Несиенің мөлшері несиенің мерзімі


Жоспар
Кіріспе.........................................................................................................................3
I - бөлім. Несие туралы жалпы ұғым.
1.1 Несиенің мәні және қажеттілігі...........................................................................4
1.2 Несиелеу субъектілері мен объектілері..............................................................5
1.3 Несиенің формалары және олардың жіктелуі....................................................6
II - бөлім. Несиелік процесс.
2.1 Несиелеуді ұйымдастыру принціптері және несиелеу әдістері......................11
2.2 Несиелеу механизмі және несиелік процесс.....................................................13
2.3 Несиелік тәуекелді басқару................................................................................18
2.4 Қарыз алушының (жеке тұлғаның) несиелік қабілетін бағалау......................20
III – бөлім. Шетел тәжірибесі.
3.1 Ипотекалық несиелеудің үлгілері.....................................................................21
Қорытынды.............................................................................................................24
Глоссарий.................................................................................................................25
Қолданылған әдебиеттер тізімі............................................................................26
Кіріспе
Тарихтың қай кезеңінде болса да, несие түрлі экоеомикалық
Несиенің тауарлық өндірістің пайда болған кезінде жатыр. Содан
Осыған байланысты болашақ экономисттерге несиенің арғы негізін, қазіргі
I – бөлім. Несие туралы жалпы ұғым.
1.1 Несиенің мәні және қажеттілігі.
Несие – нарықтық экономиканың тірегі ретінде экономикалық дамудың
Несиенің пайда болуын өнімдерді өндңру сферасынан емес, олардың
Құнның қозғалысы – бұл несиенің қозғалысының кіндігін сипаттайды.
Көбіне несиені ақша ретінде түсінеді. Бір жағынан қарағанда
Сонымен қатар, несие мен қаржы категорияларын бір санайтындар
Несие – бұл пайыз төлеу және қайтару шартында
Несие ақшалай капиталдың ссудалық капиталға өтуін қамтамасыз ете
Несие мен ссуданың арасында да өзара айырмашылық бар.
Экономикалық категория ретінде, несие – кәсіпорындар, ұйымдар және
1.2 Несиелеу объектілері мен субъектілері.
Несие құрылымы несие беруші мен қарыз алушыдан, сондай-ақ
Несиелеу объектісі – бұл несиенің пайдалану заты, яғни
Несиелеу объектісі материалды құндылықтар, өндіріс және айналыс шығындары
Несиелеу объектісіне экспортты және импортты тауарлармен қызметтермен жабдықтау,
Ұзақ мерзімді несиелеу объектілеріне жататындар мынандай түрлерге бөлінеді:
өндіріс объектілерінің құрылысы;
өндіріс рбъектілерін қайта құру, техникалық жағынан қайта қаруландыру,
техникалар, құрал-жабдықтар және көлік құралдарын сатып алу;
жаңа өнім шығаруды ұйымдастыру;
өндірістік емес маңызы бар объектілерді салу.
1.3 Несиенің формалары және олардың жіктелуі.
Несиенің формалары, оның құрылымымен және белгілі бір дәрежеде
Несие берушілер мен қарыз алушылар арасындағы байланыстар қалай
Несиенің екі формасы бар: тауарлы және ақшалай. Мұндағы
Қалған несиенің түрлері осы форманың тәжірибеде қолдануынан туындайды.
Коммерциялық несие – бұл қарыз берушінің қарыз алушыға
Коммерциялық несие – бұл вексель айналысының пайда болуына
Мұнда қарыз алушы да және оны берушілер ретінде
Коммерциялық несиенің банктік несиеден айырмашылығы мынадай:
қарыз беруші рөлінде банктік мекемелер емес, яғни тауар
коммерциялық несие тек қана тауар формасында беріледі;
қарыз капиталы өнеркәсіптік немесе сауда капиталымен байланысты;
коммерциялық несиенің орташа құны сол кезеңдегі банктік пайыз
қарыз беруші мен қарыз алушы арасындағы несиелік мәміленің
Банктік несие – бұл банктік мекемелерден қарыз алушыларға
Банктік несие – бұл экономикадағы кеңінен тараған несиелік
Несиенің түрлері коммерциялық және банктік несиеден туындайды.
Коммерциялық банктер өздерінің клиенттеріне әр түрлі несиелер береді.
I. Қарыз алушылар категорияларына қарай:
1. Қаржылық институттарға берілетін несиелер:
мақсатты қорларға;
банктерге;
қаржы-несиелік мекемелеріне.
2.Қаржылық емес агенттерге берілетін несиелер:
өнеркәсіп салаларына;
ауыл шаруашылығына;
саудаға;
дайындау ұйымдарына;
жабдықтау-сату ұйымдарына;
кооперативтерге;
жеке кәсіпкерлерге.
3. Тұтыну мақсатына берілетін несиелер.
II. Мерзіміне қарай:
қысқа мерзімді (1 жылға дейін);
орта мерзімді (1 жылдан 3-5 жылға дейін);
ұзақ мерзімді (5 жылдан жоғары).
III. Тағайындалу және пайдалану сипатына қарай:
негізгі қорларға жұмсалатын;
айналым қаражатына жұмсалатын.
IV. Қамтамасыз ету дәрежесіне қарай:
Қамтамасыз етілген:
кепілхатпен;
кепілдемемен;
кепілдікпен;
сақтандырылған.
Қамтамасыз етілмеген:
сенім (бланктік) несиесі.
V. Қайтарылу дәрежесіне қарай:
1) Стандартты несие – қайтарылу уақыты жетпеген, бірақ
2) Күмәнді несиелер – қайтарылу уақыты кешіктірілген, мерзімі
3) Үмітсіз несиелер – қайтару уақыты кешіктірілген, мерзімі
VI. Валютамен берілуіне қарай:
ұлтық валютамен;
шетел валютасымен.
VII. Берілу шартына қарай:
1. Тұтыну несиесі – бұл жеке тұлғаларға тұтыну
Мысалға, Қазақстан Республикасында жетекші банк – Казкоммерцбанктің тұтыну
Казкоммерцбанктің тұтыну несиесінің түрлері мен шарттары.
№
Несиелеу шарттары
Автомобиль несиесі Ұзақ мерзімді
тауарлар сатып алу
несиесі
Жаңа
(пайдаланылған)
1
1 Несие
мөлшері Автомобиль
құнының
80% дейін Автомобильді
бағалау құнының
80%-на дейін 10000 АҚШ
долларына дейін
(немесе эквивалент)
500000 АҚШ
долларына дейін
(егер қамтамасыз ету заты – жылжымайтын мүлік болса)
2 Бастапқы
жарна Автомобиль құнынан –
20% 3 жылға дейін
жүрген шетел көлігін
сатып алуда 20%;
3 жылдан 5 жылға
дейін жүрілген шетел
көлігін сатып алуда 30%;
5 жылдан 10
жылға дейін жүрілген
шетел көлігін сатып
алуда 50%;
3 жылға дейін
жүрілген ТМД елдерінің
автокөлігін сатып алуда 30%;
3 жылдан 5 жылға
дейін жүрілген ТМД
елдерінің автокөлігін
сатып алуда – 50%.
3 Несие
мерзімі шелел
автокөлігі
үшін 5 жылға
дейін;
ТМД
автокөлігі үшін 5 жылға дейін 3 жылға дейін
4 Несие
валютасы АҚШ доллары немесе
теңге АҚШ доллары немесе
теңге АҚШ доллары немесе теңге
5 Несие үшін
төлем Айына:
1,5% (АҚШ долларымен)
және 1,7% (теңгемен) Айына: 1,5% (АҚш долларымен) және
6 Қамтамасыз ету түрі Сатып алатын автомобиль Егер
жүрілген уақыты 10
жылдан, ТМД-кі 5
жылдан аспаса, сол
автомобильді Сатып алатын
тауар немесе
тұрғын үй
2. Ипотекалық несие – бұл қозғалмайтын мүліктерді (тұрғын
3.Овердрафт несиесі – клиеттің шотынан қаражатты шегеру, дебеттік
4. Овернайт несиесі - өтімділікті қолдау мақсатында бір
5. Онкольдық несие – кредитордың алғашқы талабы бойынша
6. Банкаралық несие – банктердің бір-біріне беретін несиесі.
7. Ломбардтық несие – тез іске асатын бағалы
8. Лизингтік несие – құрал-жабдықтарды жалға алумен байланысты
9. Рамбурстық несие – шикізаттарды ішке алып кіру
10. Сенім несиесі – банктің сеніміне кірген, төлем
11. Маусымдық несие – жабдықтаушының қаржылық уақыты мен
VIII. Несиелеу объектісіне қарай:
меншікті айналым қаражаттарын толықтыруға;
материалдық қорлар жиынтығы мен өндіріс шығындарына;
сырты экономикалық қызметке байланысты тауарларды экспорттау мен импорттау;
азаматтардың жеке қызметтері үшін шикізаттар, материалдар, құралдар және
ломбардты, кепілдік және ссудалық операцияларға;
театрлар және демалыс үйлерінің кірістері мен шығыстары арасындағы
күрделі жұмсалымдарды қаржыландыруға;
тез өтелетін тиімділігі жоғары шараларға.
II – бөлім. Несиелік процесс.
2.1 Несиелеуді ұйымдастыру принціптері және несиелеу әдістері.
Несиелеу принціптері несиенің мәнін және қызметтерін, сондай-ақ несиелік
Несиелеу принціптері негізінде несиелік процесс, яғни банктік несиелердің
Қазіргі несиелік қатынастарды ұйымдастыру принціптері екі топқа бөлінеді:
1 топқа – жалпы экономикалық тәртіптегі принціптер:
несиенің мақсаттылығы;
несиенің дифференциалдығы.
2 топқа – несиенің мәнін бейнелейтін принціптері:
несиенің мерзімділігі;
несиенің қайтарымдылығы;
несиенің төлемділігі;
несиенің қамтамасыз етілуі.
Қазіргі кезде несиенің дифференциалдық принціпінің мазмұны өзгерген десе
Мерзімділік – белгілі экономикалық категория ретіндегі мәніне негізделген
Несиенің қайтарылымдылығы оның экономикалық категория ретінде басқа да
Несиенің төлемділігі – бұл несие беруші қарыз алушыға
Несиеге қойылатын сыйақы мөлшерлемесін несиенің бағасы деп те
Қазіргі банктердің несие үшін сыйақы мөлшерлемесін белгілеуде ескерілетін
орталық банктің коммерциялық банктерге беретін несиелері бойынша белгіленетін
банкаралық несие бойынша орташа сыйақы мөлшерлемесі;
өз клиенттеріне депозиттік шоттар бойынша төлейтін орташа сыйақы
банктің несиелік ресурстарының құрылымы тартылған;
несиеге деген сұраныс (сұраныс аз болса, несие бағасы
несиенің сұралатын мерзімі мен түрі, нақтырақ айтсақ, банк
еліміздегі ақша айналысының тұрақтылығы.
Қазіргі банктік тәжірибеде несиелеу әдісінің үш түрі қарастырылады:
айналым бойынша несиелеу әдістері;
қалдық бойынша несиелеу әдістері;
айналым-қалдық.
Айналым бойынша несиелеу барысында несие несиелеу объектісінің айналымындағы
Қалдық бойынша несиелеу барысында несие несиеге деген қажеттілік
Айналым және қалдық бойынша несиелеудің іс жүзінде ұштасуының
2.2 Несиелеу механизмі және несиелік процесс.
Несиелеу механизмі – несиенің берілу және қайтарылу әдіс-тәсілдерін
Басқаша айтқанда, несиелеу механизмі бұл несиені пайдалану механизмін
Несиелеу процесі келесідей кезеңдерді қамтиды:
несиеге деген өтінішті қарастыру;
несиелік қабілетін талдау;
несиелік келісімшарт жасасу;
несие беру;
несиелік мәміленің орындалуына бақылау жасасу.
I кезең. Банкке келіп түскен несиеге деген өтінішті
Кез келген несиелік операциялар осыдан басталады. Мұндай құжаттарда
1) құрылтайшылық құжаттардың, жарғының, жалға алу шарттарының, тіркелген
2) соңғы екі жылдық қарыз алушының балансы және
3) несиеленетін шаралардың рентабельдік деңгейін және оның қайтарылу
4) несиеленетін мәмілелерді растайтын келісімшарттар көшірмелері;
5) басқа банктен алған несиелер туралы мәліметтер (шоттар
6) қамтамасыз ету мақсатында кепілге берілген мүлікке қарыз
7) несиені қайтаруға байланысты міндеттемені куәландыратын құжаттар;
8) қызметін жаңадан бастаған, яғни қаржылық есептер және
Қажет жағдайларды банк қарыз алушыдан несиені қайтаруын қамтамасыз
Тапсырылған құжаттарды оқып үйрену барысында банк қарыз алушының
II кезең. Қарыз алушының несиелік қабілетін талдау кезеңі.
Қарыз алушының несиелік қабілеті – қарыз алушының алған
Қарыз алушының несиелік қабілетіне талдау жасау барысында мынадай
1) Несиеге қатысты қабілеттілігі. Қарыз алушыға несиені бере
2) Қарыз алушының іскерлік беделі. Несиелік мәмілеге
3) Табыс алу қабілеті. Банк қарыз алушының несиені
Қарыз алушының табыс алу қабілетін анықтау барысында сату
III кезең. Несиелік және кепіл туралы келісімшартжасасу. Қазіргі
Несиелік келісімшарт екі жақтың өзара міндеттемелерін және жауапкершіліктерін
несиелеу меқсаты және объектісі;
несиенің мөлшері;
несиені беру мерзімі және қайтару шарттары;
несиені қамтамасыз ету формасы;
несие үшін төленетін сыйақы мөлшерлемесі;
несиенің қозғалысын және клиенттің қаржылық жағдайын бақылау үшін
несиелеу процесіндегі банктің бақылау қызметі.
Несиелік келісімшарттың мазмұнын келісуші жақтардың өздері анықтайды.
Несиелік қатынастарды ұйымдастыру тәжірибесінде кепіл туралы келісімшарттың орны
Кепіл затына: заттар, бағалы қағаздар, басқа да мүліктер
Материалдық-заттық мазмұнына қарай кепіл заттары мынадай топтарға бөлінеді:
I. Клиенттің мүліктерінің кепілі:
1) тауарлы-материалдық құндылықтар кепілі:
а) шикізаттар, материалдар, жартылай өнімдер кепілі;
ә) тауарлар және дайын өнімдер кепілі;
б) валюталық бағалылар (нақты валюталар), алтыннан жасалған бұйымдар
в) басқа да тауарлы-материалдық құндылықтар кепілі;
2) бағалы қағаздар (вексельдер) кепілі;
3) сол банктегі депозиттер кепілі;
4) жылжымайтын мүліктер кепілі (ипотека).
II. Мүліктік құқықтар кепілі:
1) жалгерлік құқық кепілі;
2) авторлық құқық кепілі;
3) жерге құқық кепілі.
Кепіл туралы келісімшартта мынадай мәселелер қарастырылады:
Келісімшарт жасасушы тараптар туралы мәліметтер;
Келісімшарт заты;
Кепіл берушінің құқықтары мен міндеттері;
Кпіл ұстаушының құқықтары мен міндеттері;
Талап ету құқықтары;
Кепілге қойған мүлікті қайта рәсімдеу, басқа мүлік есебінен;
Кепілге қойған мүліктің бұзылуына байланысты тәуекел жағдайлары мен
Тараптардың жауапкершіліктері;
Ерекше шарттар;
Дауларды шешу;
Басқа шарттар;
Кепіл туралы келісімшарт жасасушылардың заңды мекен-жайы мен өзге
IV кезең. Несие беру кезеңі. Бұл кезең ағымдық
Несиенің көлеміне байланысты әр түрлі берілу тәсілдері болады.
Несиенің мөлшері оны беру барысында несиелеу ережелеріне сәйкес
V кезең. Несиені қайтару және оған сыйақы төлеуіне
Несиенің берілуі сияқты несиені қайтарудың бірегей жасалған үлгісі
Іс жүзінде несиені қайтарудың төмендегідей көптеген варианттары болады:
1) мерзімді міндеттемелер негізінде эпизодтық қайтару;
2) меншікті қаражаттардың жинақталуының және несиеге деген есеп
3) алдын ала белгіленген сома негізінде жүйелі түрде
4) түскен түсімді бірден несиелік қарызды жабуға есептеу;
5) несиенің қайтарылу мерзімін созу;
6) мерзімі өткен қарызды «Мерзімі өткен несиелер» шотына
7) банк резерві есебінен мерзімі өткен несиелерді шегеру.
Несиелік қарызды қайтару туралы қарастырылған варианттар бұл процесті
Қайтаруына қарай:
1) несиені толық қайтару;
2) несиені жартылай қайтару.
Қайтару жиілігіне қарай:
1) несиені бірден қайтару;
2) несиені бөліп-бөліп қайтару.
Қайтарудың жүзеге асырылу уақытына қарай:
1) несиені жүйелі түрде қайтару;
2) несиені эпизодтық қайтару.
Қайтару мерзімдеріне қарай:
1) несиені мерзімді қайтару;
2) несиенің уақытын созып қайтару;
3) несиенің мерзімін өткізіп барып қайтару;
4) несиені мрзімінен бұрын қайтару.
Қайтару көздеріне қарай:
1) клиенттің меншікті қаражаттары;
2) жаңа несиені пайдалану;
3) кепіл берушінің шотынан шегеру;
4) басқа кәсіпорын шотынан түскен қаражаттар;
5) бюджеттік түсім.
Несиенің қайтарылуын арнайы құжат арқылы жасауға да, жасамауға
Несиенің қайтарылуына бақылау жасау үшін банкте несиелер бойынша
Сыйақы мөлшері оны төлеу мерзімі және тәртібі, сондай-ақ
Пайызды есептеу барысында шартты түрде айдағы күндер саны
Банк несиелік келісімшарттың орындалуына, қарыз алушының алған несиені
Несиелік келісімшартқа байланысты өз міндеттемелерін орындамаған қарыз алушыларға
Несиелеу процесіне жасалатын бақылау банктің несиелік портфелін мерзімдщі
2.3 Несиелік тәуекелді басқару.
Кез келген банктің қызметінің табыстылығы банктің берген несиелерінің
Несиелік тәуекел – қарыз алушының банктен алған несиесі
Несиелік тәуекелді басқару жүйесінің негізгі элементтеріне жататындар:
несиелік қызметті ұйымдастыру;
лимиттер белгілеу;
несиелік ұсынысты бағалау және қарыз алушының несиелік қабілетін
несиелік тәуекел деңгейіне байланысты несиелерге рейтинг қою және
несиелер бойынша мүмкін болар зияндарды есепке ала отырып,
несиелік шешімдерді қабылдау барысында құзіретті бөлу – несиелерді
несиелік мониторинг;
несиелік портфельді басқару;
проблемалық несиелерді қалпына келтіру.
Кез келген банктік несие белгіленген мөлшер шегінде (лимит)
Қарыз алушыға берілетін несиенің мөлшері әртүрлі жағдайларға байланысты
Екіншіден, несиенің мөлшері экономикалық жағдайларға байланысты, соның ішінде:
қарыз алушының төлем айналымындағы алшақтық шамасына;
несиені қамтамасыз ететін нақты тауарлы-материалды бағалылар қорына және
маржа деңгейіне;
несиелік тәуекел дәрежесіне және банктің клиентке деген сенім
банкте бар ресурс көлеміне.
Несиелерді авторизациялау – несиелік тәуекелді төмендету мақсатында жүргізілетін
Несиелік мониторинг – несие бойынша мәселе туындай қалған
Несиелік портфельді басқару – бұл банк қабылдауға дайын
Несиелеу лимиттерін белгілеу – несиелік портфельді құруға бақылау
Проблемалық несиелерге:
несиелік келісімшартта көрсетілген уақытта қайтарылмаған, уақыты кешіктірілген және
сақтандыру, кепілхат немесе кепілдемемен қамтамасыз етілген несиелер бойынша
несиелерге есептелетін пайыздық несиелік келісімшартта көрсетілген күннен 30
Сондай-ақ проблемалық несиелерге қарсы шараларға мыналар жатады:
қарыз алушының қызметін қайта құру;
несиені қайтару кестесін өзгерту;
пайыз (сыйақы) төлеу тәртібін өзгерту.
Несие үшін төлейтін сыйақы мөлшерлемесі – несиенің бағасын
2.4 Қарыз алушының (жеке тұлғаның) несиелік қабілетін бағалау.
Қазіргі кезде екінші деңгейдегі банктердің жеке тұлғаларға беретін
Тұтыну несиесінің мынандай түрлері қолданылуда:
автомобильдік несие;
ұзақ мерзімде пайдаланылатын тауарлар сатып алуға берілетін несие;
тұрғын үйді жөндеу жұмыстарына берілетін несие;
кейінге қалдырылмайтын қажеттіліктерге (оқу, емделу, демалу) берілетін несие.
Жеке тұлғаның төлем қабілетін анықтау техникасы әр банкте
Қарыз алушының төлем қабілтін анықтау үшін мынадай көрсеткіштер
Қарыз алушы жеке тұлғаның төлем қабілетін бағалау көрсеткіштері.
Көрсеткіштер атаулары
1
1
Негізгі қарыз төлемінің айлық мөлшері
(НҚАТ);
Несиенің мөлшері / несиенің мерзімі
2
Сыйақы мөлшерлемесі бойынша төлемнің айлық мөлшері (СМАТ);
Несиенің мөлшері * сыйақы мөлшерлемесі / 12 ай
3
Негізгі қарыз және сыйақы мөлшерлемесі бойынша төлемнің айлық
НҚАТ + СМАТ
4
Таза табыс (ТТ)
Жалпы табыс – салықтар және басқа да төлемдер
5
Нақты несиелік қабілеті (ННҚ)
НҚСАТ / ТТ (мәні жобамен 35-40%-дан төмен болмауы
III – бөлім. Шетел тәжірибесі.
3.1 Ипотекалық несиелеудің үлгілері.
Ипотекалық несиелеуді ұйымдастыру жүйесінің шетел тәжірибелерінде әрекет етіп
Ипотекалық несиелеудің біршама қарапайым және біршама жетілген үлгісі
Қарапайым ашық үлгінің екінші бір принціптік сипаты ипотекалық
Бұл үлгі негізінде ипотекалық несиелеуді ұйымдастыру, әсіресе қаржы
Бұл қарастырылған үлгіден ажыратылатын келесі үлгі «кеңейтілген ашық
Американдық үлгінің қағидасы бойынша әр жылда белгілі бр
Бұл тұрғын үйді қаржыландыруды ұйымдастыру үлгісінің дамуы берілген
Қарапайым ашық және кеңейтілген ашық үлгілердің сипатты белгісі
Ипотекалық несиелеудің келесі бір үшінші үлгісі – бұл
Мұндай шектеулілік алдындағы қарастырылған үлгілермен салыстырғанда басты кемшілік
Бірақ та бұл балансталған автономдық үлгінің өзіндік артықшылығы
Демек, бұл үлгі қарызға алатын ақшалардың нарықтық бағасына
Қазіргі кезде Германияда бұл үлгі іс жүзінде кеңінен
Тұрғын үй алғысы келген азамат, тұрғын үйді сатып
Герменияның құрылыс қаражаттары жүйесінің ең басты бір артықшылығы
Герменияда құрылыс жинақ жүйесіне мемлекет тарапынан қолдау бар.
Құрылыс қаражаттарын жианқтау жүйесіне мемлекет тарапынан қолдау көрсетілуі
Қазақстандағы жаңадан құрылған Тұрғынүй-құрылыс банкі тәжірибесінде Германияның
Қорытынды
Несиенің рөлін несиелік қатынастардың жұмыс істеуіне әкеліп соқтыратын
Жаңа өндіріс ашу мен оларды кеңейту ісінде де
Несиенің (ипотекалық, тұтыну несиесі) арқасында тұрғын үй құрылысы,
Несиенің көмегімен басқа мемлекеттермен байланыстар нығайып, әлемдік экономикаға
Сонымен, жекелеген шарушылықпен айналысушы экономикалық субъектілердің өмір сүруі
Глоссарий
Банктік несие – бұл банктік мекемелерден қарыз алушыларға
Банкаралық несие – бұл коммерциялық банктердің бір-біріне беретін
Ипотекалық насие – бұ қозғалмайтын мүліктерді (тұрғын үйді,
Коммерциялық несие – бұл қарыз берушінің қарыз алушыға
Күмәнді несиелер – қайтарылу уақыты кешіктірілген, мерзімі ұзартылған
Ломбардтық несие – тез іске асатын бағалы заттарды
Маусымдық несие – жабдықтаушының қаржыландыру уақыты мен түсімді
Несие – бұл пайыз төлеу және қайтару шартында
Несиелік ақшалар – тауар өндірісінің дамуымен, яғни
Несиелік тәуекел – қарыз алушының банктен алған несиесі
Несиелік мониторинг – несие бойынша мәселе туындай қалған
Несиелік пайыз – пайыздық табыстың басты көзі ретінде
Овердрафт несиесі – клиенттің шотынан қаражатты шегеру, дебеттік
Овернайт несиесі - өтімділікті қолдау мақсатында бір түнге
Онкольдық несие – кредитордың алғашқы талабы бойынша өтелетін
Рамбурстық несие – шикізаттарды ішке алып кіру және
Стандартты несие – қайтарылу уақыты жетпеген, бірақ қайтуында
Сенім несиесі – банктің сеніміне кірген, төлем қабілеті
Тұтыну несиесі – бұл жеке тұлғаларға тұтыну тауарларын
Үмітсіз несиелер – қайтару уақыты кешіктірілген, мерзімі өткен
Қоладанылған әдебиеттер тізімі:
1. М.С.Саниев «Ақша, несие, банктер». Алматы 2001
2. Ғ.С.Сейітқасымов «Ақша, несие, банктер». Алматы 2005
3. С.Б.Мақыш «Ақша айналысы және несие». Алматы 2004
4. С.Б.Мақыш «Коммерциялық банктер операциялары». Алматы 2004
5. Абдильманова Ш.Р. «Банковский маркетинг на рынке услуг
6. Алехин Б.И. «Кредитно-денежная политика».
7. Вешкин О.Г., Авагян Г.Л. «Банковские системы зарубежных
Алматы 2004
8. Давлетова М.Т. «Кредитная деятельность банков в Казахстане».
9. Жукова Е.Ф. «Деньги, кредит, банки». М.2001
21






Ұқсас жұмыстар

---

Несие туралы жалпы ұғым

---

Қарыз алушының анкетасы

---

Займдар бойынша шығындар

---

Банктік несие қызметтері

---

Ипотекалық несие беру

---

Қаржылық институтарға берілетін несиелер

---

Несие экономикалық категория ретінде

---

Займдар –экономикалық категория ретінде

---

Банктік несиенің түрлері

---

Несиенің формалары мен түрлері

---