Көмекші өндірістің шығындарының есебі

Мазмұны
Кіріспе...................3
І.Негізгі және қосалқы шығындарды есепке алудың теориялық негіздері
1.1Шығындар ұғымы, жіктелуі, түрлері мен экономикалық мазмұны..............5
1.2 Негізгі және қосалқы шығындардың мазмұны және есепке
1.3 Басқару есебінің әдістемелік нормативтік реттелуі.................12
1.4 «МТС Құрылыс» ЖШС-ің даму тарихы, экономикалық
ІІ ӨНДІРІСКЕ ЖҰМСАЛҒАН ШЫҒЫНДАРДЫҢ ЕСЕБІ
2.1 Негізгі өндіріс шығындарының есебі...................21
2.2 Көмекші өндірістің шығындарының есебі............30
2.3 Өндірістегі ақауларды есепке алу.........................34
2.4 Кәсіпорындағы негізгі және қосалқы шығындарды есепке алуды арттыру
Қорытынды............................41
Пайдаланылған әдебиеттер......................43
КІРІСПЕ
Бүгінде бухгалтерлік есепті басқару жүйесінде ең басты бір орын
Шаруашылық жүргізудің қазіргі жағдайында шаруашылық жүргізуші субъектінің күрделі
Экономиканың барлық саласындағы кәсіпорындардың иелері мен еңбек
Менің бұл курстық жұмысты таңдау себебім өндірістік шығындар
өндірістік шығындардың құрамын қарастыру
өнім өндіруге жұмсалатын шығындардың есебін ұйымдастыруды қарастыру
өндірістегі ақаулардың есебін қарастыру
қарым-қатынастарын зерттеу.
Курстық жұмыстың обьектісі болып кәсіпорынның негізгі және көмекші өндіріс
І.Негізгі және қосалқы шығындарды есепке алудың теориялық негіздері
1.1 Шығындар ұғымы, жіктелуі, түрлері мен экономикалық мазмұны
Кәсіпорын — түрлі өндірістерден және шаруашылықтардан (негізгі, көмекші, қосымша,
Кәсіпорынның жекелеген өндірістік буындары бойынша жоспарлау және
Негізгі өндіріске кәсіпорын шығаратын өнімдер, сондай-ақ өнімді сатуға және
Көмекші өндіріс негізгі өндірістің өнімін әзірлеуге қатыспайды, бірақ өнім
Қосымша цехтар (мақта қалдықтарынан тазартылған мақта өндіру жөніндегі цехтар)
Қосалқы цехтар (ыдыстар мен буып-түю материалдарын дайындаумен айналысатын цехтар)
Эксперименттік (тәжірибелік) цехтар тәжірибелік үлгілерді дайындайды және түрлі эксперименттік
Бұдан басқа кәсіпорында қызмет көрсететін өндірістер мен кәсіпорын ұжымының
Сериялардың көлеміне қарай өндірістер мынадай үш түрге бөлінеді:
Сериялық өндірісте шығынды есепке алудың және өнімнің өзіндік
Жаппай өндіріс — ұзақ уақыт бойы бірдей өнімді
Өндірісті ұйымдастыру типі (тұрпаты) тек шығындарды есепке алуға және
Кез келген өнімді өндіру, жұмыстарды атқару және қызметті көрсету
Шешімді қабылдау үшін ақпараттарды жинаған кезде белгілі бір шешім
- шығындардың туындайтын (пайда болатын) орындары (өндірістер, цехтар, учаскелер)
- қызметтер, жұмыстар және өнім түрлері бойынша; өндіріс шығындары
- шығындар өнімнің өзіндік құнына ену тәсілі бойынша; тікелей
- өндіріс шығындары өнімнің көлеміне қатысты екіге бөлінеді:
- шығыстар түрі бойынша (баптары және элементтері бойынша); экономикалық
Шығындар басқару қызметі (функциясы) бойынша:
- өндірістік (өндіріс процесінің барысында пайда болады);
- коммерциялық (сатумен байланысты);
- әкімшілік (басқару процесімен байланысты).
Коммерциялық және әкімшілік шығыстар кезең шығыстарына жатады,
Материалдар Жалақы Жалақыдан аударылған аударымдар Үстеме шығысы
Өндірістік
қосылатын шығындар және т.б.)
өзіндік құнға
қосылатын,
шығындар
Өнімді өндірген кезінде Жұмыстарды атқарған, қызметтерді
көрсеткен кезде
1 сызбасы. Өндірістің өзіндік құны
Келтірілген сызбадан байқағанымыз өзіне активтердің азаюын енгізетін шығындар
1.2 Негізгі және қосалқы шығындардың мазмұны және есепке
тәртібі
Өндіріс шығындарын есепке алу үшін шоттардың кешенді жүйесі пайдаланады,
Шығындарды және өнімнің шығарылуын есепке алу мен
"Цехтар бойынша шығындар" ведомосы, онда 8110, 8310,
"Цехтар бойынша шығындар" ведомосына жазу үшін мыналар негіз
— "Материалдар (жалақы) шығындарын бөлу (тарату)" кестесін әзірлеу, онда
— "Негізгі құрал-жабдықтар амортизациясының (тозуының) есебі" кестесін әзірлеу,
- "Материалдық емес активтер амортизациясының есебін" кестесін әзірлеу,
- "Көмекші (қызмет көрсетуші) өндірістер мен шаруашылықтардың көрсеткен қызметтерін
Өндіріс шығындарының талдамалық (аналитикалық) есебі калькуляция (есеп) объектілерінің және
Өндіріске жұмсалған шығындарды олардың құжаттары, бойынша қандай калькуляциялау объектісіне
Әрбір тоқсанның бірінші күнінде дайын өнім шотының нақты өзіндік
Есепті кезеңнің аяқталуына байланысты артық шығыстардың сомасына қосымша
Жоғарыда келтірілген нақты өзіндік құнының нормативтіктен ауытқуларымен байланысты жазулар
Жоғарыла айтылғандай, нормативтік есебінің әдісі негізінде нормативтік калькуляциялау
1-кесте
Шығын дар
баптары
Әрекет етуші нормалар Жоспарлы
өзіндік
құн Нақыт өзіндік құн, оның ішінде ауытқулар
басы аяғы
Барлығы Есептік ескерілген) Есептік емес (ескерілмеген)
А 1 2 3 4 5 6
Бұйым бірлігінің нормативтік калькуляциясы
Демек,нормативтік есеп әдісінің негізгі қағидалары келесідей жағдайларға жатады:
ШС-лерінде әрекет етуші нормалар мен сметалардың негізінде әрбір бұйымдар
1.3 Басқару есебінің әдістемелік нормативтік реттелуі
Бухгалтерлік есептің методологиялық негіздері ұйымдастыру мен жүргізу тәртіп нормативті
Мазмұны
Осы Заң Қазақстан Республикасында бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк
Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар
Осы Заңның мақсаттары үшiн мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:
1) аккредиттеу - уәкiлеттi органның бухгалтерлердiң кәсiби ұйымдарының және
2) бастапқы eceпкe алу құжаттары (бұдан әрi - бастапқы
жасалу фактiсiнiң және оны жасауға берiлген құқықтың қағаз және
3) бухгалтерлердi кәсiби сертификаттау жөнiндегi аккредиттелген ұйым (бұдан әрi
4) бухгалтерлердiң аккредиттелген кәсiби ұйымы (бұдан әрi - кәсiби
5) бухгалтерлiк есепке алу тiркелiмдерi - бухгалтерлiк есеп пен
6) бухгалтерлiк ұйым - бухгалтерлiк есеп саласында қызмет көрсететiн,
7) жария мүдделi ұйымдар - қаржы ұйымдары, акционерлiк қоғамдар
8) кәсiби бухгалтер - кәсiби бухгалтер сертификаты бар жеке
9) кәсiби бухгалтер сертификаты (бұдан әрi - сертификат) -
10) қаржылық есептiлiк депозитарийi (бұдан әрi - депозитарий) -
11) қаржылық есептiлiк стандарты - бухгалтерлiк есеп жүргiзу және
12) қаржылық есептiлiктiң ұлттық стандарттары (бұдан әрi - ұлттық
13) қаржылық есептiлiктiң халықаралық стандарттары (бұдан әрi -
14) уәкiлеттi орган - бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк
Қазақстан Республикасының бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк туралы заңнамасы
1. Қазақстан Республикасының бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк туралы
2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңдағыдан
Бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiктiң мақсаты
Бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiктiң мақсаты мүдделi тұлғаларды дара
Бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiктiң принциптерi мен негiзгi сапалық
1. Есептеу мен үздiксiздiк бухгалтерлiк есептi жүргiзудiң және қаржылық
2.Түсiнiктiлiк, орындылық, сенiмдiлiк және салыстырмалылық қаржылық есептiлiктiң негiзгi сапалық
Бухгалтерлiк есептi ұйымдастыру
1. Басшылық немесе дара кәсiпкер:
1) есеп саясатын келiседi және (немесе) бекiтедi;
2) бухгалтерлiк есептi ұйымдастыруды қамтамасыз етедi.
Есеп саясаты Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен және ұйымның
2. Басшылық немесе дара кәсiпкер есеп жұмысының көлемiне қарай:
1) бас бухгалтер басқаратын құрылымдық бөлiмше ретiнде бухгалтерлiк қызмет
2) штатқа бас бухгалтер лауазымын енгiзудi;
3) бухгалтерлiк есептi жүргiзудi және қаржылық есептiлiктi жасауды шарт
4) бухгалтерлiк есептi жеке жүргiзудi жүзеге асыра алады.
Жария мүдделi ұйымдарға осы тармақтың 3) және 4) тармақшаларының
Халықаралық бухгалтерлер федерациясының толық мүшесi болып табылатын ұйым -
Қаржылық есептiлiк
1. Қаржылық есептiлiк дара кәсiпкердiң немесе ұйымның қаржылық жағдайы,
2. Мемлекеттiк мекемелердiң қаржылық есептiлiгiн қоспағанда, қаржылық есептiлiк мыналарды
1) бухгалтерлiк баланс;
2) пайда мен зияндар туралы есеп;
3) ақша қаражатының қозғалысы туралы есеп;
4) капиталдағы өзгерiстер туралы есеп;
5) түсiндiрме жазба.
Қаржылық есептiлiктi жасау тәртiбi және оған қойылатын қосымша талаптар
3. Егер Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiнде өзгеше көзделмесе, мемлекеттiк
4. Қаржылық есептiлiкке ұйымның басшысы және бас бухгалтерi, дара
Бухгалтерлiк есебiн бухгалтерлiк ұйым немесе кәсiби бухгалтер жүргiзетiн ұйымның
Қаржылық есептiлiктiң халықаралық стандарттары
Қаржылық есептiлiктi жасауды ұйымдар Қаржылық есептiлiктiң халықаралық стандарттары комитетi
Осылайша бүгінде Қазақстан Республикасында бухгалтерлік басқару есебі дамуына кейбір
1.4 «МТС Құрылыс» ЖШС-ің даму тарихы, экономикалық
Нарықтық экономиканың қай саласында да өндірістік запастар кәсіпорынның айналым
Материалдар айналым активтерінің құрамды бөлігі ретінде өндіріс процесінде толықтай
ЖШС “МТС Құрылыс” мәліметтері негізінде «Тауарлы-материалды құнды бұйымдарының есебі
Қаржы және есеп жұмысының көлеміне қызметкерлерінің міндеттерін тиісті адамдарға
Шаруашылық тауарлы-материалды құнды бұйымдардың есебін бекітілген нұсқаулықтар, ұсыныстар
Қаржылық тұрақтылық бұл кәсіпорынның төлем қабілеттілігінін тұрақты
Төлем қабілеттілікті уақыт бойынша қамтамасыз ету – бұл
Уақыт бойынша үздіксіз және сенімді жеткілікті қорымен
Жарғылық мақсатта табысты қолдану;
Қарыздық құралдарды тарту;
Есептелген сомманың қалыптасуы және оны төлеу;
Мүліктің көбеюі;
Кәсіпорынның иелігінде қалатын жеке құралдар;
Бұл шарттарда көбінесе мүліктің ақшалай және ақшасыз
Сонымен қатар қаржылық тепе-теңдік облысында берілген кәсіпрынның даму
Айтылып өткен шарттар бір-біріне қайшы келмеуі керек екендігі
Сәйкесінше табыс бөлінетін элементтер жағымсыз бола алмайды. Ал
1-шарт. Қарыздық құралдардың және ақшалай формадағы есептеулердің құрылуына шектеулер;
Бұл шарт ең жалпы түрде кредиторлық қарызбен ақшалай формадағы
Бұл шарттың бұзылуы тікелей жеке ақша құралдарының шығындалуына,
Бір жағынан қалыптасқан қарыздың көлемі логикалық негіздемені
Егер айналым құралдары ретінде қарыздыр мен міндеттемелерді өтеуге
2-шарт. Кредиторлық қарызды өтеуге жене ақшалай формадағы есептеулерді төлеуге
Ақшалай формадағы жеке капиталдың өсімі жағымсыз емес көлемде
Қалыптасқан қарыз бен кредиторлық қарыздың нақты өтелген соммасы
Бұл шарттың орындалуы есептік кезең аралығында төлем қабілеттіліктің
3-шарт. Кредиторлық қарызды өтеуге жене ақшалай формадағы есептеулерді төлеуге
Бұл шарт қарыз бен міндеттемелерді өтеумен байланысты ауыспалы
Әрине есептеулер мен кредиторлық қарыз арасындағы пропорция кәсіпорынмен анықталады,
Ақшалай жене ақшалай емес формадағы барлық қарыздық капиталдың шектеуіне
1-ескерту. Ақшадай формадағы есептеулер көлеміне шектеу.
2-ескерту. Ақшадай формадағы кредиторлық қарыз көлеміне шектеу.
3-ескерту. Ақшалай және ақшалай емес формадағы қарыздық капитал көлеміне
Осылайша келтірілген уақыт бойынша төлем қабілеттілікті қамтамасыз
ІІ ӨНДІРІСКЕ ЖҰМСАЛҒАН ШЫҒЫНДАРДЫҢ ЕСЕБІ
2.1 Негізгі өндіріс шығындарының есебі
Өндірістік шығындар есебін ұйымдастыру бухгалтерлік шоттар мен шығындарды топтастырудан
мекеменің қызмет түрі;
мекеме басқарудың ұйымдық құрылымын қабылдауы (цехтық, цехсыз);
мекеменің құқықтық түрі;
шығарылатын өнім көлемі.
Шығындарды топтастыру мен бөлу.
Өндірістік есепті ұйымдастыру шығын есебінің объектісі болып саналатынына байланысты
Өнімнің өзіндік құнына кірген шыгындардың түрлері 7 «Тауарлық-материалдық қорлар
Шығындарды пайда болған жерлері бойынша есептеу. Шығындардың пайда болатын
Бұл есеп кәсіпорын басшылығына мыналарды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Жауапкершілік орталықтары жөніндегі есептің мақсаты әрбір жауапкершілік орталықтары бойынша
Әкімшілік шығындарды қандай аспектіде жіктеу, шығын пайда болған жерлерді
Көтерушілер бойынша есеп. Технология мен өнім сипатына байланысты бұйымдар
Егер кәсіпорында біртекті өнім бірдей негіздегі шикізат пен материалдан
Өндірістік шығындар. Олар төрт элементтен тұрады:
- тікелей материалдық шығындар;
еңбекті өтеуге шығатын тікелей шығындар;
аударымдар (әлеуметтік салық);
қосымша шығындар.
Өндірістік қорлар кәсіпорын қоймасындағы материалдар, бітпеген өндіріс, дайын өнім
Тікелей материалдық шығындарға дайын өнімнің бөлігі болатын негізгі материалдар
Еңбекті өтеуге шығатын тікелей шығындар қатарына тура, бірден және
Тікелей материалдык шығындар мен еңбекті өтеу шығындары өзгермелі болып
Жалпы өндірістік (қосымша) шығыстарға барлық жанама шығындар кіреді. Бұл
Кейбір жалпы өндірістік шығыстар, электр энергиясына, құраласпаптарға, косалқы материалдарға
Басқа шығындарды нақты өнімге тура, тікелей және үнемді жатқызуға
Өндіріс бойынша шыгындар өндірістік қосымша шығыстар ретінде жіктеледі, оларға
Баламалы шығындар - пайдаланылмаған мүмкіндіктердің шығыны. Олар бір әрекетті
Қайтарымсыз шығындар - бұлар бұрын болған шығындар. Олар болашақ
Бұл - қайтарымсыз шығынның рөлін бағаламаудың типтік үлгісі. Жабдық
Диффенциальды шығындар - екі баламалы шешімдерді қараған кезде шығындарды
65 000 - 60 000 = 5000 тенге.
Дифференциальды шығындар да қосымша немесе өсетін шығындар деп аталды.
Маржиналдық шығындар - өнімнің барлық шығарылуына емес, бірлігіне шаққандағы
Бір қосымша "Стинол" тоңазытқышын шығарып, кәсіпорын шегетін қосымша шығындар
Маржиналдық шығындар әдетте әр түрлі өндіріс көлемпще сан қилы
Маржиналдық шығындар мен орташа шығындарды айырудың маңызы зор.
Сонымен, өндірістің маржиналдық шығындары - өнімнің тағы бір бірлігі
Аталған шығын түрлерінен басқа, инкрементті шығындар да бар. Олар
Мекеме қызметкерлерінің тұрмыстық мұқтаждығына тиісті өндірістер мен шаруашылықтар (моншалар,
Қызмет көрсетуші өндірістер мен шаруашылықтардың шығындарын есепке алу, олар
Ведомосқа жазу «Жалақы мен материалдар шығындарын тарату», «Негізгі құрал-жабдықтардың
Жекелеген талдамалық шоттарда тұрғын үй пәтерлері мен жатақханалар тұрғындарынан
ТҮКШ кірістері мынадай баптар бойынша есепке алынады: пәтерақы, тұрғын
Қоғамдық тамақтандыру кәсіпорыдардағы шығындарды есепке алу және өнімнің өзіндік
Дайын тағамдардың өзіндік құнын анықтау жән тағамның сатылу құнын
Қосалқы ауыл шаруашылығының табысы мен шығындарының есебі.
Бұл субшотта қосалқы ауыл шарушылығынан алынған өнім мен шығындары
Ауыл шаруашылығының ерекшелігіне байланысты ҚАШ өнімдері жылына бір-ақ
Өндіріс шығындарын есептеу үшін 8110 - "Негізгі өндіріс" бөлімшесінің
Өндіріске жұмсалған барлық шығындарды қорытындылау (шолу) үшін 8110-"Негізгі өндіріс"
8110 "Негізгі өндіріс" шоты бойынша өндірістін шығындар есебі төмендегі
Материалдар. Шикі заттар мен материалдар — өнімді әзірлеу негізінде
Лимиттік-алу карталары және талап-накладнойы жұмсалған шикізат пен
Көмекші материалдар — тұрақты технологиялық процестерді қамтамасыз ету
Көмекші материалдардың нақты шығысы әрбір өнімнің өзіндік
Қайтарылған қалдықтар — бұл негізгі, көмекші және қосалқы өндірістердің
Өнімнің өзіндік құнына кіретін материалдық ресурстарының шығыстарына қайтарылған өндіріс
Қайтарылған қалдықтар болып: материалдар, шикізаттар, шалафабрикаттар, жылуды сақтайтын материалдар
Белгіленген технологияға сәйкес өнімнің басқа түрін өндіру үшін толық,
Қайтарылған қалдықтар (отходтар) келесі тәртіпте бағаланады:
- егер де қалдықтарды негізгі өндіріс мұқтаждығы үшін,
- қалдықтар қайта өңдеуге немесе сыртқа сатуға кетсе,
- егер де қалдықтар шартка сәйкес шикізат немесе толыққанды
Қайтымсыз (пайдаланылмайтын) қалдықтар бағалауға жатпайды. Қалдықтарды пайдалануды нормалау
Сатып алынатын бұйымдар, шалафабрикаттар және тараптық кәсіпорындар мен ұйымдардың
Субъектінің өз транспортымен жөне өз қызметкерлерінің күшімен жеткізілген запастардың
Дайындау-көліктік шығыстарына (ДКШ) шығынның келесі түрлері жатады: жабдықтау-сату ұйымдарына
Технологиялық мақсатқа арналған энергия мен отындар. Өндіріс процесінде тікелей
Технологиялық мақсатқа отын шығындарына кәсіпорынның өзі өндірген отыңдардың құны
Сондай-ақ кәсіпорынның технологиялық, двигательдік және басқа да өндірістік және
Өнімнің өзіндік құнына енгізілген материалдық шығындардан қайтымды қалдықтардың құны
Еңбек ақы. "Еңбек ақы" бабына өндіріс нәтижелері үшін жұмысшылар
- кәсіпорында қабылданған еңбек ақы төлеу жүйесімен
- ынталандыру сипатындағы төлемдер: өндірістік нәтижелер үшін берілетін сыйлықақылар
- жұмыс режимімен және еңбек жағдайларымен байланысты
- қолданылып жүрген заңдарға сәйкес жекелеген салалардағы қызметкерлеріне тегін
- қолданылып жүрген заңдарға сәйкес тегін берілетін, тұрақты
- қолданылып жүрген заңдарға сәйкес кезекті және қосымша демалыстарға
- заңдарда белгіленген жағдайларда кәсіпорындар мен ұйымдардың қайта
- қолданылып жүрген заңдарға сәйкес еңбек сіңірген жылдары
- қолданылып жүрген заңдарға сәйкес аудандық, экологиялық коэффициенттер
- кәсіптік-техникалық училищені бітірген түлектерге және
- кешкі және сырттай жоғары және арнаулы орта
- заңдарда көзделген жағдайларға сәйкес еңбек ақысы темен
- бұрынғы жұмыс орнындағы қызметтік айлық ақысының мөлшерін белгілі
- вахталық жұмыс кестесіне сәйкес кәсіпорынның орналасқан жерінен
- жұмысшы-донорға тексеруден өткен, қан тапсырған және әрбір
- егер атқарылған жұмыс үшін есеп айырысуды тікелей кәсіпорынның
Еңбек ақыдан аударылатын аударымдар. Қазақстан Республикасының әрекет етіп тұрған
Үстеме шығыстар. Үстеме шығыстар - бұл өндірісті
Бұл шығындар ай бойында белгіленген номенклатуралық шығыс
Үстеме шығыстар ай соңында белгіленген әдістеме бойынша. Негізгі
Шаруашылық жүргізуші субъекттер өзінің есептік саясатында өндіріс
Мысалға, үстеме шығысының құрамында "Өндірісті дайындау және игеру шығыстары"
Өндірісті дайындау және игеру шығыстары алғашқыда шығыстың жалпы
Егер де кәсіпорында бірнеше өнім түрі өндірілетін болса,
Өндірістегі барлық шығындар цехтардың ведомостары бойынша топтастырылады, онда әрбір
8110 - "Негізгі өндіріс" шотының дебеттен кредиті бойынша шоттар
Кәсіпорынның жұмысының тиімділігін қамтамасыз ету үшін онда көмекші
Кәсіпорынның есептік саясатында үстеме шығыстар құрал-жабдықты пайдалану мен
2.2 Көмекші өндірістің шығындарының есебі
Негізгі өндіріс тұтынатын өнімді шығарып жұмыс жасайтын және
Көмекші өндірістің шығындарын есепке алу үшін мына шоттар арналған:
8310 - "Көмекші өндірістер (қорытушы шот)";
8311 - "Материалдар";
8312 - "Қызметкерлердің еңбегіне ақы төлеу";
8313 - "Еңбекақыдан қаржы бөлу";
8314 - "Амортизациялық қаржы бөлу".
Көмекші өндірістердің әрбір цехтары бойынша шығындарды есепке алу
Көмекші өндірістің талдамалық (аналитикалық) есебі әрбір цехта, өнім түрлері
Қосымша өндірістің күрделілігі, сондай-ақ шығарылатын өнімнің біртектестігі немесе
Көмекші өндірістің есеп айырысуы мен калькуляциясы біршама ерекшеленеді,
Автомашинаның ағымдағы жөндеуінің өзіндік құнын есептеу үшін автомашинамен тасымалданатын
Тек жөндеу-механикалық пен аспаптар жасайтын цехтарды қоспағанда, бұл цехтарда
Келесі есептік жылдың басында қаржылық бухгалтериядан өндірістік (басқарушылық)
Көмекші өндірістің көрсеткен қызметін және атқарған жұмысын тұтынушылар бойынша
Көмекші өндірістің өнімінің санын счетчиктердің көрсеткіштері бойынша немесе
"Көмекші өндіріс қызметін таратудың" талдамалық кестесі үш бөлімнен тұрады.
Бірінші бөлімде өнімнің, жұмыстардың көрсетілген қызметтердің және көмекші
Екінші бөлімнің деректері "Цех шығындарының" негізінде ведомосқа жазылады,
Үшінші бөлімде көрсетілген қызметтің жабдықтаушысы болып
Технологиялық процестің сипатына және шығаратын өнімнің, жұмыстар мен
Қарапайым өндіріс біртекті, күрделілігі бірдей өнімдерді шығарады. Оларда, әдетте,
Күрделі өндіріс алуан түрлі өнім түрлерін шығарады, оның аяқталмаған
Көмекші өндіріс алуан түрлі өнім түрлерін шығарады, оның аяқталмаған
Кесте 4
Көмекші өндіріске жатқызылатын шығындар
Шаруашылық операцияларының мазмұны Сома
теңге Шоттар корреспонденциясы
Дебет Кредит
Көмекші өндіріс қажеттілігіне босатылған материалдық құндылықтар
-автотранспорт цехына
-бу қазан цехына
-жөндеу механикалық цехына 1410000
350000
793000
273000
8310
1310-1318
Көмекші өндірісте істейтін еңбеккерлерге жалақысы есептелінді
- автотранспорт цехынадағы
3190000
165 0000
980 000
360 000
8312
3350
-бу қазан цехынадағы
-жөндеу механикалық цехынадағы
Көмекші өндірістің шолушы шотына жинақталды.
- материалдық шығындары
- еңбекақы шығындары
-еңбекақыдан аударылатын аударымдар
- үстеме шығыстары
шығындар цехтар бойынша қорытындыланды.
-автотранспорт цехы бойыншы
-бу қазан цехы бойынша
7334545
141 0000
319 0000
602910
2131635
3414419
2610080 8310
8310
8310
8310 8311
8312
8313
8314
Бір–біріне қарама–қарсы көрсетілген қызметтері есептен шығарылды 1159810
253681
8310
- автотранспорт цехы бойынша
-бу қазан цехы бойынша
-жөндеу механикалық цехы бойынша 557869
348260
Көмекші өндіріс бойынша жасалған шығындар (барлығы) 8494355тең (7334545+1158810) 8494355
Бір-біріне өзара көрсеткен қызметтермен жұмыстары есептен
Көмекші өндіріс цехтары бойынша шығарылған дайын өнім кірістелді. 114400
Негізгі өндіріске көрсеткен қызметімен атқарған жұмыстары
- Кескіш цех үшін
- Пішетін цехы үшін
- Дайындаушы цехы үшін
- Аяқ киім тігетін цехы үшін 5058038
1414650
1623758
166671
3252959 8410 8310
Жалпы және әкімшілік қажеттілігі үшін орындалған жұмыстар мен қызметтер
Өнімді сатумен байланысты жұмыстармен қызметтер 1051092 7110
Тыс жақта орындалған жұмыстармен қызметтерді есептен шығару 584778
жиыны 8494355
Енді осы аталған түрлеріне сәйкес біз бір мысал келтіріп
«Негізгі материалдар», «қосалқы материалдар», «Негізгі және қосымша жалақы» және
Ағымдағы айда жылыту үшін 14397 тонна бу шығарылған енді
Қарпайым өндірістің калькулациясы. Қарапайым өндірісінде өнімнің, қызметінің және жұмыстың
1. Бу қазан цехы. Бу қазан цехының таза
1 тонна будың есептің өзіндік құны - 85
Негізі тұтынушыларға көрсетілген қызметтің нақты өзіндік құны 2920049
Негізгі; тұтынушыларға көрсстілген қызметтің нақты өзіндік құны туралы мәліметтің
2. Автотранспорт цехы. Автотранспорт целының тасымалдаған жүгінің саны
Жоспарлы өзіндік құн бойынша қарсы көрсетілген қызметін сомасы
бу қазан цехы бойынша — 382719 теңге (1983
жөндеу-механикалық цехы бойынша — 100360 теңге (520 т/км.193).
Жоғарыда келтірілген мәліметтер бойынша негізгі тұтынушыларға көрсетілген
Бу қазаны мен автотранспорт цехының жөндеу-механикалық цехына көрсеткен
- бір т/км өзіндік құны — 193 теңге:
- бір тонна будың өзіндік құны — 185
Күрделі және көмекші өндірістеріндегі өнімнің, жұмыстың, қызметтін өзідік құнын
Екінші әдіс кезінде түгендеу деректері бойынша аяқталмаған өндіріс
Сонымен, күрделі көмекші өндірістердегі өнімнің, жұмыстармен көрсетілген қызметтердің іс
2.3 Өндірістегі ақауларды есепке алу
Өндірілген өнімнің сапасы әрбір еңбек ұжымы бойынша
Сапасы жағынан белгіленген стандарттарға немесе техникалық шарттарға сәйкес
- ақау байқалған орны бойынша — ішкі (өнім
- анықталған ақаулардың сипаты бойынша — түзету мүмкіндігі
- пайда балу себептері бойынша — өндіріс технологиясының бұзылуы,
Өндірістегі ақау - "Өндірістегі ақау" деп аталатын
Ішкі түпкілікті ақаудың өзіндік құнын мынадай шығындар
Сыртқы ақаудың құны тұтынушылардың біржола ақау деп
Өнімнің өзіндік құнына жатқызылған сыртқы және ішкі ақаудан болатын
Ішкі ақаудан болған шығындар ақау анықталған айдағы өндіріс
Бухгалтериялық есепті және ақаудан болған шығынды анықтауды кәсіпорынның
Анықталған түпкілікті немесе түзетуге болатын ақау үшін
Ақаудан болған шығындарды тиісті дәрежеде есепке алуды және кәсіпорындардағы
Ақаудың себептері мен кінәлілерге шифр қойылып, осы мәселелер
Ақаудан болған шығын ай сайын өндіріс шоттарынан көшіріліп
Өткен есепті кезеңде өндірілген негізгі өнімге жататын сыртқы ақаудан
Анықталған ақауды ақау туралы хабарламамен рәсімдейді. Онда бұйымнын
Ақаудың барлық түрлері бойынша келесі шоттардың корреспонденциясы жасалады.
Егер де 8210-шоты қорытындыланбайтын болса, өндірістің өзінде өндірілген шалафабрикаттар
8210 шоты алдын ала мына шоттарда көрсетілген ақпараттарды жинақтауға
8211 - "Материалдар" - материалдар құнының бір бөлігі
8212 - "Өндіріс жұмысшыларының еңбек ақысы" – еңбек
8213 - "Еңбек ақыдан аударылатын аударымдар" - 8212
8214 - "Үстеме шығысы" - шалафабрикат өндірісіне қатысты үстеме
Ай соңында 8210 шоттың дебетіне өзі өндірген шалафабрикаттың
8210- "Өзіне меншікті өндірісіндегі шалафабрикаттар" шотының кредитінен шалафабрикаттардың
8310- "Көмекші өндіріс" - одан әрі өңдеу үшін
1320- "Дайын өнім" - сатуға жататын шалафабрикаттардың
8210 - "Өзіне меншікті өндірісіндегі шалафабрикаттар" – шалафабрикат
Шалафабрикаттардың талдамалық есебі олардың сақталатын жерлері және жекелеген
Өндірістегі шалафабрикаттар қозғалысын, яғни жедел есебін кәсіпорынның басқару бухгалтериясы,
2.4 Кәсіпорындағы негізгі және қосалқы шығындарды есепке алуды арттыру
Аз шығындар жұмсай отырып көп пайда табу, еңбектік, материалдық
Өзіндік құнды төмендету резервтерін анықтау кәсіпорынның кешенді технико-экономикалық
Өзіндік құнның нақты төмендеуін негіздейтін үнемдеу келесі факторлардың құрамы
1.Өндірістің техникалық деңгейін арттыру. Бұл жаңа прогрессивті технологияларды енгізу,
2.Еңбек пен өндірісті ұйымдастыруды жетілдіру. Өзіндік құнды төмендету өндірісті
Ағымдағы шығындарды төмендету негізгі өндіріске қызмет көрсетуді жетілдіру нәтижесінде
3. Өнім көлемі мен құрылымының өзгерісі, олар шартты-тұрақты шығындардың
1.Табиғи ресурстарды қолдануды жақсарту. Бұл жерде мыналар ескеріледі: шикізаттың
2. Салалық және басқа да факторлар. Оларға келесілер жатқызылады:
Бұл шаралар кәсіпорынның шығындарын азайтып, пайданы ұлғайтуға көмектеседі, ол
Қорытынды
Қортындылай келе кез келген өнімдерді өндіру жұмыстарды атқару және
Негізгі өндіріс тұтынатын өнімді шығарып жұмыс жасайтын және
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Басқару есебі: Оқулық /Авт.:В.Л.Назарова, М.С.Жапбарханова, Д.А.Фурсов, С.Д.Фурсова; Т.Рысқұлов
Бухгалтерлік есептің стандарттары және әдістемелік ұсынымдар
Бухгалтерский учет и аудит: перспективы развития в Республике Казахстан
Дүйсенбаев, К. Ш. ж.б. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау: оқу
Кеулімжаев, Қуантхан Кеулімжайұлы, Құдайбергенова, Нұрадин Айыпұлы. Бухгалтерлік есеп теориясы
Көкенов У.Ж., Көкенова Ф.У.Кәсіпорындардың бухгалтерлік
Қазақстан Республикасындағы «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы» 2007
Сәтмырзаев, А.А.Басқару есеп жүйесінде калькуляция әдістерінің кейбір мәселелері:[Экономика]//
Сүйіндікова,А.Нарықтық экономика жағдайында басқару есебінің теория-лық және әдістемелік негіздері://
Оразтаева, З. Б. Кәсіпорында өндірісті ұйымдастыру : оқу
Назарова В.Л. Бухгалтерлік есеп: оқу құралы /ҚР білім
Бірімжаров Ә. Өндірістік бөлімшелердегі ішкі шаруашылық есеп.- Алматы: Қайнар,
Мамыров, Нұрғали Құлшыманұлы ж.б. Микроэкономика: оқу құралы / Есенғалиева,

Ұқсас жұмыстар

Шығындар аудиті

Көмекші өндіріс шығындарының есебіне сипаттама

Шығындар аудитінің экономикалық сипаттамасы

Өндірістік шығындар есебі

Өндірістік есепті ұйымдастыру

Көмекші өндірістің сипаттамасы

Өндірістің жалпы сипаттамасы және классификациясы

Көмекші өндірістің жұмысын анықтау

Тікелей шығындар есебі