Ара шаруашылығы
Курстық жұмыстың жоспары
Кіріспе...........................................................................................................
Негізгі бөлім.................................................................................................
2.1 Жоба тапсырма жасау................................................................................
2.2 Араны азықтандыру және ара азығына қойылатын санитариялық
2.3 Араны күтіп – бағу технологиясын, күтуді, пайдалануды
оларды жетілдіру шараларын белгілеу..............................................................
2.4 Ара шаруашылық нысандарын инфекциялық және дезинфекциялық, инвазиялық
3 Қорытынды.....................................................................................................
4 Пайдаланылған әдебиеттер............................................................................
Кіріспе
Ара шаруашылығының халык шаруашьшығына кажеттшіғі тікелей омарталардан алынған
Энтомофильдік дакылдардың (бунақденелілер арқылы тозаңданатындар) тиімді тозаңдатқыштары ретінде
Ара балы - емдік-диеталық қасиеті бар құнды тағам.
Балдың әр сортының өзіне тән ерекше дәмі бар,
Мәнділігі жағынан ара шаруашылығының екінші өнімі — ара
Бал мен балауыздан баска, бал араларынан ара уы,
Біздің еліміз бен шетелдер медицина мамандығы мен диеталогтар
Оңтүстік аудандардың арнайы кәсіпке бейімаелген ара өсіруімен шұғылданатын
Ірі ауыл шаруашылық өндірісі жағдайында энтомофильдік дақылдарды бадды
Ауыл шаруашылық өндірісін шоғырландыру және арнайы кәсіпке бейімдеу,
Агротехника мен егіншілік мәдениетінің дәрежесі неғұрлым жоғары, өсімдіктің
Қазақстан Республикасы ауыл шаруашылығын дамытудың болашақ жоспарларында әсіресе
Осы міндеттің маңыздылығын ескере отырып, ауыл шаруашылық мекемелері
Ғылыми мекемелер мен озық шаруашылықтардың мәліметтеріне карағанда, энтомофильдік
Казақсган Республикасының ауыл шаруашылық мекемелері энтомофильдік ауыл шаруашылық
Ауыл шаруашылығының осы саласын одан әрі дамыту шараларына
2.1 Жоба тапсырмасын жасау
Жобалық тапсырма — жобаға талап пен негізп міндеттер
Жоба түрлері. Көрсетілген жобалық тапсырмаға сәйкес жобалар: дербес,
Дербес жоба айырықша сирек объектілер үшін жасалады. Дербес
Экспериментальдык жоба тікелей өндірістік жағдайларда жаңа техникалық шешімдерді
Қайта қолданылатын жобалар барынша сәтті жасалған дербес жобаларды
Типтік жоба біртекті объектілерді жаппай салуға және қолдануға
Ара өнімін өндіретін технологтар жобалауға, оларды қолдану мен
Түсініктемелік жазба — шындап келгенде бұл жобалаушылардың негізгі
Типтік жобаның кұрамы. Ғимаратгың немесе құрылыстың типтік жобасына
Жұмыс сызықтары бекітілген жобалық тапсырмаларға, немесе техникалық жобаларға
Араны азықтандыру және ара азығына қойылатын санитариялық –
Ара шаруашылыгында қоректік базаны пайдалану осы шаруа- шылықтың
ІІІірне мен тозаңды жинауга жэне оларды ұяларга тасымалдауга
Ара шаруашылыгын дамыту жэне ара отбастарының өнімділігін арттыру
Аса маңызды жабайы өсетін шірнелі есімдіктердің қатарына: талдар,
Қазақстанда, Алтайдың таулы аудандарында пайдаланылмаган шірнелі өсімдіктер қорлары
Өсімдіктердің шірне шығаруына әсер ететін себептер
Шірне — бездердің немесе кейбір өсімдіктің ұлпалары бөліп
Шірнеде қанттың жинақталуы бірнеше пайыздан 70 пайызға дейін
Егер шірнеде қант 5 % кем болса, онда
Гүл бездері, яғни шірне бөліп шығаратын ұлпалар гүлдін
Гүлден тыс бсздср өсімдіктің әрқилы боліктерінде болады. Қозада
ІІІірне шыгаруға эсер ететін себентер. ІІІірнелі өсімдіктердің шірне
Жағрапиялық жағдайлар. Белгілі бір шірнелі өсімдіктердің шірне өнімділігі
Жемшөп ғылыми-зерттеу институтының коллекциялық питомнигінде бірдей жағдайда есірілген
Ауа райының жағдайы есімдіктің шірне өнімділігіне едәуір әсер
Мысалы, күндізгі температура 18-22' С дейін төмендегенде қарақұмықтың
Шагын кағаз тәсілі. Жұқа сүзгіш қагаздан ұзындыгы 20-25
Қылтүтіктер мен шағын пипеткалар тэсілі. Саңылауы 0,2 мм
ІІІағын пипетка — бұл диаметрі 4 мм және
ІІІагын қағаздар, қылтүтіктер мен шағын пипеткалар тәсілдерінің жаапы
Бір г ектардағы өсімдіктердің шірне өнімділігін анықтау үшін
Қант запасын 20% арттыра отырьгп, шірнелі өсімдіктер орналас-
Шіре. Шірнеден басқа, аралар кейбір өсімдіктерден шіре жинайды.
Аралар осы тәтті сұйықтықты жинап, қуыстарга салады және
Өзінің химиялық құрамы бойынша шіренің шірнеден айырмашылыгы бар.
Тозаңды өсімдіктер. Бұларға аралардың тек тозаң жинайтын өсімдіктері
Гүл тозаңы өте жеткіліксіз болган кезде аралар кейде
Өсімдік тозаңын гүл тозаңына еңцеу. Егер шірне араларға
Өсімдік тозаңын гүл тозаңына өңдеу оны жинау кезінде-ақ
Жинаушы аралар балақ тозаңдарын ара қуыстарына жинап, оларды
Әрқилы осімдік тозаңыныц химиялық құрамы
Тозанда (%)
Өсімдік Белоктар Май Углеводтар Су Күл Белгісіз
заттар
Бақбақ 11,12 14,44 34,93 10,96 0,91 27,64
Қара тал 22,33 4,15 32,18 12,30 2,61 26,40
Акбас беде 23,71 3,40 26,89 11,56 3,14 31,30
Алхоры 28,66 3,15 28,29 9,79 2,62 27,49
Жүгері 20,30 3,67 26,59 5,53 2,55 31,34
Қарағай 7,02 2,04 48,35 7,01 1,32 34,26
Қазақстанның негізгі шірнелі өсімдіктері
Жер шарында гүлді есімдіктердің 150 мыңнан астам түрі
Шірнелі өсімдіктер жабайы өсетіндерге (табиғи) жэне екпелі (ауыл
Егістік ауыл шаруашылық шірнелі өсімдіктер. Еліміздің әртүрлі аймақтарында
Қазақстанның орманды-далалық бөлігінде аралар үшін егістік дақылдардың мәні
Орманды аймақта егістік шірнелі өсімдіктер кенет азайып кетеді.
Қарақұмық аса маңызды жармалық және шірнелі дақылдардың бірі.
Қарақұмықтың аса маңызды биологиялық ерекшелігі — оның гүлшелерінің
Фосфор жэне калий тыңайтқыштары қарақұмықтың шірнені көбірек бөліп
Аралар қарақұмықтан шірне мен тозаңды алады. Ауа райы
Күнбағыс. Елімізде есірілетін аса маңызды майлы дақыл. Қазақстан
Күнбагыс күрделі гүлділер тұқымдастарына жатады. Оның гүлшоғыры- кәрзеңке,
Қыша. Қазақстанда көгілжім қыша және ақ кыша егіп
Кориандр (Сoriandrum sativum L) — эфир майлы дақыл,
Қоза (Gossypium). Қазақстанда G hirsutum (мексикалық, түр) жэне
Көк гүлді жоңышқа (Мedicago sativa L) — көп
Эсгіарцет — бұршақ тұқымдастарының ішіндегі ете құнды көпжылдық
Қызғылт жоңышқа (будан - Тrifolium hybridum L) —
Ақбас жоңышқа (жатаган; Тrifolium repens L.) еліміздің орманды,
Қызылбас жоңышқа (Тrifolium ргаtеnsе L.) өте көп шірне
Түйежоңышқа (Melilotus) — мол өнімді жемшөптік осімдік, шірнені
Егілетін жеміс және жндек шірнелі өсімдіктері. Бақ шаруашылығы
тауарлы онім береді. Әртүрлі жеміс және жидек дакылдарын
Егілген жеміс және жидек дақылдарының ішінде таңқурай ерекше
Субтропик дақылдарыньщ басым көбі — апельсин, лимон, мандарин,
Кекөніс және бақша дакылдарынан да аралар едәуір мөлшерде
Шабындықтар мен жайылымдардың шірнелі өсімдіктері.
Қазақстан Республика аймағының көбін табиғи шабындықтар мен жайылымдар
Ерекшелік ретінде қарагай, шым тезек батпақты жерлер, бұларда
Амал не, шалғындардың шірнелі өсімдіктерін аралар жарым-жартылай пайдаланады,
Мал жаю үшін пайдаланылатын өрістерді немесе шалғын салаларын
өсімдігі де сондай, бірақ өрістердің шалгынга қарағанда құндылығы
Орманның шірнелі всімдікері. Ара осіру шаруашылыгы ушін куреңот,
Орман шірнелі өсімдіктерінің ішінен бұта түріидегі жөкенің үйеңкі,
Ұсақ жапырақты жөке. Жөкенің бұл түрі эсіресе тау
Жөке топыраққа талап қойгыш және оның орманда өсуінің
Жеке шірнені мол беліп шыгарады. Бір ағаштың бал
Сүйір жапмрақты үйеңкі. Сүйір жапырақты үйеңкі жапырақтана бастауымен
Үйеңкі тұқымдастарының ішінен татарлық үйеңкі жақсы шірнелі өсімдік
Талдар. Бұл туыстың 170-ке жуық түрі бар. Талдар
Ақ тал — биіктігі 2-6 м келетін бұта
Кекектің екінші жартысынан маусымның 5-10 дейін аралар ушін
Орман таңқурайы. Таңқурай - орманның ағаш кесінділері мен
Күреңот — қара топырақты емес өңірдің, Сібір мен
Одақтың орта еңірінде күреңот маусымның аягында гүлдей бастайды
Сібірлік сасықбалдырған — шатырлылар тұқымдастары ішіндегі тайгалық шірнелі
Кәдімгі всреск аласа мәңгі жасыл бұта. Оның жапырақтары
6.4. Ара шаруашылығының қоректік базасын ұйымдастыру және жақсаргу
Ара шаруашылыгының шірнелі есімдіктер базасын дұрьіс ұйымдастыру және
Жерді шірнелі өсімдіктер тұргысынан бағалау түр құрамы және
ІІІірнелі өсімдіктер қорларын багалау шаруашылық көлемінде (айталық, ұжымдас
Онан әрі карта бойынша аралардың пайдалы ұшу радиусындагы
Шабындық және басқа жерлерде шөптектес шірнелі өсімдіктердің есебін
Айталық, орманның шірнелі өсімдіктерін арнайы есепке алган кезде
Шабындықтағы аса маңызды шірнелі өсімдіктердің . аумағын да
Ауыл шаруашылық шірнелі өсімдіктердің (қарақұмықтың, күнбағыс, азықтық шептер,
Шірнелі өсімдіктердің түр құрамы мен аумағы жөніндегі маглұматтарға
Мысал ретінде төменде орманды-далалық аймақ жағдайларында омартаның бал
Келтірілген мысалда омарта араларының пайдалы ұшу радиусында жалпы
Қолда бар мәліметтерге карағанда, орта есеппен әр отбасы
запасы болуга тиіс. Алайда мынаны ескерген жен: сол
Демек, нақ осы омартада 153 ара отбасын ұстауга
Бұта түріндегі жөкеден жэне қарақұмықтан негізгі бап жинау
Бал балансының теориялық есебі шын мәніндегі жагдайды әрдайым
Бақылау ұясы кез келген омартада болуга тиіс. Ол
Көктемде бақылау ұясының күн тэулігіне 250-300 г салмақ
Бақылау ұясын күн сайын өлшеу жөніндегі мэліметтерді омарта
Журналдагы жазуларды басшылыққа ала отырып, маусым бойына шірне
Бал балансы мен маусым бойына шірне жинауды бөлу
Ара өсіру фермаларының шірнелі өсімдіктер базасын жақсарту жұмысы
даму ерекшеліктері ескеріле отырып жүргізілуге тиіс. Осы тұрғыдан
Табиғи шірнелі өсімдіктер базасы мол еліміздің көптеген орманды
Бұл арада шаруашылықтарда ара өсіру шаруашылыгының шірнелі есімдіктер
1. Егіндік ауыспалы егістерге энтомофильдік дақылдарды қарақұмықты, күнбағыс,
Омартаның бал қоры
Жерлер және аумагы Шірнелі өсімдіктер Аралардың пайдалу ұшу
1 гектардан барлығы
Орман - 300 га Бұта түріндегі жөке 40
Сүйір жапырақты үйеңкі 10 175 1750 Көктемгі сүйемелдейтін
Шалгын- 80 га Акбас жоңышқа 10 80 800
Қызғылт жоңышқа 4 100 400 Жазгы сүйелмейгін
Шабындық түрлі 6 50 300 Бұл да сондай.
шөбі
Егіндік ауыспалы егістер - 700 га Қарақумық жемшоптік
Атбүршақтар 20 20 400 Жаздын аягында шірне жинау
Жеміс багы - 30 га Алма агашы 10
Шие 54 20 100 Бұл да сондай
Жидектік- 20 Таңқурай 4 50 200 -
Бақша - 30 га Қияр 4 25 100
Егіс дақылдарының шірне өнімділігін арттыру үшін шірнесі мол,
Әртүрлі өсімдіктердің бал өнімділігі жөніндегі шамамен алынған мәліметтер
Шірнелі Бал өнімділігі, Шірнелі өсімдіктер Бал өнімділігі,
өсімдіктер 1 га (кг)
1 га (кг)
Ақ қараған 300-600 Кориандр 150-200
Сары қараған 100-150 Ұсақ жапырақты жөке 600-1000
Бақша дақылдары 10-30 Беде суарылмаған 25-50
Жемшөптік
атбуршақтар 15-25 Беде суармалы 250-300
Вереск 150-200 Орман таңқурайы 150-200
Гледичия 200-250 Жеміс дақыл 20-30
Қыша 100-150 Күнбағыс 30-60
Қарақұмық 50-150 Рапс 40-50
Түйежоңышқа 200-500 Шомырт 25-30
Талдар 100-150 Фацелия 150-200
Кенеп 40-50 Қоза 50-80
Күреңот
Ақпас жоңышқа
Қызгылт
жоңышқа
Қызылбас
жоңышқа
Сүйір жапырақты
үйеңкі
350-500
75-100
100-150
10-20
150-200
Жалбыз
Эспарцет
Жидек өсетін жер 400-600
100-400
25-40
Өсіп-өну кезеңі ұзақ келетін оңтүстік аудандарда шірнелі өсімдіктерді
Еліміздің бірқатар шаруашылықтары ауыл шаруашылыгының жетекші салаларының мүдделерін
Осындай шаруашылықтардың бірі - Шығыс Қазақстан облысы, Үлкен
Ара өсіру шаруашылығы үшін берік қоректік база жасалды,
Мал шаруашылығы үшін тірек жемшөп базасын жасаған кезде
Мысалы, Алтай өлкесі, Шипуновск ауданының «Победа» түйежоңышқаны табиги
Шабындықтар мен жайылымдарды түбірінен жэне бітке жагын жақсартқанда
Атап айтқанда, минералдық тьщайтқыштармен үстеп қоректендіру нәтижесінде өзен
Ылғалы жеткілікті аудандарда будан (қызғылт) жоңышқаны кызылбас жоңышқаға
Егінді қорғап жоне орман ағаштарын отырғызғанда, эррозияға қарсы
Орта өңірде мұндай ағаштарды еккен кезде бұта түріндегі
Еліміздің оңтүстік аудандарында ақ қарағанды, талшын, шомырт, қарагаш,
Сонымен қатар ара өсіру шаруашылыгының шірнелі өсімдіктер базасын
Ара осіру шаруашылығының шірнелі өсімдіктер базасын жақсартуда суармалы
лядвенецті т.б.) пайдалану осы жерлердің шірне өнімділігі анагұрлым
Ара өсіру шаруашылыгының шірнелі өсімдіктер базасын тиімді пайдалану,
Шірнені есімдіктер алаптарына көшіп жүруді ұйымдастыру үшін ара
Араны күтіп – бағу технологиясын күтуде, пайдалануда санитариялық
Көктемнің аяғында, отбастарда кәрі, қыстап шыққан араларды жастарымен
Қолайлы жагдайларда отбас саны күн сайын 1,2-1,5 мың
Жұмыспен шұғылданбайтын аралардың көптеген мөлшерде жинақталуы — аналық
Үйір кұру ара отбастарының жабайы күйде көбеюінің жэне
Біздің елдің озық ара өсірушілерінің жэне АҚШ-тың ірі
Үйір құруға даярланганда ара отбасы аналықтың жұмыртқа салуын
Үйір құрғанда омарталарда тұқымдық жұмысты жүргізу қиындайды, өйткені
Үйір құру ара өсіру шаруашылығының жоспарлы түрде жүргізуімен
Ақырында үйір құрудың басты кемшілігі — өнімсіз еңбек
Үйір құрудың кейбір жақтаушылары жаңа ұяға отырғызғаннан кейінгі
Ара отбастарының енімділігін арттыру ушін аналықтардың жасы ғана
Мыңдаған ара отбастарында жүргізілген арнайы зерттеулер (Г.А. Аветисян),
Аналық неғүрлым ірі жэне оның аналық бездері неғұрлым
Аналықтарды жасанды күйде шығарудың әдістері кеп. Кептеген омарталар
негізп қорек жинауга араларды есіріп көбейту мақсатымен уақытша
АҚШ-та араларды көбейту жөніндегі қогамга жататын тек арнайы
Бізде аналық аралар шыгару ісін үнемі күшейту және
Аналық ез тіршілігінің алғашқы жылында үрықтандырылган жұмыртқаны кеп
Аналықтарының жасы әртүрлі қиыр шығыстық аралардың бал өнімділігін
Осыны ескере отырып, отбаста екі жастан асқан аналықтарды
Алғашқы шірнелі осімдік гүлдегенде және көктем шыға бастаганда
Көктемгі жұмыстарга қыста ара өсірушілердің бос уақыты көп
Көктемде омартага арналган жерді елді мекендерден жэне мал
Ара шаруашылыгы өнімдерін өнеркәсіптік техгологиямен ендіргенде, ірі шаруашылықтарда
Араларды қыстаудан шыгарар алдында омарта аймақтарын дайындау: оны
Араларды қыстаудан шығару. Қыстаудағы жағдай қолайлы болса, алгашқы
Артында келе жатқан адам бақылай алатандай етіп, зембілге
Аралардың айналып ұшу сипатына мұқият қарау қажет, өйткені
Әлжуаз отбастарға жәрдем көрсету. Араларды қыстауға жақсы даярлағанда
Аналықсыз отбастарды түзеу. Бұл көктемгі кідіртуге болмайтын жүмыс,
Осындай отбастын қыстап шыққан кәрі аралары айналып үшканнан
Барлық жас ара дернәсілдерінің аналық қуыстарын алдын ала
Әлжуаз отбастарды түзеу амалсыз шара: қоректендіру жоне бағып-күту
Көктемде үяларды жылытудың жэне қысқартудың отбасы мен оның
Ара шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтының мэліметтеріне қарағанда, ұрық болған
Көктемде ұяда қысқартудың жэне жылытудың мәні бар. Суық
Отбастардың жалгіы кёктемгі қарап тексеруін аралар айналып ұшқанЯан
Отбасты кектемгі қарап тексергенде байқалган кемшіліктерді бірден түзету
Араларды көп корпусты ұяларда у.стаганда, көктемде қарап тексерген
Жалпы көктемгі қарап тексерумен бірге үялардың түптерін тазартуды,
Егер аралар ұясы іш өтумен, әсіресе нозематозбен ауырганда
Ара шаруашылық нысандарын инфекциялық және дезинфекциялық, инвазиялық аурулардан
Балды аралар әр қилы ауруларға шалдығады. Олар жұқпалы
Ара аурулары ара есіру шаруашылығына елеулі зиян келтіреді.
Ауруға қарсы күресуде алдын алу (дауалау) шараларының мәні
Жұқпалы емес аурулар
Суық тиген ұрық ара ұясы шамадан тыс сууына
Аурудың алдын алу үшін ұяларды жылу сақгайтындай етіп
Шіре токсикозы — шіре балынан пайда болатын ара
Шіре токсикозында ортаңғы ішек босаңсиды, көкшіл-қара немесе қоңыр
Аурудың алдын алу үшін ұяларды қысқа жинау алдында
Шірне токсикозы — жинаушы аралардың улы өсімдіктердің (тамырдәрі,
Аурудың алдын алу реті де омарталарды улы өсімдіктер
Тозаң токсикозы — жас қоректендіруші аралардың ауруы, улы
Тозаң токсикозымен күресу үшін отбастарға сұйық қант шырынын
Химиялық токсикоз - ауыл жөне орман шаруашылық- тарында
Аралар үшін неғұрлым қауіптісі — инсектицидтер. Бұл ор-
Әсер етуіне қарай инсекгицидтерді ішектік, жанасу, кешенді және
Осы кезде қолданылып жұрген инсектицидтердің ішінде аралар үшін
Фумиганттық инсектицидтер аралар ағзасына газға айналған күйде тыныс
Ішек, жанасу және фумиганттық (гексохлоран т.б.) сияқгы кейбір
Инсектицидтер тобының улары узақ мерзім сақталады. Мысалы, фтордың
Аралар улануы препараттардың мөлшеріне, олардың арамен жанасу мерзіміне,
Удан арылтып өндеу одістеріне байланысты, аэрозольдық әдіс онша
Инфекциялық аурулар
Европалық шіріме - жұмысшы аралардың, аталық пен аналық-
Ауру белгілері. Ауырган дернәсілдер куыста табиги күннің өзгертеді,
Егрр жабық қуыстағы дерносілдер европалық шірімемен залалданган кезде
Аурудьщ таралуы. Қоздырғыш сау отбаска қаңғырма аралармен, аталық
Аурудың алдын алу. Омартада күшті, ауруға неғұрлым төзімді
Күресу шаралары. Ауру байқалысымен омартаға карантин қояды, ауруға:
Американдық шіріме — ларве бацилласы тудыратын аралардың есейген
Инфекцияның негізгі көзі — ауырған жөне олім-жітімге ұшырағын
Ауру белгілері. Ұрықгың ала-кұлалығы (кереге көзділік). Залалданған дернәсілдері
Аурудың алдын алу. Ара отбастарына тіршілікке колайлы жағдай
Күресу шаралары. Диагноз анықгалғаннан кейін омартаға карантин қояды.
шырынының 1 литріне 1 г мөлшеріне немесе сульфантролмен
Дорба тәрізді ұрық - ұрықтың сүзгілеуші вирустан пайда
Таралуы және алдын алу шаралары европалық шірімедегі сияқгы.
Бұл ауруды дәрі-дәрмекпен емдеу эдісі белгіленбеген. Ұялар- ды
Инвазиялық аурулар
Нозематоз (жұқпалы іш ету) - бір жасушалы нозема
Нозема тоғышары эпителий жасушаларын жедел кобейтіп, оларды зақымдайды.
Нозематозбен жұмысшы аралар, аналықгар мен аталықгар ауырады. Ауру
Ауру белгілері. Қыстап шығудың аяғында аралардың іші өтеді
Аурудың таралуы. Ауру қоздырғыштарын ауру аралар жұқтырады. Олар
Аурудьщ алдын алу. Араларды қыстатуға даярлау алдында шіре
Күресу шаралары. Ауру отбастар байкалған кезде тазару айналып
Араларды ДЦГ фумагилиніме емдейді. Шырынның 25 л антибиотиктің
Емдеу шараларымен бірге дезинфекдиялау қажет. Агаш заттарды 2%-дық
Акарапидоз (кене ауруы) — акарапис Вуди өте ұсақ
Ол кеңірдектерде, есейген аралардың қанаттарының түбінде тоғыштар ретінде
Ауру белгілері. Ауру көктемде, отбастарды қыстаудан шығарғаннан кейін
Инвазияның кезі - ауру аралар. Кенелер сау араға
Аурудың алдын алу. Омарталарда күшті отбастарды ұстайды. Араларды
Күресу шаралары. Егер омартада бірнеше ауру отбастар байқалса,
Варроатоз-варроа якобсони кенесінен пайда болатын аралардың қауіпті инвазиялық
Ұрғашы кененің денесі қоңыр түсті болып келеді, түктер
Еркек аралардың ұрғашы аралармен жұптасуы аталық немесе жұмысшы
Ауру белгілері. Варроатозбен зақымданған отбастың өсуі, жетілуі және
Аурудьщ таралуы. Ауру омарта маңында кенемен залалданған қаңғыбас
Варроатоздың жетілуіне көп жылғы жүргізілген байқауларға сәйкес, жұқгырғаннан
Күресу шаралары. Варроатозбен аурудың алғашқы белгілерін байқағанда, ауруға
Варроатозбен күресу үшін 20-дан астам препарат ұсынылды, алайда
Қорытынды
Омарталардан адамға пайдалы құнды өнімдер өндіруге болады:
Ара балы - емдік-диеталық қасиеті бар құнды тағам.
Бал мен балауыздан баска, бал араларынан ара уы,
Ауыл шаруашылық өндірісін шоғырландыру және арнайы кәсіпке бейімдеу,
Пайдаланылған әдебиеттер
Ж. Мырзабеков, П. Ибрагимов
Ветеринариялық гигиена.
Б.Р. Әкімбеков
Ара шаруашылығы.
www.google.ru
Ж.Б. Мырзабеков
Жалпы зоогигиена
52
Ара шаруашылығы
Ара шаруашылығы өнімдері және олардың қолданылуы
Ара шаруашылығының өнімдерінің түрлері,сипаттамасы және ол өңімдердің пайдалану салалары
Бал өнімдерінің сапасы және оның адам денсаулығына тигізетін пайдасы
Ара шаруашылығы жайлы
Қазақстанның әр түрлі аймақтарынан жиналған балдың тозаңдық құрамын зерттеу әдістері Тозаң микроскопиясы
Құс өсіру бойынша кәсіби стандарт
Балды өсімдіктер
Ара балын ветеринарлық санитарлық сараптау
Асыл тұқымды мал шаруашылығы туралы