Түсіктен сақтану шаралары
Мазмұны
1. Кіріспе...................................................................................
2. Әдебиетке шолу...................................................................
3. Өзіндік зерттеулер...............................................................
3.1 Зерттеу материалы мен әдістемесі ....................................
3.2 Шаруашылыққа (базарға) сипаттама................................
3.3 Өзіндік зерттеулердің нәтижесін талдау...........................
3.4 Экономикалық тиімділікті есептеу....................................
4. Еңбекті қорғау................................................................ .......
5. Қорытынды................................................................ .........
6. Практикалық ұсыныс..........................................................
7. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі....................................... 2-4
4-10
10-22
10-22
22-26
26-29
29-33
33-36
36
37
38-40
Кіріспе
Жылқы шаруашылығының дамуына кедергі келтіретін көптеген жұқпалы аурулар бар,
Жылқы түлігінің пайдасы жан-жақтылығымен ерекшеленеді. Жылқыны жұмысқа, спортқа, экспортқа
Қазіргі кезде негізінен алғанда иммундарды бір ғана ауруға қарсы
Қазақстанда жүргізіліп жатқан малдәрігерлік қызметтің негізгі түрі мақсаты
мен ғылымының атқарар ролі зор. Жоспарлы өнім және төл
Біздің дипломдық жұмыс орындау барысында алға қойған мақсатымыз жылқының
2.Әдебиетке шолу
Біздің елімізде сальмонеллез ауруы жылқы түлігінің арасында кең тараған
Жылқылардың жаппай іш тастауының себептерін алғаш рет бастап зерттеген
Н.Magnusson (1935) Щвецияның шаруашылықтарында жылқылардың жаппай іш тастауы
Д. Вulling (1967) мәліметі бойынша Германия Федеративтік –Республикасында
Қырғызстан Республикасында жылқылардың арасында сальмоноелла індетінің көп таралғаны туралы
Дреняцкин (1932); К.И.Цветков және тағы басқалар (1933-1934) болды. Олар
Қазақстанда жылқының сальмонеллезін түпкілікті зерттеу жүргізгендердің бірі Б.А.Матвиенко деген
Б.А. Матвиенко (1986); Н.Н.Ахметсадыковтың (1988) ғылыми мәліметтері бойынша сальмонеллез
Індетті алдын алу шаралары
Жылқының сальмонеллез індетін алдын алу үшін біздің елде және
Жылқы түсігімен күресу шаралары.
1.Бие түсігі мыналармен шақырылады:
а) Дұрыс азықтандырылмаудан
б)жыныс туу жолдарының әр түрлі ауруларында
в) әр түрлі инфекцияларда.
2.Жылқыны дұрыс азықтандырмау түсіктің негізгі себебі болып табылады.
Түсіктен сақтану шаралары
3.Жылқы түсігімен күресу негізінен зоогигеналық, мал дәрігерлік санитарлық және
а) барлық биелерге жеке рацион тағайындайды. Ал жайылымды кезеңде
б) биенің азықтық рационы мыналармен ерекшеленеді:
1.азықтың әртүрлілігі
2.витамині көп азықтың болуы
3.азық өлшемінде 8-12 г. Са және 5-7 г. Фосфор
биені қолда ұстағанда тәулігіне 3-4 сағат серуендету керек.
4. түсіктердің көбі әсіресе буаздықтың бірінші айлығында биенің туу
а) шағылыстыруға жіберілетін биелерге, малдәрігерлік тексеру жүргізеді.
б) міндетті түрде биенің жыныс туу жолдарын тексереді.
5. күйлегенін анықтау негізінде барлық шаруашылықта биелерді жұмыстан босатады.
6. сатылатын биелердің өндірістік-асылтұқымды екенің дәлелдейтін анықтамасы болуы тиіс.
7. шағылыстыру жасындағы биелерді әкелінген күні карантинге қойып клиникалық
8. биелерді үйірімен баққанда үйірлер бір-бірінен қашық бағылады.
Түсікті жою шаралары:
9.биелердің түсігі шыққан шаруашылықтың жетекшілері мыналарға міндетті.
а) түсік басталған биелерді оқшаулайды
б)бірінші түсік пайда болған жағдайда дереу шароуашылық мал дәрігеріне
в) түсік тастаған биелерді және де уақытында құлындаған бірақ
г) барлық биелерді үйір-үйірімен топтауды тоқтату
д) түсік болған үйірге арнайы жылқышы бекітеді.
10.Малдәрігері келесі шараларды жүргізеді:
а) биелердің төлді туғанға дейінгі азықтану жағдайын анықтайды.
б)малдәрігерлік лабораторияға түсіктен пат-материал алынып жіберіледі.
в) Паратифозды түсікке диагноз қою әдісі ретінде агглютинация
11. оқшаулауға жылқы алынған жылқы қораларын дезинфекциялайды.
12. Көң, төсеніш, азыққалдықтарын жағады.
13.Үйірімен ұстаған жағдайда түсік байқалса, түсік орнын дезинфекциялайды немесе
14.түсік тастаған байқалған жылқы қораларын, үйірін сәтсіз деп жариялайды.
15 паратифозды түсік бойынша сәтсіз жылқы қорасына, үйіріне мыналарға
а)түсік тастаған биені басқа шаруашылыққа шығаруға;
б) бие түсік тастағанда ластанған ірі азықтарды шығаруға тыйым
16. Паратифозды түсік бойынша сәтсіз үйірде сәтті құлындаған биені
17. түсік тастаған биелермен жанаспаған бойдақ биелерді және құлындарды
18.биелері түсік тастаған үйір айғырын шағылыстыруға жібермейді.
19.Түсік тастаған биелерді емдейді. Жыныс жолдарынан бөліну тоқтағанша құйрығын,
20. оқшаулаудан босатылған биелерді жеке бағады.
21.биелерді оқшаулаудан тек түсік тастағаннан 45 күн өткеннен кейін
22.Паратифозды инфекциядан түсік тастаған биелерді шағылыстыруға тек түсіктен 60
23.Паратифозды топтың бойдақ қалған биелерін шағылыстыру маусымының басталар алдында
24.паратифке тексерген кезде теріс нәтиже берген түсік тастаған биелерді
3. Өзіндік зерттеу
3.1. Зерттеу материалы мен әдістемесе
Бұл дипломдық жұмыс микробиологиялық және жұқпалы аурулар кафедрасында және
Бактериологиялық және серологиялық зерттеулер жүргізуге түсік, іш тастаған биелердің
Ет суын дайындау.
Бір кг тазартылған етті ұсақтап турағаннан кейін, оған екі
Ет пептон сорпасын дайындау (ЕПС)
Дайындалған (стерильді) 1л ет суына 1 %пептон, 0,5%ий хлор
Ет пептон агарын дайындау (ЕПА)
Дайындалған (стерильді ) ет пептон 1 литр сорпасына
( пробиркаларға, құтыларға) құйылады да, қайтадан 1атм. қысымында
15-20 минут стерильдеді.
Эндо қоректік ортнын дайындау
Әдеттегі 100 мл агарды (PH 7,4) су моншасында қыздырады,
1.Негізгі фуксиннің спирттік қою ертіндісін
2.Натрий сульфатының 10% тік 10мл. Судағы ерітіндісін.
Стерильді пробиркаға 1мл.дайын фуксинді ерітіндісін құяды және оған фуксинің
а) Биенің түсігінен бөлініп алынған S. Abortus equi өсіндісіне
Жылқылардың арасында індет жағдайы туралы мәліметтер Б.А. Матвиенко, Р.Кулмибекова
Агглютинация реакциясын полистиральды пластинкаларды қойдық. Реакцияны қоюға антиген ретінде
Бактериологиялық зерттеулер жүргізу үшін түсіктің бауырынан, жүрегінең, көк бауырдан
Қорыта айтқанда бір жүргізген зерттеулер нәтижесінде сүйенетін болсақ жылқының
Зерттеу нәтижесі «Өтеген батыр» шаруашылығының жылқыларының арасында сальмонеллез
Іш тастаған биелердің қан сарысуының серологиялық нәтижесі
№1 кесте
Сынама № Антиденелердің титрі (АР)
1:50 1:100 1:200 1:400 1:800 1:1000 1:3200 1:6400 1:12800
2 ++ + + - - - - -
3 ++++ ++++ ++++ +++ +++ + + -
4 ++++ ++++ ++++ ++++ +++ + + -
5 ++++ +++ +++ ++ + + - -
++++ толық агглютинация, өте үлкен тұнба
+++-толық емес агглютинация
Ескерту: ++-әлсіз агглютинация, аздаған тұнба
+-агглютинаның өте ілсіз түрі, тұнба жоқ
--агглютинация жоқ.
Жылқылардың арасында індет жағдайын зерттеу үшін «Қарасу» шаруашылығында зерттеу
№2 «Қарасу» шаруашылығы бойынша бактериологиялық зерттеудің нәтижесі №2
№2 кесте
Сынама № Тексерілген патматериал түрлері
бауыр Жүрек қаны Көк бауыр өкпе бүйрек Қағанақ суы
1 + - + - + + -
2 + - + + - + -
3 + - + - - + -
4 + - + - - + -
5 + - + - - + -
6 + - + - - + -
7 - - - - - - -
8 - - - - - - -
9 - - - - - - -
10 - - - - - - -
Жұқтырылған тышқандарды сойып көргенде, олардың ішкі мүшелері тамақтың және
Әлсіретілген Salmonella abortus equi штаммның биологиялық қасиеті.
Соңғы жылдары әр түрлі жануарлар мен адамдар арасында тасымалданатын
(1991-1995 ВОЗ мәліметі).
Осы жағдайды ескере отырып біз С. тифимуриумның штаммының
Штамм-бактерияға қарсы биотехнологиялық лобороториясында зерттелді . Штаммның культуральдық қасиеттері
Сальмонеллалардың кейбір өкілдерінің биохимиялық қасиетін оларға мерфологиялық-культуралдық қасиеттері ұқсас
Әлсіретілген S.a.equi штаммның биологиялық қасиеті.
Соңғы жылдары әр түрлі жануарлар мен адамдар арасында тасымалданатын
Осы жағдайды ескере отырып біз С тимфимуриумы штаммының биохимиялық,антигендік,культуралық
Штамм-бактерияға қарсы биотехнологиялар лабороториясында зерттелді. Штаммның культуралдық қасиеттері кәдімгі
Сальмонеллардың кейбір өкілдерінің биохимиялық қасиетін оларға марфолого-культуралдық қасиеттері ұқсас
Біз биохимиялық қасиеттерді зерттеу барысында құрамында қант, көп атомды
Күкіртті сутегінің үдемелі пайда болуын анықтау үшін сірке қышқылыды
Вакцинді және уытты штамдар индол түзбейді. Зерттеу нәтижесі
№3 кестені келтірген.
Уытты S. Abortus equi өсіндісі мен метаммның биохимиялық қасиетінің
№3кесте.
№ Штамм атауы
мм ата
уы Арабиноза Глюкоза Галактоза малтоза Раиноза Сахароза лактоза салиции
1 Вакциндік штамм + + + + + -
2 Уытты штамм + + + +
- - - - + + +
Вакцинді және уытты штамдарды глюкоза арабиноза, глюкоза, мальтоза, раиноза,
Антигендік құрылымын жалпы (ОН) және жылқы (моно)-рецепторлы қан сарысумен
Ал бақылау тобындағылар тері астына жүзіндіде 50,100 және 200
Тышқандарға ауыз қуысына 1 және 2 млрд. м.т. мөлшерінде
Әлсіретілген Salmonella equi штаммының уыттылығын ақ тышқандарға сынап
№4 кесте
Жұқтыру мөлшері мен әдістері Тышқандар көрсеткіші
саны өлгені Тірі қалғаны
2х10 8 млн м.т. тері астын 10 - 10
5х10 8 млн м.т._/_ 10 - 10
10 9 млрд м.т. _/_ 10 - 10
2х10 9млрд м.т. 10 - 10
10 8 млн м.т. құрсақ қуыс 10 - 10
2х10 8 млн м.т. _/_ 10 / 9
10 9 млд м.т ауыз қуыс 10 - 10
2х10 9 млд м.т._/_ 10 - 10
Теңіз шошқасына құрсақ қуысына 1,2 және 3 млрд м.т.
Тәжірибелік теңіз шошқасның бәрі тірі қалды.
Ал бақылау тобындағыларды 1 млрд м.т. мөлшерінде қарарландырғанда барлығы
№5кесте
Бақылау тобындағылар –уытты Salmonella abortus equi штамм.
Жұқтыру мөлшерімен әдістері Тышқандар саны Көрсеткіш
өлгені Тірі қалғаны
5х10 7 млн м.т. тері астына 10 10 -
10 8 млн м.т. _/_ 10 10 -
2х10 8 млн м.т._/_ 10 10 -
10 7 млн м.т.құрсақ қуысы 10 10 -
5х10 7 млн м.т. _/_ 10 10 -
10 8 млн м.т._/_ 10 10 -
2х10 8 млн м.т. _/_ 10 10 -
2х10 8 млн м.т.ауыз қуыс 10 10 -
5х10 8 млн м.т._/_ 10 10 -
Ескерту: Бақылау мерзімі 20 тәулік.
Әлсіретілген Salmonella equi қалдық штамының уыттылығын теңіз шошқасына
№6 кесте
Жұқтыру мөлшері және әдістері Теңіз шошқасының саны Көрсетілген
өлген Тірі қалғаны
10 9 млрд м.т. құрсақ қуыс 5 - 5
2х10 9 млрд м.т. _/_ 5 - 5
3х10 9 млрд м.т. _/_ 5 - 5
Бақылау тобындағылар –уытты S. abortus equi 109 млрд м.м.
5
-
-
Қорыта айтқанда вакциндік штаммның қалдық уыттылығы шамамен 20 есе
3.2. Шаруашылыққа сипаттама
«Өтеген батыр» шаруашылығы Жамбыл облысы Қордай ауданының
Ауыл шаруашылық өнімдерін өткізетін негізгі орындар болып саналатындар: Сүтті-
Бұдан байқағанымыз, ең бірінші кезектегі өнім көзі қызылша бағыты,
№7 кесте
Шаруашылықтың пайдаланылатын жер құрылымы.
№ ретік
нөмері
Көрсеткіштер 2004
Га
алаңы а.ш.жер көлемі
1 Жалпы жер алаңы 62100 100
2. Ауыл шауашылық жер көлемі
Оның ішінде
Айдалған жер
Жайылым
Пішен шабу
61650
27985
45531
140 99,8
30,9
68,6
0,2 100
30,9
66,8
0,3
Тауар өнімдерінің схемасы
Кесте -№8.
№
реттік номер
өнім түрлері
Сала бойынша қорытындысы Шаруашылық бойынша
1 Қызылша 80 4,8
2 Көкөніс егетін ашық және жабық жер топырағы 75
3 Картоп 25 8,4
4 Бақша өнімдері 0,3 8,4
5 Мал шаруашылығы: сүт
Ет
жүн
Асыл тұқымды мал
Жылқы еті
15,9
8,05
20,5
3,5
2,5
16,9
3,7
8,6
1,8
1,9
Жалпы өнім тауар өнімі
Кесте №9
№
р/н өнім түрі
2002 2003 2004
Жалпы өнім-ң саны өнім деңгейі % Жалпы өнім-ң
1 астық 78992 44435 98 91870 46300 99 44906
2 сүт 24657 20256 38 23104 22334 92 25804
3 ет 47746 34446 93 3801 21525 96 27542
4 жүн 1292 1498 100 1310 1210 100 1490
№9 кестеден байқағанымыз мал шаруашылығы бойынша өнім жоғары көрсеткіші
Мал басының даму динамикасы
Кесте №10
№
р
/н Мал түрлері 2002 2003 2004
Барлық мал басы Салыстырмалы салмағы% Барлығы Салыс салмағы% Барлығы
1 Ірі қара мал
Оның ішінде:
Сиыр 2068
950 -
41 2168
900 -
42 2128
950 -
45
2 Қой және ешкі
Саулықтар 31652
14186 -
44,8 33500
14351 -
42,8 33334
14024 -
40,6
3 Жылқы
Оның ішінде
биелер 461
126 -
26,7 453
127 -
28,2 441
87
19,6
№10 кестеден көріп отырғанымыздай, ірі қара малы бойынша оның
Мал шаруашылық азық базасы
Кесте №11
№
р/н Азықтар түрі 2002 2003 2004
Норма бойынша т Нақты т Қамтамасыз етілуі
% Норма бойынша Нақты т Қамтамасыз етілуі
1 Құнарлы азық 23577 23542 93 220350 24432 110
2 Құнарсыз азық 53034 53644 99 52925 43573 86
3 Шырынды азық 137944 122531 98 95900 132436 112
4 жайылымдылық 540320 547794 96 598225 546047 103 58250
№11 кестеден көріп отырғанымыздай, жыл сайын шаруашылық азықтармен
3.3. Өзіндік зерттеулердің нәтижесін талдау
Бұл жұмыста жылқының сальмонеллез індетінің таралуын және ауру малдардан
Жылқылардың аурулары туралы мәліметтерге қарағанда, жылқы індетінің ішінде ең
Жылқының сальмонеллез індетін ғылыми тұрғыдан түпкілікті зерттеп, оның алдын
Бактериологиялық зерттеулер жүргізу үшін, түсіктерден алынған ішкі, органдар, қағанақ,
Бөлініп алынған өсінділерді ақ тышқандардың құрсақ қуысына 10 млн
Қорыта айтқанда, жылқының сальмонеллез індеті республиканың шаруашылықтарында жиі кездеседі.
3.4. Экономикалық тиімділікті есептеу
Менің диплом жұмысымды орындауда жүргізілген
ветеринариялық шаралардың экономикалық талдаудын маңызы зор.
Ветеринарлық шаралар малдан неғұрлым мол және сапалы өнім алуға
Ветеринарлық шаралардың тиімділігін талдау үшін төмендегі экономикалық көрсеткіштер жүйесі
Нақты экономикалық зиян деп- мал аурулары әсерінен жоғалтылған
Келуіне жол берілмеген экономикалық зиян деп –ауру әсерінен жоғалуы
Ветеринарлық шараларды жүргізуге жұмсалған шығындар деп –оларды жүзеге асыру
Ветеринариялық шаралардың экономикалық тиімділігі деп –келуіне жол берілмеген экономикалық
Шаралардың теңге шығындарға шаққандағы экономикалық тиімділігі-оларды жүргізуге жұмсалған ветеринария
Ветеринарлық жұмыстар тиімділігінің жалпы индексі деп- қорытынды статикалық көрсеткішті
Ветеринария мамандарының еңбек өнімділігі деп –олардың еңбек жемістілігін айтады.
149 жылқы 2 мл-ден=299= 300мл
199 жабағы 1,0мл –ден =199 мл=200мл
107 құлын 1,0 мл-ден=107мл
Жалпы керекті вакцина мөлшері-900мл (9 флакон)=7200 теңге.
Жұмыс күші -2 адам. Олардың айлық жалақысы -8000 теңге.
ВШ= 7200+8000+20000=107200теңге. ДУК дезинфекциялық машинаға кеткен шығын бензин 150л;
Келуіне жол берілмеген экономикалық шығын.
Пу1 =М0х К 3хКу-У
Мұндағы М0 -ауруға бейім мал саны; К3- малдардың
Пу1 =560х 0,071х 32230-1289200=-7735,2
НШ 1289200
Кш = ------ = ----------- = 32230:
АМС 40
АМС 40
Ка = ------------ = ----------- = 0,071
АБМС 560
Жұргізілген ветеринарлық шаралардың экономикалық тиімділігі.
Т1=Ах Ка –Кш-Вш
Аурудың алдын алуға жұмсалған шығын формуласы.
Мұндағы А –ауруға бейім мал саны;
Ка-аурған мал коэффициенті;
Кш- шығынға ұшыраған мал коэффициенті;
Вш –ветеринариялық шығын.
Т1=560 х0,071 х32230-107200=1174264,8 теңге .
Жеткізілген ветеринариялық шараптардың 1 теңгеге шаққандағы қайтарымы.Ветеринариялық шығындардың орнын
Т
ОВШ= -----
ВШ
Мұндағы Т-экономикалық тиімділік;
ВШ-ветеринариялық шығын.
1174264,8
ОВШ= -------------- =10,953962 теңге.
107200
Малдәрігері маманының айлық жалақысын қалай есептеуде әлеуметтік қамсыздандыру ескеріледі.
Мал фельдшерінің тарифтік айлық жалақысы 20000 теңге. Айлық жалақысы
Амортизациялық есептеулер белгіленген нормативтер бойынша жасалады. Мысалы; кірпішті ғимараттарға
4 Еңбекті қорғау
Еңбекті қорғаудағы жұмыстарды ұйымдастыру және талдау.
Жамбыл облысы «Өтеген батыр» ауылы «Майбұлақ» шаруашылығында еңбекті қорғау
-Инженерия саласында –Бас инженер,
-Егін шаруашылығында –Бас агроном,
-Мал шаруашылығында –Бас мал дәрігер.
Негізгі еңбекті қорғаудағы жұмысты басшылық ретінде, ұйымдастыруды, алдын-ала сақтандыру
Шаруашылықта деген қағидалар, инструкциялардың жүргізілуі және орындалуы негізгі құжаттармен
Мемлекеттік стандартқа сәйкес мекеме жұмысшыларын арнайы киіммен, арнайы аяқ
Еңбекке жаңадан қабылданғандарды инженердің тікелей сұхбаттасуымен, барлық деректерді тіркеме
Еңбекті қоғаудағы шараларды жетілдіру ұсыныстары.
Шаруашылықтардағы еңбекті қорғаудағы жағдайларды жақсарту негіздері:
-Жұмысты сапалы жүргізудегі инструктажды ұйымдастыру, еңбекті қорғаудағы жоспарларды орындау,
-Сәтсіз, жайсыз жағдайлардың себептерін болдырмау, оларға алдын –ала шара
-мамандардың және еңбекке араласқан жұмысшылардың жұмыс жағдайын жақсарту туралы,
Қоршаған ортаны қорғау.
Табиғи процестердің негізінде өзіндік заңдар біздің назарымызда болуға тиіс.
Мемлекеттік халықаралық және қоғамдық шаралар кешенін ескере отырып, табиғи
Негізгі қағида сыртқы ортаны қорғау әр мемлекеттің Конституциясына сүйене
5. Қорытынды
Біздің жүргізген дипломдық жұмыстың нәтижесіне және вет лабораторияның көрсеткіштеріне
Бізбен зерттелген S. аbortus equi штаммының культуральдық, биохимиялық, антигендік,
Жылқының сальмонеллез ауруының таралу деңгейі індет ошақтарының
Шаруашылыққа ветериания ісін ұйымдастыруды нашар жүргізу-шаруашылық ісінің бұзылуына, малдан
Қорыта айтқанда шаруашылықтарда жылқының сальмонеллез ауруына қарсы малдәрігерілік шараларды
Менің ойымша шаруашылықта ауруды болдырмау бұл міндетті түрде алдын-алу
6. Практикалық ұсыныс
«Өтеген батыр» шаруашылығындағы жылқының сальмонеллез ауруына қарсы жүргізілген
Жылқыларды вакцинациялау алдында барлық мал басын ветеринариялық тексеруден өткізіп
Вакцинациялау кезінде міндетті түрде асептика және антисептиканы сақтау керек.
Менің ойымша шаруашылықта ауруды болдырмау бұл міндетті түрде алдын
7. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. Бияшев К.Б.
с/х животных Алматы Вестник 1990г.
2. Бияшев К.Б. Сальмонеллезы с/х животных.
Алматы 1991г Вестник-6
3. Матвиенко Б.А. Вакцинопрофилактика паратифа лощадей аттенуированным штаммом
Е-841 «Вестник» С 62-66.
4. АхметсадыковН.Н. -комплексная иммуно профилактика
ринопневмании и сальмонеллезного
аборта кобыл живыми вакцинами
г. Алматы 1988ж.
5. Куляшбекова Р.К. Некоторые эпизоотологические данные паратифы лошадей и
теристки штамм Алматы Вестник 6.
6. Гурвич Б.М.
Олейников В.М. Испытание вакцины против паратифозного аборта лошадей
7. Гурвич Б.М. К изучению причин аборта кобыл
8. Миловзоров В.П. Этиология и профилактика при инфекционным аборте.
9.Мартынов А.С. Опыт изучения этиологии абортов кобыл .Саратовского НИВИ
10. Жолабовскии И.Л.
11.Матвиенко Б.А. в.кн. Ветеринария микробиология
12.Жарасбаев С.А Биволентная вакцина против сальмонеллеза лошадей Алматы
13.Жарасбаев С.А. Жылқы сальмонеллезінің
14.Жарасбаев С.А. Вакционпрофилактика сальмонеллеза лошадей международный наук конференция .россия
Қазақ Ұлттық Аграрлық университеті ветеринария факультетінің
Лебіз
Умиров Жанболаттың дипломдық жұмысымен танысқанда оның жылқының қылау ауруының
Дипломдық жұмысты орындау барысында сальмонеллезге қарсы күрес шараларын ұйымдастыру,
Қорыта айтқанда Умиров Жанболаттың дипломдық жұмыстарға қойылатын талаптарға сай
Ғылыми жетекшісі профессор
аға оқытушы
41
Жылқының сальмонеллез індетін алдын алу үшін біздің елде және шет елдерде
Жылқының ринопневмониясы, дауалау шаралары
Контрацепция түрлері
Жасанды түсік туралы
Жалпы аборт жайында түсінік
Қазақстан Республикасында түсіктің алдын алу мәселелері
Қойдың хламидиоз ауруының диагностикасы мен алдын алу шаралары
Медицина қызметкерінің мәденилігі
Туғаннан кейінгі инфекциялық аурулар
Иммунды қан сарысулары