Дамыта оқыту шығармашылық қабілеттердің теориялық мәселелері

Мазмұны:
Кіріспе ---------------------------------------------------------------------3-5
1-бөлім. Дамыта оқыту шығармашылық қабілеттердің теориялық мәселелері.
1.1.Философиялық, психологиялық, педагогикалық
негіздері ------------------------------------------------------------ 6-23
1.2.Дамыта оқыту даяралығын қалыптастыру ------------------
1.3.Ұлттық тағылымы - халық тағылымы --------------------------29-32
1.4.Педагогикалық технология ---------------------------------------33-36
2-бөлім. Дамыта оқыту кезіндегі оқушылардың шығармашылық
Қорытынды ------------------------------------------------------------------61
Қолданылған әдебиеттер -------------------------------------------------62
Қосымша
А ң д а т п а
Диплом жұмысының тақырыбы: « Дамыта оқыту кезінде оқушылардың шығармашылық
Бұл дипломдық жұмыста дамыта оқыту
Аннотация
Дипломная работа на тему: «Формирование творческих способностей учеников в
В дипломной работе рассматриваются примеры организации
Annotation
Diploma work: « It is given
It is considered the
Кіріспе
Ғылым мен техниканың жылдан – жылға
Бүгінгі Қазақстан жаңа принциптерге негізделіп, егемен мемелекет құруда. Үкіметіміз
Өмірде дұрыс жол табу үшін адам ой
Қоғам дарынды балаларға қажеттігін қанағаттандыру, оқыту, білім беру,
Бастауыш мектеп балаға белгілі бір білім беріп қана
Адам баласының сөйлей бастаған кезінен бастап, бүгінгі күнге дейін
Сондықтан да бұл диплом жұмысының өзекті мәселесі оқуға ынтасы
Жұмыстың мақсаты: төменгі сынып оқушыларын дамыта оқыта отырып
Міндеті: оқушылардың танымдық, шығармашылық қабілетін дамыта оқыту, олардың
Зерттеу объектісі: бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеті
Зерттеу пәні: дамыта оқыту арқылы оқушылардың шығармашылық қабілеттерінің туындауы
Зерттеу болжамы: төменгі сынып оқушыларын шығармашылық қабілеттерін тексеруге арналған
Зерттеу әдістері: И.П.Волковтың шығармашылық қабілетін анықтау әдістемесі
Зерттеу базасы: Петропавл қаласы. Әбу Досмұханбетов атындағы дарынды балаларға
Тәжірбиеге 3а сыныптан 25 бала, 3ә сыныптан 30 бала,
1-бөлім. Дамыта оқытудағы шығармашылық қабілеттердің
теориялық мәселелері.
1.1. Философиялық, педагогикалық, психологиялық негіздері.
Баланың шығармашылық қабілеттерін дамытудың жолдарын, құралдарын анықтау психология мен
Шығармашылық туралы жазған ойлар, тұжырымдар, көзқарастар, еңбектер
Кеңестік психологтар мен ғалымдар Л.С. Выготский, С.Л. Рубинштейн,
Өз Республикамызда бұл мәселеге назар аударған ғалымдар Ә.Қоңыратбаев, С.Тілешева
Қабілеттер жайлы жазылған ойларды, тұжырымдамаларды, еңбектерді талдай
Баланың шығармашылық қабілетін дамыту мәселесін
Философияда “қабілеттерді” тұлғаның белгілі бір әрекетті орындауға жағдай жасайтын
“Қабілет” ұғымына берілген психологиялық анықтамалар көп. “Қабілет”
“Қабілет - білім алуға қажетті адамның психологиялық ерекшеліктері”. “Қабілет
Кеңестік психологтардың қабілеттер жайлы еңбектерін
Ең алғаш қабілеттер мәселесін көтерген С.Л.
Бейнелеу өнеріне деген қабілет жайлы зерттеу
Психологиялық қабілеттерді арнайы зерттеген Н.В. Кузьмина
Қабілет жайлы еңбектер мен зерттеулерді
Қабілет проблемасы — оқушылардың жекелік айырмашылықтар проблемасы.
Бұл эксперимент оқыту мен тәрбиенің адамның ішкі мүмкіндіктерін ашудағы
К.А. Гельвецкийдің көз қарастарын қолдайтындар осы кезде
Мысалы, жаңашыл педагог И.П. Волков
“Дарындылық” ұғымына берілген анықтамаға жоғары ақыл – ой
Жеке тұлғаның қалыптасуы, шығармашылық қабілет компоненттерінің
“Тұлға” — қоғамдағы адамның даму дәрежесіне байланысты оның
“Жеке адам - әлеуметтік қатынастарымен сапалы іс -
Барлық ғалымдар адамның мұндай күйге бірден келмейтінін, тұлғалыққа
орта, басқа да әр түрлі әлеуметтік
Біріншіден – адамдардың қабілеттер деңгейі жағынан тең дәрежеде болмауы.
Екіншіден – адамдар бойында қабілеттің бір түрі ғана бола
Халқымыздың “жігітке жеті өнер де
Психологтар қабілеттердің екі түрлі деңгейінің
Репродуктивті - іс - әрекет, білім арқылы берілген
Шығармашылық – жаңалық ойлап табуға бағытталған
“Шығармашылық” сөзінің төркіні, этимологиясы “шығару”,
[Б. Тұрғынбаева 43 қаб ]
Шығармашылық қабілеті бар кез келген баланы одан әрі
Бірінші жағдай – баланың өз еркімен
Шығармашылық қабілеттердің белгілері ретінде:
мәселені қарастырудағы қырағылық, көрегенділікті ;
ақпаратты нерв жүйесінде код арқылы
тасымалдай білуді ;
ақылдың икемділігін, ойдың орамдылығын ;
әрекетті бағалай білуді қарастырады.
Іс - әрекет арқылы шығармашылық қабілеттерді
Оқушылардың көркем – шығармашылық қабілеттерінің ерекшіліктері, оларды
Шығармашылық қабілеттердің жоғары деңгейі -
Педагогикалық еңбекті шығармашылық процесс ретінде
Жоғарыда аталып кеткен еңбектерде шығармашылық
Сонымен, біз “шығармашылық қабілет” ұғымының соңғы уақыттарда
шығрамашылықтағы қарама - қайшылықтардың болуы
әлеуметтік немесе жеке адамға деген түсініктің
шығармашылыққа арналған шарттар мен жағдайлардың
болуы ;
шығармашыл тұлғаның жеке қасиеттерінің болуы
нәтиженің жаңалығы.
Бұдан: “шығармашылық – қайшылықтарды шешуге бағытталған
Дайындық кезеңі .
Инкубация, жасырын идеялар, тұйыққа тірелу
Интуцияның жарқ етуі. Эврика.
Тексеру кезеңі.
Ал, А.Н. Лук шығармашылық процесті
Айқын және дұрыс қойылған мақсат.
Күшті жұмылдыру , қосымша мәліметтер іздеу.
Проблемадан уақытша кету.
Интуицияның оянуы. Инсайт.
Нәтиженің дұрыстығын тексеру.
Жоғарыда келтірілген және басқа да
Жаңалықпен бетпе - бет келу.
Шығармашылық белгісіздік, екіұштылық.
Шешімнің жарық көруі.
Шығармашылық акт.
Шешімнің дұрыстығын дәлелдеу.
Шығармашылық процестің әр кезеңінде бала
Шығармашылық процесс - баланың ақыл – ойы
“Даму” ұғымы философиялық сөздікте”... мөлшерлік
Биологиялық фактор.
Баланың өсіп дамуы табиғи процестерге байланысты болуы.
Әлеуметтік фактор.
Бұл — бала өмір сүретін
3. Баланың өз белсенділігі.
Бұл даму процесіне әсер ететін
Оқыту мен дамыту арасында тығыз
Бала дамуының жақын аймағы —
Бала дамуының қол жеткен аймағы
Баланың дамуы бірінші аймақты меңгеру
Ғалым психологтар Л.В. Занков, А.А. Люблинская,
И.Я. Лернер “даму” деген
Осы мәселе төңірегінде еңбектер жазған
Л.В. Занков ақыл — ой қызметінің
В.В. Давыдов баланың ойын жинақтап, қорытындылай алу
Соңғы жылдары философияда, психологияда адамды
Зерттеушілер шығармашылық әрекеттерге әртүрлі анықтамалар
А.Н. Лук шығармашылық әрекетті мәселені
Бүгінгі мектепте, өкінішке орай, баланың
Бүгінгі сынып оқушылары кез келген
Бұдан қорытынды: бала әдемі, байыпты, ұйымдастырылған
Баланың шығармашылық қабілеттерін дамыту мәселелері
Бұл теорияның негізгі мәні —
интеллектуалды шығармашылық;
категоризацияялаудың кеңдігі, заттарды пайдаланудағы оқыстылық,
ойлаудың шапшаңдығы ;
ойлаудың тапқырлығы.
Осы теория негізінде баланың шығармашылық
1.2. Дамыта оқыту даярлығын қалыптастыру
80 — жылдардың аяғында Қазақстанның қоғамдық
Оқушылардының қабілеттерін дамытудың негізгі факторы
Ойлауға үйрететін сабақтардың барлығын дамыта оқыту
Дамыта оқыту идеясының ұзақ тарихы
ХVІІ ғасырдағы Я.А. Коменскийдің дидактикалық
негізгі қағидаларының бірінде баланың ақыл
Дамыта оқыту ұлы неміс педагогы
Орыстың ұлы ағартушысы К.Д. Ушинский
“ Дамыта оқыту ” деген термин
Дамыта оқытудың Д.Б. Эльконин —
Үлгіні көрсету.
Түсіндіру.
Бақылау, бағалау.
Яғни мұғалім сабақ мазмұнын жақсылап
Дамыта оқытуда баланың ізденушілік —
Оқу мақсаттарының қойылуы.
Оны шешудің жолын бірлесе қарастыру.
Шешімнің дұрыстығын дәлелдеу.
Бұл үшеуі — дамыта оқытудың
Дәстүрлі оқытуда жаңа материалды бала
Дамыта оқытудың Л.В. Занков жасаған
оқыту мазмұнындағы өзгешеліктер ;
мақсаттардағы айырмашылықтар ;
дидактикалық принциптердегі өзгешеліктер ;
әдіс — тәсілдердегі ерекшеліктер ;
оқытуды өзгеше ұйымдастыру ;
мұғалім еңбегінің нәтижелілігін анықтаудың жаңа
мұғалім мен оқушы арасындағы жаңаша
Ұлттық тағылымы — халық тағылымы
Қоршаған ортаның шындығын мойындай отырып,
Қай халық болса да , ұрпақ
а) көрегенділік — не нәрсеге
ә) ар - ождан тазалығын сақтау,
б) ерте тұр, кеш жат,
в) халық дәстүрлеріне берік бол,
г) сегіз қырлы, бір сырлы
Адамның сөйлеген сөзі, ісі мен әрекетті,
Халық тағылымында “ көру ” сөзі
5 тен 6 жас аралығына
Жұмбақ – баланы логикалық оймен ойлануға көп септігін тигізеді.
Тыңдау да адам мінездеріне тікелей
Қабілет сатылары.
Зейін қойып тыңдау, бар ықыласымен
Қабылдау — түгел ме, жартылай
Түсіну — дұрыс - бұрысын айыру, оның
Ұғыну — сабырлы, зерделі, терең-ғылыми,
Ойлану — саналы, қисынды, нақтылы,
Болжам — пайымдау, бір түйінге
Әр бала бойында туа біткен
Болады. Баланың ойлау қабілеті, зердесі, еркі,
Ендігі бір халықтық шығармалар ішінде баланы
Жаңылтпаш — мектеп жасына дейінгі балалар
Жаңылтпаштарды оқып, жатқа айту арқылы
Осы білімді сіңіру үшін әртүрлі
1.4. Педагогикалық технология
Білім беруді ізгілендіру жеке тұлғаның
Осы заманғы білім берудің стратегиялық
Оқыту, білім беру тәжірибесі педагогикалық
Оқытудың технологиясы білім берудің теориялық
Оқыту технологиясы — оқу бағдарламаларында қарастырылған
Қазіргі заманғы оқыту технологиялары педагогикалық
Педагогиялық технология — оқушылардың жеке басын
Қазіргі Қазақстан бастауыш мектебіндегі жаңа
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым
Мұғалімнің кәсіби шеберлігін шыңдаудағы басты
жеке тұлғаның техникалық әрекеттеріне басшылық
баланың психологиялық жас ерекшелігін, темперамент,
оқушының жаңа білімнің қажеттілігін түсінуіне
жеке тұлғаға танымдық мәселені шешуде
жеке тұлғаның бұрынғы білімдерін байытуына
тапсырманы жеке тұлғаның өзіндік көзқарасын
теориялық материалдарды практикамен байланыстыруда жеке
жеке тұлғаның оқу, тыңдау, өзіндік
жеке тұлғаның өз жұмысын тексере
педагогикалық әдеп және қарым — қатынас
отбасыларымен жан — жақты қарым —
шығармашыл және кәсіптік қабілеттерін өз
жаңаша оқыту технологияларын талдай отырып,
Оқыту формалары балалардың шығармашылық қабілеттерін
2-бөлім. Дамыта оқыту кезіндегі оқушылардың шығармашылық қабілеттерінің теориялық мәселелерін
Тәжірбие бөлімінде балалардың психофизиологиялық ерекшіліктері, олардың
Бұл жұмыстың мақсаты: 3-4 сынып оқушыларының танымдық
Жұмыс мынадай міндеттерді шешуді қарастырады:
3-4 сынып оқушыларының жалпы даму жағдайы
Баланың даралығын сақтау , қолдау
Оқу әрекетін жетілдіру жолдарын анықтау
Бұл міндеттерді шешуде зерттеу жұмыстарын
әлеуметтік ;
медициналық ;
психологиялық ;
Әлеуметтік аспект баланың тәрбиесі мен
Медициналық тексеру баланың физиологиялық даму
Психологиялық аспектілер баланың психологиялық ерекшеліктерін
Оқушылар туралы мәлімет сабақ құрылысына,
3-4 сынып оқушыларының моделі (үлгі ретінде
И.П.Волковтің шығармашылық қабілетін анықтау әдістемесі
Мақсаты: Оқушылардың шығармашылық қабілетін анықтау.
Өткізу тәртібі: 24 сұрақтан тұратын сауалнаманы мұғалім әр
Мен өлең шығаруды ұнатамын. – иә,
Мен жалғыз қыдырғанды ұнатамын. – иә, жоқ.
Менің ата – анам менімен ойнағанды
Мен көп сұрақ қоямын. – иә,
Әңгіме, ертегі шығару – бос әурешілік. –
Мен бірнеше досым болғанды қалаймын. – иә, жоқ.
Мен еш нәрсеге қарсылық білдірмеймін. – иә,
Менде бірнеше жақсы ойлар бар.
Мен сурет салуды ұнатамын. – иә,
10.Мен қиын заттарды құрастыруды жақсы көремін. – иә,
11.Күннің көзі суретте ылғи да
12. Мен әр нәрсенің сырын білгім
13. Өзім салғаннан гөрі, мен дайын
14. Ең жақсы көретін ісім – жұмбақтар шешу.
15. Кейде папам, не мамам
16. Мен аңдар туралы көп
17. Менің папам үйде жұмыс істегенді
18. Мен басқалардың көп сұрақ
19. Жалғыз болғанда істейтін іс тауып
20. Папам көбінесе мені дұрыс
21. Мен әңгімелерді жақсы көремін. –
22. Жаңасына қарағанда, мені ескі ойындар қызықтырады.
23. Мен істеп жатқан ісім жалықтырса,оны тастап басқа
24. Мен жалғыз ойнағаннан гөрі, достарыммен ойнағанды
Иә - 1 балл
Жоқ – 0 балл
Ал 5, 6, 11, 13, 14, 18, 19,
Иә - 0 балл
Жоқ – 1 балл
---------------------------------------------------------------------------------- Жауаптардың кілті:
Жан – жақты қызығушылығы.
1, 5, 9, 16, 21 сұрақтың жауабын
І. Дәреже 0 – 1 балл – төмен.
ІІ. Дәреже 2 – 3 балл
ІІІ. Дәреже 4 – 5 балл -
2.Тәуелсіздігі.
2, 8, 11, 13, 19, 24 сұрақтың
І. Дәреже – 0 – 2 балл - өзіне
ІІ. Дәреже –3 – 4 балл - орташа
ІІІ. Дәреже – 5 – 6 балл - өзіне
3.Ойлауы.
6, 7, 22 сұрақтарының жауабын санау керек.
І. Дәреже – 0 – 1 балл – төмен.
ІІ. Дәреже –2 балл – орташа.
ІІІ. Дәреже – 3 балл – жоғары.
4. Қызығушылығы.
4, 18, 12 сұрақтарының жауабын санау
І. Дәреже – 0 – 1 балл - шамалы.
ІІ. Дәреже – 2 балл - орташа.
ІІІ. Дәреже – 3 балл - айқын.
5. Отбасының әсері.
3, 15, 17, 20 – жауаптары балаға
І. Дәреже – 0 – 1 балл -
ІІ. Дәреже – 2 – 3 балл -
ІІІ. Дәреже – 4 балл - әсері мол.
И.П.Волковтің шығармашылық
қабілетін анықтау әдістемесі бойынша жүргізілген
3а сынып оқушыларының жауаптары
№ Оқушының аты – жөні 1 2 3 4
1 Абжанов Али 1/1 0/1 0/1 1/0 1/1
/
0 0
/
1 1/1 0/0 0/1 0/1 0/1 0/1 1/1 0/0
4/3 балл 3/2 3/1 4/2
2 Абилжанова Сәнім 1/1 0/1 1/1 0/1 0/1 0/0
/
1 0/1 1/1 0/0 1/1 1/1 0/0 1/1 0/1
3 Ахметова Дана 1/1 1/1 0/1 0/1 0/1
/
1 1
/1 1/1 0/1 1/1 1/1 0/1 1/1 0/0 4/3
4 Байжанова Бақыт 1/1 0/
1 1/1 0/1 1/1 0/1 1/1 1/1 1/1 1/1
/
1 1/1 1/1 0/ 0 1/1 1/1 0/0 1/1
5 Жусупов Мадияр 1/1 0/1 0/0 0/1 1/1 0/1
/
1 1/1 1/1 1/1 0/0 0/1 1/1 1/1 0/0
6 Нүрсейтова Елдана 1/1 0/1 0/1 1/1 0/1 1/1
/
1 1/1 1/1 0/0 1/1 1/1 1/1 1/1 0/0
7 Шониев Риат 1/1 0/1 0/0 0/1 1/1
/
1 0/0 1/1 0/1 0/0 1/1 0/0 1/1 0/1
9 Рамазанов Мақсат 1/1 0/1 1/1 0/1 1/1 1/1
/
0 1/1 1/1 1/1 1/1 1/1 0/0 1/1 0/0
10 Оспанов Айдын 1/1 1/1 0/1 0/0 1/1
/
0 1/1 1/1 0/1 0/0 1/1 0/0 1/1 0/1
11 Нұрмұқанов Бекежан 1/1 0/0 0/1 0/0 0/1 1/1
/
0 1/1 1/1 1/1 0/0 0/1 1/1 1/1 0/0
12 Мухамеджанова Алтынай 1/1 0/1 0/1 1/1 1/1 0/0
/
1 1/1 1/1 0/1 1/1 1/1 1/1 0/0 0/0
13 Мальжанов Даулет 1/1 0/1 1/1 0/0 0/0 0/1
/
1 0/1 1/1 0/0 1/
1 1/1 1/1 1/1 0/1 4/4 4/2 3/2 3/1
14 Бейсенбаева Гүлден 1/1 0/1 1/1 0/1 0/0 0/0
/
0 0/1 0/0 1/1 1/1 0/1 0/1 0/0 1/1
15 Исина Сымбат 1/1 0/1 0/1 1/1 1/1 0/0
/
0 1/1 0/1 1/1 1/1 0/0 0/0 0/0 1/1
16 Габбасова Анар 1/1 1/1 0/1 0/1 0/0 1/1
/
1 1/1 0/1 0/0 0/0 1/1 1/1 0/1 0/0
17 Рамазанова Динара 1/1 0/1 1/1 1/1 0/1 0/0
/
0
0/1 0/0 1/1 1/1 0/0 0/0 0/0 1/1 4/2
18 Асанов Болат 1/1 1/1 0/1 0/1 0/0 1/1
/
0 1/
1 0/1 1/
1 1/1 0/0 0/0 0/0 1/1 4/3 3/2 3/2
19 Досымов Дархан 0/1 0/1 1/1 0/0 1/1 1/1
/
1 1/1 0/0 0/1 0/1 0/0 1/1 0/1 1/1
20 Саржанова Асемгүл 1/1 0/1 0/1 1/1 1/1 0/0
/
1 1/1 1/1 0/1 0/0 1/1 0/1 1/1 0/0
21 Касенов Азат 1/1 0/1 0/0 1/1 0/1 1/1
/
0 0/1 1/1 0/1 1/1 1/1 0/0 0/0 1/1
22 Қойшина Меңсұлу 1/1 0/1 0/0 1/1 0/1 1/1
/
1 0/0 1/1 0/1 1/1 1/1 0/1 0/0 0/1
23 Мырзатаева Айгүл 0/1 1/1 1/1 1/1 0/1 0/0
/
1 0/0 0/0 1/1 0/1 0/1 1/1 0/1 1/1
24 Файзулина Әсел 0/0 1/1 1/1 0/1 1/1 0/0
/
1 0/1 0/0 0/1 1/1 1/1 0/1 1/1 0/0
25 Шаяхметов Ардақ 1/1 0/1 0/0 0/1 1/1 1/1
/
1
0/1 1/1 0/1 0/0 1/1 0/0 1/1 1/1 4/2
2-кесте
3а сынып оқушыларына жүргізілген шығармашылық қабілетін анықтау әдістемесінің нәтижесі
№ Оқушылардың аты, жөні Жан-жақты қызығушылығы Тәуелсіздігі Көндігуі, ойлауы
1 Абжанов Али орташа/айқын сенімсіз/орташа шамалы/орташа орташа/айқын орташа/орташа
2 Абилжанова Сәнім шамалы/орташа орташа/сенімді орташа/айқын шамалы/орташа орташа/тығыз
3 Ахметова Дана шамалы/айқын сенімсіз/сенімді шамалы/айқын орташа/орташа шамалы/орташа
4 Байжанова Бақыт орташа/айқын сенімсіз/орташа шамалы/орташа орташа/айқын орташа/орташа
5 Жусупов Мадияр орташа/айқын сенімсіз/орташа шамалы/орташа орташа/айқын орташа/орташа
6 Нүрсейтова Елдана орташа/айқын сенімсіз/орташа шамалы/орташа орташа/айқын орташа/орташа
7 Шониев Риат орташа/айқын сенімсіз/орташа шамалы/орташа орташа/айқын орташа/орташа
8 Рамазанов Мақсат шамалы/орташа орташа/сенімді орташа/айқын шамалы/орташа орташа/тығыз
9 Оспанов Айдын шамалы/айқын сенімсіз/сенімді шамалы/айқын орташа/орташа шамалы/орташа
10 Нұрмұқанов Бекежан орташа/айқын сенімсіз/орташа шамалы/орташа орташа/айқын орташа/орташа
11 Мухамеджанова Алтынай орташа/айқын сенімсіз/орташа шамалы/орташа орташа/айқын орташа/орташа
12 Мальжанов Даулет орташа/айқын сенімсіз/орташа шамалы/орташа орташа/айқын орташа/орташа
13 Бейсенбаева Гүлден шамалы/айқын сенімсіз/сенімді шамалы/айқын орташа/орташа шамалы/орташа
14 Исина Сымбат орташа/айқын сенімсіз/орташа шамалы/орташа орташа/айқын орташа/орташа
15 Габбасова Анар шамалы/орташа орташа/сенімді орташа/айқын шамалы/орташа орташа/тығыз
16 Рамазанова Динара шамалы/айқын сенімсіз/сенімді шамалы/айқын орташа/орташа шамалы/орташа
17 Асанов Болат орташа/айқын сенімсіз/орташа шамалы/орташа орташа/айқын орташа/орташа
18 Досымов Дархан шамалы/орташа орташа/сенімді орташа/айқын шамалы/орташа орташа/тығыз
19 Саржанова Асемгүл орташа/айқын сенімсіз/орташа шамалы/орташа орташа/айқын орташа/орташа
20 Касенов Азат шамалы/айқын сенімсіз/сенімді шамалы/айқын орташа/орташа шамалы/орташа
21 Қойшина Меңсұлу орташа/айқын сенімсіз/орташа шамалы/орташа орташа/айқын орташа/орташа
22 Мырзатаева Айгүл орташа/айқын сенімсіз/орташа шамалы/орташа орташа/айқын орташа/орташа
23 Майлыбаев Серік орташа/айқын сенімсіз/орташа шамалы/орташа орташа/айқын орташа/орташа
24 Файзулина Әсел шамалы/айқын сенімсіз/сенімді шамалы/айқын орташа/орташа шамалы/орташа
25 Шаяхметов Ардақ шамалы/айқын сенімсіз/сенімді шамалы/айқын орташа/орташа шамалы/орташа
Нәтижеден шыққан қорытынды:
Төменгі сынып оқушыларына жүргізілген И.П.Волковтың шығармашылық қабілетін тексеруге арналған
Әдістемені алғаш рет өткізгенде көптеген
Қорытындылай келе, диплом жұмысымның болжамы бойынша, оқушылардың шығармашылық
Қорытынды
Дамыта оқыту идеясының ұзақ тарихы бар. Ерте кезден бастап-ақ,
Оқушылардың қабілеттерін дамытудың негізгі факторы болып олардың білімі мен
Диплом жұмысының теориялық бөлімінде дамыта оқыту, қабілет пен шығармашылық
Тәжірбиелік бөлімнің бірінші кезеңінде бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеті
Тәжірбиелік бөлімнің үшінші кезеңінде сол оқушылардың шығармашылық қабілеті қайтадан
Сонымен диплом жұмысының болжамы бойынша: «Дамыта оқыту сабақтары оқушылардың
Қолданылынған әдебиеттер
Айбергенов Т. Бір тойым бар. Жалын баспасы, 1981ж
Беспалько В.П. Слогаемые педагогическая технология. Москва, 1989г.
Бейсенбаев Ж. Әдептілік әлемі. Алматы Жалын баспасы 1982ж.
Баширова С. Төлегенова А. Педагогикалық техналогия арқылы
Выготский Л.С. Воображение и творчество
Волков И.П. Шығармашылыққа баулимыз ( аударған
Гальперин П. Я. Психология мышления
Гончаров Н. К. Педагогическая система К.Д. Ушинского.
Давыдов В.В. Проблемы развивающего обучения. Москва,
Давыдов В.В., Маркова А.К. Концепция
Дистерверг А. Руководство к образованию
Елеусизова С.М. Учитель и ученик.
Жұмабаев М. Халық педагогикасы.
Жанпейісова М. М. Модульдік оқыту
Занков Л. В. Беседы с
Занков Л.В. Избранные труды. Москва 1990г.
Кан-Камик В.Л. Учитель с педагогическом образованием. Москва, 1987г.
Калмыков В. И. Психологические принцпы развивающего
Кукушин В.С. Педагогическая технология. Москва -
Коджасырова Г. М. Педагогический словарь. Москва, 2000г.
Кішікбеков Д., Сыздықов Ұ. Философия. Алматы, 1989ж.
Леонтьев А. Н. Педагогические общение. Москва -
Мұқанов М. И. Педедагогикалық технология. Алматы,1982ж.
Мухина В.С. 6 - летний ребенок в
Под редакций Занкова Л. В. Развитие
Под редакций Занкова Л. В. Индивидуальные
Әбиев Т., Бабаев С., Құдиярова А. Педагогика.
В. И. Петрушин. Психологические аспекты деятельности
Педагогика тарихы. Алматы, 1980ж.
Рубинштейн С. Л. Педагогическая технология. Москва, 1991г.
Сабыров А. Балаларға ақыл - ой
Леркера И. Я., Журавлева И.К. Современная диалектика:
Селевко Г. К. Современные образование
Тілеужанов М. Халық тағылымы. Алматы
Тұрғынбаева Б. Шығармашылық қабілеттер және
Школьная технология. Москва, 1992г. №6
Эльконин Д. Б.Психологические обучение. Москва, 1974г.
Философия сөздігі. Алматы, 1988ж.
Бастауыш мектеп журналы.
№2 – 2004 ж. 29 – 32 б.б.
№ 3 – 2004 ж. 25б .б.б.
Ұлағат журналы.
№ 4 2003 ж. 5 – 7 б.б.
№ 2 2004 ж. 4 – 5 б.б.
№ 4 2004ж. 46 – 48 б.б.
Қазақстан мектебі журналы.
№ 10 2001 ж. 67- 69 б.б.
№№ 2 2001ж. 8 – 13 б.б.
Қосымшалар:
1. “ Ол не? ” ойыны
Ойынның шарты: оқушылар үйлерінен өздеріне ұнайтын бір
Бірақ оны ешкімге көрсетпейді. Сабақта
Мысалы: Менің затым үлкен, сырты
Бұл ойынды әртүрлі нұсқада
2. “ Қалдықсыз өмір сүру ”
Ойынның шарты: Ештеңені тастамай, қалдықсыз
Мысалы: тесілген шелекті қажетке жарату.
Жауаптар: - Қызанақты жауып қоюға
- қой, ешкінің жүнін салуға пайдалану
- жаңқаны салуға ;
Тапсырма: таусылған соктың ыдысын
- мамам май салады.
- су құюға;
- су атып ойнауға болады ;
- гүлдерге су себуге ;
- қайшымен кесіп, әр түрлі әшекей
- қызанақ отырғызғанда үстінен жауып
Осындай ойындар оқушыларға еркін қиялдап,
Осы мақсатта шығармашылыққа деген алғашқы
Мысалы: Әли деген оқушы:
“ Мен сағат болсам ғой!
Ринат деген оқушы былай деп
“Мен егерде кітап болсам, онда
есінде қалдырып, ұмыттырмас едім, сөйтіп,
Тағы сондай мағынада шешіліп жазған,
Осы арқылы біз мектеп оқушысының
Оқушыларды шығармашылық жұмысқа баулып, олардың белсенділіктерін, қызығушылығын
3ә сынып
Сабақтың тақырыбы: А.С.Пушкиннің «Қысқы кеш» өлеңі және А.Иманжановтің «Қысқы
Сабақтың түрі: салыстырмалы сабақ
Сабақтың мақсаты: “Қысқы кешті” суреттеген екі
Сабақтың әдісі: сын тұрғысынан ойлау
Сабақтың барысы: Жаңа сабақта: “Қысқы
А.С. Пушкиннің өлеңін оқып, оқушыларға ақын
“Қысқы кеш” әңгімесін оқып ақын
Сөздік жұмыс жүргізу.
– Боранда екі ақынды неге
- Боран борағанда көңіл күйлері
- Табиғаттың құбылысы қалай өзгереді ?
- Адамдардың көңіл күйі ше ?
т.с.с. сұрақтар қойып балалардың тілін
Қорытынды ретінде Венн диаграммасы бойынша
Осындай салыстырудан кейін балалар тақырыптың айырмашылығы мен
Қыран
Мұз
Қысым
Берілген сөздерге (зат есімге) бір
Қала + (қ)
Ат+ (а)
Бақа + (н)
Төмендегі әріптерден сөз құрап жаз,
а
Асық
Ұзақ
Бас
Бақ
Мал
Мұз
Бұлақ
Лақ
Құл
10.Сым т.б. ТРЕНИНГ – САБАҚ
Сабақтың тақырыбы: Жаңылтпаштар, жұмбақтар, мақал –
Сабақтың мақсаты:
1. Білімділік: оқушыларды халық ауыз әдебиеті
2. Дамытушылық: Халық шығармасының бұл түрлерін
3. Тәрбиелік: Оқушылардың халық ауыз әдебиеті
Сабақтың әдісі: Партисипаторлық әдіс.
Сабақтың түрі: Тренинг – сабақ.
Пәнаралық байланыс: Орыс тілі, дүниетану,
Көрнекіліктер: үлестірмелі кима қағаздар.
Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі.
а) сәлемдесу.
б) топтарға бөлу.
2. Жаңа сабақ.
- Бүгінгі сабағымыз тренинг түрінде
Осылайша сыныпты 4 топқа бөле
1.Тыныштық сақтау.
2.Бірін – бірі тыңдау.
3.Қол соғу.
4.Ойын ашық айту.
Әрбір дұрыс жауап 5 ұпаймен
топ басшысын;
уақыт есептеушісін;
жазып отырушысын;
көпшілікке таныстырушысын сайлау керек.
Әрбір топтың топ басшысын, топ
бақылап, соңында еңбегіне қарай бағалайсыңдар.
1. Кіріспе бөлім. “Білгенге – маржан,
Әр топқа тапсырмалар таратамын. Ойлануға
Тапсырмалар
№1. Жаңылпашты қалай түсінесің ?
№2. Жұмбақты қалай түсінесің ?
№3. Мақал дегеніміз не?
№4. Мәтелді қалай түсінесің ?
№5. Мақал мен мәтелдің айырмашылығы
Оқулықпен жұмыс.
2. Мақал – мәтел оқу.
“Халық айтса, қалт айтпайды” атты
Мақал – мәтелдердің мағынасын ашып түсіндіруі
“Жаман аттан аяғым артық, жаман
“Әркімнің өз жері – жұмақ”.
“Көзсіз күнелтсең де, көпсіз күнелте
“Білімсіз адамның сөзі білектей, білімді
“Қолы қимылдаған адамға кедейлік жоқ,
“Жақсы байқап сөйлер, жаман шайқап
Әр топқа тақырып беремін, сендер
1 – ші топқа - өнер – білім
2 – ші топқа - туған
3 – ші топқа - ынтымақ – бірлік
4-ші топқа - үлгі - өнеге, тәлім –
3. “Ойлан тап” /жұмбақтар шешу/
а) Бұл бөлім бойынша екі
Бір үйге көзсіз боп басыңды
Тындырып адам жұмысын, тазартып үйдің
(шаңсорғыш)
Ымырт түссе шығамын, таң атқанда
Көк теңізде шашылып, көзімді ілмей
Ішегіне мұз қатқан, өзін - өзі
ә) Сөз жазылған парақшалар таратамын (қайың,
Әр топ өзіне тиісті
Ойлануға 2 минут. Құрастырған жұмбақтарын
Жұмбақтар:
Үш қазық, екі желі, Тоғыз
Теңселіп тербеледі адам соқса.
Шешен тіл сөзге жүйрік болғанымен
Не пайда үндемейді адам жоқта.
Қабат – қабат қаттама, ақылың болса
Сылдырдан қорқады, шошынып жортады. (қоян)
Ақ көйлекті, көк желек
Орманда орны бір бөлек. (қайың)
4. Кім жаңылыспайды ? /жаңылпаштар оқу/
Ортаға топ басшыларын шақырып жаңылтпаш
Тарғыл итім талға оралды,
Талға тағы барып оралды.
Тау дәу болады,
Дәу тау болады.
Шыжып жатты шұжық,
Шұжық ақты шұжып.
Дәптермен жұмыс.
5. Сабақты бекіту, қорыту.
Тренинг сабақ ұнады ма?
Сабақтың басында қойған мақсатымызға жеттік
6.Бағалау.
7.Үйге тапсырма.
Өнер – білім туралы мақал – мәтел
Төменгі сынып оқушыларының шығармашылық қабілетін дамыту
Оқушыларды шығармашылық жұмысқа баулып, олардың
Тақырыпты мазмұнына қарай жинақтау.
Арнаулы бір тақырыпта пікірталас тудыру.
Логикалық ойлауын дамытатын ойындармен берілген
Берілген тапсырманы түрлендіру бағытындағы жұмыс
Әңгіменің ұқсастығын салыстыру, бөліктерге бөлу,
Қиялдау арқылы сурет салғызу, рөлге
Ұнатқан кейіпкеріне мінездеме беру.
Ой шапшаңдығын, сөз байлығын дамытуда
Мәтін, ертегі, әңгімені өз бетінше
Сабақтан тыс уақытта оқушылардың шығармашылық
Орталық мұражайға апару ;
Әр түрлі кездесулер өткізу;
Әр түрлі тақырыптарда сайыс, пікірталастар
Балаларға арналған журналдарға жазғызып, оны
Әрбір оқылып отырған шығармалардың авторлары
Осындай жұмыстарды үнемі жүргізу оқушыларды
Психологиялық аспект
Елестете ойлау , сөздік —
Өз іс — әрекеттерінде сызба
Дамыған моторика , сенсомоторика ,
Дыбысты дұрыс айтуы , дыбысты
Сөздік қорының жеткіліктілігі.
Зейіні тұрақты.
Алгоритмді біледі және өзінің іс
Сезімдерін басқара біледі
Танымдық белсенділік
Оқу мотивациясы , оқуға ниеті
Жаңа білімді , білікті ,
Оқу әрекетіне белсенділік пен қызығушылық
Оқу тапсырмасын анықтай біледі.
Берілген материалға зейін қоя біледі.
Сұрақ қоюға , оны өзі
Өз әрекетінің жағымды нәтижесін көруге
Бала қоршаған ортамен өзара
Әлеуметтік аспект
Үлкендермен , құрдастарымен қарым —
Өз мінез — құлқын басқара
Қоғамдық орындарда өзін ұстай біледі.
Отбасында ата — анасын , басқа
Үлкендер мен балалар ортасында қарым
Жеке заттарын күтіп ұстай біледі.
Ойынға көңіл қоя қатысады.
Медициналық аспект
Баланың морфофункционалдық ерекшеліктері оқушының тәндік
Қимыл дағдыларының дамуы.
Дене еңбегіне қабілеттілігі
Мәдени және гигиеналық дағдысының болуы.
Денсаулық жағдайы , әр түрлі ауруларға
Боран -
ұлиды,
жылайды,
ұйтқиды,
көңілсіз қалғиды,
мүлгиді.
А.С. Пушкин
Қысқы кеш

Ұқсас жұмыстар

Дамыта оқытудың шығармашылық қабілеттерді қалыптастырудағы ғылыми-теориялық негіздері

Дамыта оқыту кезінде оқушының шығармашылық қабілеттерін қалыптастыру

Шығармашылықты арттырудың теориялық мәселелері

Оқушылардың шығармашылық қабілетін жетілдіру жолдары

Қабілет – адамға тән даралық психологиялық ерекшеліктің бірі. Оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту жолдары

12 жылдық мектеп мұғалімінің кәсіби – педагогикалық сипаттамасы

Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерін дамыту жолдары

Дамыта оқыту негізінде бастауыш оқушыларының шығармашылығын жетілдіру жолдары

Оқыту барысында баланың көру қабілетінің бұзылуындағы психологиялық ерекшеліктерін анықтау жолдары