Қылмыстық заңды түсіндіру

Жоспар
І Кіріспе
ІІ Негізгі бөлім
а) Қылмыстық заң
ә) Қылмыстық заңның түсінігі
б) Қылмыстың заңдық құрылымы
в) Қылмыстық заңның кеңістікте қолданылуы
г) Қылмыстық заңның белгілі уақытта қолданылуы
д) Қылмыстық заңды түсіндіру.
ІІІ Қорытынды.
ІV Пайдаланған әдебиеттер.
ҚЫЛМЫСТЫҚ ЗАҢ
Қылмыстық заң — Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес Республика
Қылмыстық заңның міндеттері — бейбітшілікті және адамзаттың қауіпсіздігін,
Бұл міндеттерді жүзеге асыру үшін қылмыстық заңдар қылмыстық
Қылмыстық заң жазалау қатерімен тыйым салу арқылы адамның
Қылмыстық құқықтық норманың сақтандырушылық функциясы—істелген іс-әрекеті үшін тиісті
Қылмыстық заң — қылмыстық құқықтың ең негізгі көзі.
Сондай-ақ Республика Жоғарғы Соты Пленумының басшы қаулылары да
Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 52-бабында сот айыпты-деп танылған
Қазақстан Республикасында қылмыспен күрес жүргізу қылмыстық құқық норма
Президент Парламент Сенаты ұсынған заңға он бес жұмыс
Ерекше бөлімде жекеленген нақты қылмыс түрлері үшін жауаптылық
I.Декларативті — яғни, қылмыстық құқықтың жалпы міндеттерін айқындайтын
II. Анықтаушы — яғни, қылмыстық құқықтың түсінігі мен
III. Арнаулы — яғни, нақты қылмыс құрамына және
Қылмыстық Кодекстің Ерекше бөлімінің баптары топтық және түрлік
I. Жай диспозиция. Жай диспозиция қылмыстық - әрекеттің
II. Сипаттамалы диспозиция. Қылмыстың барлық белгілерін заңның
Сипаттамалы диспозицияға 166-бапта көрсетілген шпиондық жасау құрамы мысал
III. Бланкеттік диспозиция. Бланкеттік диспозиция бойынша бапта көрсетілген
IV. Сілтемелі диспозиция нақты қылмыс құрамын анықтайды. Бұл
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҚЫЛМЫСТЫҚ
КОДЕКСІНІҢ ЕРЕКШЕ БӨЛІМІНІҢ
БАПТАРЫНЫҢ ДИСПОЗИЦИЯЛАРЫНЬЩ
ТҮРЛЕРІ
Қолданып жүрген қылмыстық кодексте санкцияның екі түрі көрсетілген.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҚЫЛМЫСТЫҚ
КОДЕКСІНІҢ ЕРЕКШЕ БӨЛІМІ
БАПТАРЫНЫҢ САНКЦИЯ ТҮРЛЕРІ
САЛЫСТЫРМАЛЫ АЙҚЫНДАЛҒАН
Ал қылмыстық құқық нормаларынан құралған нормативті актілердің жүйесі
Қылмыстық заң-қылмыстық жауаптылықтың негізі мен принциптеріне бекітетін қоғамға
Осы қабылданған ҚР Қылмыстық Кодексінің 1-бабының 1-бөлігінде, Қазақстан
Қылмыстық заңға мына белгілер тән:
Қылмыстық заң (ҚР ҚР Конституциясымен реттелген тәртіп бойынша)
Қылмыстық заңның жоғарғы заңдық күші бар. Яғни,
а) бірде бір органның бұл заңды өзгертуге немесе
б) барлық өзге нормативтік актілер заңға қайшы келмеуі
в) өзге нормативтік актілерге қайшы келген жағдайда
- Қылмыстық заңның келесі белгісі – оның нормативтілігі.
- Өзге заңдардан ерекшелігі қылмыстық заң тек қана
Қылмыстық құқық теориясында осы құқық саласының қайнар көзі
Қылмыстық заңның міндеттері қылмыстық құқықтың міндеттері сияқты
ҚР ҚК –нің 2 – бабының 1-бөлігінде
Көріп отырғанымыздай, қылмыстық заң алдына екі үлкен міндет
Бірінші міндет – адамды, қоғам мен мемлекеттің мүдделерін,
Екінші міндет – қылмыстардың алдын алу. Ол
Қылмыстық заңның құрылымы: Қылмыстық заңды қолдану ең алдымен
ҚР ҚК-нің Жалпы бөлімі әрбіреуі бірнеше баптарды қамтыған
Жоғарыда аталған позитивті нормаларды шартты түрде мына түрлерге
Декларативті, қылмыстық заңның міндеттерін бекітетін нормалар (ҚК-нің
Анықтаушы, қылмыстық заңның жекелеген институттарына, ұғымдарына анықтама беретін
Марапаттаушы, белгілі бір тәртіппен жеңілдік қарастыратын нормалар (ҚК
Рұқсат етуші, белгілі бір әрекет жасауға құқықты беретін
Қылмыстық жауаптылық пен жазадан босатушы нормалар (ҚК
Қылмыстық заңның кеңістікте қолданылуы: Заң мемлекеттің еркін
Кез келген заң, оның ішінде қылмыстық заңның қолданылу
Территориялдық принцип;
Азаматтық принцип;
Универсалды принцип;
Реалды принцип.
Қылмыстық заңның универсалды принципі халықаралық қылмыстармен немесе
ҚК –тің 8-бабында қылмыс жасаған адамдарды ұстап беру
Қылмыстық заңның белгілі уақытта қолданылуы: Қылмыстық жауаптылық
Заңның күшіне енуі туралы бірнеше ережелер бар.
Егер заң құқық саласының негізгі заңы ретінде танылса,
Егер заңның өзінде заңның күшіне ену уақыты көрсетілмесе,
Мұндай ресми басылымдарда ҚР Парламентінің ведомстволары, «Егемен Қазақстан»,
Қылмыстық заң ҚР барлық территориясында бір мезгілде
қылмыстық заң мына жағдайларда өз әрекетін, күшін
Қылмыстық заңның күшін жойғанда немесе сол заңды
Заңда көрсетілген мерзім өтіп кетсе немесе осы заңды
Белгілі бір қылмыс үшін қылмыстық жауаптылық сол қылмыстың
Қылмыстық заңды түсіндіру: Жалпы түсіндіру (толкование) немесе
Қылмыстық заңды түсіндурі – қылмыстық – құқытың
Қылмыстық заңды түсіндірудің бірнеше түрлері бар:
Түсіндіру субъектісі бойынша – легалды (заңдық), сот және
Түсіндіру тәсілі бойынша – грамматикалық жүйелі, тарихи.
Қолданылу көлемі бойынша – сөзбе – сөз (буквальное),
Легалды (заңдық) түсіндіру бұл заңшығарушының өзі берген түсіндірме.
Сот түсіндірме деп нақты қылмыстық істі шешу кезінде
Сот түсіндірмесінің ерекше түрі болып ҚР Жоғарғы Сот
Роктриналды немесе ғылыми түсіндірме деп оқулықтарда, монографияларда, баяндама,
Грамматикалық (филологиялық) түсіндіру – заңның текстін морфология, синтаксис,
Мысалы, «Лауазымды тұлға» түсінігі ҚК 307-бабының ескертуінде түсіндіріледі.
Жүйелі түсіндіру – қылмыстық – құқықтық нормаларды басқа
Жүйелі түсіндіру – қылмыстық – құқықтық нормаларды басқа
Тарихи түсіндіру деп қылмыстық заңды қабылдауға негіз болған
Мысалы, қылмыстық заңның кері күшін анықтау кезінде тарихи
Сөзбе – сөз түсіндурі – заңның нормасын оның
Сөзбе – сөз түсіндіру кезінде диспозиция онда қарастырылған
Тар көлемде түсіндіру – заң нормасындағы тексте дәлме
Кең көлемде түсіндіру – заңда айтылуы қажет, бірақ
ҚЫЛМЫСТЫҚ ЗАҢНЫҢ КЕҢІСТІКТЕГІ КҮШІ
Қылмыстық заңның кеңістіктегі күші Қылмыстық кодекстің 6-бабыңдағы (аумақтық),
1. Қазақстан Республикайының аумағы; 2. Қазақстан Республикасының қылмыстық
2. Қазақстан Республикасының аумағында басталған немесе жалғастырылған не
3. Қазақстан Республикасының портына тіркелген, Қазақстан Республикасының шегінен
4. Шет мемлекеттердің дипломатиялық өкілдерінің және иммунитетті пайдаланатын
Қазақстан Республикасының 1993 жылғы 13-каңтардағы «Қазақстан Республикасының мемлекеттік
Егер қылмыс істеуге даярланғандық немесе қылмыс істеуге оқталғандық
1. Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлерде қылмыс жасаған
2. Басқа мемлекеттің аумағында қылмыс жасаған адамның соттылығының
3. Қазақстан Республикасының одан тыс жерлерде орналасқан әскери
4. Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлерде қылмыс жасаған
ҚЫЛМЫСТЫҚ ЗАҢНЫҢ МЕЗГІЛДЕГІ КҮІІІІ
Қылмыстық кодекстің 4-бабында іс-әрекеттің қылмыстылығы және жазаланушылығы сол
Осы заңның 4-бабына сәйкес Қылмыстық кодекстің қоғамдық жұмыстарға
Қылмыстық заңның күші оны жоюға, сол заңды басқа
Қылмыстың істелген уақыты істелген қылмыстың мәнісіне, оның ерекшелігіне
Қазақстан Республикасының қылмыстық заңы ізгілік принципін басшылыққа ала
Пайдаланылған Әдебиеттер
Блум М.И. Тилле А.А. Обратная сила закона М.
Брайнин Я.М. Уголовный закон и его применения.
Игнатов А.И. Введение в изучение уголовного право.
Медведев А. Предель действия.
Наумов А.В. Реализация уголовного закона.
Қылмыстық құқық жалпы бөлім 2003 ж.
ҚР Қылмыстық кодексі. Алматы 7 –жарғы 1998
17
Жазаның ең жоғарғы шегі ғана көрсетіледі (мысалы, "бес
Жазаның екі немесе одан да көп түрін көрсетеді
Жазаның төменгі және
жоғарғы шегі көрсетіледі
(мысалы, "алты жылдан он бес жылға дейінгі мерзімге
Балама
Салыстырмалы айқындалған
жай
сипаттамалы
бланкеттік
сілтемелі