Жергілікті басқаруды жетілдіру мәселелері
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі
«Жергілікті өзін-өзі басқару» пәні бойынша
Тақырып: ҚР-да жергілікті және өзін-өзі басқаруды жетілдіру жолдары
Жоспар:
Кіріспе.
I. ҚР жергілікті және өзін-өзі басқарудың теориялық бастамалары
Жергілікті басқарудың мәні мен теориялық негіздері
Қазақстан Республикасындағы жергілікті өзін-өзі басқару түсінігі мен
II. . ҚР жергілікті және өзін-өзі басқарудың жағдайы
2.1. Қазақстанда жергілікті өзін-өзі басқарудың экономикалық және қаржылық
2.2. Жергілікті басқарудың ағымдық жағдайы және оны жетілдіру
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік бақару жергілікті өкілді органдар
Жергілікті мемлекеттік басқару мен өзін-өзі басқару ұғымдарының арақатынасына
I. ҚР жергілікті және өзін-өзі басқарудың теориялық бастамалары
Жергілікті басқарудың мәні мен теориялық негіздері
Жергілікті мемлекеттік басқару саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейтін жергілікті
Жергілікті мемлекеттік басқару дегеніміз - бұл заң актілерінде
Жергілікті мемлекеттік басқару жүйесінде әкімшілік-аумақтық бөліністің әр қилылығы
Қызметінің қоғамдық маңызы бар салаларында бекітілген жалпы мемлекеттік
Жалпы мемлекеттің сыртқы және ішкі саясатына сәйкес
Азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерінің сақталуын қамтамасыз ету.
4. Ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз етуде Қазақстан Республикасының мүдделерін
Аймақты дамытуға байланысты мәслихаттар мен әкімшіліктердің қолданатын жоспарлары
Жергілікті өкілді орган мәслихат халықтың, өкілдік бірыңғай жүйелерінің
Қазақстан Республикасының "Жергілікті мемлекеттік басқару туралы" заңында жазылған:
Жергілікті өкілді органның өзіндік ерешеліктері. Мәслихат өзінің қызметтік
Мәслихат аппараты дегеніміз - бұл тиісті мәслихаттың, оның
Қазақстан Республикасында мемлекеттік басқарудың қызметтері:
Негізгі өкілеттікті анықтайтын жалпы мәселелер:
тиісті аумақты дамытудың жоспарлары, әлеуметтік және экономикалық бағдарламаларын
Тиісті аумақтарда қоршаған ортаны қорғау және табиғатты пайдалану
әкімшілік ұсынысы бойынша әкімшілік-аумақтық бөліністі басқару схемасын бекіту.
әкімшілік ұсынысы бойынша мәслихат сессиясының шешімімен тиісті әкімшіліктің
Халықты жұмыспен қамтылуына жәрдемдесу және кедейлікпен күрес бағдарламасын
Мәлихаттың айрықша өкілеттігі:
өздерінің қарауына жатқызылған әкімшілік-аумақтық құрылыс және жергілікті қауымдастық
Атқарушы органдар басшыларының есептерін қарау және тиісті органдарға
Қазақстан Республикасының әкімішілік-құқық бұзушылық туралы кодексіне сәйкес әкімшілік
Тиісті әкімшілік-аумақтық бөліністі дамыту жоспарларының экономикалық және әлеуметтік
Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес азаматтардың құқықтары мен заңды
Маслихаттың тұрақты комиссияларымен өзге де органдарын құру, олардың
Жергілікті атқарушы органдары келесі мәселелерді қарастырады:
- аумақты дамыту жоспарларын, экономикасын жергілікті атқарушы органдардың
- жергілікті атқарушы органдардың басшыларын қызметке тағайындау және
коммуналдық меншікті басқару.
жергілікті мемлекеттік басқару мүддесіне сай республика
заңдарымен жергілікті атқару органдарға жүктелетін өзге өкілеттіктерді жүзеге
Мемлекеттік және жергілікті билік. Мемлекеттік билік - бұл
Мемлекеттік билігі таралатын барлық жер (аймақ, өлке, қала,
Мемлекет өз қызметін тиімді жүргізу үшін әкімшілік -
Әкімшілік - территориялық құрылымның географиялық құрылымнан үлкен айырмашылығы
Мемлекеттің көп қырлы қызметі өзінің сипаты мен табиғаты,
Мемлекеттік билікті жүзеге асыру мемлекеттік механизмге жүктеледі. Барлық
Жергілікті өкілетті органдар парламентпен бір реттегі жүйені құрайды,
Көптеген елдерде жергілікті өкілетті органдарға жергілікті өзін-өзі басқару
Жергілікті әкімшілік-территориялық бөліктерде биліктің екі түрі жүзеге асуы
Жергілікті мемлекеттік басқару дегеніміз жергілікті әкімшілік- территориялық жердегі
Жергілікті мемлекеттік басқаруды жүзеге асыратын адамдарды деңгейі жоғары
Жергілікті өзін-өзі басқару дегеніміз, сол территорияда тұратын тұрғындардың
"...1. Жергілікті тұрғындардың мүддесін қорғай отырып, заң шеңберінің
2. Бұл құқықты жалпыға бірдей, еркін, жасырын және
Европалық жүйе бойынша жергілікті мемлекеттік басқару мен жергілікті
Бірінші - әкімшіліктің жергілікті өзін-өзі басқаруды "қамқорлығына алуы".
Бұл жағдайда жергілікті өзін-өзі басқару органының шешімі жергілікті
Екіншісі - әкімшілік тұрғысынан жергілікті өзін-өзі басқару жүйесін
Бұл - бүгіңдері көптеген мемлекеттерде кездесетін, европалық жүйенің
Көптеген елдерде жалпы мақсатты жүзеге асыру бірнеше жергілікті
1.2. Қазақстан Республикасындағы жергілікті өзін-өзі басқару түсінігі
Қазақстан Республикасы қазіргі кезде өзінің мемлекеттік дамуында жаңа
Бірақ қазіргі кезде мемлекеттік құрылымда бұл жүйенің
Мұның басты себептері қолданыстағы заңдылықтардың, соның ішіндегі сайлау
Осыған байланысты республикадағы мемлекеттік құрылыстың жалпы стратегиясының бір
Қазақстан Республикасында жергілікті өзін-өзі басқаруды дамыту және орталықсыздандырудың
Жергілікті мемлекеттік басқару жүйесін реформалауға бағытталған маңызды қадам
Бұл реформа билік өкілеттіктерін вертикаль (тік) жүйесі бойынша
Жергілікті мемлекеттік басқарудың бүкіл жүйесінде реформалау мәселелерін шешу,
Орталықсыздандыру процесінің сәтті дамуының және жергілікті өзән-өзі басқару
Жергілікті мемлекеттік басқару жүйесін реформалау және жергілікті өзін-өзі
1990 жылы КСРО-ның басқару билігін реформалау мақсатында КСРО-ның
1990 жылы 15 желтоқсанда “Қазақ ССР-нің меншігі туралы”
Жалпыодақтық.
Республикалық.
Жергілікті (коммуналдық).
15 ақпан 1991 жылы “Қазақстан ССР-нің жергілікті халықтық
Жергілікті мемлекеттік органдар біртұтас билік принципіне бағынды. Жергілікті
13 қаңтар 1992 жылы “Қазақ ССР-ның жергілікті халықтар
7 ақпан 1992 жылы “Экономиканың реформалау тұрғысынан мемлекеттік
28 қаңтар 1993 жылы Жоғарғы Кеңес Қазақстан Республикасының
10 желтоқсан 1993 жылы Жоғарғы Кеңес “Жергілікті өкілді
Біріншіден, Мемлекеттік басқару органдары және атқарушы кеңес ұйымы
Екіншіден, өкілетті органдар (маслихаттар) әлі жергілікті орган болып
Үшіншіден, өкілетті органдар аудандық деңгейге дейін қалыптасып жергілікті
Төртіншіден, заңда “Жергілікті өзін-өзі басқару” ұғымы болмады. Оның
30 тамыз 1995 жылы қабылданған Қазақстан Республикасы Конституциясы
II. ҚР жергілікті және өзін-өзі басқарудың жағдайы мен
2.1. Қазақстанда жергілікті өзін-өзі басқарудың экономикалық және қаржылық
Көптеген мемлекеттердегі мемлекеттік және муниципалдық құрылымды тәжірибесі ЖӨӨБ
ЖӨӨБ-дың экономикалық негізі мына түрде қалыптасады.
а)ЖӨӨБ-ратын қауымның меншігі;
б)Мемлекеттік меншіктің ЖӨӨБ органдары басқаруына берілген мүлігі;
в)қолданыстағы заңға сәйкес жергілікті қауымның қажеттілігін қанағаттандыру мүмкіндігі
г)жергілікті қаржылар.
ӨӨБ-дың экономикалық негізін тану тек берілген негіздегі құрылымдық
Муниципалды бірлестіктерді алып қарайтын болсақ мемлекеттік меншікті муниципалды
Коммуналдық меншік жергілікті (коммуналдық) тұлғаларға оперативті басқару мен
Коммуналдық меншік жалпы-халықтық немесе қоғамдық меншіктің құрамдас бір
Осы мақсатқа орай коммуналдық меншікке байланыста экономикалық қатынастарды
Өндіру кезеңіндегі меншік қатынасы өндіріс құрал-жабтықтарымен жұмысшы-қызметшілерді белгілі
Осыған байланысты, дәлірек айтсақ, өндірілетін игіліктердің ерекшелігіне қарай
Коммуналдық меншіктің арнаулы өндіріс құрал-жабдығы, маңызды объектісі жер
Өндіріс құрал-жабдықтары мен коммуналдық меншік объектісіне шаруашылық жүргізудің
Қазақстандағы 5175 мемлекеттік меншік объектілерінің 90,4% коммуналдық меншікке
Қызмет көрсету саласы материалдық және материалдық емес салаларын
Коммуналдық қызметке барынша тән жергілікті басқару, білім беру,
Коммуналдық меншіктің қызмет көрсету объектілерін теориялық тұрғыдан негіздеу
1-ден, бұл объектілер коммуналдық құрылым субъектілерінің мүддесін өткізетін
2-ден, әлеуметтік-қоғамдық маңызы зор материалдық және материалдық емес
3-ден, ең бастысы мұндай объектілердің экономикалық және құқықтық
Көп жағдайда қоғамдық игіліктерді өндіретін мекемелердің тиімді жұмыс
Коммуналдық меншік объектілері болып табылатын көптеген әлеуметтік-мәдени салалар
Сондықтан оларды ұдайы өндіру механизмі мемлекеттік емес мекемелер
Жоғарыда ұдайы өндіріс процесінің өндіру кезеңінде коммуналдық меншік
Бірақ меншік объектісі меншік қатынастарының пассивті жағы екендігін
Осы тұрғыдан алғанда меншік қатынасы «субъект-объектң, «субъект-субъектң болып
Коммуналдық меншік субъектілерінің ұдайы өндіріс процесіне қатысу ұснанымы
Коммуналдық меншік субъектісіне байланысты экономикалық қатынастар жүйесін біржақты
Соған сәйкес Қазақстандағы «субъектілік-объектілікң қатынастар сұлбалы түрде былай
Шын мәнінде коммуналдық меншік субъектілерінің құрылымына мемлекеттік биліктің
анықтау олардың арасында орын алатын экономикалық қатынастардың ұдайы
Ұдайы өндіріс процесін бөлу кезеңінде коммуналдық меншікте тұрған
Бөлу кезеңіндегі «субъектілік-объектілікң қатынастар барынша күрделенеді. Біріншіден, меншіктің
Осыған байланысты қайшылықтар орын алуы мүмкін. Айталық, бөлу
Ұдайы өндіріс процесінің “субъектілік-субъектілік” қатынастарға байланысты проблемалар айырбас
Айырбас процесінде әлеуметтік институттар қатыса алмайтын жағдай орын
Ұдайы өндіріс процесінің түпкі нәтижесі тұтыну. Ол өндірістік
Жалпы, коммуналдық меншікті қоғамның ұдайы өндіріс процесі
Сонымен ЖӨӨБ органдары муниципалды меншікті басқара алады, бұл
Осыдан, ЖӨӨБ органдары заңға сәйкес коммуналдық меншік объектілерін
Қабылданған заң тәртіптерімен мемлекет муниципалды округ халқының тікелей
Жергілікті қауымның ұйымдасуын құруда ЖӨӨБ органдарының оперативті басқару
-тауардың (қызметтің) бағасы мен тарифтерін реттеуді;
-олардың жарлығын бекіту;
-ұйымның басшысын тағайындау;
-жергілікті тапсырыстарды араластыру;
-терриоторияның әлеуметтік-экономикалық даму кешенінде муниципалды округ терриоториясында орналасқан
-қабылданған заң шеңберінде сыртқы экономикалық қызметті жүзеге асыру.
Коммуналдық меншіктің берілу жолдары.
1.Жергілікті қауымға берілетін объектілер мен мемлекеттің меншігіндегі объектілердің
2.ЖӨӨБ жүйесіне берілетін объектілердің тізімін жасау;
-Объектілерді ЖӨӨБ органдарына берудің тәртібін дайындап шығару және
Жергілікті қауымның коммуналдық меншігіне берілуге тиісті объектілер төмендегі
-сол объектілердің көрсететін қызметтерінің тұрғындарға қажеттілігі;
-жергілікті билік органдардың сол объектлерідің қызметін қаржыландыру
Ерекше бір жағдайда жергілікті қауымның коммуналдық меншігіне республикалық
*жергілікті қауымның коммуналдық меншігіне берілген объектілерді басқару сол
*егер жергілікті қауымның коммуналды меншігіне берілген объекті дәлелді
*жергілікті қауымға берілген объектілерді жалға беру ЖӨӨБ органының
Қазақстандық Азаматтық Кодексте республикалық және коммуналдық меншік мойындалған.
Тәжірибе көрсеткендей түрлі меншік формасын қолдану режиміндегі анықталмаған
Объектілерді басқаруды құқықпен қамтамасыз етуді реттеу мәселесіндегі құқықтық
Коммуналдық меншіктің түрлеріне қарай дифференцияция екпініндегі түрлі объектің
Жергілікті қауымның қаржылық ресурстары Конституция және басқа да
ЖӨӨБ-дың қаржылық базасы бюджет есебінен құралады;
-жергілікті бюджет құралдары;
-бюджеттік емес құралдар, валюталық және басқа да қорлар;
-жергілікті (муниципалды) банктердің қаржылық ресурстары.
Егер жергілікті бюджеттің кіріс құрылымын қарастыратын болсақ, онда
-жергілікті салық түсімдері;
-республикалық салықтардан аударылымдар;
-жергілікті алым, төлем және басқада міндеттемелер;
-жерге, қозғалмайтын және басқа да коммуналдық меншікке жалгерлік
-муниципалды бірлестіктің құқықтық меншігіндегі тұрғын ғимараттардан алынған квартплаттар;
-жергілікті құнды қағаздардан алынған табыс, акционерлік қоғам мен
-муниципалды кәсіпорындардан және басқа көздерден алынған табыс.
ЖӨӨБ органдарының ең маңызды қаржылық негіздері, алдымен жеткілікті
-ЖӨӨБ органдары ұлттық экономикалық саясат шеңберінде өздерінің
-ЖӨӨБ органдарының қаржылық негіздері ел конституциясы мен заңдарына
ЖӨӨБ органдары қаржы құралдарының азғана бөлігі ЖӨӨБ органдарының
ЖӨӨБ органдарының қаржылық жоспарының әлсіз жақтарын қорғау мақсатында
Құралдарды қайта бөлуді жүргізу тәртібінде ЖӨӨБ органдарымен келісу
ЖӨӨБ органдарының капитал салымдарына кеткен шығындарды қаржыландыру үшін
Бюджеттік реттеу тәжірибесі (құралдарды қайта бөлу) жергілікті бюджет
Егер ҚР-ның “Бюджет туралы” заңына келер болсақ, онда
-аудан меншігіне қатысты коммуналдық кәсіпорын, ұйым, мекемелердің кірістері
-тұтынушы коорпотация кәсіпорындары мен ұйымдарының табысына салынған салық;
-мемлекеттік аударылымдар;
-жоғарғы бюджеттен берілген дотациялар мен субвенциялар;
-әлеуметтік және экономикалық мәселелерді шешуге арнап өткізген шаралар
Аудандық бюджеттің ұзақ мерзімді тұрақты нормативіне келесі кірістер
-жеке тұлғалардан алынған табыс салығы;
-кәсіпорын, ұйым, мекеме, меншік формасына тәуелсіз (коммуналдықты қоса
-жер салығы;
-айналымнан түскен салық;
-транспоттық құралдардан түскен салық.
Бюджеттік түсімдарден басқа арнайы шоттағы бюджеттік емес қорларды
-тауарлардың (қызмет, еңбек) бағасын негізсіз көтеруіне байланысты алынған
-қоршаған ортаны ластағаннан және табиғи ресурстарды тиімсіз қолданғаннан,
-аудан терриоториясында орналасқан кәсіпорындар мен ұйымдар табыстарын төмен
-мүлікті тәлкілеуден және иесіз мүлікті қолданғаннан түскен табыс;
-ұйымдардың, азаматтардың еркін салымдары және қайырымдылық көмектері;
-аудандық заемнан түскен табыс, аудандық ақшалай-мүліктік лотереялар және
-басқа да бюджеттік емес құралдар.
Бюджеттік және басқа да құралдар жергілікті билік органдарының
Жергілікті бюджетті ретеуші құралдарға дотацияларды жатқызуға болады (жергілікті
Бюджеттік реттеу әдісіне жататындар;
а) бюджеттік жүйеге кіретін, бюджеттің жеке түрлерінің арасында
б) бюджеттің жеке түрлеріне бекітілген кірістердің үнемі белгіленуі;
в) бюджеттердің жеке түрлеріне реттеуші кірістердің белгіленуі;
г) бюджетаралық дотация;
д) бюджетаралық несиелеу.
Жергілікті қауымның негізгі бөлігі жергілікті бюджет құралдарын құрайды.
Салықты белгілеу субъектісі ретінде нақты бір орган (мысалы;
Жергілікті салықтар мен алымдарға жататындар;
-жер салығы;
-заңды және жеке тұлғалардың мүлік салығы;
-транспорттық құралдарға салық;
-кәсіпкерлік қызметпен айналысатын заңды және жеке тұлғаларды тіркеуден
-жеке қызмет түрлерімен айналысу құқығынан түскен жинақтар;
-аукциондық сатудан түскен жинақтар;
-басқа да жергілікті кіріс көзі болып табылатын жинақтар.
Осы арқылы жергілікті бюджеттің кіріс бөлігі ұзақ мерзімге
2.2. Жергілікті басқарудың ағымдық жағдайы және оны жетілдіру
Қазіргі таңда еліміздің мемлекеттік құрылысын жетілдіру, оның
Қазақстанның қазіргі сатыдағы дамуы реформа үрдістерінің арасалмағын орталықтан
Саяси орталықсыздандырудың табиғатын, оның қаншалықты таралғанын, жүзеге асыру
Орталықсыздандыру түсінігінің көптеген анықтамалары бар. Солардың түпкілікті
1. Орталықсыздандыру - басқару функцияларын орталық органдардан
2. Орталықсыздандыру — орталықтандыруға қарама-қарсы басқару
Бірінші жағдай билік тепе-теңділігін сақтай отырып, өкілеттіктерін орталықтан
Екінші анықтама бойынша, мемлекеттік функциялардың бір бөлігі (меншік,
Бірақ жергілікті органдар белгілі өкілеттерді іске асыру құқығымен
Сонымен бірге орталықсыздандыруды білікті жүргізбеу елде сепаратистік пиғылдардың
Сонымен қатар орталықсыздандырудың екі түрін ескергеніміз дұрыс: шоғырландырудан
Шоғырландырудан алшақтауды мемлекеттік басқару функцияларының мемлекеттік билік жүйесі
Осылайша аймақтық, жергілікті басқару органдары өзінің деңгейіндегі мәселелермен,
Жалпы айтқанда, мемлекеттің аяққа тұруы кезеңінде, көптеген елдердің
Тым қатты орталықсыздандыру, яғни әкімшілік-аумақтық басшыларын сайлау, олардың
Шығыс пен солтүстік жағымызда орналасқан екі алып мемлекет
Орталықсыздандыру келесі үш талаптың орындалуын қажет етеді:
• біріншіден, аумақтық бірліктер қоғамдық заңды
• екіншіден, олар өз құзырларына кіретін
• үшіншіден, олардың іс-әрекетін жалпы
Қазақстанда жергілікті өзін өзі басқару мәселесіне келгенде баса
Соңғы үш-төрт жыл аралығында жергілікті өзін өзі басқару
Жергілікті өзін-өзі басқару - "... шешім қабылдауды неғұрлым
Еуропалық Хартияға сәйкес, жергілікті өзін-өзі басқару мемлекеттік істердің
Жергілікті өзін-өзі басқару Еуропалық Хартиясының негізінде субсидиарлық принципі
Жергілікті органдардың өкілеттіктері арнайы заңдармен, соңдай-ақ мемлекеттік басқарудың
Халықаралық тәжірибеде жергілікті өзін-өзі басқарудың екі моделі қолданылады:
Екінші, континентальды модель жергілікті жерлерде тікелей мемлекеттік басқару
Сонымен қатар жергілікті өзін-өзі басқарудың үшінші моделін —
Көріп отырғанымыздай, бұл үрдіс әр елде әртүрлі өтеді,
Осы ретте АҚШ, Ұлыбритания сынды басқа да англосаксондық
Назар аударатын жайт, "Жергілікті басқарудың дамуы" жобасымен айналысып
Қазақстан саясаттанушысы А. Белисбаев өзінің мақаласында қазіргі әлемдегі
Факультативтік өкілет жергілікті органдардың өз қарауына, қаржылай мүмкіндіктеріне
Жергілікті органдар өзінің қызметін орталық биліктердің бақылауыңда атқарады.
Орталық органдар жергіліктілерді әкімшілік (административтік) бақылауыңда өзінің кейбір
Орталық органдар өзіңің жергілікті басқару құрылымдарымен арақатынастарында қаржылай
Сонымен қатар жергілікті органдарды қоғамдық, сот және т.б.
Орталықсыздандыру мен жергілікті өзін өзі басқаруды жүзеге асыру
Жергілікті өзін-өзі басқару органының жергілікті мемлекеттік басқару органынан
Сонымен, билікті орталықсыздандыру және жергілікті өзін өзі басқару
Франция Республикасын алып қарайтын болсақ, онда "1982 жылдан
Жергілікті өзін-өзі басқару туралы мақаласында К. Шәріпбаев осы
• жергілікті және аймақтық нәтижелі басқарудың
• жергілікті деңгейдегі мәселелерді шешуге қабілеті жететін азаматтық
Соның нәтижесінде екі мақсат пайда болып отыр:
• кәсіби және нәтижелі аумақтық басқаруды құру
• азаматтық қоғамды құру үрдісінің
Посткеңестік елдерде орталықсыздандыру процесі басқа тұрақты демократиялық жүйе
Саясаттанушы М. Әшімбаевтың айтуы бойынша, "Елдің геосаяси орналасуының
Жергілікті өзін-өзі басқару жүйесі жергілікті мәдениет пен дәстүрлерге,
Басқарудың нәтижелі болуы үшін тұрақтылық қажет, ал реформа
Орталықсыздандыруды тек ұйымдастыру және құқықтық шаралар ретінде қабылдау
Әлемдік тәжірибеге жүгінсек, француз мамандары Францияда орталықсыздандыруды жүргізудің
Біріншіден, мемлекеттің қоғам өмірінің барлық салаларына ықпал ету
Екіншіден, қоғамдық деңгейде қабылданатын шешімдерде көптеген жергілікті факторлар
Үшіншіден, азаматтың өзін айқындау құқығын тану және олар
Ұйымдастыру-техникалық себептердің арасынан мыналарға ерекше көңіл бөлінеді: орталықтың
Жергілікті өзін-өзі басқару жүйесін қалыптастыру тек демократиялық процедуралардың
Сөйтіп, елімізде жергілікті өзін өзі басқаруды нығайту процесі
Бірінші кезең. Бастапқы, ягни қазіргі уақытта, жергілікті өзін-өзі
Екінші кезең. Халықтың демократиялық мәдениеті қалыптасып, оның экономикалық
Үшінші кезең. Ол осы деңгейдегі шаруаларды шешуге толық
Бұндай реформа аудан, облыс денгейінде жүрмейді. ол тек
Ауыл проблемаларын дәйекті шешу, жергілікті мемлекеттік басқарудың
ауылдық округтерді қаржыландырудың сметалық тәсілін жетілдіру;
ауыл округтері әкімдеріне бекітілген міндеттер тізбесін кеңейту:
елді мекендерді көркейту, көгалдандыру және санитарлық тазалық жұмыстарын
бейіттерді, басқа да жерлеу орындарын күтімге алуға қоғамдық
өрт және су қауіпсіздіктерін қамтамасыз етуге бақылау жасау;
елді мекендерді сумен қамтамасыз ету, су және жер
тиісті әкімшілік-аумақтық әкімияттарға берілген коммуналдық меншікті басқару;
ауыл әкімдері аппаратының материалдық-техникалық базасын нығайту, автокөлік және
ауылдық округтердің шаруашылық кітаптары бойынша электрондық дерекқор жасау;
республикалық бюджет есебінен барлық ауыл округтеріне бір-бірден статистик
барлық ауыл округтерінде бір малдәрігерлік инспектор ұстау;
білім, денсаулық сақтау, мәдениет мекемелеріне қосымша штат бірліктерін
экономикасы құлдыраған ауылдарға қаржы жағдайы мықты облыстың өндіріс,
ауыл округтеріне облыстық басқармалар мен департаменттер бастықтарының жетекшілігін
ауыл тұрғындары арасында жерге байланысты сұрақтарға түсіндіру жұмыстарын
алдағы жылдардағы сайлауларға ауыл жастары арасында азаматтық белсенділікті
ауылда құқық тәртібін сақтау үшін учаскелік полиция инспекторларының
Мемлекет өз тарапынан уәкіл арқылы әкімшілік және қаржылық
әкімшілік бақылау:
қабылданған шешімдер мен оның іске асырылуын және дұрыстығын
жергілікті өзін-өзі басқару органы қабылданған шешімдердің заңға сәйкестігін
Жергілікті өзін-өзі басқару құрамына кіретін екі органның біреуі
Уәкіл институтын кіргізу неге қажет? Аты басқа болғанымен,
Осылайша, қоғамда демократиялық үрдістердің және мемлекеттілігіміздің нығаюымен бірге
Баса назар аударып айтатын жайт, осы кезеңдер аралығын
Жергілікті өзін-өзі басқару органы мемлекеттің тұрақты және маңызды
Ұсынылған жол жүзегс асу үшін, мемлекеттік органдар мен
Сонымен қатар осы деңгейлердегі өкілді органдардың — мәслихаттардың
Ал бұлай болған жағдайда, мәслихаттар жергілікті саясатты анықтайтын
Мәслихат тұрғылықты халықтың ерік-жігерін іске асыратын орган ретінде
Қорытынды
Қазақстан Республикасы қазіргі кезде өзінің мемлекеттік дамуында жаңа
Бірақ қазіргі кезде мемлекеттік құрылымда бұл жүйенің
Қазіргі кездегі жергілікті жерлердегі билік қазіргі кездегі талаптарға
Мұның басты себептері қолданыстағы заңдылықтардың, соның ішіндегі сайлау
Қазақстанның қазіргі сатыдағы дамуы реформа үрдістерінің арасалмағын орталықтан
Биліктің жергілікті органдарын реформалаңдыруды орталықсыздандыру үрдісін бастау жолында
• жергілікті және аймақтық нәтижелі басқарудың
• жергілікті деңгейдегі мәселелерді шешуге қабілеті жететін
Соның нәтижесінде екі мақсат пайда болып отыр:
• кәсіби және нәтижелі аумақтық басқаруды құру
• азаматтық қоғамды құру үрдісінің
Посткеңестік елдерде орталықсыздандыру процесі басқа тұрақты демократиялық жүйе
Екіншіден, өзін өзі басқару, биліктің бөлінуінің қажетті (яғни
Пайдаланған әдебиеттер
Баянов Е. ред. "Мемлекеттік және құқық негіздері", Оқулық,
"Бәсекеге қабілетті Қазақстан үшін, бәсекеге қабілетті экономика үшін,
Хайдар А., "Жергілікті басқару жүйесінің күшті және әлсіз
Қазақстан Республикасы Үкіметінің ресми Web-сайты: www.government.kz .
Нүкенов А.: "Жергілікті басқаруды жетілдіру мәселелері". "Саясат" №7.,
35
Жергілікті өзін өзі басқарудың теориялық негіздері
Жергілікті мемлекеттік басқару жүйесінің мәні, маңызы
Жергілікті өзін-өзі басқару
Жергілікті мемлекеттік басқару органдары және олардың қаржы - экономикалық негіздері
Жергілікті өзін-өзі басқару органдарының қызметтерін дамыту мәселелері және бағыттары
Жергілікті өзін - өзі басқару органдарында этикалық мәдениетті дамыту
Қазақстан Республикасында жергілікті өзін-өзі басқару жүйесі
Басқару іс-әрекетінің өнімділігін көтеру мәселелері
Жергілікті өзін-өзі басқарудың экономикалық моделі
Қ.Р - да жергілікті мемлекеттік басқару жүйесі