Жергілікті басқару органдарының функционалдық құрылымы
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Мемлекеттік үкімет органдарының жергілікті өзіндік басқару аясындағы
Қабылдаған:
Орындаған:
Мазмұны
Кіріспе.........................................................................................................3
І Қазақстан Республикасының мемлекеттік үкімет органдары
1.1. Жерілікті атқарушы органдардың жалпы құрылымы.......................................5
1.2. Жергілікті атқарушы органдардың жүйесі мен өзіндік басқару
1.3. Жергілікті басқару органдарының функционалдық құрылымы...................12
ІІ Жергілікті өзін-өзі басқару туралы
2.1. Жергілікті өзін-өзі басқарудың принциптері мен функцялары ....................15
2.2. Жергілікті өзін-өзі басқаруды енгізудің маңызы мен проблемалары...........18
2.3. Жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару жүйесін
Қорытынды ............................................................................................25
Пайдаланылған әдебиеттер............................................................................27
Кіріспе
Кіріспеге келер болсақ мемлекеттік үкімет органдарының жергілікті өзіндік
Муниципалды кеңестер префекторлық жиналыстар, халық депуттарының ұлттық кеңестер,
Әкім аудан әкімдерінің және қала әкімінің қызметін үйлестіреді
Жергілікті бюджеттен қаржыландыратын облыс әкімі қалауымен құрылады. Облыстық
- әкім аппараты бөлімдері, мұрағат, мемлекеттік қызметтер, денсаулық,
Сонымен қатар орталық атқаратын органдарының аймақтық бөлімшесіне ұлттық
І Қ.Р-ның мемлекеттік үкімет органдары
1.1. Жерілікті атқарушы органдардың жалпы құрылымы
Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару жергілікті өкілді органдар
Облыстық әкімият республикада біртұтас атқару жүйесіне бағынады. Облыстық
Әкім аудан әкімдерінің және қала әкімінің қызметін үйлестіреді
Жергілікті бюджеттен қаржыландыратын облыс әкімі қалауымен құрылады. Облыстық
- әкім аппараты бөлімдері, мұрағат, мемлекеттік қызметтер, денсаулық,
Сонымен қатар орталық атқаратын органдарының аймақтық бөлімшесіне ұлттық
Әкім облыстық бюджеттен қаржыландыратын атқарушы органдарының басшыларының мәселелерін
Әкімдер мен маслихаттар арасындағы байланыстары конституцияда көрсетілген. Мәселен,
Облыс әкімшілігі облысты экономикалық және әлеуметтік тұрғыдан дамыту
Жергілікті басқарудағы жергілікті өзін-өзі басқару органдары мен маслихаттың
Әкім – ҚР-ң Президенті мен үкіметтің жергілікті атқарушы
Әкім аппараты – жергілікті атқарушы органның және әкімінің
Маслихат аппараты – тиісті маслихаттың оның органдары мен
Жергілікті бюджеттен қаржыландыратын атқарушы орган – жергілікті мемлекеттік
Маслихат сессиясының төрағасы – маслихат депутаттарының арасынан
Жергілікті мемлекеттік басқару – белгілі бір белгіленген құзырет
Жергілікті атқарушы орган (әкімият) – облыстың, ауданның
Жергілікті өкілетті орган (маслихат) - облыстың немесе ауданның
Маслихат сессиясы – маслихат қызметінің негізгі нысаны.
Әкімшілік – аумақтық бөліністі басқару схемасы – тиісті
Орталық мемлекеттік органның аумақтық бөлімшесі - тиісті әкімшілік
Маслихаттар мен әкімияттар өз қызметінде:
Жалпы мемлекеттік сыртқы және ішкі саясатқа, қаржы және
инвестициялық саясатқа сәйкес келмейтін шешмдердің қабылдауына жол бермеуге;
Ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз етуде ҚР-ң мүдделерін сақтауға;
Қызметтің қоғамдық маңызы бар салаларында белгіленген жалпы
мемлекеттік стандарттарды ұстануға;
Азаматтардың құқықтары мен заңды міндеттемелерінің
сақталуына міндетті
Маслихаттар және әкімияттарға ҚР-ның шегінде бірыңғай еңбек
рыногын капиталды, қаржыны қалыптастыруға, тауарлар мен қызметтерді көрсетуде
Маслихаттар мен әкімияттар қабылдайтын аумақты дамыту
жоспарлары ҚР-ның стратегиялық даму жоспарларына сәйкес келуі тиіс
1.2. Жергілікті атқарушы органдардың жүйесі мен өзіндік басқару
Облыстық әкімият республикада біртұтас атқару жүйесіне кіреді. Облыстық
Жергілікті атқарушы органдарының аудандық деңгейі. Аудандық әкімиятты ауданның
Республикалық маңыздылыққа немесе қала (Астана) аудандағы қала, поселка,
Республикалық маңызы бар қала (Астана) қалалық, аудандық, поселка,
2. «Жергілікті өзіндік басқару туралы» заң
ҚР-сы мемелекеттік үкімет органдарының өкілеттілігіне жататындар:
Жергілікті өзіндік басқаруды ұйымдастырудың жалпы принциптері
туралы заңды қабылдау, өзгерту және оның орындалуын бақылау.
Республикалық меншіктегі объектілерді муниципалды меншікке беру
тәртібін заңмен реттеу.
Төменгі әлеуметтік-меншіктік стандарттарды орнату.
Республикалық және жергілікті бюджет арасындағы арақатынасты
реттеу.
Жергілікті өзіндік басқаруды дамыту туралы мемлекеттік бағдарламаларды
Мемлекеттік үкімет органдар қабылданған шешімдер нәтижесінде пайда болатын
Шекаралас территорияда жабық әкімшілік – территориялық
құрылымдардағы жергілікті өзіндік басқаруды ұйымдастыру ерекшеліктерін реттеу.
Мемлекеттік өзіндік басқару оргадарының қаржылық дербестігіне
мемлекеттік кепелдемені қамтамасыз ету.
Мемлекеттік басқару органдарының аты және ондағы депуттартар санын
облыстық мемлекеттік үкімет органдары анықтайды. Атқарушы үкімет органдарының
Муниципалды құрылым – жергілікті өзіндік басқаруды іске асыратын
Мемлекеттік жекешелендіру бағдарламаларына сәйкес аудандық және қалалық
Жекешелендіруден жергілікті бюджетке түскен қаржылар келесі бағыттарға
Жекешелендірген кәсіпорындардың мүліктік кешеніне кірмеген
әлеуметтік – мәдени және коммуналды – тұрмыстық бағыттағы
халықты әлеуметтік қорғау бойынша іс – шараларды қаржыландыруға;
тиісті инвестициялық бағдарламаларды іске асыруға.
Сонымен муниципалды қызмет - өкілеттіктерді орындау бойынша жергілікті
Муниципалды қызметтің негізгі міндеттері:
мемлекеттік қызметпен қатар муниципалды құрылым мен еркіндігін қамтамасыз
жергілікті маңыздағы сұрақтарды халықтың дербес шешуі қамтамасыз етеді.
Жергілікті өзіндік басқару органдарының өкілеттілік шеңберінде шешімдерді дайындау,
Муниципалды құрылымның құқықтық және заңды мүдделерін қорғау.
Муниципалды қызмет келесі принциптерге негізделеді:
Заңдылық.
Кәсіби дайындық қабілеттілігі, қызмет бойынша жетістіктеріне сәйкес муниципалды
Муниципалды қызметті іске асырудағы жариялылық.
Муниципалды қызметкерлердің кәсіптілігі мен біліктілігі.
Муниципалды қызметтің әлеуметтік және құқықтық қорғалуы.
1.3. Жергілікті басқару органдарының функционалдық құрылымы
Мәслихат сессияның төрағасының, хатшысын сайлайды және босатады, сонымен
Хатшы тұрақты комиссия мүшесіне жатпайды, хатшы болмаған жағдайларда
ІІ Жергілікті өзін-өзі басқару туралы
2.1. Жергілікті өзін-өзі басқарудың принциптері мен функцялары
Жергілікті өзін-өзі басқару органдары дербестік ретінде Қазақстан Республикасында
жергілікті өзін-өзі басқару дегеніміз, ҚР Конституциясы мен заңдарына
Қауымдастық құрыдымдардың халқы жергілікті өзін-өзі басқаруды тікелей сайлау
2.Жергілікті өзін-өзі басқару қоғам мен мемлекетті басқарудың демократиялық
Бұл мәселенің өзегі - жергілікті өзін-өзі басқару, олардың
Жергілікті өзін-өзі басқару белгілі бір конституциялық принциптерге негізделінеді,
Қазақстан Республикасының Конституциясында (89-бап}
мынадай жергілікті өзін-өзі басқарудың. негізгі принциптері бекітілгені
І.Жергілікті маңызы бар мәселелерді тұрғын халықтың өзі еркін
2,Жергілікті өзін -өзі әр алуан басқару орындарын ұйымдастыру
З.Жергілікті өзін-өзі басқару органдарының дербестігіне мемлекет тарапынан берілетін
Еркіндік принципі дегеніміз-жергілікті өзін-өзі басқару бостандығы, яғни жергілікті
жергілікті өзін-өзі басқару органдарының құрылымына, оның лауазымды адамдарының
жергілікті өзін-өзі басқаруды жүзеге асыруға мемлекет органдары мен
жергілікті өзін-өзі басқарудың лауазымды адамдарының мемлекеттік қызметкер ретінде
жергілікті өзін-өзі басқару органдарының шешімін тек оны қабылдаған
Жергілікті өзін-өзі басқаруды жүзеге асыру оның ұйымдастырушылық нысандарының
Мұның өзі көптеген себептерге байланысты. Біріншіден, оның ұйымдастырылуына
Жергілікті өзін-өзі басқару кұзыретінің материалдық-қаржы ресурстарына сәйкестігі. Жергілікті
Қазақстан Республикасының Конституциясы, өзге де заңдары олардың экономикалық
Жергілікті өзін-өзі басқарудың экономикалық негізі болып мыналар табылады:
Жергілікті қауымдастықтың қаржылары мынадай кіріс көздерінен тұруы мүмкін:
1) жергілікті бюджеттен бөлінетін қаражаттан;
жергілікті қауымдастық құрған коммерциялық ұйымдардан және оларға тиесілі
жергілікті қауымдастықтың халқының өз еркімен салық төлеуі нәтижесінде
заңды және жеке түлғалардың ерікті қайырмалдықтарынан; .
5) заңдармен тиым салынбаған өзге де кездерден қалыптасады.
Жергілікті қауымдастықтың қірістері мен шығастарының (бюджет) сметасы, соңдай-ақ
2.2. Жергілікті өзін-өзі басқаруды енгізудің маңызы мен проблемалары
Көптеген дамушы елдердің тәжірибелері көрсетіп отырғандай, жергілікті өзін-өзі
Қазіргі уақытта Қазақстан жергілікті өзін-өзі басқару жүйесін құру
Жергілікті өзін-өзі басқарудьщ заңнамалық негізін әзірлеу мен оны
Билікті орталық пен аймақтарға жіктеу мәселесінің қоғамымызда талқыланып
Жергілікті басқаруды дамыту мақсаты әр әкім өз мекенінің
Жергілікті жағдайда экономиканы басқаруды жетілдіру жолдарын іздестіруде көптеген
Бүгінгі таңда жаңа жүйені өмірге енгізу үшін аса
Шетелдердің басым бөлігінде (АҚШ-та, Канадада, Жапонияда) жергілікті басқару
"комиссиондық" үлгі 1901 жылы (Техас штатында) алғаш рет
муниципалдық кеңес менеджерді тағайындайды (кеңес-менеджер үлгісі), соңғысы контракт
сайланған муниципалдық кенес өзінің кұрамынан мэр сайлайды (кеңес-мэр
Жергілікті өзін-өзі басқару жергілікті қоғамдастық шеңбе-рінде іс-қимыл жаеайтын
«Жергшікті өзін-өзі баскару туралы» Заң жобасы талкыға гүскеннен
Жергілікті өзін-өзі баскару органдары - бұл мемлекеттік кұрылымдары
Жергілікті өзін-өзі басқару жүйесінің кұрылуына орай жұмыс тобының
Тұтастай алғанда, жергілікті өзін-өзі басқару жөніндегі жұмыстар ол
2.3. Жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару жүйесін
Қ.Р-дағы жергілікті мемлекеттік басқару жергілікті өкілді органдар мен
Қазіргі таңда Қ.Р-да мемлекеттік билік пен ЖӨӨБ-ды ажыратуға
1. Қ.Р-да жергілікті маңызы бар мәселелерді тұрғын халықтың
2. ЖӨӨБ-ды тұрғын халық тікелей сайлау жолымен, сондай-ақ
3. ЖӨӨБ органдары ұйымдастыруменолардың қызмет тәртібін заңмен белгілеген
4. ЖӨӨБ органдарының дербестігіне олардың заңмен белгілеген өкілеттігі
Ал ЖӨӨБ-дың сайланбалы органы кеңес болып табылады. Кеңес
Жергілікті жерлердегі әлеуметтік–экономикалық жобалар мен бағдарламаларды жүзеге асыру
а- жергілікті (муниципалды) құнды қағаздарды шығару арқылы қаржыны
ә- жергілікті жерлерге отандық немесе шетелдік инвесторларды тарту,
б- әр түрлі деңгейдегі акциялар ұйымдастыру арқылы қайырымдылық
Ежелгі грек философы Сократ былай деген: білімнің ең
Осы заманғы мемлекетті жіктеу мен сипаттау өлшемдерін зерттеу
Біріншіден, мемлекет сыртқы аренада ұлттық егемендіктің иесі болып,
Мемлекеттік басқарудың ұлттық жүйесін жіктеу өлшемі ретінде
Біріншіден, барлық жүйелердің ең қарапайымы – либералдық
Екіншіден, мемлекеттік басқарудың неолибералдық тұжырымдамасының либералдық тұжырымдамадан айырмашылығы,
Үшіншіден, мемлекеттік басқарудың социалистік тұжырымдамадан ерекшілігі – іс-жүзінде
Төртіншіден, бейбіт заманда елде біртіндеп мемлекеттік құрылымдар есебінде
Бесінші тұжырымдама ретінде шетелдік ғылыми ортада соңғы кезде
Жергілікті басқару органдарының қызметін жетілдіру үшін әріптестердің өзара
Қазіргі таңда стратегиялық басқару жергілікті басқару органдарының қызметінің
Қорытынды
Қорыта келе Қазақстанның қазіргі сатыдағы дамуы реформа үрдістерінің
Бірақ қазіргі кезде мемлекеттік құрылымда Бұл жүйенің қызметтері
Қазіргі кездегі жергілікті жерлердегі билік қазіргі кездегі талаптарға
Мұның басты себептері қолданыстағы заңдылықтардың, соның ішіндегі сайлау
Қазақстанның қазіргі сатыдағы дамуы реформа үрдістерінің арасалмағын орталықтан
Биліктің жергілікті органдарын реформалаңдыруды
орталықсыздандыру үрдісін бастау жолында келесі проблемаларды шешу қажет:
- жергілікті жөне аймақтық нәтижелі.басқарудың жоқтығы;
- жергілікті деңгейдегі мәселелерді шешуге қабілеті жететін азаматтық
қоғамның ойдағыдай дамымауы.
Соның нәтижесінде екі мақсат пайда болып отыр:
- кәсіби және нәтижелі аумақтық басқаруды құру және
функцияларды шоғырланудан алшақтату үрдісі;
- азаматтық қоғамды құру үрдісінің басталуы.
Қазіргі таңда стратегиялық басқару жергілікті басқару органдарының қызметінің
Пайдаланылған әдебиеттер
Ахметов. К. Ғ. «Менеджмент негіздері» Ақтөбе-2005ж
Ағдарбеков. Т. «Мемлекет және құқық теориясы»Алматы-2003ж
Баянов. Е. «Қ.Р-ның мемлекеті мен құқығының теориясы» Алматы-2003ж
Баянов Е. ред. "Мемлекеттік және құқық негіздері", Оқулық,
"Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару туралы" Қазақстан Республикасының
Нүкенов А.: "Жергілікті басқаруды жетілдіру мәселелері". "Саясат" №7.,
Танкиева А.: "Жергілікті басқаруда экономикалық механизмдерді қолдану жолдары".
«Қ.Р. конститутциясының құқық неіздері» Алматы-2003ж
24
Бөлінетін ұйымдық басқару құрылымы
Экономиканы қаржыландыру
Жергілікті бюджеттің кірістерін қалыптастыру
Муниципалды құрылымдарда қаржы ресурстарын қалыптастыру
ЖЕРГІЛІКТІ БЮДЖЕТТЕРДІ ҚАЛЫПТАСТЫРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
Прокуратура жайлы
Жергілікті бюджеттің шығыс көрсеткіштері
Мемлекеттік - әкімшілік басқару теориясы мен тарихы
Қазақстан Республикасындағы басқарудың билік түрлері және қызметтері
Бюджет жүйесі және бюджет құрылысы