БАНКТІК ҚЫЗМЕТТІ РЕТТЕУ МЕХАНИЗМІ
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ.................................................................................................................. 6
1 БАНКТЕР ҚЫЗМЕТІН РЕТТЕУ ТҰРҒЫСЫНДА ПРУДЕНЦИАЛДЫ НОРМАТИВТЕРДІҢ
9
1.1 ҚР Ұлттық банкі тарапынан банктік қызметті қадағалау
9
1.2 Банктік қызметті реттеу механизмі және оның элементтері.......................
2 БАНКТЕР ҚЫЗМЕТІН РЕТТЕУ ТҰРҒЫСЫНДА «ЦЕСНА БАНК» АКЦИОНЕРЛІК
22
2.1 Банк секторы өтімділігі мен капитал жеткіліктілігі көрсеткіштерін
22
2.2 «Цесна Банк» акционерлік қоғамының қызметі мен қаржылық
35
2.3 «Цесна Банк» акционерлік қоғамының пруденциалды нормативтерді орындауы................................................................................................................
42
3 БАНК СЕКТОРЫН РЕТТЕУ ҚЫЗМЕТІН ОҢТАЙЛАНДЫРУ БАҒЫТТАРЫ.........................................................................................................
49
3.1 Банк өтімділігі жағдайын қадағалау және реттеу мәселелері...............................................................................................................
49
3.2 Пруденциалды нормативтерді орындауды қамтамасыз ету тұрғысында өтімділікті
57
ҚОРЫТЫНДЫ....................................................................................................... 69
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ..................................................... 71
А ҚОСЫМШАСЫ - «Цеснабанк» АҚ 2009, 2010 жж.
73
Ә ҚОСЫМШАСЫ - Қазақстан Республикасы екінші деңгейдегі банктерінің
75
КІРІСПЕ
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Банктік бәсекелестік ұлғаймалы күшейіп келе
Өткен жүз жылдықтың 90-жылдарынан еліміздің банк жүйесінің қалыптасуынан
Қазақстанның банк жүйесі 2006 жылы әлемнің көптеген дамыған
2007 жылы басталған әлемдік қаржы дағдарысы халықаралық қаржы
Қазақстан Республикасы Ұлттық банкімен көрініс тапқан қадағалаушы органдар
Бұл жағдайларда бірінші кезекте әлемдік қаржы дағдарысының әсер
Екінші деңгейлі банктердің қызметін реттеудегі пруденциалдық нормативтердің орындауын
Мәселенің зерттелу дәрежесі. Банктік қызметті реттеу және пруденциалдық
Р.С. Портер, Д. Витас, У. Оллард, К.
Банктік қызметті реттеу және бақылау жүйесін жасауға Л.А.
Қазақстан Республикасында банк қызметін реттеу мен басқару мәселелерімен
Сонымен бірге осы кезеңде Қазақстан Республикасында 2002 жылғы
Зерттеу тақырыбының мақсаты және міндеттері. Зерттеудің мақсаты Қазақстан
Анықталған мақсатқа сәйкес дипломдық жұмыста келесі міндеттерді шешу
банк қызметін реттеу түсінігінің экономикалық мазмұнын қарастыру, Қазақстан
банктік қызметті реттеу механизмінің мазмұнын ашып қарастыру;
екінші деңгейлі банк тарапынан пруденциалдық нормативтердің орындалуына талдау
жүргізілген теориялық зерттеулер және практикалық талдаулар негізінде Қазақстан
Зерттеу объектісі болып Қазақстан Республикасы Ұлттық банкі тарапынан
Зерттеу пәні Қазақстан Республикасында банк қызметін реттеу және
Зерттеудің теориялық және әдістемелік негізі болып банк қызметін
Зерттеудің ақпараттық негізі ретінде Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің
Дипломдық жұмыстың құрылымы мен көлемі зерттеудің мақсаттары және
1 БАНКТЕР ҚЫЗМЕТІН РЕТТЕУ ТҰРҒЫСЫНДА ПРУДЕНЦИАЛДЫ НОРМАТИВТЕРДІҢ
ҚР Ұлттық банкі тарапынан банктік қызметті қадағалау және
Орталық банктер бүкіл елдің несие жүйесін бақылаушы, реттеуші
Орталық банк елдің эмиссиялық, резервтік және касса орталығы,
Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, мемлекеттің
Орталық банк мемлекет берген эмиссиялық құқығы экономиканы жалпы
Орталық банк тарапынан ақша-несиелік реттеудің негізгі объектісіне экономикадағы
''Казақстан Республикасының Ұлттық банкі туралы" Заңы бойынша Қазақстан
Республиканың Ұлттық банкінің ең басты мақсаты экономиканы төлем
Ұлттық (Орталық) банк "банктердің банкі" қызметін атқару үшін:
коммерциялық банктердің резервтерін сақтайды;
коммерциялық банктерге қысқа мерзімді қажеттіліктеріне
жалпы ұлттық ауқымда қолма-қолсыз есеп айырысуларды жүзеге асырады;
банктердің қызметіне қадағалау және
Қазақстан Республикасының Ұлттық банк қызметтерінің біріне екінші
Ұлттық банк банктік қызметтерді қадағалау және реттеу кезінде
Мұндай әдістердің қатарына жататындар:
пруденциалдық нормативтерді және басқа да банктердің орындауы міндетті
- банктердің орындалуы міндетті ережелер
Банктік қызметтерді реттеудің экономикалық әдістеріне Ұлттық банкінің айналыстағы
Бір деңгейлі жоспарлы-орталықтандырылған банктік жүйе кезінде банктік қызметті
Нарықтық экономикасы дамыған елдердің барлығы да негізінен осы
Ұлттық банкінің екінші деңгейдегі банктермен қарымқатынастары келесі қағидаларға
Ұлттық банк:
- банктік тораптың қызмет етуіне жалпы жағдай жасауға
- банк қызметтерін заңға
- ақша-несие жүйесінің тұрақтылығын ұстап тұру мақсатында банк
- банктердің шұғыл қызметіне араласпайды. Коммерциялық банктер
Ұлттық банк міндеттеріне лицензиялау және лицензияны қайтып алу,
- банктің құрылтайшыларын (акционерлерін),
- банктің басқару орындарына кандидаттардың іскерлік жарамдылығын анықтауға;
- банктердің және олардың филиалдарын тексеруге, соның ішінде,
Банктер Ұлттық банкінің шешімдерін орындамаған жағдайында, оларға айыппұлдық
Банк қызметтерін реттеу, сонымен қатар коммерциялық банктердің қаржылық
- жарғылық қордың ең төменгі мөлшері;
- меншікті қаражаттарының жеткіліктілік коэффициенті;
- баланстың өтімділік көрсеткіштері;
- Ұлттық банкіде орналастырылған міндетті
- бір қарыз алушыға келетін тәуекелдің ең жоғары
- банктің құрылтайшыларына, акционерлеріне,
- ашық валюталық позиция лимиттері.
Ұлттық банк бекітетін пруденциалдық нормативтер еншілес банктерге, банктік
Қазақстан Республикасында инфляция процестерін ақша-несиелік реттеу әдісімен тоқтату
Ұлттық банк коммерциялық банктердің орындалуы міндетті нормативтерді және
Кейбір нормативтерді айта кетсек:
1. Банк балансының өтімділік көрсеткіштері банктің активтері мен
2. Міндетті резервтер мөлшерін, Ұлттық банктің резерв шоттарындағы
3. Бір қарыз
Бір қарыз алушыға келетін ең жоғары тәуекелдік есептеу
Бір қарыз алушыға келетін тәуекелдің ең жоғары мөлшері
Қазақстан Республикасының Ұлттық банк банктік қызметті қадағалау және
Ұлттық банктің реттеу қызметі негізгі макроэкономикалық көрсеткіштердің (ЖҮӨ,
Ұлттық банк банктердің
- айдың бірінші күніне баланс;
- тоқсандық айналым ведомосы;
- "Басқадай дебиторлар
- операциондық және түрлі
Шетелдерде тексерудің дифференцияланған мерзімдерін белгілеу және банктердің жұмыс
Банктік қызметті реттеу механизмі және оның элементтері
Реттеудің негізгі және бірінші кезектегі элементі қадағалау мен
«Реттеу механизмдері» түсінігінің түрлі тұжырымдарын қарастырайық. Реттеу механизмі
Шетелдің экономист-ғалымдары И.Валравен және А.Роджерс қаржылық-экономикалық қызметті мемлекеттік
Сондықтан да «банктік қызметті реттеу механизмі» түсінігіне келесі
Төмендегі суретте банктік қызметті реттеу механизмінің үлгісі ұсынылған
Өзін-өзі реттеу банк тарапынан жүргізілетін операциялар бойынша, банктің
Тәуекелсіз аудиторлық бақылау, соның ішінде капитал бойынша жаңа
Сурет 1. Банктік қызметті реттеу механизмінің үлгісі
Банктік реттеудің теориясы мен тәжірибесінде ревизиялық, реттеуші, әкімшілік,
Бақылаудың ревизиялық әдісі немесе инспекторлық тексеру әдісі банктер
Реттеушілік әдісі немесе қашықтықтан тексеру әдісі банктік есептілікті
Ақша-несие саясатының әдістеріне байланысты түрлі құралдар қолданылады. Ықпал
коммерциялық банктер қызметін лицензиялау;
қадағалаушы органмен салынатын айыппұлдар;
коммерциялық банкте уақытша басқаруды енгізу;
филиалдар ашуға немесе жекелеген операциялар жүргізуге тыйым салу;
банктік лицензияны қайтарып алу;
активті және пассивті операциялардың жекелеген түрлеріне квоталар;
қызметтер көрсетуге комиссиялық сыйақылар, тарифтер көлемін, пайыздық мөлшерлемелерді
операциялардың белгілі бір түрлеріне рұқсат беру [10, 125б.].
Экономикалық нормативтік әдістерге өтімділік коэффициенттері мен банктік капитал
Экономикалық түзетуші әдістерге есептік саясат пен ашық нарықтағы
Банктік нарық субъектілеріне ықпал ету сипаты бойынша әдістер
есептік (дисконттық) саясат;
ашық нарық операциялары;
міндетті резервтер нормаларын басқару;
экономикалық нормативтер белгілеу.
Селективті несие саясатының әдістеріне мыналар жатады:
басымды салаларға бағытталған несиелерге сандық өлшемдер белгілеу;
төмен пайыз мөлшерлемелері бойынша және Орталық банкте вексельдерді
негізінен экономиканың басымды салаларына несиелер ұсынатын банктік институттарға
Дамушы елдер селективті несиелік саясатты ең алдымен, ақша
Қазақстан қадағалаушы органдар көбіне банктік қызметті реттеудің, мәселен,
Есептік ресми мөлшерлеме немесе қайта қаржыландыру мөлшерлемесі –
Ең төменгі резервтік талаптар – коммерциялық банктердің депозиттер
Ең төменгі міндетті резервтер нормасын белгілеу келесіні білдіреді:
Ашық нарықтағы операцияларға бағалы қағаздармен, соның ішінде мемлекеттік
Ашық нарықтағы операциялардың басты мақсаттары:
ақша массасын азайту, ол ноттарды шығару , бағалы
ақша массасын арттыру, ол ноттарды өтеу, бағалы қағаздарды
Банктік қызметті реттеудің келесі әдісі Қаржылық қызметті қадағалау
Қазақстандағы алғашқы пруденциалдық нормативтер Қазақстан Республикасы Ұлттық банкімен
Төменде көрініс тапқан 1 кестеге сәйкес Қазақстан Республикасы
Банктің жарғылық капиталының ең төменгі көлемі;
Банктің меншікті капиталының жеткіліктілігі коэффициенті;
Бір қарыз алушыға шаққандағы ең жоғарғы тәуекел;
Жедел өтімділік және жедел валюталық өтімділік коэффициенті;
Ашық валюталық жайғасым шегі;
Негізгі құралдарға және өзге қаржылық активтерге банк инвестицияларының
Қазақстан Республикасы бейрезиденттері алдындағы қысқа мерзімді міндеттемелердің ең
Қазақстан Республикасы бейрезиденттері алдындағы міндеттемелерге қатысты банктің капиталдану
Кесте 1
Қазақстан Республикасы екінші деңгейлі банктері үшін орындауға міндетті
Көрсеткіш атауы Нормативтік мәні
Банктің жарғылық капиталының ең төменгі көлемі: 1,5 млрд
2. Банктің меншікті капиталының жеткіліктілігі коэффициенті:
К1
К2 К1>0,06 (0,06 кем емес) – банктік холдинг
К2>0,12 (0,12-ден кем емес) – банктік холдинг қатысушысы
1-кестенің жалғасы
3. Бір қарыз алушыға шаққандағы ең жоғарғы тәуекел:
К3-1 –банктегі ерекше қатынастағы тұлғалар үшін 0,10-нан жоғары
Өтімділік коэффициенті.
Мерзімді өтімділік коэффициенті:
К4-1
К4-2
К4-3
Мерзімді валюталық өтімділік коэффициенті:
К4-4
К4-5
К4-6 К4-1
К4-0,9
К4-3 – 0,8
К4-4 – 1
К4-5 – 0,9
К4-6 – 0,8
Ашық валюталық жайғасым шегі
Standart&Poors агенттігі мен өзге рейтингілік агенттіктердің «А»-дан төмен
Standart&Poors агенттігінің «А»-дан төмен емес жеке рейтингісі мен
Валюталық нетто-жайғасым шегі 12,5%-дан жоғары емес
5%-дан жоғары емес
25%-дан жоғары емес
6 Негізгі құралдарға және өзге қаржылық активтерге банк
7. ҚР бейрезиденттері алдындағы қысқа мерзімді міндеттемелердің ең
8.Қазақстан Республикасы бейрезиденттері алдындағы міндеттемелерге қатысты банктің капиталдану
К8
К9
К8 – 2-ден жоғары емес
К9 – 4-тен жоғары емес
Е С К Е Р Т У -
Жоғарыдағы кестеде Қазақстан Республикасындағы екінші деңгейлі банктер үшін
Банктің меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициентін бұзу оқиғасы орын
жеке тұлғаларды қоса алғандағы, ірі қатысушыларды ашып көрсету;
еншілес және тәуелді ұйымдарды ашып көрсету;
Директорлар кеңесінің құрамын, соның ішінде тәуекелсіз директорларды ашып
банк қызметінің даму стратегиясы мен басымды бағыттарын ашып
Осы Меморандуммен қатар, қажетті бақылау деңгейін және өз
Провизияларды сыныптау Қаржылық қадағалау агенттігі Басқармасының 2006 жылғы
Процесс ретіндегі банк қызметін реттеу келесі кезеңдерден тұрады:
Тұжырымдаманы таңдау;
Ақпараттарды жинақтау;
Алынған ақпараттарды жалпылау және талдау, нормативтермен сәйкестендіру;
Болжау;
Ықпал ету процесін бағдарламалау;
Қойылған міндеттерді жүзеге асыру;
Қолданылған шаралар нәтижелерінің мониторингісі.
Тұжырымдаманы таңдау реттеу бойынша жұмыстарды жүзеге асыру тәсілдері
Болжау ретінде нақты мәліметтер негізінде және болашақта алғашқы
Қойылған мақсаттарды жүзеге асыру концептуалды тұрғыда анықталған әдістер
Ықпал ету процесін бағдарламалау процесінің кезеңі түзетуші экономикалық
Нәтижелер мониторингі ақпараттарды жинақтау негізінде қадағалау және бағдарламалау
Коммерциялық банктердің статистикалық және бухгалтерлік есептіліктерінің нысандары негізіндегі
Кесте 2
Статистикалық және бухгалтерлік есептілік нысандарының негізінде коммерциялық банктер
Оперция түрлері Операциялар мазмұны
1. Алғашқы кезең
Құрылымдау 1. Баланс баптары (активтер мен пассивтерді құрылымдау,
Бақылау 2. Түрлі критерийлері бойынша (мерзімдері, шығындар түрлері,
Калькуляциялау 3. Нарықтық және абсолюттік, салыстырмалы нормативтерді есептеу
Кестелер құру 4. Кестелер түрлері мен сандарын, олардың
Кескіндемелер дайындау 5. Зерттелетін көрсеткіштердің кескінделетін серпіндерінің
2. Талдау кезеңі
Талдау Алынған есептік көрсеткіштерді зерттеу
3. Қорытынды кезең
Эксперттік бағалау Талдау кезеңінің нәтижелерін ұсыну. Ұсыныстар жасау.
Е С К Е Р Т У -
2-кестеге сәйкес алғашқы кезеңде дайындық жұмыстары, яғни банк
Екінші кезеңде алынған есептік мәліметтерді талдау және бағалау
Үшінші кезеңде алынған талдау мәліметтері негізінде белгілі бір
Сонымен бірге, қадағалаушы органдардың халықаралық тәжірибесіндегі банктік қызметті
Инспекциялық тексерулер жүргізу кезінде құзіретті органның банктің аффилиренген
Банктер, сонымен қатар олардың аффилиренген тұлғалары құзіретті органға
Банктің қаржылық жағдайы нашарлаған тұста құзіретті орган оның
ҚҚА тарапынан пруденциалдық нормативтер мен өзге де сақтауға
міндеттеме-хат талап етуге;
банкпен жазбаша келісім жасауға;
ескерту жасауға;
орындауға міндетті жазбаша ескерту беруге.
Банктің міндеттеме-хаты анықталған кемшіліктер фактісін растаудан және банк
Жазбаша келісім – бұл банк пен құзіретті орган
Құзіретті органның жазбаша ескертуіне қатысты сотқа шағымдану оның
Банк міндеттеме-хат, жазбаша келісім немесе жазбаша ескертудің құжатта
Жазбаша ескерту банкті егер анықталған кемшіліктер белгіленген мерзімде
Осылайша, банктік реттеу механизмі мәселелерін зерттеудің теориялық тәсілдемелерін
Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алғаннан кейінгі жылдары республикамызда экономиканың
2 БАНКТЕР ҚЫЗМЕТІН РЕТТЕУ ТҰРҒЫСЫНДА «ЦЕСНА БАНК» АКЦИОНЕРЛІК
2.1 Банк секторы өтімділігі мен капитал жеткіліктілігі көрсеткіштерін
Қазіргі кезде өтімділік тәуекелі банк секторы үшін қауіпті
2010 жылы банктердің өзгермейтін консервативтік несиелік саясаты аясында
Ең алдымен банктердің депозиттік базасының өсуіне және несие
Сурет 2. Өтімділігі жоғары активтердің жиынтық активтердегі үлесі
Суретте көрініс тауып отырғандай, өтімділігі жоғары активтердің бүкіл
Алайда 2010 жылдың 9 айында өтімді активтерінің өсуі
Талданып отырған кезеңде банк жүйесі бойынша өтімділігі жоғары
Сурет 3. Банктердің бір жылға дейін өтеу мерзімі
Осы деңгей салыстырмалы түрде алғанда өзінің бұған дейінгі
Екінші жағынан, 01.10.2010 жылғы жағдай бойынша қаржы активтерін
Сурет 4. Қаржы активтеріне шоғырландырылған ГЭП
Банк жүйесінің өтімділігіне негізінен олардың өтімділігінің тең дейңгейін
Мәселен, 2010 жылдың басынан бері өтімділігі жоғары активтердің
Бұл ретте, егер қайта құрылымдалған банктер тобындағы бағалы
Сурет 5. Өтімділігі жоғары активтердің банктер топтары бойыншща
Банк секторы өтімділігінің жақсаруына ықпал еткен негізгі факторлар
Сурет 6. Банктердің өтімділігін айқындайтын факторлар (банктерді сыртқы
Бұл жерде айта кеткені жөн, 01.10.2010 жылғы жағдай
Бұл ретте, сыртқы міндеттемелердің өтелуіне банк салымдарына қаражаттардың
Үш банктің сыртқы борышын қайта құрылымдау үдерісін аяқтау
Бұл ретте 2010 жылдың екінші тоқсанындағы деректер бойынша
Өз кезегінде, банк жүйесінің депозиттік базасының өсуі (SPV
Келесі суретте банктердің өтімділігін айқындайтын (банктердің несие қоржыны
Сурет 7. Банктердің өтімділігін айқындайтын факторлар (банктердің несие
Банктердің консервативтік саясатын экономикалық өсуді қалпына келтіру қарқынына
Банктердің сақталып отырған консервативтік саясатының және банк жүйесіндегі
Сурет 8. Банктер крістілігінің жекелеген өлшемдері
Осы ахуал, тұтастай алғанда банктердің сыйақы алуға байланысты
2010 жылдың 9 айының қорытындысы бойынша банктердің рентабельділік
Тиісінше бірінші топтағы банктер активтерінің рентабельіділігі жылдық көрсеткіште
Сурет 9. Банк жүйесі бойынша активтер рентабельділігі, %
Алайда, бірқатар оң үрдісітерге қарамастан, банктердің кірістілігін арттырудың
Бұл ретте банктердің тиімділігін арттыру және несиелік операциялардан
Өз кезегінде, 2010 жылы банктер шығыстарының құрылымын оңтайландыру,
Сурет 10. Банктер қызметінің кірістілігі және тиімділігі (2010
Несиелері бойынша төлемеудің өсуі аясында банктер өз кірістерінің
Сурет 11. Сыйақы алуға байланысты есептелген кірістер және
Кіріс әкелетін активтердің көлемі қысқарған және несиелік ресурстар
Қазақстандық банктердің сыртқы міндеттемелерін қайта құрылымдауды аяқтау нәтежесінде
2010 жылдың 9 айының қорытындылары бойынша банк жүйесінің
Сурет 12. Меншікті капиталдың жеткіліктілік коэффициенттері
Меншікті капиталдың өсуі банктердің берешегін есептен шығару, борыштын
Сурет 13. Банктердің меншікті капиталының құрылымы
Өз кезегінде 01.01.2007ж. -01.10.2010ж. аралығындағы кезеңде банк секторының
Сонымен қатар, банк жүйесінің меншікті капиталының ағымдағы қол
Меншікті капитал деңгейінің бірнеше жылдар бойы айтарлықтай көтерілмеу
Сурет 14. «Провизиялардың банк капиталына қысымы» көрсеткіші
Алайда қайта құрылымдауды аяқтаған үш банкке қатысты 2010
Екінші жағынан, қалыптастырылған провизиялардың ең көп денгейін және
Келесі суретте провизияларды қалыптастыру бойынша банктер бөілігінде жүктемені
Сурет 15. провизияларды қалыптастыру бойынша банктер бөілігінде жүктемені
Алайда 2009 жылмен салыстырғанда банктерді капиталдандыруға арналған провизиялар
Сыртқы міндеттемелердін төмендеуі аясында дипозиттердің банк жүйесін қорландырудың
Өз кезегінде банк жүйесіне тұрақтылығын қолдауға бағытталған мемлекеттік
Сыртқы нарықтардын ресурстарына шектеулі кіру, сырттан тарту мүмкіндігінің
Кесте 3
Екінші деңгейдегі банктердің резидент еместер алдындағы міндеттемелері (жалпы
Атауы 01.01.2008 01.01.2009 01.01.2010 01.04.2010 01.07.2010 01.10.2010
1-топ 0,67 0,58 0,48 0,42 0,39 0,33
2-топ 0,48 0,41 0,27 0,24 0,23 0,22
3-топ 0,17 0,13 0,11 0,13 0,07 0,11
Банк жүйесінің резидент еместері алдындағы міндеттемелер 0,53 0,45
Банк жүйесінің резиденттері алдындағы міндеттемелер, % 0,44 0,50
Е С К Е Р Т У -
Мәселен, 01.01.2008ж. – 01.01.2010ж. аралығындағы кезең үшін
Резидент еместер алдындағы міндеттемелер құрылымында негізгі өзгерістер заем
Сонымен қатар соңғы екі өзгеріс негізінен құралдарды және
Сурет 16. Қазақстан Республикасы резидент еместері алдындағы міндеттемелердің
Банк жүйесінің сыртқы міндеттемелерінің төмендеуі аясында қорландырудың ішкі
Сурет 17. Қазақстан банктерінің депозиттік базасы
Депозиттердің оң өсуі, бірінші кезекте, банктерге өзінің сыртқы
2010 жылғы 9 айда банк жүйесінің дипозиттік базасының
2.2 «Цесна Банк» акционерлік қоғамының қызметі мен қаржылық
1992 жылдың 17 қаңтарында Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінде
Цеснабанк – бас офисі біздің республикамыздың астанасы –
Банк жалпы принциптерді ұстана отырып, жоғары сапалы банктік
Қазіргі уақытта Банктің филиалдық желісі Қазақстанның облыстары мен
1993 жыл – Алматы мен Қостанайда филиалдар ашылды
1996 жыл – Орталық Азия – Американдық кәсіпкерлерді
1997 жыл – Степногорск және Павлодарда филиалдар ашылды.
1998 жыл – Еуропа жаңғыру және даму банкінің
1998-2001 жылдары – Банк Rabobank (Нидерландтар) банкімен бірге
2000 жыл – Банк жеке тұлғалардың салымдарына кепілдік
2001жыл - Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының қорытындысымен
2003 жыл келесі оқиғалар орын алды: Ауыл шаруашылығы
2004 жылы Астана қаласында Астаналық филиал, Көкшетау
2005 жылы Өскемен, Петропавл, Көкшетауда филиалдар ашылды. VISA
2006 жылы келесі оқиғалар орын алды:
Қаңтар - «Цеснабанк» АҚ 15 млрд. сомаға бірінші
Мамыр – Банк 22 млн.АҚШ доллары сомасына дебютті
Мамыр – «Цеснабанк» АҚ пен Қазақстан Республикасы Қаржы
Маусым – Call – Center банкінің Ақпараттық-Анықтамалық Қызметі
Қыркүйек –Fitch Ratings Халықаралық рейтинг агенттігі «Цеснабанк» АҚ-қа
Қыркүйек – Банк клиенттермен неғұрлым тығыз байланыс орнату
Қыркүйек – желтоқсан – заңды тұлғалар үшін жаңа,
Желтоқсан – «VISA International» төлем жүйесінің маркетингтік бағдарламасы
Желтоқсан – Банк 50 млн. АҚШ доллары сомасына
Желтоқсан – Банк Қазақстан аумағындағы Western Union таңдаулы
2006-2007 жылдары – «Цеснабанк» АҚ –тың 15 жылдығына
Ақтау, Атырау, Ақтөбе, Орал, Шымкент қалаларында филиалдар ашылды
2007 жылы болған оқиғалар:
Қаңтар - «Цеснабанктен машиналар шеруі» бірегей акциясы
Ақпан – Банк 125 млн.АҚШ долларына 9,875% купонымен
Ақпан – «Цеснабанк» АҚ акционерлерінің кезектен тыс жалпы
Ақпан – Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы
Ақпан – Цеснабанк акционерлері директорлар кеңесінің құрамына екі
Cәуір – Банк жаңа қызмет көрсету түрін –
Мамыр – Беделді Euromoney халықаралық қаржы журналы Цеснабанкті
Мамыр – Банк ЮНИСТРИМ халықаралық ақша аударымдары жүйесімен
Маусым – Банк бір ай ішінде Қазақстанда 3
Маусым – Банк клиенттеріне кредит лимиті қоса берілетін
Шілде – Банк 54 млн. АҚШ доллары сомасына
Шілде – Банктің «Visaны пайдалан да уақыт
Шілде – төлем карточкаларын пайдаланып төлеу үшін
Қыркүйек – Банк клиенттері мен қызметкерлері үшін төлем
Қазан – Moody’s Investors Service Халықаралық рейтинг агенттігі
Қазан – Банк жеке тұлғалардың бірқатар мерзімді депозиттері
Қараша – Банктің тұрақты салымшыларын көтермелеу үшін жеке
Банктің қаржылық жағдайын талдайтын болсақ, баланс активтерінен бастайық.
Сурет 18. «Цесна Банк» АҚ жиынтық активтерінің динамикасы,
млрд. теңге
18-сурет мәліметтеріне талдау жсайтын болсақ, жалпы Банк бойынша
Келесі суретте «Цесна Банк» АҚ-ның жиынтық міндеттемелерінің динамикасы
Сурет 19. «Цесна Банк» АҚ-ның жиынтық міндеттемелерінің динамикасы,
Суретте көрініс тауып отырғандай Банктің талданып отырған кезеңдерде
Келесі кестеде «Цесна Банк» АҚ жиынтық міндеттемелерінің құрамы
4-кесте мәліметтеріне талдау жасайтын болсақ, Банк міндеттемелерінің жиынтық
Кесте 4
«Цесна Банк» АҚ жиынтық міндеттемелерінің құрамы мен құрылымын
млрд. теңге
Атауы 2008 жыл 2009 жыл 2010 жыл Өзгерісі
%-бен
Сомасы Үлесі,
% Сомасы Үлесі,
% Сомасы Үлесі
%
Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаражаттары 0,1 0,08 0,09 0,06
Банктер мен өзге қаржылық институттар шоттары мен депозиттері
Клиенттердің ағымдағы шоттары мен депозиттері 80,3 66,58 119,1
Шығарылған борыштық бағалы қағаздар 24,7 20,48 17,7 11,08
Субординирленген қарыз 6,6 5,47 6,9 4,32 6,5 3,17
Өзге міндеттемелер 1,1 0,91 1,2 0,75 0,8 0,39
Міндеттемелер жиынтығы 120,6 100,00 159,7 100,00 204,8 100,00
Е С К Е Р Т У -
Жалпы міндеттемелердің барлық көрсеткіштері бойынша 2010 жылы азаю
Банктің меншікті капиталы – банктің қаржылық тұрақтылығын, коммерциялық
Банктің меншікті капиталының құрылымы бірдей емес, себебі, оларға
Сонымен, қазіргі коммерциялық банктердің меншікті капиталы мынадай баптар
Жарғылық капитал;
Резервтік капитал;
Қосымша капиталдар;
Бак операцияларына бойынша тәуекелдерді төмендету мақсатында құрылған қорлар
Бөлінбеген банк пайдасы.
Келесі суретте «Цесна Банк» АҚ жиынтық капиталының 2008-2010
Сурет 20. «Цесна Банк» АҚ жиынтық капиталының 2008-2010
Сурет мәліметтеріне талдау жасайтын болсақ, есепті кезеңде Банк
Келесі кестеде «Цесна Банк» АҚ-ның капиталының құрамы мен
Кесте 5
«Цесна Банк» АҚ-ның капиталының құрамы мен құрылымын талдау
млрд. теңге
Атауы 2008 жыл 2009 жыл 2010 жыл Өзгерісі
%-бен
Сомасы Үлесі,
% Сомасы Үлесі,
% Сомасы Үлесі
%
Акционерлік капитал 15,4 101,99 15,5 99,35 20,5 96,24
Эмиссиялық табыс 0,001 0,01 0,001 0,01 0,001 0,00
Негізгі құралдарды қайта бағалау бойынша резерв 1,7 11,26
Сату үшін қолда бар қаржылық активтерді қайта бағалау
4-кестенің жалғасы
Мәліметтерді ұсыну валютасына ауыстыру бойынша жинақталған резерв 0,01
Жалпы банктік тәуекелдер бойынша резерв 2,3 15,23 2,3
Жинақталған тапшылық -4,4 -29,14 -2,2 -14,10 -2,0 -9,39
Капитал жиынтығы 15,1 100,00 15,6 100,00 21,3 100,00
Е С К Е Р Т У -
Банктің капитал құрамы мен құрылымына талдау жасар болсақ,
Жалпы «Цесна Банк» акционерлік қоғамының қаржылық жағдайына салыстырмалық
2.3 «Цесна Банк» акционерлік қоғамының пруденциалды нормативтерді орындауы
Банкiлер мiндеттi түрде сақтау үшiн уәкiлеттi орган белгiлейтiн
банкiнiң жарғылық капиталының ең төменгi мөлшерi;
өз капиталы жеткiлiктiлiгiнің коэффицентi;
бiр қарыз алушыға жасалатын тәуекелдiң ең көп мөлшерi;
өтiмдiлiк коэффицентi;
ашық валюталық позиция лимиттерi енедi.
Банк конгломераттары міндетті түрде сақтау үшін уәкiлеттi орган
жарғылық капиталдың ең аз мөлшері;
өз капиталы жеткіліктілігінің коэффиценті;
бір қарыз алушыға жасалатын тәуекелдің ең көп мөлшері
Қазақстан Республикасы екінші деңгейлі банктерінің пруденциалды нормативтерді орындауы
Сурет 21. «Цесна Банк» АҚ меншікті капиталының динамикасы,
Суретте көрініс тауып отырғандай Банктің меншікті капиталының көлемі
Келесі суретте «Цесна Банк» АҚ меншікті капиталының жеткіліктілік
Сурет 22. «Цесна Банк» АҚ меншікті капиталының жеткіліктілік
Жалпы норматив бойынша меншікті капитал жеткіліктілігінің коэффициенті k1>0,05
Келесі суретте бір қарыз алушыға шаққандағы ең жоғарғы
Сурет 23. «Цесна Банк» АҚ бір қарыз алушыға
Бұл жерде k3 коэффициенті банкпен ерекше қатынаспен байланысты
Келесі суретте «Цесна Банк» АҚ мерзімді өтімділік коэффициенттері
24-суретте көрініс тауып отырғандай, «Цесна Банк» АҚ мерзімді
Сурет 24. «Цесна Банк» АҚ мерзімді өтімділік коэффициенттері
Келесі суретте «Цесна Банк» АҚ ағымдағы өтімділік коэффициентінің
Сурет 25. Цесна Банк» АҚ ағымдағы өтімділік коэффициентінің
Сурет мәліметтеріне талдау жасайтын болсақ, Банктің ағымдағы өтімділік
Келесі суретте «Цесна Банк» АҚ бойынша банк инвестицияларының
Сурет 26. «Цесна Банк» АҚ бойынша банк инвестицияларының
Суретте көрініс тауып отырғандай, Банктің k6 коэффициенті талданып
Келесі суретте «Цесна Банк» АҚ бойынша ҚР резидент
Сурет 27. «Цесна Банк» АҚ бойынша ҚР резидент
Жалпы пруденциалдық нормативтер бойынша k7 көлемі 1-ден жоғары
Келесі суретте «Цесна Банк» АҚ бойынша ҚР резидент
Сурет 28. «Цесна Банк» АҚ бойынша ҚР резидент
Келесі суретте «Цесна Банк» АҚ бойынша ҚР резидент
Сурет 29. «Цесна Банк» АҚ бойынша ҚР резидент
Жалпы норматив бойынша ҚР резидент еместер алдындағы міндеттемелерге
Жалпы «Цесна Банк» АҚ Қазақстан Республикасы екінші
БАНК СЕКТОРЫН РЕТТЕУ ҚЫЗМЕТІН ОҢТАЙЛАНДЫРУ БАҒЫТТАРЫ
3.1 Банк өтімділігі жағдайын қадағалау және реттеу мәселелері
Банкілердің тәуекелдерді басқару жүйесін енгізу және дамытуының екі
Біріншіден, қазақстандық жетекші банкілер тәуекел-менеджментті дамытпай тұрақты өсудің
Екіншіден, дамыған тәуекелді басқару жүйесінің қажеттілігі туралы мұндай
ҚР Президентінің 2003 жылы 31 желтоқсанындағы №1270 Жарғысымен
Басқару мен ішкі бақылауға қойылатын талаптар туралы нұсқаманы
ҚҚА-да жасалынған стратегияға сай тәуекелді басқару жүйелерінің халықаралық
ҚҚА екінші деңгейлі банкілердің тәуекелдерді басқару мен ішкі
Көптеген елдердің банкілік қадағалау жүйелерінің басты әлсіздігі-бақылау қызметі
Банкілік қызметті реттеу тұжырымдамаларының көпшілігі банк ісіндегі неғұрлым
Мұндай талаптар капиталдың 25 пайызына ғана жүреді, алайда
Банкілік қызметті реттеу заңға да, реттеуші ережелер мен
Банкілік топтар үшін пруденциалдық нормативтердің құрамына мыналар енеді:
Пруденциалдық реттеу міндеті банкілердің тұрақтылығы мен сенімділігін қамтамысыз
Банк қызметін пруденциалдық реттеу превентивтік қызмет (алдын
1) банк қызметімен айналысу үшін арнайы сипаттағы кешенді
Бұл жағдайда мемлекеттік реттеуші ықпалдар мемлекеттік сәйкес құзырлы
ҚР «Қазақстан Республикасындағы банкілер мен банкілік қызмет туралы»
«Пруденциалдық нормативтер туралы ережені» жасау кезінде теориялық және
Банкілер арасындағы бәсекелестік және банкілік операциялардың көлемінің тез
Тәуекелді ескерту банкі ақпараты үшін 2007 жылдың 6
1)кредиттік тарих субъектілерінің келісімінің болуы;
2)кредиттік тарих субъектілерінің барлығының теңдігі;
3)кредиттік тарих пен ақпараттық жүйенің мәліметтер базасын, ақпараттарын
4)ақпараттың құпиялылығы ( конфиденциалдық)
5)кредиттік тарихқа сәйкес ақпараттық жүйелердің мәліметер базасын қорғауды
6)азаматтардың жеке өміріне қол сұғылмаушылығын, азаматтар мен ұйымдардың
Осы себептен пруденциалдық реттеу банкілік тәуекелдің көптеген
Банкілердің капиталдандырылғандығын қадағалау капиталды тәуекелдерден қорғауда маңызды
Өтімділік ‒ егер де қолдағы қаржы төлеуге жетпеген
Банкілердің керек кезінде қолма-қол ақшаға жеңіл айналдырылатын
Банк өтімділігін басқаруға активті операциялармен қатар пассивті операциялар
Өтімділік екі коэффициент бойынша сипатталады: банкінің ағымдағы өтімділігін
Ағымдағы өтімділік пен қысқа мерзімдік өтімділіктің ең төменгі
Жоғары өтімділікті активтердің есептеулеріне мыналар енеді: қолма-қол ақшалар;
Банкілердің қысқа мерзімдік өтімділігінің коэффициенті тарту мерзімі үш
Қазақстандық банкілердің артық өтімділігі басқа да себептермен
Бұған байланысты ҚР ҰБ-де (k3.1 және k3) көрсеткіштері
Банкі инвестициялары көлемінің негізгі қаражаттарға және басқа да
Кредиттік қоржынның сараптамасын жасаған кезде қалыптасқан провизияның жеткіліктігін
Кесте 6
Аудиторлық ұйымдардың есеп беру бойынша жасалған тәуекелді басқару
Тәуекелді басқарудың негізгі құрамдас бөліктері Табылған кемшіліктер
Тәуекелді басқару мен ішкі бақылау жүйесін ұйымдастыру Банкінің
Кредиттік тәуекелді басқару Кредиттік тәуекелді бақылаудың саяси нұсқаулардың
Нарықтық тәуекелді басқару Құндық тәуекелді басқару тәжірибесінің болмауы;
Операциялық тәуекелді және мәліметтерді электрондық өңдеу тәуекелін басқару
Е С К Е Р Т У
Қазақстандық Салымдарды кепілдендіру қоры сенімді қаржы институттары мен
Теңге бағамы серпінінің АҚШ долларына бағытталуы әлемдік валюталық
Қазіргі кезде Қордың мүшелігінде екінші деңгейлі 22 банк
Тұтастай алғанда ҚР жеке тұлғаларды ұжымдық сақтандыру жүйесі
Өткен ғасырдың 80-жылдарынан бастап өндірістік дамыған елдерде өздерінің
Қазіргі заманда Қазақстан экономикасының дамуы аналогиялық үрдіс
Әлемдік тәжірибе банкілердің қатысуымен ҚСТ-ның бірнеше типін шартты
Банкілер бақылайтын қарапайым банк тобындағы компаниялар банкілік іспен
Қарапайым қаржы конгломератында негізгі қызмет – қаржылық қызмет,
Күрделі қаржы конгломерантында қаржы рыногының белсенді қатысушыларын банкілік
Үлестес тұлғалар бастауы болып отырған тәуекелді сәйкестендіру және
Банкілерді консолидацияланған негізде қадағалау – банкілік топ және
Консолидацияланған қадағалау жүйесін енгізу банкілік сектордың құрылымын күрделендірудің
Банкі тұлғаны мынадай шарттар бойынша үлестес деп таниды:
Ешқандай да тұлға ҚР ҰБ-нің рұқсатынсыз өздігінен бір
Банкінің ірі қатысушысы – бұл банкінің дауыс беруші
Банкілік холдинг – банкінің дауыс беруші акцияларының 25
Банкілермен ерекше қатынастағы тұлғалармен жасалатын мәмілелерге шектеулерді күшейту
Осы жай арқылы отандық банкілерде тәуекелді бағалау жүйесін
3.2 Пруденциалды нормативтерді орындауды қамтамасыз ету тұрғысында өтімділікті
Банк өтімділігін басқару банктік менеджменттің маңызды элементі болып
несиеге деген сұранысты қанағаттандыру;
салымшылардың депозиттерді алу сұранысын қанағаттандыру.
Қазақстандық банктер тәжірибесінде өтімді қаражаттардың ұсынысының негізгі көздеріне
клиенттердің банктік және жинақ шоттарына түсетін қаражаттары;
клиенттердің ссудалық қарыздарын қайтаруы;
банкаралық несиелер;
бағалы қағаздарды өтеу;
сыйақы (мүдделендіруді) төлеу;
банкаралық нарықтан ақшалар тарту;
депозиттік емес банктік қызмет көрсетуден түсетін табыстар;
банктің активтерін сату;
өзге дебиторлық қарыздарды өтелуі.
Өтімді қаражаттардың негізгі пайдалану бағыттарына мыналар жатады:
банктерге және өзге қаржы ұйымдарына несиелер беру;
клиенттерге несиелер беру;
бағалы қағаздарды сатып алу;
өзге активтерді сатып алу.
Банктің төлемдік міндеттемелерінің негізгі бағыттарына мыналар жатады:
заңды және жеке тұлғалар алдындағы депозиттік міндеттемелері;
банкаралық несиелер;
есептелген сыйақылар (мүдделендірулер);
есеп айырысу қызметі бойынша міндеттемелер;
бюджетке төленетін салықтар мен өзге де төлемдер;
кредиторлық қарыздар [24, 75б.].
Өтімді қаражаттар мен төлемдік міндеттемелер арасындағы айырма банктің
Банктік өтімділікті қамтамасыз етуді ішкі және сыртқы көздерге
сыртқы көздер, яғни өтімді активтерді (бағалы қағаздар, депозиттік
Коммерциялық банктердің өтімділігін түсіну үшін статикалық және динамикалық
Статикалық аспект белгілі бір күнге банк өтімділігін сипаттайды
Динамикалық аспект күрделірек болып келеді. Ол банктің болашақтағы
Көптеген банкирлер қоғамның сенімі бұл банк
Әлемдік банктік тәжірибеде банктің активін басқару бірқатар әдістер
Ұзақ мерзімді болашақта бірегей резервтік қор әдісін қолданудың
• біріншіден, банктің қаржылық тұрақтылығына ұзақ мерзімді
• екіншіден, әртүрлі депозиттердің түрлерінің мерзімділігі ескерілмейді:
• үшіншіден, бұл әдіс берілген қарыздардың
Бірегей резервтік қор әдісінің көмегімен өтімділікті басқару тәжірибесін
Қаражаттардың көздері
Сурет 30. Қаражаттардың орналастырудың жалпы қор үлгісі арқылы
активтерді басқару
Берілген бұл әдіс банк басқармасынан өтімділік және табыстылық
Қаражаттарды орналастыру кезінде екінші бір мәселе бұл
Екінші ретті резервтердің негізгі қолданымы бұл бірінші ретті
Қаражаттардың ортақ қоры әдісі бойынша қаражаттарды орналастырудың үшінші
Ең соңында құжаттарды алмастыру
Активтерді басқару бойынша қаражаттардың ортақ қор әдісін қолдану
Банк қаражаттарын теңгерімді басқару әдісі бұл бос ақша
Конверсиондық әдісті тәжірибеде қор қаражаттарын теңгерімді басқару дәсі
Қаражаттардың көздері
Сурет 31. Қорды басқарудың теңгерімділік әдісінің үлгісі
«Қорды басқарудың теңгерімділік» әдісінің «қаражаттардың ортақ қоры» әдісінен
Бұл әдістің басты артықшылығы банк табыстылығына жету болып
Экономикалық тұрақтану, нарықтық қатынастардың тереңдеуі, несиелік операциялардың дамуы
Шетелдік тәжірибеде басқарушы мамандар өндірістік мәселесін шешу үшін
Жоғарыдағы аталған өтімділікті басқару үлгілеріне қарағанда соңғы үлгі
Кейбір күтпеген жағдайларда өз өтімділігін қамтамасыз ете алмаған
Соңғы кездері банктердің активтері мен пассивтерін басқаруда өтімділікті
Экономикалық айналымның кезеңдеріне байланыссыз өтімді қаражаттарға деген сұраныс
Сонымен біздің ойымызша, ұсынылатын баланстың өтімділігінің қарапайым үлгісі
Бұл жерде алшақтықтың оң болуы өтімді активтердің тұрақсыз
Таза өтімді активтер
Сурет 32. Банк балансының өтімділігінің үлгісі
Бұл жерде қарастырылатын өтімді активтер қадағалаушы ұйымдардың беретін
Отандық банктер тәжірибесінде бүгінгі күні өтімділікті басқару жоғарыда
жиынтық қор әдісі, яғни бұл әдіс басымдықтармен қолданылуда;
конверсиондық әдіс, яғни бұл әдіс жекелеген жағдайларда ғана
Жиынтық қор әдісі бұл банктің өтімді қаражаттарға деген
Алғашқы резервтер құрамына жоғары өтімді қаражаттар: касса және
Екінші әдіс, яғни конверсиялау әдіс банктің қаражаттарын көздеріне
Отандық банктерді банк өтімділігін банктегі талдаушылық қызметі тікелей
Банктің өтімділік жағдайын талдауға қажетті ақпараттары ішкі және
Банктің өтімділігін бағалау Қаржылық қадағалау агенттігінің өтімділікке және
Банк өтімділігін жеткілікті деңгейін сақтай отырып, оның активтерінің
Банктің жалпы өтімділік ұстанымы тартылған және орналастырылған қаражаттарды
Банктің талдаушылық бөліміне өтімділікті басқару барысында мынадай қызметтер
өтімділік жағдайына күнделікті мониторинг жасау және Казынашылық бөліміне
өтімділік коэффициенттердің орындалуына мониторинг жасау;
банктің өтімділігін терең талдауға арналған коэффициенттер жүйесін есебінің
өтімділіктің нашарлауын куәландыратын нақты немесе әлуиетті теріс үрдістерді
теріс үрдіс туғызатын факторларды талдау;
өтімділікті басқару стратегиясын анықтауға арналған ұсыныстарды жасау;
мөлшері мен мерзімдері бойынша теңгерімді активтер мен міндеттемелердің
валюталық тәуекелді және пайыздық мөлшерлемелердің өзгерісінен туындайтын тәуекелді
Банктің ағымдағы өтімділігін басқаруға байланысты Қазынашылықтың қызметтері мыналар:
белгі болған және болжанған талаптарды есепке ала отырып,
артық ақша қаражат қорларын тәуекелдер бойынша стратегияда бекітілген
Банк өтімділігін басқаруды отандық банк тәжірибеиесінде активтер
Активтер мен пассивтерді басқару - дегеніміз банктің
Банк активтер мен пассивтерін базалық басқару – капитал
Банк активтер мен пассивтерін күрделі басқару – банк
Банктер тәжірибесінде активтер мен пассивтерді басқаруды активтер мен
Сурет 33. Активтер мен пассивтерді басқару жөніндегі комитет
Комитет мынадай қызметтерді атқарады:
банк активтер мен пассивтерін басқару қызметін атқаратын әдістемелерді
қаражаттарды тарту және орналастыру параметрлері туралы шешімдер қабылдау;
бекітілген стратегиялық жоспарларға банк балансы құрылымының сай келуін
банктік тәуекелдерді басқаруға байланысты әдістемелерді жасау
банк балансының өтімділігне және өтімділік позициясын болжауға бақылау
қаражаттардың көздері және бағыттары бойынша қысқа мерзімді болжамдар
банктің баға саясатын жасау;
нарықтық пайыз мөлшерлемелерінің өзгерісінен туындайтын тәуекелге қатысты
банк жұмысының рентабельдігін талдау және мониторинг жүргізу;
қаражаттарды тартатын және орналастырумен айналысатын құрылымдық бөлімшелер арасындағы
банк капиталын басқару;
тәуекелдерге қатысты реттеуші ұйымдардың заңи және нормативтік актілерінің
ҚОРЫТЫНДЫ
Дипломдық жұмыста банк қызметін реттеудегі пруденциалдық нормативтердің мәні
1. Реттеудің негізгі және бірінші кезектегі элементі қадағалау
«Реттеу механизмдері» түсінігінің түрлі тұжырымдарын қарастырайық. Реттеу механизмі
2. Қазақстан қадағалаушы органдар көбіне банктік қызметті реттеудің,
Қазақстан Республикасы екінші деңгейлі банктерімен міндетті түрде сақталу
Банктің жарғылық капиталының ең төменгі көлемі;
Банктің меншікті капиталының жеткіліктілігі коэффициенті;
Бір қарыз алушыға шаққандағы ең жоғарғы тәуекел;
Жедел өтімділік және жедел валюталық өтімділік коэффициенті;
Ашық валюталық жайғасым шегі;
Негізгі құралдарға және өзге қаржылық активтерге банк инвестицияларының
Қазақстан Республикасы бейрезиденттері алдындағы қысқа мерзімді міндеттемелердің ең
Қазақстан Республикасы бейрезиденттері алдындағы міндеттемелерге қатысты банктің капиталдану
3. Жалпы «Цесна Банк» акционерлік қоғамының қаржылық жағдайына
4. Талдау нәтижелері көрсетіп отырғандай, «Цесна Банк» АҚ
Пруденциалдық реттеу міндеті банкілердің тұрақтылығы мен сенімділігін қамтамысыз
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:
Балабанова И. Т. Банки и банковская деятельность. –
Мақыш С.Б. Ақша айналысы және несие. – Алматы,
Мақыш С.Б., Ілиясов А.Ә. Банк ісі. Оқу құралы.
Р.О. Смағұлова және т.б. Қаржы, ақша айналысы және
Қазақстан Республикасы банктері және банктік қызметтер туралы" Заң
Мақыш С.Б. Коммерциялық банктер операциялары. Алматы, Издат Маркет,
Банковский надзор: Европейский опыт и российская практика /
Жуков Е.Ф. Банки и банковские оперции. – М.:
Лаврушин О.И. Управление деятельностью коммерческого банка (финансовый менеджмент).
Хамитова Н.Н., Байбулатова Р.Ж. Банковсий надзор в Казахстане.
2005 жылдың 7 қарашасында жаңа №3924 «Екінші деңгейлі
Эндрю Шенг. Банковский надзор: принципы и практика. –
Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің сайты//www.nationalbank.kz
Закон РК «О государственном регулировании и надзоре финансового
Қазақстан Республикасы Қаржы нарықтарын қадағалау мен реттеу агенттігі
Қазақстанның қаржы тұрақтылығы туралы 2010 жылғы есеп// www.nationalbank.kz
«Цесна банк» акционерлік қоғамының ресми сайты
«Цеснабанк» АҚ 2010 жылғы 31 желтоқсандағы қаржылық жағдайы
«Цеснабанк» АҚ 2009 жылғы 31 желтоқсандағы қаржылық жағдайы
Қазақстан Республикасы екінші деңгейдегі банктерінің пруденциалдық нормативтерді орындауы
Байбулатова Р.Ж. ҚҚА тарапынан банк қызметін қадағалау және
Ларионова И.В., Панова Г.С. О модернизации банковского регулирования
Правила о пруденциальных нормативах Национального банка Республики Казахстан
Мақыш С.Б. Банктің меншікті капиталын басқару // ҚазҰУ
Мақыш С.Б. Банктің табыстарын басқару арқылы банк өтімділігін
ҚОСЫМША А
ҚОСЫМША Ә
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
8 Е С К Е Р Т У
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
Е С К Е Р Т У -
89
Халықаралық қаржы-несие мекемелері мен Базель комитетінің ұсынымдарын сақтау
Тәуелсіз аудиторлық фирмалар тарапынан жүзеге асырылады
Банк тарапынан жүзеге асырылады
Құзіретті қадағалау органдармен жүзеге асырылады
Бақылаудың тәуелсіз аудиторлық нысаны
Бақылаудың ішкі нысаны немесе мемлекеттік реттеу
Сыртқы реттеу
Өзін-өзі реттеу
БАНКТІК ҚЫЗМЕТТІ РЕТТЕУ МЕХАНИЗМІ
Алғашқы резервтер
Талап ететін салымдар
Екінші ретті резервтер
Мерзімді салымдар
Қаражаттардың ортақ қоры
Жинақ салымдары
Өзге бағалы қағаздар
Несиелер
Өзге қарыздар
Ғимараттар мен
құрылғылар
Акционерлік капитал және резервтер
Алғашқы резервтер
Талап ететін салымдар
Қосымша резервтер
Мерзімді салымдар
Өзге бағалы қағаздар
Жинақ салымдары
Несиелер
Өзге қарызар салымдары
Ғимараттар мен
құрылғылар
Акционерлік капитал және резервтер
Тұрақсыз пассивтер
Тұрақты пассивтер
Өтімді активтер
Өтімсіз активтер
Активтер мен пассивтерді басқару комитеті
Нарықтық тәуекелдерді басқару комитеті
Несиелік тәуекелі комитеті
Несиелік тәуекелі басқару бөлімі
Нарықтық тәуекелдерді басқару бөлімі
Қазынашылық
Банктік қызметті реттеу механизмі және оның элементтері
Банктік бақылау мен қадағалаудың түсінігі,түрлері
Реттеуші органдардың бақылауы
Инвестициялық банктердің ұсынатын қызметтері
«Банк ісі» лекциялық курсы
ҚР Екінші деңгейлі банктер қызметін реттеу тәртібі
Ақша саясаты
Коммерциялық банктердің инвестициялық операцияларын зерттеу
Ішкі банктік бақылау әдістері мен тәсілдері
Банк жүйесі туралы ақпарат