойынша валюталық қысқа
2858 «Банктің шетел валютасы бойынша валюталық ұзақ позициясы».
Бір уақытта теңгемен келесідей жазба жазылады:
Дт 1859 «Шетел валютасының теңгемен көрсетілген қарсы құны
2859 «Шетел валютасының теңгемен көрсетілген қарсы құны (валюталық
Кт 4411, 4417 «Клиенттерге берілген қысқа, ұзақ мерзімді
Кешіктірілген пайыз сомасына:
Дт 1741 «Клиенттерге берілген қарыздар және қаржы лизингі
Кт 1740 «Клиенттерге берілген қарыздар және қаржы лизингі
Клиенттердің кешіктірілген қарыздары бойынша пайыздар есептелген кезде:
Дт 1741 «Клиенттерге берілген қарыздар және қаржы лизингі
Кт 4424 «Банктің қарыздары бойынша клиенттердің мерзімі өткен
Кәсіп орындар мен тұрғындарды несиелеу банк қызметінің дәстүрлі
Қарыз алушыларға ұсынылған банктік қарыздарды көп түрлі белгілері
Кредиторлар бойынша:
орталықтандырылған, бюджеттік, банктік банктік емес қаржылық ұйымдар, коммерциялық,
Қарыз алушылар бойынша:
қаржылық институттарға; үкіметке (Қаржы министрлігі), бюджеттен тыс қорларға,
экономиканың салалары бойынша барлық меншік түрлері, ауыл шаруашылығына,
жеке кәсіпкерлер (заңды тұлға емес қызметті іске асыру);
Банктік несиені қолдану (пайдалану) мерзіміне байланысты мынадай түрлерін
қысқа мерзімді;
ұзақ мерзімді.
Қолдану сипаты мен бағыты бойынша: негізгі қорларға несиелер,
Қамтамасыз ету түрлері және қолда болу бойынша:
қамтамасыз етілген: тұрақсыз, кепілмен, тапсырыспен, кепіл затымен;
сақтандырылған;
қамтамасыз етілмеген: бланкті (сенімді).
Ұсынылған валюта бойынша: шетел валютасымен, теңгемен.
Ұсынылған шарт бойынша: авальді, акцепті, акцепті-рамбурсты, аукционды, валюталық,
Несиелеудің объектісі бойынша: меншіктік айналым құралдарының жетіспеушілігін толықтыру;
Қысқа мерзімді несие – пайдалану мерзімі бір жылдан
Ұзақ мерзімді несиеге мерзімі 1 жылдан асатын несиелер
Іс жүзінде төмендегі банктерқабылданған барлық ресурстар орталықтандырылған түрде
Қазіргі кезде несиелеу жүйесіндегі ерекшеліктер олардың ресурстарға тәуелділігіне
Қалыптасқан несие жүйесінің маңызды белгілері – оның несиелеу
Несиелеу субъектілерінң қарыздары қайтару қабілеттілігін, қарыз алушының балансының
Жаңа несиелеу жүйесі - дәстүрлі жалпы және ерекше
Өзгерістер несиені қамтамасыз ету қағидасына да, тікелей материалдық
Кәсіпорындарға, ұйымдарға және халыққа қаржы-несиелік қызмет көрсететін
Қаржы-несиелік механизмнің үздіксіз қызмет етуінен және тиімділігінен жекелеген
Банктер несиелерді ұсынуды өзнің ішкі несиелік саясатына және
Қорытынды.
Әрбір істі бастамас бұрын «жеті өлшеп, бір кес»
Қазіргі кезде несиелеу жүйесіндегі ерекшеліктер олардың ресурстарға тәуелділігіне
Сонымен қатар кәсіпорындарға, ұйымдарға және халыққа қаржы-несиелік
Қаржы-несиелік механизмнің үздіксіз қызмет етуінен және тиімділігінен жекелеген
Несиеге қабілеттілікті бағалаудың негізгі мезеті – қарыз алушының
Несие жүйесі кең мағынада – бұл несиелік қатынастар,
банктің негізгі несиелік қызметі болып несиелік саясат саналады;
несие жоспарланған салада ғана беріледі;
несие беру банк ресурстарына ғана тәуелді емес, сонымен
кленттің мүмкіндіктеріне тәуелді;
несиелеу жүйесі несиелеу қағидаларына негізделеді (қайтару,
төлеу және қамтамасыз ету);
несие қабілеттілігі нақты дұрыс нәтиже береді;
бүгінгі таңда клиенттердің мүмкіншілігі ол несиені кепілдікке алу
Қазіргі жағдай несиенің маңызы қай сала үшін болмасын
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:
(ҚР Ұлттық банк туралы( Заңы 1995 ж. 30
ҚР (Қазақстанның даму банкі туралы( Заңы 2001 ж.
ҚР-ның (Ашық акционерлік қоғам халықтық банктің борыштық қарыз
Алимбаев А.А. Банктік және өнеркәсіптік капиталдың шоғырлануы: Қазақстанда
Басқару есебі [Мәтін] [Мәтін]: Оқулық /Авт.:В.Л.Назарова,
Давлетова М.Т. Кредитная деятельность банков в Казахстане: учебное
Көшенова Б.А. Ақша. Несие. Банктер. Валюта қатынастары: Оқу
Міржақыпова, Седеп Тоқтамұратқызы. Банктегі
Мақыш С.Б. Қазіргі неиселік механизм және оларды жетілдіру
Орманбаев А.Х., Өмірбаев С.М., КЕсенгелдин С.М. Ақша. Қаржы
Сейтқасымов Ғ.С. Ақша. Несие. Банк. –Алматы. Экономика. 2001ж.
Голом М., Гурко А., Смиренко Е. Развивать новые
Лисак Б. Анализ кредитоспособности и платежеспособности заемщика банка
Смагулова Ш.А. Макроэкономика. –Алматы 1997.
Экономикалық шолу. Қазақстан Ұлттық Банкі. 2001 N1.,21-25.
Қосымша
Несиелеу шарттары және екі жақтың құқықтары мен міндеттемелері.
Жалпы алатын болсақ банк несие беруді, тауар-материалдық құндылықтар
Қарыз алушы несиені өтеуді келісімшарттың 1.1 бөлімінде көрсетілген
Несиені пайдаланғаны үшін пайыздарды төлеу келесідей мерзімдерде жүзеге
Берілген несиені қамтамасыз ету үшін, Қарыз алушы өзіне
(келісімшарттың және кепілдік хаттың нөмірі, күні)
сәйкес Банкке ұсынады.
1. Қарыз алушы несие мен төлетен пайызды
2. Қарыз алушы Банкке келесідей
тоқсандық бухгалтерлік баланс және статистикалық есептілік;
есептемелер және несиеге деген мұқтаждықты анықтау, несиені
кепілдікке салынған мүлікке деген меншік құқығын шаруашылық жүргізу
3. Егер де қарыз алушы есептілік өндіріс
4. Банк, кепілдікке салынған тауарлы-материалдық және басқа
5. Қарыз алушы төлемге қабілетсіз болса және қызметінен
Қарыз алушы несиені мерзімінен бұрын өтеуге құқылы.
Екі жақтың жауапкершілігі
Қарыз алушы несиенің төлеу мерзімі өтіп кеткен әрбір
Қарыз алушы несиені пайдаланғаны үшін төленетін пайыз бойынша
Осы келісім шартты орындау барысында пайда болатын келіспеушіліктер
Реттелінбейтін даулар Арбитражды соттың қарауына жіберіледі.
Келісімшарт мәні.
Банк қарыз алушыға сомасы_____________________% теңге, мерзімі __________________бастап_____________ дейін
Несиелік ресурстарды қалыптастыру шарттары заң шығарушы органдардың, Қазақстан
Несие келесідей мақсаттарға беріледі:
Қарыз алушы несиені мақсаты бойынша осы келісімнің барлық
Басқа да жағдайлар.
Келісім шартты өзгерту, бұзу мерзімін ұзарту екі жақтың
Осы келісімшарттағы қарастырылған шарттармен қатар, оны орындау барысында,
Келісімшарттың әрекет ету мерзімі Банктің шотынан қаржыларды аударған
Осы келісім шарттардың әрқайсысының заңды күші бірдей екі
2
Банктің қысқаша сипаттамасы мен қысқаша тарихи анықтамасы
Жеке тұлғаларды несиелеу мүмкіндігі туралы несиелік тұжырымды құрастыру
Казкоммерцбанк АҚ-дағы қарыз алушының несиелік қабілетін талдау
Банктік несие қызметтері
Несиеннің қажеттілігі және оның мәні
Халықаралық несие нысаны
Несиеннің қажеттілігі және оның мәні жайында
«Казкоммерцбанк» АҚ
Несиелік операцияларды жүзеге асыру
Несиенің формалары мен түрлері