Соғыстан кейінгі Қазақстан ауыл шаруашылығы
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ………………………………………………………………………..3
1. 1950-1960 жылдардағы Қазақстанның ауыл шаруашылығындағы реформарды зерттеу………………………………………………………….11
1.1. Соғыстан кейінгі Қазақстан ауыл шаруашылығы ……………………..11
2.2. Тың және тыңайған жерлерді игеру ………………………………….....21
2. Республиканың аграрлық саласы тарихының зерттелуі…………….31
2.1. Тоқырау жылдарындағы ауыл шаруашылығы………………………….31
2. 2. Қазақстан ауыл шаруашылығы нарықтық қатынастар кезінде…..…...44
Қорытынды……………………………………………………………………59
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі…………………………………………..61
КІРІСПЕ
Жұмыстың жалпы сипаттамасы. Зерттеу жұмысында ХХ ғасырдың ІІ жартысындағы
Тақырыптың өзектілігі. Қазіргі уақытта қазақ халқы ұлттық жаңғыруға, егемен
Еліміз тәуелсіздік алғаннан бастап белгілі отандық тарихшылар бұрын зерттелмеген
Кеңестік отандық тарих ғылымында бірсыпыра тарихнамалық еңбектер жарияланғанымен жалпы
Кез келген елдің тарихи даму кезеңдерінде аграрлық мәселелер шешімі
Аграрлық мәселелер төңірегінде еліміз тарихында аз айтылмады. Қазақстанның ауыл
Зерттеу жұмысының нысаны – ХХ ғасырдың ІІ жартысындағы Қазақстандағы
Зерттеу жұмысының пәні – ХХ ғасырдың ІІ жартысындағы
Тақырыптың зерттелу деңгейі. Қазақстандағы аграрлық өзгерістер төңірегінде бүкіл ХХ
Соғыстан кейінгі жылдардағы ауыл шаруашылығының тарихнамасы арнайы зерттелмесе де
Әкімшіл-әміршіл социализмнің нығаюы және күйреу, яғни 60-90 жылдардағы аграрлық
КОКП-ның агралық саясатын жүзеге асыруда Қазақстанда қол жеткен жетістіктер
Көптеген авторлар өз еңбектерінде ауыл шаруашылығындағы өзгерістерді және ауылдағы
Қазақстандық ғалымдар С.И.Абдулпаттаев, М.Т.Кенжебаев, К.Рысбаев, А.Н.Құдайбергенов, Қ.С.Қаражанов және т.б.
М.С.Горбачевтің жариялығы рухында жарық көрген бұл мақала негізгі еңбектерді
Аталмыш кезеңді зерттеушілер арасында докторлық ғылыми дәреже алу үшін
О.Х.Мұхатованың докторлық диссертация негізінде жарық көрген монографиясының төртінші
Сонымен қатар зерттеушінің «70-80 жылдардың бірінші жартысында қоғамның барлық
1999 жылы Әл-Фараби атындағы Қазақ Мемлекеттік Ұлттық университетінде «Қазақстандағы
1992 жылы осы біз көтеріп отырған мәселеге жақын тақырыптан
Рас, арада екі жылдан соңі К.А.Берденова мен С.И.Иманбердинаның бірлескен
Б.К.Бірімжановтың 1997 жылы қорғаған докторлық диссертациясы «Село Казахстана 60-е-80-е
Мәселемізге қатысты Қ.Қ. Байсаринаның «Қазақстанда ауыл шаруашылығының дамуы: тарихы
Осыған қоса тәуелсіздік жылдары жарық көрген Е.И. Исибаеваның «Қазақстандағы
Сонымен, жоғарыдағы қысқаша ғылыми-тарихнамалық талдаудан соң мынадай қорытындыға келдік:
Бүгінгі күнге дейін Кеңес мемлекетінің 1965-90 жылдардағы Қазақстандағы аграрлық
Ауыл шаруашылығы салаларын интенсивтендіру, химияландыру және милиорациялау және оларды
Зерттеу жұмысының негізгі дерек көздері. Тарихи білімнің қалыптасуы мен
Республикада деректану ғылымынан салиқалы еңбектер жазып, арнайы айналысып жүрген
Аграрлық өзгерістерге байланысты деректер негізінен кеңес дәуірінде жинақталған. Олар
Деректердің алғашқы тобына жататын құжат, материалдардың деректік, тарихи маңызы
Деректердің екінші тобын мерзімді баспасөз, яғни газеттер мен журналдар
Кеңес дәуірінде ауыл шаруашылығы, оның өзекті проблемалары, ондағы өзгерістер
Ал республика ауыл шаруашылығының нарықтық қатынастарға бағыт ұстауы кезеңіндегі
Деректеріміздің үшінші тобына келетін болсақ, Қазақстанның ауыл шаруашылығындағы өзгерістер
Сонымен, республика ауыл шаруашылығына қатысты жинақталған әртүрлі деректер Қазақстандағы
Жұмыстың мақсаты мен міндеттері. Жұмыстың басты мақсаты – Қазақстандағы
Алға қойған мақсатты орындау үшін төмендегідей міндеттер қойылды:
Соғыстан кейінгі Қазақстанның ауыл шаруашылығын зерттеуге арналған еңбектерді талдау;
Тың және тыңайған жерлерді игеруге жинақталған зерттеулердегі мәселелердің қойылымы
Тоқырау жылдарындағы ауыл шаруашылығындағы өзгерістерге арналған зерттеулерді қайта зерделеп,
Қазақстан ауыл шаруашылығының нарықтық қатынастарға бағыт ұстауы мәселесіне қатысты
Зерттеу жұмысының ғылыми жаңалығы. Зерттеуде қойылған мақсаты мен міндеттерімен,
Зерттеудің хронологиялық шеңбері. Зерттеу жұмысымыз ХХ ғасырдың ІІ жартысын
Зерттеу жұмысының теориялық-методологиялық негіздері. Зерттеуде тарихи еңбектерді жан-жақты обьективті
Зерттеудің қолданбалы маңызы. Зерттеу жұмысы жаңаша көзқараспен зерттелген еңбектердің
Диплом жұмысының құрылымы. Кіріспеден, екі тараудан, қорытынды және
1. 1950-1960 жылдардағы Қазақстанның ауыл шаруашылығындағы реформарды зерттеу
1.1. Соғыстан кейінгі Қазақстан ауыл шаруашылығы
Соғыстан кейінгі онжылдықтарда Қазақстан экономикасының аграрлық саласын жетілдірудегі кеңестік
Республика экономикасының аграрлық саласын жетілдірудің жаңа жолдарын іздестіру, ауыл
Қазақстандық тарих ғылымында соғыстан кейінгі ауыл шаруашылығындағы өзгерістер тарихнамасы
Кезеңдерге бөлуге қатысты айта кетерлік жайт, қазақстандық тарих ғылымында
байланыстыралады. Үшінші кезеңді автор Қазақстанның жаңа тарихы жолына кемелденген
Енді соғыстан кейінгі ауыл шаруашылығындағы өзгерістер тарихнамасының жоғарыда көрсеткен
Соғыстан кейінгі республика ауыл шаруашылығының жағдайын көрсетуге арналған тұңғыш
Алайда 1947 жылы ғана негізгі азық-түлікке карточкалық жүйе жойылғаны
Қазақстан колхоздаының соғыстан кейінгі дамуы және ұйымдық-шаруашылық жағдайы Қ.Әбдіуақытовтың
Ауыл шаруашылығында соғыстан кейінгі жүргізілген өзгерістердің бірінен колхоздарды ірілендіру
В.К.Савосько мен И.Ш.Шамшатов өздерінің іргелі зерттеулерінде колхоздарды ірілендіруді заңды
Соғыстан кейінгі Қазақстан колхоздарын орнықтыру мен дамыту мәселелері Ж.Темір-Алин,
Соғыстан кейінгі ауыл шаруашылғындағы өзгерістер бірқатар ұжымдық зерттеулерде қарастырылды.
Соғыстан кейінгі совхоз құрылымсы тарихы Ф.И.Михайловтың монографиялық зерттеуінде қарастырылады.
90-жылдардан бастап соғыстан кейінгі кезеңдегі ауыл шаруашылығы мәселелері қайта
Сонымен қатар соғыстан кейінгі ауыл шаруашылығындағындағы өзгерістер Ж.Әбілқожиннің монографиялық
Тақырыптың зерттелу деңгейін мынадай кесте арқылы айқындауға болады.
Қарастырылған мәселелер Монограф. немесе олардағы бөлімдер Мақалалар Диссертациялар
Канд. Докт. Кеңестік
Дәуір Тәуелс. Қаз.
кезеңі
Соғыстан кейінгі а/ш-ның даму 4 2 1 - 6
Колхоздар құрылысы, даму тарихы 3 1 - - 3
Колхоздарды ірілендіру - 4 - - 3 1
Мал шаруашылығын дамыту және ондағы компарт.рөлі 1 - -
Қазақстан компартиясының колхоздарды ұйымдық және шаруашылық жағынан орнықтырудағы қызметі
Совхоз құрылысы 1 - - 1 2 -
Кестеде көріп отырғанымыздай біз қарастырып отырған мәселе әлі де
Сонымен соғыстан кейінгі жылдардағы Қазақстан ауыл шаруашылығын арнайы зерттеген
2.2. Тың және тыңайған жерлерді игеру
Егеменді ел болып, халқымыздың тарихын зерттеуде тың және тыңайған
Бүкіл дүние жүзі назарын өзіне аударған дүбірлі науқан кеңес
1954 жылдан бастап тез арада ауыл шаруашылығын тарихта болмаған
М.Л.Богденко тың және тыңайған жерлерді игерудің тарихи – партиялық
Тың игеру және оның әлеуметтік экономикалық маңызы В.И.Куликов еңбектерінен
Тың өлкесіндегі партия ұйымдары және олардың тың аудандарын әлеуметтік
Сонымен тың және тыңайған жерлерді игеру ісі кеңес билігі
Тың және тыңайған жерлерді игерудің негізі М.А. Қадыртаеваның кандидаттық
Р.Т.Сауранбаеваның кандидаттық диссертациясы қазақстандық тарихнамалық зерттеуге жатса да, еңбегінің
Сонымен қатар Х.Маданов пен Т.Омарбеков өздерінің «Историграфия аграрной политики
Сонымен бірге қазақстандық колхоз овхоз құрылысы тарихын зерттеуге арналған
Қазақстандық тарих ғылымында тың және тыңайған жерлерді игеру кезеңдерге
Ф.Михайлов пен И.Шамшатов Қазақстандағы тың жерлерді игерудегі екі кезеңді
Себебі тың игеру және колхоз совхоз өндірісін көтеру 1960
Ә.Тұрсынбаев та екі кезеңді көрсетеді. Автор екінші кезеңнің 1957
Тұңғыш рет тарих ғылымында тың және тыңайған жерлер тарихын
Тың жерлерді игеру мәселесін әр қырынан қарастырған зерттеушілердің бірі
Тың және тыңайған жерлерді игеру барысындағы колхоз құрылысы мәселелері
Тың көтерілген аудандардағы партия ұйымдары, олардың бұқаралық – саяси,
Тың және тыңайған жерлерді игеру жылдарындағы мал шаруашылығын дамытудағы
1990 жылдардан бастап республикада тың игерудің оңы мен солын
Тың игерудің оңы мен сол, сондай ақ жекелеген тұстары
Тың «эпопеясы» жайында Ж.Әбілхожиннің монографиялық зерттеуінің он төртінші тарауында
Тың және тыңайған жерлерді игерудің әлеуметтік мәселелері А.Э.Городецкийдің кандидаттық
Тың және тыңайған жерлерді игерудің келеңсіз салдарына қарамастан экономикалық
Қ.С. Қаражанның лекциялар курсында тың игеру барысында орын алған
Павлодар өлкесінде болып өткен, тың және тыңайған жерлерді игеруге
Қорытындылай келе, жоғарыдағы зерттеушілердің еңбегінен «Тың және тыңайған жерлерді
Тың игердің нәтижелері мен салдары.
Жағымды жақтары Жағымсыз жақтары
Экономиканың өзге салаларының дамуына ықпал етті.
Қазақстанда жаңа қалалар, поселоктар, кеңшарлар пайда болды.
Өзге республикадан адамдармен қоса қыруар техника келді.
Қазақстанға 2 млн адам қоныс аударды.
Мәдениет дамыды.
Өнер-білім үлкен қарқынмен дамыды.
Тың игерушілердің еңбектеріне қарай медальмен, орденмен марапаттады.
Жұмыс істемей тоқтап тұрған кәсіптер ашылды.
Күріш өсіруді игерді.
Бидайдан басқа, дәнді дақылдар, көкөністер, жемістерді өсіруді үйренді.
Қазақстандықтар басқа ұлттарға қонақжайлықтарын көрсете білді, сыйластық, достық, құрмет
Астық жинаудың түрлі әдістерімен танысып, тиімді қолдана білді.
Сол жылдардан кейін арамтамақтар, қылмыскерлер, тәртіп бұзушылар, ұрлықшылар секілді
Материалдық-техникалық базаны нығайту айтылғанмен іс жүзінде аспады.
Орасан көп аймақтар жыртылып, экологиялық тепе-теңдік бұзылды.
Топырақ эрозиясы күшейді, жердің құнарлы қарашірік қабаты желге ұшты.
Жалпы өнім өндіруді 70%-ға арттыру көзделгенімен, іс жүзінде 15%-ға
Мал жайылымдар мен жемшөп дайындайтын алқаптардың ауқымын тарылту
Қазақ тілі мен мәдениеті артта қалды.
Кестеде көріп отырғанымыздай зерттеушілер тың игерудің жағымды және жағымсыз
Сонымен тың және тыңайған жерлерді игеру тарихын жаңаша
2. Республиканың аграрлық саласы тарихының зерттелуі
2.1. Тоқырау жылдарындағы ауыл шаруашылығы
60-жылдардың екінші жартысынан 80-жылдардың бірінші жартысында Кеңес Одағының бір
70-80-жылдардың бірінші жартысында кеңес қоғамының барлық салаларында дағдарыстық құбылыстар
1970-80-жылдары бірқатар іргелі зерттеулер жарияланды. Оларда коммунистік партияның аграрлық
«Кемелденген социализм» кезеңінде Қазақстанның колхозшы шаруаларының жай-күйі 70-80-жылдары арнайы
Біз қарастырып отырған кезеңде аграрлық өндірістің аса маңызды салаларының
Осы кезеңдегі ауыл шаруашылығы дамуын әр қырынан көрсететін зерттеулер
В.И. Зорин ауыл шаруашылығындағы ғылыми-техникалық революцияның сипатын және негізгі
70-80- жылдары ауыл шарушылығын интенсивті түрде дамыту, азық-түлік бағдарламасын
В.Д. Руднев, В.Л. Гальянов, С. Әбділдин еңбектері ауыл шарушылық
Біз қарастырып отырған кезеңде жарық көрген еңбектердің бірқатары КОКП
Экономикалық тұрғыда жарияланған мұнан өзге А.И.Бараевтың, Б.Қ.Қасымовтың, А.К.Бірімжаровтың зерттеулері
Кеңестік және пост кеңестік дәуірде Қазақстан ауыл шаруашылығы еңбекшілері
70-80-жылдары Қазақстан ауыл шаруашылығының дамыту және аграрлық өзгерістер төңірегінде
Тың және тыңайған жерлерді игергеннен кейінгі жылдары астық өндіру
Айта кетерлік бір жайт, 70-80 жылдары жазылған кандидаттық диссертациялар
А.Ю.Волковтың зерттеуі КОКП-ның ХХІV және ХХV съездері аралығындағы республика
Колхоздардың материалдық-техникалық базасын нығайтудағы кемшіліктер мен олқылықтар қол жеткізген
Қазақстан колхоздарының түбегейлі құрылыстағы өндірістік байланыстарының даму мәселелеріне Б.Берлібаев
Осы кезеңде елдегі азық-түлік мәселесін шешуге ат салысқан қосалқы
Село еңбекшілерін өндірісті басқаруға тарту мәселесін зерттеу осы кезеңде
Кеңестік дәуірдің 70-80-жылдарының бас кезінде ауыл шаруашылығы еңбекшілерінің мәдени,
Қазақстан комсомол жастарының ауыл шаруашылығын өркендеудегі ролін көрсететін зерттеулер
Қазақстан өзінің тәуелсіздігін алғаннан кейінгі жылдарда тоталитарлық мемлекеттің шаруашылығындағы
Біз талдап отырған мәселенің жағымсыз тұстарын Ж.Әбілқожин өзінің монографиялық
1997 жылы Б.К.Бірімжаров «Село Казахстана в 60-е-80-е годы: конкретно-исторический
Әкімшіл-әміршіл басшылықтың 70-80-жылдары бүкіл Кеңес Одағы экономикасында, соның ішінде
Осылайша 60-80-жылдардағы Қазақстан ауыл шаруашылығында жүргізілген өзгерістер тарихнамасын талдадық.
Мұның өзі аталған мәселені зерттелуге тиіс тұстарының барлығын көрсетеді.
Тоталитарлық жүйе және Қазақстандағы 60-80-жылдардағы аграрлық өзгерістер;
Қазақстан ауыл шаруашылығнадығ агроөнеркәсіп кешені: дамуы мен дағдарысы;
Кеңес қоғамындағы дағдарыстың Қазақстанның ауыл тұрғындарының әлеуметтік-мәдени жағдайына ықпалы;
70-80-ж.Қазақстан селоларының әлеуметтік-экономикалық жағдайы;
Азық-түлік бағдарламасы: үміт пен күдік;
60-80-жылдардағы аграрлық өзгерістер және Қазақстан ауыл шаруашылығы;
Қазақстанда мал шаруашылығының дамуы: жетістіктері мен проблемалары;
Қазақстан ауыл-селоларының экологиялық және демографиялық жағдайы.
Сонымен көріп отырғанымыздай мәселенің тарихнамасы әлі де жан-жақты зерттеу
2. 2. Қазақстан ауыл шаруашылығының нарықтық қатынастарға бағыт ұстауы
1992 жылдың қаңтар айынан бастап енгізілген нарықтық қатынастар ауыл
Ауыл шаруашылығының нарықтық экономикаға өтуі мен рыноктық қатынастарды орнықтыру
Біздің ойымызша, Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығы, агроөнеркәсіп кешенінің нарыққа
Республика ауыл шаруашылығын реформалаудың концепцтуалдық бағыт-бағдары, жүргізіліп жатқан аграрлық
Н.Назарбаевтың ауыл шаруашылығына байланысты білдірген ойлары мен салиқалы пайымдалулары
Нарықтық қатынастарды енгізу мен орнықтыру кезеңінлдегі ауыл-село проблемалары Премьер-Министр,
шаруашылық серіктестіктері мен өндіріістік кооперативтердің құрылуы: қиындықтары мен қайшылықтары;
нарықтық экономиканы қалыптастыру кезіндегі шаруашылық субъектілердің жағдайы;
республика ауыл шаруашылғындағы дағдарыс және одан шығудың жолдары;
ауыл шаруашылғыныдағы меншік иелерінің материалдық және моральдық қолдау қатынастарын
рыноктық қатынастар жағдайындағы ауыл шаруашылығмен өнеркәсіптің өзара байланысы;
қосалқы шаруа қожалықтарының дамуы: жетістіктері мен қиындықтары.
Аграрлық саладағы дағдарыс және оның себептері, реформаның барысы мерзімді
Ауыл шаруашылғында өнім өндірудің құлдырауы Н.Райханның, Ғ.Қалиевтің, И.Воробьевтің ғылыми
Қазақстан ауыл шаруашылғының ауыр жағдайын тарих ғылымы негізінде зерттеудің
колхоздар мен совхоздардан таратылуының қажеттілігімен қайшылықтары, саладарларын;
ауыл шаруашылғында жұмыссыздықтың өрістеуі және ауылдың әлеуметтік инфрақұрылымының бұзылу,
ішкі миграцияның күшеюі: үрдістері мен зардаптары;
ауыл шаруашылғының материалдық-техникалық жағдайы;
ауыл шаруашылғындағы онтайландыру мен қысқарту: өкініші мен үміті;
аграрлық саладағы жекешелендіру: қателіктері мен кемшіліктері;
ауылда мүлік пен жерді мемлекет қарамағынан алудың жүргізілуі;
нарықтық қатынастарды қалыптастырудағы мал шаруашылығы.
Мерзімді баспасөз беттерінде жарияланған еңбектерде ауыл шаруашылығында қалыптасқан дағдарыстың
Дегенмен жекешелендіру өз кезегінде жүргізіліп, нәтижелері баспасөз беттерінде жарияланды.
Мерзімді баспасөздегі мақалаларда көрсетілген ауыл шаруашылығында жүзеге асырылған реформаларды
Мерзімді баспасөз беттерінде жарияланған мақалаларда ауыл шаруашылығын дағдарыстан шығарудың,
Аграрлық өндірісті мемлекеттендіру дәрежесін биіктігі оны басқаруда қатаң әкімшіл-әміршіл
Ғылыми мақалаларда ұсынылған ой-тұжырымдарды негізіне 3 топқа бөлуге болады:
Ауыл шаруашылығында нарықтық қатынастарды енгізу мен орнықтыру барысындағы әлеуметтік
Ауыл тұрғындарының әлеуметтік жағдайын жақсартудағы қосалқы шаруашылықтардың маңызы К.Жәрекешев
Нарықтық қатынастар жағдайында қосалқы шаруашылықтарды дамыту мәселесі көкейкесті проблемалардың
Аграрлық салада нарықтық қатынастарды қалыптастыру барысында ауыл-село тұрғындарының әлеуметтік
Қазақстан ауыл шаруашылығында нарықтық қатынастарды қалыптастырудың бірқатар мәселелерін зерттейтін
Ізденушілер пікірлерінің аграрлық салада орын алған жағдайда толық айқындауға
Астық өндіруде ауыл шаруашылық кәсіпорындарының қызметіне маркетингті қолданудың әдістемелік
Қант қызылшасын өндіру мен өңдеуде, сауда кооперативтерге бірігу, қант
Нарыұтық қатынастар жағдайында қант қызылшасын өндіру және оның тиімді
Сонымен республика ауыл шаруашылығында нарықтық қатынастарды қалыптастырудың ғылыми зерттеулерде,
Қорытынды
Бүгінде Қазақстан өз алдына тәуелсіз мемлекет жағдайына қол жеткізгенде
Сонымен, ХХ ғасырдың ІІ жартысындағы Қазақстандағы аграрлық өзгерістер тарихнамасы
Соғыстан кейінгі Қазақстан ауыл шаруашылығындағы өзгерістер тарихнамасы кеңестік дәуірде
Тың және тыңайған жерлер тарихнамасы өзінің молдығымен ерекшеленеді. Әсіресе
60-80-жылдардағы Қазақстан ауыл шаруашылығында жүргізілген өзгерістер тарихнамасынан бірі шынайы
Республика ауыл шаруашылығының әкімшіл-әміршіл басқарудан нарықтық қатынастарға өтуіне байланысты
- Қазақстан ауыл шаруашылығында нарықтық қатынастарды енгізу мен орнықтыру:
- Қазақстан Республикасында өндіргіш күштердің даму деңгейін, экономикалық-әлеуметтік, демографиялық,
- Қазақстан ауыл шаруашылығын реформалау кезеңіндегі мал шаруашылығы;
- Нарықтық қатынастарға өту кезеңіндегі Қазақстанның агроөнеркәсіп кешені: проблемалары
- Ауыл шаруашылығында меншікті мемлекет иелігінен алу және жекешелендіру
- Ауылдың әлеуметтік жағдайы;
- Аграрлық саладағы реформалар: қайшылықтары мен қиындықтары;
- Шаруа қожалықтарының пайда болуы мен дамуы;
- Қосалқы шаруашылықтардың дамуы және проблемалары.
Қорыта айтқанда ХХ ғасырдың екінші жартысындағы Қазақстандағы аграрлық өзгерістер
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Маданов Х.М. Деятельность КПСС по осуществлению ленинской аграрной политики
Мұхатова О.Х. Қазақстандағы ХХ ғасырдың 20 – 90 жылдарындағы
Маданов Х., Омарбеков Т. Историография аграрной политики партии в
Аяғанов Б.Г. 1970-1990 жылдар аралығында Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық және қоғамдық-саяси
Берденова К.А. История развития сельского хозяйства Казахстана в 60-80
Берденова К.А., Иманбердина С.И. Аграрная политика тоталитарного государства как
Бримжаров Б.К. Село Казахстана в 60-е-80-е годы: конкретно-исторический анализ
Байсарина Қ.Қ. Қазақстанда ауыл шаруашылығының дамуы: тарихы мен сабақтары
Исибаева Е.И. Қазақстандағы аграрлық қатынастар және ауылдың әлеуметтік-экономикалық дамуы
Шамшатов И.Ш. Колхозы Казахстана: развитие общественного хозяйства и его
Колодин Ф.И. Торжество ленинского плана социалистического преобразования сельского хозяйства
Волков И.М. Сельское хозяйство и крестьянство СССР в послевоенные
Колодин Ф.И. Торжество ленинского плана социалистического преобразования сельского хозяйства
Савосько В.К., Шамшатов И.Ш. Колхозное строительство в Казахстане (1946-1970
Шахшин М. Социалистическое преобразование сельского хозяйства Казахстана //Большевик Казахстана.
Абдвахитов К. Развитие колхозного производства в IV пятилетке и
Бесбаев М. Из истории развития колхозов Казахстана в послевоенные
Кузембаев Н. Некоторые итоги укрепления колхозов в Казахской ССР
Темир-Алин Ж. Укрепление общественного хозяйства колхозов //Вестник АН Каз
Турсынбаев А. Кольхозное крестьянство Казахстана в годы четвертой пятилетки
Абдулпаттаев С.И. Коммунистическая партия Казахстана в борьбе за развитие
Орамахов Ж. Деятельность Компартии Казахстана по организационно-хозяйственному укреплению колхозов
Ержанов А. Коммунистическая партия Казахстана в послевоенный период (1946-1958
Михайлов Ф.К. Совхозное строительство в Казахстане (1946-1970 гг.) Алматы,
Құдайбергенова А. Соғыстан кейінгі кезең: ауыл мен қазақты титықтатқан
Абылхожин Ж. Очерки социально-экономической истории Казахстана. ХХ век.Алматы, 1997.233-260-б.
Кадыртаева М.А. Документальные материалы Центрального государственного архива Каз ССР
Богденко М.Л. Коммунистическая партия – организатор и вдохновитель массового
Юхнович Д.И. Некоторые вопросы историографии освоения целинных земель в
Куликов В.И. Освоение целины – дело огромного исторического значения.
Ковальский С.Л., Маданов Х.М. Освоение целинных земель в Казахстане
Турсынбаев А.Б. Освоение целинных и залежных земель и их
Михайлов Ф.К. Братское сотрудничество и взаимопомощь советских народов в
Голикова З., Какимжанов А., Ковальский С.Л. и др. Коммунистическая
Лысенков Ю.А. Из опыта массово-политической работы партийных организаций целинного
Асанов А. Партийные организации Казахстана в борьбе за укрепление
Бесбаев М. Освоение целины и сближение наций //Партийная жизнь
Султанов А.М. Комсомольцы и молодежь – покровители целины.
Базанова Ф.Н. Формирование и развитие структуры населения Казахской ССР.
Дахшлейгер Г.Ф., Турсынбаев А., Шафиро Ш. Правдп об освоении
Абдикаликов А. Деятельность Компартии Казахстана по созданию условии для
Анисимов Н.И. Великий подвиг партии и народа //Вопросы истории
Рыспаев К.Р. Интенсификация животноводства – веление времени. Из опыта
Балапанов Ж.Б. Проблемы развития агропромышленного комплекса Казахской ССР. Алматы,
Бараев А.И. Научно-технический прогресс в земледелии степных районов Казахстана.
Даутбаева В.В. Влияние освоения целинных и залежных земель на
Кожин Т.Д. Деятельность Компартии Казахстана по вовлечению тружеников села
Борбасов С.М. Деятельность Компартии Казахстана по повышению культурно-технического уровня
Халидуллин К. Деятельность Компартии Казахстана по вовлечению молодежи в
Жумабеков Б.З. Участие профсоюзов Казахстана в хозяйственном и социально-культурном
Берденова К.А., Иманбердина С.И. Аграрная политика тоталитарного государства как
Ергалиев К. Роль общественно-политических организаций в освоении прфесии механизатора
Назарбаев Н. Тәуелсіздігіміздің 5 жылы. Қазақстан Республикасы Президентінің баяндамалары,
Тұрсынбаев Б.М. Село проблемасы жігерлі шешімін күтеді //Егемен Қазақстан.
Реформасыз селоның болашағы жоқ. Премьер-министрдің орынбасары С.Кулагинмен сұхбат //Егемен
Райханулы Н. АПК: кризис отрасли и проблемы выхода из
Кемелев М. Ауылдағы жекешелендіру: күнгейі мен көлеңке //Егемен Қазақстан.
Григорук В. Жіктелудің де жөні бар, немесе бүгінгі жер
Мендыбаев К.А. Организационно-экономические основы функционирования агроформирований (на примере Южно-Казахстанской
Биримжанов Т.К., Акимбекова Г.У., Свеклосахарное производство Казахстана в условиях
Байсарина Қ.Қ. Қазақстанда ауыл шаруашылығының дамуы: тарихы мен сабақтары
Исибаева Е.И. Қазақстандағы аграрлық қатынастар және ауылдың әлеуметтік-экономикалық дамуы
Әліқұлов К.А. Қазақстан ауылдары мен селоларының 1946-1980 жылдардағы әлеуметтік
Алибекова А. Сельскохозяйственные производство формы государственной поддержки //Саясат, 2005.
Төлешов Қ.Б. Қазақстандағы агросервис мәселелері //ҚазҰУ Хабаршысы 2004. -
3
Соғыстан кейінгі Қазақстан ауыл шаруашылығы
Соғыстан кейінгі Қазақстан (1946 - 1980 жж. )
Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алғаннан бергі жылдар ішінде еліміздің тарихы
Соғыстан кейінгі жылдардағы Қазақстанда халық шаруашылығы мен мәдениеті
Қазақстанда жер аударылған халықтар
Қазақстанның халық шаруашылығындағы қиыншылықтар мен промлемалар
Соғыстан кейінгі жылдардағы қазақстан (1946 - 1950)
Қазақстан соғыстан кейінгі жылдарда (1946-1990ж.)
Интеллектуалдық әлеует пен этномәдени өмірдің өзара ықпалдастығын зерделеу
Соғыстан кейінгі халық шаруашылығын қалпына келтіру жылдарындағы мәдени ағарту жұмысы