Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу

Мазмұны
Кіріспе
1-Тарау. Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларының ұғымы мен жалпы
1.1 Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларының ұғымы, қолданудың негіздері және
1.2 Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларының даму тарихы.
2-Тарау. Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу
2.1.Емханалық мәжбүрлеп қадағалау және психиаторда емдеу
2.2 Мамандырылған үлгідегі психиатриялық стационарда мәжбүрлеп емдеу
2.3 Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану тәртібі
2.4 Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларының мәні оны тағайындау және
3-Тарау. «АЗАЙТЫЛҒАН (ШЕКТЕУЛІ) ЕСІ ДҰРЫСТЫҚ» ҰҒЫМЫНА
ОРАЙ
3.1 Есінің дұрыстығын жоққа шығармайтын психикасының бұзылуынан зардап шегетін
3.2. «Жалған есі дұрыс еместік» және қылмыс жасаған алкоголизмнен
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Жұмыстың жалпы сипаттамасы.
Диссертациялық жұмыс қылмыстық құқық бойынша медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын
Зерттеу жұмысында медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларының даму тарихы, есі
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. 1995 жылғы Қазақстан Республикасының бүкілхалықтық
Яғни, заң адамзатқа, қоғамға, мемлекетке қарсы іс - әрекеттерді
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаев 2005 жылы 18 ақпандағы Қазақстан
Аталған сөз еліміздің тәуелсіз мемлекет болып жарияланғанына он бес
Мемлекетімізде орын алып жатқан осындай оңды жетістіктерімізбен бірге қоғамның
Қылмыстылықпен күресуде мемлекет көптеген ұйымдастырушылық шараларын іске қосуда Қазақстан
Дегенмен, қылмысқа қарсы күрестің бірі – кінәлі адамды қылмыстық
Қазақстан Республикасындағы 1997 жылы қабылданған қылмыстық кодексінде медициналық
Бірақ, бұл мәселе әлі күнге дейін теориялық негізде зерттелмеген.
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты осы мәселеге ерекше мән береді.
«Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану жөніндегі сот тәжірибесі туралы»
Қылмысты жасаушы немесе қоғамға қауіпті іс-әрекетті жасаушы есі дұрыс
Сот билігі ҚР Конституциясына сәйкес конституциялық, азаматтық,
Әрқашанда қоғамға қауіпті қылмысты есі дұрыс адамдар жасай бермейді.
Барлық осындай жағдайларда оларды мәжбүрлеп емдеу мәселесі қойылады. Мәжбүрлеп
Көрсетілген адамдар жөніндегі медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолданғанда сот
Сондықтан да есі дұрыс емес адамдар қылмыс істесе, қылмыстық
1-Тарау. Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларының ұғымы мен жалпы
1.1 Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларының ұғымы, қолданудың негіздері және
Қылмыстық заң есі дұрыс емес түрде қоғамға қауіпті іс-әрекеттер
Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолданудың бірден бір негізі болып
Қоғамға қауіпті іс-әрекеттерді жасағаннан кейін есі ауысқан аурумен ауырған
Қылмысты маскүнемдікпен, нашақорлықпен немесе уытқұмарлықпен ауыратын адамдар жасаған ретте
Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары тек сот арқылы мемлекеттік шара
Кінәлінің қоғамға қауіптілігі екі фактормен анықталады: а) істелінген
Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары қоғамға қауіпті іс-әрекет жасаған есі
1) Қылмыстық заң тек есі дұрыс адамдарға ғана
Қылмыстық жауаптылыққа және жазаға қылмысты жасаған кінәлі адам ғана
Кейбір процессуалистер мисоли Б.А Протченко кінәсі жоқ ауруларды
________________________
1 Улицкий С.Я. Правовое регулирование принудительных мер медицинского
Владивосток. 1974. С. 5.
2 Овгинникова А.П. Сущность и назначение принудительных
Денсаулық сақтау министрлігінің психиатриялық ауруханасына орналастыруды ал қылмыскерлерді (қылмысты
Көптеген процессуалистердің пікірінше медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары қылмыстық жаза
Есі дұрыс еместік жағдайына заң қоғамға қауіпті іс-әрекетті жасау
Осы ұғымда есі дұрыс еместінің екі белгісі біріктірілген:
Медициналық критерии
Созылмалы жан күйзелісі ауруларының ішінде кең тараған қояншық және
әрекетінің маңызын түсінуге деген қабілетсіздігі немесе еріктілік - оны
Сонымен бірге құқықтық критерииді
жүзеге асырып жатқан психикалық процестерінің сипаты және күш жігерінің
_____________________________________________________
3РыжаковА.П. Производства по применению принудительных мермедицинского характера. М., 1997.
4Овгинникова А.П. Сущности и назначение принудительных мермедицинского характера. М.,
адамның санасының жоғарғы деңгейін көрсетеді5.
В.П. Сербский пікірінше құқықтың критеридің негізгі маңызы мынадан көрінеді,
Құқықтық критерий бұл заңгерлер, сондай-ақ сот психиатрларының қызметі жалғасатын
ҚК — тің 89 бабында
а) ҚК — тің 89 бабының 1
Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары өзінің мазмұны бойынша медициналық шаралар
б) Олардың психикалық жай — күйін жақсарту.
Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары қолданылатын тұлғаның психикалық күйінің жақсаруы
в) Олардың ҚК — тің ерекше бөлімінің баптарымен жауаптылық
Медициналық сипаттарды мәжбүрлеу шараларын қолданудың негізгі мақсаты олар қолданылып
Бұл мақсатқа психиканың бұзылуына ұшыраған және қоғамдық қауіпті
________________________
5»Общая психология» / Под ред. А.В. Петровского. М, 1970.
6Овчинникова А.П. Сущность и назначенно принудительных мер медицинского характера
әрекет жасаған тұлғаны қоғамнан оқшауландыру немесе оның психикасының күйін
Сонымен бірге медициналық сипаттағы мәжбүрлеу реттейтін
1) Есі дұрыс емес адамдардың
2) есі-дұрыс емес тұлғаны қорғау;
3 ) есі дұрыс емес
Есі дұрыс емес адамдардың жаңа қоғамға қауіпті іс-әрекеттін ескерту
Есі дұрыс емес тұлғаны қорғау есі дұрыс емес тұлғаның
Есі дұрыс емес адамды емдеу және әлеуметтік қайта бейімдеу
Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары есі дұрыс емес адамның мүддесін
_______________________
1Улицкий С.Я. Проблема принудительных мер медицинского характера. Владевосток. 1973
1.2 Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларының даму тарихы.
Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары тек сот арқылы мемлекеттік
Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларының мазмұнын қарастырмас бұрын,
Орта ғасырлық Ресейде Батыс Еуропа елдерімен салыстырғанда ақыл –
1669 жылы патша Алексей Михайлович шығырған Собор заңдар
Ғалымдардың зерттеулеріне қарағанда, Ресейде князь Владимирдің 996 жылы
Дегенмен, «жындының (бесный)» бәрі монастырьдің қамқорлығына алына бермейтін.
1761 жылы III Петр мынандай бұйрық шығарады:
«Есалаңдарды монастырьға орналастырылмасын, оларға шетелдік мемлекеттердегі доллгауз сияқты арнайы
1766 жылы II Екатерина ақыл – есі кем
XIX ғасырдың басында қоғамға қауіпті іс - әрекет жасаған
1845 жылы Жаза туралы заңдар жинағының 95-бабында «ессіздер
1919 жылы қабылданған РСФСР Қылмыстық құқығының негіздерінде, есі дұрыс
Қазақстанда тұңғыш рет Қылмыстық Кодекс 1959 жылы 22 шілдеде
1988 жылы Қазақ ССР Қылмыстық Кодексінің жалпы бөліміндегі
1991 жылы КСРО және Одақтық Республикалардың Қылмыстық заңнамасы негіздеріне
Еліміз егемендік алып, тәуелсіз Қазақстан мемлекетінің құрылуына байланысты
Қолданылып жүрген қылмыстық кодекске 1997 жылға дейін 160-тан
1997 жылы 16 маусымда Қазақстан Республикасының Жаңа Қылмыстық
Бірақта 1997 жылы қабылданған Жаңа Қазақстан Республикасы қылмыстық кодексінің
Бұл адам ұғынатын ерікті мінез – құлық ұстану қабілетін
2-Тарау. Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу
2.1. Емханалық мәжбүрлеп қадағалау және психиаторда
Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларының түрлері оны тағайындаудың, өзгерудің және
Емханалық мәжбүрлеп қадағалау мен психиаторда емделу — медициналық сипаттағы
Бұл шара — адамды қоғамнан оқшаулауға әкеліп соқтырмайды.
Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларының бұл түрін қолдану үшін қажетті
Емханада мәжбүрлеп қадағалау мен психиаторда емдеу есі дұрыстығын жоққа
Есі дұрыс емес жағдайда ҚК— тің ерекше бөлімінің баптарында
_________________________________
8 Ағылбаев А.Н. қылмыстық құқық Жалпы бөлім А Жеті-жарғы
стационарға орналастыруды қажет етпейтіндей жағдайда ғана қолданылады.
Бұл шара мұндай тұлғаларға қатысты жаза қолданылатындай жағдайда бас
Тиісінше, медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларының аталған түрі мынадай жағдайларда
Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларының келесі түрі жалпы үлгідегі психиаторлық
Тұлғаны психиатриялық стационарға орналастыруға байланысты мәжбүрлеу шаралары емханада мәжбүрлеп
Жалпы үлгідегі психиатриялық стационарда мәжбүрлеп емдеу
Жалпы үлгідегі психиатриялық стационарға орналастыру үшін
а) орналастыратын тұлғаның өзі үшін
5) тұлға психиатриялық стационарға орналастырылған күнде оның психикасының күйінің
________________________
9 Головное право Российской Федерации
Жалпы үлгідегі психатриялық стационарға орналастыратын тұлға өзінің іс-әрекетімен жеке
Тұлғаны психиатриялық стационарға орналастырмаған күнде оның психикасының күйінің
Психиатриялық аурумен ауыратын науқас мәжбүрлі түрде егер оны немесе
а) оның тікелей өзіне және басқаларға
б) оның көмекке зәрулігі, өмірдің негізгі қажеттіліктерін
в) психикалық жағдайының нашарлауына байланысты оның денсаулығын
Мұндай жағдайларда психиатриялық куәландыру жөніндегі шешім дәрігер-психиатриямен дербес осындай
Психиотриялық куәландыру жөніндегі шешім дәрігер-психиатрмен бірден қабылданады және медициналық
Мамандырылған үлгідегі психиатриялық стационарда мәжбүрлеп емдеу
Мамандандырылған үлгідегі психиатриялық стационарға үнемі қадағалау мен
Бұлардың қатарына қашып кетуге, күш көрсетуге бейім тұратын, дәрігерлермен
Мамандандырылған үлгідегі психиатриялық стационар дегеніміз жан күйзелісімен ауыратын науқастарды
Қашып кетуге бейім тұратын науқастар деп медициналық сипаттағы мәжбүрлеу
Күш көрсетуге бейім тұратын
көрсететін тұлғаларды айтамыз.
Дәрігерлермен басқа аурулармен жанжалдаса беретін, үнемі қоғамдық қауіпті әрекеттер
Сонымен бірге осы аталған топқа үнемі қоғамдық қауіпті әрекеттер
Үнемі қоғамдық қауіпті әрекеттер дегеніміз өзінің іс-әрекетінде қоғамдық қауіпті
Интенсивті қадағалайтын мамандандырылған үлгідегі психиатриялық стационарда мәжбүрлеп емдеу өзінің
Мамандандырылған үлгідегі психиатриялық стационарға қарқынды түрде бақылап
ҚК-і бойынша ауыр қылмыс деп жасалғаны үшін осы кодексте
ҚК-і бойынша аса ауыр қылмыс деп жасалғаны үшін осы
Осындай тұрғыдағы қылмыстарды жасаған адамдарға аталған іс-әрекет қолданылады.
Сонымен қатар бұл іс-әрекет бұрын медицина сипаттағы мәжбүрлеу шарасы
Адамды жеткіліксіз негіздермен психиатриялық стационарға орналастыруға кінәлі тұлға тәртіптік
Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларының мәні оны тағайындау және жардан
Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары қылмыстық жаза сияқты мемлекеттік мәжбүрлеу
Жаза тек қылмыс жасаған кінәлі адамдарға ғана қолданылады. Мәжбүрлеп
Жаза қылмыстық құқықтық салдары бола отыра кінәліні белгілі бір
Жазаға қарағанда мәжбүрлеп емедеу соттылықа алып келмейді. Есі дұрыс
Қылмыстық жаза мерзімдерімен шектеледі, мәжбүрлеп емдеудің ұзақтығы науқастың психикалық
Жаза шартты болуы мүмкін, ал мәжбүрлеу шаралары әрқашанда шартсыз
Жаза және мәжбүрлеу шаралары әрқашанда әртүрлі мақсаттарды көздейді. Жаза
Мәжбүрлеп емедеу басқа да бағыттарды көздейді. Мәжбүрлеп емдеу есі
Сонымен медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары деп есі дұрыс еместік
Мәжбүрлеп емдеуді қолдануды мемлекеттің есі дұрыс емес адамның жасаған
Сондықтан мемлекет соттық шектеулі құзіретіне мәжбүрлеп емдеуді қолдану, тоқтату
Осы жерде мәжбүрлеп емдеуді қолдану, өзгерту немесе тоқтату қылмыстық
Мәжбүрлеп емдеу ерекше жекелеген режиммен сипатталады, оған қоғамға қауіптілік
Қоғам үшін аса қауіпті есі дұрыс емес адамдар күшейтілген
Есі дұрыс емес адамдарға
_______________________
9Овгинникова Супрость и назначение принудительных мир медицинского характера М-1977
қылмыстық жазаны тағайындау ұғымымен сиыспайды. Қылмыс істеген маскүнемдер және
Маскүнемдікпен, есірткі немесе уытқұмарлық аурумен ауыртып, есі дұрыстықты жоққа
Егер мұндай емдеу бас бостандығынан айыру үкіміне кесілген адамға
Тәжірибе көрсеткендей, кейбір жағдайларда жоғарыда көрсетілген аурулар жазаны өтеу
Осы үшін мекеме бастығы сотқа тиісті мәжбүрлеп емдеуді тағайындау
Мәжбүрлеп емдеу осындай емдеуді ұйымдастыру үшін арналған арнайы түзеу
________________________
10Овчинникова А.П. Сущность и назначение принудительных мер медицинского характера
және басқа да мамандар персоналымен жасақталады.
Сотталушы (алты айдың ішінде бір рет) дәрігер-психиатрлардың куәландыруына жатқызылады,
емдеуді тоқтату немесе өзгерту жөніндегі негіздерді қарастырмаса — ол
Осындай түрдегі аурулар бас бостандығынан айырумен байланысты емес жазаға
Осы жағдайда, егер сотталушы қоғамға қауіп келтірсе — оған
Қылмыстық-атқару кодексі міндеті емдеу деген ұғымды енгізеді. Ол сотталушыға
Міндетті емдеу медициналық комиссия оны тоқтату жөніндегі шешім қабылданғанша
Бас бостандығын шектеу, бас бостандығынан айыру және қамау түріндегі
Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 16 сәуірдегі Азаматтарға психотриялық көмек
Жоғарыда аталған заңға сәйкес психикалық аурумен ауыратын науқас адамның
___________________________________________________
111997 ж. 16 сәуірдегі «Азаматтарға психиатриялық көмек беру және
3. «АЗАЙТЫЛҒАН (ШЕКТЕУЛІ) ЕСІ ДҰРЫСТЫҚ» ҰҒЫМЫНА
ОРАЙ
3.1 Есінің дұрыстығын жоққа шығармайтын психикасының бұзылуынан зардап шегетін
Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 88-бабының 1-бөлігі «в»-тармағы бойынша, «сот
«Есі дұрыстық — есі дұрыс еместік» дихотомиясы проблемасы бірқатар
«Азайған есі дұрыстық» ұғымын қолдаушылар ҚР ҚК-нің 17-бабының атауын
Басқа авторлар бұл терминнің пікір таластырар екендігін мойындай отырып,
Біздің ойымызша, «психиканың бұзылуы» ұғымының, сол сияқты «есі дұрыстық»
Бірқатар іргелі еңбектерде бұл мәселе іс жүзінде қозғалмайды /5,
Қылмыстық құқық курсының §4, есінің дұрыстығы жоққа шығарылмайтын психикасының
Тағы бір еңбекте: «Толыққанды психикалық денсаулық пен есі дұрыс
Атап өтетіні, кейбір авторлар пайдаланатын «психикалық аномалиялар» сөзі Қазақстан
Н.Г. Иванов «психикалық аномалиялар» деп «қозу және тежеу күштерінің
Одан әрі автор «аномалия дегеніміз осы бірліктен (нормадан -Авт.)
Бұл жерде қозу және тежеу күштерін емес, қозу және
Д.В. Сирожидинов есінің дұрыстығы жоққа шығарылмайтын психика бұзылуының толық
жағдайда «психиканың бұзылу қарқыны психоз деңгейіне жетпеуі тиіс»
Басқаша айтқанда, «есі дұрыс еместіктің медициналық өлшемі тұрғысынан келгенде
Біздің пікірімізше, есінің дұрыстығы жоққа шығарылмайтын психиканың бұзылуына «нерв
Е.К. Краснушкиннің пікірінше, «қылмыс әлемінің» негізгі ядросы психопаттар болып
А.А. Пионтковскийдің редакторлық етуімен жарық көрген Қылмыстық құқық курсында
Тұлғаның бұзылуы эмоция-ерік саласында ақаулық туғызады, зият пропестеріне әсер
Біздің пайымдауымызша, Б.Томпсонның қылмыскерлердің «дені сау болуы сирек кездеседі
Бойында тұлғалық бұзылуы бар адамдар үлгісінде біз есінің дұрыстығы
Атап өтетіні, психиканың созылмалы бұзылуының классикалық жағдайларында (мысалы, шизофрения)
Адамның есі дұрыс емес деген қорытынды жасалуын медициналық өлшем
Шынайы психикалық аурудың белгілері жоқ, бірақ қалыптан ауытқитын мінез-құлық
«Психопатия» терминін И. Кох енгізген. Өзінің «Психопатиялық кемістік күйлері
XX ғасырдың 30-шы жылдарынан бастап зерттеуші П.Б. Ганнушкин жасаған
Осыған орай атап өтетіні, В.Н. Кудрявцев «мінез-құлық» ұғымы «қылмыс»
Тұлғаның бұзылуы 5 пен 20 жас аралығында пайда болады
Екінші бағыттың өкілдері тұлғаның бұзылуы сыртқы, көбінесе әлеуметтік факторларға,
Біз адам тұлғасының бұзылуы жөнінде ымыраға келерлік түсінікті қолдаймыз,
Тұлғаның бұзылуы түпкілікті қалыптасып, түзілген кезден бастап оның мінезіне
Неміс ғалымы К. Шнейдердің айтуынша, психопат бұл өзінің мінезінен
Мінездің өзіндік ерекшеліктеріне қарамастан, осындай тұлғалардың көпшілігінде өз әрекеттерінің
«Әрбір қылмыс тұлғаның бойындағы қасиеттердің көрініс табуы болған соң,
Біздің ойымызша, бойында тұлғалық бұзылу бар адамдардың мынадай түрлері
Деректерге қарағанда, қозғыш типті тұлғалық бұзылу қылмыстық жауапқа тартылатын
Паранойялық үлгідегі тұлга бұзылуының басты көрінісі қызғаншақтық, бәріне күдікпен
Тұлғаның эпилептоидті бұзылуы адамның жабырқаңқы-ызалы
Тұлғаның шизоидтік бұзылуы бар адамдар алған әсерін ұзақ уақыт
Истерия түріндегі тұлғалық бұзылуы бар адамдардың өзекті қыры -эгоцентризм.
Тұрақсыз түрдегі тұлғалық бұзылуы бар субъектілер жас кезінен
Қылмыс субъектісі болып табылатын адамның бойындағы тұлғалық бұзылудың қайтуы
Тергеу және сот органдары тұлға бұзылуының компенсациясы және декомпенсациясы
Тұлғаның бұзылуы жағдайында адамдарда қылмыстық мінез-құлық болуының себебі проблемасын
Осының бәрі адамдардың мінез-құлқының бұзылуына әкеп соғады. Бұл жағдайға
Ю.М. Антонян мен С.В. Бородин көрсеткендей, басты міндет тұлғалық
Ю.М. Антонян мен С.В. Бородин тұлғаның бұзылуы катализатор ролін
а) жанжалды қарапайым әрі қол жетерлік тәсілмен шешу (қауіп-қатер
В.В. Гульдан тұлғалық бұзылуы бар адам жағдайдың қалай дамитынын
Айта кететіні, тұлғаның бұзылуынан (психопатия) басқа зерттеушілер адамның есінің
Жүздеген жылдар бойы әр турлі қылмыстық-құқықтық мектептердің құқықтанушылары адамды
Психикасының бұзылуынан зардап шегетін қылмыстық жауапқа тартылуы тиіс адамдарға
XVIII ғасырдың ортасында есі дұрыстық туралы ілім енді қалыптаса
Д.Р. Лунц «азайған есі дұрыстық» ұғымының пайда болуын қылмыстық
Азайған есі дұрыстық мәселесіне қатысты алғанда XIX ғасырдағы қылмыстық
Азайған есі дұрыстық
А.А. Герцензон социолог - криминалистер мен антрополог-криминалистердің арасындағы айырмашылық
Жазаны жұмсартатын мән-жайлар аясында азайған есі дұрыстық проблемасын қарастыра
Одан әрі автор былай деп ойын жалғастырады: «Кейбір кримининалистер
Н.С. Таганцев 1903 жылғы Қылмыстық заңдар жинағына азайған есі
В.Х. Кандинскийдің пікірінше: «Жалпы айтқанда, бостандық әр түрлі дәрежеде
Атап өтетіні, есі дұрыстық проблемасының ғылыми тұрғыда зерттелуі В.Х.
В.Х. Кандинский психопатияны тұлғаның бойындағы психикалық
B.C. Трахтеров азайған есі дұрыстық ауру адамның есінің сапасы
Бірқатар ғалымдар (Г.А. Злобин, О.В. Кербиков, И.Л. Петрухин,
Азайған есі дұрыстық институтын қолдаушылар мынадай уәж айтып өз
Азайған есі дұрыстық нормасын енгізуді қалмайтын тарап (Д.Р. Лунц,
Д.Р. Лунц азайған есі дұрыстық пен азайған кінэні қатар
Д. Лунц тізбектің аралық буыны ретінде азайған есі дұрыстықтың
Біздің ойымызша, кеңестік заманда есінің дұрыстығы жоққа шығарылмайтын психикасының
З.А. Астемиров «шектеулі есі дұрыстық» ұғымын қолдануға қарсылық білдіріп,
«Азайған есі дұрыстық» және «азайған кінә» үғымдарын шатастыру себебін
Н.И. Фелинская: «азайған есі дұрыстық «азайған кінә және азайтылған
Есінің дұрыстығы жоққа шығарылмайтын психиканың бұзылуына байланысты есі дұрыстыққа
шекаралас күй (Н.И. Фелинская);
б) ішінара есі дұрыстық - есінің дұрыстығы жоққа шығарылмайтын
в) салыстырмалы түрде алғандағы есі дұрыстық (С.Ф. Семенов) және
70-80-шы жылдарда жарық көрген еңбектердің авторлары азайған есі дұрыстықты
а) өзінің әрекеттері үшін өзіне-өзі есеп беру және оларға
ә) психикалық аномалияларға - тұлғаның бұзылуынан және басқа
б) есі дұрыстықтың бір түрі ретінде, яғни бірқатар себептерге
И.А. Кудрявцев есінің дұрыстығы жоққа шығарылмайтын психикасының бұзылу проблемасын
1) адам психикасының дертті бұзылуына ұшырауына орай өз әрекеттерінің
2) психиканың бұзылуын «жазаны жұмсартатын» мән-жайлар ретінде есепке алу,
3) психиканың бұзылуын «қылмыстық жауаптылық субъектісі болу қабілеті» және
Бірінші көзқарас бойынша, «шектеулі есі дұрыстық» нормасын енгізу құқық
Екінші көзқарастың мәні «психикасының бұзылуына орай адам өзінің әрекеттерін
Үшінші көзқарас «қылмыстық жаза субъектісі болу қабілеті» және «қылмыстық
Шектеулі есі дұрыстық есі дұрыстық пен есі дұрыс еместіктің
Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің «Есінің дұрыстығы жоққа шығарылмайтын
«1. Қылмыс жасаган кезінде психикасының бұзылуы салдарынан өзінің
2. Есінің дұрыстығы жоққа шығарылмайтын психиканың бұзылуын сот жаза
Атап өтетіні, Қазақстан Республикасы ҚК-нің 17-бабында «есінің дұрыстығы жоққа
Сөйтіп, «Азайған (шектеулі) есі дұрыстық болады ма?» деген сұрақтың
Бірқатар авторлардың пікірінше, есінің дұрыстығы жоққа шығарылмайтын психиканың бұзылуы
Біздің пайымдауымызша, заңда қылмыстық мәні бар жағдайда адамның ұғына
«Сот тергеушінің және сот сот-психиатрия сараптамасының қорытындысына және алдын
Л.Л. Кругликовтың пікірі бойынша, заңда қолданылатын «адам ... толық
Есінің дұрыстығы жоққа шығарылмайтын психикасының бұзылуы жазаны жұмсартатын мән-жай
Адамда тұлғалық бұзылудың, дене кемістігінің не есінің дұрыстығы жоққа
Сонымен қатар, ғылыми әдебиетте адамның есінің дұрыстығы жоққа шығарылмайтын
Осы мәселелерді шешу үшін қылмыстық заңда сотта жаза тағайындау
Осыған орай атап өтетіні, есінің дұрыстығы жоққа шығарылмайтын психиканың
ҚК-нің 17-бабының күші таралатын адамдардың «бізге артықшылық берілген» деп
Есінің дұрыстығы жоққа шығарылмайтын психикасы бұзылған адам қылмыс жасайды.
Бізідің көзқарасымыз бойынша, өзінде тұлғалық бұзылудың, психиқасының бұзылуы барын
Есі дұрыс кінәлі адамда психикалық бұзылудың бар болуы «сотта
«... субъекті аномальды деген сот-медициналық болжам оны ауруханаға жатқызуды
Жазаны ауырлататын мән-жайлар болғанда тұлғалық бұзылуы бар адамға бап
Топ болып қылмыс жасаған адамдардың рольдерін анықтаған кезде де
Осындай психикалық бұзылудың адамның қылмыс жасаған уақытына ғана қатысы
Еліміздің қылмыстық заңнамасын оңтайландыру мақсатымен Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің
17-бап. Есінің дұрыстығы жоққа шығарылмайтын психикасы бұзылған адамның қылмыстық
1. Қылмыс жасаған кезінде
2. Есінің дұрыстығы жоққа шығарылмайтын психиканың бұзылуын сот
3.2. «Жалған есі дұрыс еместік» және қылмыс жасаған алкоголизмнен
Адамға алкоголизмнен мәжбүрлеп емдеуді тағайындаған сот үкім шығарғанда ҚР
Қазақстан Республикасының 1997 жылғы редакциядағы Қылмыстық кодексінің 88-бабының 1-бөлігі
Қылмыс жасаған және алкоголизмнен немесе нашақорлықтан не уытқұмарлықтан емдеуге
Біздің ойымызша, мас
Заң әдебиетінде мас болудың басқа анықтамалары келтірілген: «Мас болу
Ғалымдардың пайымдауынша: «Әдеттегі алкогольден мастану (кез келген дәрежеде) есі
Байқап қарасақ, «іс жүзінде есі дұрыс еместерді» қылмыстық жауапқа
А.В. Наумовтың еңбегінде бұл мәселеге басқаша көзқарас бар:
Халық даналығы: «Арақ аздырады» дейді. Өкінішке орай, Қазақстанда алкоголизм
Бір нақтылайтыны, біз созылмалы алкоголизмнің, нашақорлықтың, сондай-ақ кездейсоқ өршитін
Р.И. Михеев адамның өз еркімен алкоголь, есірткі, психотропты немесе
Алкогольге мұқтаждық суға немесе асқа сияқты табиғи сұранысқа жатпайды.
Көне Ресейдің патшасы Владимир Мономах: «Өтірік айту мен маскүнемдіктен
XX ғасырдан бастап құқықтанушылар алкоголизмнің етек алуы мен қылмыстылық
А.Б. Сахаров былай деп жазған: «Маскүнемдік дегеніміз - қылмыс
Қылмыстылық пен алкоголизмнің етек жаюы арасында тығыз байланыстың бар
а) бір жағынан, мас күйде жасалатын қылмыстық іс-әрекеттер көбіне
ә) екінші жағынан, қылмыстық іс-әрекеттер көп жағдайда спирт ішімдіктерін
Алкоголизмнің етек алуына қоғамдағы кесел ретінде әлеуметтік тұрғыда қарау
Алкогольдің фармакологиялық әсері адамның түсіну қабілетін төмендетеді, ұғынылатын ақпарат
Әр түрлі белгілердің араласуынан алкоголизмнің жалпы заңдылықтарын бөліп көрсету
Мұндай адамның мінез-құлқының басты және түзелуі қиын сарыны -спирт
Халықаралық, мемлекетаралық, қоғамдық ұйымдар мен мемлекеттік органдар алкоголизмнің етек
Құқықтық шаралардың көмегімен мемлекет еліміздегі алкогольдік ахуалды мұқият бақылауы
Ішімдікке салынудың дамуында тұлғалық ерекшеліктер (тұлғаның жетілмегені, нанғыштығы, эмоциялық
Алайда барлық адамдар әркез қиын сәтте ішімдікті пайдаланады деуге
Осы жұмыста біз биологиялық бастауды әлеуметтік тұрғыда қарау қағидасын
Мас күйде қылмыс жасаған адамдардың қылмыстық жауаптылығы, кінәні азайтатын
Рим құқығында мастық кінә тағу мен жазалануды азайтатын, бірақ
С. Барышев мас күйде қылмыс жасаған адамдарды саралап жіктеуді
Құқықтанушылар алкогольден мас күйде қылмыс жасаған адамдардың қылмыстық жауаптылығын
ә) өз еркімен болғанымен, адамның ешқандай ойы болмай және
в) санасын басу немесе қылмыс жасау үшін осындай күй
А.Ф. Кистяковсийдің пікірінше, мастықтың алғашқы түрі субъектінің есі дұрыс
Сонымен бірге, А.Ф. Кистяковскийдің ойынша, мас болудың кінә тағуға
Қылмыстық іс-әрекеттің құрылымы (және қылмыс құрамы) туралы ілімнің негізін
Н.Д. Сергиевский мас күйдегі адамның психикалық қызметі психиканың бұзылу
XIX ғасырдың соңы мен XX ғасырдың басында қылмыстық құқық
Н.С.Таганцев мастықтың екі дәрежесі болатынын көрсетті: әбден мас болу
Қазакстан Республиқасы ҚК-нің 18-бабы бойынша, «алкогольді ішімдікті, есірткі заттарды
Бірқатар авторлардың пікірінше, ҚК-нің 18-бабының формуласы «абстрактілі»: «Заң шығарушылар
Біздің байқауымызша, заң шығарушылар мастық күйіне бұрынғысынан өзгеше мәртебе
Бір автордың пікірінше, бұл адамдардың қылмыстық жауаптылығы проблемасы «адамның
Аталмыш авторлар былай деп жазады: «Қылмыстық жауапқа тартылған адамдардың:
Басқа түсіндірмедегі ҚР 18-бабының маңызды тәрбиелік мәні бар деген
Ю.И. Скуратов пен В.М. Лебедевтің редакциялауымен жарық көрген түсіндірмеде
Одан әрі заңға түсіндірме берушілер былай дейді: «Әдеттегі физиологиялық
Одан кейін авторлар патологиялық мастықты талқылайды: «Патологиялық мастық дертті
Сот мәжілісінде сотталушы қылмыстық іс-әрекет жасаған кезде оның мас
Заңға берілген басқа түсіндірмеде мынадай жаңылыс пікір бар: патологиялық
Бірқатар авторлар патологиялық мастықты басқаша сипаттайды: «Патологиялық мастық алкоголь
Мына анықтама қызықты: «Патологиялық мастық психикалық аурудың бір түрі
Сонымен қатар, патологиялық мастықтың эпилептоидтік және паранойялық екі түрі
Патологиялық мастық көп уақытқа созылмайды және әдет бойынша, қатты
Психиатрия ғылымының пікірі бойынша, «патологиялық мастыққа қайталану үрдісі тән
Бұл тұжырымнан шығатыны, қылмыс жасағаннан кейін ұйықтап қалған және
Біздің ойымызша, И.Я.Козаченко мен З.А.Незнамовтың редакциялауымен шыққан еңбектегі анықтама
Ойымызды қорыта келгенде, әдеттегі және патологиялық мастықтың аражігін анықтауға
Біздің пайымдауымызша, патологиялық мас күйде қоғамға қауіпті іс-әрекет жасаған
Р.И. Михеев пен Т.П. Печерников келтірген мәліметтерге қарағанда, тергеу
Сонымен қатар, бүгін алкогольден мас болудың адамның өзінің әрекетінің
Белгілі психиатрлар О.В. Кербиков, М.В. Коркина, Р.А. Наджаров, А.В.
Үлгілік заңның авторлары өзінің іс-әрекетінің (әрекетсіздігінің) іс жүзіндегі сипаты
М.М. Коченов былай деп жазады: «Адамның тұрақты қасиеті деп
Біздің пайымдауымызша, егер: а) қылмыс жасауды жеңілдету үшін, адам
Психика бұзылуының басқа түрі - абстинентті синдром жағдайында да
Заң әдебиеттерінде көрсетілгендей, алкоголизмнен және нашақорлықтан
Алкоголизмнен, нашақорлықтан зардап шегетін адамдарға медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын
Осыған орай мынадай қағидатты сауал туындайды: медицина ғылымы дамуының
Бір нәрсе дау туғызбайды - сотталған әр адамға, сол
Қорытынды
Диссертациялық жұмысты қорытындылай отырып, негізгі түйіндерді яғни қылмыстық құқықтағы
1. Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары дегеніміз – мемлекеттік
2. Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдануға байланысты құқықтық қатынастардың
2.1. Қазақстан Республикасы қылмыстық кодексінің ерекше бөлімінде көзделген қоғамға
2.2. Қылмыс жасаған кезде есі дұрыс болған, яғни
2.3. Қылмыс жасау кезінде есі дұрыс, яғни ұғынатын
Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолданудың негізі Қылмыстық кодекстің 88
Есі дұрыс емес адамдарға қолданатын медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларына
Сонымен жазаны орындауға қосылған медициналық сипаттағы мәжбүрлеу Қылмыстық Кодекстің
1. Осы Қылмыстық
2. Сотталған адамның стационарлық емдеуді талап ететін психиатриялық жай-күйі
Аталған мекемелерде болған уақыт жазаны өтеу мерзіміне есептеледі. Сотталған
Жазаны орындауға қосылған медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шарасының қолданылуын тоқтатуды
Сонымен қорыта келгенде, айтарымыз қылмыстық заңмен көзделген қоғамға қауіпті
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. ҚР Конституциясы1995ж
2. ҚР Қылмыстық кодексі. Алматы, 1997
3. Комментарий к уголовному
4. ҚР Азаматтарының денсаулығын
5. Постановления Пленума Верховного Суда СССР «О судебной практике
6. ҚР Азаматтарына
7. Комментарий к Уголовно-исполнительному
8. Ағыбаев А.Н. Қылмыстық
9. Герцензон А. А. Уголовное
10. Уголовное право РК. А., 1998
11. Уголовное право РК. А., 2000
12. Ковалев М.Н.
13. Уголовное право
Общая часть. М., 1996 г.
14. Утевский Б.С. Уголовное право. Изд.
15. Рыжаков А.П.
16. Улицкий С.Я. Особенности
17. Овчинникова А.П.
18. Улицкий С.Я.
19. Улицкий С.Я. Правовое регулирование принудительных
20. Общая психология
М., 1970 г. с.26-28.
21. Тихомиров А.В.
3

Ұқсас жұмыстар

Қылмыстық құқықтағы медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларының түрлері бойынша өзекті мәселелер

Қоғамның құқық өмірі саласында медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларының мүмкіндіктеріне кешенді талдау

Медициналық мәжбүрлеу шараларының түрлері

Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларының түрлері

Қылмыстық құқықтағы медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары

Медициналық сипаттағы мәжбүолеу шаралары

Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары түсінігі

Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары туралы

Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шарасы