Қазақстан Республикасының зайырлы мемлекет ретінде қалыптасуы
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ __________________________________________________________
I. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫНЫҢ НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕРІ ______________________________________________
ІІ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ — ҚҰҚЫҚТЫҚ МЕМЛЕКЕТ
ІІІ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ - ДЕМОКРАТИЯЛЫҚ МЕМЛЕКЕТ
ІV. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ – ЗАЙЫРЛЫ МЕМЛЕКЕТ
VI. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ – ӘЛЕУМЕТТІК МЕМЛЕКЕТ
ҚОРЫТЫНДЫ__________________________________________________
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ___________________________
КІРІСПЕ
Жұмыстың жалпы сипаттамасы. Диплом жұмысында Қазақстан Республикасының құқықтық, демократиялық,
Тақырыптың өзектілігі.
Әрбір мемлекет қандай-да бір нышандармен сипатталады. Бұл нышандарда оның
Мемлекеттің ұйымдастырылуының нысаны мемлекеттік құрылыс пен қоғамдық құрылыс негіздерін
«Қазақстан Республикасы» мемлекетінің ұйымдастырылуының негіздері - бұл мемлекеттің негізгі
30 тамыз 1995 жылы қабылданған Конституциясында Қазақстан Республикасы өзін
Қазақстан Республикасының егемендігі жағдайында халық билігі институттарын, заңның жоғарылығын,
Жұмыстың жаңашылдығы. Диплом жұмысы «Қазақстан Республикасы» мемлекетінің ұйымдастырылуының негізгі
Тақырыптың ғылыми зерттелу дәрежесі. Заң ғылымында Қазақстанның жалпы конституциялық
Жұмыстың мақсаты: Қазақстан Республикасының мемлекет ретінде ұйымдастырылуының негізгі
Жұмыстың міндеттері:
- Конституциялық құрылыс ұғымын анықтау
- Қазақстан Республикасынының конституциялық құрылысының негіздерін қарастыру;
- Қазақстан Республикасының демократиялық, зайырлық, құқықтық, және әлеуметтік сипатын
Зерттеудің ғылыми-әдістемелік базасы. Дипломдық зерттеудің ғылыми базасын Н.Ә.Назарбаевтың
Зерттеудің әдістемелік базасын қоғамдық, әлеуметтік, құқықтық құбылыстарды зерттеудің жалпы
Зерттеу объектісі болып Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысының негіздерін бекітуі,
Зерттеу пәнін тікелей және өкілді демократияның нысандарын, мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық
Жұмыстың практикалық маңызы. Қазақстан Республикасының ұйымдастырылуының негізгі қағидаларын, Қазақстанның
Жұмыстың құрылымы. Диплом жұмысы кіріспеден, 5 тармақты қамтитын негізгі
I. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫНЫҢ НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕРІ
Қазақстан Республикасы мемлекетінің ұйымдастырылуы мен қызмет етуінің негізгі ережелері
Халық билікті республикалық референдум және еркін сайлау арқылы жүзеге
Республика Президенті халық пен мемлекеттік билік бірлігінің, Конституцияның мызғымастығының,
Конституциялық құрылыстың өзеті неде деген сұраққа жауап беру қиын.
Әрбір конституциялык құрылыс өте күрделі организм, оның негізін белгілі
Дәлірек айтсақ, конституциялык құрылыс деп қоғам мен мемлекеттің саяси
1) Қазақстан халқының толық билігі (егемендігі);
2) Қазақстан Республикасы аумағының тұтастығы;
3) мемлекеттік билікті жүзеге асыру барысындағы идеологиялық және саяси
4) құқықтың үстемдігі (жоғарылығы);
5) мемлекет билігінің бөлінісі;
6) адам құқықтары мен бостандықтарының мемлекет мүдделерінен басымдылығы;
7) мемлекеттік тіл саясатының кепілділігі;
8) адам мен азаматтың құқықтық мәртебесінен туындайтын мемлекеттің ең
9) мемлекеттің демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мәндері;
10) экономикалық қызметтің бостандығы;
11) әр түрлі меншік нысандарының көптілігі мен тендігі және
Бұл қағидаттар Қазақстан Республикасы Конституциясының «Жалпы ережелер» деп аталатын
Еліміздегі саяси режим демократиялық болып жариялануына орай Қазақстан Республикасы
Қазакстан Республикасы құрамдық ұйымдастырылуы бойынша көп ұлтты біртұтас мемлекет.
Қазақстанда құқықтық жоғарылығы қажеттілік ретінде танылған. Құқықтың жоғарылылығы -
Құқықтың ұлылығы Конституцияның жоғары тұратындығынан және мемлекеттің кұқықпен байланыстылығынан
Қазақстан Республикасы Конституциясының бірден-бір басты талабы - барлық зандардың
Сонымен қорыта айтатын болсақ, Қазақстан Республикасы мемлекетінің ұйымдастырылуының негізгі
ІІ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ — ҚҰҚЫҚТЫҚ МЕМЛЕКЕТ
Дербес даму жолына түскен Қазақстан бірден құқықтық мемлекет идеясын
Саяси саладағы басты мақсат – жас егеменді мемлекетті қуатты
Құқықтық демократиялық мемлекетте Конституция, яғни біздің қоғам өмірінің Негізгі
Құқықтық мемлекет құру, қоғамдық өмірді демократияландыру, жалпыұлттық келісім мен
Құқықтық мемлекет - тек парасаттылықтың, әділеттіліктің шынайы белгісі ғана
Құқықтық мемлекетті қалыптастыру, дамыту адам қоғамының көне заманнан негізгі
Қазіргі заманда құқықтық мемлекет туралы пікір жан-жақты дамып, дүние
Қазіргі заманда құқықтық мемлекет құру қалыптастыру мәселесі ғаламдық проблемаға
Сондықтан болашақта құқықтық мемлекет бірнеше дамыған елдерде қалыптасуы мүмкін.
Құқықтық мемлекеттің мазмұнының негізгі талаптары ретінде келесілерді көрсетуге болады:
1) Құқықтық мемлекет азаматтық қоғамның объективтік даму процесіне сәйкес
2) Құқықтық мемлекеттің экономикалық негізі - өндіргіш күш пен
3) Құқықтық мемлекеттің әлеуметтік негізі — өзін-өзі басқаратын азаматтық
4) Құқықтық мемлекеттің моральдық негізі - гуманизм, әділеттік, бостандық,
5) Құқықтық мемлекеттің саяси негізі - халықтың, ұлттық тәуелсіздігін
Міне қоғамның осы негіздеріне сүйене отырып құқықтық мемлекет орнатуға
Жалпы құқықтық мемлекет теориясы өзінің негізін көне заманның ойшыл-ғалымдарының
Осы аталған идеялар негізінде кейінде төмендегідей белгілерімен ерекшеленген құқықтық
1. Өркениеттің тұрақты дамуының кепілі ретіндегі азаматтық қоғамның -
2. Мемлекеттің құқықпен байланыстылығы, ол:
а) мемлекеттің құқыққа қайшы келетін заңдарды шығаруға құқығы жоқ,
ә) мемлекет те, азаматтар да қабылданған заңдарды бірдей орындауға
3. Мемлекеттік билікті ұйымдастырған кезде билікті бөлу қағидатын іске
4. Заңның үстемдігі қағидатын сақтау. Бұл жоғары заң күшіне
5. Құқықтық мемлекетте сот әділеттің және шынайы сот төрелігінің
6. Құқықтық мемлекеттің негізі — жеке тұлғаның бостандығының, оның
Олай болса, құқықтық мемлекет - бұқаралық билікті жүзеге асыру
Адам қоғамының барлық дәуірінде құқықтық мемлекет кұру мәселесі толастап
Қазақстан өзін құқықтық мемлекет ретінде орнықтыратынын бекітті. Қай елде
Құқықтық мемлекет - Қазақстанның барлық органдары мен лауазымды адамдарының
Құқықтық мемлекеттің қалыптасуы өте созылмалы және күрделі процесс. Қазақстанның
Қазақстанды құқықтық мемлекет ретінде орнықтыру – ұзақ жылдар бойғы
Қандай-да болмасын мемлекеттің құқықтық мемлекет екендігін көрсететін негізгі белгілер
1) заңның (құқықтың) жоғарылығы;
2) соттың тәуелсіздігі;
3) жеке тұлғаның шынайы бостандығы, адамның және азаматтың құқықтары
4) адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарының мемлекет мүдделерінен
5) биліктің бөлінуі;
6) мемлекет пен жеке тұлғаның өзара жауаптылығы - мемлекеттік
Мемлекеттің құқықтық сипатын анықтайтын жағдайларға келесі белгілерді де қосуға
- қоғамның экономикалық, әлеуметтік бағытында әділеттікті, теңдікті қамтамасыз ету
- қоғамның ішкі құқық нормалары мен халықаралық құқықтың өзара
- азаматтық қоғамды қалыптастыру.
Мемлекеттің негізгі принципі заңның жоғары тұруы, оның қоғам өміріндегі
Заңдарды кемсітетін немесе олардың қолдану тиімділігін төмендететін факторлар бар.
Атап кеткеніміздей, құқықтық мемлекеттің басты белгісі – заңның жоғарылығы,
Заң - мемлекеттің ақылы.
Сот - мемлекеттің жүрегі.
Мәдениет - мемлекеттің тәртібі.
Міне осы үш қағидалы өсиет өзара бірігіп қалылтасып және
Құқықтық мемлекеттің қалыптасуында заң ережелерін мемлекеттің, оның органдарының және
Заңдар, ең алдымен мемлекеттен, оның органдарынан бастау алады. Сондықтан
Құқықтық мемлекеттің қалыптасуына заң ережелерін мемлекеттің, оның органдарының және
Азаматтардың заңды мүлтіксіз орындауы құқықтық мемлекеттің маңызды принципі болып
Азаматтардың заң ережелерін бұзуының тағы бір себебі, олардың құқықтық
Құқықтық мемлекеттің келесі бір белгілері – адам мен азаматтың
Қазақстан Республикасының Конституциясы адам, оның құқықтары мен бостандықтары ең
Конституция Қазақстан Республикасында азаматтық қоғам қалыптастыруға ықпал жасайды. Бұл
Заң талабын сақтай отырып, азаматтар өзінің мемлекет алдындағы, ал
Құқықтық мемлекеттің келесі бір белгісі мемлекеттік билікті ұйымдастыруда биліктерді
Қазіргі кезде конституциялық бақылау механизміне ерекше назар аударылуда. Республикада
Соттың тәуелсіздігі – Қазақстанның құқықтық мемлекет ретінде орнығуының келесі
Мемлекет дамыған ұлттық құқықтық жүйесі болғанда ғана емес, ол
Қазақстан Республикасының Конституциясының 1-бабы Қазақстанды өзін құқықтық мемлекет ретінде
ІІІ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ - ДЕМОКРАТИЯЛЫҚ МЕМЛЕКЕТ
Қазақстан Республикасы Конституциясының 3-бабына сәйкес мемлекеттік биліктің бірден-бір бастауы
ҚР Конституциясына сәйкес саяси режимі бойынша Қазақстан демократиялық мемлекет
Жалпы «демократия» термині гректің «демос» – халық және «кратос»
1. Лауазымды қызметкерлерді сайлау,
2. еркін, әділ, жиі өткізілетін сайлаулар,
3. өз ойын еркін жеткізу,
4. балама ақпарат көзінің болуы.
5. Бірлестіктер автономиясы
6. Жалпы азаматтық құқықты көрсеткен [10, 185с.].
Жоғарыда атап кеткеніміздей «демократия» мемлекеттің саяси режимін байқатады. Мемлекеттік-саяси
Қазақстан Республикасы 1995 жылы 30 тамызда қабылданған Конституциясының 1-бабында
Тікелей демократия – бұл халықтың мемлекеттік және қоғамдық істерді
Халық пен мемлекет демократияны жүзеге асыру мен дамытудың жоғарғы
Халық билігін жүзеге асырудың келесі нысаны - өкілді органдар
Мемлекет органдарына билікті емес, оны жүзеге асыру құқығын табыстай
Мемлекеттің демократиялық белгісі оның саяси режимін анықтайды. Саяси режим
Билікті бөлу принципі мемлекетті демократиялық жолмен құрудың аса мыңызды
Қазақстанның демократиялық мемлекет ретіндегі сипаттамасы Қазақстан Республикасы Конституциясының көптеген
халық билігі (сайлау, референдум, демонстрация, митинг т.б.)
идеологиялық және саяси алуандылық;
жергілікті өзін-өзі басқару;
өкілді биліктің болуы;
сөз бостандығы;
Қазақстан Республикасы өзінің егемендігін алып, тәуелсіздігін жариялағаннан кейін оның
Демократиялық мемлекеттің негізгі, әрі маңызды белгісі болып табылатын сайлау
Сайлау – демократиялық, негізгі саяси-құқықтық институт. Шынайы демократияның негізі
Сайлаулар – мемлекеттік биліктің легитимділігінің (заңдылығының) аса маңызды құралы.
2007 жылы Конституцияға мемлекеттік басқару жүйесіндегі Парламенттің рөлін арттыруға
Мемлекеттің демократиялығының келесі бір көрінісі - референдум. Ол тікелей
Референдум – бұл қоғамдық өмірдің түрлі маңызды мәселелері жөнінде
Референдум белгілі бір шешім қабылдау арқылы тек Қазақстан Республикасының
Қазақстанда референдум мәселелері маңызды демократиялық институт ретінде бекіген. Референдум
“Республикалық референдум туралы” заңда республикалық референдумда Конституция, конституциялық заңдар
Демократияның өзіндік институтының бірі болып жергілікті өзін-өзі басқару табылады.
Демократиялық құқықтық мемлекет құру жергілікті өзін-өзі басқарудың тиімді жұмыс
Жергілікті өзін-өзі басқарудың түп тамыры орталық және жергілікті билік
Атап кеткеніміздей, жергілікті өзін-өзі басқару тікелей демократияның өзіндік институтының
Республика Конституциясына енгізілген 2007 жылғы өзгертулер мен толықтырларға сәйкес
Жергілікті өзін-өзі басқару – бұл тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік тұрғындарының
Қазақстанда жергілікті өзін-өзі басқарудың сипатын мына жағдайлардан көреміз:
- Қазақстанда жергілікті өзін-өзі басқару жергілікті басқарумен үйлеседі;
- мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарына – мәслихаттарға, әкімдіктерге жергілікті
- жергілікті өзін-өзі басқару функцияларын жүзеге асыратын жергілікті басқару
Қазақстан Республикасының азаматтарының бейбіт әрі қарусыз жиналуы, жиналыстар, митингілер
Бейбiт жиналыстар, митингiлер, шерулер, пикеттер және демонстрациялар ұйымдастыру мен
Конституцияға сәйкес Қазақстан халқы билікті өз өкілдері арқылы да
Демократияның мәні оның халық билігінің нысаны болуында жатыр
Жалпы, демократия, демократиялық институттар туралы ойлар қазақ қоғамдық-саяси ойы
Демократияны жүзеге асыруда бірталай қиындықтар туындауы мүмкін. Ол қиындықтарды
Демократияның дамуына кедергі келтіретін факторлардың екінші тобы жекелеген адамдардың
Демократияның даму жолындағы қиындықтардың үшінші тобы - өзіміздің демократиямызды
Демократияның проблемаларын қарастыра келіп, Н.Ә.Назарбаев тағы да "Демократия қоғамның
ІV. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ – ЗАЙЫРЛЫ МЕМЛЕКЕТ
Тәуелсіздік жылдарында елімізде орын алған күрделі саяси-экономикалық жаңарулар мен
Қазақстан Республикасы 1-бабында Қазақстанның зайырлы мемлекет болып табылатындығы айтылған.
Жалпы мемлекеттің дінге қатыстылығын көрсететін мемлекеттің сипаты шет елдерде
Ар-ождан бостандығы туралы ойларға аса көрнекті ағартушылар да тоқталып
Вольтер "егер құдай болмаған күнде, оны ойдан шығару жөн
Алғаш демократиялық принциптердің бірі ретінде 1776 жылғы АҚШ-тық "Тәуелсіздік
Декларацияның 10-тармағында "ешкім де өзінің сенімі үшін, тіпті діни
Феодалдардың билеуі дінге негізделіп, феодалдық саясаттың дін қолшоқпары ретінде
- діннің мемлекет ісіне араласпауы, діни білім алуға бар
- ешқандай дінге табынбауына сәйкес азаматтардың құқықтарын шектеуге тиым
- азаматтардың дінге көзқарасына, нанымына қарай ешқаңдай кемітпеу, барлық
- әркімнің кез келген дінге табыну құқы, әркімнің ешкандай
- наным немесе атеизм мәселесі әркімнің жеке басының шаруасы
Қазақстандағы зайырлы мемлекет туралы ойларға келетін болсақ, ар-ождан бостандығы
1976 жылы "Діни бірлестіктер дін жағдайы туралы" Қазақ ССР-нің
Діни бірлестіктерге қайырымдылық қызметпен айналысуға тиым салынды. Сонымен қатар,
Діни қоғамдар және топтар діни съезді немесе жиналысты өткізу
Осы кеңес Кеңестер Одағындағы бар дінге байланысты мәселелерді қарады.
Казақстанда алғаш рет зайырлылық ойларды "Алаш" партиясы өкілдерінің "Алаш"
Қазақстанда кеңестер өкіметі кезінде қабылданған конституцияға сәйкес ар-ождан бостандығы
Кеңестер өкіметі кезінде негізінен мемлекет тарапынан халықты атеистік бағьпта
Қазақ ССР-нің 1978 жылғы Конституциясының 50-бабында Қазақ ССР-нің азаматтарының
Егемендігімізді алғаннан бері біздің Республикамызда діннің дамуына заң тұрғысынан
Азаматтық кодексте діни бірлестіктер мінәжаттық қызметі әлеуметтік және қайырымдылық
1995 жылы 30 тамызда қабылданған Конституцияда ҚР-ның зайырлы мемлекет
1) дін мен мемлекет бір-бірінің ішкі істеріне араласпайды -
2) мемлекет дiни бірлестiктердi қаржыландырмайды;
3) барлық дiндер мен діни бiрлестiктер заң алдында бiрдей.
4) діни сипаттағы партияларды және өзге де саяси құрылымдарды
5) міндетті дін болмайды, әркім қандай дінді ұстанам десе,
6) дiни бiрлестiктердiң қызметшiлерi саяси өмiрге барлық азаматтармен бiрдей
7) діни бiрлестiктер заң талаптарын және құқық тәртiбiн сақтауға
Республикамызда белгілі бір дінге астамшылық берілмейді.
Қазақстан мемлекетінің зайырлық сипаты онда ресми, мемлекеттік діннің болмайтындығынан
Одан әрі, Қазақстан мемлекетінің зайырлық сипаты саяси партиялардың діни
Қазақстан Республикасының Конституциясы саяси партиялардың діни негіздегі қызметін заңсыз
Мақсаты мен әрекеті конституциялық құрылысты күштеп өзгертуге, республиканың тұтастығын
Сонымен бірге мемлекет діни бірлестіктердің заңды қызметін қорғайды.
Қазақстан Республикасы Ата Заңында көрсетілгендей зайырлы мемлекет болғандықтан, тәуелсіздіктен
Заң бойынша азаматтар діни бірлестіктер құра отырып, ұйымдаса алады.
Діннің мемлекеттен бөлінуі діни парызды мемлекеттік оқу орындарында оқытуға
Діни бірлестіктердің жарғысы республианың әділет органдарына тіркеледі. Діни бірлестіктердің
Қазақстан мемлекетінің зайырлық сипаты діни бірлестіктерді мемлекеттің қаржысымен қаржыландыруға
Сонымен, біздің республикамыз зайырлы бағытты ұстаған мемлекет. Қазақстанның
Мемлекет пен қоғамның дамуы барысында қоғамдық бірлестіктердің өзіндік үлесі
Конфессияаралық бейбітшілік пен келісім көпұлтты, көптілді және көпконфессиялы Қазақстан
Президентіміздің Қазақстан 2030 жылға дейінгі халқына жолдауында "Жетінші бекем
Дамудың жаңа жолдарын іздестірумен қатар, адамның мәдени саналылығы арта
VI ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ – ӘЛЕУМЕТТІК МЕМЛЕКЕТ
Қазақстанда жүргізіліп жатқан реформалардың негізгі мақсаттарының бірі - әлеуметтік
"Әлеуметтік мемлекет" ұғымының мәнін түсіну үшін осы сөз тіркесіндегі
Әлеуметтік мемлекеттің басты тұжырымдамасының негізі - өте ертеде пайда
1930 жылы неміс ғалымы Герман Геллер әлеуметтік-саяси әдебиетке әлеуметтік
Әлеуметтік мемлекет ұғымы соғыстан кейінгі жылдардағы саяси ілімде адам
Әлеуметтік мемлекет ұғымын ғалымдар түрліше анықтайды. Кейбір ғалымдарының пікірінше
Тиісті ғалымның айтуынша әлеуметтік мемлекетті жоққа шығаратын көзқарастар айтарлық
Батыс әдебиеттерінде "әлеуметтік мемлекет" түрліше талданады, бірақ берілген түрлі
Әлеуметтік мемлекет ұғымы Қазақстан заңдарына бірден енген жоқ. Бұл
Қазақстанның тәуелсіздігі жарияланған кезде қоғамда жұмысшы табы, колхозшы шаруа
Әлеуметтік мемлекеттің қалыптасуы өте күрделі және қарама-қайшылыкқа толы -
Әлеуметтік мемлекеттің мәнін терең түсіну үшін оның белгілерін ажырата
Бірінші белгісіне - әлеуметтік саясатты жүзеге асырудағы құқықтық табиғаты,
екінші - әлеуметтік сақтандыру жүйесінің жасақталуын айтуға болады;
үшінші - бюджеттік-әлеуметтік төлемдер;
төртінші - әлеуметтік қамсыздандыруды, жұмыспен және мемлекеттік қорғауды қамтамасыз
бесінші - қоғамның әрбір мүшесіне мемлекеттің әлеуметтік қолдау көрсетуі
алтыншы - өз азаматтарының әл-ауқатының жоғары деңгейі үшін, жауапкершілігін
Келесі бір зерттеуші-ғалым А.Ж.Жарболова әлеуметтік мемлекетті қызметі қоғамның
1) жұмыссыздықтан қорғау;
2) отбасыны, аналықты, балалықты, мүгедектікті, кәрі адамдарды қорғау;
3) әлеуметтік қызмет түрлерін дамыту (тегін білім беру, тегін
4) адамдардың денсаулығын және еңбегін қорғау;
5) еңбек ақысының ең төменгі көлеміне кепілдік беру міндеті;
6) көп балалы отбасыларға, жалғыз басты аналарға, асыраушысынан айырылған
7) т.б. [7. 44б.]
Қазақстан Республикасы - әлеуметтік мемлекет ретінде өз азаматтарына материалдық
Дүниежүзілік практикаға сәйкес әлеуметтік мемлекет мыналарды қамтуы тиіс:
- өмір сүруге қажетті минимумды қамтамасыздандыруды мемлекеттен талап ету
- адамға дұрыс өмір сүруге қолайлы жағдай жасауды, тіпті
- шарттардың бостандығына шектеушілік жасау мүмкіншілігі (мысалы, бағаны реттеу
- белгілі категориялы адамдарға еріксіз әлеуметтік сақтандыруды қолдану;
- әлеуметтік салық саясатын талап ету. Қазақстан Республикасының
Бұл тек мемлекеттің жалпы мақсаты. Сонымен бірге негізгі заңнан
- адамның еңбегі мен денсаулығын қорғау;
- еңбек ақысының заңда көрсетілген ең төменгі мөлшеріне кепілдік
- неке мен отбасы, ана мен әке және балаға,
- әлеуметтік қызметтің жүйесін дамыту;.
- мемлекеттік зейнетақы мен жәрдемді тағайындау;
- әлеуметтік қорғалудың өзге де кепілдіктері. [35. 21 б.].
Атап кеткеніміздей Қазақстан Республикасы өзінің 1995 жылғы Негізгі заңында
Көріп отырғанымыздай әлеуметтік мемлекетті конституциялық дәрежеде көрсетудің түрлі үлгілері
Казақстан Республикасы Конституциялық Кеңесінің 21 желтоқсан 2001 жылғы №18/12
Зерттеуші-ғалым Даулетбаев С.С. заң шығарушының Қазақстан Республикасы Конституциясының 1-бабының
«Әлеуметтік мемлекетті» қалыптастыру - бұл тұрақты экономикалық дамудан нәр
Әлеуметтік мемлекет қағидасы міндетті түрде тоталитарлық саяси жүйеге әкеледі
Құқықтық мемлекет теориясы мен тәжірибесі әлеуметтік мемлекеттің идеясы мен
Жоғарыда атап кеткеніміздей, Қазақстаның өзін конституциялық дәрежеде демократиялық, зайырлы,
Ерекше айтатын жағдай, халықтың тіршілік ету деңгейінің жоғары болуы
Әлеуметтік мемлекеттің мәні мен мақсаты - қоғамдағы бейбітшілік пен
Елімізде жүргізілген түбірлі әлеуметік-экономикалық өзгерістер алғаш рет Қазақстан Республикасының
Қазақстан Республикасы Конституциясында біздің еліміздің әлеуметтік мемлекет қатарында екендігі
Қазақстан алдында сапасы мен саны әлемдік нарыққа сай келетін
Біріншісі – әлеуметтік қамсыздандыру функциясы. Әлеуметтік мемлекеттің пайда болуы
Одан әрі бұл функция әлеуметтік бағдарламаны бюджеттік қаржыландыру арқылы
Әлеуметтік мемлекеттің үшінші функциясы - әлеуметтік қорғау. Оның пайда
Әлеуметтік мемлекеттің төртінші фуңкциясы - әлеуметтік теңсіздікті бәсеңдету. Оны
Әлеуметтік мемлекеттің бесінші функциясы - еңбекпен қамтамасыз ету. Германияда
Әлеуметтік мемлекеттің барлық жиынтығы - негізінде әлеуметтік мемлекеттің алтыншы
Әлеуметтік мемлекеттің жетінші функциясы - мемлекеттік саясат жүргізу. Бұл
Біздің мемлекеттің таптық емес, әлеуметтік мәні оның қызметінде, бірінші
Тиісінше, қандай да болсын Конституция - прогрессивті, демократиялы, ол
ҚОРЫТЫНДЫ
Бүгін біз әлеуметтік-экономикалық, құқықтық және саяси өмірдегі реформаларды жүргізуде
Күн сайын Қазақстанның халықаралық қауымдастықтағы рөлі артуда. Халықаралық құқықтың
Негізгі заңы - Конституцияда Қазақстан Республикасы өзін құқықтық, демократиялық,
Конституцияның 1-бабында «Қазакстан Республикасы өзін демократиялық, зайырлы, құқықтық және
Конституцияға сәйкес Қазақстан Республикасы демократиялық мемлекет. Демократиялық мемлекет сипаты
Сонымен қоса, Қазақстан Республикасы зайырлы мемлекет. Зайырлы мемлекет сипаты
Қазақстан өзін құқықтық мемлекет ретінде орнықтырады. Құқықтық мемлекет сипаты
Жаһандану үрдісінің белең өріс алуына байланысты, әлеуметтік саладағы жедел
Жалпы Конституцияда анықталған Қазақстан мемлекетінің сипаттары республиканың басқару тәртібінің
Мемлекетіміздің демократиялық, құқықтық, әлеуметтік және зайырлы мемлекет ретінде орнығу
Мемлекетіміздің ұйымдастырылуының жоғарыда аталған сипаттары (демократиялық, құқықтық, т.с.с.) өркениет
Олай болса, бұл аталған жағдайлар Қазақстанның таза демократиялық, құқықтық,
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:
1.Қазақстан Республикасының 1995 жылғы Конституциясы. Астана, 2007
2. «ҚазССР-нің мемлекеттік егемендігі туралы Декларация» 1995 жылы
3. Табанов С.А. Салыстырмалы құқықтану негіздері - Алматы,
4. Сапарғалиев Ғ. ҚР Конституциялық құқығы -
5. Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 30 тамыздағы Конституциясы.4-бап 4т.
6. ИППУ
7. Жарболова А.Ж. Қазақстан Республикасының конституциялық құқығы пәнінен дәрістер
8. ИППУ
9. Ғайрат Сапарғалиев. Қазақстан Республикасының конституциялық құқығы: Академиялық курс.
10. Даль Р. О демократии. М.: Аспект Пресс, 2000.
11. Мемлекет және құқық негіздері: оқулық. / Құраст. Е.Баянов.
12. Конституционное право. От ред. А.Е.Козлов – М.: Издательство
13. Сагинаев М.Е. Альтернативность выборов как фактор демократичности избирательной
14. Сарсембаев М. Истина в деталях. Насколько объективна оценка
15. Баймаханова Д.М., Жарболова А.Ж. “Қазақстан Республикасы конституциялық құқығы”
16. Қазақстан Республикасы. 1995 жылғы 2 карашада қабылданған ҚР
17. Кабаева Б.Т. Виды референдумов и практика их применения
18. Айтжан Джунуспеков. На профессиональном уровне // “Мәслихат” ақпараттық
19. Н.Ә.Назарбаев. Ғасырлар тоғысында. Алматы, 1996 ж.
20. Владимир Ким. Жасампаз жылдар. Алматы: ТОО “Эдельвейс”, 2001.
21. Қазақстандағы президенттік билік институты: тарих, тағылым, тәжірибе /Б.Аяғанның
22. Құл-Мұхаммед М. “Алаш” бағдарламасы: қиянат пен ақиқат. Алматы:
23. Ә. А.Сейтханов. Қазақстан Республикасының зайырлы мемлекет ретінде қалыптасуы.
24. 1976 жылы "Діни бірлестіктер дін жағдайы туралы"
25. Бөкейханов. Шығармалар, Алматы, 1994.
26. "Алаш" партиясы бағдарламасының жобасы
27. Қазақстан: мемлекеттілік кезеңдері. Конституциялық актілер./Құраст. Ж.Бәйішев. - Алматы:
28. Азаматтык кодекс. 1995.
29. Сапарғалиев Ғ. ҚР Конституциялық құқығы -
30. Президенттің 2030 бағдарламасы //Егемен Казақстан, 1997, қазан
31. Всемирная энциклопедия: Философия. / Гл. ред. Грицанов А.
32. Калашникова С. "Фунциональная структура социального государства" // Человек
33. Раушанбек Әбсаттаров. Әлеуметтік мемлекет: мәні мен анықтамасы //
34. Даулетбаев С. С. Қазақстан Республикасында әлеуметтік мемлекетті орнықтыру
35. Қарашин Ө. Қазақстанның конституциялық дамуы -
36. Цели социального государства: содержание и развитие в реалиях
37. Ким В.А., Ким Г.В. Конституционный строй Республики Казахстан.
38. Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесінің 21 желтоқсан 2001 ж.
39. Арановский К. В. Государственное право зарубежных стран. Москва,
40. Протасов В. Н. Теория права и государства. М.:
41. Н.Ә.Назарбаев. Қазақстан Республикасы Конституциясының жобасы туралы. / Егеменді
Мемлекеттік саяси биліктің Конституциядағы саяси көрінісі
Қазқстанның зайырлы мемлекет ретінде дамуы
Құқықтық мемлекет сонымен бірге әлеуметтік мемлекет
Қазақстан Республикасы Конституциясы Мемлекеттің негізгі заңы
Қазақстан Республикасының демократиялық және зайырлы, құқықтық аспектілерін анықтау
Қазақстанда құқықтық мемлекет құру
Азаматтық қоғам туралы мәлімет
Діни бірлестіктердің мемлекеттен бөлінуі
Құқық және заң анықтамалары
ҚР дін туралы заңнамасы пәнінен лекциялар жинағы туралы