Монополиялық бәсеке нарығының ерекшеліктері

ЖОСПАР
Кiрiспе 2
1. Бәсеке – нарықтың негізгі элементі
2. Нарықтық бәсекенің әртүрлi құрылымдарының
3 Монополиялық бәсеке 13
4 Монополиялық бәсеке нарығының ерекшеліктері 13
5. Монополиялық бәсекелес фирманың қысқа мерзім
4. Монополиялық бәсекелес фирмалардың ұзақ мерзімдік
Қорытынды 17
Қолданылған әдебиеттер 18
Кiрiспе
Қазақстан Республикасы нарықтық
Нарық механизмiнде жеке-дара адам ұйымдар “ненi”,
Бұл фактiнi бағалау үшiн нарықтық экономиканы
Тәуелсіздiкке қол жетуi Қазақстанның көптеген дамыған
1. Бәсеке – нарықтың негізгі элементі
Бәсекелестiк бар нарықта, пайдасын көбейту үшiн
Бәсекенiң түрлерiне тоқталатын болсақ, бәсеке екiге
жетiлген бәсеке, яғни таза бәсеке;
жетiлмеген бәсеке.
Жетiлген бәсеке дегенiмiз – фирма рыноктық
Қарастырылып отырған бәсеке көңiл бөлуiмiздiң екi
Бәсекедегi iркiлiс, бөгелiс заңдар мен психологиялық
Бәсекенiң ең елеулi кедергiлерiне, бөгелiстерiне заңға
Әрбiр тауарлардың өзiнiң орнын босатып, бәсекелестi
2. Нарықтық бәсекенің әртүрлi құрылымдарының
Жетiлмеген бәсекелестiк жағдайында монополистың бағаға белгiлi
Жетiлмеген бәсекенiң үш үлгiсiн ерекше атап
Монополя - өзiнiң саласындағы бiрден-бiр өндiрушi
Монополия сөзi екi грек сөзiнен шыққан
Олигополия — екi түрге бөлiнедi:
Сараланған (дифференциаланған) өнiмдер бар кезде сатып
Өнеркәсiптi ұйымдастырудың оңды жақтары – монополия
Екi полюстың арасында жетiлмеген бәсекенiң аралық
Одан әрi талдаудың бел ортасында олигополия
Саладағы өткiзу көлемiнiң 60-70 процентiн
Монополистiк бәсеке ұқсас емес, бiрақ бiр-бiрiмен
Монополиялық бәсеке жағдайында әжептәуiр көлiмдегi бәсекенiң
Нарықта әрекет ететiн кәсiпорындардың саны көп,
жалпы нарық көлемiндегi әр кайсысының
өндiрiс көлемдерiн шектеу мен бағаларды реттеу
Көбiнесе фирма өзiнiң қаржы-экономика саясатын, бәсекелестердiң
Нарықта фирмалар шығаратын өнiмнiң дифференциациясы келесi
сапасы бойынша қызмет көрсету параметрлерi мен
сату жағдайлары мен сол кезде көрсететiн
өнiмнiң орналасуы мен олардың сатып алушыларға
соны орауышты қолдану белгiлi сауда белгiлерi
Бағаны бақылау дәрежесi монополиялық бәсекеге қатысушы
Монополиялық бәсекелi салаға ену, көбiнесе өте
Бағалық және бағасыз бәсеке бiр-бiрiне iлесiп
Монополистiк бәсекенiң белгiлерi ең таза түрде
Егер қандайда бiр өнiмнiң барлық өндiрiсi
фирмалар саны екi қиыр шет: таза
олигополиялар шығыратын өнiмдер стандартты және дифференциалды
бағаны бағылау деңгейi жоғары. Бақылау әр
сұраныстың сынық қисығы. Олигополиялық фирмалар бiр-бiрiмен
Айталық, нарықта үш фирма әрекет ететiн
Бұл жағдайда, көбiнесе екi жауап болуы
iлесу – олигополистер бiрiншi фирманың кез
Елемеу – егер олигополистер бiрiншi фирманың
Р
Р
Д2 Д2 бәсекелесулер
Р Д1 бәсеклестер iлесуде
Д1 ескермеуде
Д2
О
1-cурет. Олигополия сұраныстың қисық сызығы.
Iлесу жауабын таңдаған кезде (Д1Д1) бiрiншi
Осыған ұқсас пайымдауларды бiрiншi фирма бағаны
Елемеу жауабы жағдайында (Д2Д2) егер
Егер де бiрiншi фирма бағаны жоғарылатса,
Елемеу жауабы кезiнде сұраныс iлесу жауабына
Қандай жауап басым болады?
Егер олигополистердiң арасында құпия келiсiм болмаса,
Құпия келiсiм, не болмаса олигополиялық фирмалар
Келiскiсi келетiн фирмалардың шығындары мен сұранысындағы
Фирмалардың саны көп кезiнде келiсу қиын;
Алаяқтық, яғни құпия, келiсiмде ескертiлмеген бағаның
Iскерлiк белсендiлiктiң деңгейi (құлдырау, көбiнесе, жасалған
Құпия келiсiм олигополиялық құрылымға жаңа фирманың
Құқықтық кедергiлер (АҚШ-тағы трестке қарсы заңдылықтар,
Бағадағы азаттық – бұл тура құпия
Олигополиялық салаға ену кедергiлердiң тұтас кешенiмен
Олар:
масштаб тиiмi, оған сәйкес өнiм бiрлiгiне
патенттердi иелену өзге фирмалардың енуiн шектейдi;
стратегиялық шикiзатты бақылау;
жарнама шығыстары;
өзге фирмалардың қатысуына мүмкiндiк бермейтiн нарық
Баға саясатын қалыптастырған кезде бәсекелестердiң жауабы
Олигополия машина жасау, электр техникасы, электр
Монополия бәсекенiң мұратын бұзғаны үшiн айыпталса,
Таза бәсекенiң қасиеттерi көптеген экономистердiң монополияны
2-сурет Р бағасы мен X өндiрiс
Д
Р С
Р1
А
Р2
L
O
2-сурет. Нарықтың монополиялық құрылымы:
ДД- сұраныс қисығы, АС-орташа шығындар.
Монополиялық бәсеке жағдайындағы бағаның құрылуы да
P D
P3 B
C
G
P1 K
P2 L D
0
3-сурет. Нарық монополиялық құрылымындағы бағаны
Графикке назар назар аударатын болсақ, мономолия
X-X2 тапшылығы, сонымен бiрге “қара” нарық,
Бағаны бақылау таза бәсекелiкке қарағанда нарықтық
Жетiлмеген бәсекелi рыноктың үлгiсi қоғамның
Монополиялану да осындай, бағаға бақылаудың бiр
Келесi тағы бiр ұғым — монополияға
Ал, монополияға қарсы заңдардың күшейуiн жақтаушылар
Конгломерат қосылуды жақтайтындар әр түрлi үлкен
3 Монополиялық бәсеке
«Микроэкономиканың» бұл бөлімі нарықтың монополиялық бәсеке
Нарық құрылымының бұл моделін қарастырғанда фирмалардың
4 Монополиялық бәсеке нарығының ерекшеліктері
Монополиялық бәсеке нарығы төмендегідей негізгі ерекшеліктермен
1. Нарықта тауарды сатушылар мен сатып
а) монополиялық бәсеке саласына кіруге жаңа
б) нарықтағы өнім көлемі, баға және
в) өндірілетін тауарлар біртектес емес, олардың
5. Монополиялық бәсекелес фирманың қысқа мерзім
Бірінші көңіл аударатын жағдай, монополиялық бәсекелес
1 сурет Монополиялық бөсекелес фирманың
А. Фирманың пайдасын барынша көбейту жағдайы.
Екіншіден, фирманың ұтымды өнім өндіру механизмі
МС = MR.
Басқаша айтқанда, өнімнің тағы бір қосымша
Егер дәл осы баға Р0 таза
Қорыта айтқанда, қысқа мерзім кезеңіндегі монополистік
4. Монополиялық бәсекелес фирмалардың ұзақ мерзімдік
Монополиялық бәсеке нарығының ұзақ мерзімді кезеңін
Материалды түсіндіруге ыңғайлы бояу үшін шығындар
Ал монополиялық бәсеке нарығына кіруге тосқауыл
Бұның нәтижесінде ескі фирмалардың сұраныс қисықтары
Жетілген бәсеке нарығындағы фирмалар сияқты ұзақ
Екі фирманың бұл қасиетінің ортақтығы фирмалардың
Ұзақ мерзімдегі тепе-теңдік нүктесінің (О нүктесі)
Қорытынды
Тәуелсiздiкке қол жетуi Қазақстанның көптеген дамыған
Мен өз жұмысымды қорытындылай келе айтарым,
Федералдық үкiмет монополияға қарсы заңдар арқылы
Қолданылған әдебиеттер
Я. Әубәкiров, К.Нәрiбаев, М. Есқалиев. Экономикалық
Т.Р.Ермеков. Қолданбалы экономика. Талдықорған, 1997ж.
Я.А.Аубакиров, Д.К.Кадиев, В.К.Доскалиева. Экономикс. Алматы1995ж.
Г.Самуэльсон, В.Нордхауз. Экономикс.
Э.Долсон, Д.Линдей. Микроэкономическая модель.
Д.Кабдиев, С.Доскалиев. Грани сотрудничества.Алматы 1986ж.
Н.Назарбаев. Қазақстан егемендi мемлекет болып қалыптасуы
Айғақ. Журналы. Алматы 2000ж.
1

Ұқсас жұмыстар

Монополиялық бәсекелес фирманың қысқа мерзім кезеңіндегі жұмысын талдау

Бәсекенің түрлері

Бәсеке және монополия

Баға бәсекесі

Монополиялық бәсеке туралы

Бәсеке - негізгі нарықтың элементі

ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ МОНОПОЛИЯЛЫҚ БӘСЕКЕ НАРЫҒЫНЫҢ ЖАҒДАЙЫ

Монополия. Монополиялық билік пен бәсеке

Монополия және монополиялық билік туралы